! PROGRAM ROZWOJU TURYSTYKI I PROMOCJI POWIATU OSTROWIECKIEGO Ostrowec Śwętokrzysk, lstopad 2005 r.
Zlecenodawca: Powat Ostroweck ul. Iłżecka 37, 27-400 Ostrowec Śwętokrzysk Autor: Busness Moblty Internatonal Spółka z o.o. al. 3-go Maja 11 76-200 Słupsk tel. (0 59) 8 456 301-302 fax.(0 59) 8 456 303 e-mal: offce@bm-ntl.2com.pl Buro regonalne: Busness Moblty Internatonal Spółka z o.o. ul. Drewsa 4E 61 606 Poznań tel/fax (061) 825 78 60 e-mal: offce@bm-ntl.2com.pl http: www.bm-ntl.2com.pl Sedzba w Bruksel: Busness Moblty Internatonal NV-SA Rue Wertz 50/28 1050 Brussels, Belgum tel. [32-2] 644 36 89 fax [32-2] 648 07 80 www.bm-ntl.com!2
SPIS TREŚCI SPIS TREŚCI...3 1.0. WPROWADZENIE DO PROGRAMU ROZWOJU TURYSTYKI I PROMOCJI...8 2.0. ZARYS METODOLOGICZNY PROGRAMU ROZWOJU TURYSTYKI I PROMOCJI...9 3.0. UWARUNKOWANIA ZEWNĘTRZNE...11 3.1. AKTY PRAWNE DOTYCZĄCE TURYSTYKI LUB DZIEDZIN ZWIĄZANYCH BEZPOŚREDNIO Z JEJ ROZWOJEM OBOWIĄZUJĄCE W UNII EUROPEJSKIEJ...11 3.2. AKTY PRAWNE DOTYCZĄCE TURYSTYKI LUB DZIEDZIN ZWIĄZANYCH BEZPOŚREDNIO Z JEJ ROZWOJEM OBOWIĄZUJĄCE W POLSCE...14 3.3. AKTY PRAWNE DOTYCZĄCE TURYSTYKI LUB DZIEDZIN ZWIĄZANYCH BEZPOŚREDNIO Z JEJ ROZWOJEM OBOWIĄZUJĄCE W WOJEWÓDZTWIE ŚWIĘTOKRZYSKIM...21 4.0. RAPORT O STANIE GMIN...22 - BILANS OTWARCIA-...22 4.1. WSTĘP...23 4.2. GMINA BAŁTÓW...24 4.2.1. Syntetyczna charakterystyka gmny...24 4.2.1.1. Położene, dane ogólne, powązane z otoczenem...24 4.2.2. Gmna w statystyce...26 4.2.3. Dzałalność produkcyjno-usługowa budownctwo...26 4.2.4. Infrastruktura technczna...27 4.2.4.1. Dostępność komunkacyjna...27 4.2.4.2. Telekomunkacja...27 4.2.4.3. Zaopatrzene w cepło...27 4.2.4.4. Zaopatrzene gmny w gaz...27 4.2.4.5. Zaopatrzene w wodę...27 4.2.4.6. Kanalzacja...28 4.2.4.7. Gospodarka odpadam...28 4.2.5. Zagospodarowane turystyczne...28 4.2.5.1. Infrastruktura turystyczna...28 4.2.5.1.1. Baza noclegowa...28 4.2.5.1.2. Baza żywenowa...29 4.2.5.1.3. Infrastruktura paraturystyczna (towarzysząca)...29 4.2.5.1.4. Organzacje turystyczne o charakterze publcznym nepublcznym...29 4.2.5.1.5. Domena turystyczna gmny...29 4.2.6. Walory turystyczne...29 4.2.6.1. Walory naturalne...29 4.2.6.1.1. Obszary zasobowe...30 4.2.6.2. Walory antropogenczne...30 4.2.7. Życe kulturalne...30 4.2.7.1. Placówk kulturalne, w tym śwetlce wejske...30 4.2.7.2. Organzacje pozarządowe o charakterze kulturalnym...30 4.2.7.3.Zorganzowane grupy przedsęwzęć kulturalnych...30 4.2.7.4. Cyklczne mprezy kulturalne sportowe...31 4.3. GMINA BODZECHÓW...32 4.3.1. Syntetyczna charakterystyka gmny...32 4.3.1.1. Położene, dane ogólne, powązane z otoczenem...32 4.3.2. Gmna w statystyce...34 4.3.3. Dzałalność produkcyjno-usługowa budownctwo...34!3
4.3.4. Infrastruktura technczna...35 4.3.4.1. Dostępność komunkacyjna...35 4.3.4.2. Telekomunkacja...35 4.3.4.3. Zaopatrzene w cepło...35 4.3.4.4. Zaopatrzene gmny w gaz...35 4.3.4.5. Zaopatrzene w wodę...35 4.3.4.6. Kanalzacja...36 4.3.4.7. Gospodarka odpadam...36 4.3.5. Zagospodarowane turystyczne...36 4.3.5.1. Infrastruktura turystyczna...36 4.3.5.1.1. Baza noclegowa...36 4.3.5.1.2. Baza żywenowa...36 4.3.5.1.3. Infrastruktura paraturystyczna (towarzysząca)...37 4.3.5.1.4. Organzacje turystyczne o charakterze publcznym nepublcznym...37 4.3.5.1.5. Domena turystyczna gmny...37 4.3.6. Walory turystyczne...37 4.3.6.1. Walory naturalne...37 4.3.6.1.1. Obszary zasobowe...37 4.3.6.2. Walory antropogenczne...37 4.3.7. Życe kulturalne...37 4.3.7.1. Placówk kulturalne, w tym śwetlce wejske...37 4.3.7.2. Organzacje pozarządowe o charakterze kulturalnym...38 4.3.7.3. Zorganzowane grupy przedsęwzęć kulturalnych...38 4.3.7.4. Cyklczne mprezy kulturalne sportowe...38 4.4. MIASTO I GMINA ĆMIELÓW...39 4.4.1. Syntetyczna charakterystyka masta gmny...39 4.4.1.1. Położene, dane ogólne, powązane z otoczenem...39 4.4.2. Masto Gmna w statystyce...41 4.4.3. Dzałalność produkcyjno-usługowa budownctwo...41 4.4.4. Infrastruktura technczna...42 4.4.4.1. Dostępność komunkacyjna...42 4.4.4.2. Telekomunkacja...42 4.4.4.3. Zaopatrzene w cepło...42 4.4.4.4. Zaopatrzene masta gmny w gaz...42 4.4.4.5. Zaopatrzene w wodę...42 4.4.4.6. Kanalzacja...43 4.4.4.7. Gospodarka odpadam...43 4.4.5. Zagospodarowane turystyczne...44 4.4.5.1. Infrastruktura turystyczna...44 4.4.5.1.1. Baza noclegowa...44 4.4.5.1.2. Baza żywenowa...44 4.4.5.1.3. Infrastruktura paraturystyczna (towarzysząca)...44 4.4.5.1.4. Organzacje turystyczne o charakterze publcznym nepublcznym...44 4.4.5.1.5. Domena turystyczna masta gmny...44 4.4.6. Walory turystyczne...44 4.4.6.1. Walory naturalne...44 4.4.6.1.1. Obszary zasobowe...45 4.4.6.2. Walory antropogenczne...45 4.4.7. Kultura w meśce gmne...45 4.4.7.1. Placówk kulturalne, w tym śwetlce wejske...45 4.4.7.2. Organzacje pozarządowe o charakterze kulturalnym...45 4.4.7.3. Zorganzowane grupy przedsęwzęć kulturalnych...45 4.4.7.4.Cyklczne mprezy kulturalne sportowe...46 4.5. MIASTO I GMINA KUNÓW...47 4.5.1. Syntetyczna charakterystyka masta gmny...47 4.5.1.1. Położene, dane ogólne, powązane z otoczenem...47 4.5.2. Masto Gmna w statystyce...49 4.5.3. Dzałalność produkcyjno-usługowa budownctwo...49 4.5.4. Infrastruktura technczna...50 4.5.4.1. Dostępność komunkacyjna...50 4.5.4.2. Telekomunkacja...50 4.5.4.3. Zaopatrzene w cepło...50!4
4.5.4.4. Zaopatrzene masta gmny w gaz...50 4.5.4.5. Zaopatrzene w wodę...50 4.5.4.6. Kanalzacja...51 4.5.4.7. Gospodarka odpadam...51 4.5.5. Zagospodarowane turystyczne...52 4.5.5.1. Infrastruktura turystyczna...52 4.5.5.1.1. Baza noclegowa...52 4.5.5.1.2. Baza żywenowa...52 4.5.5.1.3. Infrastruktura paraturystyczna (towarzysząca)...52 4.5.5.1.4. Organzacje turystyczne o charakterze publcznym nepublcznym...52 4.5.5.1.5. Domena turystyczna gmny...52 4.5.6. Walory turystyczne...53 4.5.6.1. Walory naturalne...53 4.5.6.1.1. Obszary zasobowe...53 4.5.6.2. Walory antropogenczne...53 4.5.7. Kultura w meśce gmne...54 4.5.7.1. Placówk kulturalne, w tym śwetlce wejske...54 4.5.7.2. Organzacje pozarządowe o charakterze kulturalnym...54 4.5.7.3. Zorganzowane grupy przedsęwzęć kulturalnych...54 4.5.7.4. Cyklczne mprezy kulturalne sportowe...55 4.6. MIASTO OSTROWIEC ŚWIĘTOKRZYSKI...56 4.6.1. Syntetyczna charakterystyka masta...56 4.6.1.1. Położene, dane ogólne, powązane z otoczenem...56 4.6.2. Masto w statystyce...58 4.6.3. Dzałalność produkcyjno-usługowa budownctwo...58 4.6.4. Infrastruktura technczna...59 4.6.4.1. Dostępność komunkacyjna...59 4.6.4.2. Telekomunkacja...59 4.6.4.3. Zaopatrzene w cepło...59 4.6.4.4. Zaopatrzene masta w gaz...59 4.6.4.5. Zaopatrzene w wodę...59 4.6.4.6. Kanalzacja...60 4.6.4.7.Gospodarka odpadam...60 4.6.5. Zagospodarowane turystyczne...60 4.6.5.1. Infrastruktura turystyczna...60 4.6.5.1.1. Baza noclegowa...60 4.6.5.1.2. Baza żywenowa...61 4.6.5.1.3. Infrastruktura paraturystyczna (towarzysząca)...62 4.6.5.1.4. Organzacje turystyczne o charakterze publcznym nepublcznym...62 4.6.5.1.5. Domena turystyczna gmny...62 4.6.6. Walory turystyczne...62 4.6.6.1. Walory naturalne...62 4.6.6.1.1. Obszary zasobowe...62 4.6.6.2 Walory antropogenczne...63 4.6.7. Kultura w meśce...63 4.6.7.1. Placówk kulturalne, w tym śwetlce mejske...63 4.6.7.2. Organzacje pozarządowe o charakterze kulturalnym...64 4.6.7.3. Zorganzowane grupy przedsęwzęć kulturalnych...64 4.6.7.4. Cyklczne mprezy kulturalne sportowe...65 4.7. GMINA WAŚNIÓW...66 4.7.1. Syntetyczna charakterystyka gmny...66 4.7.1.1. Położene, dane ogólne, powązane z otoczenem...66 4.7.2. Gmna w statystyce...68 4.7.3. Dzałalność produkcyjno-usługowa budownctwo...68 4.7.4. Infrastruktura technczna...69 4.7.4.1. Dostępność komunkacyjna...69 4.7.4.2. Telekomunkacja...69 4.7.4.3. Zaopatrzene w cepło...69 4.7.4.4. Zaopatrzene gmny w gaz...69 4.7.4.5. Zaopatrzene w wodę...69 4.7.4.6. Kanalzacja...70 4.7.4.7. Gospodarka odpadam...70!5
4.7.5. Zagospodarowane turystyczne...71 4.7.5.1. Infrastruktura turystyczna...71 4.7.5.1.1. Baza noclegowa...71 4.7.5.1.2. Baza żywenowa...71 4.7.5.1.3. Infrastruktura paraturystyczna (towarzysząca)...71 4.7.5.1.4. Organzacje turystyczne o charakterze publcznym nepublcznym...71 4.7.5.1.5. Domena turystyczna gmny...71 4.7.6. Walory turystyczne...71 4.7.6.1. Walory naturalne...71 4.7.6.1.1. Obszary zasobowe...72 4.7.6.2. Walory antropogenczne...72 4.7.7. Kultura w gmne...73 4.7.7.1. Placówk kulturalne, w tym śwetlce wejske...73 4.7.7.2. Organzacje pozarządowe o charakterze kulturalnym...73 4.7.7.3. Zorganzowane grupy przedsęwzęć kulturalnych...73 4.7.7.4. Cyklczne mprezy kulturalne sportowe...73 5.0. RAPORT O STANIE POWIATU...74 - BILANS OTWARCIA-...74 5.1. WPROWADZENIE...75 5.2. METODOLOGIA...77 5.3. POWIAT OSTROWIECKI...79 5.3.1. Syntetyczna charakterystyka powatu...79 5.3.1.1. Położene, dane ogólne, powązane z otoczenem...79 5.3.2. Powat w statystyce...80 5.3.3. Dzałalność produkcyjno-usługowa budownctwo...80 5.3.4. Infrastruktura technczna...81 5.3.4.1. Dostępność komunkacyjna...81 5.3.4.2. Telekomunkacja...82 5.3.4.3. Zaopatrzene w cepło...82 5.3.4.4. Zaopatrzene w gaz...83 5.3.4.5. Zaopatrzene w wodę...83 5.3.4.6. Kanalzacja...83 5.3.4.7. Gospodarka odpadam...86 5.3.5. Zagospodarowane turystyczne...86 5.3.5.1. Infrastruktura turystyczna...86 5.3.5.1.1. Baza noclegowa...86 5.3.5.1.2. Baza żywenowa...89 5.3.5.1.3. Organzacje turystyczne o charakterze publcznym nepublcznym...90 5.3.5.1.4. Domeny turystyczne powatu...90 5.3.6. Walory turystyczne...91 5.3.6.1. Walory naturalne...91 5.3.6.1.1. Obszary zasobowe...93 5.3.6.2. Walory antropogenczne...94 5.3.7. Życe kulturalne...95 5.3.7.1. Placówk kulturalne...95 5.3.7.2. Organzacje pozarządowe o charakterze kulturalnym...96 5.3.7.3. Zorganzowane grupy przedsęwzęć kulturalnych...96 5.3.7.4. Cyklczne mprezy kulturalne sportowe...97 5.3.8. Wnosk dotyczące stanu zagospodarowana turystycznego powatu...99 6.0.ANALIZA SWOT...101 7.0. OCENA POTENCJAŁU TURYSTYCZNEGO...110 7.1. DIAGNOZA STANU...110 7.2. PRODUKT TURYSTYCZNY...115 7.3. PROMOCJA TURYSTYCZNA POWIATU...139 8.0. PROMOCJA CELE STRATEGICZNE...141 9.0. MISJA...143 10.0. OBSZARY ROZWOJU TURYSTYKI...146!6
10.1. WSTĘP...146 10.2 PRIORYTETY I CELE KIERUNKOWE DLA POSZCZEGÓLNYCH OBSZARÓW SPOŁECZNO GOSPODARCZYCH POWIATU...147 11.0. PROGRAMY OPERACYJNE I SPODZIEWANE EFEKTY...152 12.0. WDRAŻANIE PROGRAMU...191 13.0. MONITOROWANIE PROGRAMU...194 14.0. PODSUMOWANIE...195!7
1.0. WPROWADZENIE DO PROGRAMU ROZWOJU TURYSTYKI I PROMOCJI Program Rozwoju Turystyk Promocj Powatu Ostroweckego został opracowany na postawe analzy przeprowadzonego Raportu o Stane, który jest neodłącznym elementem programu. Ponadto dla zdentyfkowana prorytetów celów strategcznych posłużono sę wynkam konsultacj społecznej przeprowadzonej w ramach debaty strategcznej moderowanej przez Busness Moblty Internatonal Sp. z o.o. Dla spójnośc powyższego dokumentu z przyjętym już dokumentam strategcznym takm jak Stratega Zrównoważonego Rozwoju Powatu Ostroweckego oraz Stratega Rozwoju Województwa Śwętokrzyskego oparto sę na założenach tych dokumentów w zakrese odnoszącym sę bezpośredno do Powatu Ostroweckego lub obszarów turystyk, które ścśle powązane są z rozwojem społeczno gospodarczym poszczególnych gmn wchodzących w skład powatu. Dołożono równeż starannośc aby dokument końcowy pn. Program Rozwoju Turystyk Promocj Powatu Ostroweckego ne stał w sprzecznośc z założenam Strateg Rozwoju Turystyk na lata 2007-2013 opracowanej dla Polsk. W przypadku dentyfkacj kerunków dzałana dla poszczególnych celów uwzględnono sugeste zawarte w dokumence pn. Zarys Koncepcj Rozwoju Turystyk w Województwe Śwętokrzyskm, który to dokument z pozycj Samorządu Województwa Śwętokrzyskego nakreśla sposoby kerunk, w jakch wnen nastąpć rozwój turystyk na terene całego województwa.!8
2.0. ZARYS METODOLOGICZNY PROGRAMU ROZWOJU TURYSTYKI I PROMOCJI Dla zrealzowana przedsęwzęca pn. Program Rozwoju Turystyk Promocj Powatu Ostroweckego posłużono sę dwema metodam budowana założeń strategcznych, tj. Metodą Aktywnego Planowana Strategcznego Metodą Analzy Eksperckej. Perwsza metoda mała na celu przeprowadzene konsultacj społecznej z udzałem lderów reprezentujących różne sektory turystyk. Konsultacje te oparte były na jednej debace strategcznej, w której udzał wzęl przedstawcele samorządów terytoralnych, organzacj turystycznych, przedsęborców dzałających w sektorze turystyk oraz jednostek organzacyjnych powatu. Wynkem konsultacj społecznej odbytej w dnu 20.09.2005 roku była Analza SWOT dla rozwoju turystyk promocj Powatu Ostroweckego oraz herarchzacja celów w poszczególnych obszarach rozwoju turystyk promocj. Debata strategczna była równeż okazją do przeprowadzena anket wśród lokalnych lderów, których celem była ocena poszczególnych czynnków społeczno gospodarczych mających wpływ na rozwój turystyk promocj w powece. Dla dokonana analzy eksperckej posłużono sę wnoskam wypływającym z debaty strategcznej. Przyjęto następujące obszary rozwoju społeczno gospodarczego powatu: - EKOLOGIA - GOSPODARKA - INFRASTRUKTURA - PRZESTRZEŃ - SPOŁECZNOŚĆ Przyjęte obszary są tożsame ze Strategą Zrównoważonego Rozwoju Powatu Ostroweckego do roku 2020.!9
Dla herarchzacj produktów turystycznych programów operacyjnych zdentyfkowanych w poszczególnych obszarach rozwoju społeczno gospodarczego powatu przyjęto następujące obszary turystyk: - REKREACYJNA I WYPOCZYNKOWA - AKTYWNA I SPECJALISTYCZNA - BIZNESOWA - WIEJSKA - MIEJSKA I KULTUROWA. Dla poszczególnych obszarów rozwoju społeczno-gospodarczego przypsano cele kerunk dzałana. Wskazały one na sposób realzacj danego celu w danym obszarze pod kątem rozwoju turystyk promocj. Kerunk dzałana przyporządkowane poszczególnym celom wnny sę stać w najblższej przyszłośc podstawą formułowana tytułów programów operacyjnych ewentualnych projektów. Elementam pomocnczym w formułowanu poszczególnych celów oprócz analzy SWOT stworzonej w procese konsultacj społecznej były Raport o Stane oraz Dagnoza Stanu opracowane dla poszczególnych obszarów rozwoju społeczno gospodarczego powatu pod kątem rozwoju turystyk promocj.!10
3.0. UWARUNKOWANIA ZEWNĘTRZNE 3.1. AKTY PRAWNE DOTYCZĄCE TURYSTYKI LUB DZIEDZIN ZWIĄZANYCH BEZPOŚREDNIO Z JEJ ROZWOJEM OBOWIĄZUJĄCE W UNII EUROPEJSKIEJ 1 Turystyka ne była ne jest objęta wspólną poltyką Un Europejskej. Jednak jest ona ważnym elementem rynku wewnętrznego usług, dlatego Una dysponuje nstrumentam pozwalającym oddzaływać na jej rozwój. Cele kerunk tych dzałań określone są w następujących dokumentach: 2 1. Komunkat Komsj dla Rady, Parlamentu Europejskego, Komtetu Ekonomczno Gospodarczego Społecznego Komtetu Regonów z dna 13 lstopada 2001 roku Wspólne pracując dla przyszłośc turystyk europejskej (Workng together for the future of European Toursm), COM(2001) 665 fnal; 2. Uchwała Rady z dna 21 maja 2002 roku w sprawe przyszłośc turystyk europejskej (2002/C 135/1); 3. Komunkat Komsj do Rady, Parlamentu Europejskego, Europejskego Komtetu Gospodarczego Społecznego oraz Komtetu Regonów z dna 25 lstopada 2003 roku Podstawowe kerunk dotyczące zrównoważonego rozwoju turystyk europejskej (Basc orentatons for the sustanablty of European Toursm); 4. Konkluzje Rady z 18 kwetna 2005 roku w sprawe trwałego rozwoju turystyk europejskej; 5. Wzrost Zatrudnene zntegrowane wytyczne na lata 2005 2008 wraz z zalecenem Komsj w sprawe ogólnych wytycznych dla poltyk gospodarczych państw członkowskch oraz wspólnoty oraz wnoskem dotyczącym decyzj Rady w sprawe wytycznych dla poltyk zatrudnena państw członkowskch. Najważnejszym wyjścowym z punktu wdzena turystyk dokumentem w UE jest Komunkat Komsj Wspólnot Europejskch Zrównoważona Europa dla lepszego śwata: Stratega zrównoważonego rozwoju dla Un Europejskej [COM (2001) 264 fnal] przyjętym na Szczyce UE w Goeteborgu w czerwcu 2001 roku. Jej podstawowe zapsy dotyczą czterech celów strategcznych rozwnętych w cele szczegółowe proponowane kerunk dzałań. Cele strategczne to: 3 1. Ogranczene zman klmatycznych wzrost znaczena zelonej energ (z punktu wdzena turystyk szczególne stotne jest promowane rozwązań efektywnych energetyczne gdyż dotyczy to także obektów nfrastruktury turystycznej oraz stosowana w nch na le jest to możlwe odnawalnych źródeł energ). 2. Wzrost bezpeczeństwa zdrowotnego (cel dla turystyk: bezpeczeństwo żywenowe w obektach turystycznych, promowane żywnośc produkowanej metodam organcznym). 3. Usprawnć system transportowy gospodarowane przestrzeną (zalecene do racjonalzacj potrzeb transportowych oraz promowana rozwoju jego przyjaznych form, tzn. 1 http://www.mos.gov.pl/1materaly_nformacyjne/archwum/nppc_aneksy/roz24.html oraz Jerzy Gospodarek Prawo Turystyczne w zaryse, Bydgoszcz Warszawa 2003. 2 Źródło: Projekt Strateg Rozwoju Turystyk na lata 2007 2013, Dokument Rządowy przyjęty przez Radę Mnstrów w dnu 21 czerwca 2005 roku, Mnsterstwo Gospodark Pracy, Warszawa, czerwec 2005r. 3 Źródło: Ekspertyza prawna Aktualne w warunkach członkostwa w Un Europejskej uwarunkowana kształtowana procesu ekologzacj turystyk w Polsce, Instytut na rzecz Ekorozwoju wykonane na zlecene Departamentu Turystyk Mnsterstwa Gospodark Pracy, Warszawa, grudzeń 2004r.!11
transportu kolejowego, zborowego oraz nezmotoryzowanego, w tym rowerowego; wyrównywane różnc pomędzy wsą, a mastem). 4. Gospodarowane zasobam naturalnym w sposób odpowedzalny (ze względu na to, ż środowsko przyrodncze jest naturalną bazą rozwoju turystyk cele dotyczące gospodarowana zasobam naturalnym w sposób odpowedzalny mają bezpośredn zwązek z rozwojem turystyk). Dyrektywy zalecena Un Europejskej dotyczące turystyk: 4 Lp. Podstawa prawna Ops Układ Europejsk Traktat ustanawający Konstytucję dla Europy Zgodne z Art. 88 Układu Europejskego strona polska oraz unjna pownny ntensyfkować rozwjać wzajemną współpracę, w szczególnośc przez: wprowadzane ułatweń w dzedzne wymany turystycznej, zwększane przepływu nformacj (bank danych, sec mędzynarodowe), sprzyjane przepływow know-how w drodze szkoleń, programów wymany, semnarów, realzację przedsęwzęć o charakterze mędzynarodowym. Rozwój polskego przemysłu turystycznego wymagać będze nadal szeroko zakrojonych dzałań ntegracyjnych, określonych wcześnej przez ww. artykuł, jak nne postanowena Układu Europejskego (dotyczące np. zakładana przedsęborstw śwadczena usług, ochrony praw konsumenckch, ochrony środowska etc.). Podstawowym aktem prawnym jest Traktat ustanawający Konstytucję dla Europy część III Poltyk Funkcjonowane Un Tytuł III Poltyk Dzałana Wewnętrzne Rozdzał V Dzedzny, w których Una może podejmować dzałana wsperające, koordynujące lub uzupełnające sekcja 4 Turystyka Artykuł III 281 (Offcal Journal C 210, 16/12/2004 P. 0126 0126). Una uzupełna dzałana Państw Członkowskch w sektorze turystycznym, w szczególnośc poprzez wsperane konkurencyjnośc przedsęborstw Un w tym sektorze. W tym celu dzałana Un skerowane są na: a) zachęcane do tworzena korzystnego środowska dla rozwoju przedsęborstw w tym sektorze, b) wsperane współpracy mędzy Państwam Członkowskm, w szczególnośc poprzez wymanę dobrych praktyk. dyrektywa 90/314/EEC W odnesenu dzedzny turystyk szczególna rola przypadła dyrektywe 90/314/ z 13 czerwca 1990 r EEC z 13 czerwca 1990 r. o podróżach turystycznych za cenę zryczałtowaną. Cechą charakterystyczną tej dyrektywy jest podejśce do podróży turystycznych jako oznaczonego paketu usług oferowanych za łączną cenę, obejmującego ne mnej nż dwe usług turystyczne (transport, zakwaterowane, nne usług turystyczne) trwające ponad 24 godzny albo obejmujące nocleg. Konsument nabywający tak paket usług ma zapewnoną ochronę dzęk określenu we wskazanej dyrektywe zakresu odpowedzalnośc organzatora sprzedawcy (pośrednka) podróży turystycznej, nałożonym na te podmoty obowązkom w zakrese nformowana klentów o ważnych dla nch kwestach oraz ogranczenom co do możlwośc zmany ceny podróży nnych postanoweń umownych oraz odstąpena od umowy przez organzatora. Takej ochrone konsumenta służy równeż wyznaczene mnmalnej treśc umowy o podróż turystyczną, zawarte w anekse do powołanej dyrektywy. 4 Źródło: Jerzy Gospodarek Prawo Turystyczne w zaryse, Bydgoszcz Warszawa 2003.! 12
Lp. Podstawa prawna Ops dyrektywa 94/47/EEC z 16 paźdzernka 1994 r. (dyrektywy 68/367/EEC 68/368/EEC z 15 paźdzernka 1968 r.), w zakrese usług śwadczonych przez plotów wyceczek przewodnków - tłumaczy (dyrektywa 75/368/ EEC) oraz usług transportowych agencj podróży (dyrektywa 82/4707 EEC z 29 czerwca 1982 r.). Inną znaczącą dla rozwoju turystyk dyrektywą jest dyrektywa 94/47/EEC z 16 paźdzernka 1994 r. o ochrone nabywców prawa do korzystana z neruchomośc na podstawe czasowego udzału. Odnos sę ona do sytuacj korzystana z obektów turystycznych lub ch częśc w czase ścśle oznaczonym za odpowedną opłatą zryczałtowaną z obowązkem pokrywana kosztów korzystana z danego obektu, co jest powszechne określane angelską nazwą tme-sharng. Dyrektywa ta ne przesądzła konstrukcj prawnej tme-sharngu, pozostawając to ustawodawstwom krajowym. Przy tworzenu jednoltego rynku usług turystycznych Un Europejskej stotną rolę odegrały dyrektywy znoszące barery unemożlwające lub utrudnające podejmowane prowadzene w państwach członkowskch dzałalnośc w dzedzne hotelarstwa gastronom Oprócz wymenonych dyrektyw bezpośredno odnoszących sę do dzedzny turystyk stotne znaczene dla umów o śwadczene usług turystycznych mają równeż nne dyrektywy, a w szczególnośc: dyrektywa 84/450/EEC z 10 wrześna 1984 r. dotycząca reklamy wprowadzającej w błąd porównawczej (zmenona przez dyrektywę 97/55/EEC z 6 paźdzernka 1997 r.); dyrektywa 85/577/EEC z 20 grudna 1985 r. w sprawe ochrony konsumenta w umowach zawartych poza lokalem przedsęborstwa; dyrektywa 93/13/EEC z 5 kwetna 1993 r. dyrektywa 97/7/EC z 20 maja 1997 r. dyrektywa 98/27/EC z 19 maja 1998 r. o nedozwolonych klauzulach w umowach konsumenckch; o ochrone konsumentów w umowach zaweranych na odległość; o nakazach zaprzestana szkodlwych praktyk w celu ochrony nteresów konsumentów. Spośród zaleceń dotyczących hotelarstwa należy wymenć zwłaszcza zalecene Rady 86/665/EEC z 22 grudna 1986 r zalecene Rady z 22 grudna 1986 r. w sprawe ujednolcena systemu nformacj hotelowej. Akt ten zmerza do ochrony gośc hotelowych przed wprowadzającym w błąd nformacjam co do standardu hotel nnych obektów hotelarskch oraz zakresu śwadczonych przez ne usług hotelarskch. Aneks I do tego zalecena określa rodzaj zakres nformacj, które pownny być zameszczane w ofcjalnych nformatorach o obektach hotelarskch. Aneks II zawera ujednolcone oznaczena grafczne urządzeń, możlwośc rodzajów śwadczeń oferowanych w danym obekce hotelarskm. dotyczące zabezpeczena przecwpożarowego w hotelach określa wymagana w zakrese ochrony gośc hotelowych przed nebezpeczeństwem wybuchu pożaru w obekce hotelarskm. Wymagana te dotyczą w szczególnośc dróg ewakuacyjnych, ogranczeń użyca materałów łatwopalnych w takch obektach, nstalowana urządzeń techncznych zapewnających bezpeczeństwo ch używana, nstalowana systemów alarmowych, szkolena pracownków hotelowych w zakrese postępowana na wypadek pożaru, jak też nstruowana gośc hotelowych co do postępowana w takej sytuacj.!13
Lp. Podstawa prawna Ops Charakter aktu przygotowawczego ma Opna Europejskego Komtetu Ekonomczno Społecznego w sprawe Turystyka Sport - przyszłe wyzwana dla Europy (2005/C 157/02). W dzedzne statystyk w prawodawstwe UE do turystyk odnoszą sę dwa akt prawne: Dyrektywa 95/57 dotycząca zberana danych statystycznych w obszarze turystyk oraz Decyzja 99/35 mplementująca dyrektywę 95/57. 3.2. AKTY PRAWNE DOTYCZĄCE TURYSTYKI LUB DZIEDZIN ZWIĄZANYCH BEZPOŚREDNIO Z JEJ ROZWOJEM OBOWIĄZUJĄCE W POLSCE Lp. Nazwa aktu prawnego Ops Ustawa z 25 czerwca 1999 roku o P o l s k e j O r g a n z a c j Turystycznej, Dz. U. nr 62, poz. 689 Polska Organzacja Turystyczna jest państwową osobą prawną (Ustawa z 25 czerwca 1999 roku o Polskej Organzacj Turystycznej, Dz. U. nr 62, poz. 689). Do zadań POT należy: 1. Promowane Polsk jako kraju atrakcyjnego turystyczne, 2. Zapewnene funkcjonowana rozwjana polskego systemu nformacj turystycznej w kraju na śwece, 3. Incjowane, opnowane wspomagane planów rozwoju modernzacj nfrastruktury turystycznej. Wśród aktów prawnych dotyczących turystyk lub dzedzn bezpośredno zwązanych z jej rozwojem obowązujących na terene Rzeczypospoltej Polskej należy wymenć: Konstytucja RP z 2 kwetna 1997 r., obowązująca od 17 paźdzernka 1997 Akt ten w art. 31 proklamuje zasadę wolnośc człoweka podlegającą ochrone prawnej. W nnych artykułach Konstytucja RP zapewna każdemu wolność wyboru mejsca zameszkana pobytu, wolność poruszana sę po terytorum RP oraz prawo swobodnego opuszczena tego terytorum (art. 52), wolność korzystana z dóbr kultury (art. 73) oraz wolność dzałalnośc gospodarczej (art. 20 22), w tym oczywśce równeż podejmowana prowadzena dzałalnośc w dzedzne turystyk. Trzeba wspomneć o art. 68 Konstytucj RP, który w ust. 5 zobowązuje władze publczne do poperana rozwoju kultury fzycznej, co następuje m.n. poprzez rozwjane różnych form turystyk aktywnej. Główne dokumenty o charakterze strategcznym!14
Lp. Nazwa aktu prawnego Ops Stratega Rozwoju Turystyk w Dokumentem o charakterze planstycznym zajmującym sę latach 2001 2006. Rządowy problematyką turystyk jest Stratega Rozwoju Turystyk w latach Program Wsparca Rozwoju 2001 2006. Rządowy Program Wsparca Rozwoju Turystyk w Turystyk w latach 2001 2006 latach 2001 2006, Dokument Rządowy przyjęty przez Radę Mnstrów w dnu 24 kwetna 2001 roku, zmodyfkowany przez Radę Mnstrów w dnu 10 wrześna 2002 roku. Zadanem tego dokumentu jest określene celów, prorytetów podstawowych zadań poltyk państwa oraz określene obszarów fnansowego wsparca programów samorządu wojewódzkego zadań admnstracj lokalnych, podmotów gospodarczych, organzacj stowarzyszeń. Projekt Strateg Rozwoju Turystyk na lata 2007 2013 Dokument Rządowy przyjęty przez Radę Mnstrów w dnu 21 czerwca 2005 roku Projekt Strateg Rozwoju Turystyk na lata 2007 2013 Dokument Rządowy przyjęty przez Radę Mnstrów w dnu 21 czerwca 2005 roku. Dokument określa prorytetowe obszary wzmacnana dynamk harmonjnego rozwoju turystyk: - Rozwój produktów turystycznych; - Rozwój zasobów ludzkch, - Wsparce marketngu; - Kształtowane przestrzen turystycznej; - Wsparce nstytucjonalne. Ustawa z dna 20 kwetna 2004 roku o Narodowym Plane Rozwoju (Dz. U. 04.116.1206). Narodowy Plan Rozwoju na lata 2007-2013 Uchwała nr 105 Rady Mnstrów z dna 28 grudna 2000 roku w sprawe przyjęca Narodowej Strateg Rozwoju Regonalnego 2001 2006 (Mon. Pol. Nr 43, poz. 851). Ustawa z dna 20 kwetna 2004 roku o Narodowym Plane Rozwoju (Dz. U. 04.116.1206). Ustawa określa sposób przygotowana realzacj Narodowego Planu Rozwoju, w tym: 1. Zasady koordynacj współdzałana organów admnstracj rządowej, organów admnstracj samorządowej partnerów społecznych gospodarczych; 2. Zasady współdzałana z nstytucjam Wspólnot Europejskch oraz organzacjam mędzyresortowym; 3. Instrumenty fnansowe; 4. System nstytucjonalny; 5. S y s t e m p r o g r a m o w a n a, m o n t o r o w a n a, sprawozdawczośc, oceny kontrol. NPR jest dokumentem określającym cele rozwoju społeczno gospodarczego kraju, w tym wsperane cele rozwoju regonalnego, oraz sposoby ch osągnęca w okrese określonym w Plane. Narodowy Plan Rozwoju na lata 2007-2013 określa: dagnozę sytuacj społeczno-gospodarczej kraju, w tym zróżncowań regonalnych, cel główny cele szczegółowe rozwoju społecznogospodarczego kraju, kerunk rozwoju, szacunkowy plan fnansowy, krytera wyboru benefcjentów, system zarządzana realzacj. Dokument określa zasady prowadzena poltyk rozwoju regonalnego państwa, cele, prorytety, jak równeż nstrumenty rozwoju regonalnego państwa. Dokument formułuje strategę rozwoju regonalnego na lata 2001 2006.!15
Lp. Nazwa aktu prawnego Ops Projekt Narodowej Strateg Rozwoju Regonalnego na lata 2007 2013, zaakceptowany przez Radę Mnstrów w dnu 6 wrześna 2005 roku. "Narodową Strategę Rozwoju Kultury na lata 2004-2013". Stratega ta wymena główne problemy rozwoju regonalnego kraju oraz wskazuje na kerunk ch rozwązywana. Wyznacza także główne cele rozwoju regonalnego, które będą realzowane przez rządową poltykę regonalną, które pownny zostać uwzględnone przez władze samorządu wojewódzkego w ch programowanu rozwoju regonów. ZSRR ma następujące zadana: 1. Wskazane na regonalne uwarunkowana realzacj sektorowych programów horyzontalnych oraz określene sposobów ch koordynacj przez poltykę regonalną państwa. 2. Wskazane na zwązk poltyk regonalnej poltyk przestrzennej zagospodarowana państwa oraz określene realzacyjnych fnansowych relacj mędzy tym poltykam. 3. Określene zasad rozdzału środków na regonalne programy operacyjne realzowane w poszczególnych województwach. 4. Określene sposobu przygotowywana RPO oraz ch uzgadnana. W dokumence rozwój dzedzctwa kulturowego, zwłaszcza w ujęcu regonalnym lokalnym potraktowano jako atut wzmacnający atrakcyjność turystyczną, a tym samym jako mpuls do wzrostu gospodarczego zwększena lczby mejsc pracy. Kultywowane promocja szczególne wartoścowych zjawsk kultury lokalnej traktowane jest w dokumence w wymarze podstawowego czynnka rozwoju regon w odnesenu do kaptału ntelektualnego, wyrównywana szans, rozwoju ekonomcznego nwestycj turystyk. Koncepcja Poltyk Przestrzennego Zagospodarowana Kraju (KPPZK) - Dokument przyjęty przez Sejm RP 17 lstopada 2000 roku (M.P. Nr 26 poz. 26 poz. 432 z dna 16.08.2001 roku). Dokumentem omawającym dzedznę turystyk na szczeblu krajowym jest równeż Koncepcja poltyk przestrzennego zagospodarowana kraju. Koncepcja Poltyk Przestrzennego Zagospodarowana Kraju (KPPZK) - dokument planstyczny określający przyrodncze, kulturowe, społeczne ekonomczne uwarunkowana oraz cele poltyk przestrzennej Polsk. Stanow podstawę dla programowana ponadlokalnych przedsęwzęć publcznych, wpływających na przestrzenne zagospodarowane kraju. Turystyka w Polsce znajduje bezpośredne trwałe umocowane dla realzacj postawonych celów strategcznych - z zakresu funkcjonowana organów centralnych zajmujących sę rozwojem turystyk, mechanzmów regulacj rynku turystycznego oraz promocj turystycznej Polsk - w następujących aktach prawnych: - Ustawa o dzałach admnstracj rządowej (określająca zakres dzałów - w tym dzał turystyka admnstracj rządowej oraz właścwość mnstra kerującego danym dzałem), - Ustawa o usługach turystycznych, - Ustawa o Polskej Organzacj Turystycznej.!16
Lp. Nazwa aktu prawnego Ops Ustawa z dna 12 maja 2000 roku o zasadach wsperana rozwoju regonalnego (Dz.U. z 2000 Nr 48, poz. 550). Zgodne z ustawą wsperane rozwoju regonalnego ma na celu: 1) rozwój poszczególnych obszarów kraju, poprawę jakośc warunków życa meszkańców oraz pozomu zaspokajana potrzeb wspólnot samorządowych, 2) stwarzane warunków dla podnoszena konkurencyjnośc wspólnot samorządowych, 3) wyrównywane różnc w pozome rozwoju poszczególnych obszarów kraju oraz wyrównane szans obywatel państwa bez względu na mejsce zameszkana, a także zmnejszane zacofana obszarów słabo rozwnętych mających najmnej korzystne warunk rozwoju. 3. Wsperane rozwoju regonalnego uwzględna: 1) wymog wynkające z potrzeb wzmocnena spójnośc gospodarczej ntegralnośc terytoralnej Polsk jako państwa jednoltego, 2) potrzeby obronnośc bezpeczeństwa państwa realzowane na mocy odrębnych ustaw, 3) wymog ochrony dzedzctwa kulturowego dóbr kultury. Ustawa z dna 28 lpca 2005 roku o lecznctwe uzdrowskowym, uzdrowskach obszarach ochrony uzdrowskowej oraz gmnach uzdrowskowych (Dz.U. z 2005 Nr 167, poz. 1399). Ustawa z 2004 roku Nr 166, poz. 1745 w sprawe przyjęca Zntegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regonalnego na lata 2004 2006 oraz Uzupełnene Zntegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regonalnego na lata 2004 2006 (Dz.U z 2005, Nr 198, poz. 1644) Ustawa określa: 1) zasady oraz warunk prowadzena fnansowana lecznctwa uzdrowskowego; 2) kerunk leczncze uzdrowsk; 3) zasady sprawowana nadzoru nad lecznctwem uzdrowskowym; 4) zasady nadawana obszarow statusu uzdrowska albo statusu obszaru ochrony uzdrowskowej; 5) zasady pozbawana obszaru statusu uzdrowska albo statusu obszaru ochrony uzdrowskowej; 6) zadana gmn uzdrowskowych. Zntegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regonalnego jest jednym z programów operacyjnych, które posłużą realzacj Narodowego Planu Rozwoju - Podstawy Wsparca na lata 2004-2006. Rozwja on cele Narodowego Planu Rozwoju określając prorytety, kerunk wysokość środków przeznaczonych na realzację poltyk regonalnej państwa, które będą uruchamane z udzałem funduszy strukturalnych w perwszym okrese członkostwa Polsk w Un Europejskej. Przystąpene do Un Europejskej tworzy nowe możlwośc dla poltyk regonalnej w Polsce. Wśród szans rozwoju polskch regonów wymena sę m.n. specyfczne cechy, zasoby predyspozycje poszczególnych regonów, w tym zróżncowane szczególne cennych w skal europejskej walorów środowska przyrodnczego kulturowego dla rozwoju turystyk; położene przygranczne dające możlwośc aktywzacj we wschodnej połudnowo-wschodnej częśc kraju; warunk regonalne lokalne dla rozwoju turystyk lecznctwa uzdrowskowego. Ustawa z dna 27 serpna 1997 roku o usługach turystycznych rozporządzena wykonawcze do nej:!17
Lp. Nazwa aktu prawnego Ops Ustawa z dna 29 serpna 1997 r. o usługach turystycznych - tekst jednolty (Dz.U. z 2004r., Nr 223, poz. 2268) Rozporządzene Mnstra Gospodark Pracy z dna 19 serpna 2004 r. w sprawe obektów hotelarskch nnych obektów, w których są śwadczone usług hotelarske (Dz.U. z 2004r., Nr 188, poz. 1945). Rozporządzene Mnstra Gospodark z 28 czerwca 2001 r. w sprawe opłat zwązanych z zaszeregowanem obektu hotelarskego (Dz. U. z dna 13 lpca 2001 r., nr 72, poz. 751 ze zm. Dz. U. z 2001 r., nr 128, poz. 1427). Dokument ten stanow podstawowy akt normatywny rang ustawy regulujący zagadnena turystyk. Ustawa określa warunk śwadczena przez przedsęborców usług turystycznych na terytorum Rzeczypospoltej Polskej, a także za grancą, jeżel umowy z klentam o śwadczene tych usług są zawerane na terytorum Rzeczypospoltej Polskej. Ustawa dokonuje w zakrese swojej regulacj wdrożena dyrektywy 90/314/EWG z dna 13 czerwca 1990 roku w sprawe zorganzowanych podróży, wakacj wyceczek (Dz.Urz. WE L 158 z 23/06.1990). Rozporządzene określa: 1) wymagana dla poszczególnych rodzajów kategor obektów hotelarskch co do wyposażena oraz zakresu śwadczonych usług, w tym usług gastronomcznych; 2) mnmalne wymagana co do wyposażena nnych obektów, w których są śwadczone usług hotelarske; 3) warunk dopuszczena odstępstw od wymagań, o których mowa w pkt 1; 4) sposób dokumentowana spełnena wymagań budowlanych, przecwpożarowych santarnych; 5) szczegółowe zasady tryb zalczana obektów hotelarskch do poszczególnych rodzajów kategor; 6) tryb sprawowana kontrol nad przestrzeganem w poszczególnych obektach wymagań co do wyposażena śwadczena usług odpowadających rodzajow kategor obektu; 7) sposób prowadzena ewdencj obektów hotelarskch oraz nnych obektów, w których są śwadczone usług hotelarske. Rozporządzene określa wysokość tryb poberana opłat za dokonane oceny spełnana przez obekt hotelarsk wymagań nezbędnych do zaszeregowana obektu do określonego rodzaju kategor. Rozporządzene Mnstra Gospodark Pracy z dna 16 serpna 2004 r. w sprawe przewodnków turystycznych plotów wyceczek (Dz.U. Nr 188, poz. 1944). (Dz.U. Nr 70, poz., 824). (Dz.U. Nr 226, poz. 2290). Rozporządzene określa m.n.: 1) wykaz mast, w których wykonywane zadań przewodnka turystycznego wymaga posadana uprawneń przewodnka mejskego; 2) warunk, jake pownen spełnać organzator szkolena ubegający sę o upoważnene do szkolena przewodnków turystycznych plotów wyceczek; 3) masta obszary, na których organzatorzy turystyk mają obowązek zapewnena opek przewodnka turystycznego; Rozporządzene Mnstra Edukacj Narodowej z dna 1 serpna 2000 roku w sprawe dokumentowana znajomośc języka obcego przez przewodnków turystycznych plotów wyceczek Rozporządzene Mnstra Gospodark Pracy z dna 30 wrześna 2004 r. w sprawe Centralnej Ewdencj Organzatorów Turystyk Pośrednków Turystycznych Rozporządzene określa organzację, szczegółowy sposób prowadzena Centralnej Ewdencj Organzatorów Turystyk Pośrednków Turystycznych oraz tryb udzelana nformacj o danych objętych wpsem do Ewdencj.!18
Lp. Nazwa aktu prawnego Ops (Dz.U. Nr 228, poz. 2269 Rozporządzene Mnstra Fnansów z dna 24 grudna 2003 roku w sprawe ubezpeczena na rzecz klentów w zwązku z dzałalnoścą prowadzoną przez organzatorów turystyk pośrednków turystycznych). (Dz.U. Nr 209, poz. 2028). Rozporządzene Mnstra Fnansów z dna 24 lstopada 2003 roku w sprawe mnmalnej wysokośc sumy gwarancj bankowej ubezpeczenowej wymaganej w zwązku z dzałalnoścą prowadzoną przez organzatorów turystyk pośrednków turystycznych (Dz..U. z dna 27 wrześna 2001 roku, nr 105, poz. 1147). Rozporządzene Mnstra Gospodark z 12 wrześna 2001 r. w sprawe określena wzoru znaku dla celów promocj Polsk w dzedzne turystyk Ustawa z dna 25 czerwca 1999 r. o Pol s k e j O rga n zac j Turystycznej (Dz.U.99.62.689 z dna 23 lpca 1999r.). W celu wzmocnena promocj Polsk w dzedzne turystyk w kraju za grancą tworzy sę Polską Organzację Turystyczną z sedzbą w Warszawe. Polska Organzacja Turystyczna tworzy warunk współpracy organów admnstracj rządowej, samorządu terytoralnego organzacj zrzeszających przedsęborców z dzedzny turystyk, w tym samorządu gospodarczego zawodowego, oraz stowarzyszeń dzałających w tej dzedzne. Polska Organzacja Turystyczna jest państwową osobą prawną. Nadzór nad Polską Organzacją Turystyczną sprawuje mnster gospodark pracy. Do zadań Polskej Organzacj Turystycznej należy: 1) promocja Polsk jako kraju atrakcyjnego turystyczne, 2) zapewnane funkcjonowana rozwjana polskego systemu nformacj turystycznej w kraju na śwece, 3) ncjowane, opnowane wspomagane planów rozwoju modernzacj nfrastruktury turystycznej, 4) nsprowane tworzena regonalnych organzacj turystycznych, obejmujących swom zakresem dzałana obszar jednego lub węcej województw, oraz lokalnych organzacj turystycznych, obejmujących swom zakresem dzałana obszar jednej lub węcej jednostek samorządu lokalnego, a także z nm współdzałane. Inne wybrane przepsy dotyczące przedsęborczośc w turystyce Ustawa z dna 2 lpca 2004 roku o swobodze dzałalnośc gospodarczej (Dz.U. nr 173, poz. 1807). Ustawa reguluje podejmowane, wykonywane zakończene dzałalnośc gospodarczej na terytorum Rzeczypospoltej Polskej oraz zadana organów admnstracj publcznej w tym zakrese. (Dz.U. nr 173, poz. 1808) Ustawa z dna 2 lpca 2004 roku przepsy wprowadzające ustawę o swobodze dzałalnośc gospodarczej wybrane artykuły.!19
Lp. Nazwa aktu prawnego Ops Rozporządzene Mnstra Gospodark, Pracy Poltyk Społecznej z dna 27 kwetna 2004 r. w sprawe stażu adaptacyjnego oraz testu umejętnośc przeprowadzanych w toku postępowana w sprawe uznana nabytych w państwach członkowskch Un Europejskej kwalfkacj do wykonywana zawodu przewodnka turystycznego (Dz.U. Nr 101, poz. 1037). Rozporządzene określa: 1) warunk, sposób tryb odbywana stażu adaptacyjnego, sposób tryb wykonywana nadzoru nad odbywanem stażu oraz oceny nabytych przez wnoskodawcę umejętnośc, a także sposób ustalana kosztów odbywana stażu adaptacyjnego oraz tryb ch ponoszena; 2) warunk, sposób tryb przeprowadzana testu umejętnośc oraz oceny wykazanych przez wnoskodawcę umejętnośc, a także sposób ustalana kosztów przeprowadzana testu umejętnośc oraz tryb ch ponoszena. Rozporządzene Mnstra Gospodark, Pracy Poltyk Społecznej z dna 5 lutego 2004 r. w sprawe stażu adaptacyjnego testu umejętnośc przeprowadzanych w toku postępowana o uznane nabytych w państwach członkowskch Un Europejskej kwalfkacj do podejmowana lub wykonywana dzałalnośc plota wyceczek (Dz. U. Nr 32, poz. 279). Rozporządzene określa: 1) warunk, sposób tryb odbywana stażu adaptacyjnego, sposób tryb wykonywana nadzoru nad odbywanem stażu oraz oceny nabytych przez wnoskodawcę umejętnośc; 2) warunk, sposób tryb przeprowadzana testu umejętnośc oraz oceny wykazanych przez wnoskodawcę umejętnośc; 3) sposób ustalana kosztów odbywana stażu adaptacyjnego przeprowadzana testu umejętnośc oraz tryb ch ponoszena.!20
3.3. AKTY PRAWNE DOTYCZĄCE TURYSTYKI LUB DZIEDZIN ZWIĄZANYCH BEZPOŚREDNIO Z JEJ ROZWOJEM OBOWIĄZUJĄCE W WOJEWÓDZTWIE ŚWIĘTOKRZYSKIM Wśród aktów prawnych dotyczących turystyk lub dzedzn bezpośredno zwązanych z jej rozwojem obowązujących w Województwe Śwętokrzyskm należy wymenć: Lp. Podstawa prawna Ops Ustawa z dna 5 czerwca Do zakresu dzałalnośc województwa należy: 1998 r. o samorządze Samorząd województwa określa strategę rozwoju województwa, województwa (Dz.U. z uwzględnającą w szczególnośc w zakrese turystyk: 1998 r. Nr 91, poz. 576) podnoszene pozomu konkurencyjnośc nnowacyjnośc gospodark województwa, zachowane wartośc środowska kulturowego przyrodnczego przy uwzględnenu potrzeb przyszłych pokoleń, kształtowane utrzymane ładu przestrzennego. Samorząd województwa prowadz poltykę rozwoju województwa, na którą składa sę: tworzene warunków rozwoju gospodarczego, w tym kreowane rynku pracy, utrzymane rozbudowa nfrastruktury społecznej techncznej o znaczenu wojewódzkm, racjonalne korzystane z zasobów przyrody oraz kształtowane środowska naturalnego, zgodne z zasadą zrównoważonego rozwoju, wsperane rozwoju nauk współpracy mędzy sferą nauk gospodark, poperane postępu technologcznego oraz nnowacj, wsperane rozwoju kultury oraz ochrona racjonalne wykorzystywane dzedzctwa kulturowego, promocja walorów możlwośc rozwojowych województwa. Stratega rozwoju województwa jest realzowana poprzez programy wojewódzke. Samorząd województwa wykonuje zadana o charakterze wojewódzkm określone ustawam, m.n: kultury ochrony jej dóbr, zagospodarowana przestrzennego, kultury fzycznej turystyk.!21
4.0. RAPORT O STANIE GMIN - BILANS OTWARCIA-!22
4.1. WSTĘP Podstawą raportu o stane gmn są pozyskane nformacje o charakterze bezpośrednm, operające sę na danych dostarczanych przez poszczególne gmny, organzacje publczne pozarządowe. Informacje pośredne pozyskwano poprzez dostępność danych statystycznych publkowanych przez ośrodk badawcze, Główny Urząd Statystyczny, nformacj zawartych na stronach nternetowych wcześnej wydawanych folderach nformacyjno-reklamowych. Głównym założenem raportu o stane gmn była dentyfkacja potencjału turystycznego, w obszarach ekolog, nfrastruktury, zasobów kulturowych hstorycznych oraz w zakrese produktów turystycznych. Raporty o stane gmn stały sę podstawą formułowana raportu o stane powatu, który z kole stał sę jednym z elementów, którym posłużono sę do Dagnozy Stanu.!23
4.2. GMINA BAŁTÓW 5 4.2.1. Syntetyczna charakterystyka gmny 4.2.1.1. Położene, dane ogólne, powązane z otoczenem Bałtów to weś gmnna położona w województwe śwętokrzyskm w malownczym przełome rzek Kamennej pomędzy Wyżyną Sandomerską a Przedgórzem Iłżeckm, ok. 15 km na północnywschód od Ostrowca Śwętokrzyskego. Charakterystycznym elementam dolny są monoklnalne pasemka wzneseń zbudowane ze skał weku jurajskego kredowego wynurzające sę spod zasypana paskam czwartorzędowym. Tereny paszczyste zajęte są przez rozległe lasy Puszczy Iłżeckej, w których pod pokrywą utworów przepuszczalnych zachodzą w wapenach zjawska krasowe, zaznaczające sę równeż na powerzchn. Dolna Kamennej tworzy w dolnym begu welke kolano ku północy przecnając pod Bałtowem strefę bałych wapen. Rzeka Kamenna, lewy dopływ środkowej Wsły, przepływa zygzakem prawe przez cały teren gmny. Mędzy mejscowoścą Ćmelów Bałtów Kamenna przebja sę przełomem przez wapenne podłoże. Na zboczach dolny, na prawym brzegu przełomu występują ślady zjawsk krasowych. Nemal wzdłuż całego begu rzek cągną sę rozległe obszary leśne. W północno - wschodnej częśc Bałtowa znajduje sę rezerwat Modrzewe, o powerzchn 5,45 ha, utworzony w 1971 roku oraz welogatunkowy las lścasty o charakterze naturalnym z udzałem modrzewa polskego. Nazwa Bałtów pochodz prawdopodobne od perwszego właśccela Baluta. Dzeje Bałtowa sęgają czternastego weku. W 1325 roku w dawnych zapsach był wzmankowany jako Balutów. Jan Długosz w swoch kronkach hstorycznych wymena Bałtów jako Baluthow. Ze względu jednak na geografczne położene Bałtowa, rzekę tworzącą Przełom Bałtowsk, malownczy wąwóz w paśme wzgórz wapennych, należ uznać Bałtów za nazwę topografczną nż osobową określć pochodzene nazwy Bałtów od wyrazu bełt, czyl wru w wodze, który tworzy rzeka Kamenna. Z nnych źródeł wynka, że nazwa ws wzmankowanej w 1326 roku może być zwązana z menem "Bałut", zaś lokalna legenda głos, że nazwę ws nadal jeńcy ltewscy, którzy przebywając w osadze powstałej wśród bałych wapennych skał z ltewska nazwal Bałtów, jako "Bałtus", co w języku ltewskm oznacza bały. Według Długosza w XV weku w Bałtowe stnał drewnany koścół parafalny pod wezwanem św. Andrzeja. Kedyś Bałtów był ponoć nawet masteczkem. W przeszłośc należał do klku znanych rodzn, Ossolńskch, Chomętowskch, Małachowskch Druckch-Lubeckch. Gmna Bałtów jest typową gmna rolnczą. Posada bardzo duże walory krajobrazowe oraz 5 Opracowano na podstawe nformacj uzyskanych z Urzędu Gmny w Bałtowe, danych zawartych w Plane Rozwoju Lokalnego Gmny Bałtów oraz nformacj zawartych na strone nternetowej Starostwa Powatowego w Ostrowcu Św.!24
atrakcyjne tereny dla rekreacj wypoczynku. Gmna Bałtów w krajowej waloryzacj turystycznej w 57 % całej powerzchn gmny zalczona jest do III kategor terenów z waloram wypoczynkowym. Gmna posada szczególne walory przyrodnczo - krajoznawcze, które stwarzają znakomte warunk do rozwoju turystyk zarówno pobytowej, jak objazdowej. Na terene gmny znajdują sę cekawe mejsca obekty o charakterze zabytkowym, które warto zobaczyć. Mędzy nnym: zespół pałacowo-parkowy ksążąt Drucko-Lubeckch w Bałtowe, runy kaplcy na terene założena parkowego, koścół parafalny pod wezwanem Matk Boskej Bolesnej. Został on zbudowany w latach 1094-1909 według planów archtekta Konstantego Wojcechowskego. Ponadto młyn wodny, gorzelne z XIX weku oraz rezerwaty przyrody: "Modrzewe" "Ulów", kamenołom zboczowy w skarbce Dolnej, okazy 300-letnch dębów na Zamoścu a także zabezpeczone ślady dnozaurów na trase Bałtów - Skarbka. W gmne dzała Stowarzyszene na Rzecz Rozwoju Gmny Bałtów "Bałt", którego głównym celem jest promowane regonu, przygotowywane realzacja projektów rozwojowych oraz wsperane lokalnej przedsęborczośc twórczośc ludowej. "Bałtek" zrzesza rzemeślnków z terenu gmny zajmujących sę rękodzełem artystycznym, mędzy nnym: rzeźbą w drewne, garncarstwem, wyrobam z wosku pszczelego, hafcarstwem a nawet poezją. Przy stowarzyszenu dzała także zespół ludowy z Okoła. W "Bałtku" odbywają sę mprezy okolcznoścowe, spotkana ntegracyjne, prowadzone są zajęca dla dzec młodzeży. Organzowane są różnego rodzaju pokazy warsztaty skerowane do meszkańców gmny oraz do osób z sąsednch gmn. 2 Gmna obejmuje obszar 104,92 km, w tym: NAZWA GRUNTU POWIERZCHNIA lasy grunty leśne 42,86 km 2 użytk rolne 56,40 km 2 pozostałe grunty 5,66 km 2!25
4.2.2. Gmna w statystyce Przekrój statystyczny gmny wg danych Urzędu Gmny przedstawa ponższa tabela (wg stanu na konec 2004r.): Stan ludnośc ogółem 4027 w tym mężczyźn 2006 Ludność w weku przedprodukcyjnym 2300 Ludność w weku produkcyjnym 882 Ludność w weku poprodukcyjnym 845 Drog lokalne gmnne 30 km Dochód budżetu gmny ogółem 2003 rok (w zł) 4.884.913 Dochód budżetu gmny ogółem 2004 rok (w zł) 6.013.941 Wydatk gmny na turystykę promocję 2003 rok (w zł) 2.000 Wydatk gmny na turystykę promocję 2004 rok (w zł) 4.284 4.2.3. Dzałalność produkcyjno-usługowa budownctwo Na terene gmny prowadzło dzałalność gospodarczą na podstawe wpsu do ewdencj dzałalnośc gospodarczej 123 podmoty gospodarcze (stan na konec 2004 roku). Struktura prowadzonej dzałalnośc gospodarczej przedstawa sę następująco: WYSZCZEGÓLNIENIE 2004 Placówk handlowe gastronomczne Produkcja wyrobów przemysłowych Produkcja wyrobów spożywczych Budownctwo Usług transportowe Zakłady produkcyjno - usługowe Inne 23-2 20 12 22 44 OGÓŁEM: 123!26
4.2.4. Infrastruktura technczna 4.2.4.1. Dostępność komunkacyjna Szkelet układu drogowego gmny stanową drog: Lp. rodzaj drog długość ogółem w km w tym utwardzone w km 1. drog krajowe - - 2. drog wojewódzke 15 15 3. drog powatowe 39,2 39,2 4. drog gmnne 30 30 Komunkacja PKS - główne kerunk: Ostrowec Lpsko Lpsko - Ostrowec Komunkacja PKP - główne kerunk: brak 4.2.4.2. Telekomunkacja Na terene Gmny Bałtów głównym operatorem sec telekomunkacyjnej jest Telekomunkacja Polska S.A., do której podłączonych jest ok. 300 abonentów. Ponadto na terene gmny znajdują sę stacje bazowe telefon komórkowej sec ERA oraz ORANGE. 4.2.4.3. Zaopatrzene w cepło Gmna Bałtów ne posada w swoch zasobach centralnej kotłown zaopatrującej jej obszar w cepło. Istneje natomast lokalna kotłowna na palwo ekologczne olej opałowy zlokalzowana przy Zespole Szkół w Bałtowe. Kotłowna ta zaopatruje w cepło dwa zborowe budynk meszkalne. W przypadku zabudowy meszkanowej jednorodznnej domnują w nej kotłowne węglowe. 4.2.4.4. Zaopatrzene gmny w gaz Na terene gmny brak jest sec gazu zemnego. Meszkańcy gmny w szerokm zakrese stosują natomast gaz butlowy propan-butan. 4.2.4.5. Zaopatrzene w wodę Długość sec wodocągowej: 28 km Stan sec: dobry Lczba stacj uzdatnana wody: 1 szt. Lczba przyłączy prowadzących do budynków: 328 Ilość ujęć wody: 2 szt. Bałtów SUW Wólka Bałtowska Na terene gmny ne stneją wodocąg grupowe, ponadto ne planuje sę budowy wodocągu grupowego.!27
4.2.4.6. Kanalzacja Na terene gmny brak jest sec kanalzacj santarnej. Ponadto nespełna 467 gospodarstw domowych posada szamba. W zwązku z powyższym ważny jest fakt, że tylko newelka część szamb jest szczelna, w pozostałych przypadkach ścek mogą sę natomast przedostawać do gruntu wód gruntowych. Także newelka lość bezodpływowych zbornków na ścek jest opróżnana przez specjalstyczne frmy wywożona do oczyszczaln śceków w Ostrowcu Śwętokrzyskm. Zdecydowana wększość właśccel opróżna szamba we własnym zakrese, a ch zawartość trafa na pola lub do rowów przydrożnych, a czasam bezpośredno do rzek. Oczyszczalne śceków: Gmna Bałtów ne posada oczyszczaln śceków. Jedyne Zespół Szkół Ponadgmnazjalnych w Bałtowe posada lokalną, chemczno-bologczną oczyszczalnę śceków, której stan technczny, jak skuteczność oczyszczana śceków pozostawają wele do życzena. 4.2.4.7. Gospodarka odpadam Gmna Bałtów ne posada własnego składowska odpadów. Odpady komunalne wywożone są poza teren gmny na składowsko odpadów Jank zlokalzowane w Gmne Kunów Gospodarkę odpadam na terene gmny obsługuje RETHMANN ZOM Sp. z.o.o. z Ostrowca Św., która ustawła 5 kontenerów na szkło oraz przekazała 415 pojemnków o pojemnośc 120 ltrów każdy właśccelom gospodarstw ndywdualnych. 4.2.5. Zagospodarowane turystyczne 4.2.5.1. Infrastruktura turystyczna 4.2.5.1.1. Baza noclegowa LP NAZWA OBIEKTU, ADRES KATEGORIA LICZBA MIEJSC NOCLEGOWYCH 1 POD MODRZEWIEM Krystyna Andrzej Lchoccy Kolona Wólka Bałtowska 66 Gospodarstwo Agroturystyczne 5 2 ŚWIAT KUCYKÓW Zofa Kazmerz Szczygeł Kolona Wólka Bałtowska 58 Gospodarstwo Agroturystyczne 6 3 U ZDZICHA Wesława Chudzńska Bałtów 161 Gospodarstwo Agroturystyczne 5 4 NA WZGÓRZU Rdzonek Ewa Bałtów 145 Gospodarstwo Agroturystyczne 9 5 AGRO-TURBO Marzena Fryzel Antonów 47 Gospodarstwo Agroturystyczne 4 6 7 8 Kurek Tomasz Maksymlanów Barbara Potr Lchota Kolona Pętkowce 10a Zajazd ALBA Skarbka Gospodarstwo Agroturystyczne Gospodarstwo Agroturystyczne Zajazd 5 7 10!28