Klasyfikacja ryzyk. Model wyceny aktywów kapitałowych. Ćwiczenia do wykładu Zarządzanie portfelem inwestycyjnym 1

Podobne dokumenty
Ćwiczenia ZPI. Katarzyna Niewińska, ćwiczenia do wykładu Zarządzanie portfelem inwestycyjnym 1

Model wyceny aktywów kapitałowych. Katarzyna Niewińska, ćwiczenia do wykładu Zarządzanie portfelem inwestycyjnym 1

8. Zarządzanie portfelem inwestycyjnym za pomocą instrumentów pochodnych Zabezpieczenie Spekulacja Arbitraż 9. Charakterystyka i teoria wyceny

Ćwiczenia ZPI. Katarzyna Niewińska, ćwiczenia do wykładu Zarządzanie portfelem inwestycyjnym 1

Model wyceny aktywów kapitałowych

Klasyfikacja ryzyk. Model wyceny aktywów kapitałowych. Katarzyna Niewińska, ćwiczenia do wykładu Zarządzanie portfelem inwestycyjnym 1

Ćwiczenia ZPI. Katarzyna Niewińska, ćwiczenia do wykładu Zarządzanie portfelem inwestycyjnym 1

Model wyceny aktywów kapitałowych

Charakterystyka i wycena kontraktów terminowych forward

Matematyka finansowa, rozkład normalny, Model wyceny aktywów kapitałowych, Forward, Futures

Powtórzenie. Ćwiczenia ZPI. Katarzyna Niewińska, ćwiczenia do wykładu Zarządzanie portfelem inwestycyjnym 1

mgr Katarzyna Niewińska; Wydział Zarządzania UW Ćwiczenia 7

Komisja Egzaminacyjna dla Aktuariuszy. XXXII Egzamin dla Aktuariuszy z 7 czerwca 2004 r. Część I. Matematyka finansowa

Forward Rate Agreement

Kontrakty terminowe na akcje

Instrumenty pochodne - Zadania

Ćwiczenia ZPI. Katarzyna Niewińska, ćwiczenia do wykładu Zarządzanie portfelem inwestycyjnym 1

TRANSAKCJE SWAP: - PROCENTOWE - WALUTOWE - WALUTOWO-PROCENTOWE - KREDYTOWE

Forward kontrakt terminowy o charakterze rzeczywistym (z dostawą instrumentu bazowego).

Matematyka finansowa r. Komisja Egzaminacyjna dla Aktuariuszy. XXXIII Egzamin dla Aktuariuszy - 11 października 2004 r.

Opcje - wprowadzenie. Mała powtórka: instrumenty liniowe. Anna Chmielewska, SGH,

Opcje. Ćwiczenia ZPI. Katarzyna Niewińska, ćwiczenia do wykładu Zarządzanie portfelem inwestycyjnym 1

MIĘDZYNARODOWE FINANSE PRZEDSIĘBIORSTW. Anna Chmielewska, SGH Warunki zaliczenia

Kontrakty terminowe na GPW

Matematyka finansowa r. Komisja Egzaminacyjna dla Aktuariuszy. LVIII Egzamin dla Aktuariuszy z 3 października 2011 r.

Opcje. Ćwiczenia ZPI. Katarzyna Niewińska, ćwiczenia do wykładu Zarządzanie portfelem inwestycyjnym 1

istota transakcji opcyjnych, rodzaje opcji, czynniki wpływające na wartość opcji (premii). Mała powtórka: instrumenty liniowe

TRANSAKCJE KASOWE. Sekcja I (produkty inwestycyjne)

Instrumenty pochodne Instrumenty wbudowane

Kontrakty terminowe w teorii i praktyce. Marcin Kwaśniewski Dział Rynku Terminowego

Powtórzenie II. Swap, opcje. Katarzyna Niewińska, ćwiczenia do wykładu Zarządzanie portfelem inwestycyjnym 1

newss.pl Raport tygodniowy Inwestycje.pl: Superlokaty odchodzą do lamusa

Opcje. istota transakcji opcyjnych, rodzaje opcji, czynniki wpływające na wartość opcji (premii).

OPISY PRODUKTÓW. Rabobank Polska S.A.

Ćwiczenia ZPI. Katarzyna Niewińska, ćwiczenia do wykładu Zarządzanie portfelem inwestycyjnym 1

Matematyka finansowa r. Komisja Egzaminacyjna dla Aktuariuszy. LXV Egzamin dla Aktuariuszy z 30 września 2013 r.

Analiza instrumentów pochodnych

Strategie inwestowania w opcje. Filip Duszczyk Dział Rynku Terminowego

Zadanie 1. Zadanie 2. Zadanie 3

- w art. 8 ust. 3 Statutu otrzymuje nowe, następujące brzmienie:

Kontrakty terminowe. This presentation or any of its parts cannot be used without prior written permission of Dom Inwestycyjny BRE Banku S..A.

1) jednostka posiada wystarczające środki aby zakupić walutę w dniu podpisania kontraktu

Inżynieria Finansowa: 2. Ceny terminowe i prosta replikacja

Matematyka finansowa r. Komisja Egzaminacyjna dla Aktuariuszy. LVII Egzamin dla Aktuariuszy z 20 czerwca 2011 r.

Wycena equity derivatives notowanych na GPW w obliczu wysokiego ryzyka dywidendy

Ogłoszenie o zmianach statutu KBC OMEGA Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego z dnia 13 czerwca 2014 r.

Informacja o zmianach danych objętych prospektem informacyjnym dokonanych w dniu 16 września 2010 roku

OGŁOSZENIE O ZMIANIE STATUTU UNIOBLIGACJE HIGH YIELD FUNDUSZU INWESTYCYJNEGO ZAMKNIĘTEGO Z DNIA 23 CZERWCA 2016 R.

Dr hab. Renata Karkowska, ćwiczenia Zarządzanie ryzykiem 1

mgr Katarzyna Niewińska; Wydział Zarządzania UW Ćwiczenia 8

Matematyka finansowa r. Komisja Egzaminacyjna dla Aktuariuszy. XLVIII Egzamin dla Aktuariuszy z 15 grudnia 2008 r.

Zatem, jest wartością portfela (wealth) w chwili,. j=1

Inżynieria Finansowa: 2. Ceny terminowe i prosta replikacja

Kontrakty terminowe na GPW Szkolenie dla uczestników XV edycji SIGG. Bogdan Kornacki - Dział Rozwoju Rynku GPW

Depozyt zabezpieczający wnoszony przez inwestora (waluty) - MPKR

Transakcje repo Swapy walutowe (fx swap)

OGŁOSZENIE O ZMIANACH PROSPEKTU INFORMACYJNEGO COMMERCIAL UNION SPECJALISTYCZNY FUNDUSZ INWESTYCYJNY OTWARTY, z dnia 14 stycznia 2009 r.

6M FX EUR/PLN Osłabienie złotego

Inwestycje Dwuwalutowe

Kontrakty terminowe bez tajemnic. Marcin Kwaśniewski Dział Rynku Terminowego

Ryzyko walutowe i zarządzanie nim. dr Grzegorz Kotliński, Katedra Bankowości AE w Poznaniu

Matematyka finansowa r. Komisja Egzaminacyjna dla Aktuariuszy. LXII Egzamin dla Aktuariuszy z 10 grudnia 2012 r.

Materiały do samodzielnego kształcenia Inżynieria finansowa i zarządzanie ryzykiem. Temat wykładu: Wycena kontraktów swap

MATERIAŁ INFORMACYJNY

Instrumenty rynku akcji

Zmiana statutu BPH FIZ Korzystnego Kursu Certyfikat Inwestycyjny, Certyfikat 3. Dyspozycja Deponowania Certyfikatów Inwestycyjnych

Matematyka finansowa r. Komisja Egzaminacyjna dla Aktuariuszy. LXIX Egzamin dla Aktuariuszy z 8 grudnia 2014 r. Część I

Kwestionariusz oceny odpowiedniości w odniesieniu do transakcji skarbowych

Protokół zmian Statutu Millennium Specjalistycznego Funduszu Inwestycyjnego Otwartego z dnia 09 stycznia 2013 roku.

Opcja jest to prawo przysługujące nabywcy opcji wobec jej wystawcy do:

Ćwiczenia do wykładu Zarządzanie portfelem inwestycyjnym. Opcje Strategie opcyjne

OGŁOSZENIE O ZMIANIE STATUTU UNIFUNDUSZE SPECJALISTYCZNEGO FUNDUSZU INWESTYCYJNEGO OTWARTEGO Z DNIA 11 LIPCA 2013 R.

Kontrakt terminowy. SKN Profit 2

Rynek instrumentów pochodnych w styczniu 2013 r.

Do końca 2003 roku Giełda wprowadziła promocyjne opłaty transakcyjne obniżone o 50% od ustalonych regulaminem.

Komisja Egzaminacyjna dla Aktuariuszy XXXV Egzamin dla Aktuariuszy z 16 maja 2005 r. Część I Matematyka finansowa

Swap. Ćwiczenia ZPI. Katarzyna Niewińska, ćwiczenia do wykładu Zarządzanie portfelem inwestycyjnym 1

OPIS INSTRUMENTÓW FINANSOWYCH OBJĘTYCH WYMOGAMI MIFID W BANKU OCHRONY ŚRODOWISKA S.A.

Certyfikaty Depozytowe. Alternatywa dla tradycyjnych sposobów inwestowania

Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie oferuje inwestorom nową możliwość zawierania transakcji.

Bilans na dzień (tysiące złotych)

Matematyka finansowa r. Komisja Egzaminacyjna dla Aktuariuszy. XXXVII Egzamin dla Aktuariuszy z 5 grudnia 2005 r.

OGŁOSZENIE Z DNIA 23 GRUDNIA 2015 r. O ZMIANIE STATUTU UNIFUNDUSZE SPECJALISTYCZNEGO FUNDUSZU INWESTYCYJNEGO OTWARTEGO

Warszawska Giełda Towarowa S.A.

Ćwiczenia ZPI. Katarzyna Niewińska, ćwiczenia do wykładu Zarządzanie portfelem inwestycyjnym 1

Kontrakty futures i forward.

Czym jest kontrakt terminowy?

Ogłoszenie z dnia 21 grudnia 2018 roku o zmianach Statutu Superfund Specjalistyczny Fundusz Inwestycyjny Otwarty

MATERIAŁ INFORMACYJNY

OGŁOSZENIE Z DNIA 05 lipca 2016 r. O ZMIANIE STATUTU UNIFUNDUSZE SPECJALISTYCZNEGO FUNDUSZU INWESTYCYJNEGO OTWARTEGO

QUERCUS Multistrategy FIZ Emisja nowych certyfikatów: 7-29 IV 2016 r. Cena emisyjna: 1027,26 zł Minimalna liczba certyfikatów: 10 sztuk


Swap. Ćwiczenia ZPI. Katarzyna Niewińska, ćwiczenia do wykładu Zarządzanie portfelem inwestycyjnym 1

UFK SELEKTYWNY. Fundusz Inwestycyjny: AXA Fundusz Inwestycyjny Zamknięty Globalnych Obligacji

R NKI K I F I F N N NSOW OPCJE

Ćwiczenia ZPI. Katarzyna Niewińska, ćwiczenia do wykładu Zarządzanie portfelem inwestycyjnym 1

Matematyka finansowa r. Komisja Egzaminacyjna dla Aktuariuszy. LVI Egzamin dla Aktuariuszy z 4 kwietnia 2011 r. Część I

Transkrypt:

Klasyfikacja ryzyk Model wyceny aktywów kapitałowych 1

Model wyceny aktywów kapitałowych Najczęściej stosowana metoda zakłada wykorzystanie danych historycznych do wskazania korelacji między stopa zwrotu z danej inwestycji a portfelem rynkowym. R=α + βrm + ε y = a + bx + ε R- zwrot z inwestycji Rm - zwrot z portfela rynkowego α, β wartości stałe ε błąd losowy E(R) = Rf + β[e(rm) Rf)] Rf zwrot z waloru pozbawionego ryzyka 2

Model wyceny aktywów kapitałowych E(R) = Rf + β[e(rm) Rf)] E(R) oczekiwana stopa zwrotu z badanego funduszu E(Rm) - oczekiwana stopa zwrotu z benchmark a Rf zwrot z waloru pozbawionego ryzyka 3

Zadania 1. Załóżmy, że stopa zwrotu wolna od ryzyka jest 5%, a zwrot portfela rynkowego 10%. Jaki zwrot przyniesie inwestycja, dla której β=0, β=0.5, β=1.2 E(R) = Rf + β[e(rm) Rf)] 4

Zależności β = 0 β = (0;1) β = <1; ) E(R) = Rf Rf < E(R) < Rm E(R) > Rm 5

Zadanie 2. Załóżmy, że β=0,6 w okresie, kiedy stopa wolna od ryzyka wynosi 4%. Ile wyniesie oczekiwany zwrot z portfela, kiedy zwrot z rynku wynosi: Rm=20%, Rm=10%, Rm=-10%. 6

Model wyceny aktywów kapitałowych Załóżmy, że faktyczny zwrot z portfela okaże się wyższy niż zwrot oczekiwany: E(R) = Rf + β[e(rm) Rf)] Rp > E(R) Rp > Rf + β[e(rm) Rf)] - oznacza to, że zarządzający portfelem osiągnął dobry zwrot jak na dany poziom ryzyka, ten dodatkowy zwrot nosi nazwę współczynnika α α = Rp - Rf - β[e(rm) Rf)] 7

Zadanie 3. Zarządzający portfelem ma aktywa o współczynniku β=0,8. Stoa wolna od ryzyka wynosi 5%, zwrot z rynku w tym samym czasie wynosi 7%, a zwrot zarządzającego portfelem wyniósł 9%. Ile wynosi współczynnik α? α = Rp - Rf - β[e(rm) Rf)] 8

Fundusze Inwestycyjne Ćwiczenia ZPI 9

Fundusze Inwestycyjne w Polsce FIO (Fundusze Inwestycyjne Otwarte) zbywają jednostki uczestnictwa nieograniczoną liczbę jednostek zobowiązują się do odkupienia wszystkich jednostek na każde żądanie uczestnika FIZ (Fundusze Inwestycyjne Zamknięte) emitują certyfikaty inwestycyjne (tytuł uczestnictwa) certyfikaty mogą być imienne i na okaziciela (publiczne i niepubliczne) emisje certyfikatów odbywają się w seriach certyfikaty nie podlegają umarzaniu fundusz dokonuje wyceny aktywów (wartość zobowiązań aktywów netto funduszu, wartość aktywów netto na certyfikat inwestycyjny) terminy wycen: nie rzadziej niż raz na 3 miesiące, przed rozpoczęciem (7 dni) zapisów na nową emisję i w dni wykupu certyfikatów. 10

Współczynnik Sharpe a Wsp. Sharpe a = 11

Zadanie - fundusze Zarządzający funduszem ma w nim aktywa o współczynniku β=0,8. Stopa wolna od ryzyka wynosi 3,5%, zwrot z rynku w tym samym czasie wynosi 7%, a zwrot zarządzającego portfelem wyniósł 9%. Odchylenie standardowe stóp zwrotu w badanym okresie dla portfela wynosi 5% 1. Jaka jest wartość oczekiwanej stopy zwrotu z portfela? 2. Ile wynosi współczynnik α? 3. Oblicz wsp. Sharpa. 12

Przykłady: ryzyka walutowego ryzyka stopy procentowej ryzyka ceny surowców 13

Eksporter Firma BIX powstała w Polsce w 1990 roku. Początkowo działalność firmy polegała na produkcji mebli drewnianych i ich dystrybucji w Polsce. Dziś BIX sprzedaje meble drewniane na rynkach: niemieckim i francuskim (obecnie nie mają dystrybucji na ternie Polski). Marka firmy kojarzy się z najlepszą jakością i solidnością. Koszt całkowite firmy ostatnim roku wyniosły 10 200 000 PLN. Cała produkcja była eksportowana do Niemiec i Francji. Rozliczenie nastąpiło w Euro, 30 dni po dostarczeniu mebli. Ceny firma ustalała w złotówkach i przeliczała je po bieżącym kursie w dniu złożenia zamówienia przez odbiorcę. Średni czas produkcji mebli to 3 miesiące. Zamówienie I (odbiorca Niemcy) Zamówienie II (odbiorca Francja) Wielkość zamówienia 2 000 000 EUR Wielkość zamówienia 1 500 000 EUR I Kurs EURPLN w dniu złożenia zamówienia 3,8212 Kurs EURPLN w dniu rozliczenia transakcji 4,3951 II Kurs EURPLN w dniu złożenia zamówienia 4,3951 Kurs EURPLN w dniu rozliczenia transakcji 3,8212 14

Odpowiedzi: Eksporter Scenariusz I Scenariusz II 15

Odpowiedzi: Eksporter Scenariusz kurs sztywny brak ryzyka kursowego Kurs EURPLN Przychód 15 382 850 PLN Koszt 10 200 000 PLN Zysk 5 182 850 PLN Kurs EURPLN stały Przychód 14 000 000 PLN Koszt 10 200 000 PLN Zysk 3 800 000 PLN Kurs EURPLN Przychód 13 374 200 PLN Koszt 10 200 000 PLN Zysk 3 174 200 PLN 16

Kurs EUR/PLN Źródło: bankier.pl 17

Kredytobiorca zmienna stopa procentowa Firma developerska Premium buduje nową inwestycje na Mokotowie. Inwestycja w 40% jest finansowana z kapitału własnego firmy, pozostałe 60% finansowane jest z kredytu inwestycyjnego w Banku GHI. Inwestycja jest warta 100 000 000 PLN. Warunki kredytu inwestycyjnego to: zmienna stopa procentowa: WIBOR 1M + 0,5% (marża banku). Baza odsetkowa: 30/360. Scenariusz I: Scenariusz II: Zbadaj koszty kredytu o zmiennej stopie procentowej przy założeniu, że WIBOR będzie miał kurs jak w Scenariuszu I i II. WIBOR 1M 3,90% 4,00% 4,10% 4,36% 4,62% 4,61% 4,63% 4,73% 4,77% 4,75% WIBOR 1M 6,15% 6,24% 6,32% 6,45% 6,47% 5,81% 5,41% 5,16% 4,84% 4,59% 18

19

LIBOR 3M USD Źródło: bankier.pl 20

Producent mikroprocesorów zmiany cen miedzi Firma Micro jest od 3 lat jest na Polskim rynku, i jest firma produkująca obwody scalone. Do produkcji układów scalonych wykorzystuje się miedź. Ceny miedzi notowane są na rynkach. Wielkości zamówienia są zmienne i dostosowywane ze względu na wielkość zmówienia w Firmie Mikro. Marża KGM Polska Miedź od średniej ceny na rynku to 15%. Zbadaj koszty zamówienia i jak one zmieniają się przy zmianie kurs miedzi na rynku. Zamówienie I 15 ton miedzi Zamówienie II 13 ton miedzi Zamówienie III 12 ton miedzi Zamówienie IV 14 ton miedzi Scenariusz I Kurs Miedzi (dla kolejnych zamówień): 7341,11; 8310,12; 8021,34; 7234,78 Scenariusz II Kurs Miedzi (dla kolejnych zamówień): 9341,11; 8510,12; 8621,34; 9234,78 21

Producent mikroprocesorów zmiany cen miedzi Scenariusz I Scenariusz II Scenariusz przy stałym kursie miedzi 22

Złoto Miedź Ropa Źródło: bankier.pl 23

Forward Ćwiczenia ZPI 24

Long position długa pozycja Zysk/strata Zysk 1 3,89 4,19 4,33 Cena spot np. EURPLN Strata 1 Zysk/Strata nabywcy = Cena Spot Cena wykonania 25

Short position krótka pozycja Zysk/strata Zysk 1 Strata 1 3,89 4,19 4,33 Cena spot np. EURPLN Zysk/Strata sprzedającego = Cena wykonania Cena Spot 26

Zadanie 1. Profil wypłaty forward Inwestor zajął krótką pozycję na kontrakcie forward USDPLN, zapadającym za 3 miesiące. Nominał transakcji to 15 mln USD, z ceną dostawy 3,12. Jaki zysk/stratę uzyska Inwestor jeżeli kurs spot w dniu rozliczenia wyniesie: 1) 3,23 Long position Zysk/strata 2) 3,09 Cena spot t = 3M = 0,25 N = 15 000 000 USD F (cena dostawy) = 3,12 Short position Zysk/Strata nabywcy = Cena Spot Cena wykonania Zysk/strata Cena spot Zysk/Strata sprzedającego = Cena wykonania Cena Spot 27

Zadanie 2. Profil wypłaty forward Firma X importująca buty z Włoch będzie musiała za 2 miesiące zamówić towar o wartości 3 600 000 EUR. Analitycy przewidują osłabienie polskiego złotego do 4,25 EURPLN, kurs dostawy dla forward to 4,17. Zakładając, że przewidywania analityków się sprawdzą, to: 1) jaką pozycje powinien zająć importer na rynku? 2) jaki profil wypłaty przyniesie dana pozycja? 3) jaki jest profil wypłaty tego kontraktu? 28

Zabezpieczenie się przed ryzykiem - przykład 3 Inwestor posiadający 100 000 PLN dokonał zakupu akcji zagranicznych. Cena jednej akcji wynosiła 50 USD, W momencie zakupu kurs waluty wynosił USD/PLN = 4, co oznacza, że po wymianie posiadał 25 000 USD i mógł za to kupić 500 akcji spółki. Po miesiącu cena jednej akcji wynosiła 60 USD, co oznacza wzrost o 20% - stopa zwrotu liczona w USD. Jednak stopa zwrotu liczona w PLN - która interesuje polskiego inwestora - zależy również od zmian kursu walutowego. Scenariusz I Po miesiącu kurs waluty USD/PLN = 4,2. Nastąpiła zmiana (wzrost kursu dolara do złotego (z 4 PLN na 4,2 PLN). Oznacza to, że wartość akcji wyrażona w PLN wynosi 126 000 PLN (500 akcji x 60 USD x 4,2), co oznacza stopę zwrotu liczoną w PLN równą 26%, a więc większą niż stopa zwrotu liczona w USD. Scenariusz II Po miesiącu kurs waluty USD/PLN = 3,8. Nastąpiła zmiana (spadek kursu dolara do złotego (z 4 PLN na 3,8 PLN). Oznacza to, że wartość akcji wyrażona w PLN wynosi 1 14 000 PLN (500 akcji x 60 USD x 3,8), co oznacza stopę zwrotu liczoną w PLN równą 14%, a więc mniejszą niż stopa zwrotu liczona w USD. 29

Kontrakty terminowe na GPW Grupa Kontraktówn Instrument bazowy Wielkość kontraktu nazwy Kontrakty na indeksy WIG20 mnożnik 20 zł FW20krr20 mwig40 mnożnik 10 zł FW40krr Kontrakty na akcje 100 lub 1000 FXYZkrr Kontrakty na kursy walut (jednostka notowania 100 danej waluty) Kontrakty na WIBOR Kontrakty na obligacje Skarbu Państwa USD/PLN 1000 USD FUSDkrr EUR/PLN 1000 EUR FEURkrr GBP/PLN 1000 GBP FGBPkrr CHF/PLN 1000 CHF FCHFkrr 1M WIBOR - (1MW) 3M WIBOR - (3MW) 6M WIBOR - (6MW) Krótkoterminowe (STB) Średnioterminowe (MTB) Długoterminowe (LTB) 3 mln PLN - WIBOR 1M Mnożnik 2500 PLN 1 mln PLN - WIBOR 3M Mnożnik 2500 PLN 1 mln PLN - WIBOR 6M Mnożnik 5000 PLN Wartość nominalna 100 000 PLN Mnożnik 1000 PLN FXYZkrr FXYZkrr 30

Zabezpieczenie się przed ryzykiem - przykład 4 Zabezpieczenia portfela akcji przed spadkiem wartości z wykorzystaniem kontraktów terminowych na WIG40. Założenia: inwestor posiada portfel akcji z indeksu WIG40 o wartości 600.000 zł, inwestor oczekuje spadków na rynku, jednak nie chce pozbywać się posiadanego portfela akcji, ponieważ liczy na zyski (wzrosty) w dłuższej perspektywie, bieżący kurs kontraktu terminowego na WIG40 wynosi 3.500 pkt, inwestor chce zabezpieczyć portfel przed zbliżającą się korektą rynku przy wykorzystaniu kontraktów na WIG40. Jaką liczbę kontraktów powinien nabyć w transakcji zabezpieczającej: 600.000 zł/(3.500 pkt x 10 zł) = 17,3 W celu zabezpieczenia długiej pozycji w akcjach inwestor sprzeda (zajmie pozycję krótką) 17 kontraktów terminowych na WIG40 31

Zabezpieczenie się przed ryzykiem - przykład 4 Scenariusz I - prognozy co do spadku kursu akcji się sprawdziły i w efekcie korekty indeks WIG40 oraz posiadany portfel akcji tracą przykładowo na wartości 10%. Kontrakty terminowe również tracą 10%. Po spadku są notowane po kursie 3.150 pkt (350 pkt spadek). W wyniku zabezpieczenia: Wynik portfela akcji W efekcie spadków na rynku wartość naszego portfela traci 60.000 zł = 600.000 zł x 10%= - 60.000 zł (strata) Wynik na kontraktach terminowych Kurs kontraktów na WIG40 tak jak indeks WIG40 spada o 10%. Na krótkiej pozycji w kontraktach terminowych zarabiamy 59.500 zł. = (3.500 pkt-3.150 pkt) x 10zł x 17 kontraktów = + 59.500 zł (zysk) 32

Zabezpieczenie się przed ryzykiem - przykład 4 RAZEM Strata na akcjach = - 60.000 zł Zysk na kontraktach = + 59,500 zł RAZEM =-500 zł Interpretacja Zabezpieczenie w kontraktach terminowych pokryło straty na akcjach. Całkowity wynik zakończył się lekką stratą, co jest rezultatem wyłącznie tego, że wyznaczając liczbę kontraktów zastosowanych w zabezpieczeniu, inwestor musiał wynik zaokrąglić do wartości całkowitej. Należy zauważyć, że gdyby kontrakty nie znalazły się w naszym portfelu inwestycyjnym, wówczas wartość portfela spadłaby aż o 60.000 zł. W wyniku zastosowania zabezpieczenia strata wyniosła zaledwie 500 zł. 33

Zabezpieczenie się przed ryzykiem - przykład 5 Zabezpieczenia przed wzrostem walutowych zobowiązań importera z wykorzystaniem kontraktów terminowych na EUR/PLN Założenia: importer, który posiada zobowiązania w euro. Wartość zobowiązań wynosi 500.000 EUR, spłaty zobowiązań ma dokonać za miesiąc. Istnieje obawa wzrostu kursu waluty obcej, co może spowodować wzrost zobowiązań wyrażonych w złotych (jeżeli kurs wzrośnie, inwestor będzie musiał wydać więcej złotówek w celu nabycia wskazanej kwoty euro) pozycja kasowa inwestora jest krótka, żeby zabezpieczyć się przed ryzykiem kursowym inwestor powinien na rynku terminowym zająć pozycję długą w kontraktach EURO. Jeden kontrakt na euro notowany na GPW opiewa na 1.000 euro, Przyjmujemy, że bieżący kurs EUR/PLN wynosi 4,78 i po takim kursie są również notowane kontrakty terminowe. 34

Zabezpieczenie się przed ryzykiem - przykład 5 Liczba kontraktów, jaką należy użyć w transakcji zabezpieczającej: 500.000 euro/1.000 euro = 500 W celu zabezpieczenia krótkiej pozycji walutowej kupujemy (pozycja długa) 500 kontraktów terminowych na euro. Scenariusz I prognozy odnośnie wzrostu kursu euro się sprawdziły. Kurs tej waluty osiąga poziom 4,92 EUR/PLN (wzrost o 2,92%). Po takim kursie są również notowane kontrakty terminowe. Wynik zabezpieczenia: Na skutek wzrostu kursu euro wartość zobowiązań wyrażonych w złotych wzrasta o 70.000 zł Wynik na transakcji kasowej - zobowiązania walutowe = (4,92 EUR/PLN - 4,78 EUR/PLN) x 500.000 EUR = 70.000 zł (o taką kwotę rosną zobowiązania w PLN) Wynik na transakcji terminowej Na długiej pozycji w kontraktach terminowych zarabiamy 70.000 zł = (4,92 EUR/PLN - 4,78 EUR/PLN) x 500 kontraktów x 1.000 EUR = 70.000 zł (zysk z kontraktów) RAZEM Pozycja kasowa = -70.000 zł Zysk na kontraktach = +70.000 zł RAZEM = O 35

Kontrakt futures - depozyty zabezpieczające zadanie nr 6 Założenia: liczba kontraktów: 3, cena kontraktu: 50 zł., 1 kontrakt jest na: 100 akcji Wielkość wstępnego depozytu zabezpieczającego: 20% *3*(50zł *100 akcji)=3000 zł Wielkość właściwego depozytu zabezpieczającego: 10%*3*(50zł*100 akcji)=1500 zł Dzień N N+1 Transakcja po kursie 50 Depozyt wstępny 3000 3300 Depozyt właściwy 1500 1650 Dzienny kurs rozliczeniowy 53 55 zł Kwota rozliczenia netto 3*(53zł-50zł)*100=900zł 3*(55zł-53zł)*100=600zł Długa pozycja 3000zł+900zł=3900zł 3900zł+600zł=4500zł Krótka pozycja 3000zł-900zł=2100zł 2100zł-600zł=1500zł uzupełnienie!! 36

Przykład 7 spekulacja, dźwignia finansowa Założenia Cena akcji spółki = 120 PLN Kurs kontraktu terminowego na akcje spółki = 125 PLN Depozyt = 10%, tj. 1250 PLN (10% 125 PLN 100 sztuk) Liczba akcji przypadających na kontrakt = 100 sztuk Scenariusz 1 Cena akcji rośnie do 122 PLN, kurs kontraktu terminowego rośnie do 127PLN Stopa zwrotu z akcji: ((122 / 120) 1) 100% = 1,67% Stopa zwrotu z kontraktu terminowego: ((12 700 12 500) / 1250) 100% = 16% Scenariusz 2 Cena akcji spada do 118 PLN, kurs kontraktu spada do 123 PLN Stopa zwrotu z akcji: ((118 / 120) 1) 100%) = 1,67% Stopa zwrotu z kontraktu terminowego: ((12 300 12 500) / 1250) 100% = 16% 37

Przykład 8 kurs terminowy Dzisiaj kurs USD/PLN=3,4611. Klient zawiera forward z bankiem na sprzedaż 100 tys. USD z data waluty za 6M. Po jakim kursie terminowym zostanie zawarta transakcja? Co zrobi bank? Bank ma krótką pozycję w PLN, zatem przyjmie dziś depozyt 6M w USD (5,8%) zamieni USD na PLN i ulokuje na międzybanku na 6M po 15,73%. Po 6M bank użyje dostarczonych przez klienta USD do spłaty depozytu i jednocześnie przekaże klientowi PLN po zlikwidowaniu lokaty złotowej. Od czego zależy kurs terminowy? kurs spot USD/PLN, oprocentowanie 6M depozytu w USD, oprocentowanie 6M lokaty w PLN. Przepływy finansowe w USD: 1. Przyjęty depozyt 97 181,73 $, 2. Odsetki do zapłacenia 2 818,27 $ (5,8%), 3. Spłata depozytu wraz z odsetkami po 6M równa 100tys. $. Przepływy finansowe w PLN: 1. Sprzedaż na rynku kasowym kwoty 97 181,73 $ po 3,4611, 2. Odsetki uzyskane z lokaty 26 454,37 PLN (15,73%), 3. Zerwana lokata+odsetki 362 810,05 PLN. Czyli bank może zaoferować klientowi 362 810,05PLN za 100tys.$, co daje kurs terminowy 3,6281 za 1 $. Kurs terminowy > kurs spot, bo % polskie jest wyższe! 38

Przykład 8 kurs terminowy 362 810,05PLN Umowa F 6M (cena dostawy Klientowi PLN za USD -?) Na 100 000 USD Forward Bank 362 810,05PLN 100 000 USD Klient na forward 97 181,73 USD * 3,4611 = 336 355,69 PLN na lokatę (6M - 15,73%) 2 362 810,05PLN Lokata w USD (6M -5,8%) 1 97 181,73 USD Bank X 100 000 USD Klient z lokatą 1 2 39

Przykład 9 walutowy kurs terminowy (obliczamy przy FX swap) 40

Przykład 10 wycena kontraktów na akcje Dany jest forward 6M na akcję, która w tym czasie nie przyniesie dywidendy. Cena akcji wynosi 100 PLN, a stopa wolna od ryzyka 8%. Oblicz wartość kontraktu. F = 100(1 + 0,08 * 0,5) = 104 PLN Model wyceny cash and-carry kontraktów na akcje i indeksy giełdowe przy założeniu kapitalizacji prostej. F = S(1 + rt) F - wartość kontraktu terminowego S - cena kasowa akcji (indeksu giełdowego) T - czas do terminu realizacji kontraktu (część roku = dni/365) r - stopa procentowa (wolna od ryzyka) 41

Przykład 10 wycena kontraktów na akcje Scenariusz 1 F=108, czyli wyższa od ceny modelowej. Można przeprowadzić arbitraż, który polega na zajęciu pozycji krótkiej w kontrakcie i długiej na rynku spot, czyli sprzedaż forward na akcje i kupno akcji. W tym celu przeprowadzane są następujące transakcje: Dzisiaj: Kredyt na 6M w wysokości 100PLN (przy stopie 8%), zakup akcji za 100PLN i sprzedaż forward na akcje po 108PLN. Po 6M: Sprzedaż akcji w forward i otrzymanie 108PLN, zwrot kredytu z odsetkami (104PLN). Co daje dochód 4 PLN jest to dokładnie różnica między ceną forward na rynku a wartością wynikającą z modelu wyceny. 42

Przykład 10 wycena kontraktów na akcje Scenariusz 2 F=101, czyli niższa od ceny modelowej. Można przeprowadzić arbitraż, który polega na zajęciu pozycji długiej w kontrakcie i krótkiej na rynku spot, czyli kupno forward na akcje i sprzedaż akcji. W tym celu przeprowadzane są następujące transakcje: Dzisiaj: sprzedaż akcji za 100PLN, depozyt na 6M w wysokości 100PLN (przy stopie 8%), i zakup forward na akcje po 101PLN. Po 6M: otrzymanie dochodu z odsetkami z depozytu (104PLN), zakup akcji w forward i zapłacenie 101PLN. Co daje dochód 3 PLN jest to dokładnie różnica między ceną forward na rynku a wartością wynikającą z modelu wyceny. 43

Zadanie 10. Kurs forwardu towarowego Cena pszenicy na giełdzie towarowej wynoszą 830 zł. Zakładamy, że 6M stopa wolna od ryzyka wynosi 4,65%,a relacja kosztów rocznych magazynowania do jego ceny 110/830. Oblicz cenę forward w kapitalizacji prostej i ciągłej. Kapitalizacja prosta F = S F = Se (1 + s) t (1 + r) t Kapitalizacja ciągła (-r + s)t S cena spot r stopa wolna bez ryzka s relacja rocznych kosztów magazynowania do jego ceny spot t okres do rozliczenia kontraktu 44

Zadanie 12. Kurs forward na akcję Cena akcji Pekao S.A wynosi 145,60 zł. Zakładamy, że 6M stopa wolna od ryzyka wynosi 4,65% i że firma nie wypłaca dywidendy w tym czasie. Oblicz cenę forward na akcję Pekao S.A. na 6M w kapitalizacji prostej i ciągłej. Kapitalizacja prosta F = S(1 + rt) Kapitalizacja ciągła F = Se rt S kurs akcji r stopa wolna bez ryzka t okres do rozliczenia kontraktu 45

Zadanie 13. Cena forward na akcję z dywidendą Firma ABC wypłaci dywidendę. Oczekiwana stopa dywidendy to 3% w skali roku na akcję. Cała dywidenda zostanie wypłacona za 2 miesiące. Bieżąca cena akcji to 90 zł. 6 miesięczna wolna stopa od ryzyka wynosi 6%. Inwestor sprzedała kontrakt forward na 100 akcji Firmy ABC z dostawą za 6M. - Oblicz cenę teoretyczną kontraktu. - Oblicz profil wypłaty kontraktu, jeżeli Kapitalizacja prosta w dniu realizacji, cena akcji F = S(1 +(r- δ)t) będzie równy 86,5 zł. (r = const.). Zakładając, że cena dostawy = cenie Kapitalizacja ciągła teoretycznej kontraktu F = S e (r δ)t S kurs akcji r stopa wolna bez ryzyka δ wielkość dywidendy jako frakcja wartość akcji t okres do rozliczenia kontraktu 46

Zadanie 14 Arbitraż na rynku forward Cena akcji Z wynosi 215, a cena 2 miesięcznego kontraktu forward na akcję jest o wartości 250. Stopa bez ryzyka na rynku wynosi 6%. Czy na rynku jest możliwy arbitraż, jeżeli tak to jaką strategię powinien zająć? Obliczmy wartość teoretyczną forward, żebyśmy wiedzieli czy cena rynkowa jest przewartościowana czy raczej niedowartościowana F AZ F teor = 250-217 = 33 F teor < F AZ Inwestor może pożyczyć 215 na zakup akcji Z (pożyczka na 2M prz stopie 6%) i zajmuje krótką pozycję. Dostarcze akcje Z po cenie 250 i zwraca pożyczkę: 215(1+0,06*60/360) = 217,15 215e 0,06*60/360 = 217,16 Arbitaż jest możliwy, jeżeli: Cash and Carry Cena rynkowa kontraktu wyższa niż cena teoretyczna - sprzedać kontrakt i kupić akcje Reverse Cash and Carry Cena rynkowa kontraktu niższa niż cena teoretyczna - kupno kontraktu i sprzedaż akcji Osiąga zysk netto: 250 217,15 = 32,85 250 217,16 = 32,84 47

Zadanie 15 Arbitraż na rynku forward Cena akcji Y wynosi 115, a cena 2 miesięcznego kontraktu forward na akcję jest o wartości 100. Stopa bez ryzyka na rynku wynosi 6%. Czy na rynku jest możliwy arbitraż, jeżeli tak to jaką strategię powinien zająć? Obliczmy wartość teoretyczną forward, żebyśmy wiedzieli czy cena rynkowa jest przewartościowana czy raczej niedowartościowana F teor > F AZ Przychód z krótkiej sprzedaży zdeponowany to: 115(1+0,06*60/360) = 116,15 115e 0,06*60/360 = 116,16 Osiąga zysk netto: 116,15 100 = 16,15 116,16 100 = 16.16 Cena rynkowa kontraktu niższa niż cena teoretyczna Inwestor powinien dokonać krótkiej sprzedaży po cenie 115 zł inwestując przychody na 2 miesiące(przy stopie wolnej od ryzyka 6%) i zając długą pozycję na forward na akcję Y 48

Kontrakt FRA rozliczenie 49

Forward Rate Agreement (FRA) przykład 16 Dwa banki obstawiają jaka będzie oprocentowanie kredytu 6M, ale dopiero za 3 miesiące. Realnie kredyt nie będzie udzielany, natomiast po 3 miesiącach partnerzy dokonają rozliczenia w oparciu o różnicę między umówioną a rzeczywistą stopą takiego rodzaju kredytów na rynku międzybankowym (LIBOR, WIBOR itp.). Oznaczenie: FRA 3 x 9 6M 0M 3M 9M 50

Forward Rate Agreement (FRA) przykład 16 51

Kontrakt FRA - kwotowanie 52