Instrumenty WPH WSPÓLNA polityka Handlowa UE wybrane elementy Handel Zagraniczny - wykład antydumping, antysubwencja, postępowanie ochronne Embargo Handlowe Wprowadzone 1 lipca 1968 r. Wysokość stawek celnych ustalono na podstawie średnich arytmetycznych stawek stosowanych przez kraje członkowskie w dniu 1 stycznia 1957 r. Jednolity Dokument Administracyjny (SAD) - podstawowy dokument celny w handlu (styczeń 1988 r.) stawki konwencyjne - stosowane w imporcie z krajów należących do WTO lub którym została przyznana KNU WSPÓLNOTOWA TARYFA CELNA stawki autonomiczne - stosowane są względnie rzadko wobec państw, którym Wspólnota nie przyznała KNU. 1
Rodzaje ceł: ze względu na kierunek ruchu towarów: eksportowe, importowe, tranzytowe ze względu na sposób obliczania: ad valorem (stawka procentowa od wartości), specyficzne (w zależności od liczby, objętości lub wagi), kombinowane (połączenie różnych kryteriów, np. 500 euro od sztuki samochodu + 5% podatku, jeżeli wartość samochodu przekracza określoną kwotę) antydumpingowe: stosowane w przypadku, gdy towary importowane do Unii są sprzedawane przez kraj eksportujący po cenach niższych od krajowych cen rynkowych lub poniżej kosztów własnych produkcji Nomenklatura Wspólnej Taryfy Celnej nomenklatura scalona (CN, Combine Nomeclature) instrument naliczania i ściągania opłat celnych służy opracowywaniu statystyk w handlu zagranicznym oraz stosowaniu środków polityki handlowej, rolnej, podatkowej i pieniężnej Zintegrowana Taryfa Celna Wspólnot Europejskich (TARIC, Integrated Tariff of the European Communities) zinformatyzowana baza danych o warunkach eksportu i importu danego towaru zawiera informacje o wysokości stawek, o preferencjach celnych, kontyngentach taryfowych, zawieszeniu stawek, stosowanych cłach anty-dumpingowych lub wyrównawczych Generalny System Preferencji Celnych (GSP) instrument polityki handlowej o charakterze autonomicznym, preferencje celne w ramach tego środka nie są wzajemne stosowany w ramach udzielania pomocy krajom rozwijającym się i najmniej rozwiniętym przyznaje produktom importowanym z krajów najmniej rozwiniętych bezcłowy dostęp do rynków UE dla wszystkich towarów z wyjątkiem broni, amunicji, bananów, cukru i ryżu, oraz obniżki stawek celnych, opierając się na tzw. wrażliwości produktów 2
Postępowania antydumpingowe stosowane wówczas, gdy zagraniczny producent sprzedaje na obszarze UE towar poniżej porównywalnej ceny podobnego towaru na swoim rynku krajowym lub poniżej kosztów produkcji może zostać zastąpione tzw. zobowiązaniem cenowym do przestrzegania przez eksportera minimalnego poziomu cen eksportowych cła antydumpingowe i zobowiązania cenowe ustalane sa na 5 lat i w wyniku postępowania weryfikacyjnego mogą być przedłużone o kolejne 5 lat Postępowania antysubwencyjne stosowane wówczas, gdy rząd lub instytucja publiczna kraju eksportera (kraju pochodzenia) bezpośrednio lub pośrednio udziela eksporterowi subsydiów do produkcji, eksportu lub przewozu subsydia: dotacje, pożyczki na warunkach preferencyjnych, gwarancje kredytowe, zwolnienia z podatków postępowanie antysubwencyjne: nakładanie środków wyrównawczych (cła tymczasowe, zobowiązania cenowe, cła wyrównawcze) Ochrona przed nadmiernym importem stosowane wówczas, gdy towar jest importowany na obszar UE w tak zwiększonych ilościach i/lub na takich warunkach, że może to wyrządzić poważną szkodę producentom Wspólnoty lub grozić jej wyrządzeniem środki ochronne - ograniczenie okresu ważności dokumentów importowych, zmianę zasad importu kwestionowanego towaru, kontyngenty skarga wnoszona przez państwa członkowskie Przeciwdziałanie barierom w handlu niezgodnym z porozumieniami międzynarodowymi stosowane w wypadku stwierdzenia stosowania wobec producentów unijnych niezgodnych z porozumieniami międzynarodowymi barier w dostępie do rynków państw trzecich umożliwia wsparcie przemysłu Unii Europejskiej 3
Embargo Handlowe sankcja polityczna wobec państwa trzeciego cel - zmuszenie danego państwa do zmiany jego zachowań sprzecznych z prawem międzynarodowym poprzez zastosowanie instrumentów polityki handlowej Od GATT do WTO Układ Ogólny w sprawie Taryf Celnych i Handlu (General Agreement on Tariffs and Trade, GATT) 01.01.1948r. 31.12.1994 GATT KLUCZOWE ZASADY: WTO zasada niedyskryminacji i równego traktowania stosowanie tzw. klauzuli najwyższego uprzywilejowania i klauzuli narodowej zasada wzajemności; zasada możliwości interwencji handlowej Światowa Organizacja Handlu (World Trade Organization, WTO) stanowi kontynuację GATT powołana w 1994 w Marrakeszu (Maroko), w ramach tzw. rundy urugwajskiej GATT zadania: liberalizacja międzynarodowego handlu dobrami i usługami, prowadzenie polityki inwestycyjnej wspierającej handel, rozstrzyganie sporów dotyczących wymiany handlowej, przestrzegania praw własności intelektualnej 4
Handel z krajami trzecimi - Import Handel z krajami trzecimi - Import Towary przemysłowe: - większość importu odbywa się na warunkach bezcłowych ze względu na rozbudowany system preferencji oraz system zawieszeń celnych - Import towarów przemysłowych jest w znacznie większym stopniu zliberalizowany niż import towarów rolnych Towary rolne: RYNEK TOWARÓW ROLNYCH chroniony systemem regulacji pozacelnych, określających wymagania wobec produktów rolnych wprowadzanych na rynek UE Rynek unijny chroniony przed nadmiernym importem owoców i warzyw z krajów trzecich: system cen minimalnych system cen wyjścia nakładanie dodatkowych opłat celnych (klauzula SGG - Specjal Safeguard) normy handlowe ustalające minimalne wymagania jakościowe (dla klas ekstra, I i II), oraz wymagania dotyczące opakowania i oznakowania produktów Regulacje pozataryfowe POZWOLENIA: Pozwolenia przywozu - wydawane są przez właściwe instytucje w państwach członkowskich Polska- Agencja Rynku Rolnego, która jest odpowiedzialna za administrowanie obrotem z zagranicą towarami rolnymi, zgodnie z zasadami prawodawstwa Unii Europejskiej ARR: www.arr.gov.pl Regulacje pozataryfowe POZWOLENIA: Grupy towarów rolnych podlegających obowiązkowi uzyskania pozwolenia na import: Czosnek Banany Grzyby zakonserwowane Zboża i ryż Cukier Oleje i tłuszcze Mleko i produkty mleczne Wołowina i cielęcina Mięso baranie i kozie Wieprzowina Mięso drobiowe Jaja Nasiona Wino Owoce i warzywa Przetwory owocowe i warzywne Alkohol Len i konopie 5
Regulacje pozataryfowe POZWOLENIA: Kontyngenty taryfowe (tariff quotas) SITC Codes UE, IMPORT ŚWIAT SITC Sections Value (millions of euro) ustanawiane są tylko w ujęciu ilościowym nie ograniczają importu a wprowadzają możliwość zakupu określonej ilości towaru za granicą przy niższej, od ogólnie stosowanej, stawce celnej obejmują - surowce, półprodukty i komponenty SITC T TOTAL 1 552 373 SITC 3 Paliwa mineralne, smary, oleje i pokrewne 444 750 SITC 7 Maszyny i sprzęt transportowy 414 187 SITC 8 Różne półprodukty 195 003 SITC 6 Półprodukty sklasyfikowane ze względu na materiał 177 279 SITC 5 Chemikalia 123 299 SITC 0 Jedzenie i żywe zwierzęta 72 597 SITC 2 Surowe, niejadalne towary 67 625 SITC 9 Inne towary 36 205 SITC 4 Oleje zwierzęce i roślinne 7 938 SITC 1 Alkohol i papierosy 6 299 HANDEL Z KRAJAMI SPOZA UNII EUROPEJSKIEJ EKSPORT: SITC Codes UE, EKSPORT ŚWIAT SITC Sections Value (millions of euro) brak barier ilościowych ograniczenia wywozu: zakazu eksportu, pozwolenia wywozu (authorisations) i licencje wywozowe, nadzór statystyczny przedsiębiorcy (w tym również przewoźnicy, spedytorzy lub agenci celni), posiadający świadectwa SITC T TOTAL 1 309 435 Maszyny 569 203 SITC 7 i sprzęt transportowy SITC 5 Chemikalia 201 811 SITC 6 Półprodukty sklasyfikowane ze względu na materiał 178 668 SITC 8 Różne półprodukty 136 087 SITC 3 Paliwa mineralne, smary, oleje i pokrewne 81 056 SITC 0 Jedzenie i żywe zwierzęta 46 659 SITC 9 Inne towary 36 593 SITC 2 Surowe, niejadalne towary 29 217 SITC 1 Alkohol i papierosy 19 453 SITC 4 Oleje zwierzęce i roślinne 3 055 6
Ran k. Ran k. 2015-06-09 Leading Client and Supplier Countries of the EU27 in Merchandise Trade (value %) 2008, excluding intra-eu trade The Major EU Import Partners The Major EU Export Partners The Major EU Trader Partners Rank EU Imports from Mio euro % world EU Exports to Mio euro % world Imports+Exports Mio euro % world Source: Eurostat (Statistical regime 4) World 1 558444 100 World 1 309146 100, 0 World 2 867590 100 1 China 247 655 15,9 1 USA 249 600 19,1 1 USA 436 159 15,2 2 USA 186 559 12,0 2 Russia 105 132 8,0 2 China 326 128 11,4 3 Russia 174 937 11,2 3 Switzerlan d 97 991 7,5 3 Russia 280 069 9,8 4 Norway 95 559 6,1 4 China 78 474 6,0 4 Switzerland 178 082 6,2 5 Switzerland 80 091 5,1 5 Turkey 54 256 4,1 5 Norway 139 270 4,9 6 Japan 75 156 4,8 6 Norway 43 711 3,3 6 Japan 117 566 4,1 7 Turkey 45 888 2,9 7 Japan 42 410 3,2 7 Turkey 100 144 3,5 8 South Korea 39 410 2,5 8 U.A.Emirat es 31 688 2,4 8 South Korea 65 070 2,3 9 Brazil 35 824 2,3 9 India 31 542 2,4 9 Brazil 62 178 2,2 10 Libyan Arab Jamahiriya 34 233 2,2 10 Brazil 26 354 2,0 10 India 60 979 2,1 11 India 29 438 1,9 11 Canada 26 111 2,0 11 Canada 49 935 1,7 12 Algeria 28 362 1,8 12 South Korea 25 660 2,0 12 Algeria 43 675 1,5 13 Taiwan 24 006 1,5 13 Australia 25 187 1,9 13 South Africa 42 612 1,5 14 Canada 23 824 1,5 14 Ukraine 25 150 1,9 14 Saudi Arabia 42 328 1,5 15 South Africa 22 373 1,4 15 Singapore 22 011 1,7 15 Libyan Arab Jamahiriya 39 974 1,4 7