Ekonomika Transportu każda zorganizowana postać podażowej strony rynku usług przemieszczania, mająca swoją nazwę i oferującą specyficzny produkt - usługę transportową Cechy: odrębność ekonomiczna odrębność prawna odrębność techniczno - organizacyjna dr inż. Szymon Fierek, 61 665 2716 szymon.fierek@put.poznan.pl www.put.poznan.pl/~szymon.fierek 2 Wyodrębnienie ekonomiczne przedsiębiorstwo posiada odrębność majątkową przedsiębiorstwo reprodukuje we własnym zakresie zużywane zasoby majątkowe przez sprzedaż swoich produktów, zachowując zasadę rentowności gospodarowanie związane jest z większą lub mniejszą niepewnością, które niesie ze sobą ryzyko ekonomiczne rozwój przedsiębiorstwa przez powiększenie jego majątku uzależniony w dużej mierze od możliwości pokrycia nakładów inwestycyjnych z jego dochodów Wyodrębnienie organizacyjno - techniczne odrębność techniczna własna struktura organizacyjna odrębny zarząd podporządkowanie przedsiębiorstwa jednemu zwierzchnikowi, który pełni funkcje kierownicze wyłącznie do załogi tego przedsiębiorstwa forma organizacyjna zależna jest od wielu czynników specyfika działalności 3 4 5 6
7 8 Cele działalności przedsiębiorstw transportowych stanowią wskazówkę i nadają jednolity kierunek działaniom pozwalają zrozumieć dokąd przedsiębiorstwo zmierza sprzyjają dobremu planowaniu mogą być źródłem motywacji dla pracowników stanowią podstawę do oceny i kontroli działalności stopień osiągnięcia celów pozwala na ocenę efektywności całego przedsiębiorstwa, jego kierownictwa i poszczególnych pracowników 9 10 Z punktu widzenia szczebli zarządzania można wyróżnić cele: strategiczne taktyczne operacyjne Punktem wyjścia jest struktury i hierarchii celów jest określenie misji przedsiębiorstwa tj., celu podstawowego, niepowtarzalnego i odróżniającego to przedsiębiorstwo od innych, wskazującego zakres i filozofię jego działania Z uwagi na czas osiągania można wyróżnić: długoterminowe średnioterminowe krótkoterminowe 11 12
Zarządzanie przedsiębiorstwem transportowym polega na kierowaniu pracą zespołów ludzkich i środków produkcji dla osiągnięcia wyznaczonych celów gospodarczych w sposób najbardziej efektywny działalność kierownicza, polegająca na ustaleniu celów i powodowaniu ich realizacji, dzięki wykorzystaniu posiadanych zasobów, procesów i informacji w istniejących warunkach zewnętrznych działania Funkcje zarządzania planowanie - określanie celów przedsiębiorstwa i decydowanie o najlepszym sposobie ich osiągania organizowanie - określanie najlepszego sposobu grupowania typów działań i zasobów motywowanie (przewodzenie, kierowanie ludźmi) - motywowanie załogi przedsiębiorstwa do pracy w jego interesie kontrolowanie - obserwowanie i wprowadzanie korekt do bieżących działań dla ułatwienia realizacji celów 13 14 Funkcje zarządzania Decyzje zarządcze operatywne dot. wykorzystania aktualnie istniejących zasobów i umiejętności związane z bieżącym funkcjonowaniem przedsiębiorstwa w przedsiębiorstwach transportowych dot. głównie: działań marketingowych, realizacji sprzedaży usług, wykorzystywania środków transportu, wyboru zamówień, organizacji sieci dystrybucji usług, zaopatrzenia, bieżących decyzji finansowych i kadrowych strategiczne - dotyczą czterech obszarów: kształtowania rozwoju zasobów i umiejętności firmy oraz bieżących posunięć konkurencyjnych (tworzenie podstaw konkurencyjności przedsiębiorstwa) zmian kierunków i zakresu wykorzystania zasobów i umiejętności przedsiębiorstwa (kształtowanie rozwoju struktury produkcyjno - rynkowej) rozwoju form organizacyjnych przedsiębiorstwa (zmian organizacyjnych) 15 kształtowania określonych składników otoczenia firmy zgodnie z jej interesem 16 Procesy decyzyjne w ramach wymienionych obszarów o znaczeniu strategicznym dla przedsiębiorstwa transportowego wraz z procesami ich wdrożenia, kontroli i weryfikacji składają się na zarządzanie strategiczne przedsiębiorstwem: analizę strategiczną analizę pozycji wyjściowej przedsiębiorstwa i perspektywy jego rozwoju określenie celów przedsiębiorstwa i stwierdzenie, na ile obecnie świadczone usługi oraz stan rynku transportowego pozwalają je osiągnąć szczegółowe określenie możliwości (kompetencji) przedsiębiorstwa, ustalenie jego mocnych i słabych stron wybór strategii stworzenie wariantów rozwoju przedsiębiorstwa sformułowanie optymalnego wariantu strategii rozwoju opracowanie planu strategicznego i planów szczegółowych w zakresie niezbędnych przedsięwzięć organizacyjnych, inwestycyjnych i marketingowych wdrażanie strategii uaktywnienie systemów zarządzania, planowania, kontroli, rachunkowości i informacji w celu wspierania realizacji strategii kształtowanie organizacji i kultury przedsiębiorstwa prowadzenie kontroli strategicznej 17 Strategia przedsiębiorstwa skoordynowany zespół działań określających sposoby realizacji celów strategicznych na podstawie kompleksowych analiz otoczenia oraz zasobów firmy strategie w przedsiębiorstwie są dzielone stosownie do poziomu zarządzania strategie rozwoju - opracowanie i wdrażanie przez zarząd korporacji strategie konkurencji - opracowanie i wdrażanie przez zarządy jednostek strategicznych (np. spółek córek) strategie funkcjonalne (marketingowe, finansowe, wykorzystania i rozwoju kadr, B+R, zaopatrzenia i produkcji) - opracowanie i wdrażanie przez działy funkcjonalne poszczególnych jednostek strategicznych 18
Strategie rozwoju przedsiębiorstwa wzrostu specjalizacja dywersyfikacja internacjonalizacja integracja stabilizacji utrzymanie dotychczasowego sposobu zarządzania redukcji (cięć) ograniczanie skali działalności pozbywanie się nierentownych operacji 19 20 Strategie konkurencji w przedsiębiorstwach transportowych opracowanie sposobu w jaki firma zamierza konkurować kombinacja celów i środków do jej osiągnięcia elementami jej są odpowiednio sformułowane strategie funkcjonalne marketingowe finansowe produkcyjne wykorzystania i rozwoju kadr badawczo-rozwojowe 21 22 Marketing usług transportowych Marketing usług transportowych Marketing - zespół działań polegających na przewidywaniu potrzeb nabywców oraz kształtowaniu oferty podażowej towarów i usług zgodnie z zapotrzebowaniem rynku Marketing - koncepcja działalności gospodarczej oraz zbiór instrumentów i czynności związanych z badaniem i kształtowaniem rynku. Do najważniejszych praktyk marketingowych należą: Segmentacja rynku - podział rynku na jednorodne grupy z punktu widzenia reakcji konsumentów na produkty marketingu Wybór kryteriów segmentacji zależy w dużym stopniu od rodzaju usług, które przedsiębiorstwo transportowe zamierza oferować. Nabywcy usług transportowych należący do różnych segmentów różnią się między sobą poziomem konsumpcji usług, wymaganiami co do jakości usług, badania marketingowe sposobami reakcji na zmiany cen usług, analiza zachowań konkurentów środkami promocji, w tym reklamy rozwój i zróżnicowanie produktów sprzedaż reklama i komunikacja jakość produktu obsługa klienta integracja i marketing partnerski Przesłanki segmentacji rynku przewozów pasażerskich: 23 dążenia przewoźników do dostosowania świadczonych usług do oczekiwań klientów (przyczynia się to do zwiększania oferty usług transportowych i poprawy konkurencyjności przedsiębiorstwa) potrzeby dotarcia do pasażerów, których preferencje są uwzględniane przy kształtowaniu zakresu i form usług transportowych; możliwości szybszego reagowania na zmiany na rynku, dzięki stałym obserwacjom poszczególnych segmentów możliwości dokładniejszego określenia czasu wprowadzania zmian na rynku 24
25 26 27 28 29 30
31 32 33 34 35 36
37 38