Potencjał parków warszawskich do świadczenia usług ekosystemowych

Transkrypt

1 dr inż. Renata Giedych dr inż. Gabriela Maksymiuk Katedra Architektury krajobrazu Wydział Ogrodnictwa, Biotechnologii i Architektury Krajobrazu Szkoła Głowna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie Potencjał parków warszawskich do świadczenia usług ekosystemowych

2 Cel badań ocena znaczenia parków warszawskich w świadczeniu usług ekosystemowych określenie stopnia potencjalnej wielofunkcyjności parków ocena zasobu danych o terenach zieleni Warszawy ocena możliwości implementacji koncepcji usług ekosystemowych do zarządzania terenami zieleni Warszawy

3 Przyjęte założenia usługi regulacyjne i kulturowe mają największy wpływ na jakość życia w mieście zdolność ekosystemów miejskich do świadczenia usług ekosystemowych jest zróżnicowana nie tylko ze względu na różne typy ekosystemów, ale także ze względu na zróżnicowanie wewnętrzne w obrębie każdego z ekosystemów możliwość oceny potencjału parków miejskich do świadczenia usług ekosystemowych wymaga zastosowania takiego samego zestawu danych dla wszystkich badanych terenów

4 Problemy badawcze Identyfikacja usług ekosystemowych świadczonych przez parki miejskie Identyfikacja źródeł informacji o parkach Warszawskich Opracowanie zestawu kryteriów oceny potencjału do świadczenia usług ekosystemowych Określenie zmiennych mających wpływ na poziom świadczenia usług ekosystemowych

5 Przedmiot badań Parki warszawskie o powierzchni powyżej 2 ha razem duże parki średnie parki małe parki pow.3. ha ha ha Liczba parków Średnia powierzchnia (ha) Parki Parki leśne Ogrody Działkowe Cmentarze Forty Lasy Rzeka Wisła Dokumenty studialne i planistyczne Warszawy

6 Przedmiot badań USŁUGI REGULACYJNE Regulacja mikroklimatu Regulacja jakości powietrza Redukcja hałasu Redukcja odpływu powierzchniowego Ochrona przed powodzią Kontrola erozji Regulacja jakości wody Kontrola rozprzestrzeniania się związków Ochrona gleb USŁUGI KULTUROWE Rekreacja Integracja społeczna Korzyści dla zdrowia fizycznego Doświadczanie natury Poczucie piękna Poczucie przynależności Wyciszenie i spokój Rozwój duchowy Natchnienie

7 Metoda badań Oceny eksperckie Istniejące dane USŁUGI KULTUROWE REKREACJA INTEGRACJA SPOŁECZNA Jakość wypoczynku Sprzyjanie integracji społecznej wyposażenie konflikty między użytkownikami dostępność imprezy masowe dostęp dla niepełnosprawnych edukacja ekologiczna KORZYSCI DLA ZDROWIA Sprzyjanie aktywnej rekreacji urządzenia sportowe i rekreacyjne DOŚWIADCZANIE NATURY POCZUCIE PIĘKNA POCZUCIE PRZYNALEŻNOŚCI stopień naturalności roślinności Funkcjonowanie przyrodnicze i ochrona siedliska dla dzikiej fauny dziedzictwa przyrodniczego ochrona prawna kompozycja Wartość eststyczna pielęgnacja character wyposażenia parku wartość historyczna Ochrona dziedzictwa kulturowego ikony miasta ochrona prawna

8 Metoda badań Dla każdej indywidualnej usługi ekosystemowej zastosowano trójstopniową skalę szacowania poziomu zdolności parku do jej świadczenia, uzależnioną od indywidualnych cech parków. Umożliwiło to określenie całkowitego poziomu świadczenia usług ekosystemowych. Uznano, że park świadczy usługi ekosystemowe: na wysokim poziomie gdy jego łączny wynik w dostarczaniu wszystkich indywidualnych usług ekosystemowych wynosił ponad 66% na zadawalającym poziomie gdy jego łączny wynik w dostarczaniu wszystkich indywidualnych usług ekosystemowych wynosił od 34% do 66% na zauważalnym poziomie jeśli jego łączny wynik w dostarczaniu wszystkich indywidualnych usług ekosystemowych jest mniejszy lub równy 33%. Następnie wszystkie oceniane parki zostały zakwalifikowane do czterech kategorii reprezentujących ich dominujący charakter i ich potencjalną wielofunkcyjność RODZAJ UE Rekreacja Charakterystyka parków na podstawie dostępnych danych Zagospodarowanie rekreacyjne Konflikty między użytkownikami Dostęp Charakter parku według dominacji świadczenia usług ekosystemowych Ograniczona liczba urządzeń rekreacyjnych Potencjał do świadczenia usług ekosystemowych niski 1 pkt X średni 2 pkt wysoki Duża liczba urządzeń rekreacyjnych X X Unikalne wyposażenie w skali dzielnicy Unikalne wyposażenie w skali miasta Potencjalne konflikty między użytkownikami Brak potencjalnych konfliktów Ograniczony dostęp X X Wolny dostęp Poziom świadczenia usług kulturowych WIELOFUNKCYJNY wysoki wysoki Poziom świadczenia usług regulacyjnych KULTUROWY wysoki satysfakcjonujący REGULACYJNY satysfakcjonujący wysoki BEZ DOMINUJĄCEGO CHARAKTERU satysfakcjonujący lub zauważalny X X satysfakcjonujący lub zauważalny 3 pkt X X X

9 Wyniki 25,6% parków warszawskich może być uznanych za wielofunkcyjne, ponieważ charakteryzują się wysokim potencjałem do świadczenia usług regulacyjnych i kulturowych 25,6 % parków charakteryzuje się wysokim potencjałem do świadczenia usług regulacyjnych 7,3% of parków charakteryzuje się wysokim potencjałem do świadczenia usług kulturowych 41,5% charakteryzuje się średnim i niskim potencjałem do świadczenia usług ekosystemowych 1 5 Poziom świadczenia usług ekosystemowych usługi regulacyjne usługi kulturowe wysoki zadawalający zauważalny

10 Wyniki wielofunkcyjne regulacyjne kulturowe bez dominującego charakteru duże parki średnie parki małe parki regulacja mikroklimatu 3 poczycie przynalezności regulacja jakości powietrza 2 poczucie piękna doświadczanie natury korzyści dla zdrowia fizycznego Las Kabacki 1 integracja społeczna 1 rekreacja redukcja hałasu redukcja odpływu powierzchniowego regulacja mikroklimatu 3 poczycie przynalezności regulacja jakości powietrza 2 poczucie piękna doświadczanie natury korzyści dla zdrowia fizycznego Lasek na Kole integracja społeczna rekreacja redukcja hałasu redukcja odpływu powierzchniowego regulacja mikroklimatu 3 poczycie przynalezności regulacja jakości powietrza 2 poczucie piękna doświadczanie natury korzyści dla zdrowia fizycznego Kępa Potocka 1 integracja społeczna 1 rekreacja redukcja hałasu redukcja odpływu powierzchniowego regulacja mikroklimatu 3 poczycie przynalezności regulacja jakości powietrza 2 poczucie piękna doświadczanie natury korzyści dla zdrowia fizycznego Szypowskiego Leśnika integracja społeczna rekreacja redukcja hałasu redukcja odpływu powierzchniowego regulacja mikroklimatu 3 poczycie przynalezności regulacja jakości powietrza 2 poczucie piękna doświadczanie natury korzyści dla zdrowia fizycznego Znicza 1 integracja społeczna 1 rekreacja redukcja hałasu redukcja odpływu powierzchniowego regulacja mikroklimatu 3 poczycie przynalezności regulacja jakości powietrza 2 poczucie piękna doświadczanie natury korzyści dla zdrowia fizycznego Lasek Brzozowy integracja społeczna rekreacja redukcja hałasu redukcja odpływu powierzchniowego duże parki średnie parki małe parki

11 Wyniki Na podstawie wyników wielokrotnej regresji liniowej zaobserwowano znaczący pozytywny efekt (p <,5) na całkowity poziom dostarczania usług ekosystemowych: regulacyjnych: wielkość, zwarty kształt, występowanie zbiorników wodnych kulturowych: duża liczba elementów wyposażenia rekreacyjnego, siedliska rzadkiej dzikiej fauny, wpis do rejestru zabytków Wielomianowa regresja logistyczna przeprowadzona dla wybranych zmiennych umożliwiła określenie ich wpływu na dominujący charakter parku: wielofunkcyjny: wielkość parku, duża liczba elementów wyposażenia rekreacyjnego, indywidualny charakter wyposażenia regulacyjny: wielkość parku, występowanie zbiorników wodnych kulturowy: duża liczba elementów wyposażenia rekreacyjnego, indywidualny charakter wyposażenia

12 Wnioski Zastosowana metoda badań ma swoje ograniczenia, ze względu na dostęp i aktualność danych Możliwość zastosowania koncepcji usług ekosystemowych w zarządzaniu terenami zieleni wymaga stałego monitoringu oraz uwzględnienia preferencji użytkowników Poprzez odpowiednie zagospodarowanie terenu można wpłynąć na poziom świadczenia usług ekosystemowych Wiedza o tym, które cechy krajobrazu wpływają na poziom świadczenia usług ekosystemowych i które z nich są pożądane przez użytkowników powinna mieć istotny wpływ na kształtowanie odpowiednich warunków życia w mieście

13 Dziękuję za uwagę kontakt: