Schemat w GIG. 1) Informacje podstawowe: Schemat jest systemem dobrowolnym potwierdzania poprawnej konstrukcji urządzeń przeciwwybuchowych. Dokumenty wydawane przez jednostki w poszczególnych krajach są uznawane przez odpowiadające im jednostki w innych krajach. Certyfikaty nie zastępują dopuszczenia do wprowadzenia na rynek (każdy kraj reguluje tę kwestię wg własnego uznania) - np. w Unii Europejskiej dokumentem nadrzędnym jest certyfikat ATEX. Językiem systemu jest język angielski. Wszystkie wydane dokumenty (certyfikaty CoC, raporty ExTR, oceny QAR) są przesyłane w postaci elektronicznej do centralnego ogólnodostępnego rejestru. Rys. Porównanie zakresów schematu oraz dyrektywy ATEX. Strona 1 z 6
2) Struktura jednostki ExCB: Struktura, zakres działania schematy postępowania i odpowiedzialności przedstawione są w publikacjach IEC: 01 Scheme for Certification to Standards relating to Equipment for use in Explosive Atmospheres ( Scheme) - Basic Rules. 02 Scheme for Certification to Standards relating to Equipment for use in Explosive Atmospheres ( Scheme) - Rules of Procedure 03 Scheme for Certification to Standards relating to Equipment for use in Explosive Atmospheres ( Scheme) - Certified Service Facilities Program covering repair and overhaul of Ex equipment Publikacje te są ustanawiane i nadzorowane na zasadach norm IEC i dostępne na stronie http://www.iecex.com/ Jednostka ExCB nie może istnieć bez związanego z nim laboratorium badawczego ExTL. Podobnie, laboratorium badawcze nie może istnieć bez powiązania z jednostką ExCB. Wydawane przez laboratorium (ExTL) raporty z badań (ExTR) są przeglądane i weryfikowane przez jednostkę ExCB. Jednostka ExCB nadzoruje badania (zakres i program badań) wykonywane przez ExTL. Certyfikat CoC może być wydany po przeprowadzeniu przez jednostkę (ExCB) zarówno badań w laboratorium (ExTL) oraz oceny produkcji (wydawana jest ocena produkcji QAR). Jednostki ExCB oraz ExTL tworzą wzajemnie uzupełniającą się strukturę (patrz załącznik). Obszar certyfikacji IECEX jest sformalizowany. Warto korzystać z ogólnodostępnych publikacji OD np. OD 020 OD 017 Przewodnik odnośnie doboru reprezentatywnego (dla serii) wykonania silnika ExdI ; Przewodnik jak przygotować dokumentację certyfikacyjną. W Głównym Instytucie Górnictwa, certyfikację wg schematu zrealizowano w obszarze Jednostki Certyfikującej oraz w Kopalni Doświadczalnej BARBARA. Strona 2 z 6
Schemat funkcjonowania jednostki ExCB (za operational document). 1 Przyjęcie wniosku 2 Przegląd wniosku 3a Zwrot do wnioskodawcy 3 4 Opracowanie programu badań 12 Przygotowanie do oceny systemu zarządzania 5 Badania przeprowadzone wcześniej 5a Zgodność z Załącznikiem A (OD/009) 13 Audit przeprowadzony w ciągu ostatnich 12 miesięcy? 13a Zgodność z Załącznikiem B (OD/009) 6 Przyjęcie obiektów badań i przeprowadzenie badań / ocena 5b 14 Dokument oceny systemu zarządzania zgodnie z wymaganiami OD/005 13b 7a Zwrot do wnioskodawcy 7 8 Opracowanie ExTR 15a Wytwórca przeprowadza działania korygujące 15 16 Przeprowadzenie auditu u wytwórcy 9 Przegląd ExTR przez ExCB 19a Zwrot do zespołu auditorów lub wnioskodawcy 17 Opracowanie QAR 10a Zwrot do ExTL 10 18 zależny przegląd QAR 11 Sprawozdanie z badań (ExTR) może być wydane do wnioskodawcy 19 20 QAR może być wydany do wnioskodawcy 11a Kopia strony tytułowej ExTR do sekretariatu 21 Przegląd certyfikacyjny przez ExCB 22 22a Zwrot do ExTL lub pracownika ExCB lub do wnioskodawcy 23 Opracowanie certyfikatu (CoC) 24 Przegląd CoC w celu wykrycia błędów 25 20a Kopia szczegółowego QAR do sekretariatu 26 Wydanie certyfikatu 27 Wdrożenie procedury nadzoru Strona 3 z 6
Ogólne zasady wydawania certyfikatów CoC, sprawozdań ExTR oraz raportów QAR. WNIOSEK O WYDANIE RAPORTU Z OCENY PRODUKCJI (QAR) Wytwórca składa do jednostki ExCB wniosek o wydanie raportu z oceny systemu zarządzania jakością ExCB przeprowadza u wytwórcy audit systemu zarządzania jakością ExCB przygotowuje i wydaje raport z oceny systemu zarządzania (QAR) ExCB publikuje streszczenie raportu QAR na stronie internetowej systemu ExCB wdraża u wytwórcy procedurę nadzoru WNIOSEK O WYDANIE SPRAWOZDANIA Z BADAŃ (ExTR) Wytwórca składa do jednostki ExCB wniosek o wydanie sprawozdania z badań (ExTR) ExCB określa program badań i przekazuje do ExTL ExTL przeprowadza badania oraz przygotowuje sprawozdanie z badań (ExTR) ExCB weryfikuje i zatwierdza sprawozdanie z badań (ExTR) ExCB wydaje sprawozdanie z badań (ExTR) wnioskodawcy WNIOSEK O WYDANIE CERTYFIKATU ZGODNOŚCI (CoC) Wytwórca składa do jednostki ExCB wniosek o wydanie certyfikatu zgodności CoC ExCB określa program badań i przekazuje do ExTL ExTL przeprowadza badania oraz przygotowuje sprawozdanie z badań (ExTR) ExCB weryfikuje i zatwierdza sprawozdanie z badań (ExTR) ExCB wydaje sprawozdanie z badań (ExTR) wnioskodawcy ExCB przegląda streszczenie raportu QAR w celu wykazania ważności i odpowiedniości z dostarczonym wyrobem ExCB publikuje certyfikat zgodności (CoC) na stronie internetowej systemu Sprawozdanie z badań (ExTR) jest już wydane przez inną jednostkę ExCB Strona 4 z 6
Porównanie procesu certyfikacji zgodnie z zasadami (ATEX) przyjętymi w (EEA) Europejskim Obszarze Gospodarczym a Programem certyfikacji : ATEX (Wspólnota Europejska) (cały świat) Organizacja zarządzająca Komisja Europejska Regulacje rządowe IEC organizacja pozarządowa Cel Usunięcie barier w przepływie wyrobów i poprawa bezpieczeństwa urządzeń i pracowników Jeden certyfikat dla wyrobów i usług i akceptacja na rynku Ważność i podstawa prawna Zakres stosowania Stosowania norm Certyfikacja i ocena zgodności Ograniczenie-tylko EEA Obowiązkowe stosowanie dyrektyw ATEX jest zagwarantowane prawnie w krajach UE Urządzenia elektryczne i nieelektryczne i systemy ochronne Zagrożenia wybuchem gazów i pyłów Tylko urządzenia Domniemywa się zgodność z wymaganiami dyrektywy, gdy urządzenie spełnia wymagania norm zharmonizowanych Zgodność z normami nie obligatoryjna (obszar pozanormowy ). Aktualnie normy IEC są przyjęte jako normy EN zharmonizowane (możliwe pewne zmiany) Notyfikowane Jednostki certyfikujące Certyfikaty badania typu WE a następnie Zapewnienie systemu jakości Wyroby posiadające certyfikaty IE- CEx akceptowane w kilku krajach Alternatywnie pojedyncze sprawozdania z badań (ExTR) mogą być przesyłane do każdej jednostki certyfikującej w celu uzyskania lokalnie akceptowanego certyfikatu Urządzenia elektryczne. Zagrożenia wybuchem gazów i pyłów Usługi naprawy i remonty Certyfikacja personelu Normy Międzynarodowe IEC Obligatoryjna zgodność z normami Jednostka certyfikująca działają w programie certyfikacji urządzeń: Sprawozdanie z badań i oceny ExTR Ocena systemu produkcji ExQAR a następnie Certyfikat zgodności CoC Samocertyfikacja Wytyczne wdrażania dyrektywniewiążące Brak wspólnej bazy certyfikatów Brak certyfikacji możliwości świadczenia usług Samocertyfikacja niedopuszczalna Wspólne przepisy i procedury do każdego programu Decyzje Komitetu Zarządzającego wiążące wszystkie jednostki certyfikujące i posiadaczy certyfikatów Jednakowe dokumenty stosowane przez wszystkich działających w ramach programu Elektroniczna baza certyfikatów i sprawozdań z badań (baza certyfikatów - ogólnodostępna). Program certyfikacji możliwości świadczenia usług (np. remontowych) Strona 5 z 6
Jednostki certyfikujące Nadzór nad producentem Oznaczenie wyrobu Notyfikacja przez rządy krajów UE Brak wspólnego systemu oceny Kontrola zależna od rządów krajów UE Jednostki przeprowadzają regularnie audity Wszystkie jednostki certyfikujące ExCB i laboratoria ExTL oceniane: - wstępna ocena realizowana przez zespół 3 członków (przed przyjęciem do ) - coroczne kontrole sprawdzające - powtórna ocena po upływie 5 lat Laboratoria muszą spełnić wymagania ISO/IEC 17025 Jednostka certyfikująca utrzymuje ważność certyfikatu zależnie od wyników auditów przeprowadzanych u producenta Liczba krajów/liczba jednostek certyfikujących Wymagania dotyczące miejsc pracy 31/52 30/37 Dyrektywa ATEX 1999/92/WE Brak - krajowe regulacje Osoby kontaktowe w GIG w zakresie schematu Kierownik Jednostki Certyfikującej GIG dr inż. Dariusz Stefaniak Główny Instytut Górnictwa Plac Gwarków 1, 40-166 Katowice tel. +48 32 259 23 51 e-mail: d.stefaniak@gig.eu Główny kontakt z jednostką ExCB: dr inż. Michał Górny Główny Instytut Górnictwa, Kopalnia Doświadczalna BARBARA ul. Podleska 72, 43-190 Mikołów tel. +48 32 32 46 559 e-mail: m.gorny@gig.eu Główny kontakt z laboratorium ExTL: dr inż. Gerard Kałuża Główny Instytut Górnictwa, Kopalnia Doświadczalna BARBARA ul. Podleska 72, 43-190 Mikołów tel. +48 32 32 46 556 e-mail: g.kaluza@gig.eu Strona 6 z 6