Komunikacja wstęp Komunikowanie stanowi podstawowy aspekt życia społecznego. Jego znaczenie w rozwoju technologii i upowszechniania się relacji międzyludzkich stale wzrasta. Komunikowanie rozumiane jest dziś jako porozumiewanie się. Jest to proces w którym uczestniczą zarówno jednostki, grupy społeczne jak i wszelkie instytucje. Celem jest wzajemne przekazywanie informacji, pojęć, idei za pomocą słów, dźwięków, obrazów. Komunikowanie to proces Interaktywny Nieuchronny Nieodwracalny Celowy Świadomy Dynamiczny Komunikowanie jest wieloelementowe. Brak któregoś z elementów powoduje zaburzenie komunikacji Jednym z elementów jest kontekst, uczestnicy, kanał, komunikat. Wiedząc jak wielkie znaczenie niesie komunikat warto znać mechanizmy nim rządzące. Zwłaszcza nauczyciel w codziennej pracy, chcąc przekazać informacje i prawidłowo je odebrać, musi zdawać sobie sprawę z wagi i znaczenia mechanizmów rządzących komunikatem. Uwarunkowania osobowościowe w procesie komunikowania się Elżbieta Kowalska 1
UWARUNKOWANIA OSOBOWOŚCIOWE W PROCESIE KOMUNIKOWANIA SIĘ Styl zachowania wynika z osobowości człowieka Istotnym, a nawet fundamentalnym czynnikiem wpływającym na efektywność komunikowania jest styl zachowania wynikający z osobowości człowieka. Osobowość określa bowiem nasze naturalne zachowanie wobec otoczenia, silne i słabe strony, charakter i wartość stosunków interpersonalnych. Poznanie osobowości własnej i innych osób jest przydatne w życiu prywatnym i zawodowym, w sytuacjach krytycznych i konfliktowych.. Wiedza z tego zakresu wpływa na: Polepszanie pracy w zespole Kierowanie ludźmi Rozwiązywanie problemów z otoczeniem Cztery typy osobowości : Typ analityczny Typ towarzyski Typ przywódczy Typ sympatyczny To najczęściej spotykane typy osobowości, które kształtują się od urodzenia. Jeśli wiemy jakim mniej więcej typem osoby jest nasz słuchacz, będzie nam łatwiej mówić tak, by czuł się w naszym towarzystwie swobodnie. Kiedy porozumiewają się osoby reprezentujące ten sam osobowości, nazywamy to nadawaniem na tej samej fali. Podobna sytuacja ma miejsce, gdy obaj rozmówcy różnią się typem osobowości, ale jedna dostosowuje się do komunikacji drugiej. Uwarunkowania osobowościowe w procesie komunikowania się Elżbieta Kowalska 2
TYP ANALITYCZNY -to ktoś kto ; Jest zamknięty w sobie Podchodzi do wszystkiego w sposób racjonalny Rozwiązywanie problemów jest dla niego przyjemnością TYP PRZYWÓDCZY - LIDER - to osoba która: Dowodzi innymi Podejmuje szybkie decyzje Kieruje się emocjami Jest bezpośrednia w kontaktach Czasami rani uczucia innych Myśli szybko, logicznie Jest przedsiębiorcza Koncentruje się na rezultatach Porozumiewa się zwięźle Szybko wydaje sądy o innych Przywódca to człowiek, który: Szybko mówi i chodzi Roztacza wokół atmosferę zaufania Więcej czasu poświęca na rozmowę z ludźmi, których lubi i szanuje Uwarunkowania osobowościowe w procesie komunikowania się Elżbieta Kowalska 3
TYP SYMPATYCZNY - to osoba, która: Jest cicha Kieruje się emocjami Wypowiada się łagodnie Uwzględnia uczucia innych Jest wrażliwa Potrzebuje dużo czasu na podjęcie decyzji Lubi zajmować się innymi Unika sytuacji stresujących Osobą sympatyczną jest osoba: Beztroska i niesystematyczna Woli podążać za tłumem Przemawiając cicho i powoli, częsta nie wyraża tego co naprawdę myśli Ludzie różnią się między sobą i stąd też życie w harmonii ze światem i sobą wymaga akceptowania zachowań innych i umiejętność dostosowania się do nich. Amerykański psycholog Marston wyróżnił 4 wzorce zachowania, które można odnaleźć w każdym z nas: D- dominujący, ekstrawertyk, zorientowany na zadania I inicjatywny, ekstrawertyk, zorientowany na ludzi S stały, introwertyk, zorientowany na ludzi G sumienny, introwertyk, zorientowany na zadania Uwarunkowania osobowościowe w procesie komunikowania się Elżbieta Kowalska 4
Marston uważa, że na zachowanie ma też wpływ: Otoczenie korzystne bardziej lub mniej Sposób reagowania na otoczenie ofensywny lub defensywny Identyfikacja naszego rozmówcy umożliwia ; Właściwe zachowanie Budowanie pozytywnych i silnych relacji Umiejętna identyfikacja osobowościowa naszego rozmówcy w połączeniu z charakterystyką jego zachowania pozwala na właściwe zachowanie wobec partnera, a tym samym na budowanie pozytywnych i silnych relacji interdyscyplinarnych. Elżbieta Kowalska Uwarunkowania osobowościowe w procesie komunikowania się Elżbieta Kowalska 5