Wykład 2 dr inż. Michał Orzechowski Zakład Urządzania Lasu KULiEL SGGW morzechowski@wl.sggw.pl tel 22 59 38202 bud 34 pok 1/77 Leśnictwo w Gospodarce Przestrzennej Specyfika leśnictwa Program: Czym jest las? Czym jest leśnictwo? Współczesne znaczenie i zadania Cechy specyficzne produkcji leśnej
Michał Orzechowski Zakład Urządzania Lasu KULiEL SGGW w Polsce: Ustawa o lasach 1991 LAS to... Lasem w rozumieniu ustawy jest grunt: 1) o zwartej powierzchni co najmniej 0,10 ha, pokryty roślinnością leśną (uprawami leśnymi) - drzewami i krzewami oraz runem leśnym - lub przejściowo jej pozbawiony: a) przeznaczony do produkcji leśnej lub b) stanowiący rezerwat przyrody lub wchodzący w skład parku narodowego albo c) wpisany do rejestru zabytków, 2) związany z gospodarką leśną, zajęty pod wykorzystywane dla potrzeb gospodarki leśnej: budynki i budowle, urządzenia melioracji wodnych, linie podziału przestrzennego lasu, drogi leśne, tereny pod liniami energetycznymi, szkółki leśne, miejsca składowania drewna, a także wykorzystywany na parkingi leśne i urządzenia turystyczne.
Michał Orzechowski Zakład Urządzania Lasu KULiEL SGGW Wielkoobszarowość Wielofunkcyjność Długi cykl (okres) produkcji Specyfika leśnictwa Uzależnienie od otoczenia (ryzyko produkcji) Zróżnicowanie czynników produkcji Nierozerwalność produktu i środka produkcji Trudność określenia dojrzałości plonu Niejednorodność produktu
Specyfika leśnictwa Wielkoobszarowość Powierzchnia: 9 242 tys. ha (bez gruntów związanych z gospodarką leśną) Zapas: 2 587 mln m 3 Zasobność: 280 m 3 /ha Średni wiek: 59 lat w PGL LP Lesistość: 29,6% Powierzchnia lasów na 1 mieszkańca: 0,24 ha wg "Raportu o stanie lasów 2017"
Specyfika leśnictwa Wielkoobszarowość Lesistość Polski 29,6 % Lesistość analizowanych krajów (SoEF 2011)
Wielkoobszarowość Planowanie - nadleśnictwo 20-30 tys ha Nadzór leśnictwo 1200-1500 ha Inwentaryzacja i opis taksacyjny drzewostan średnio 2,5 ha GDLP 1 RDLP 17 Nadleśnictwo 430 Parki Narodowe 23 Lasy prywatne Starostwo 314 (bez 66 miast na prawach powiatu)
Wielkoobszarowość
Wielkoobszarowość (struktura własności)
Wielofunkcyjność OCHRONA - PRODUKCJA - USŁUGI DGLP Raport o stanie lasów 2016
Długi cykl (okres) produkcji
Uzależnienie od otoczenia (ryzyko produkcji) ZAGROŻENIA: Specyfika leśnictwa ABIOTYCZNE BIOTYCZNE ANTROPOGENICZNE Czynniki atmosferyczne i anomalie pogodowe ciepłe zimy niskie temperatury późne przymrozki upalne lata obfity śnieg i szadź huragany termiczno-wilgotnościowe niedobór wilgoci powodzie wiatr dominujący kierunek huragany Właściwości gleby i wilgotnościowe niski poziom wód gruntowych żyznościowe gleby piaszczyste grunty porolne Warunki fizjograficzne (górskie) Struktura drzewostanów skład gatunkowy dominacja gatunków iglastych - niezgodność z siedliskiem Szkodniki owadzie pierwotne wtórne Grzybowe choroby infekcyjne liści i pędów pni korzeni Nadmierne występowanie roślinożernych ssaków zwierzyny gryzoni Zanieczyszczenia powietrza energetyka gospodarka komunalna transport Zanieczyszczenie wód i gleb przemysł gospodarka komunalna rolnictwo Przekształcenia powierzchni ziemi górnictwo Pożary lasu Szkodnictwo leśne kłusownictwo i kradzieże nadmierna rekreacja masowe grzybobrania Niewłaściwa gospodarka leśna schematyczne postępowanie nadmierne użytkowanie zaniechanie pielęgnacji
Uzależnienie od otoczenia (ryzyko produkcji) Sumaryczna powierzchnia drzewostanów w których stwierdzono szkody spowodowane w latach 2004-2010 (wg IBL Kolk 2011) przez Wiatr śnieg i lód
Zróżnicowanie czynników produkcji Związane z odmiennością procesów produkcji Proces produkcji PODSTAWOWEJ Produkcja na pniu Długi okres produkcji Uzależnienie od: sił przyrody przeszłości zagrożeń presji społeczeństwa Proces produkcji TOWAROWEJ Produkcja przy pniu Krótki okres produkcji Uzależnienie od: planowania wieku drzewostanu celu zabiegu dostępności lasu zapotrzebowania
Zróżnicowanie czynników produkcji Ogół sił i środków jakimi dysponuje przedsiębiorstwo oraz - naturalne warunki produkcji leśnej czyli zasoby i siły przyrody - czynniki rozwoju stymulujące procesy produkcyjne i wpływające na wyniki produkcyjne takie jak: - postęp naukowy i techniczny, - postęp organizacyjny i ekonomiczny - czynniki społeczne, polityczne i inne. (prof. H.Szramka)
Nierozerwalność produktu i środka produkcji przyrost - zapas Średnio 5 m 3 /ha - 9 m 3 /ha (?) Średnio około 280 m 3 /ha
Trudność określenia dojrzałości plonu Wiek dojrzałości naturalnej Wiek dojrzałości ilościowej Wiek dojrzałości technicznej Wiek dojrzałości... ;-)
Niejednorodność produktu
Inne cechy specyficzne produkcji leśnej Hodowla nakierowana na cechy pnia Niewielka modyfikacja genetyczna hodowanych organizmów Brak nawożenia gleb Relacja czasu produkcji i czasu pracy Ograniczone możliwości korygowania procesu produkcji Sezonowość prac...
Dodatkowa tematyka wykładów w przyszłości, pytania, problemy: morzechowski@wl.sggw.pl