--------------------------------------------------------------------------------------------------------------- WOJEWÓDZKI INSPEKTORAT tel. 42 636-03-57 ul. Gdańska 38 90-730 Łódź fax 42 636-85-50 NIP 727-11-49-261 Regon 000136886 e-mail: sekretariat@wiih.lodz. Łódź, dnia 16.02.2015 r. INFORMACJA dotycząca prawidłowości oznakowania i identyfikowalności produktów rolnictwa ekologicznego Wojewódzki Inspektorat Inspekcji Handlowej w Łodzi w IV kwartale 2014 r. w ramach realizacji programu DIH 81 15(1)/14AnŁ przeprowadził kontrole w 13 placówkach handlowych prowadzących sprzedaż produktów ekologicznych, obejmując nimi: 7 sklepów należących do sieci handlowych ( w tym 1 placówkę objętą systemem rolnictwa ekologicznego), 5 sklepów specjalistycznych, 1 pozostałą placówkę. Celem tych kontroli było zbadanie i ocena prawidłowości oznakowania i identyfikowalności żywności ekologicznej głównie polskich producentów w świetle obowiązujących regulacji prawnych, jakości produktów rolnictwa ekologicznego na zgodność z obowiązującymi przepisami oraz deklaracjami w oznakowaniu, przestrzegania zasad obrotu detalicznego tymi środkami spożywczymi. Łącznie ocenie poddano 67 partii produktów rolnictwa ekologicznego wartości 3032 zł, w tym: Kontrolą objęto: 36 partii wartości 2080 zł w sklepach sieci handlowych, 25 partii wartości 775 zł w sklepach specjalistycznych, 6 partii wartości 177 zł w pozostałych placówkach. 5 partii soków 157 zł, 5 partii przetworów owocowych wartości 282 zł, 4 partie przetworów warzywnych wartości 175 zł, 5 partii mleka i przetworów mlecznych wartości 144 zł, 27 partii produktów zbożowych wartości 1078 zł, 13 partii wyrobów cukierniczych wartości 877 zł, 4 partie herbatek owocowych i ziołowych wartości 130 zł, 4 partie innych środków spożywczych (kawa orkiszowa, przyprawy) wartości 189 zł. Nieprawidłowości stwierdzono w 5 placówkach ( 38% badanych), w tym w: 3 sklepach należących do sieci handlowych, 1
2 sklepach specjalistycznych, W toku prowadzonych czynności kontrolnych zakwestionowano ogółem 7 partii produktów rolnictwa ekologicznego o łącznej wartości 282 zł (10% partii badanych ogółem), w tym: 3 partie wartości 147 zł w sklepach sieci handlowych, 4 partie wartości 135 zł w sklepach specjalistycznych, Wśród zakwestionowanych towarów były: 3 partie przetworów owocowych wartości 114 zł, 1 partia przetworu warzywnego wartości 48 zł, 2 partie wyrobów cukierniczych wartości 91zł, 1 partia przetworu mlecznego wartości 29 zł. 3.1 OZNAKOWANIE Prawidłowość oznakowania produktów rolnictwa ekologicznego zbadano we wszystkich sklepach obejmując badaniem 67 partii wartości 3032 zł. Kontrolą objęto: 5 partii soków 157 zł, 5 partii przetworów owocowych wartości 282 zł, 4 partie przetworów warzywnych wartości 175 zł, 5 partii mleka i przetworów mlecznych wartości 144 zł, 27 partii produktów zbożowych wartości 1078 zł, 13 partii wyrobów cukierniczych wartości 877 zł, 4 partie herbatek owocowych i ziołowych wartości 130 zł, 4 partie innych środków spożywczych (kawa orkiszowa, przyprawy) wartości 189 zł. W wyniku dokonanych oględzin opakowań produktów zakwestionowano oznakowanie 6 partii produktów ( 9% badanych) wartości 253 zł tj.: 3 partie przetworów owocowych wartości 114 zł, 1 partię przetworu warzywnego wartości 48 zł, 2 partie wyrobów cukierniczych wartości 91 zł. Nieprawidłowości związane ze stosowaniem przepisów dla produktów rolnictwa ekologicznego polegały na: umieszczeniu na opakowaniu jednostkowym unijnego logo produkcji ekologicznej niewłaściwych rozmiarów dla 1 partii wartości 70 zł, podaniu na opakowaniu jednostkowym informacji o treści produkt wolny od GMO podczas gdy wszystkie produkty ekologiczne nie mogą zawierać GMO dla 1 partii wartości 48 zł. Inne nieprawidłowości w oznakowaniu to: 2
brak określenia najlepiej spożyć przed poprzedzającego datę minimalnej trwałości dla 1 partii wartości 48 zł, podanie w niewłaściwej kolejności cyfrowej daty minimalnej trwałości dla 3 partii wartości 114 zł, nieumieszczenie w tabeli wartości odżywczej wszystkich składników odżywczych oraz podanie ich w niewłaściwej kolejności dla 1 partii wartości 21 zł. Celem wyeliminowania nieprawidłowości skierowano wystąpienia pokontrolne do producentów zakwestionowanych wyrobów oraz poinformowano właściwe terenowo Wojewódzkie Inspektoraty Jakości Handlowej Artykułów Rolno Spożywczych i Stacje Sanitarno- Epidemiologiczne. W odpowiedzi na wystąpienia pokontrolne producenci poinformowali, iż podjęli działania naprawcze. 3.2 OCENA JAKOŚCI W zakresie zgodności parametrów jakościowych z obowiązującymi przepisami oraz deklaracjami producentów podanymi na opakowaniach jednostkowych zbadano laboratoryjnie 13 partii produktów rolnictwa ekologicznego wartości 762 zł. Badaniem objęto: 2 partie soków wartości 52 zł, 1 partię przetworu owocowego wartości 56 zł, 1 partię przetworu warzywnego wartości 48 zł, 5 partii produktów zbożowych wartości 308 zł, 4 partie wyrobów cukierniczych wartości 298 zł. W wyniku przeprowadzonych badań laboratoryjnych zakwestionowano z uwagi na niewłaściwą jakość 2 partie produktów wyrobów cukierniczych wartości 91 zł (co stanowiło 15% partii badanych w tym zakresie). Wśród kwestionowanych produktów były: o Jagody Goji w surowej czekoladzie a 70 g CO COA; o Bio ciasteczka Ani niskokaloryczne, bezcukrowe, jogurtowe a 150 g. W przedmiotowych wyrobach stwierdzono wyższą zawartość tłuszczu. Dla: o jagód Goji w surowej czekoladzie a 70 g CO COA producent zadeklarował 26,01g tłuszczu w 100g produktu, a w wyniku urzędowej kontroli stwierdzono 33,04g przy niepewności pomiaru ± 2,25, o Bio ciasteczka Ani niskokalorycznych, bezcukrowych, jogurtowych a 150 g, producent na opakowaniu jednostkowym zamieścił informację wypiekane bez tłuszczu i zadeklarował 0,5 g tłuszczu w 100g produktu, a w wyniku urzędowej kontroli stwierdzono 10,4 g przy niepewności wyniku ± 0,7. Objęte kontrolą produkty pochodzenia ekologicznego nie zawierały w swoim składzie substancji dodatkowych ( dodatków do żywności) niedozwolonych. 3
W celu wyeliminowania stwierdzonych nieprawidłowości do producentów bądź dystrybutorów kwestionowanych wyrobów skierowano wystąpienia pokontrolne z wnioskiem o zapewnienie właściwej jakości produktów (zgodnej z deklaracją) wprowadzanych do obrotu handlowego oraz powiadomiono właściwe terenowo Stacje Sanitarno Epidemiologiczne. 3.3. ZGŁOSZENIE DO SYSTEMU KONTROLI ROLNICTWA EKOLOGICZNEGO Jeden kontrolowany przedsiębiorca dokonał zgłoszenia firmy do systemu kontroli rolnictwa ekologicznego. Pozostali kontrolowani przedsiębiorcy nie podlegali obowiązkowi certyfikacji. 3.4. POSIADANIE DOKUMENTÓW IDENTYFIKUJĄCYCH DOSTAWCÓW We wszystkich kontrolowanych placówkach przedsiębiorcy posiadali dowody dostaw lub inne dokumenty, na podstawie których można było dokonać identyfikacji przedsiębiorców dostarczających oceniane ekologiczne środki spożywcze do kontrolowanych placówek. 3.5. RZECZYWISTA ILOŚĆ PRODUKTU W zakresie zgodności masy netto z deklarowaną przez producentów w oznakowaniu oceniono 36 opakowań produktów badanych laboratoryjnie, pochodzących z 13 partii wartości 762 zł. W wyniku badań nie stwierdzono niedoborów masy netto w stosunku do deklarowanej przez producentów na opakowaniach jednostkowych. 3.6. PRZESTRZEGANIE DAT MINIMALNEJ TRWAŁOŚCI LUB TERMINÓW PRZYDATNOŚCI DO SPOŻYCIA Przestrzeganie terminów przydatności do spożycia oraz dat minimalnej trwałości sprawdzono we wszystkich placówkach. Zbadano łącznie 67 partii wartości 3032 zł. Nie stwierdzono w sprzedaży produktów po upływie dat ważności. 3.7. WARUNKI, SPOSÓB PRZECHOWYWANIA I OFEROWANIA PRODUKTÓW ROLNICTWA EKOLOGICZNEGO We wszystkich kontrolowanych placówkach sprawdzono warunki i sposób przechowywania produktów rolnictwa ekologicznego z uwzględnieniem zaleceń producentów oraz wymagań obowiązujących przepisów i nie stwierdzono nieprawidłowości. 3.8. ORZECZENIA LEKARSKIE W kontrolowanych placówkach przedsiębiorcy i zatrudnieni pracownicy posiadali aktualne orzeczenia lekarskie wydawane do celów sanitarno-epidemiologicznych. 3.9. IDENTYFIKACJA KONTROLOWANEGO PRZEDSIĘBIORCY 4
Identyfikacji kontrolowanych przedsiębiorców dokonano w oparciu o wpisy do Centralnej Ewidencji Działalności Gospodarczej lub Krajowych Rejestrów Sądowych. Wszystkie kontrolowane placówki znajdowały się pod nadzorem Stacji Sanitarno - Epidemiologicznych i każdy z kontrolowanych przedsiębiorców prowadził działalność zgodnie z zakresem określonym w decyzji wydanej przez organ sanitarny. WYKORZYSTANIE USTALEŃ KONTROLI Wobec 3 przedsiębiorców zostaną wszczęte postępowania administracyjne w sprawie nałożenia kar pieniężnych wynikających z art. 40 a ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno spożywczych (Dz. U. z 2014 r., poz. 669 z późn. zm.); Ponadto przesłano: 4 wystąpienia pokontrolne do producentów zakwestionowanych wyrobów, 3 informacje do Wojewódzkich Inspektoratów Jakości Handlowej Artykułów Rolno- Spożywczych w Łodzi, 2 informacje do właściwych terenowo Stacji Sanitarno - Epidemiologicznych. 5