Warszawa, 05 września 2018 r. WOJEWODA MAZOWIECKI WPS-IX.431.2.20.2018.CW Pani Barbara Wojewódzka Kierownik Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Bielanach ul. Słoneczna 2 08-311 Bielany WYSTĄPIENIE POKONTROLNE Na podstawie art. 28 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 23 stycznia 2009 r. o wojewodzie i administracji rządowej w województwie (Dz.U z 2017 r. poz. 2234) w związku z art. 6 ust. 4 pkt 3 ustawy z dnia 15 lipca 2011 r. o kontroli w administracji rządowej (Dz. U. Nr 185, poz. 1092 z późn. zm.) oraz zgodnie z Planem Kontroli Zewnętrznych MUW na rok 2018, kontroler Xxxxxxxx Xxxxxxxx starszy inspektor wojewódzki w Oddziale do spraw Świadczeń i Koordynacji Systemów Zabezpieczenia Społecznego w Wydziale Polityki Społecznej Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego w Warszawie, przeprowadziła w dniach 18 20 czerwca 2018 roku kontrolę problemową w trybie zwykłym w Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej w Bielanach. Przedmiot kontroli obejmował sprawdzenie sposobu organizacji oraz realizacji przez gminę zadań zleconych z zakresu administracji rządowej wynikających z ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz.U. z 2017 r., poz. 1952 z późn. zm.) w zakresie ustalania uprawnień do świadczenia pielęgnacyjnego. Kontrolą objęto okres od dnia 1 stycznia 2017 r. do dnia rozpoczęcia kontroli, tj. do 18 czerwca 2018 r. Niniejszym przekazuję Pani wystąpienie pokontrolne. Za okres objęty kontrolą, Wojewoda Mazowiecki pozytywnie ocenił działania Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Bielanach w zakresie sposobu organizacji zadania oraz pozytywnie, pomimo stwierdzonych nieprawidłowości w przedmiocie ustalania uprawnień do świadczenia pielęgnacyjnego. 1. Organizacja realizacji zadania Zadania z zakresu ustawy o świadczeniach rodzinnych Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Bielanach realizuje na podstawie regulaminu organizacyjnego wprowadzonego Zarządzeniem
Nr 4/2012 Kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Bielanach z dnia 1 sierpnia 2012 roku. Kierownikiem kontrolowanej jednostki jest Pani Barbara Wojewódzka, pełniąca funkcję kierownika Ośrodka od 01 sierpnia 2006 r., zatrudniona na podstawie umowy o pracę. Ustawowe zadania realizuje Pani na podstawie upoważnienia Wójta Gminy, nadanego Zarządzeniem Nr 26a/06 Wójta Gminy Bielany. Powyższym zarządzeniem Wójt Gminy upoważnił Panią do załatwiania indywidualnych spraw w zakresie przyznawania świadczeń rodzinnych, dodatków do zasiłku rodzinnego i świadczeń opiekuńczych określonych w ustawie z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych oraz do wydawania w tych sprawach decyzji administracyjnych. A zatem obowiązek wynikający z art. 20 ust. 3 ustawy o świadczeniach rodzinnych został zrealizowany. Obsługę finansowo-księgową prowadzi Pani Xxxxxxx Xxxxxxxxxx główna księgowa, zatrudniona w wymiarze 0,75 etatu. W strukturze organizacyjnej Ośrodka wyodrębniono stanowisko do spraw świadczeń rodzinnych, funduszu alimentacyjnego, świadczeń wychowawczych i Karty Dużej Rodziny. Pracownik merytoryczny realizujący kontrolowane zagadnienia Pan Xxxxxxxxxx Xxxx starszy referent posiada upoważnienie Wójta Gminy z dnia 01 października 2006 r. do prowadzenia postępowań w sprawach z zakresu świadczeń rodzinnych, zatrudniony jest od 01 października 2006 r. w pełnym wymiarze czasu pracy, posiada aktualny zakres czynności, w którym określono realizację kontrolowanych zadań. 2. Prawidłowość ustalania uprawnień do świadczenia pielęgnacyjnego i jego wypłacania. W trakcie kontroli analizie poddano wszystkie sprawy z zakresu podlegającego kontroli zakończone wydaniem decyzji administracyjnych. 1 Postępowanie w sprawach o świadczenie pielęgnacyjne wszczynano na wniosek, którego wzór określał Załącznik Nr 18 do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 3 stycznia 2013 r. w sprawie sposobu i trybu postępowania w sprawach o świadczenia rodzinne (Dz.U. z 2013 r., poz.3). Od dnia 2 stycznia 2016 r. na wniosek, którego wzór określał załącznik nr 14 rozporządzenia z dnia 8 grudnia 2015 r. w sprawie postępowania w sprawach o świadczenia rodzinne (Dz. U., poz.2284), które obowiązywało do dnia 31 lipca 2017 r. Po tej dacie, tj. od 1 sierpnia 2017 r. wzór wniosku został określony w 2 Rozporządzenia Ministra Rodziny Pracy i Polityki Społecznej z dnia 27 lipca 2017 r. w sprawie sposobu i trybu postępowania w sprawach o przyznanie świadczeń rodzinnych oraz zakresu informacji, jakie mają być zawarte we wniosku, zaświadczeniach i oświadczeniach o ustalenie prawa do świadczeń rodzinnych (Dz.U., poz.1466). Prawo do świadczenia pielęgnacyjnego ustalano na czas określony, oznaczony w orzeczeniu o niepełnosprawności lub na czas nieokreślony jeżeli wynikało to z orzeczenia o niepełnosprawności. W analizowanym okresie świadczenie wypłacano 14 osobom, tj. w 13 przypadkach rodzicom, którzy nie podjęli lub zrezygnowali z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w celu sprawowania opieki nad niepełnosprawnym dzieckiem, w jednym przypadku siostrze brata niepełnosprawnego od urodzenia, którego rodzicie nie żyją. 1 GOPS-OŚ.4462.1.2017.PS z dnia 17.01.2017 r., GOPS-OŚ.4462.9.2017.PS z 28.04.2017 r,, GOPS-OŚ.4462.7.2017.PS z 2402.2017 r., GOPS-OŚ.4462.2.20.2018.PS z 21.02.2018 r., GOPS-OŚ.4462.2.2016.PS z 10.10.2016 r., GOPS- OŚ.4462.2.2017.PS z 30.01.2017 r., GOPS-OŚ.4462.2.2017.PS z 06.02.2017 r., GOPS-OŚ.4462.1.2015.PS z 17.03.2015 r.,gops-oś.4462.6.2013.ps z 09.07.2013 r., GOPS-OŚ.4462.18.2015.PS z 15.06.2015 r., GOPS-OŚ.4462.10.2017.PS z 22.09.2017 r., GOPS-OŚ.4462.9.2013 z 09.07.2013 r., GOPS-OŚ.4462.11.2017.PS z 12.10.2017 r., GOPS- OŚ.4462.8.2017.PS z 27.03.2017 r., GOPS-OŚ.4462.2017.PS z 30.06.2017 r.
Od 1 stycznia 2017 r. na skutek corocznej waloryzacji świadczeń, z urzędu zostały przyznane w kwocie 1406 złotych miesięcznie, a od 1 stycznia 2018 r. w wysokości 1477 zł. W 10 skontrolowanych sprawach prawidłowo przyznano świadczenia, prawidłowo określono ich wysokość oraz okres na jaki zostały przyznane, tj. zgodnie z zapisem art. 24 ust. 4 ustawy o świadczeniach rodzinnych. Natomiast w 2 sprawach oznaczonych decyzjami GOPS- OŚ.4462.7.2017.PS z dnia 24 lutego 2017 r. i GOPS-OŚ.4462.10.2017.PS z dnia 22 września 2017 r. świadczenie pielęgnacyjne zostało przyznane niezgodnie z zapisem art. 24 ust. 4 ustawy o świadczeniach rodzinnych. W wydanych w tych sprawach decyzjach świadczenie pielęgnacyjne przyznano do dnia upływu ważności orzeczenia o niepełnosprawności, a nie do końca miesiąca, w którym upływa ważność orzeczenia o niepełnosprawności. Jednakże wysokość wypłaconych świadczeń była prawidłowa, tj. Ośrodek wypłacił świadczenia za pełne miesiące, co potwierdziła analiza list wypłat tych świadczeń. W sprawie oznaczonej decyzją GOPS-OŚ.4462.9.2017.PS z dnia 28 kwietnia 2017 r. świadczenie pielęgnacyjne zostało przyznane od dnia złożenia wniosku o ustalenie niepełnosprawności, a nie od miesiąca w którym złożono wniosek o ustalenie niepełnosprawności lub stopnia niepełnosprawności, co jest niezgodne z art. 24 ust. 2a ustawy o świadczeniach rodzinnych. Ponadto w tej samej sprawie świadczenie pielęgnacyjne przyznano do dnia upływu ważności orzeczenia o niepełnosprawności. Wysokość ustalonego i wypłaconego świadczenia za niepełny miesiąc została obliczona według art. 17 ust. 4 ustawy o świadczeniach rodzinnych. W jednej sprawie oznaczonej GOPS-OŚ.4462.11.2017.PS z dnia 12 października 2017 r. świadczenie pielęgnacyjne zostało przyznane niezgodnie z art. 17 ust. 1 ustawy o świadczeniach rodzinnych. Według oświadczenia załączonego do wniosku o ustalenie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego znajdującego się w aktach sprawy, wnioskodawczyni od dnia 1 września 2017 r. zaprzestała prowadzenia gospodarstwa rolnego w związku ze sprawowaniem opieki nad niepełnosprawnym dzieckiem, a świadczenie pielęgnacyjne z tego tytułu przyznano od 1 sierpnia 2017 r. W związku z tym świadczenie pielęgnacyjne wypłacone za okres od 1 do 31 sierpnia 2017 roku w kwocie 1406 zł jest świadczeniem nienależnie pobranym. W sprawie o numerze decyzji GOPS-OŚ.4462.8.2017.PS z dnia 27 marca 2017 r. przyznającej prawo do świadczenia pielęgnacyjnego, w dniu 30 czerwca 2017 r. wydana została decyzja GOPS-OŚ.4462.9.2017.PS uchylająca dotychczasową decyzję przyznającą prawo do świadczenia pielęgnacyjnego w związku z zaistnieniem okoliczności powodujących ustanie prawa do tego świadczenia. W tej samej decyzji organ orzekł o nienależnie pobranym świadczeniu za okres od 04 maja 2017 r. do 31maja 2017 r. w kwocie 1269,99 zł oraz zażądał zwrotu nienależnie pobranego świadczenia wraz z odsetkami. Należy zaznaczyć, że po otrzymaniu decyzji nakazującej zwrot nienależnie pobranego świadczenia pielęgnacyjnego osoba dokonała jego zwrotu na konto Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Bielanach. Dowód dokonania przelewu żądanej kwoty świadczenia jest w aktach sprawy. Sprawy świadczeniobiorców załatwiano w terminach zgodnych z kpa i ustawą, licząc od daty złożenia wniosku, z wyjątkiem sprawy zakończonej decyzją GOPS-OŚ.4462.10.2017.PS z dnia 22 września 2017 r. Przedmiotowa decyzja ustalająca prawo do świadczenia pielęgnacyjnego została wydana z naruszeniem przepisu art. 35 3 Kpa. Decyzje w skontrolowanych sprawach zostały wydane zgodnie z przepisem art. 107 Kpa i zawierały: oznaczenie organu właściwego, tj. Wójta Gminy Bielany, datę wydania, podstawę prawną, rozstrzygnięcie, uzasadnienie prawne i faktyczne oraz pouczenie o możliwości, terminie
i sposobie wniesienia odwołania. W jednym przypadku odstąpiono od uzasadnienia decyzji powołując się na art. 107 4 Kpa. We wszystkich skontrolowanych sprawach w podstawie prawnej decyzji ustalających prawo do świadczenia pielęgnacyjnego wskazywano przepisy prawa nie mające zastosowania w postępowaniu o ustalenie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego, tj. przepisy rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie wysokości dochodu rodziny stanowiących podstawę ubiegania się o świadczenia uzależnione od dochodu rodziny. W pouczeniach 2 dwóch decyzji z 3 wydanych po 1 czerwca 2017 r. nie było informacji o możliwości i skutkach zrzeczenia się prawa do wniesienia odwołania, zgodnie z art. 127a Kpa. Były to decyzje o numerach GOPS- OŚ.4462.11.2017.PS z dnia 12.10.2017 roku i GOPS-OŚ.4462.2.2018.PS z dnia 21.02.2018 roku. We wszystkich skontrolowanych sprawach decyzje administracyjne doręczone były w lokalu gminy, tj. zgodnie z art. 42 2 Kpa. Fakt osobistego odbioru decyzji został potwierdzony podpisem strony wraz z datą na kopii decyzji znajdującej się w aktach sprawy. Świadczenia wypłacano w terminie do 25 każdego miesiąca na konta bankowe wskazane przez świadczeniobiorców. Terminowość wypłaconych świadczeń sprawdzono na podstawie weryfikacji list wypłat oznaczonych symbolami GOPS-OŚ.463.2017 i GOPS-PŚ.463.2018. W 7 skontrolowanych sprawach oznaczonych: GOPS-OŚ.4462.9.2013.PS z dnia 09.07.2013 r., GOPS-OŚ.4462.2.2016.PS z dnia 10.10.2016 r., GOPS-OŚ.4462.2.2017.PS z dnia 30.01.2017 r., GOPS-OŚ.4462.9.2017.PS z dnia 28.04.2017 r., GOPS-OŚ.4462.10.2017.PS z dnia 22.09.2017 r., GOPS-OŚ.4462.2.2018.PS z dnia 21.02.2018 r., GOPS-OŚ.4462.7.2017.PS z dnia 24.02.2017 r. brak było dowodów ustaleń dotyczących okresu niezbędnego do uzyskania okresu ubezpieczenia emerytalnego i rentowego odpowiednio 20-letniego przez kobietę i 25 letniego przez mężczyznę. Jednakże jednostka kontrolowana w oparciu o ustne informacje wnioskodawców oraz informacje zawarte we wniosku o niepodejmowaniu dotychczas zatrudnienia i braku podlegania ubezpieczeniom społecznym przez wnioskodawców, podjęła decyzje w sprawie opłacania składek do ZUS w 5 przypadkach, do KRUS w 2 przypadkach. W 5 przypadkach świadczeniobiorcy posiadali inny tytuł ubezpieczenia (KRUS), natomiast w 2 kolejnych przypadkach osoby legitymowały się wymaganym okresem opłacania składek, co zostało ustalone na podstawie dowodów załączonych do wniosku o ustalenie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego. Na dzień kontroli świadczenie pielęgnacyjne pobierało 10 osób. Ośrodek opłacał składki społeczne za 5 osób, które nie posiadają wymaganego okresu ubezpieczenia emerytalnego i rentowego. Za 4 osoby składki opłacane są w ZUS na podstawie art. 6 ust. 2a ustawy z dnia 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2017 r., poz.1778), zaś za 1 osobę do KRUS na podstawie art. 16 ust. 2 pkt 4 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U. z 2016, poz.227 z późn. zm.). Ośrodek nie opłacał składki za 5 osób, ponieważ 4 osoby posiadają ubezpieczenie w KRUS, 1 legitymuje się wymaganym okresem opłacania składek. W okresie objętym kontrolą 4 osoby zaprzestały pobierania świadczenia pielęgnacyjnego. Były to sprawy o numerach decyzji GOPS-OŚ.4462.9.2017.PS z dnia 28.04.2017 r., GOPS- OŚ.4462.8.2017.PS z 27.03.2017 r., GOPS-OŚ.4462.7.2017.PS z dnia 24.02.2017 r. i GOPS- OŚ.4462.18.2015.PS z dnia 15.06.2015 r. Składki na ubezpieczenie zdrowotne Ośrodek opłacał za 2 osoby pobierające świadczenie pielęgnacyjne, 1 osoba została zgłoszona do ubezpieczenia zdrowotnego w zakładzie pracy męża, w tym zakresie dokonano stosownych ustaleń. W 4 przypadkach osoby złożyły oświadczenia o rezygnacji z ubezpieczenia w związku z pobieraniem świadczenia pielęgnacyjnego. Za pozostałe 3 osoby ( numery decyzji: GOPS-OŚ.4462.2.2017.PS z dnia 30.01.2017 r., GOPS-OŚ.4462.2.2018.PS
z dnia 21.02.2018 r., GOPS-OŚ.4462.2.2017.PS z 06.02.2017 r.) Ośrodek nie opłaca składki zdrowotnej, a ustaleń w tym przedmiocie dokonano bez zachowania formy pisemnej, tj. na podstawie ustnych informacji złożonych w trakcie składania wniosków o ustalenie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego. Za stwierdzone uchybienia odpowiedzialność ponosi Pani jako kierownik Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Bielanach oraz pracownik merytoryczny, realizujący kontrolowane zagadnienia. Przedstawiając powyższe ustalenia zobowiązuję Panią kierownik do podjęcia następujących działań: 1. Decyzje administracyjne wydawać ze starannością, w szczególności: w podstawie prawnej decyzji administracyjnych przyznających prawo do świadczenia pielęgnacyjnego wskazywać przepisy prawa materialnego mające zastosowanie i związek z przedmiotową sprawą i odnoszące się bezpośrednio do sytuacji osoby uprawnionej i przyznanej formy świadczenia, decyzje administracyjne w przedmiocie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego wydawać w terminach określonych w ustawie i Kpa, a w pouczeniach decyzji zamieszczać informacje o możliwości i skutkach zrzeczenia się prawa do wniesienia odwołania, o czym stanowi art. 127a Kpa, w przypadku odstąpienia od uzasadnienia decyzji spełniającej w całości żądanie strony, w podstawie prawnej decyzji wskazywać art. 107 4 Kpa, a w uzasadnieniu decyzji podawać w całości treść tego przepisu. 2. Przy ubieganiu się wnioskodawców o świadczenie pielęgnacyjne każdorazowo ustalać czy osoba podlega (bądź nie podlega) ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowemu oraz zdrowotnemu z innego tytułu, w myśl przepisów art. 6 ust. 2b ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U z 2017 r. poz.1778) oraz art. 66 ust. 1 pkt 28a ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. z 2018 r., poz. 1510). 3. We wszystkich skontrolowanych sprawach zweryfikować w zakładzie ubezpieczeń społecznych okresy składkowe i nieskładkowe niezbędne do uzyskania przez osobę uprawnioną do świadczenia pielęgnacyjnego wymaganego okresu ubezpieczenia emerytalnego i rentowego w myśl przepisów ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2018 r., poz. 1270), a ponadto każdorazowo weryfikować te uprawnienia przy ubieganiu się osoby o przyznanie świadczenia pielęgnacyjnego. 4. W sprawach zakończonych wydaniem decyzji administracyjnych oznaczonych jako: GOPS.OŚ.4462.7.2017.PS z dnia 24 lutego 2017 r. i GOPS.OŚ.4462.10.2017.PS z dnia 22 września 2017 r. zmienić orzeczenie dotychczasowych decyzji ostatecznych i orzec o przyznaniu świadczenia do ostatniego dnia miesiąca, w którym upływa termin ważności orzeczenia o niepełnoprawności, w myśl przepisów art. 24 ust. 4 ustawy o świadczeniach rodzinnych i art. 155 Kodeksu postępowania administracyjnego.
5. W sprawie zakończonej wydaniem decyzji administracyjnej GOPS.OŚ.4462.9.2017.PS z dnia 28 kwietnia 2017 r. zmienić orzeczenie dotychczasowej decyzji ostatecznej i orzec o przyznaniu świadczenia od pierwszego dnia miesiąca, w którym złożono wniosek o ustalenie niepełnosprawności do ostatniego dnia miesiąca, w którym upływa termin ważności orzeczenia o niepełnosprawności, w myśl przepisów art. 24 ust. 4 i art. 24 ust. 2a ustawy o świadczeniach rodzinnych i art. 155 Kodeksu postępowania administracyjnego oraz dokonać wyrównania świadczenia. 6. Dokonania zwrotu na konto Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego w Warszawie dotacji pobranej w nadmiernej wysokości, tj. 1406 zł z tytułu nienależnie wypłaconego świadczenia pielęgnacyjnego przyznanego decyzją GOPS.OŚ.4462.11.2017.PS z dnia 12 października 2017 r. wraz z odsetkami w wysokości określonej jak dla zaległości podatkowych liczonymi od dnia 1 sierpnia 2018 r., zgodnie z art. 169 ust. 1 pkt 2 i ust. 5 pkt 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz.U. z 2017 r., poz. 2077 z późn. zm.). Informuję, że na podstawie art. 48 ustawy o kontroli w administracji rządowej od wystąpienia pokontrolnego nie przysługują środki odwoławcze. Jednocześnie zobowiązuję Panią do przekazania, w terminie 30 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego, pisemnej informacji o sposobie wykonania zaleceń, albo o innym sposobie usunięcia stwierdzonych nieprawidłowości. Z up. WOJEWODY MAZOWIECKIEGO Anna Karpińska Zastępca Dyrektora Wydziału Polityki Społecznej Do wiadomości: Pan Zbigniew Woźniak Wójt Gminy Bielany