Raport z badań testowych przeprowadzonych w ramach projektu Mój Europass kluczem do sukcesu realizowanego w ramach riorytetu IX Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach Działanie 9.1 Wyrównywanie szans edukacyjnych i zapewnienie wysokiej jakości usług edukacyjnych świadczonych w systemie oświaty ; oddziałanie 9.1.2 Wyrównywanie szans edukacyjnych uczniów Rok szkolny 2010/2011 Opracował Godów Rok szkolny 2010/2011
SIS TREŚCI 1 GENEZA BADANIA... 3 2 CELE BADANIA... 3 3 ROBLEMY BADAWCZE... 3 4 CHARAKTERYSTYKA BADANEJ GRUY UCZNIÓW.... 3 5 METODY I TECHNIKI ZASTOSOWANE W BADANIU.... 3 6 CHARAKTERYSTYKA NARZĘDZI BADAWCZYCH.... 3 7 RZYGOTOWANIE DO BADANIA.... 3 8 OIS RZEBIEGU BADANIA.... 4 9 MODEL ANALIZ I OIS WYNIKÓW.... 4 9.1 TEST DLA KLAS III IV SZKOŁY ODSTAWOWEJ... 4 A) ANALIZA TESTU NA WEJŚCIU... 6 B) ANALIZA TESTU NA WYJŚCIU... 12 9.2 TEST DLA KLAS V VI SZKOŁY ODSTAWOWEJ... 23 A) ANALIZA TESTU NA WEJŚCIU... 25 B) ANALIZA TESTU NA WYJŚCIU... 31 9.3 TEST DLA KLAS I III GIMNAZJUM... 42 A) ANALIZA TESTU NA WEJŚCIU... 42 B) ANALIZA TESTU NA WYJŚCIU... 52 10 WNIOSKI I REKOMENDACJE.... 66 11 ANEKS.... 67 11.1 ZAŁĄCZNIK NR 1. - SŁOWNIK OJĘĆ STATYSTYCZNYCH STOSOWANYCH W RAORCIE... 67 2
1 Geneza badania Badanie zostało przeprowadzone w ramach zaplanowanych działań ewaluacyjnych projektu współfinansowanego przez Unię Europejską Mój Europass kluczem do sukcesu realizowanego w ramach riorytetu IX Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach Działanie 9.1 Wyrównywanie szans edukacyjnych i zapewnienie wysokiej jakości usług edukacyjnych świadczonych w systemie oświaty ; oddziałanie 9.1.2 Wyrównywanie szans edukacyjnych uczniów. Badanie na WEJŚCIU i WYJŚCIU przeprowadzono we roku szkolnym 2010/2011. 2 Cele badania Celem badań było sprawdzenie poziomu umiejętności na WEJŚCIU i WYJŚCIU. Umiejętności te wynikały z kompetencji kluczowych w uczeniu się przez całe życie europejskich ram odniesienia. Określenie poziomu opanowania wybranych umiejętności pozwoliło na zaplanowanie pracy z uczniami w trakcie realizowanego projektu oraz określenie efektywności programu poprzez porównanie wyników WE - WY. 3 roblemy badawcze rzystępując do badania postawiono sobie dwa pytania kluczowe: 1) w jakim stopniu uczniowie opanowali badane testem kompetencje kluczowe? 2) na jakie kompetencje kluczowe należy zwrócić uwagę aby wspomóc uczniów w czasie realizacji programu? 4 Charakterystyka badanej grupy uczniów. Uczestnikami badania byli uczniowie uczestniczący w wybranych przez siebie zajęciach realizowanych w ramach projektu. Badania na WEJŚCIU i WYJŚCIU przeprowadzono w wybranych szkołach, w których prowadzone były zajęcia. 5 Metody i techniki zastosowane w badaniu. Badanie polegało na przeprowadzeniu testu sprawdzającego poziom opanowania umiejętności opisanych w kartotece testu. rzygotowano i przeprowadzono testy. o sprawdzeniu wyniki zostały wpisane do arkusza kalkulacyjnego Excel a następnie dokonano analizy ilościowej (porównanie wskaźników statystycznych) i analizy jakościowej (interpretacja wskaźników). Testy zostały opracowane i przeprowadzone w jednej wersji dla każdej z grup uczniów. 6 Charakterystyka narzędzi badawczych. Narzędziem badawczym dla każdej grupy był test sprawdzający dwustopniowy (badano poziom podstawowy i ponadpodstawowy). Test składał się z zadań zamkniętych - wielokrotnego wyboru ( WW) i na dobieranie (D) oraz otwartych krótkiej odpowiedzi (KO).Test badał umiejętności wchodzące w skład 6 obszarów kompetencji kluczowych. 7 rzygotowanie do badania. Działania przygotowawcze do badań obejmowały: a) opracowanie zadań testowych z uwzględnieniem kartoteki testu, 3
b) wydrukowanie testów, uzgodnienie terminów badań, c) przeprowadzenie badań - testów d) opracowanie arkusza kalkulacyjnego Excel do analizy wyników, e) poprawa testów i wpisywania danych (wyników). 8 Opis przebiegu badania. Badania na WEJŚCIU i WYJŚCIU przeprowadzono w wybranych szkołach, w których prowadzone są zajęcia. Okres badania to początek i koniec roku szkolnego 2010/2011. Głównym zadaniem osób odpowiedzialnych za przeprowadzenie badania było zapewnienie obiektywizmu sytuacji sprawdzania i przeprowadzenie testu zgodnie z przyjętymi procedurami. o przeprowadzonym badaniu sprawdzono prace uczniów, a następnie wyniki zostały wpisane do przygotowanego wcześniej arkusza kalkulacyjnego Excel. Na tej podstawie zostały opracowane wyniki i raport. 9 Model analiz i opis wyników. Analiza ilościowa i jakościowa testu. Analiza ilościowa testu obejmowała obliczenie wskaźników statystycznych charakterystycznych dla takiej analizy. 9.1 TEST DLA KLAS III IV SZKOŁY ODSTAWOWEJ Tabela 1. lan szczegółowy (kartoteka) badanych kompetencji na WEJŚCIU i WYJŚCIU Nazwa kompetencji orozumiewanie się w języku ojczystym Umiejętność uczenia się Społeczne i obywatelskie Badane umiejętności W- rozumie podstawowe zasady ortografii pisownia z ó, rz, h U- stosuje podstawowe zasady ortografii pisownia z ó, rz, h W- rozumie na czym polega prawidłowe zorganizowanie procesu uczenia się U- rozumie różne źródła informacji (np. czytany tekst, ikonografia), interpretuje zjawiska według opanowanych reguł W- rozumie podstawowe pojęcia demokracji (sprawiedliwość, równość, demokracja, prawa człowieka, prawa dziecka) U- wybiera sposób zachowania zgodny z zasadami społecznymi i obywatelskimi. Kategoria wg Niemierki Kategoria wg Blooma Numer zadania na WE B rozumie 1 C zastosuje 2 B rozumie 3 C zastosuje 4 B rozumie 5 C zastosuje 6 Zadanie bada następująca umiejętność szczegółową połączyć wyrazy uwzględniając ich wymienność prawidłowo wskazać literę zgodnie z zasadami ortografii prawidłowo zorganizować proces uczenia czyta tekst ze zrozumieniem zastosować właściwe prawo dziecka zachować się danej sytuacji Świadomość i W- rozpoznaje B rozumie 7 umie Łatwość 4
ekspresja kulturalna matematyczne i podstawowe kompetencje naukowotechniczne informatyczne Inicjatywność i przedsiębiorczość współczesne dzieła kultury w tym kultury popularnej i regionalnej U- wybierze sposób interpretacji dzieła zgodnie z pewnymi założeniami C zastosuje 8 (wrażliwość na dzieło) W- liczy, poprawnie wykonuje podstawowe C zastosuje 9 działania U- wykorzystuje główne zasady i procesy matematyczne w C zastosuje 10 sytuacjach praktycznych W- rozumie wpływ nauki i technologii na świat przyrody. B rozumie 11 U- posługuje się narzędziami i urządzeniami technicznymi oraz danymi naukowym w celu sformułowania wniosków W- rozumie możliwości i potencjalne zagrożenia związane z internetem i komunikacją za pośrednictwem mediów elektronicznych (poczta elektroniczna, narzędzia sieciowe) U- przetwarza informacje oraz je wykorzystuje w krytyczny i systematyczny sposób, przy jednoczesnej ocenie ich odpowiedniości, z rozróżnieniem elementów rzeczywistych od wirtualnych. W- jest świadomy zagadnień etycznych związanych z przedsiębiorstwami oraz tego, w jaki sposób mogą one wywoływać pozytywne zmiany, np. poprzez sprawiedliwy handel lub przedsięwzięcia społeczne U- ocenić i identyfikować własne mocne i słabe strony, a także ocenić ryzyko i podejmowania go w uzasadnionych przypadkach C zastosuje 12 B rozumie 13 C zastosuje 14 B rozumie (wyjaśni) 15 D zastosuje 16 Legenda skrótów: Kategorie celów: oziomy wymagań: A - zapamiętanie - podstawowy B - rozumienie - ponadpodstawowy C - stosowanie wiadomości D - rozwiązywanie problemów przyporządkować utwór do rodzaju muzyki zinterpretować dzieło sztuki grafikę ( buźka ) wskazuje błędne rozwiązanie wybiera prawidłową odpowiedź wyjaśni, jak się zachować w lesie jaki jest wpływ technologii na przyrodę na podstawie doświadczenia sformułować wniosek rozpoznaje (wyróżni) zagrożenia związane z Internetem wskazać elementy fantastyczne w tekście poprawnie zanalizować tekst wskazując pozytywny wpływ działań charytatywnych wybierze poprawny sposób, zachowania w danej sytuacji 5
ŁATWOŚĆ LICZBA UZYSKANYCH UNKTÓW A) Analiza testu na WEJŚCIU Obliczony dla testu wskaźnik łatwości wynosi 0,61 - test okazał się umiarkowanie trudny, co świadczy o tym, że badane testem kompetencje zostały opanowane przez uczniów w stopniu niżej zadawalającym. oniżej prezentowane są wykresy ukazujące wyniki testu (łatwość badanych umiejętności - Wykres 1b) oraz wykres wyników skumulowanych (Wykres 2) Wykres 1. a LICZBA UNKTÓW UZYSKANYCH ZA ZADANIE (UMIEJĘTNOŚĆ) 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 95 88 86 77 79 82 78 81 80 72 74 75 69 65 47 40 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 NUMER ZADANIA Wykres 1. b ŁATWOŚĆ ZADANIA (UMIEJĘTNOŚCI) 1,2 1 0,8 0,99 0,75 0,80 0,92 0,82 0,77 0,78 0,81 0,85 0,90 0,68 0,84 0,83 0,72 0,6 0,4 0,49 0,42 0,2 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 NUMER ZADANIA Najwyższą łatwość uzyskano w zadaniu nr 1 najmniejszą w 10 6
Wykres 2. Wyniki skumulowane S III-IV WE 30 26 26 25 20 21 19 20 17 15 10 5 0 11 7 4 5 0 0 0 2 1 1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 Wykres skumulowany wyników uczniów przedstawiony powyżej jest wykresem lewo skośnym, co może świadczyć o wyżej średnio opanowanych przez uczniów umiejętnościach. Kolejnymi wskaźnikami obliczonymi na podstawie wyników testu były miary tendencji centralnej, które prezentowane są poniżej: Tabela 2. MEDIANA 11,00 MODALNA 11 i 12 ŚREDNIA TESTU 11,14 Mediana informuje, że środkowy uczeń uzyskał 11,0 punktów na 18 możliwych do uzyskania, a najczęstszym wynikiem było 11 i 12 punktów. Wyniki te mogą świadczyć o wyżej średnim poziomie opanowania badanych umiejętności. Następne wskaźniki miary rozproszenia świadczą o zróżnicowaniu grupy piszących uczniów. Tabela 3. WARIANCJA TESTU 5,94 ODCHYLENIE STANDARDOWE TESTU 2,44 NAJWYŻSZY WYNIK 16,00 NAJNIŻSZY WYNIK 4,00 ROZSTĘ 12,00 Wyniki zaprezentowane w tabeli nr 3 mogą świadczyć o zróżnicowanej grupie uczniów piszących test pod względem umiejętności. Wskaźnik rzetelności testu alfa Cronbacha wynosił 0,57. Wskaźnik ten świadczy o rzetelności testu pozwalającej na wnioskowanie w zakresie postawionych pytań kluczowych. 7
Analiza łatwości kompetencji i umiejętności badanych testem Tabela 4. Analiza łatwości badanych umiejętności Numer zadania na WE 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Badane umiejętności W- rozumie podstawowe zasady ortografii pisownia z ó, rz, h U- stosuje podstawowe zasady ortografii pisownia z ó, rz, h W- rozumie na czym polega prawidłowe zorganizowanie procesu uczenia się U- rozumie różne źródła informacji (np. czytany tekst, ikonografia), interpretuje zjawiska według opanowanych reguł W- rozumie podstawowe pojęcia demokracji (sprawiedliwość, równość, demokracja, prawa człowieka, prawa dziecka) U- wybiera sposób zachowania zgodny z zasadami społecznymi i obywatelskimi. W- rozpoznaje współczesne dzieła kultury w tym kultury popularnej i regionalnej U- wybierze sposób interpretacji dzieła zgodnie z pewnymi założeniami (wrażliwość na dzieło) W- liczy, poprawnie wykonuje podstawowe działania Zadanie bada następująca umiejętność szczegółową połączyć wyrazy uwzględniając ich wymienność prawidłowo wskazać literę zgodnie z zasadami ortografii prawidłowo zorganizować proces uczenia czyta tekst ze zrozumieniem wskazać jaki dokument gwarantuje prawa dziecka zachować się danej sytuacji umie przyporządkować utwór do rodzaju muzyki zinterpretować dzieło sztuki grafikę ( buźka ) wskazuje prawidłowe rozwiązanie ŁATWOŚĆ UMIEJĘTNOŚ CI WE 0,98 Umiejętność okazała się : łatwa Umiejętność została opanowana w stopniu: dobrym UMIEJĘTNOŚĆ MOŻNA OKRESLIĆ JAKO: 0,27 Trudna Niskim ROBLEM 0,15 0,61 0,65 trudna Umiarkowan ie trudna Umiarkowan ie trudna niskim zadawalając ym zadawalając ym ROBLEM 0,47 Trudna Niskim ROBLEM 0,47 Trudna Niskim ROBLEM 0,95 łatwa 0,75 Łatwa dobrym Zadawalają cym 8
10 11 12 13 14 15 U- wykorzystuje główne zasady i procesy matematyczne w sytuacjach praktycznych W- rozumie wpływ nauki i technologii na świat przyrody. U- posługuje się narzędziami i urządzeniami technicznymi oraz danymi naukowym w celu sformułowania wniosków W- rozumie możliwości i potencjalne zagrożenia związane z internetem i komunikacją za pośrednictwem mediów elektronicznych (poczta elektroniczna, narzędzia sieciowe) U- przetwarza informacje oraz je wykorzystuje w krytyczny i systematyczny sposób, przy jednoczesnej ocenie ich odpowiedniości, z rozróżnieniem elementów rzeczywistych od wirtualnych. W- jest świadomy zagadnień etycznych związanych z przedsiębiorstwami oraz tego, w jaki sposób mogą one wywoływać pozytywne zmiany, np. poprzez sprawiedliwy handel lub przedsięwzięcia społeczne wybiera prawidłową odpowiedź wyjaśni skutki oddziaływania ścieków na środowisko odczytać dane z tabeli rozpoznaje (wyróżni) zagrożenia związane z Internetem wskazać elementy rzeczywiste w tekście poprawnie zanalizować tekst 0,42 Trudna Niskim ROBLEM 0,84 Łatwa Dobrym 0,73 Łatwa 0,73 Łatwa Zadawalają cym Zadawalają cym 0,80 Łatwa Dobrym 0,52 Umiarkowan ie trudna zadawalającym 9
16 U- ocenić i identyfikować własne mocne i słabe strony, a także ocenić ryzyko i podejmowania go w uzasadnionych przypadkach wybiera mocne strony 0,81 Łatwa Dobrym 10
Tabela 5 Analiza łatwości kompetencji Kompetencja WE orozumiewanie się w języku ojczystym Umiejętność uczenia się Społeczne i obywatelskie Świadomość i ekspresja kulturalna matematyczne i podstawowe kompetencje naukowotechniczne informatyczne Inicjatywność i przedsiębiorczość Średnia kompetencji WE 0,62 0,38 0,56 0,71 0,68 0,76 0,67 Kompetencja okazała się : Umiarkowanie trudna Trudna Umiarkowanie trudna Łatwa Umiarkowanie trudna Łatwa Umiarkowanie trudna Kompetencja została opanowana w stopniu: zadawalającym Niskim zadawalającym Zadawalającym zadawalającym Zadawalający m zadawalającym MOŻNA OKRESLIĆ JAKO: ROBLEM
LICZBA UZYSKANYCH UNKTÓW Wykres 3 Łatwość kompetencji Średnia kompetencji WE 0,90 0,80 0,70 0,60 0,50 0,40 0,30 0,20 0,10 0,00 0,62 orozumiewanie się w języku ojczystym 0,38 Umiejętnośd uczenia się 0,56 Społeczne i obywatelskie 0,71 0,68 Świadomośd i ekspresja kulturalna matematyczne i podstawowe kompetencje naukowotechniczne 0,76 informatyczne 0,67 Inicjatywnośd i przedsiębiorczośd Najłatwiejsza okazała się kompetencja informatyczne. Najtrudniejsza kompetencja to Umiejętność uczenia się. Mocną stronę uczniów stanowią informatyczne oraz Świadomość i ekspresja kulturalna. roblem to kompetencja Umiejętność uczenia się. B) Analiza testu na WYJŚCIU Obliczony dla testu wskaźnik łatwości wynosi 0,69 - test okazał się umiarkowanie trudny, co świadczy o tym, że badane testem kompetencje zostały opanowane przez uczniów w stopniu niżej zadawalającym. oniżej prezentowane są wykresy ukazujące wyniki testu (łatwość badanych umiejętności - Wykres 4 b) oraz wykres wyników skumulowanych (Wykres 5) Wykres 4. a LICZBA UNKTÓW UZYSKANYCH ZA ZADANIE (UMIEJĘTNOŚĆ) 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 95 88 86 77 79 82 78 81 80 72 74 75 69 65 47 40 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 NUMER ZADANIA
ŁATWOŚĆ Wykres 4. b ŁATWOŚĆ ZADANIA (UMIEJĘTNOŚCI) 1,20 1,00 0,80 0,99 0,80 0,92 0,82 0,77 0,78 0,81 0,85 0,90 0,68 0,84 0,83 0,72 0,60 0,40 0,25 0,49 0,42 0,20 0,00 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 NUMER ZADANIA Najwyższą łatwość uzyskano w zadaniu nr 1 najmniejszą w 10 Wykres 5 30 Wyniki skumulowane S III-IV 25 20 15 10 5 0 24 15 12 11 9 6 7 3 4 1 2 2 0 0 0 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 Wykres skumulowany wyników uczniów przedstawiony powyżej jest wykresem lewo skośnym, co może świadczyć o wyżej średnio opanowanych przez uczniów umiejętnościach. Kolejnymi wskaźnikami obliczonymi na podstawie wyników testu były miary tendencji centralnej, które prezentowane są poniżej: Tabela 6 MEDIANA 13,00 MODALNA 15,00 ŚREDNIA TESTU 12,38 Mediana informuje, że środkowy uczeń uzyskał 13,0 punktów na 18 możliwych do uzyskania, a najczęstszym wynikiem było 15 punktów. Wyniki te mogą świadczyć o wyżej średnim poziomie opanowania badanych umiejętności. 13
Następne wskaźniki miary rozproszenia świadczą o zróżnicowaniu grupy piszących uczniów. Tabela 7. WARIANCJA TESTU 7,13 ODCHYLENIE STANDARDOWE TESTU 2,67 NAJWYŻSZY WYNIK 16,00 NAJNIŻSZY WYNIK 3,00 ROZSTĘ 13,00 Wyniki zaprezentowane w tabeli nr 3 mogą świadczyć o zróżnicowanej grupie uczniów piszących test pod względem umiejętności. Wskaźnik rzetelności testu alfa Cronbacha wynosił 0,70. Wskaźnik ten świadczy o rzetelności testu pozwalającej na wnioskowanie w zakresie postawionych pytań kluczowych. Analiza łatwości kompetencji i umiejętności badanych testem Tabela 8. Analiza łatwości badanych umiejętności Numer zadania na WE 1 2 3 4 5 Badane umiejętności W- rozumie podstawowe zasady ortografii pisownia z ó, rz, h U- stosuje podstawowe zasady ortografii pisownia z ó, rz, h W- rozumie na czym polega prawidłowe zorganizowanie procesu uczenia się U- rozumie różne źródła informacji (np. czytany tekst, ikonografia), interpretuje zjawiska według opanowanych reguł W- rozumie podstawowe pojęcia demokracji (sprawiedliwość, równość, Zadanie bada następująca umiejętność szczegółową połączyć wyrazy uwzględniając ich wymienność prawidłowo wskazać literę zgodnie z zasadami ortografii prawidłowo zorganizować proces uczenia czyta tekst ze zrozumieniem wskazać jaki dokument gwarantuje prawa dziecka ŁATWOŚĆ UMIEJĘTNOŚCI WE 0,99 Umiejętność okazała się : łatwa Umiejętność została opanowana w stopniu: dobrym UMIEJĘTNOŚĆ MOŻNA OKRESLIĆ JAKO: 0,25 Trudna Niskim ROBLEM 0,80 Łatwa Dobrym 0,92 łatwa dobrym 0,82 Łatwa Dobrym 14
demokracja, prawa człowieka, prawa dziecka) 6 7 8 9 10 11 12 13 14 U- wybiera sposób zachowania zgodny z zasadami społecznymi i obywatelskimi. W- rozpoznaje współczesne dzieła kultury w tym kultury popularnej i regionalnej U- wybierze sposób interpretacji dzieła zgodnie z pewnymi założeniami (wrażliwość na dzieło) W- liczy, poprawnie wykonuje podstawowe działania U- wykorzystuje główne zasady i procesy matematyczne w sytuacjach praktycznych W- rozumie wpływ nauki i technologii na świat przyrody. U- posługuje się narzędziami i urządzeniami technicznymi oraz danymi naukowym w celu sformułowania wniosków W- rozumie możliwości i potencjalne zagrożenia związane z internetem i komunikacją za pośrednictwem mediów elektronicznych (poczta elektroniczna, narzędzia sieciowe) U- przetwarza informacje oraz je wykorzystuje w krytyczny zachować się danej sytuacji umie przyporządko wać utwór do rodzaju muzyki zinterpretować dzieło sztuki grafikę ( buźka ) wskazuje prawidłowe rozwiązanie wybiera prawidłową odpowiedź wyjaśni skutki oddziaływania ścieków na środowisko odczytać dane z tabeli rozpoznaje (wyróżni) zagrożenia związane z Internetem wskazać elementy 0,77 Łatwa Zadawalaj ącym 0,49 Trudna Niskim ROBLEM 0,78 Łatwa Zadawalaj ącym 0,81 Łatwa Dobrym 0,42 Trudna Niskim ROBLEM 0,85 Łatwa Dobrym 0,90 0,68 łatwa Umiarkow anie trudna dobrym zadawalaj ącym 0,84 Łatwa Dobrym 15
15 16 i systematyczny sposób, przy jednoczesnej ocenie ich odpowiedniości, z rozróżnieniem elementów rzeczywistych od wirtualnych. W- jest świadomy zagadnień etycznych związanych z przedsiębiorstwami oraz tego, w jaki sposób mogą one wywoływać pozytywne zmiany, np. poprzez sprawiedliwy handel lub przedsięwzięcia społeczne U- ocenić i identyfikować własne mocne i słabe strony, a także ocenić ryzyko i podejmowania go w uzasadnionych przypadkach rzeczywiste w tekście poprawnie zanalizować tekst wybiera mocne strony 0,83 Łatwa Dobrym 0,72 Łatwa Zadawalaj ącym 16
Tabela 9 Analiza łatwości kompetencji Kompetencja WE orozumiewanie się w języku ojczystym Umiejętność uczenia się Społeczne i obywatelskie Świadomość i ekspresja kulturalna matematyczne i podstawowe kompetencje naukowotechniczne informatyczne Inicjatywność i przedsiębiorczość Średnia kompetencji WE 0,62 0,86 0,80 0,64 0,74 0,76 0,78 Kompetencja okazała się : Umiarkowanie trudna Łatwa Łatwa Umiarkowanie trudna Łatwa Łatwa Łatwa Kompetencja została opanowana w stopniu: zadawalającym Dobrym Dobrym zadawalającym Zadawalającym Zadawalającym Zadawalającym MOŻNA OKRESLIĆ JAKO:
Wykres 6 Łatwość kompetencji Średnia kompetencji WY 1,00 0,90 0,80 0,86 0,80 0,74 0,76 0,78 0,70 0,62 0,64 0,60 0,50 0,40 0,30 0,20 0,10 0,00 orozumiewanie się w języku ojczystym Umiejętnośd uczenia się Społeczne i obywatelskie Świadomośd i ekspresja kulturalna matematyczne i podstawowe kompetencje naukowotechniczne informatyczne Inicjatywnośd i przedsiębiorczośd Najłatwiejsza okazała się kompetencja Umiejętność uczenia się. Najtrudniejsza kompetencja to Umiejętność uczenia się. Mocną stronę uczniów stanowią: informatyczne, Inicjatywność i przedsiębiorczość, Umiejętność uczenia się oraz Społeczne i obywatelskie. opanowana to kompetencja: orozumiewanie się w języku ojczystym oraz Świadomość i ekspresja kulturalna C) orównanie wyników WY - WE Tabela 10. orównanie łatwości umiejętności na WE i WY NUMER ZADANIA Badane umiejętności Zadanie bada następująca umiejętność szczegółową ŁATWOŚĆ UMIEJĘTNOŚCI WE ŁATWOŚĆ UMIEJĘTNOŚCI WY RÓŻNICA WY- WE 1 W- rozumie podstawowe zasady ortografii pisownia z ó, rz, h połączyć wyrazy uwzględniając ich wymienność 0,98 0,99 0,01
2 U- stosuje podstawowe zasady ortografii pisownia z ó, rz, h prawidłowo wskazać literę zgodnie z zasadami ortografii 0,27 0,25-0,02 3 W- rozumie na czym polega prawidłowe zorganizowanie procesu uczenia się prawidłowo zorganizować proces uczenia 0,15 0,80 0,65 4 U- rozumie różne źródła informacji (np. czytany tekst, ikonografia), interpretuje zjawiska według opanowanych reguł czyta tekst ze zrozumieniem 0,61 0,92 0,30 5 W- rozumie podstawowe pojęcia demokracji (sprawiedliwość, równość, demokracja, prawa człowieka, prawa dziecka) wskazać jaki dokument gwarantuje prawa dziecka 0,65 0,82 0,17 6 U- wybiera sposób zachowania zgodny z zasadami społecznymi i obywatelskimi. zachować się danej sytuacji 0,47 0,77 0,30 7 W- rozpoznaje współczesne dzieła kultury w tym kultury popularnej i regionalnej umie przyporządkować utwór do rodzaju muzyki 0,47 0,49 0,02 8 U- wybierze sposób interpretacji dzieła zgodnie z pewnymi założeniami (wrażliwość na dzieło) zinterpretować dzieło sztuki grafikę ( buźka ) 0,95 0,78-0,17 19
9 W- liczy, poprawnie wykonuje podstawowe działania wskazuje prawidłowe rozwiązanie 0,75 0,81 0,06 10 U- wykorzystuje główne zasady i procesy matematyczne w sytuacjach praktycznych wybiera prawidłową odpowiedź 0,42 0,42 0,00 11 W- rozumie wpływ nauki i technologii na świat przyrody. wyjaśni skutki oddziaływania ścieków na środowisko 0,84 0,85 0,02 12 U- posługuje się narzędziami i urządzeniami technicznymi oraz danymi naukowym w celu sformułowania wniosków odczytać dane z tabeli 0,73 0,90 0,17 13 W- rozumie możliwości i potencjalne zagrożenia związane z internetem i komunikacją za pośrednictwem mediów elektronicznych (poczta elektroniczna, narzędzia sieciowe) rozpoznaje (wyróżni) zagrożenia związane z Internetem 0,73 0,68-0,05 14 U- przetwarza informacje oraz je wykorzystuje w krytyczny i systematyczny sposób, przy jednoczesnej ocenie ich odpowiedniości, z rozróżnieniem elementów rzeczywistych od wirtualnych. wskazać elementy rzeczywiste w tekście 0,80 0,84 0,04 20
15 W- jest świadomy zagadnień etycznych związanych z przedsiębiorstwami oraz tego, w jaki sposób mogą one wywoływać pozytywne zmiany, np. poprzez sprawiedliwy handel lub przedsięwzięcia społeczne poprawnie zanalizować tekst 0,52 0,83 0,31 16 U- ocenić i identyfikować własne mocne i słabe strony, a także ocenić ryzyko i podejmowania go w uzasadnionych przypadkach wybiera mocne strony 0,81 0,72-0,09 Tabela 11. orównanie średnich łatwości kompetencji WY-WE. Kompetencja WE orozumiewanie się w języku ojczystym Umiejętność uczenia się Społeczne i obywatelskie Świadomość i ekspresja kulturalna matematyczne i podstawowe kompetencje naukowotechniczne informatyczne Średnia kompetencji WE 0,62 0,38 0,56 0,71 0,68 0,76 Średnia kompetencji WY 0,62 0,86 0,80 0,64 0,74 0,76 RÓŻNICA WY-WE 0,00 0,48 0,23-0,08 0,06 0,00 21
orozumiewanie się w języku ojczystym Umiejętność uczenia się Społeczne i obywatelskie Świadomość i ekspresja kulturalna matematyczne i podstawowe kompetencje naukowo- informatyczne Wykres 7 1,00 0,80 0,60 0,40 0,20 ORÓWNANIE ŁATWOŚCI OANOWANYCH KOMETENCJI WY-WE 0,48 0,23 Średnia kompetencji WE Średnia kompetencji WY RÓŻNICA WY-WE 0,00-0,08 0,06 0,00-0,20 0,00 rzyrost kompetencji uczniów w czasie realizacji programu wystąpił w 5 kompetencjach i tylko w kompetencji - Świadomość i ekspresja kulturalna nie nastąpił przyrost. 22
9.2 TEST DLA KLAS V VI SZKOŁY ODSTAWOWEJ Tabela 1. lan szczegółowy (kartoteka) badanych kompetencji na WEJŚCIU i WYJŚCIU Nazwa kompetencji orozumiewanie się w języku ojczystym Umiejętność uczenia się Społeczne i obywatelskie Świadomość i ekspresja kulturalna matematyczne i podstawowe kompetencje Badane umiejętności W- rozumie podstawowe zasady ortografii pisownia z ó, rz, h U- stosuje podstawowe zasady ortografii pisownia z ó, rz, h W- rozumie na czym polega prawidłowe zorganizowanie procesu uczenia się U- rozumie różne źródła informacji (np. czytany tekst, ikonografia), interpretuje zjawiska według opanowanych reguł W- rozumie podstawowe pojęcia demokracji (sprawiedliwość, równość, demokracja, prawa człowieka, prawa dziecka) U- wybiera sposób zachowania zgodny z zasadami społecznymi i obywatelskimi. W- rozpoznaje współczesne dzieła kultury w tym kultury popularnej i regionalnej U- wybierze sposób interpretacji dzieła zgodnie z pewnymi założeniami (wrażliwość na dzieło) W- liczy, poprawnie wykonuje podstawowe działania Kategoria wg Niemierki Kategoria wg Blooma Numer zadania na WE B rozumie 1 C zastosuje 2 B rozumie 3 C zastosuje 4 B rozumie 5 C zastosuje 6 B rozumie 7 C zastosuje 8 C zastosuje 9 Zadanie bada następująca umiejętność szczegółową prawidłowo wymienić wyrazy uwzględniając ich wymienność prawidłowo wskazać literę zgodnie z zasadami ortografii prawidłowo zorganizować proces uczenia czyta tekst ze zrozumieniem zastosować właściwe prawo dziecka zachować się danej sytuacji umie przyporządkow ać utwór do opisu utworu (dzieła sztuki) zinterpretować dzieło sztuki wskaże sposób interpretacji wskazuje błędne rozwiązanie Łatwość U- wykorzystuje główne C zastosuje 10 wybiera
naukowotechniczne informatyczne Inicjatywność i przedsiębiorczoś ć zasady i procesy matematyczne w sytuacjach praktycznych W- rozumie wpływ nauki i technologii na świat przyrody. U- posługuje się narzędziami i urządzeniami technicznymi oraz danymi naukowym w celu sformułowania wniosków W- rozumie możliwości i potencjalne zagrożenia związane z internetem i komunikacją za pośrednictwem mediów elektronicznych (poczta elektroniczna, narzędzia sieciowe) U- przetwarza informacje oraz je wykorzystuje w krytyczny i systematyczny sposób, przy jednoczesnej ocenie ich odpowiedniości, z rozróżnieniem elementów rzeczywistych od wirtualnych. W- jest świadomy zagadnień etycznych związanych z przedsiębiorstwami oraz tego, w jaki sposób mogą one wywoływać pozytywne zmiany, np. poprzez sprawiedliwy handel lub przedsięwzięcia społeczne U- ocenić i identyfikować własne mocne i słabe strony, a także ocenić ryzyko i podejmowania go w uzasadnionych przypadkach B rozumie 11 C zastosuje 12 B rozumie 13 C zastosuje 14 B rozumie (wyjaśni) 15 D zastosuje 16 prawidłową odpowiedź wyjaśni skutki oddziaływania ścieków na środowisko odczytuje dane z tabeli rozpoznaje zagrożenia związane z internetem wyjaśni wpływ gier komputerowych na psychikę poprawnie zanalizować tekst wskazując pozytywny wpływ działań charytatywnych wybiera (swoje) mocne (i słabe strony) Legenda skrótów: Kategorie celów: oziomy wymagań: A - zapamiętanie - podstawowy B - rozumienie - ponadpodstawowy C - stosowanie wiadomości D - rozwiązywanie problemów 24
ŁATWOŚĆ LICZBA UZYSKANYCH UNKTÓW A) Analiza testu na WEJŚCIU Obliczony dla testu wskaźnik łatwości wynosi 0,68 - test okazał się umiarkowanie trudny, co świadczy o tym, że badane testem kompetencje zostały opanowane przez uczniów w stopniu niżej zadawalającym. oniżej prezentowane są wykresy ukazujące wyniki testu (łatwość badanych umiejętności - Wykres 8 b) oraz wykres wyników skumulowanych (Wykres 9) Wykres 8. a LICZBA UNKTÓW UZYSKANYCH ZA ZADANIE (UMIEJĘTNOŚĆ) 700 600 576 500 400 300 200 100 0 236 211 195 200 167 175 167 167 179 190 117 86 142 154 1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 NUMER ZADANIA Wykres 8. b ŁATWOŚĆ ZADANIA (UMIEJĘTNOŚCI) 1,20 1,00 0,80 0,60 0,87 0,79 0,69 0,80 0,97 0,82 0,72 0,69 0,69 0,74 0,78 0,48 0,58 0,63 0,40 0,35 0,20 0,00 0,00 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 NUMER ZADANIA Najwyższą łatwość uzyskano w zadaniu nr 6 najmniejszą w 3 25
Wykres 9. 45 40 35 30 25 20 15 10 5 0 Wyniki s kumulowane S V-VI WE 42 32 28 27 23 21 20 10 10 7 3 4 5 1 0 1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 Wykres skumulowany wyników uczniów przedstawiony powyżej jest wykresem lewo skośnym, co może świadczyć o wyżej średnio opanowanych przez uczniów umiejętnościach. Kolejnymi wskaźnikami obliczonymi na podstawie wyników testu były miary tendencji centralnej, które prezentowane są poniżej: Tabela 12. MEDIANA 13,00 MODALNA 15,00 ŚREDNIA TESTU 12,20 Mediana informuje, że środkowy uczeń uzyskał 13 punktów na 18 możliwych do uzyskania, a najczęstszym wynikiem było 15 punktów. Wyniki te mogą świadczyć o wyżej średnim poziomie opanowania badanych umiejętności. Następne wskaźniki miary rozproszenia świadczą o zróżnicowaniu grupy piszących uczniów. Tabela 13. WARIANCJA TESTU 9,82 ODCHYLENIE STANDARDOWE TESTU 3,13 NAJWYŻSZY WYNIK 17,00 NAJNIŻSZY WYNIK 1,00 ROZSTĘ 16,00 Wyniki zaprezentowane w tabeli nr 13 mogą świadczyć o zróżnicowanej grupie uczniów piszących test pod względem umiejętności. Wskaźnik rzetelności testu alfa Cronbacha wynosił 0,70. Wskaźnik ten świadczy o rzetelności testu pozwalającej na wnioskowanie w zakresie postawionych pytań kluczowych. 26
Analiza łatwości kompetencji i umiejętności badanych testem Tabela 14. Analiza łatwości badanych umiejętności Numer zadania na WE 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Badane umiejętności W- rozumie podstawowe zasady ortografii pisownia z ó, rz, h U- stosuje podstawowe zasady ortografii pisownia z ó, rz, h W- rozumie na czym polega prawidłowe zorganizowanie procesu uczenia się U- rozumie różne źródła informacji (np. czytany tekst, ikonografia), interpretuje zjawiska według opanowanych reguł W- rozumie podstawowe pojęcia demokracji (sprawiedliwość, równość, demokracja, prawa człowieka, prawa dziecka) U- wybiera sposób zachowania zgodny z zasadami społecznymi i obywatelskimi. W- rozpoznaje współczesne dzieła kultury w tym kultury popularnej i regionalnej U- wybierze sposób interpretacji dzieła zgodnie z pewnymi założeniami (wrażliwość na dzieło) W- liczy, poprawnie wykonuje Zadanie bada następująca umiejętność szczegółową prawidłowo połączyć wyrazy uwzględniając ich wymienność prawidłowo wskazać literę zgodnie z zasadami ortografii prawidłowo zorganizować proces uczenia czyta tekst ze zrozumieniem otrafi wybrać właściwe prawo jakie mu przysługuje zachować się danej sytuacji umie przyporządkować utwór do opisu utworu (dzieła sztuki) zinterpretować dzieło sztuki ( buźka ) grafikę wskazuje prawidłowe ŁATWOŚĆ UMIEJĘTNOŚCI WE Umiejętność okazała się : Umiejętność została opanowana w stopniu: 0,87 Łatwa Dobrym 0,79 Łatwa Dobrym 0,00 0,69 trudna Umiarkowanie trudna niskim zadawalającym 0,80 Łatwa Dobrym UMIEJĘTNOŚĆ MOŻNA OKRESLIĆ JAKO: ROBLEM 0,35 Trudna Niskim ROBLEM 0,35 Trudna Niskim ROBLEM 0,82 Łatwa Dobrym 0,72 Łatwa Zadawalają cym 27
10 11 12 13 14 15 16 podstawowe działania U- wykorzystuje główne zasady i procesy matematyczne w sytuacjach praktycznych W- rozumie wpływ nauki i technologii na świat przyrody. U- posługuje się narzędziami i urządzeniami technicznymi oraz danymi naukowym w celu sformułowania wniosków W- rozumie możliwości i potencjalne zagrożenia związane z internetem i komunikacją za pośrednictwem mediów elektronicznych (poczta elektroniczna, narzędzia sieciowe) U- przetwarza informacje oraz je wykorzystuje w krytyczny i systematyczny sposób, przy jednoczesnej ocenie ich odpowiedniości, z rozróżnieniem elementów rzeczywistych od wirtualnych. W- jest świadomy zagadnień etycznych związanych z przedsiębiorstwami oraz tego, w jaki sposób mogą one wywoływać pozytywne zmiany, np. poprzez sprawiedliwy handel lub przedsięwzięcia społeczne U- ocenić i identyfikować własne mocne i słabe strony, a także ocenić ryzyko rozwiązanie poprawnie liczy wybiera prawidłową odpowiedź oblicza liczbę napojów wskazuje korzyści bioodpadów dla środowiska odczytuje dane z tabeli rozpoznaje zagrożenia związane z internetem wyjaśnia wpływ gier komputerowych na psychikę prawidłowo odczytuje tekst określa swoje słabe strony 0,69 0,69 Umiarkowanie trudna zadawalającym Umiarkowanie trudna 0,74 Łatwa 0,78 Łatwa Zadawalają cym Zadawalają cym 0,48 Trudna Niskim ROBLEM 0,58 0,63 zadawalającym Umiarkowanie trudna zadawalającym Umiarkowanie trudna zadawalającym 28
i podejmowania go w uzasadnionych przypadkach 29
Tabela 15 Analiza łatwości kompetencji Kompetencja WE orozumiewanie się w języku ojczystym Umiejętność uczenia się Społeczne i obywatelskie Świadomość i ekspresja kulturalna matematyczne i podstawowe kompetencje naukowotechniczne informatyczne Inicjatywność i przedsiębiorczość Średnia kompetencji WE 0,83 0,35 0,58 0,59 0,71 0,63 0,61 Kompetencja okazała się : Łatwa Trudna Umiarkowanie trudna Umiarkowanie trudna Łatwa Umiarkowanie trudna Umiarkowanie trudna Kompetencja została opanowana w stopniu: Dobrym Niskim zadawalającym zadawalającym Zadawalającym zadawalającym zadawalającym MOŻNA OKRESLIĆ JAKO: ROBLEM
LICZBA UZYSKANYCH UNKTÓW Wykres 10 Łatwość kompetencji T ytuł wykres u 0,90 0,80 0,70 0,60 0,83 0,58 0,59 0,71 0,63 0,61 0,50 0,40 0,35 0,30 0,20 0,10 0,00 oroz umiewanie s ię w jęz yku ojcz ys tym Umiejętnoś d uc z enia s ię S połec z ne i obywatels kie Ś wiadomoś d i eks pres ja kulturalna K ompetencje matematycz ne i pods tawowe kompetencje naukowotechnicz ne K ompetencje informatycz ne Inicjatywnoś d i prz eds iębiorcz oś d Najłatwiejsza okazała się kompetencja orozumiewanie się w języku ojczystym. Najtrudniejsza kompetencja to Umiejętność uczenia się. Mocną stronę uczniów stanowią orozumiewanie się w języku ojczystym oraz matematyczne i podstawowe kompetencje naukowo-techniczne. roblem to kompetencja Umiejętność uczenia się. B) Analiza testu na WYJŚCIU Obliczony dla testu wskaźnik łatwości wynosi 0,68 - test okazał się umiarkowanie trudny, co świadczy o tym, że badane testem kompetencje zostały opanowane przez uczniów w stopniu niżej zadawalającym. oniżej prezentowane są wykresy ukazujące wyniki testu (łatwość badanych umiejętności - Wykres 11 b) oraz wykres wyników skumulowanych (Wykres 12) Wykres 11. a LICZBA UNKTÓW UZYSKANYCH ZA ZADANIE (UMIEJĘTNOŚĆ) 160 140 120 100 80 60 40 20 0 140 143 133 137 124 127 124 134 115 94 98 81 83 82 77 61 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 NUMER ZADANIA
ŁATWOŚĆ Wykres 11. b ŁATWOŚĆ ZADANIA (UMIEJĘTNOŚCI) 1,20 1,00 0,80 0,60 0,40 0,20 0,86 0,22 0,80 0,88 0,92 0,97 0,42 0,99 0,56 0,58 0,68 0,95 0,86 0,57 0,93 0,53 0,00 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 NUMER ZADANIA Najwyższą łatwość uzyskano w zadaniu nr 8 najmniejszą w 2 Wykres 12 Wyniki s kumulowane S V-VI WY 35 30 25 20 18 25 29 23 19 15 10 5 0 12 5 3 3 4 0 0 0 1 2 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 Wykres skumulowany wyników uczniów przedstawiony powyżej jest wykresem lewo skośnym, co może świadczyć o wyżej średnio opanowanych przez uczniów umiejętnościach. Kolejnymi wskaźnikami obliczonymi na podstawie wyników testu były miary tendencji centralnej, które prezentowane są poniżej: Tabela 16 MEDIANA 13,00 MODALNA 13,00 ŚREDNIA TESTU 12,17 Mediana informuje, że środkowy uczeń uzyskał 13,0 punktów na 18 możliwych do uzyskania, a najczęstszym wynikiem było 13 punktów. Wyniki te mogą świadczyć o wyżej średnim poziomie opanowania badanych umiejętności. 32
Następne wskaźniki miary rozproszenia świadczą o zróżnicowaniu grupy piszących uczniów. Tabela 17. WARIANCJA TESTU 5,20 ODCHYLENIE STANDARDOWE TESTU 2,28 NAJWYŻSZY WYNIK 16,00 NAJNIŻSZY WYNIK 4,00 ROZSTĘ 12,00 Wyniki zaprezentowane w tabeli nr 3 mogą świadczyć o zróżnicowanej grupie uczniów piszących test pod względem umiejętności. Wskaźnik rzetelności testu alfa Cronbacha wynosił 0,58. Wskaźnik ten świadczy o rzetelności testu pozwalającej na wnioskowanie w zakresie postawionych pytań kluczowych. Analiza łatwości kompetencji i umiejętności badanych testem Tabela 18. Analiza łatwości badanych umiejętności Numer zadania na WE 1 2 3 4 5 6 Badane umiejętności W- rozumie podstawowe zasady ortografii pisownia z ó, rz, h U- stosuje podstawowe zasady ortografii pisownia z ó, rz, h W- rozumie na czym polega prawidłowe zorganizowanie procesu uczenia się U- rozumie różne źródła informacji (np. czytany tekst, ikonografia), interpretuje zjawiska według opanowanych reguł W- rozumie podstawowe pojęcia demokracji (sprawiedliwość, równość, demokracja, prawa człowieka, prawa dziecka) U- wybiera sposób zachowania zgodny z Zadanie bada następująca umiejętność szczegółową prawidłowo połączyć wyrazy uwzględniając ich wymienność prawidłowo wskazać literę zgodnie z zasadami ortografii prawidłowo zorganizować proces uczenia czyta tekst ze zrozumieniem otrafi wybrać właściwe prawo jakie mu przysługuje zachować się danej sytuacji ŁATWOŚĆ UMIEJĘTNOŚCI WE Umiejętność okazała się : Umiejętność została opanowana w stopniu: 0,86 Łatwa Dobrym UMIEJĘTNOŚĆ MOŻNA OKRESLIĆ JAKO: 0,22 Trudna Niskim ROBLEM 0,80 Łatwa Dobrym 0,88 Łatwa Dobrym 0,92 0,97 łatwa łatwa dobrym dobrym 33
7 8 9 10 11 12 13 14 zasadami społecznymi i obywatelskimi. W- rozpoznaje współczesne dzieła kultury w tym kultury popularnej i regionalnej U- wybierze sposób interpretacji dzieła zgodnie z pewnymi założeniami (wrażliwość na dzieło) W- liczy, poprawnie wykonuje podstawowe działania U- wykorzystuje główne zasady i procesy matematyczne w sytuacjach praktycznych W- rozumie wpływ nauki i technologii na świat przyrody. U- posługuje się narzędziami i urządzeniami technicznymi oraz danymi naukowym w celu sformułowania wniosków W- rozumie możliwości i potencjalne zagrożenia związane z internetem i komunikacją za pośrednictwem mediów elektronicznych (poczta elektroniczna, narzędzia sieciowe) U- przetwarza informacje oraz je wykorzystuje w krytyczny i systematyczny sposób, przy jednoczesnej ocenie ich odpowiedniości, z rozróżnieniem elementów rzeczywistych od wirtualnych. umie przyporządkować utwór do opisu utworu (dzieła sztuki) zinterpretować dzieło sztuki ( buźka ) grafikę wskazuje prawidłowe rozwiązanie poprawnie liczy wybiera prawidłową odpowiedź oblicza liczbę napojów wskazuje korzyści bioodpadów dla środowiska odczytuje dane z tabeli rozpoznaje zagrożenia związane z internetem wyjaśnia wpływ gier komputerowych na psychikę 0,42 Trudna Niskim ROBLEM 0,99 0,56 0,58 0,68 0,95 łatwa Umiarkowanie trudna zadawalającym Umiarkowanie trudna zadawalającym Umiarkowanie trudna łatwa dobrym dobrym 0,86 Łatwa Dobrym 0,57 zadawalającym Umiarkowanie trudna zadawalającym 34
15 16 W- jest świadomy zagadnień etycznych związanych z przedsiębiorstwami oraz tego, w jaki sposób mogą one wywoływać pozytywne zmiany, np. poprzez sprawiedliwy handel lub przedsięwzięcia społeczne U- ocenić i identyfikować własne mocne i słabe strony, a także ocenić ryzyko i podejmowania go w uzasadnionych przypadkach prawidłowo odczytuje tekst określa swoje słabe strony 0,93 0,53 łatwa Umiarkowanie trudna dobrym zadawalającym 35
Tabela 19 Analiza łatwości kompetencji Kompetencja WE orozumiewanie się w języku ojczystym Umiejętność uczenia się Społeczne i obywatelskie Świadomość i ekspresja kulturalna matematyczne i podstawowe kompetencje naukowotechniczne informatyczne Inicjatywność i przedsiębiorczość Średnia kompetencji WE 0,54 0,84 0,95 0,71 0,69 0,72 0,73 Kompetencja okazała się : Umiarkowanie trudna Łatwa łatwa Łatwa Łatwa Łatwa Łatwa Kompetencja została opanowana w stopniu: zadawalającym Dobrym dobrym Zadawalającym Zadawalającym Zadawalającym Zadawalającym MOŻNA OKRESLIĆ JAKO:
Wykres 13 Łatwość kompetencji 1,00 Ś rednia kompetenc ji WY 0,95 0,90 0,84 0,80 0,70 0,71 0,69 0,72 0,73 0,60 0,54 0,50 0,40 0,30 0,20 0,10 0,00 orozumiewanie s ię w języku ojczys tym Umiejętnoś d uczenia s ię S połeczne i obywatels kie Ś wiadomoś d i eks pres ja kulturalna K ompetencje matematyczne i pods tawowe kompetencje naukowotechniczne K ompetencje Inicjatywnoś d i informatyczne przeds iębiorczoś d Najłatwiejsza okazała się kompetencja Społeczne i obywatelskie. Najtrudniejsza kompetencja to orozumiewanie się w języku ojczystym. Mocną stronę uczniów stanowią: informatyczne, Inicjatywność i przedsiębiorczość, Umiejętność uczenia się, Świadomość i ekspresja kulturalna oraz Społeczne i obywatelskie. opanowana to kompetencja: orozumiewanie się w języku ojczystym oraz matematyczne i podstawowe kompetencje naukowotechniczne C) orównanie wyników WY - WE Tabela 20. orównanie łatwości umiejętności na WE i WY NUMER ZADANIA Badane umiejętności Zadanie bada następująca umiejętność szczegółową ŁATWOŚĆ UMIEJĘTNOŚCI WE ŁATWOŚĆ UMIEJĘTNOŚCI WY RÓŻNICA WY- WE 1 W- rozumie podstawowe zasady ortografii pisownia z ó, rz, h prawidłowo połączyć wyrazy uwzględniając ich wymienność 0,87 0,86-0,01
2 U- stosuje podstawowe zasady ortografii pisownia z ó, rz, h prawidłowo wskazać literę zgodnie z zasadami ortografii 0,79 0,22-0,57 3 W- rozumie na czym polega prawidłowe zorganizowanie procesu uczenia się prawidłowo zorganizować proces uczenia 0,00 0,80 0,79 4 U- rozumie różne źródła informacji (np. czytany tekst, ikonografia), interpretuje zjawiska według opanowanych reguł czyta tekst ze zrozumieniem 0,69 0,88 0,19 5 W- rozumie podstawowe pojęcia demokracji (sprawiedliwość, równość, demokracja, prawa człowieka, prawa dziecka) otrafi wybrać właściwe prawo jakie mu przysługuje 0,80 0,92 0,12 6 U- wybiera sposób zachowania zgodny z zasadami społecznymi i obywatelskimi. zachować się danej sytuacji 0,35 0,97 0,62 7 W- rozpoznaje współczesne dzieła kultury w tym kultury popularnej i regionalnej umie przyporządkować utwór do opisu utworu (dzieła sztuki) 0,35 0,42 0,07 8 U- wybierze sposób interpretacji dzieła zgodnie z pewnymi założeniami (wrażliwość na dzieło) zinterpretować dzieło sztuki ( buźka ) grafikę 0,82 0,99 0,17 38
9 W- liczy, poprawnie wykonuje podstawowe działania wskazuje prawidłowe rozwiązanie poprawnie liczy 0,72 0,56-0,16 10 U- wykorzystuje główne zasady i procesy matematyczne w sytuacjach praktycznych wybiera prawidłową odpowiedź oblicza liczbę napojów 0,69 0,58-0,11 11 W- rozumie wpływ nauki i technologii na świat przyrody. wskazuje korzyści bioodpadów dla środowiska 0,69 0,68-0,01 12 U- posługuje się narzędziami i urządzeniami technicznymi oraz danymi naukowym w celu sformułowania wniosków odczytuje dane z tabeli 0,74 0,95 0,21 13 W- rozumie możliwości i potencjalne zagrożenia związane z internetem i komunikacją za pośrednictwem mediów elektronicznych (poczta elektroniczna, narzędzia sieciowe) rozpoznaje zagrożenia związane z internetem 0,78 0,86 0,08 14 U- przetwarza informacje oraz je wykorzystuje w krytyczny i systematyczny sposób, przy jednoczesnej ocenie ich odpowiedniości, z rozróżnieniem elementów rzeczywistych od wirtualnych. wyjaśnia wpływ gier komputerowych na psychikę 0,48 0,57 0,09 39
15 16 W- jest świadomy zagadnień etycznych związanych z przedsiębiorstwami oraz tego, w jaki sposób mogą one wywoływać pozytywne zmiany, np. poprzez sprawiedliwy handel lub przedsięwzięcia społeczne U- ocenić i identyfikować własne mocne i słabe strony, a także ocenić ryzyko i podejmowania go w uzasadnionych przypadkach prawidłowo odczytuje tekst 0,58 0,93 0,35 określa swoje słabe strony 0,63 0,53-0,10 Tabela 21. orównanie średnich łatwości kompetencji WY-WE. Kompetencja WE orozumiewanie się w języku ojczystym Umiejętność uczenia się Społeczne i obywatelskie Świadomość i ekspresja kulturalna matematyczne i podstawowe kompetencje naukowotechniczne informatyczne Średnia kompetencji WE 0,83 0,35 0,58 0,59 0,71 0,63 Średnia kompetencji WY 0,54 0,84 0,95 0,71 0,69 0,72 RÓŻNICA WY-WE -0,29 0,49 0,37 0,12-0,02 0,08 40
orozumiewanie się w języku ojczystym Umiejętność uczenia się Społeczne i obywatelskie Świadomość i ekspresja kulturalna matematyczne i podstawowe kompetencje naukowo- informatyczne Wykres 14 ORÓWNANIE ŁATWOŚCI OANOWANYCH KOMETENCJI WY-WE 1,20 1,00 0,80 0,60 Średnia kompetencji WE Średnia kompetencji WY RÓŻNICA WY-WE 0,40 0,20 0,00-0,29 0,49 0,37 0,12-0,02 0,08-0,20-0,40 rzyrost kompetencji uczniów w czasie realizacji programu wystąpił w 4 kompetencjach i tylko w kompetencji - orozumiewanie się w języku ojczystym oraz matematyczne i podstawowe kompetencje naukowo-techniczne nie nastąpił przyrost. Taki wynik mógł być spowodowany specyfiką prowadzonych zajęć. 41
9.3 TEST DLA KLAS I III GIMNAZJUM A) Analiza testu na WEJŚCIU Tabela 22. lan szczegółowy (kartoteka) badanych kompetencji na WEJŚCIU Nazwa kompetencji orozumiewa nie się w języku ojczystym Umiejętność uczenia się Społeczne i obywatelski e Badane umiejętności W- rozumie podstawowe zasady ortografii pisownia z ó, rz, h U- stosuje podstawowe zasady ortografii pisownia z NIE - wyjaśni dlaczego należy przestrzegać zasad ortografii W- rozumie na czym polega prawidłowe zorganizowanie procesu uczenia się U- rozumie różne źródła informacji (np. czytany tekst, ikonografia), interpretuje zjawiska według opanowanych reguł - wybrać prawidłowy sposób organizacji własnego środowiska i procesu uczenia się W- rozumie podstawowe pojęcia demokracji (sprawiedliwość, równość, demokracja, prawa człowieka, prawa dziecka) U- wybiera sposób zachowania zgodny z zasadami społecznymi i obywatelskimi. - rozróżnia wybiera wartościuje postawy asertywności, współpracy i prawości Kategoria wg Niemierki Kategoria wg Blooma Numer zadania na WE B rozumie 1 C zastosuje 2 B rozumie 3 B rozumie 4 C zastosuje 5 C zastosuje 6 B rozumie 7 C zastosuje 8 D ocenia 9 Zadanie bada następująca umiejętność szczegółową prawidłowo dobrać litery umie dobrać znaczenie wyrazów wyjaśni, dlaczego należy przestrzegać zasad ortografii prawidłowo zorganizować proces uczenia się czyta tekst ze zrozumieniem prawidłowo zorganizować środowisko pracy dobiera definicje do pojęcia (rozumie definicje) zachować się danej sytuacji wybiera prawidłową postawę Łatwość
Świadomość i ekspresja kulturalna matematyczn e i podstawowe kompetencje naukowotechniczne informatyczn e W- rozpoznaje współczesne dzieła kultury w tym kultury popularnej i regionalnej B rozumie 10 U- wybierze sposób interpretacji dzieła zgodnie z pewnymi założeniami (wrażliwość na dzieło) - rozumie na czym polega udział w życiu kulturalnym W- liczy, poprawnie wykonuje podstawowe działania U- wykorzystuje główne zasady i procesy matematyczne w sytuacjach praktycznych - odszukuje przyczyny błędnych rozwiązań W- rozumie wpływ nauki i technologii na świat przyrody. U- posługuje się narzędziami i urządzeniami technicznymi oraz danymi naukowym w celu sformułowania wniosków - przestrzega zasad bezpieczeństwa W- rozumie możliwości i potencjalne zagrożenia związane z internetem i komunikacją za pośrednictwem mediów elektronicznych (poczta elektroniczna, narzędzia sieciowe) C zastosuje 11 B rozumie 12 C zastosuje 13 C zastosuje 14 B rozumie 15 B rozumie 16 C zastosuje 17 C zastosuje 18 B rozumie 19 przyporządkować definicję jego prawidłowemu znaczeniu (rozumie definicje) zaprezentować sposób interpretacji sztuki wyjaśni, na czym polega udział w życiu kulturalnym wskazuje błędne rozwiązanie wybiera prawidłową odpowiedź wskazuje błąd w zadaniu Wyjaśni( rozumie) pozytywne skutki biotechnologii odczytać dane z tabeli wie jak się zachować w konkretnej sytuacji wskazuje zagrożenia związane z Internetem 43
Inicjatywność i przedsiębior -czość U- przetwarza informacje oraz je wykorzystuje w krytyczny i systematyczny sposób, przy jednoczesnej ocenie ich odpowiedniości, z rozróżnieniem elementów rzeczywistych od wirtualnych. - charakteryzuje się krytyczną i refleksyjną postawą w stosunku do dostępnych informacji oraz odpowiedzialnym wykorzystywaniem mediów interaktywnych W- jest świadomy zagadnień etycznych związanych z przedsiębiorstwami oraz tego, w jaki sposób mogą one wywoływać pozytywne zmiany, np. poprzez sprawiedliwy handel lub przedsięwzięcia społeczne C zastosuje 20 D ocenia 21 B rozumie (wyjaśni) 22 wyjaśni, że gry komputerowe wpływają na psychikę odróżnia świat rzeczywisty od wirtualnego rozróżnia postawy charakterystyczne dla przedsiębiorcy U- ocenić i identyfikować własne mocne i słabe strony, a także ocenić ryzyko i podejmowania go w uzasadnionych przypadkach D zastosuje 23 wybiera sposoby określające swoje słabe i mocne strony - rozumie (wyjaśni), że postawa przedsiębiorcza charakteryzuje się inicjatywnością, aktywnością, niezależnością i innowacyjnością B rozumie 24 wyróżnia postawy i umiejętności człowieka przedsiębiorczego Legenda skrótów: Kategorie celów: oziomy wymagań: A - zapamiętanie - podstawowy B - rozumienie - ponadpodstawowy C - stosowanie wiadomości D -rozwiązywanie problemów 44
ŁATWOŚĆ LICZBA UZYSKANYCH UNKTÓW Obliczony dla testu wskaźnik łatwości wynosi 0,64 - test okazał się umiarkowanie trudny, co świadczy o tym, że badane testem kompetencje zostały opanowane przez uczniów w stopniu niżej zadawalającym. oniżej prezentowane są wykresy ukazujące wyniki testu (łatwość badanych umiejętności - Wykres 15 b) oraz wykres wyników skumulowanych (Wykres 16) Wykres 15. a LICZBA UNKTÓW UZYSKANYCH ZA ZADANIE (UMIEJĘTNOŚĆ) 1000 900 800 700 600 500 400 300 200 100 0 872 288 313 301 309 251 262 257 277 291 292 212 241 224 120 146 168 181 144 48 69 65 90 67 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 NUMER ZADANIA Wykres 15. b ŁATWOŚĆ ZADANIA (UMIEJĘTNOŚCI) 1,00 0,90 0,80 0,70 0,60 0,50 0,40 0,30 0,20 0,10 0,00 0,84 0,88 0,89 0,80 0,78 0,44 0,88 0,95 0,88 0,91 0,94 0,76 0,64 0,73 0,68 0,44 0,51 0,55 0,36 0,27 0,15 0,21 0,20 0,20 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 NUMER ZADANIA Najwyższą łatwość uzyskano w zadaniu nr 6 najmniejszą w 3 45
Wykres 16. 50 45 40 35 30 25 20 15 10 5 0 Wyniki s kumulowane G I-III WE 46 33 27 23 24 25 26 28 27 17 16 7 4 5 5 2 3 4 5 0 0 1 1 0 0 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 1112 1314 1516 1718 19 2021 2223 2425 26 Wykres skumulowany wyników uczniów przedstawiony powyżej jest wykresem lewo skośnym, co może świadczyć o wyżej średnio opanowanych przez uczniów umiejętnościach. Kolejnymi wskaźnikami obliczonymi na podstawie wyników testu były miary tendencji centralnej, które prezentowane są poniżej: Tabela 23. MEDIANA 18,00 MODALNA 19,00 ŚREDNIA TESTU 16,68 Mediana informuje, że środkowy uczeń uzyskał 18 punktów na 24 możliwych do uzyskania, a najczęstszym wynikiem było 19 punktów. Wyniki te mogą świadczyć o wyżej średnim poziomie opanowania badanych umiejętności. Następne wskaźniki miary rozproszenia świadczą o zróżnicowaniu grupy piszących uczniów. Tabela 24. WARIANCJA TESTU 17,26 ODCHYLENIE STANDARDOWE TESTU 4,15 NAJWYŻSZY WYNIK 23,00 NAJNIŻSZY WYNIK 3,00 ROZSTĘ 20,00 Wyniki zaprezentowane w tabeli nr 24 mogą świadczyć o zróżnicowanej grupie uczniów piszących test pod względem umiejętności. Wskaźnik rzetelności testu alfa Cronbacha wynosił 0,70. Wskaźnik ten świadczy o rzetelności testu pozwalającej na wnioskowanie w zakresie postawionych pytań kluczowych. 46