Handel zagraniczny towarami rolno-spożywczymi w trzech kwartałach 2015 r.

Transkrypt

1 mld EUR Biuro Analiz i Programowania Warszawa, 28 grudnia 2015 r. Handel zagraniczny towarami rolno-spożywczymi w trzech kwartałach 2015 r. Od akcesji Polski do Unii Europejskiej obroty towarami rolno-spożywczymi sukcesywnie rosną 1. Trend wzrostowy utrzymał się również w 2015 r. We wrześniu 2015 r. wartość eksportu przekroczyła 17,3 mld euro i była o 8% wyższa niż rok wcześniej. Import ukształtował się na poziomie 11,6 mld euro, o 4% wyższym niż w analogicznym okresie roku poprzedniego. Dodatnie saldo wymiany produktami rolno-spożywczymi wzrosło do 5,8 mld euro, z 5,0 mld euro w tym samym okresie 2014 r. 25,0 20,0 15,0 10,0 5,0 0,0 5,2 4,0 4,4 3,6 0,5 0,8 Handel zagraniczny produktami rolno-spożywczymi w latach ,1 1,7 5,4 8,5 6,4 10,1 2,1 2,0 8,1 11,7 11,5 1,4 10,3 2,2 9,3 13,5 10,9 15,2 2,6 2,6 12,6 17,9 4,3 20,4 21,9 15,1 14,3 13, I-IX 2014 Eksport Import Saldo 6,1 6,7 16,1 5,0 11,1 17,3 11,6 5,8 I-IX 2015 Źródło: opracowanie ARR na podstawie danych Ministerstwa Finansów, za 2015 r. - dane wstępne. 1 Dynamika zmian eksportu i importu w ujęciu wartościowym prezentowana w niniejszym opracowaniu dotyczy wartości wyrażonej w euro.

2 Eksport W okresie trzech kwartałów 2015 r. eksport wielu grup towarów rolno- -spożywczych był większy niż w analogicznym okresie 2014 r. Znaczący wzrost odnotowano zwłaszcza w eksporcie mięsa czerwonego (o 11% zarówno w przypadku wolumenu, jak i wartości) 2, mięsa drobiowego (odpowiednio o 14% i 16%) 3, a także ziarna zbóż oraz tytoniu i wyrobów tytoniowych (w obu przypadkach ilościowo i wartościowo po około 25%). Przy nieznacznym wzroście wolumenu (o 0,4%) wartość eksportu drobiu żywego zwiększyła się o 5%. Wolumen i wartość eksportu piwa wzrosły odpowiednio o 17% i 23%, wyrobów cukierniczych o 10% i 12%, a ryb i ich przetworów o 8% i 4%. Dynamika wzrostu wartości eksportu przetworów zbożowo-mącznych była dwukrotnie większa niż dynamika wzrostu wolumenu (19% wobec 10%), zaś wartości eksportu kawy, herbaty i kakao ponad czterokrotnie większa (22% wobec 5%). Zwiększyła się również wartość eksportu wyrobów spirytusowych, jednak dynamika wzrostu była dwukrotnie mniejsza niż wzrost wolumenu eksportu tych produktów (10% wobec 20%). Wzrost wolumenu i wartości eksportu dotyczył również m.in.: ryżu (odpowiednio o 67% i 54%), skrobi i inuliny (o 53% i 33%), melasy (o 45% i 35%) oraz nasion roślin oleistych (o 32% i 40%). Zmniejszenie wolumenu i wartości eksportu w odniesieniu do trzech kwartałów 2014 r. odnotowano szczególnie w przypadku owoców (odpowiednio o 13% i 6%) 4 i warzyw (o 4% i 2%) 5, a także win, wermutów i szampanów (o 35% i 32%), żywca z wyłączeniem drobiu (o 14% i 13%) oraz ziemniaków (o 35% i 9%) 6. W analizowanym okresie zmalały również wolumen i wartość eksportu tłuszczów zwierzęcych (o 2% i 21%) oraz cukru (o 6% i 15%). Mimo większego wolumenu znacząco obniżyła się wartość eksportu przetworów mleczarskich (o 17%) 7, a w mniejszym stopniu soków owocowych i warzywnych (o 6%) oraz makuchów (o 5%). Przy nieznacznym wzroście wolumenu eksportu (o 0,5%) spadła również wartość eksportu tłuszczów roślinnych (o 1%). 2 Łącznie z podrobami i przetworami. 3 Łącznie z podrobami. 4 W tym orzechów, łącznie z przetworami. 5 W tym grzybów, łącznie z przetworami. 6 Łącznie z przetworami. 7 Bez kazeiny. 2 / 8

3 W analizowanym okresie nastąpiło zmniejszenie wolumenu eksportu produktów paszowych 8 o 2%, przy jednoczesnym wzroście wartości ich eksportu o 6%. Tak jak przed rokiem, również w okresie od stycznia do września 2015 r. w strukturze towarowej polskiego eksportu rolno-spożywczego największy udział miały: żywiec, mięso i jego przetwory (łącznie z drobiowymi), ziarno zbóż i przetwory zbożowe, tytoń i wyroby tytoniowe, cukier i wyroby cukiernicze, produkty mleczarskie. Wymienione grupy towarowe stanowiły 57% wartości ogółu eksportu rolno-spożywczego. W wyniku znacznego zwiększenia eksportu zarówno ziarna zbóż, jak i przetworów zbożowo-mącznych udział produktów zbożowych w wartości polskiego eksportu rolno-spożywczego wzrósł do 13% (z 11% w okresie trzech kwartałów 2014 r.). W mniejszym stopniu zwiększył się udział wywozu żywca, mięsa i jego przetworów łącznie z drobiem i tłuszczami zwierzęcymi (z 19% do 20%). Zwiększył się również udział tytoniu i wyrobów tytoniowych (z 9% do 10%) oraz alkoholi, kawy, herbaty i kakao (z 5% do 6%). Na poziomie z roku poprzedniego ukształtował się udział cukru i wyrobów cukierniczych (7%), ryb i ich przetworów, warzyw (po około 6%), a także nasion roślin oleistych wraz z tłuszczami roślinnymi 8 Produkty paszowe bez makuchów. 3 / 8

4 (4%) oraz soków owocowo-warzywnych (2%). Zmniejszył się natomiast udział produktów mleczarskich (z 9% do 7%) oraz owoców (z 6% do 5%). W ciągu trzech kwartałów 2015 r. towary rolno-spożywcze eksportowane z Polski w 82% były kierowane na rynek unijny (w analogicznym okresie 2014 r. udział państw UE w polskim eksporcie rolno-spożywczym wyniósł 79%). Kraje Unii Europejskiej zaimportowały z Polski produkty rolno-spożywcze o łącznej wartości 14,2 mld euro, co oznacza wzrost wartości eksportu do tych krajów o 11% w stosunku do analogicznego okresu roku poprzedniego. Głównym partnerem handlowym Polski pozostają Niemcy, do których od stycznia do września 2015 r. sprzedano produkty rolno-spożywcze za 3,8 mld euro (wzrost o 5%). Udział Niemiec w wartości polskiego eksportu produktów rolno-spożywczych utrzymał się na poziomie zbliżonym do notowanego przed rokiem (około 22%). Na drugim miejscu pod względem wartości eksportowanych z Polski towarów rolno-spożywczych podobnie, jak w analogicznym okresie 2014 r. uplasowała się Wielka Brytania (z udziałem 8%), do której wywieziono towary rolno-spożywcze o wartości 1,4 mld euro, o 15% większej niż rok wcześniej. W trzech kwartałach 2015 r. ważnymi odbiorcami produktów rolno-spożywczych z Polski pozostały także Czechy i Francja do każdego z tych krajów wyeksportowano towary o wartości około 1,2 mld euro (wzrost odpowiednio o 19% oraz 8%). Znaczącymi nabywcami polskich produktów rolno- 4 / 8

5 spożywczych były również Włochy (1,1 mld euro, wzrost o 19%) oraz Holandia (1 mld euro, wzrost o 19%). W tym czasie spośród krajów UE spadek wartości odnotowano tylko w eksporcie do Finlandii (o ponad 6%). Pozostałe kraje UE zwiększyły import produktów rolno-spożywczych z Polski (od 1% Węgry do 89% Malta). W porównaniu z rokiem poprzednim w pierwszych trzech kwartałach 2015 r. znacząco zmniejszył się eksport rolno-spożywczy do krajów WNP (wartościowo o 39%) i wyniósł 812 mln euro. Udział tego ugrupowania w wartości polskiego eksportu produktów rolno-spożywczych zmalał do niecałych 5% (z 8% w okresie trzech kwartałów 2014 r.). Najbardziej znaczący był spadek eksportu do Federacji Rosyjskiej, co wynikało z embarga nałożonego przez ten kraj na import wielu towarów z UE. W okresie od stycznia do września 2015 r. wartość eksportu produktów rolno-spożywczych z Polski do Rosji wyniosła 283 mln euro wobec 749 mln euro w okresie trzech kwartałów 2014 r. W efekcie Rosja zajęła 15. miejsce wśród odbiorców towarów rolno-spożywczych z Polski, podczas gdy w 2014 r. zajmowała miejsce siódme, a w 2013 r. trzecie. Wartość eksportu na Ukrainę zmalała o 16% (z 258 mln euro do 216 mln euro), a na Białoruś o 10% (z 203 mln euro do 183 mln euro). Pod względem udziału w polskim eksporcie Ukraina spadła z miejsca 16 na 19, a Białoruś z 19 na 22. Zmniejszeniu uległ również eksport do innych krajów WNP, w tym do: Kirgistanu (o 58%), Tadżykistanu (o 36%), Azerbejdżanu i Kazachstanu (po 8%), Uzbekistanu (o 6%) oraz Mołdawii (o 4%). Trzykrotnie wzrósł natomiast eksport do Armenii (z 4 mln euro do 13 mln euro), zaś ponad dwukrotnie do Turkmenistanu (z 5 mln euro do 13 mln euro). Import W trzech pierwszych kwartałach 2015 r. wzrost wolumenu i wartości przywozu odnotowano zwłaszcza w przypadku tytoniu i wyrobów tytoniowych (o 23% i 31%), ryżu (o 13% i 24%), kawy, herbaty i kakao (o 11% i 26%), soków owocowych i warzywnych (o 13% i 17%), nasion roślin oleistych (o 19% i 13%), przetworów zbożowo-mącznych (o 18% i 7%), wyrobów spirytusowych (o 9% i 21%), wyrobów cukierniczych (o 9% i 14%), drobiu żywego (o 13% i 7%), makuchów (po 7%), melasy (o 63% i 2%). Przy nieznacznym wzroście wolumenu importu ryb i ich przetworów (o 0,2%) jego wartość wzrosła o 2%. Wzrost wartości importu odnotowano również w odniesieniu do: mięsa i podrobów z drobiu (o 15%), owoców (o 12%), win, wermutów i szampanów (o 4%), 5 / 8

6 warzyw (o 1%) oraz produktów paszowych (o 1%). Wzrost wartości importu nastąpił pomimo spadku wolumenu importu tych produktów, wynoszącego od 0,4% do 10%. Jednoczesny spadek wolumenu i wartości odnotowano w imporcie m.in.: ziemniaków i ich przetworów (o 35% i 39%), cukru (o 27% i 31%), ziarna zbóż (o 31% i 23%), żywca bez drobiu (o 10% i 22%), tłuszczów zwierzęcych (o 14% i 22%) i roślinnych (o 12% i 8%), przetworów mleczarskich (po 5%) oraz piwa (o 12% i 3%). W pierwszych trzech kwartałach 2015 r. w imporcie towarów rolno- -spożywczych do Polski dominowały: żywiec, mięso i jego przetwory, alkohole, kawa, herbata i kakao, owoce i ich przetwory, ryby i ich przetwory, ziarno zbóż i produkty zbożowe oraz nasiona roślin oleistych wraz z tłuszczami roślinnymi. W okresie styczeń wrzesień 2015 r., w porównaniu z analogicznym okresem 2014 r., w strukturze importu wzrósł udział alkoholi, kawy, herbaty i kakao (z 9% do 11%) oraz tytoniu i wyrobów tytoniowych (z 4% do 5%). Na poziomie zbliżonym do roku poprzedniego utrzymał się udział owoców (10%), zbóż i ich przetworów (7%), nasion roślin oleistych i tłuszczów roślinnych (6%), warzyw oraz produktów mleczarskich (po 5%), a także soków owocowych i warzywnych (1%). W strukturze importu do Polski zmalał udział żywca oraz mięsa i jego przetworów łącznie 6 / 8

7 z drobiem i tłuszczami zwierzęcymi (z 15% do 13%), ryb i ich przetworów (z 10% do 9%) oraz cukru i wyrobów cukierniczych (z 6% do 5%). Podobnie jak w przypadku eksportu, najważniejszym partnerem Polski w imporcie jest Unia Europejska. W ciągu pierwszych trzech kwartałów 2015 r. z krajów UE do Polski sprowadzono towary o łącznej wartości 9,4 mld euro (wzrost o 3%). W ogólnej wartości przywozu towarów rolno-spożywczych udział państw członkowskich UE utrzymał się na poziomie podobnym do notowanego rok wcześniej (81% wobec 82%) 9. Importowane artykuły rolno-spożywcze przywożono głównie z Niemiec. W okresie dziewięciu miesięcy 2015 r. ich wartość wyniosła 3 mld euro i była nieco (o 1%) wyższa niż w analogicznym okresie 2014 r. Tak jak w poprzednich latach wartość produktów rolno-spożywczych sprowadzonych z Niemiec stanowiła ponad ¼ wartości wydatków na import tych produktów. Podobnie, jak rok wcześniej, znaczący udział w imporcie miały również: Holandia (11%), Belgia (6%), Hiszpania i Dania (po 5%), Szwecja, Włochy, Francja i Argentyna (po 4%) oraz Czechy i Wielka Brytania (po 3%). W trzech kwartałach 2015 r. w stosunku do analogicznego okresu 2014 r. w grupie krajów UE najbardziej wzrosła wartość importu z Węgier (o 14%) 9 Import dla poszczególnych krajów policzono według kraju wysyłki. 7 / 8

8 oraz Belgii i Wielkiej Brytanii (po 11%). Spoza UE najbardziej znaczący wzrost odnotowano w imporcie z USA (o 42%) i Turcji (o 34%). W analizowanym okresie zmniejszyła się wartość importu m.in. z Danii (o 5%), Ukrainy (o 4%), Francji i Szwecji (po 3%). Saldo handlu zagranicznego produktami rolno-spożywczymi w pierwszych trzech kwartałach 2015 r. Podobnie jak rok wcześniej, od stycznia do września 2015 r. nadwyżka Polski w handlu zagranicznym produktami rolno-spożywczymi wynikała głównie z dodatniego salda obrotów tytoniem i wyrobami tytoniowymi, mięsem, produktami zbożowymi oraz artykułami mleczarskimi, które z dużą nadwyżką zrekompensowało ujemne saldo handlu makuchami, owocami, żywymi zwierzętami, kawą, herbatą i kakao oraz alkoholami. Znaczący wpływ na uzyskanie nadwyżki miało także dodatnie saldo obrotów wyrobami cukierniczymi, warzywami, sokami owocowymi i warzywnymi oraz nasionami roślin oleistych. 8 / 8