Informacja miesięczna grudzień 2015 r.

Transkrypt

1 Biuro Współpracy Międzynarodowej Informacja miesięczna grudzień 2015 r. 1. Przyjęcie projektu rozporządzenia wykonawczego Komisji dotyczącego zasad realizacji programu Owoce i warzywa w szkole 2. Przyjęcie projektu rozporządzenia wykonawczego Komisji w sprawie terminów składania wniosków i wydawania pozwoleń na przywóz i wywóz w 2016 r. 3. Uruchomienie przez Komisję mechanizmu dopłat do prywatnego przechowywania wieprzowiny 4. Unia Europejska uczestnikiem konferencji ministerialnej WTO w Nairobi 5. Posiedzenie Rady UE ds. Rolnictwa i Rybołówstwa w dniach grudnia 2015 r. 1. Przyjęcie projektu rozporządzenia wykonawczego Komisji dotyczącego zasad realizacji programu Owoce i warzywa w szkole Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1308/2013 ustanawia ogólne zasady realizacji programu Owoce i warzywa w szkole. Uprawnia ono również Komisję Europejską do przyjmowania dodatkowych aktów delegowanych i wykonawczych umożliwiających sprawne działanie programu, skuteczną promocję zdrowych nawyków żywieniowych wśród dzieci oraz efektywne wykorzystanie unijnych środków finansowych. Obecnie szczegółowe zasady realizacji programu Owoce i warzywa w szkole zawarte są w rozporządzeniu Komisji (WE) nr 288/2009. Zostanie ono jednak zastąpione przez dwa nowe rozporządzenia: delegowane i wykonawcze. 1

2 Opracowany przez Komisję projekt rozporządzenia wykonawczego zawiera szczegółowe przepisy odnoszące się m.in. do: informacji, które mają być zawarte w strategiach państw członkowskich; treści i częstotliwości wniosków składanych o pomoc; zasad wypłaty wsparcia z rozróżnieniem pomocy przewidzianej na dostawę i dystrybucję produktów oraz środków na monitoring, ocenę, reklamę i działania towarzyszące; trybu składania, formatu i treści sprawozdań z monitorowania i ewaluacji przekazywanych przez państwa członkowskie do Komisji; kontroli administracyjnych i na miejscu. Dodatkowo projekt rozporządzenia zawiera wstępny przydział finansowej pomocy unijnej na realizację programu Owoce i warzywa w szkole w poszczególnych państwach członkowskich. Projekt rozporządzenia wykonawczego Komisji ustanawiającego zasady stosowania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1308/2013 w odniesieniu do pomocy UE na dostawy i dystrybucję owoców i warzyw, przetworzonych owoców i warzyw oraz produktów z sektora bananów, w ramach programu Owoce i warzywa w szkole oraz ustalającego przydziały wyjściowe tej pomocy został przyjęty na posiedzeniu Komitetu ds. Wspólnej Organizacji Rynków Rolnych 3 grudnia 2015 r. Projekt oczekuje na publikację w Dzienniku Urzędowym UE. Komisja Europejska opracowała również projekt rozporządzenia delegowanego uzupełniającego rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1308/2013 w odniesieniu do pomocy UE na dostawy i dystrybucję owoców i warzyw, przetworzonych owoców i warzyw oraz produktów z sektora bananów, w ramach programu Owoce i warzywa w szkole. Projekt obejmuje m.in.: wymóg opracowania przez państwa członkowskie strategii dotyczącej realizacji programu na poziomie krajowym lub regionalnym z uwzględnieniem działań towarzyszących niezbędnych z punktu widzenia realizacji programu; 2

3 zasady ponownego przydziału wstępnie przydzielonej pomocy poszczególnym państwom członkowskim (zależnie od otrzymanych wniosków, a także od stopnia wykorzystania przyznanych środków finansowych w poprzednim roku szkolnym); wykaz kosztów kwalifikowalnych do objęcia pomocą UE; zasady zatwierdzania i wyboru przez państwa członkowskie wnioskodawców ubiegających się o pomoc; obowiązek monitorowania i oceny przez państwa członkowskie wdrażania programu. Stosownie do wymogu określonego w art. 227 rozporządzenia UE nr 1308/2013 projekt rozporządzenia delegowanego został przekazany do konsultacji do Parlamentu Europejskiego i Rady UE. Jeśli w ciągu 2 miesięcy (z możliwością przedłużenia o dodatkowe dwa miesiące) żadna z tych instytucji nie zgłosi sprzeciwu w odniesieniu do projektu rozporządzenia delegowanego, obydwa rozporządzenia: delegowane i wykonawcze zostaną opublikowane w Dzienniku Urzędowym UE w tym samym terminie. 2. Przyjęcie projektu rozporządzenia wykonawczego Komisji w sprawie terminów składania wniosków i wydawania pozwoleń na przywóz i wywóz w 2016 r. W związku z opublikowaniem wykazu dni wolnych od pracy w instytucjach Unii Europejskiej w 2016 r. oraz nieregularnym ukazywaniem się Dziennika Urzędowego UE w tych dniach, podobnie jak w poprzednich latach, Komisja Europejska przygotowała projekt rozporządzenia wykonawczego wprowadzającego odstępstwo od terminów wynikających z innych obowiązujących rozporządzeń UE. Projekt ten przewiduje odstępstwa od terminów: składania wniosków i wydawania pozwoleń na przywóz w 2016 r. w ramach kontyngentów taryfowych dla zbóż, ryżu i oliwy z oliwek (rozporządzenia: nr 2305/2003, nr 969/2006, nr 1067/2008, nr 2015/2081, nr 1964/2006, nr 480/2012 i nr 1918/2006); wydawania w 2016 r. pozwoleń na wywóz w sektorach cukru pozakwotowego i izoglukozy pozakwotowej (rozporządzenie nr 951/2006). 3

4 Projekt ww. rozporządzenia został przyjęty na posiedzeniu Komitetu ds. Wspólnej Organizacji Rynków Rolnych 10 grudnia 2015 r. Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) wprowadzające odstępstwo od rozporządzeń (WE) nr 2305/2003, (WE) nr 969/2006, (WE) nr 1067/2008 i od rozporządzenia wykonawczego (UE) 2015/2081 oraz od rozporządzenia (WE) nr 1964/2006 i rozporządzenia wykonawczego (UE) nr 480/2012 oraz od rozporządzenia (WE) nr 1918/2006 w odniesieniu do terminów składania wniosków i wydawania pozwoleń na przywóz w 2016 r. w ramach kontyngentów taryfowych dotyczących zbóż, ryżu i oliwy z oliwek oraz wprowadzające odstępstwo od rozporządzenia (WE) nr 951/2006 w odniesieniu do terminów wydawania pozwoleń na wywóz w 2016 r. w sektorach pozakwotowego cukru i pozakwotowej izoglukozy wydano pod numerem 2015/2379 z dnia 16 grudnia 2015 r. Ukazało się ono w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej serii L, nr 332 z dn r. 3. Uruchomienie przez Komisję mechanizmu dopłat do prywatnego przechowywania wieprzowiny W ocenie Komisji Europejskiej sytuacja ekonomiczna unijnego sektora wieprzowiny w sposób znaczący pogorszyła się w latach Na charakterystyczne dla systemu produkcji wieprzowiny opóźnienie w dostosowaniu się sektora hodowli do spadku popytu na tusze wieprzowe nałożyło się rosyjskie embargo na produkty rolne, które zamknęło dla unijnej wieprzowiny rynek Federacji Rosyjskiej. Opisane wyżej procesy ekonomiczno-polityczne doprowadziły do tego, iż presja cenowa zwyczajowo występująca w tym sektorze cyklicznie, w ostatnim okresie miała charakter trwały. Doprowadziło to do spadku średnich unijnych cen wieprzowiny poniżej progu referencyjnego określonego w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady UE nr 1308/2013 (art. 7 ust. 1 lit. f)). Średnie unijne ceny rynkowe wieprzowiny utrzymywały się poniżej tego progu przez kilka miesięcy negatywnie wpływając na opłacalność hodowli w sektorze wieprzowiny, co z kolei zagroziło stabilności finansowej wielu gospodarstw rolnych w UE. Pod koniec 2015 roku średnia cena skupu świń w Polsce obniżyła się o 22% w odniesieniu do średniej długoterminowej 4

5 dla lat W związku z trudną sytuacją na tym rynku, Komisja Europejska podjęła decyzję o zainicjowaniu działań przywracających równowagę rynkową w sektorze wieprzowiny i wpływających na wzrost cen. W tym celu Komisja przedstawiła projekt rozporządzenia UE uruchamiającego mechanizm dopłat do prywatnego przechowywania wieprzowiny oraz ustalającego z góry stawkę dopłat. Projekt rozporządzenia miał na celu tymczasowe wycofanie nadwyżek wieprzowiny z unijnego rynku. Zgodnie z postanowieniami ww. aktu prawnego stawki pomocy zostały zwiększone o 20% w stosunku do stosowanych w ramach podobnego mechanizmu, który funkcjonował na początku 2015 r., zaś zakres elementów tusz wieprzowych kwalifikujących się do wsparcia rozszerzony. Przewiduje się trzy okresy przechowywania: 90, 120 lub 150 dni. Dodatkowo po dwóch miesiącach przechowywania przedsiębiorca będzie miał możliwość wycofania towaru z przechowywania na eksport. Minimalna wielkość partii objęta wnioskiem to ton. Zabezpieczenia, które muszą złożyć przedsiębiorcy będą wynosić 20% wnioskowanego poziomu dopłaty. W Polsce realizacją ww. mechanizmu Wspólnej Polityki Rolnej zajmuje się Agencja Rynku Rolnego. Rozporządzenie zostało przyjęte na posiedzeniu Komitetu ds. Wspólnej Organizacji Rynków Rolnych w dniu 1 grudnia 2015 r. Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) wprowadzające prywatne przechowywanie wieprzowiny oraz ustalające z góry stawkę dopłat wydano pod numerem 2015/2334 z dnia 14 grudnia 2015 r. Ukazało się ono w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej serii L, nr 329 z dn r. 4. Unia Europejska uczestnikiem konferencji ministerialnej WTO w Nairobi W dniach grudnia 2015 r. w Nairobi w Kenii odbyła się 10. konferencja ministerialna Światowej Organizacji Handlu (WTO) poświęcona zasadom handlu zagranicznego produktami rolnymi. Dyskutowane kwestie obejmowały m.in.: formy wsparcia eksportu produktów rolnych, zapasy państwowe na cele bezpieczeństwa żywnościowego, mechanizm klauzuli bezpieczeństwa dla krajów rozwijających się, 5

6 środki odnoszące się do bawełny. Zgodnie z postanowieniami Traktatu o Funkcjonowaniu UE, na forum WTO Unię Europejską reprezentuje Komisja Europejska, która na mocy upoważnienia udzielonego przez Radę UE negocjuje w imieniu UE treść porozumień dotyczących handlu międzynarodowego. UE była jednym z liderów dążących do osiągnięcia porozumienia w trakcie tej rundy negocjacji. Ostatecznie członkom WTO udało się porozumieć. Wśród postanowień uzgodnionego Pakietu z Nairobi (ang. Nairobi Package) znalazło się zobowiązanie do wyeliminowania subsydiów w eksporcie produktów rolnych. Członkowie WTO przede wszystkim kraje rozwijające się od dłuższego czasu domagali się podjęcia działań zmierzających do ograniczenia praktyk zakłócających handel międzynarodowy chodzi o wspieranie eksportu np. poprzez udzielanie dotacji, kredytów eksportowych lub wysyłania za granicę pomocy żywnościowej, a także prowadzenie państwowych przedsiębiorstw handlu zagranicznego produktami rolnymi. Obecnie wiele państw na świecie stosuje subsydia wywozowe w celu wsparcia eksportu produktów rolnych. Przyjęcie wiążącej prawnie decyzji ma docelowo wyeliminować subsydiowanie eksportu i uniemożliwić podejmowanie przez kraje członkowskie WTO działań zakłócających handel w przyszłości. W ramach przyjętej decyzji ministerialnej kraje rozwinięte zobowiązały się do niezwłocznej rezygnacji z subsydiów wywozowych (za wyjątkiem produktów przetworzonych, produktów mlecznych i mięsa wieprzowego w przypadku których subsydiowanie eksportu powinno zostać wyeliminowane do końca 2020 r.), natomiast kraje rozwijające się zniosą subsydia do 2018 r. Niemniej jednak kraje rozwijające się zachowają elastyczność w zakresie dofinansowania kosztów marketingu i transportu w wywozie produktów rolnych aż do 2023 r., a najuboższe kraje importujące żywność uzyskały dodatkowy czas na rezygnację z subsydiów eksportowych (do 2030 r.). Na konferencji podjęto również decyzję ministerialną w sprawie stosowania państwowych zapasów na cele bezpieczeństwa żywnościowego. Państwa członkowie WTO zobowiązały się do opracowania trwałego rozwiązania tej kwestii. 6

7 5. Posiedzenie Rady UE ds. Rolnictwa i Rybołówstwa w dniach grudnia 2015 r. Programy szkolne: Owoce i warzywa w szkole oraz Mleko w szkole Rada została poinformowana przez prezydencję o wstępnym porozumieniu osiągniętym z Parlamentem Europejskim odnośnie wniosku legislacyjnego w sprawie programów szkolnych ( Mleko w szkole oraz Owoce i warzywa w szkole ). Wiele delegacji wyraziło pozytywną opinię co do głównych punktów przedstawionego porozumienia. Zwrócono uwagę, że lista produktów dystrybuowanych w ramach programów do placówek oświatowych nie zostanie ograniczona tylko do produktów świeżych, ale obejmuje również produkty przetworzone. Prezydencja wskazała także, że programy szkolne są elementem pakietu instrumentów pomocowych o łącznej wartości 500 milionów EUR mającego na celu stabilizację rynku UE (w szczególności w sektorze mleczarskim) i złagodzenie trudnej sytuacji rolników w UE. Aktualnie obydwa programy szkolne są realizowane oddzielnie. W styczniu 2014 roku Komisja przyjęła dwa wnioski legislacyjne przewidujące połączenie tych programów. Trudności w sektorze wieprzowiny Na wniosek Polski Rada UE zajęła się trudną sytuacją na rynku wieprzowiny. Od początku 2014 roku ceny wieprzowiny na rynku pozostają na bardzo niskim poziomie. W trakcie dyskusji kilka państw członkowskich wyraziło zadowolenie z udzielonego w tym zakresie wyjątkowego wsparcia (tymczasowej pomocy dla rolników w sektorze hodowlanym i planowanego uruchomienia mechanizmu dopłat do prywatnego przechowywania). Państwa członkowskie wyraziły jednak swoje obawy co do tego, że przyjęte przez Komisję środki pomocowe nie są wystarczające do stabilizacji rynku wieprzowiny i wezwały ją do udzielenia dalszego wsparcia. Komisja potwierdziła, że mechanizm dopłat do prywatnego przechowywania zostanie uruchomiony na początku 2016 roku i poinformowała o prowadzonych negocjacjach z krajami trzecimi w celu otwarcia nowych rynków zbytu. Importowany miód Produkcja miodu na terenie UE nie jest wystarczająca, aby zaspokoić konsumencki popyt, dlatego duży udział w rynku unijnym ma miód importowany. Delegacje kilku 7

8 państw członkowskich: Polski, Czech, Węgier, Bułgarii i Słowenii, wyraziły swoje obawy co do jakości taniego, importowanego miodu. Pozostałe państwa członkowskie podzieliły te obawy, jednocześnie podkreślając rolę pszczół w całym sektorze rolnym (ich rolę w zapylaniu roślin) oraz potrzebę zachowania wysokiej jakości miodu na potrzeby konsumentów. Wskazano na potrzebę dokładnej kontroli jakości miodu, tak aby wykryć ewentualne nadużycia w zakresie bezpieczeństwa żywności i autentyczności produktu. Niektóre państwa członkowskie zwróciły uwagę na konieczność poprawienia oznakowania pochodzenia miodu. Zeszłoroczny program kontroli na rynku miodu wykazał wiele nieprawidłowości w sprzedawanych produktach. 8