PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU OBOWIĄZKOWEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2015/2016 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY dla I ROKU STUDIÓW 1. NAZWA PRZEDMIOTU : BIOCHEMIA 2. NAZWA JEDNOSTKI (jednostek ) realizującej przedmiot: KATEDRA I ZAKŁAD BIOCHEMII I BIOLOGII MOLEKULARNEJ = KZBBM 3. Adres jednostki odpowiedzialnej za dydaktykę: Adres: Święcickiego 6, 60-781 Poznań, Col. Anatomicum Tel. /Fax 061-854-65-13/061-854-65-10 Strona WWW http://www.biolmol.ump.edu.pl/ E-mail biolmol@ump.edu.pl 4. Kierownik jednostki: prof. dr hab. n. med. Paweł P. Jagodziński 5. Osoba zaliczająca przedmiot w E-indeksie z dostępem do platformy WISUS : prof. dr hab. n. med. Paweł P. Jagodziński 6. Osoba odpowiedzialna za dydaktykę na Wydziale Lekarskim I z dostępem do platformy WISUS (listy studentów) (koordynator przedmiotu) : Nazwisko prof. dr hab. n. med. Paweł P. Jagodziński Tel. kontaktowy: 061-854-65-19 Możliwość kontaktu (dni, godz., miejsce): pon-pt, godz. 9-16, KZBBM E-mail: pjagodzi@ump.edu.pl Osoba zastępująca dr n. med., mgr farm. J. Bogusław Dylewski Kontakt: pon-pt, godz. 12-18, KZBBM lub e-mail: dylewski@ump.edu.pl 7. Miejsce przedmiotu w programie studiów: Rok: I Semestr: 2/ letni 8. Liczba godzin ogółem : 65 liczba pkt. ECTS: 5
Semestr letni liczba godzin Jednostki uczestniczące w nauczaniu przedmiotu W Ć Ćwiczenia S kategoria KZBBM 15 38 A 12 Razem: 15 38 12 9. Zakres wiedzy ( zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 9 maja 2012 r. w sprawie standardów kształcenia dla kierunków Studiów: lekarskiego B.W10. zna budowę prostych związków organicznych wchodzących w skład makrocząsteczek obecnych w komórkach, macierzy zewnątrzkomórkowej i płynów ustrojowych; B.W11. opisuje budowę lipidów i polisacharydów oraz ich funkcje w strukturach komórkowych i pozakomórkowych; B.W12. charakteryzuje struktury I-, II-, III- oraz IV-rzędowe białek; zna modyfikacje potranslacyjne i funkcjonalne białka oraz ich znaczenie; B.W15. opisuje podstawowe szlaki kataboliczne i anaboliczne, sposoby ich regulacji oraz wpływ czynników genetycznych i środowiskowych; B.W16. zna profile metaboliczne podstawowych narządów i układów; B.W18. zna enzymy biorące udział w trawieniu, mechanizm wytwarzania kwasu solnego w żołądku, rolę żółci, przebieg wchłaniania produktów trawienia oraz zaburzenia z nimi związane; B.W19. zna konsekwencje niewłaściwego odżywiania, w tym długotrwałego głodowania, przyjmowania zbyt obfitych posiłków oraz stosowania niezbilansowanej diety; B.W20. zna konsekwencje niedoboru witamin lub minerałów oraz ich nadmiaru w organizmie; B.W26. zna mechanizm działania hormonów oraz konsekwencje zaburzeń regulacji hormonalnej; 10. Umiejętności ( zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 9 maja 2012 r. w sprawie standardów kształcenia dla kierunków Studiów: lekarskiego B.U6. przewiduje kierunek procesów biochemicznych w zależności od stanu energetycznego komórek; B.U9. posługuje się podstawowymi technikami laboratoryjnymi, takimi jak: analiza jakościowa, miareczkowanie, kolorymetria, pehametria, chromatografia, elektroforeza białek i kwasów nukleinowych; B.U10. obsługuje proste przyrządy pomiarowe oraz ocenia dokładność wykonywanych pomiarów; B.U14. planuje i wykonuje proste badanie naukowe oraz interpretuje jego wyniki i wyciąga wnioski. 11. SYLABUS załącznik
12. Tematyka poszczególnych wykładów, ćwiczeń i seminariów Wykłady - Semestr letni Wykład 1. Wykład 2. Wykład 3. Wykład 4. Wykład 5. Wykład 6. Wykład 7. Tematyka wykładów Enzymy. Koenzymy oraz rola witamin jako ich prekursorów Metabolizm aminokwasów Budowa i funkcja hormonów polipeptydowych oraz białkowych Utleniania biologiczne cykl kwasu cytrynowego. Łańcuch przenośników elektronów Biosynteza i funkcja tlenku azotu (NO) Stres oksydacyjny Metabolizm kwasu arachidonowego Imię i nazwisko osoby prowadzącej zajęcia prof. dr hab. Paweł Jagodziński Ćwiczenie 1. Ćwiczenie 2. Ćwiczenie 3. Ćwiczenie 4. Ćwiczenie 5. Ćwiczenie 6. Ćwiczenie 7. Ćwiczenia - Semestr letni Tematyka ćwiczeń Aminokwasy i peptydy. Struktura i właściwości białek. Klasyfikacja enzymów i koenzymów Metody rozdziału białek i oznaczania aktywności enzymów Repetytorium I -Białka Związki azotowe występujące w organizmie człowieka - budowa i funkcja biologiczna Oznaczanie związków azotowych we krwi Repetytorium II Związki azotowe Repetytorium z materiału wykładowego semestru letniego Osoba odpowiedzialna Asystenci KZBBM Seminarium 1. Seminarium 2. Seminarium 3. Seminarium 4. Seminaria - Semestr letni Tematyka seminariów Struktura i funkcja białek Hemoglobina Enzymy Metabolizm nukleotydów purynowych Imię i nazwisko osoby prowadzącej zajęcia Asystenci KZBBM
Seminarium 5. Seminarium 6. Metabolizm nukleotydów pirymidynowych Gospodarka azotowa 13. Organizacja zajęć: Aktualny podział grupy studenckiej na stronie internetowej jednostki : http://www.biolmol.ump.edu.pl/ REGULAMIN ZAJĘĆ: Zajęcia dydaktyczne z biochemii odbywają się systemem modułowym. Zakres materiału podzielono na dwa moduły (I. Białka i II. Związki azotowe). W skład każdego modułu wchodzą: sprawdzian wejściowy, ćwiczenie laboratoryjne, trzy seminaria, repetytorium oraz sprawdzian wyjściowy. Tematyka wykładów nie jest powtórzeniem treści omawianych w modułach tematycznych. Zajęcia dydaktyczne (wykłady, ćwiczenia i seminaria) odbywają się wg szczegółowego harmonogramu zajęć zamieszczonego na stronie Katedry i tablicy ogłoszeń zgodnie z planem i wymiarem godzin ustalonym przez Dziekana Wydziału Lekarskiego I. Sprawdziany wejściowe Zajęcia w danym module poprzedza sprawdzian pisemny obejmujący podstawowe wiadomości przydatne do efektywnego uczestniczenia w realizacji treści modułu tematycznego. Punkty uzyskane ze sprawdzianu wejściowego są traktowane jako punkty premii. Ćwiczenia laboratoryjne Student musi być przygotowany teoretycznie na każde ćwiczenie w stopniu umożliwiającym podjęcie zajęć praktycznych. Student wypełnia protokół z poszczególnych ćwiczeń i uzyskuje zaliczenie. Seminaria Prowadzone są w formie interaktywnej, aby studenci mogli brać czynny udział w zajęciach. Ułatwi to wykorzystanie prezentacji multimedialnej, przedstawiającej zagadnienia, które obejmują tzw. wiedzę konieczną z danego tematu zajęć. Repetytoria Obejmują zakres tematyczny seminariów w danym module, a znajomość przebiegu omawianych procesów biochemicznych i wzorów metabolitów jest weryfikowana sprawdzianem pisemnym. Sprawdziany wyjściowe Po przeprowadzeniu zajęć w danym module odbywa się sprawdzian testowy (w systemie OLAT) z całości materiału objętego programem seminariów. Warunkiem przystąpienia do sprawdzianu wyjściowego z danego modułu tematycznego jest uczestnictwo w co najmniej dwóch seminariach tematycznych. Sprawdzian z materiału wykładowego Po zakończeniu cyklu wykładów w semestrze letnim odbędzie się sprawdzian testowy (w systemie OLAT). Nieobecności Obecność na wszystkich zajęciach jest obowiązkowa, a obecność na ćwiczeniach laboratoryjnych, repetytoriach i seminariach jest kontrolowana. Spóźnienie przekraczające 15 min. traktuje się jako nieobecność. Student nie ma obowiązku usprawiedliwienia nieobecności na zajęciach kontrolowanych, ale nie ma też możliwości odrobienia nieobecności. W uzasadnionych przypadkach, za zgodą Kierownika modułu tematycznego student może odrobić nieobecność na zajęciach kontrolowanych wyłącznie do dnia sprawdzianu wyjściowego w danym module.
System oceny punktowej wyników nauczania Stosowany jest system punktowy, a elementy procesu dydaktycznego są punktowane w dwojaki sposób: jako punkty, stanowiące o ocenie podstawowej (których suma wynosi 100%) oraz jako punkty dodatkowe będące premią za spełnienie wymagań wstępnych, określonych zakresem sprawdzianu wejściowego w danym module tematycznym (wliczane do sumy punktów zgromadzonych w ciągu semestru). Punktowane są następujące elementy procesu dydaktycznego: 1. Sprawdziany wejściowe: uzyskać można od 0 do 10 pkt. 2. Ćwiczenia laboratoryjne: za przygotowanie teoretyczne, wykonanie ćwiczenia i opracowanie protokołu od 0-5 pkt za każde ćwiczenie. 3. Repetytoria: za każdy sprawdzian pisemny uzyskać można od 0 do 10 pkt. 4. Sprawdziany wyjściowe: za każdy sprawdzian wyjściowy obejmujący 30 pytań testowych uzyskać można od 0 do 30 pkt 5. Sprawdzian z materiału wykładowego: za sprawdzian testowy obejmujący 40 pytań testowych można uzyskać 0-40 pkt. W ciągu semestru uzyskać można maksimum 130 pkt. (100%) plus 20 pkt. premii. 1. Warunkiem uzyskania zaliczenia zajęć z biochemii jest uzyskanie minimum 78 pkt. (60%). 2. Punkty uzyskane w ciągu roku akademickiego 2015/2016, powyżej progu zaliczenia, zostaną przeliczone na tzw. punkty "bonusowe" wg następującego wzoru: punkty "bonusowe" = suma punktów zaliczenia - 78 i doliczone do punktów zgromadzonych w semestrze zimowym roku akademickiego 2016/2017. Uwagi końcowe Studenta obowiązuje ponadto: przestrzeganie ogólnych norm zachowania; uporządkowanie stanowiska pracy po zakończeniu ćwiczenia; poszanowania aparatury, sprzętu i wyposażenia sal dydaktycznych oraz przestrzeganie bieżących zarządzeń Kierownika Katedry i osób prowadzących zajęcia Regulamin zajęć z biochemii oparty jest na Regulaminie Studiów Uniwersytetu Medycznego im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu z dnia 29 kwietnia 2015 r., który obowiązuje we wszystkich sprawach nie objętych niniejszym regulaminem. PROGRAM ZAJĘĆ: Wykłady: Enzymy. Koenzymy oraz rola witamin jako ich prekursorów Metabolizm aminokwasów Budowa i funkcja hormonów polipeptydowych oraz białkowych Utleniania biologiczne cykl kwasu cytrynowego. Łańcuch przenośników elektronów Biosynteza i funkcja tlenku azotu (NO) Stres oksydacyjny Metabolizm kwasu arachidonowego Ćwiczenia: Aminokwasy i peptydy. Struktura i właściwości białek Klasyfikacja enzymów i koenzymów Metody rozdziału białek i oznaczania aktywności enzymów Repetytorium I -Białka Zasady purynowe i pirymidynowe oraz nukleozydy i nukleotydy Oznaczanie związków azotowych we krwi Repetytorium II Związki azotowe Repetytorium z materiału wykładowego semestru letniego
Seminaria: Struktura i funkcja białek Hemoglobina Enzymy Metabolizm nukleotydów purynowych Metabolizm nukleotydów pirymidynowych Gospodarka azotowa PROGRAM NAUCZANIA Wymagania wstępne: Znajomość zagadnień z zakresu ćwiczeń wstępnych w poszczególnych modułach tematycznych weryfikowana pisemnym sprawdzianem wejściowym. Przygotowanie do zajęć Zapoznanie się z regułami pracy w laboratorium biochemicznym i zapoznanie się z zasadami BHP. Samodzielne przygotowanie teoretyczne do seminariów tematycznych i ćwiczeń laboratoryjnych wg szczegółowego zakresu dla poszczególnych form zajęć praktycznych Wymagania końcowe Opanowanie całości materiału objętego programem nauczania modułu I (Białka) i II (Związki azotowe), weryfikowane pisemnym sprawdzianem repetytoryjnym i testowym sprawdzianem wyjściowym. 14. Kryteria zaliczenia przedmiotu: zaliczenie, egzamin teoretyczny i praktyczny Zaliczenie kryterium zaliczenia W ciągu semestru uzyskać można maksimum 130 pkt. (100%) plus 20 pkt. premii. 1. Warunkiem uzyskania zaliczenia zajęć z biochemii jest uzyskanie minimum 78 pkt. (60%). 2.a) Student, który uzyskał mniej niż 78 pkt., lecz co najmniej 52 pkt. (40%), może ubiegać się o zaliczenie zajęć na podstawie sprawdzianu z całości materiału obowiązującego na seminariach i ćwiczeniach. b) Student, który uzyskał mniej niż 52 pkt. lecz co najmniej 39 pkt. (30%) może ubiegać się o zaliczenie zajęć na podstawie sprawdzianu z całości materiału obowiązującego na wykładach, seminariach i ćwiczeniach. O ocenie pozytywnej sprawdzianu zaliczeniowego w każdym przypadku decyduje uzyskanie co najmniej 60% pkt. W przypadku uzyskania oceny negatywnej lub nieprzystąpienia do sprawdzianu zaliczeniowego, student ma prawo do 1-krotnego poprawiania go w terminie ustalonym przez Kierownika Katedry. Student, który nie poprawi tego sprawdzianu, nie uzyska zaliczenia zajęć z biochemii w danym roku akademickim. 3. Student, który uzyskał mniej niż 39 pkt. (30%) nie otrzymuje zaliczenia zajęć i nie ma możliwości odrobienia zaległości w danym roku akademickim. 4. Zaliczenie zajęć z biochemii w roku akademickim 2015/2016 jest potwierdzone wpisem "zaliczenia" w E-indeksie.
15. Literatura: podstawowa: Murray R.K., Granner D.K., Mayes P.A., Rodwell V.W. Biochemia Harpera, PZWL, Warszawa, 2008, 2012 Bańkowski E. Biochemia, Wydawnictwo Medyczne Urban & Partner, Wrocław, 2004 Trzeciak W.H. (red.) Biochemia. Skrypt do Ćwiczeń Laboratoryjnych, Wyd. AM, Poznań 1997 uzupełniająca: Angielski S., Rogulski J. Biochemia kliniczna, PZWL, Warszawa, 1991 Berg J.M., Tymoczko J.L., Stryer L. Biochemia, PWN, W-wa, 2005,2009 Davidson V.L., Sittman D.B. Biochemia, Wydawnictwo Medyczne Urban & Partner, Wrocław, 2002 Hames B.D., Hooper N.M., Houghton J.D. Biochemia krótkie wykłady, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 2006 Kączkowski J. Podstawy biochemii, Wyd. Naukowo-Techniczne, Warszawa, 1996 Konieczny L., Roterman I. Strategia działania organizmu żywego, Wydawnictwo Zamiast korepetycji, Kraków, 2000 Ostrowski W., Gumińska M., Krawczyk A. Ćwiczenia z chemii ogólnej i fizjologicznej, Warszawa, 1986 16. Studenckie koło naukowe Opiekun koła mgr biotech. Bartosz Słowikowski E-mail: slowikowski.bartek@gmail.com Tematyka Udział czynników genetycznych i epigenetycznych w procesie nowotworzenia Miejsce spotkań KZBBM 17. Podpis osoby odpowiedzialnej za nauczanie przedmiotu lub koordynatora