Małgorzata Domiter EKSPORT W DOKTRYNIE I POLITYCE GOSPODARCZEJ NA TLE PROCESÓW LIBERALIZACYJNYCH I INTEGRACYJNYCH

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Małgorzata Domiter EKSPORT W DOKTRYNIE I POLITYCE GOSPODARCZEJ NA TLE PROCESÓW LIBERALIZACYJNYCH I INTEGRACYJNYCH"

Edward Morawski
7 lat temu
Przeglądów:

1 Małgorzata Domiter EKSPORT W DOKTRYNIE I POLITYCE GOSPODARCZEJ NA TLE PROCESÓW LIBERALIZACYJNYCH I INTEGRACYJNYCH Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej im. Oskara Langego we Wrocławiu Wrocław 2008

2 Spis treści Wstęp 11 Rozdział 1 Miejsce handlu zagranicznego w polityce gospodarczej w świetle teorii wymiany międzynarodowej Przegląd pojęć definicyjnych związanych z polityką handlową Polityka gospodarcza w ujęciu makroekonomicznym Zagraniczna polityka gospodarcza Polityka handlowa Przegląd doktryn i teorii wymiany międzynarodowej jako teoretycznej podstawy kszałtowania założeń polityki handlowej Doktryna słusznej ceny Merkantyliżm - usystematyzowana teoria protekcjonizmu Klasyczne teorie wymiany - rozwój teorii wolnego handlu Poklasyczne teorie wymiany międzynarodowej Modele polityki handlowej Wolny handel a protekcjonizm Założenia współczesnej polityki handlowej Strategiczna polityka handlowa Polityka proeksportowa i antyimportowa - założenia i cele Eksport i import w świetle teorii wolnego handlu i teorii protekcjonistycznych Polityka proeksportowa w świetle teorii wolnego handlu i protekcjonizmu Modelowe założenia polityki proeksportowej Liberalna a dirigistyczna strategia proeksportowa Proeksportowa opcja rozwoju w nowej" teorii handlu 53 Rozdział 2 Strategia proeksportowa jako czynnik rozwoju gospodarczego Handel zagraniczny jako czynnik wzrostu gospodarczego Efektywność gospodarowania jako efekt specjalizacji międzynarodowej 59

3 6 Spis treści Strategie rozwoju gospodarczego opartego na handlu zagranicznym - strategia proeksportowa a antyimportowa Handel zagraniczny jako czynnik stabilizacji koniunktury gospodarczej Polityka handlu zagranicznego a polityka proeksportowa w kształtowaniu rozwoju Definicje i pojęcia wstępne Polityka proeksportowa w perspektywie konkurencyjności międzynarodowej gospodarki Polityka proeksportowa a proeksportowa strategia rozwoju Makrostrukturalne ujęcie polityki i strategii proeksportowej Polityka i strategia proeksportowa w świetle teorii zniekształceń Uwarunkowania gospodarcze w realizacji strategii proeksportowej Modelowe założenia proeksportowego rozwoju Liberalny model proeksportowej opcji rozwoju Interwencjonistyczny model strategii proeksportowej Narzędzia polityki handlowej Podstawy terminologiczne i klasyfikacyjne instrumentarium polityki handlowej Wykorzystanie instrumentów polityki handlowej w świetle założeń modelu polityki handlowej Argumenty na rzecz stosowania narzędzi polityki handlowej Wpływ narzędzi polityki handlowej na wzrost gospodarczy i stabilizację koniunktury Kurs walutowy Polityka taryfowa Pozataryfowe środki polityki handlu zagranicznego Kontyngenty przywozowe i wywozowe Podatki pośrednie Subwencje eksportowe 112 Rozdział 3 Miejsce i funkcje GATT/WTO w kształtowaniu światowego systemu handlu i polityki handlowej Znaczenie GATT/WTO dla procesu liberalizacji wymiany Zasady GATT/WTO i ich znaczenie dla kształtowania międzynarodowej polityki handlowej. Eksport w. świetle zasad GATT/WTO 120

4 Spis treści Brak dyskryminacji Klauzula największego uprzywilejowania (KNU) Indywidualne i generalne odstępstwa od KNU Zasada równości Wolny handel a traktowanie narodowe Wzajemność Egzekwowanie zobowiązań Zasada przejrzystości Zasada zaworów bezpieczeństwa" Relacje GATT/WTO z otoczeniem Narzędzia polityki handlowej w świetle regulacji GATT/WTO Cła, parapodatki i podatki pośrednie Cła a reguły GATT/WTO Pozostałe opłaty i obciążenia importowe Eskalacja taryf Znaczenie polityki celnej WTO dla handlu międzynarodowego i eksportu oraz dynamiki zmian handlu międzynarodowego i dochodów światowych Subsydia i ich znaczenie dla eksporterów Postanowienia GATT i WTO dotyczące subsydiów - podobieństwa i różnice Dumping Postępowanie antydumpingowe w GATT/WTO Ograniczenia ilościowe w imporcie Stanowisko GATT/WTO wobec ograniczeń ilościowych w imporcie GATT/WTO jako forum kształtowania międzynarodowej wymiany handlowej ze szczególnym uwzględnieniem procesu intensyfikacji eksportu 164 Rozdział 4 Integracja europejska - przesłanki teoretyczne i znaczenie dla kształtowania polityki handlowej Teoria integracji regionalnej Zakres, dynamika i zasięg integracji europejskiej w ujęciu traktatowym Traktat rzymski Jednolity Akt Europejski Traktat z Maastricht Traktat amsterdamski Traktat nicejski Unia Europejska w świetle zasad GATT/WTO 194

5 8 Spis treści 4.4. Mechanizm wspólnotowej polityki zagranicznej Podstawy traktatowe wspólnotowej polityki zagranicznej System decyzyjny Instrumenty wspólnotowej polityki zagranicznej Polityka handlowa we wspólnotowej polityce zagranicznej Polityka handlowa - ujęcie definicyjne i traktatowe Narzędzia polityki handlowej WE Polityka eksportowa Wspólnoty - instrumenty i tendencje 226 Rozdział 5 Długofalowe tendencje w polskim handlu zagranicznym i ewolucja polityki handlowej Wprowadzenie Handel zagraniczny w koncepcji gospodarczej Polski Ludowej Wpływ ZSRR na politykę handlową Polski Plan trzyletni ( ) Plan sześcioletni ( ) Reforma ekonomiczna ( ) Industrializacja Polski ( ) Handel zagraniczny Polski przed transformacją systemu gospodarczego Handel zagraniczny w okresie transformacji systemowej w Polsce I etap transformacji ( ) Rezultaty I etapu reformy handlu zagranicznego w sferze realnej II etap reformy handlu zagranicznego Handel zagraniczny we wzroście gospodarczym Polski Makroekonomiczne zależności między handlem zagranicznym a gospodarką Wartość dodana przedsiębiorstw eksportujących Relacja zmian struktury towarowej handlu zagranicznego do struktury towarowej produkcji Wskaźniki umiędzynarodowienia produkcji i konkurencyjności międzynarodowej Eksport netto a wzrost gospodarczy Stabilizacyjne funkcje narzędzi polityki handlowej i ich wykorzystanie w procesie transformacji systemowej Narzędzia taryfowe Narzędzia pozataryfowe 282

6 Spis treści 9_ Rozdział 6 Polityka proeksportowa Polski Systemowe i gospodarcze uwarunkowania polskiej polityki proeksportowej Strategie eksportu a reorientacja rynkowa gospodarki polskiej przed transformacją gospodarki - wnioski z badania optymalnych strategii eksportu Metoda elementarnych połączeń Metoda czynników wytwórczych (obfitych zasobów) Metoda przewagi narastającej Wpływ strategii eksportowych wykorzystujących import na restrukturyzację polskiego handlu zagranicznego w drodze do transformacji gospodarki Udziały w rynku Wartość jednostkowa eksportu Wskaźniki wyrażane w. cenach stałych Reorientacja rynkowa Reasumpcja Narzędzia polskiej polityki proeksportowej Instrumenty finansowe System oficjalnego wsparcia kredytów eksportowych w Polsce Ubezpieczenia i gwarancje kredytów eksportowych Pomoc wiązana administrowana przez Ministerstwo Finansów Działania wspierające internalizację czynną firm polskich w świetle regulacji międzynarodowych Wsparcie informacyjno-promocyjne Ogólna ocena instrumentów wsparcia i promocji eksportu Działania traktatowe Perspektywy rozwoju systemu wspierania i promocji eksportu w Polsce Polityka proeksportowa a interwencjonizm państwowy Polityka proeksportowa jako odmiana aktywnej polityki handlowej państwa Interwencjonizm w świetle doświadczeń międzynarodowych Rola państwa w kształtowaniu polityki proeksportowej - doświadczenia krajów typu late-comers. Wnioski dla Polski Proeksportowa restrukturyzacja krajów transformujących się. Wnioski dla Polski Dylematy wyboru wariantu strategii proeksportowej Wpływ strategii spłaty zadłużenia na kształtowanie podstaw polityki proeksportowej i restrukturyzacyjnej 352

7 10 Spis treści Rozdział 7 Międzynarodowa koordynacja polityki handlowej i jej znaczenie dla Polski 7.1. Teoria i mechanizmy międzynarodowej polityki handlowej Instytucjonalne powiązania Polski z gospodarką światową Stosunki Polski z międzynarodowymi instytucjami finansowymi Międzynarodowy Fundusz Walutowy Bank Światowy, Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju Międzynarodowa Korporacja Finansowa (IFC) Europejski Bank Inwestycyjny (EBI) OECD - struktura, funkcje, znaczenie dla polskiej polityki handlowej i eksportowej Wkład OECD w liberalizację handlu światowego Wpływ OECD na przebieg i efekty Rundy Urugwajskiej Znaczenie członkostwa w OECD dla polskiej polityki handlowej i proeksportowej. Polska w ocenie OECD Wpływ członkostwa Polski w OECD na jej politykę proeksportową Powiązania Polski z GATT/WTO i ich wpływ na polską politykę handlową Członkostwo stowarzyszone Pełne członkostwo Polski w GATT Reasumpcja Procesy integracyjne i ich wpływ na polską politykę handlową i proeksportową Znaczenie integracji handlowej dla współczesnej gospodarki światowej Umowy integracyjne Polski Skutki integracji dla polskiej polityki i wymiany handlowej Znaczenie rozszerzenia dla wymiany krajów wstępujących (Polski) i UE Efekty kreacji i przesunięcia jako skutki rozszerzenia Skutki przyjęcia przez Polskę wspólnej polityki handlowej Reasumpcja 435 Zakończenie 439 Literatura 453 Spis rysunków 473 Spis tabel 473 Summary 475,,_ JOJ

Podobne dokumenty

Spis treści. Wstęp... 15

Spis treści. Wstęp... 15 Spis treści Wstęp............................................................. 15 Rozdział I. Światowa Organizacja Handlu i jej system prawny a transformacja. systemowa Federacji Rosyjskiej..............................