Rozliczenie podatkowe wpłat do PPK 1. Wpłaty dokonywane do PPK (podstawowe i dodatkowe) Zgodnie z ustawą o pracowniczych planach kapitałowych (PPK), wpłaty będą pochodziły z trzech źródeł: ü od pracodawców (Podmiotów zatrudniających) ü od pracowników (Uczestników PPK) oraz ü ze środków Funduszu Pracy W ramach PPK będą opłacane wpłaty obligatoryjne (podstawowe), jak tez fakultatywne (dodatkowe). Wszystkie te wpłaty określone są jako procent od indywidualnego wynagrodzenia uczestnika PPK (art. 25 ust. 3 ustawy). Ważne: Składka finansowana przez Podmiot zatrudniający stanowi przychód do opodatkowania Uczestnika PPK 2. Terminy dokonywania wpłat Na podstawie art. 28 ustawy o PPK: Þ Þ Þ wpłat dokonuje się, począwszy od miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstał stosunek prawny wynikający z umowy o prowadzenie PPK podmiot zatrudniający jest obowiązany do obliczenia i dokonania wpłat do wybranej instytucji finansowej finansowanych przez ten podmiot oraz do obliczenia, pobrania od uczestnika PPK i dokonania wpłat do wybranej instytucji finansowej wpłat finansowanych przez uczestnika PPK wpłaty finansowane przez podmiot zatrudniający są obliczane, a wpłaty finansowane przez uczestnika PPK są obliczane i pobierane od uczestnika PPK w terminie wypłaty wynagrodzenia przez podmiot zatrudniający 1
Þ wpłaty dokonywane są w terminie do 15 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym zostały obliczone i pobrane Þ podmiot zatrudniający nie ponosi odpowiedzialności za brak lub błędne obliczenie, pobranie lub dokonanie wpłaty, jeżeli jest to spowodowane przekazaniem podmiotowi zatrudniającemu przez osobę zatrudnioną błędnych informacji, skutkujących błędnym ustaleniem w przedmiocie podlegania przez daną osobę zatrudnioną obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowemu z tytułu zatrudnienia w tym podmiocie zatrudniającym. Wpłaty, które wskutek okoliczności, o których mowa w zdaniu poprzedzającym, okazałyby się nienależne w całości lub w części, podlegają zwrotowi na rzecz finansującego daną wpłatę. Do wpłat dokonywanych do PPK w zakresie nieuregulowanym w ustawie stosuje się przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny. Roszczenia z tytułu wpłat ulegają przedawnieniu po upływie 5 lat, licząc od dnia, w którym wpłaty stały się wymagalne (art. 29 ustawy). Przykład Umowa o prowadzenie PPK została zawarta w dniu 20 września 2019 r. Pod koniec tego miesiąca pracownikom zostało wypłacone wynagrodzenie za pracę. Wpłaty do PPK należy obliczyć w terminie wypłaty tego wynagrodzenia i odprowadzić na rachunek PPK w terminie do 15 października 2019 r. Gdyby u danego pracodawcy wynagrodzenie wypłacane było 10 dnia kolejnego miesiąca, a więc po zawarciu umowy o prowadzenie PPK pierwsze wynagrodzenie zostałoby wypłacone pracownikom 10 października 2019 r., termin dokonania wpłat do PPK uległby przesunięciu o miesiąc, czyli do dnia 15 listopada 2020 r. 2
Ważne: Obowiązek naliczenia i pobrania wpłat do PPK powstaje w terminie wypłaty pierwszego wynagrodzenia po zawarciu umowy o prowadzenie PPK. Stanowisko Ministerstwa Finansów dot. momentu powstania przychodu dla uczestnika PPK w związku z finansowaną przez Podmiot zatrudniający składką na PPK: "(...) Zgodnie z art. 28 ust. 2 ustawy o PPK podmiot zatrudniający jest obowiązany do obliczenia i dokonania wpłat do wybranej instytucji finansowej finansowanych przez ten podmiot oraz do obliczenia, pobrania od uczestnika PPK i dokonania wpłat do wybranej instytucji finansowej wpłat finansowanych przez uczestnika PPK. Wpłaty finansowane przez podmiot zatrudniający są obliczane, a wpłaty finansowane przez uczestnika PPK są obliczane i pobierane od uczestnika PPK w terminie wypłaty wynagrodzenia przez podmiot zatrudniający (art. 28 ust. 3 ustawy o PPK). Co do zasady, wpłaty realizowane przez podmiot zatrudniający (zarówno finansowane przez ten podmiot, jak i pobrane od uczestnika PPK) dokonywane są w terminie do 15 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym zostały obliczone i pobrane (art. 28 ust. 4 ustawy o PPK). Jak wynika z regulacji ustawy o PPK, podmiot zatrudniający dokonuje wpłaty na rachunek uczestnika w PPK w miesiącu następującym po miesiącu, w którym została obliczona. Przechodząc na grunt przepisów podatkowych należy wskazać, że stosownie do postanowień art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2018 r. poz. 1509, z późn. zm.), zwanej dalej»ustawą PIT«, przychodami (...) są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku 3
kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Wpłaty podstawowe i dodatkowe dokonywane przez podmiot zatrudniający, finansowane z jego środków, na rachunek pracownika w pracowniczym planie kapitałowym, stanowią dla pracownika przychód ze stosunku pracy, o którym mowa w art. 12 ust. 1 ustawy PIT, w związku z otrzymaniem nieodpłatnego świadczenia. Zatem przychód pracownika z tytułu otrzymania nieodpłatnego świadczenia w związku z jego uczestnictwem w PPK powstaje w miesiącu, w którym podmiot zatrudniający dokonał wpłat (sfinansowanych z jego środków) na rachunek pracownika w PPK. Odnosząc się zatem do zawartego w pytaniu przykładu, przychód pracownika z tytułu sfinansowanej przez podmiot zatrudniający wpłaty wystąpi we wrześniu, a nie w sierpniu, za który to miesiąc podmiot zatrudniający jedynie obliczył kwotę wpłaty na PPK pochodzącą z jego środków. Zatem samo obliczenie przez podmiot zatrudniający finansowanej przez niego kwoty do wpłaty na PPK, nie wywołuje skutku dla podatnika w postaci powstania przychodu. Przychód dla podatnika - uczestnika PPK z tytułu wpłaty na PPK środków finansowanych przez podmiot zatrudniający powstaje dopiero w momencie dokonania wpłaty tych środków do wybranej instytucji finansowej.". Ważne: Przychód pracownika (Uczestnika PPK) z tytułu sfinansowanej przez podmiot zatrudniający wpłaty do PPK wystąpi w miesiącu, w którym podmiot zatrudniający obliczoną wcześniej wpłatę uiści do wybranej instytucji finansowej. 4
3. Rozliczenie składkowo podatkowe potrąconych składek Przykład Umowa o prowadzenie PPK została zawarta w dniu 20 września 2019 r. Pracownik w wieku 22 lat nie zrezygnował z wpłat do PPK. Pracownik, jak i pracodawca finansują wpłatę podstawową. Wypłat wynagrodzeń za dany miesiąc pracodawca dokonuje w ostatnim dniu danego miesiąca. Pracownik jest wynagradzany w stałej miesięcznej wysokości: 2 700 zł. Pracownik nie złożył pracodawcy oświadczenia, że uzyskane przez niego przychody w okresie od sierpnia do grudnia 2019 r. będą w całości zwolnione od podatku. W dniu 30 września 2019 r. pracownik otrzymał wynagrodzenie za pracę wykonywaną we wrześniu w wysokości: 2 700 zł. Podstawę ustalenia wpłaty do PPK stanowi podstawa wymiaru składek na obowiązkowe ubezpieczenia emerytalno-rentowe, czyli kwota: 2 700 zł. W miesiącu wrześniu 2019 r. pracodawca obliczył finansowaną przez siebie wpłatę do PPK w wysokości: 2 700 zł x 1,5% = 40,50 zł obliczył i pobrał z wynagrodzenia pracownika (po odliczeniach składkowopodatkowych) wpłatę do PPK w wysokości: 2 700 zł x 2% = 54 zł Wpłaty obliczone i pobrane w miesiącu wrześniu 2019 r., pracodawca przekaże do wybranej instytucji finansowej 15 października 2019 r. Pracodawca zapłaconą w październiku 2019 r. z własnych środków wpłatę do PPK uwzględni w tym miesiącu w przychodzie pracownika. W dniu 30 października 2019 r. pracownik otrzyma wynagrodzenie za pracę wykonywaną w październiku w wysokości: 2 700 zł oraz premię uznaniową w wysokości: 750 zł. Podstawę ustalenia wpłaty do PPK stanowi podstawa wymiaru składek na obowiązkowe ubezpieczenia emerytalno-rentowe, czyli kwota: 3 450 zł. 5
W miesiącu październiku 2019 r. pracodawca: Þ obliczy finansowaną przez siebie wpłatę do PPK: w wysokości: 3 450 zł x 1,5% = 51,75 zł Þ obliczy i pobierze z wynagrodzenia pracownika (po odliczeniach składkowo-podatkowych) wpłatę do PPK: w wysokości: 3 450 zł x 2% = 69 zł Wpłaty obliczone i pobrane w miesiącu październiku 2019 r. pracodawca przekaże do wybranej instytucji finansowej do dnia 15 listopada 2019 r. Zapłaconą w miesiącu listopadzie 2019 r. z własnych środków wpłatę do PPK w wysokości: 40,50 zł, pracodawca uwzględni w tym miesiącu w przychodzie pracownika. Pracownikowi przysługują: Þ podstawowe koszty uzyskania przychodu oraz Þ pracownik złożył oświadczenie PIT-2 Rozliczenie składkowo-podatkowe przychodów pracownika uzyskanych w miesiącu wrześniu 2019 r.: Opis operacji Wynagrodzenie za pracę: Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne: Składki na ubezpieczenia społeczne do pobrania ze środków pracownika: emerytalna: (9,76% x 2 700 zł) = 263,52 zł rentowa: (1,5% x 2 700 zł) = 40,50 zł chorobowa: (2,45% x 2 700 zł) = 66,15 zł Podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne do pobrania: (2 700 zł 370,17 zł) Składka na ubezpieczenie zdrowotne do pobrania: (2 329,83 zł x 9%) Składka na ubezpieczenie zdrowotne do odliczenia od dochodu: (2 329,83 zł x 7,75%) Koszty uzyskania przychodu Kwota 370,17 zł 2 329,83 zł 209,68 zł 180,56 zł 111,25 zł 6
Podstawa obliczenia zaliczki na podatek, po zaokrągleniu do pełnych złotych (2 700 zł 111,25 zł 370,17 zł) Zaliczka na podatek (2 219 zł x 18% - 46,33 zł) Zaliczka do Urzędu Skarbowego (po zaokrągleniu do pełnych zł): (353,09 zł 180,56 zł) wpłata do PPK sfinansowana przez pracownika (pobrana z wynagrodzenia) (2 700 zł x 2%) Do wypłaty (2 700 zł 370,17 zł 209,68 zł 173 zł - 54 zł) 2 219,00 zł 353,09 zł 173,00 zł 54,00 zł 1 893,15 zł Rozliczenie składkowo-podatkowe przychodów pracownika uzyskanych w miesiącu październiku 2019 r.: Opis operacji Wynagrodzenie za pracę: Premia: wpłata do PPK sfinansowana przez pracodawcę (wpłacona do instytucji finansowej obliczona z wynagrodzenia za miesiąc wrzesień) (2 700 zł x 1,5%) Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne: Składki na ubezpieczenia społeczne do pobrania ze środków pracownika: emerytalna: (9,76% x 3 450 zł) = 336,72 zł rentowa: (1,5% x 3 450 zł) = 51,75 zł chorobowa: (2,45% x 3 450 zł) = 84,53 zł Podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne do pobrania: (3 450 zł 473 zł) Składka na ubezpieczenie zdrowotne do pobrania: (2 977 zł x 9%) Składka na ubezpieczenie zdrowotne do odliczenia od dochodu: (2 977 zł x 7,75%) Koszty uzyskania przychodu Podstawa obliczenia zaliczki na podatek, po zaokrągleniu do pełnych złotych Kwota 750,00 zł 40,50 zł 3 450,00 zł 473,00 zł 2 977,00 zł 267,93 zł 230,72 zł 111,25 zł 2 906,00 zł 7
[(3 450 zł + 40,50 zł) 111,25 zł 473 zł] Zaliczka na podatek (2 906 zł x 18% - 46,33 zł) Zaliczka do Urzędu Skarbowego (po zaokrągleniu do pełnych zł): (476,75 zł 230,72 zł) wpłata do PPK sfinansowana przez pracownika (pobrana z wynagrodzenia) (3 450 zł x 2%) Do wypłaty (3 450 zł 473 zł 267,93 zł 246 zł - 69 zł) 476,75 zł 246,00 zł 69,00 zł 2 394,07 zł 4. Rozliczenie składkowo podatkowe potrąconych składek Przychód zwolniony z podatku do 26 lat Przykład Przyjmujemy, że umowa o prowadzenie PPK została zawarta w dniu 20 września 2019 r. Pracownik w wieku 22 lat nie zrezygnował z wpłat do PPK. Pracownik, jak i pracodawca finansują wpłatę podstawową. Wypłat wynagrodzeń za dany miesiąc pracodawca dokonuje 30 dnia danego miesiąca. Pracownik jest wynagradzany w stałej miesięcznej wysokości: 2 700 zł. W związku z wejściem w życie nowych przepisów pracownik złożył pracodawcy oświadczenie, w którym wskazał, że uzyskane przez niego przychody w okresie od sierpnia do grudnia 2019 r. będą w całości zwolnione od podatku. W dniu 30 września 2019 r. pracownik otrzymał wynagrodzenie za pracę wykonywaną we wrześniu w wysokości: 2 700 zł. Podstawę ustalenia wpłaty do PPK stanowi podstawa wymiaru składek na obowiązkowe ubezpieczenia emerytalno-rentowe, czyli kwota: 2 700 zł. W miesiącu wrześniu 2019 r. pracodawca obliczył finansowaną przez siebie wpłatę do PPK w wysokości: 2 700 zł x 1,5% = 40,50 zł obliczył i pobrał z wynagrodzenia pracownika (po odliczeniach składkowopodatkowych) wpłatę do PPKw wysokości: 8
2 700 zł x 2% = 54 zł Wpłaty obliczone i pobrane w miesiącu wrześniu 2019 r., pracodawca przekaże do wybranej instytucji finansowej 15 października 2019 r. Pracodawca zapłaconą w październiku 2019 r. z własnych środków wpłatę do PPK uwzględni w tym miesiącu w przychodzie pracownika. W dniu 30 października 2019 r. pracownik otrzyma wynagrodzenie za pracę wykonywaną w październiku w wysokości: 2 700 zł oraz premię uznaniową w wysokości: 750 zł. Podstawę ustalenia wpłaty do PPK stanowi podstawa wymiaru składek na obowiązkowe ubezpieczenia emerytalno-rentowe, czyli kwota: 3 450 zł. W miesiącu październiku 2019 r. pracodawca: Þ obliczy finansowaną przez siebie wpłatę do PPK: w wysokości: 3 450 zł x 1,5% = 51,75 zł Þ obliczy i pobierze z wynagrodzenia pracownika (po odliczeniach składkowo-podatkowych) wpłatę do PPK: w wysokości: 3 450 zł x 2% = 69 zł Wpłaty obliczone i pobrane w miesiącu październiku 2019 r. pracodawca przekaże do wybranej instytucji finansowej do dnia 15 listopada 2019 r. Zapłaconą w miesiącu listopadzie 2019 r. z własnych środków wpłatę do PPK w wysokości: 40,50 zł, pracodawca uwzględni w tym miesiącu w przychodzie pracownika. Pracownikowi przysługują: Þ podstawowe koszty uzyskania przychodu oraz Þ pracownik złożył oświadczenie PIT-2 Rozliczenie składkowo-podatkowe przychodów pracownika uzyskanych w miesiącu wrześniu 2019 r.: 9
Opis operacji Wynagrodzenie za pracę: Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne: Składki na ubezpieczenia społeczne do pobrania ze środków pracownika: emerytalna: (9,76% x 2 700 zł) = 263,52 zł rentowa: (1,5% x 2 700 zł) = 40,50 zł chorobowa: (2,45% x 2 700 zł) = 66,15 zł Podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne do pobrania: (2 700 zł 370,17 zł) Składka na ubezpieczenie zdrowotne do pobrania: (2 329,83 zł x 9%) Ustalenie hipotetyczne zaliczki na podatek dochodowy obliczanej w celu ewentualnego ograniczenia wysokości składki zdrowotnej do wysokości obliczonej zaliczki Koszty uzyskania przychodu Podstawa obliczenia zaliczki na podatek, po zaokrągleniu do pełnych złotych (2 700 zł 111,25 zł 370,17 zł) Zaliczka na podatek (2 219 zł x 18% - 46,33 zł) Składka na ubezpieczenie zdrowotne (9%) w wysokości: 209,68 zł jest niższa od zaliczki na podatek dochodowy (209,68 zł < 353,09 zł) w związku z czym w tej wysokości zostanie potrącona z wynagrodzenia wpłata do PPK sfinansowana przez pracownika (pobrana z wynagrodzenia) (2 700 zł x 2%) Do wypłaty (2 700 zł 370,17 zł 209,68 zł 54 zł) Kwota 370,17 zł 2 329,83 zł 209,68 zł 111,25 zł 2 219,00 zł 353,09 zł 54,00 zł 2 066,15 zł 10
Rozliczenie składkowo-podatkowe przychodów pracownika uzyskanych w miesiącu październiku 2019 r.: Opis operacji Wynagrodzenie za pracę: Premia: wpłata do PPK sfinansowana przez pracodawcę (wpłacona do instytucji finansowej obliczona z wynagrodzenia za miesiąc wrzesień) (2 700 zł x 1,5%) Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne: Składki na ubezpieczenia społeczne do pobrania ze środków pracownika: emerytalna: (9,76% x 3 450 zł) = 336,72 zł rentowa: (1,5% x 3 450 zł) = 51,75 zł chorobowa: (2,45% x 3 450 zł) = 84,53 zł Podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne do pobrania: (3 450 zł 473 zł) Składka na ubezpieczenie zdrowotne do pobrania: (2 977 zł x 9%) Ustalenie hipotetyczne zaliczki na podatek dochodowy obliczanej w celu ewentualnego ograniczenia wysokości składki zdrowotnej do wysokości obliczonej zaliczki Koszty uzyskania przychodu Podstawa obliczenia zaliczki na podatek, po zaokrągleniu do pełnych złotych [(3 450 zł + 40,50 zł) 111,25 zł 473 zł] Zaliczka na podatek (2 906 zł x 18% - 46,33 zł) Składka na ubezpieczenie zdrowotne (9%) w wysokości: 267,93 zł jest niższa od zaliczki na podatek dochodowy (267,93 zł < 476,75 zł) w związku z czym w tej wysokości zostanie potrącona z wynagrodzenia wpłata do PPK sfinansowana przez pracownika (pobrana z wynagrodzenia) (3 450 zł x 2%) Do wypłaty (3 450 zł 473 zł 267,93 zł 69 zł) Kwota 750,00 zł 40,50 zł 3 450,00 zł 473,00 zł 2 977,00 zł 267,93 zł 111,25 zł 2 906,00 zł 476,75 zł 69,00 zł 2 640,07 zł 11