Nr. 31. Cena po edyflezego numeru 100 nffe,. Czwartek, dna 8-go lutego 1923. fok 3 P R Z E D P Ł A T A : täxx mk. aa mesąc u agentów 1 5 0 0,- mk. na mesąc na poczce (Wychodz codzenne z wyjątkem nedzel śwąt) H e dam y zem, sk ą d n a sz ród! Adres redakcj admnstracj: K atow ce, u lca W arszaw ska 58- REKLAMY: 200 m. za wersz mm. OGŁOSZENIA: 60 m. za wersz mm. Za neścsłość podanreh przez telefon obweszczeń ne berzemy żadnej odpowedzalnośc Telefon: Katowce 1330. Bytom 27 Nowy dyrektor PKKP. W arszaw a, 7. 2. (T elef. od własn. kor.) R yrektor P. K. K. P. Dr. Jan Kanty Steczkow sk, który daw nej jako m nster skarbu nczem sę ne odznaczył, m anowany został naczelnym dyrektorem P olskej Kraj. Kasy P ożyczkow ej, Strassbnrger wcemnstrem spraw zagrancznych. Warszawa, 7. lutego. (Telefonem od własn. koresp.) środowe posedzene Sejmu, które trw ało 6 godzn, było faktyczne dnem debutantów poltycznych. Przemawal przeważne now posłowe. Dyskusję nad prowzorjum budżetowem rozpoczął prezes Chrześcjańskej Demokracj Chacńsk, który stawł wnosek o odesłane całego prowzorjum do komsj celem dokładnego rozpatrzena no W arszaw a, 7. 2. (Telef. od nasz. kor.) W najblższym czase nastąp nomnacja w cem nstra handlu przem ysłu p. Strassburgera na w cem nstra spraw zagrancznych. wych wydatków. Nomnacja ta dokonana bedze w celu w ększego uw zględnena czynnków gospodarczych w mnsterjum spraw zagrancznych. Z Komsj drożyzn. Sejmn Rzplt Warszawa, 7. 2. (AW.) Na dzsejszem posedzenu sejmowej komsj drożyźnanej komsarz nadzwyczajny do walk z drożyzną, p. Hartleb ośwadczył, że dzś zberze sę komtet ekonomczny Rady Mnstrów dla rozpatrzena sposobów przecwdzałana drr-tyźne ustalena wspólnego stanowska w tej sprawe Rządu Sejmu. Delegat Mnsterstwa spraw wewnętrznych zakomunkował, że s polecena Rady Mnstrów wyznaczono specjalnego funkcjonarusza tego Mnsterstwa celem zbadana przyczyn braku cukru. Protest polsk w Berlne. Warszawa, 7. 2. (Pat.) P oseł nadzw y- w ą jn r mnster pełnom ocny R zeczypospoltej w Berlpe p. M adejsk w ystosow ał z polecena rządu polskego do m nstra spraw zagrancznych R zeszy nem eckej notę z protestem z powodu utrzym ywana przez m nsterstwo obrony R zeszy (Rechsm n S.ernm) w B erlne stosunków służbowych na terytorum Pobkem z obywatelam polskm, poprzedno ofceram lub żołnerzam armj nan'eckej. Polska jako czynnk pokoju w Europe. W a r s»awa, 7. 2. (AW.)' Kurjer Warszawsk" w artykule wstępnym, omawającym ekspose mnstra spraw zagrancznych Skrzyńskego, psze m..: Jeżel kedy, to w szczególnośc teraz, równe wyraźne jak w roku 1920, Polska sto przed sądem hstorj w tym sense, że u- sprąwedlwa przed oczyma młującej cenącej pokój Europy swoją olbrzymą rację stnena państwowego. Ne ulega żadnej wątplwośc, że bez stnena Polsk jej czynnej poltyk pokojowej ne może być w Europe an pokoju an równowag poltycznej, an nawet złagodzena fal socjalnej". Polsko-rosyjska konw. santarna Warszawa, 7. 2. (AW.) Dzś o godz. 6 po połudnu będze podpsana konwencja santarna mędzy Polską a Rosją, Ukraną Bałorusą sowecką. Jest to perwsza konwencja, zawarta z Rosją na podstawe traktatu ryskego. KURS MARKI POLSKIEJ, NIEMIECKIEJ I DOLARA. W arszaw a, 7. 2. (Pat.) Marka nem e- ;ka 0,95. Dolar U. S. A. 35,650. Berln, 7. 2. (Pat.) Marka polska 1,08. Dolar U. & A. 8&000, 1 9 4 =1 4. Prowzorum budżetowe przyjęte przy pomocy Nemców, żydów I Ukrańców. Następne debutował ludowec B y r k a, dawnejszy kerownk mnsterstwa skarbu za rządów socjalsty Moraczewskego, Wyzwolenec Łypaszewcz, tudzeż socjalsta D aman d. Ten ostatn, który dotąd zawsze zwalczał Władysława Grabskego tak w prase jak z trybuny parlam entarnej, tym razem gorąco poparł go jako nowego m nstra skarbu. Imenem żydów debutował poseł Rech, który wygłosł mowę wprost prowokacyjną, domagając sę nesłychanych przywlejów dla żydów. Ukranec W a - syńczuk Bałorusn Pankewcz równeż poraź perwszy przemawal w Sejme, uskarżając sę na rzekome krzywdy" mnejszośc narodowych, w rezultace jednak obecał poperać rząd. Im enem klubu nemeckego przemawał Somscher, który równeż poparł rząd wyrazł nebywałą czołobnośó premjerow Skorskemu, nazywając go człowekem, którem u udało sę rozwązać problem mnejszośc narodowych w Polsce. W głosowanu wnosek narodowców o o- desłane prowzorjum budżetowego' do Komsj upadł 194 głosam przecw 149. N a stępne upadła poprawka żydów, ażeby każde przekroczene kredytu mogło nastąpć tylko za zgodą Sejmu. Odrzucono lówneż poprawkę Wasyńczuka Pryłuckego o uwzględnene potrzeb szkolnych mnejszośc narodowych, jakoteż szkół języka żydowskego. Przyjęto natomast rezolucją, domagającą sę przeprowadzena redukcj urzędnków o 10 proc. do 1. lpca r. b., a dalszych 15 proc. do końca r. b. Uchwalono wezwać rząd do przedłożena w cągu 15 dn projektu o znesenu mnsterstwa zdrowa mnsterjum dla poczt telegrafów. N astępne całe prowzorjum budżetowe przyjęto en bloc" wększoścą głosów przecw głosom grup narodowych. Francuz obsadza Hamburg? ZAMIAR ZAJĘCIA HAMBURGA. Wedeń, 7. 2. (Pat.) Neues W ener Journal przynos wadomość, pochodzącą jak tw erdz, z kół dyplom atycznych, jakoby Francja m ała zamar obsadzć Hamburg w celu przeszkodzena transportom w ęgla do Nemec. Ten sąm dzennk podąje, że obsadzene obszaru B aden nastąpło wobec wstrzym ana przez rząd bawarsk ruchu kolejow ego m ędzynarodowego, co unem ożlwa komunkacje z W arszaw ą lub Budapesztem- Ponadto rząd francusk zam erza przeprowadzć w raze oporu nem eckego dalsze sankcje. ZAMIAR OBSADZENIA DALSZYCH TERENÓW. Berln, 7. 2. (H avas-pat.) D zsaj zńowu w obszarze Ruhry aresztow anych zostało klku w yższych urzędnków nem eckch, m edzy nnym prezes dyrekcj kolejow ej w Trew rze Ludw gshafen oraz perw szy burmstrz Dusburgu. Nektórzy zostal w ysedlen. O - pór nem eckch urzędnków oraz ustaw czne wypadk sabotażu zdaje se, zmuszą do rozszerzana obszaru okupacj. Jak stam tąd donoszą, przewduje sę obsadzene Elberfeldu, Barmenu Hammu. POŁOŻENIE W ZAGŁĘBIU RUH RY. Londyn, 7. 2. (Pat.) Korespondent Evenng Standart w D usseldorfe opsuje położene w zagłębu Ruhry ośw adcza, że rząd nem eck w znow ł dawne sw oje praktyk propagandy, opowadając hstore o głodze, który jest rzekomo następstw em dzałań francuskch w za-glębu Ruhry. Korespondent zaznacza, że generał D egóutte udzelł mu w szelkch ułatw eń dla przeprowadzena sw o bodnej ankety w tej sprawe. Po przeprowadzenu tej ankety jak rów neż po dokładnym objaźdze m ejscow ośc w zagłębu Ruhry a m anowce po zwedzenu H attngen G elsenkrchen korespondent stwerdza, f e Nemcom ne brak nczego. Z tego co w dzał w okolcy Dortmundu stwerdza, że ludność ma w elke dostateczne zapasy w szelkch artykułów żyw noścow ych. Ne spotkał on na ulcach ay jednej osoby nędzne odzanej. Zaś spostrzegł tysące dzec o zdrowym w yglądze bawących sę w esoło na ulcach placach. W dalszym cągu stwerdza korespondent, że na przestrzen 200 ml. angelskch w dzał zaledw e 200 żołnerzy armj okupacyjnej. Nadmena przytem ośw adczene adutanta generała D egoutta że swobodne m oże opsać w szystko co w dzał, gd yż na terene okupacyjny mnema żadnej cenzury, CIĘŻARY OKUPACJI. Berln, 7. 2. (Pat.) Jak donoszą z Essen, cężary okupacj są coraz dotklw sze pommo że lczba wojsk została znaczne zmnejszona. N ajw ększe koszta spowodowało zakwaterowane wojsk. H otele zażądały 24 mlony marek. Ogółem koszta dotychczasow e w ynoszą 374 m lony marek. DZIECIŃSTW O OPORU TRWA. Berln, 7. 2. (P at.) W trewrekm obw odze dyrekcyjnym uneruchomono prawe w szystk e tory kolejowe. W kołach nem eckch panuje wrażene, jakoby obwód rzek W upper m ał być zupełne odcęty od N emec. D alej donoszą, że w Herne kupcy postanowl bojkotować tow ary francuske a w R ecklnghausen postanowono, ne sprzedawać Francuzom żadnych towarów. DYPLOMATYCZNA ODPOW IEDŹ OJCA SW. Kolona, 7. 8. (Pat.) Według donesena Kölnsche V olkszetung kardynał kanclerz Caepar w ystosow ał psm o do kardynała Śchultego w odpowedz ńa jego apel do papeża, w którym zapew nł go, że wypadk nad Renem Ruhrą leżą Ojcu Św ętem u bardzo na sercu, że Ojcec Św ęty ne zanecha nczego, aby przyczynć ś@ do złagodzena cer peń zapewnć pokój Bezprawne zarządzene dyrektora w Katowcach. Z rozporządzena d y r e k to r a polcj w Katowcach skonfskowano wczorajszy pozostały nakład Gońca Śląskego", numer środowy, za wydrukowane Lstu" Elgjusza Newadomskego do wszystkch Polaków. K onfskata nastąpła popołudnu, gdy już prawe cały nakład Gońca" był w posadanu abonentów. Peczołowtość", jaką dyrekcja polcj w K atow cach otacza Gońca Śląskego", jest tem dzwnejszą, że konfskata równeż za zameszczene Lstu Newadomskego nnych psm polskch, jak naprzykł. Głosu Lubelskego", Słowa Radomskego" Gaz. Por." n. została nazajutrz uchylo-, na, uneważnona. Zadzwa wobec tego, że mmo wszystko jeszcze Gońca Śląsk." dyrekcja polcj w Katowcach wybrała sobe za cel swych pocsków. Zarządzene to bowem ne jest zgodne z prawem, co podkreśla także nterpelacja, wnesona we wtorek w Sejme Rżpltej przez posłów, narodowych,którą w dosłownem brzm enu przytaczamy na drugej strone. I n terpelacja m.. zapytuje Rząd, co zam erza uczjnć, aby odnośnych urzędnków, którzy zarządzl konfskatę psm, pocągnąć do odpowedzalnośc kary za nadużyce władzy. W sprawe konfskaty Gońca Śl." t e lefonuje nam nasz korespondent war^ szaw sk: Warszawa. 7. lutego. Wadomość o konfskace Gońca Śląskego" wywołała w tutejszych kolach poltycznych nesłychane oburzene; albowem konfskata Słowa Radomskego" Głosu Lubelskego", które wydrukowały ten sam Lst", z rozporządzena sądów okręgowych w Radomu Lublne została już u- chyloną. N a wtokowem posedzenu Sejmu Rzpltej posłowe Zwązku Lud. Nar. zgłosl nterpelację w sprawe konfskaty odnośnych psm za nkrym now ane a rty kuły, gdy konfskatą taka sprzecwa sę K onstytucj prawom o wolnośc obywatelskej; dlatego też konfskatę Gońca Śl.", który podał ten sam Lst", uważa sę zą bezprawną. Cekawśmy, jak rząd zareaguje na nterpelację; werzymy jednak, że pochwal zarządzene sądów, podwładnych m nstrow sprawedlwośc, jako, że wyroków sądowych zazwyczaj krytykować ne wolno, zapobegne na przyszłość tego rodzaju wykolejenom" sę podwładnych urzędnków. ROZKAZ GENERAŁA KOMENDERUJ. Ludwgshafen, 7. 2. (Pat.) A lanck generał komenderujący w Nadren w ydal rozporządzene, na m ocy którego cały personel kolejow y okręgu kolejow ego w P alatynace ma być zatrzym any z warunkem, że w ykonane będą rozkazy polow ej komsj kolejowej. Opornych należy oddawać pod sąd w ojenny najostrzej ukarać. FRANCUZI W BADENJI POSUWAJĄ SIĘ NAPRZÓD. Offenburg, 7. 2. (Pat.) Gmna Urloffen w okolcy Appenweler została wczoraj obsadzona przez wojska francuske. Dalej donoszą, ż Francuz obsadzl dalsze urzędy pocztowe pomędzy nm pocztę w Offenburgu, wydall wszystkch urzędnków pocztowych aresztowal dyrektora poczty głównego sekretarza, Frey»
Konferencja polsko-bałtycka w Helsngfors. W a r 8 z a w a, 7. 2. (AW.) Z końcem b. m. ma sę odbyć w Helsngforse konferencja przedstawcel Polsk państw nadbałtyckch. K onferencja będze m ała charakter ekonomczny. Celem jej jest zebanc m aterjału dla przyszłych traktatów handlowych pomędzy państw am bałtyckem. Warszawa, 7. 2. (AW.) Przegląd W eczorny donos, że na czele delegacj polskej, która ma sę ndać dc H elsngorsu na konferencję ekonomczną państw bałtyckch będze stał p. H enry k Strassburger, który jak podaje dalej ten dzennk ma być manowany podsekretarzem stanu w Mnsterstwe spraw zagrancznych. Podwyższnne plac w Berlne Berln, 7. 2. (Pat.) Prywatnym urzędnkom bankowym podnesono płace o 100 proc. w stosunku do poborów stycznow ych. Blskepodpsane pokoju zturcją Paryż, 7. 2. (Pat.) Neue Free P resse Honos: W e francuskch kołach urzędowych przypuszczają, że pokój z Turcją będze podpsany m nejw ęcej za 10 dn. Podpsane pokoju ne będze odroczone z powodu odjazdu Ism eta-baszy do Angory, poneważ w Lozanne pozostal jeszcze nn pełnom ocncy tureccy. Znowu zwycęstwo stanowska francuskego Angla ustępuje w spraw e Turcj. Paryż, 7. 2. (Pat.) Dyplom atyczny w spółpracownk Ha vasa dowaduje sę z dobrze ponformowanego źródła, ż rząd an gelsk zawadom ł rząd francusk o swojej gotow ośc do lojalnego rozpatrzena propozycyj które Ism ed-basza przedłoży jutro aljantom. J a k sę zdaje, A nglja zam erza odłączyć gospodarcze klauzule od traktatu pokojow ego. Z drugej strony Anglja wzbrana sę podjąć dal z y c h rokowań z Turkam, jeżel Turcy wperw n e dadzą dowodów sw ej dobrej w ol. Poncare po przyjęcu do wadom ośc poglądu angelsk ego postanow ł przyłączyć sę do nego. P rezydent mnstrów francuskch zawadom ł wczoraj w eczorem kerow nka delegacj tureckej telegrafczne, ż pow nen natychm ast zakom unkować sw oje ostateczne warunk, któreby Turcja była gotow a podpsać. Jak w ynka jednak ze stanow ska delegacj tureck ej w Lozanne, Turcy ne są skłonn zastosować sę do tego zaw ezw ana. W śród tych warunków jest coraz prawdopodobnejszem, Ismed P asza uda sę do Angory, aby porozum eć sę ze swom rządem. N eobecność jogo ne będze trwać dłużej nż 14 dn. W cza- #e tego przerwana konferencj rozume sę, rozejm zawarty w Mudanj pozostaje nadal w m ocy. Ism ed P asza sam ośw adczył, ż k rok neprzyjacelske ne będą podjęte na nowo. Paryż, 7. 2. (Pat.) Havas potwerdza 0 Kopernku szlachetny**.*) (W e lk e dzeło tw e pchnęło ducha nam w lata d a le k e... W dnu 19 lutego b. roku upłyne 450 lat, od pamętnej daty, gdy to w Torunu Ujrzał śwatło d/enue w 1473 roku IV lu tego, nasz welk astronom Mkołaj Kopernk, syn Mkołaja Kopernka, kupca krakow skego, późnej toruńskego B arbary z Waczeurodów. Studjowal we W łocławku (ówczesnej szkole katedralnej), w ro k u 1491 wpsał sę na un w ersytet krakowsk. gdze mał być ucznem znakomtego podówczas a s tr 'noma, Wwjce l.n z Btudzewa Brudzewskego (1443 1497), następne w. m u 1495, 'puśc) Kraków, a t'j w następnym roku udać sę do Włoch. So Bolonj, gdze obok nauk prawnczych, ftndjow ał z zapałem astronom jo. W 3500 przez Florencję Sennę podążył do Rzym u. gdze mal w y k ła d a ć w rzymskej Sapenzy. 1501 bawł w Padwe, gdze przebyw ał (z w yjątkem dwumesęcznego pobytu w Ferarze, tern ctt a m orta ), aż do 1504 roku. Za powrotem do Ojczyzny, zameszkał w H elsbergu (W arma), a potem po roku 1512 udał sę do Frauen- *) Cytat Z dzeła Gordana Bruna d Nola ( 1548 1560) p. t.,.de m m enso et nnumerablb u s. gdze meśc sę w ersz: poezje o św atłośc M kołaja Kopernka, (po łacne), a któr r n rzeło żvl Józef Jankow sk. Dlaczego skonfskowano Gońca SI." Interpelacja o konfskaty psm. N a wtorkowem posedzenu Sejmu posłowe Zw. L. N. zgłosl następującą nterpelację do p. M nstra Spraw W e wnętrznych p. M nstra Sprawedlwośc w sprawe nezgodnej z prawem konfskaty psm narodowych: Słowo Radomske, Gonec Krakowsk Głos Lubelsk w dnu 1. 2. 23 r. wydrukowały lst śp. E. Newadomskego następującej treśc: N e chcę, aby wyrok na m ne wykonany stał sę powodem zemsty krw. Był on zgodny z prawem zgodny z życzenem modern. Był zatem sprawedlwy. W ęcej, był potrzebny. Śmerć m oja jest konecznem uzupełnenem mego czynu. Bez nej byłby on netylko bezpłodny, ale leżałby na nm ceń mordu. Śmerć to zetrze. Czyn mój dopero zakwtne oblany krw ą moją. Zakwtne, to znaczy przemów do narodu. Głupcy hpokryc wdzą w nm akt szaleństwa, albo fanatyzm u. Tak ne jest. Byłoby źle z Polską, gdyby odrobna charakteru wystarczyła, aby być uznanym za war jata, a odrobna uczuca, wychodząca poza normę przecętną dawała kwalfkacje na fanatyka. Czyn był straszny, bo musałem uderzyć w naród ne słowem bezslnem, ale gromem! Gromem, równym tej hańbe, jaką go. oplwała spółka cyncznych hultajów jawnych wrogów Polsk. Musałem uderzyć gromem, aby zbudzć tych, co mnemają, żc Polska już całem sę stała, że mnął czas wysłków ofar że broń można już złożyć. Tak nc jest. To, na co patrzą oczy nasze, ne jest jeszcze Polską. Ne o takej śnły welke serca poetów naszych, ne za taką cerpały, walczyły gnęły pokolena. To jest jeszcze ta Polska, na którą ze zgrozą rozwarły sę straszlwe oczy królewskego u- pora Kazmerza, w neśmertelnej wzj ostatnego z proroków naszych. To jest dopero Polska Płsudskego J udeo-polska. Naród polsk do głosu w nej jeszcze ne doszedł. Polskę prawdzwą trzeba dopero zdobyć zbudować. W walce o ną nech sę hartuje duch pokolena. Od udzału w te] walce ne u- walma nkogo an wek, an stanowsko społeczne, an przynależność lub neprzynależność do partj. Trzeba ją zacząć od zwycęstwa nad sobą, od pokonana własnej słabośc. W alczący o deę narodową muszą wy kazać netylko energję, rozwagę zdolność do czynu twórczego, ale także ne odzowne welkość ducha, to jest to, pzego najwęcej brakuje ch przecwnkom. Ne będąc ngdy w etane dorówn-ć tam tym w przewrotnośc, nech broną de słą oręża takego, którego welkość wadomość z Londynu, ż koła rządow e n& Qua d'orsey zaw adom ły Foregen Offce o tom, że delegacja turecka w Lozanne zgodzła burga, gdze też dokończył żywota. (1543). Te szczegóły zamykają lata nauk podróży naszego astronoma. Włóczęga o- bok pracy, nesłychanej, nemal na każdem polu, bo Kopernk obok matematyk, astronom j, znał wyborne prawo, technkę (mał wybudować we Franenburgu wodocąg), obok poezj, m alarstw a, a nawet medycynę! Jest naszym Leonardem da Vnc! W tym type renesansowych ludz genjalnych, przy olbrzymej wedzy, pracy, nepospoltych zdolnoścach, cchych welkośc, a tej szlachetnej prostoty... Ludz, których wedza nauka daje wekom tylko w jednostkach, aby starczyły na wek ludzkośc całej! My dzsaj patrzymy w tę postać naprawdę z tern uwelbenem, z jakem ją nam m alują współcześn, choćby nasz Śtarowclsk, czy Włoch, Gasseud ( V ta Copernc ), a jakżeż nam jej zazdrośc w ohydne prostackm Trnkspruchu, opasły mnch augustjann, reformator, Marcn Luter, nazywając go głupcem szaleńcem (der N arr wll de pękno będze zdobywać duszo zwycężać w nch wszelke truczny. To sę już zaczyna... Śwęte nadzeje moje ne zawodły. Co jest zdrowe polske w oboze lewcy, usłyszało mój głos. Umeram szczęślwy, że dzeło zbudzena sumeń zjednoczena serc polskch już sę pełn. W czynach, z mocy ducha płynących utajona jest potęga straszlwa. Słowa są potrzebne, ale ne trzeba ch przecenać. Zwycęża ostateczne czyn twórczy, albo śwadoma sebe celu ofara. Wszyscy jesteśmy do nej zdoln, tylko ne znamy sebe. Ne wemy, jake sły drzemą w nas utajone, jak je łatwo wyzwolć. Duch polsk zawera w sobe skarby neznane neprzebrane. Nech ne m arneją. Każdy z nas ma w sobe welke neznane Ja. Nech z warą zstępuje w głąb szuka własnej mocy. Idea narodowa, żeby zwycężyć, mus być welka. Welką będze o tyle, o le meścć ją będą welke serca. Zarządzenem mejscowych władz adm nstracyjnych psma te uległy konfskace. Na mocy rozporządzena komsarza ządu na m. Warszawę, skonfskowany został w W arszawe Dzennk Poznańsk z dn. 3. 2. 1923 r. za wydrukowane powyższego lstu. Aczkolwek władze numer ten przepuścły, ne znajdując w nm nc karygodnego. D na 2. 2. r. b. skonfskowany został na mocy rozporządzena tegoż komsarza Anusza N r. 32 G a zety Porannej za wydrukowane streszczena powyższego lstu. W dalszym cągu uległ konfskace nadzwyczajny dodatek Gazety Porannej z dna 31 styczna r. b. Tegoż dna komenda polcj telefonczne uprzedzła redakcje: K urjer a W arszawskego h Rzeczypospoltej, że wydrukowane przez te psma w całośc ostatnego przemówena śp. E. Newadomskego pocągne za sobą ch konfskatę. Stojąc na grunce prawa, praworząd nośc mając w najwyższym poszanowanu obowązującą nas Konstytucję, gwałconą przez władze wykonawcze, a szczególne przez koms. Anusza, który nejednokrotne już konfskował prasę narodową, nżej podpsan zapytują p. M nstra Spraw Wewnętrznych M nstra Sprawedlwośc: * 1) czy wadomo m, że tego rodzaju nelegalne konfskaty m ały mejsce, jeżel wadomo to 2) co zamerzają uczynć, aby zapewnć na przyszłość korzystane z poln praw o- bywatelskch wększoścom polskm w Polsce 3) czy zamerzają usunąć pocągnąć do odpowedzalnośc tych urzędnków, a w perwszym rzędze kom. Anusza, którzy dopuścl sę nadużyca władzy? se na przepsy zawarte w projekce traktatu pokojowego, wobec których zajm owała dotychczas stanowsko odmowne. ganze Kunst Astronomja. umkehren...), wdoczne ne mógł ścerpeć genjalnego w hstorj Polsk człoweka, um ysł przewrotny reformatora... A kedy Luter o- twarce sę tak wyrażał, uczen nemeccy spostrzegl sę, że lepej tę postać sobe przywłaszczyć, choć K opernk psał w lśce do króla polskego, że Krzyżacy, to legones latronum (bandy zbójów!); darowal tn wwkemn astronomow, orzemlczając te słowa prawdzwe, a fałszując wszystke prawdzwe dane o Kopernku, zdołal go nam pozorne wydrzeć, chwaląc sę nemeckm Kopernkem! Ale na szczęśce znalazł sę w Polsce uczony, który zbł te wszystke fantazje nemecke nezbtym dowodam, prof. dr. Ludwk Brkenmaer! (Bedaczysko) ne mógł za czasów austrackch otrzymać katedry zwyczajnego profesora, boć godzł w fałszywą dumę nemecką... Kopernk obalł stary system geocentryczny, zastępując go śmało heljocentrycznym! Ne była to prosta negacja, po krytyce, gdy już starożytn (Ccero, Hketas, Esfautos nn) powątpewal w teorję P to lemeusza; ale drogą głębokch poszukwań, afrm acja oparta na nowym zupełne poglądze. Zapewne, że w kosmografach do dzś dna pokutuje geocentryzm, ostateczne jako łatwejszy w tłomaczenu welu zjawsk na zem, jednak karta neba, gwazd, uległa bezpowrotne zmane na korzyść naszego Kopernka, a raczej w myśl jego heljoeentrycznego systemu. Dzw nas, że w tej pracy, a raczej re wolucj poglądów, w welkej merze zaważy) u Kopernka, Ccero, ten genjalny eklektyk, przengdy twórca... Najwększym dzełem Kopernka, jest wydane w roku 3543: O obrotach cał nebeskch (ksąg sześcoro), które doczekało sę w cągu weków pęcu wydań, a manowce w roku 1566 w Bazylj, w roku o!617 w Amsterdame, w 1RS4 w Pogrzeb śp. Augustyna Śwdra. Wczoraj w środę dn. 7-go b. m. o Scej po połudn. odbył sę w Lpnach pogrzeb ś. p. Augustyna Śwdra, chorążego W. P. zamordowanego w Katowcach, w nocy z dn. 2-go na 3-go b. m. Przed domem rodzny ś. p. 6., z którego wyruszył orszak pogrzebowy, zgromadzły sę tysączne tłu my mejscowej ludnośc oraz zastępy byłych powstańców, zwązków sokolch, towarzystw śpewackch t. p., które przybyły z sztandaram orkestram. Sztandarów było około 20. Na pogrzeb przybył p. generał Horoszkewcz w otoczenu ofcerów. Obecna była równeż wojskowa komp. honorowa orkestra wojskowa. Z województwa przybyl p. redaktor Przybyła, referent prasowy p. Pam puch, kerownk bura statystycznego, obaj dobrzy znajom zmarłego. Żołnerze wyneśl z domu trumnę z prostych desek okrytą bało-czerwonym sztandarem. N a trum ne złożona była szabla czapka zmarłego. Orszak żałobny udał sę naprzód do koścoła parafjalnego. K araw an poprzedzły lczne deputacje z sztandaram weńcam, za trum ną postępowała rodzna, a za ną wojskowość lczna publczność. Orszak żałobny prowadzł ks. wkary Palarczyk z L pn w otoczenu dwuch duchownych, z tych jeden kapelan wojskowy. W koścele odprawone zostały egzekwje, poczem udano sę w pochodze na cmentarz parafjalny, gdze pochowano szczątk ś. p. Śwdra. Po odprawenu modłów przemówł ks. Palarczyk, osobsty dobry znajomy zmarłego. Podnósł on zasług narodowe cnoty chrześcjańske zmarłego, wyrazł głębok żal z powodu jego tragcznej śmerc przedwczesnego zgonu, gdyż ś. p. śwder mógł był jeszcze wele zdzałać dla społeczeństwa, co też było stotne jego chęcą pragnenem. W końcu ks. P. podzękował wszystkm, a w szczególnośc gen. Horoszkeweżow za udzał w pogrzebe uczczene przez to pamęc zmarłego, który zwłaszcza na terene L pn położył welke zasług około odrodzena narodowego akcj wyzwoleńczej. Następne m ajor Ludyga-Laskowsk, menem towarzyszów bron zmarłego jako jego bezpośredn przełożony w służbe wojskowej podkreślł cnotę żołnerską zmarłego jego dzałalność lterackodzennkarską na Górnym Śląsku. W * menu powstańców najblższych kolo* gów wojskowych zmarłego złożył w kopcu hołd jego pamęc. Potem odśpewany wspólne rotę Konopnckej - poprzedno zaś chór mejscowego tow. śpewacze» go odśpewał peśn żałobne. Na grobe złożono cały stos weńców od różnych stowarzyszeń przyjacół zmarłego. W ten sposób uczczono zasług pa* trjoty-psarza żołnerza górnośląskego. Nech odpoczywa w pokoju. zborowen wydanu dzeł K opernka m W arszawe, zaś w roku 1873 w Torunu! O samym mstrzu psało u ń** welu* nestety ne wszyscy doceral do źródeł prawdy, z prostych braków naprawdę «słotnych szczegółów, które w cągu we* ków rozproszyły sę po bblotekach euro* pejskch, neraz przez Nemców skwapl* we chowane nedopuszczalne dla ogól» nych badań. Dzsaj dzęk może własnemu pań* stwu, możemy śmelej szukać prawd o Kopernku, a zwalczywszy szereg błędów' musmy sę zdobyć na publkacje choćby w klkunastu językach, dla cyplzowanęj Europy, Am eryk Azj! Nakonec o krótkm poemace Gordana Bruna na cześć naszego astronoma! Poeta-flozof, welk duch rewolucyjny, dostrzegł w dzele człoweku Kopernku, swoją pokrewną duszę, a że jemu zawdzęczał sporo, uczcł tę moc twórczą w astronome, poematem dydaktycznym, pełnym tych szlachetnych zwrotów do swego mstrza... Od tych pochwał ro sę we włoskch ksążkach, a nema studjun welkego, gdzeby Kopernk ne mał tego z mejsc najdogodnejszego, bo Włos czczą w naszym astronome genjusza welkch epok, wększych myśl, a nade wszystko twórcę odkrywcę nowych śwatów naszej myśl.
SMr, 3 1 GONIEC SLĄSKI 8-go lutego 1923 Mowa Ponearego o akcj francnfjklef Zagłęba Ruhry. P a. y ż. (Pat.) Na bankece zjednoczena dzennkarzy republ. wygłosł prezydent M nstr. Poncare mowę poltyczn ą; ośwadczył on: Ne z uczucem radośc, przystąplśmy do poltyk przymusu "wobec Nemec. Od klku lat przyglądalśmy sę Nemcom melśmy z nm cerplwość. Lecz cerplwość nasza spotkała kę tylko z roncznym dlatorskm odpowedzm. Ne mnej jednak udzellśmy Nemcom moratorum, chocaż Nemcy ne uczynły nczego, aby zapłacć swoje dług. Żądalśmy tylko, aby równocześne ogólnym problemem reparacj uregulowano dług wojenne oraz aby Nemcy przeprowadzły sanację swoch fnansów, zaprzestały emsjam banknotów oraz aby przygotowały mędzynarodową pożyczkę oraz aby przed ukończenem moratorum dano aljantom odpowedne zastawy, tak, ftby aljanc za dwa lata, gdy znowu nadejdze godzna płacena dla Nemec, byl lepej uzbrojen wobec swego dłużnka. Myśl tej ne podzelal wszyscy aljanc, lecz wększość z nch uważała je za sprawedlwe. Kom sja odszkodowań odnośne do przepsów traktatu wersalskego stw erdzła cały szereg rozmyślnych uchybeń ze strony Nemec. Melśmy węc nezaprzeczalne prawa na podstawe 17 j 1.8 aneksu 2. traktatu pokojowego do 'przeprowadzena sankcj. P o stwerdzenu perwszych uchybeń wysłalśmy do zagłęba R uhry francuskch, włoskch belgjskch nżynerów oraz francuske (belgjske wojska. Po przybycu do zagłęba R uhry generał Degoutte w bardzo u- markowanej proklam acj do ludnośc wzywał do pełnena zwykłych czynnośc fcłużby, oraz wystosował do publcznych 1 prywatnych admnstracyj prośbę, aby ne przeszkadzano w spokojnej akcj władz okupacyjnych. Porozumene zdawało sę być możlwę a nawet łatwe. Perwszy (kontakt ż przemysłowcam, nżyneram j robotnkam był zadawałnający. Msja jnasza znajdowała sę prawe wszędze u (ludz z przychylnoścą. " Wówczas rząd nemeck wmęszał sę nastąpła zupełna zmana fro'nto. W śród urzędnków od (najwyższych do najnższych zorganzowano wszędze opór. Państwo wzbranało sę zapłacć przemysłowcom za węgel, przeznaczony do odszkodowana. Nemcy nawet zakazały dostaw reparacyjnych. Ze względu węc na złą wolę Nemec kom sja odszkodowań stwerdzła ponowne uchybene Nemec odnośne do przyjętych na sebe zobowązań odrzucła żądane moratorjum. Rząd berlńsk usłuje obecne zorganzować strejk generalny, który sę jednak ne uda. Wto mejsce f;wzywa do hałasujących demonstracyj, które mają ten cel, aby nas sprowokować, (zdenerwować o le możnośc doprowadzć do rozlewu krw. Po tej prowokacj (Nemcy zmenają znowu swe postępowane. Inscenzują strejk częścowe dokonują aktów sabotaży. U słuje sę unemożlwć Francuzom Belgjczykom pofcyt w zagłębu Rury. Desorganzuje sę służbę publczną, aby zmusć nas do ponoszena odpowedzalnośc za tą desorganzację. M sja M e n p. J M M g o, W szczupłem grone mężów nauk, odbyła sę w tych dnach w K ralow e uroczystość jubleuszowa jednego ö ssajznakom tszych polskch przyrodnków, Józefa Rostafńskego, obecne honorowego profesora unw ersytetu jagellońskego. Jublat urodzony w Warszawe w 1850 r., syn Tomasza, dyrektora Banku polskego, ukończył szkołę główną, kształcł sę potem w B erlne, zyskał stopeń doktorsk w Jene, w latach 1873 1876 był docentem unwersytetu w Strasburgu, w r. 1876 manowany profesdrem unwersytetu w Krakowe, od r. 1877 zalczony do grona członków Akademj umejętnośc, w której obecne jest przewodnczącym na dwu wydzałach. W roku 1921 upłynęło la t 50 od ogłoszena drukem perwszej naukowej pracy jublata. Z tego powodu Towarzystwo przyrodnków mena K opernka we Lwowe pośwęcło profesorow R ostafńskem u 47 tom swego cennego, czasopsma francuska jest zolowana bojkotowana. Odmawa sę nam wszelkch nformacj konferencj rozmów. Urzędncy pocztow telegrafczn przerywają nasze połączena. Urzędncy kolejow wstrzymują kom unkację wypuszczają jedvne pocąg z węgbtm do Nemec. Równocześne rzed nemeck sabotuje mędzysojusznczą komsję kontrolną wycofując swoch przedstawcel trybunału rozjemczego przerywając restytucje. Nemcy zakazują ekshumację zwłok zmarłych w Nemczech Zachodnch wojennych jeńców francuskch. Jednem słowem: Nemcy przecwstawają sę w wszelk sposób klauzulom traktatow ym naruszają systematyczne wszystke swoje zobowązana. Mo Panowe! Co na-ta wszystko, powedzeć? Kto może sę łudzć co do głębszego sensu tego postępowana? Nemcy w rzeczywstośc doprowadzone zostały przez nasze wkroczene do obwodu R uhry do pokazana nam dzsaj tego, co chętne bylby jeszcze trzymal w tajemncy przez klka lat. Zmuslśmy Nemcy, pokazać nam swoje karty gry. Dotychczas rządy nemecke ne mały żadnego zamaru rzetelnego wykonana traktatu pokojowego. Ngdy ne chcały zapłacć odszkodowań m ały tylko jedno dążene, aby nas oszukać. Dzsaj F rancja wdz to jasno, a powol cały śwat przekona sę o ten. Czego chcemy? chcemy tylko dwóch rzeczy: aby nas odszkodowano za zglszcza w naszym kraju aby nas już ne zaatakowano. W zagłębu R uhry nad Renem ne szukamy nczego węcej, a to co szukamy otrzymamy. Ze względu na postawę rządu nemecke-» I R a m anfestom Brzeza ßüycczasotej W położonej w przepęknej okolcy na wzgórzach nad Odrą naprzecw Racborza odbyła sę dzś welka manfestacja za u trzymanem dotychczasowej lnj grancz.. - ' ż,%, : : ;.'. Po obydwóch stronach Brzeza położone są: wzgórza jeszcze wyższe od tych, na których malownczo leży Brzeze. P a trzą? na położony jak na dłon w dolne Racbórz, ma sę po prawej strone wzgórze.180 metrów wysoke, na którem Nemcy racborscy przed wojną wystawl weżę z pomnkem Bsmarcka, usunętym przez powstańców górnośląskch. Weża otoczona jest młodym jeszcze laskem sosnowym brzozowym, przez który prowadz w dolnę nad Odrą klka dróg. Po lewej strone Brzeza jest wzgórze 204 metry wysoke, zarosłe starszym już lasem sosnowym. Na werzchołku znajduje sę budynek, w którym dawnej była restauracja z którego wdok roztacza sę ku połudnow aż do oddalonego około 25 klometrów Bogumna na zachód na cały połudnowy Śląsk Opolsk. Z obydwóch wzgórz przejrzeć można przez całą dolnę powaty, racborskego wdać dobrze góry nawet na zachód g rancy nemecko.czeskej. Dotychczasowa lnja granczna odchodz tuż pod Racborzem od Odry dze dolną na północny wschód pozostawając obydwa wzgórza przy Polsce, a dalej po- Kosmos, którego redaktor, prof. Szafer, zebrał 38 prac rozpraw polskch botanków. Na czele tomu, objętośc przeszło 600 stronc, umeszczono portret jublata stosowną dedykacjęw uznanu jego o- wocnej chlubnej pracy dla ojczyzny. Następuje potem sps 67 orygnalnych prac naukowych szanownego profesora, który pośwęcając sę specjalne botance, łączył gruntowne badana przyrodncze z poszukwanam w dzedzne językoznawstwa etnografj. W roku 1873 ukazało sę dzeło jublata o florze polskej (Florae poloncae prodromus). Za pracę O śluzowcach w r. 1875 dostał welk medal od rządu francuskego. W ksędze O podzelnośc ja ja morszczynów (1877 r.) opublkował donosłe odkryce z zakresu fzjologj rośln. Z powodu 500-letnego jubleuszu wszechncy jagellońskej w 1900 r. ogłosł w Pam ętnkach średnowecza (Monumenta med aco polonca) dwa tomy Średnowecznej hgtorj naturalnej o- raz Hstorję medycyny w X V weku, dzeła będące owocem mozolnych studjów go mędzynarodowa komsja nadreńska wydalła wyższych urzędnków, którzy są po wększej częśc prusakam, : poneważ staral sę dezorganzować admnstrację. Belgja Francja przy pomocy naszych kolejarzy przy współpracy wszystkch u- rzędnków nemeckch życzlwe usposobonych wobec nas, zabezpeczyła potrzebną kom unkację. Przygotowalśmy wszystko, aby na dany znak zamknąć wszystke wyjśca z zagłęba Ruhry. Operace w o- becnej chwl postępują bez przeszkód naprzód. Musano obsadzć drog, koleje kanały. To wszystko wymagało zarządzeń, ludz czasu Było dobrze, ż nc dzałano z pośpechem. Jutro o le okaże sę potrzeba chwycmy se jeszcze nnych środków nc ugnemy sę przed oporem nemeckm. Jednak w dnu tym, w którym Nemcy przejrzą ośwadczą swą gotowość do przedłożena nam propozycj lojalnej ne będzemy sę wzbranać propozycje te zbadać. Zbadamy propozycje te, jednakże ne pozwolmy sobe nałożyć warunków przymusowych Ne zgodzmy sę na żadne obecank. Mamy już dosyć wszelkch takch obecanek. Żądamy rzeczywstych trw ałych warunków współpracy. Odbudowa naszych znszczonych terenów narażona jest na szwank ne tylko odbudowa, bo nawet przyszłość Francj pokój całej Europy. W nterese tego pokoju ne żądamy an kwadratowego centym etra nemeckego terenu. W pokoju tern upatrujem y tylko nasz ratunek nasze bezpeczeństwo dlatego jesteśmy zdecydowan stanowczo pokój ten oprzeć na nenaruszalnych podstawach. za Polska I za utrzymanem ln grancznej. łożony tuż po prawej strone wzgórza 186 welk młyn welką fabrykę superfosfatów Geres, do której Polska buduje pośpeszne lnję kolejową wzdłuż tory, a w końcu pozostawając także przy Polsce dawnejszy racborsk pać ćwczeń. P o neważ Brzeze lczące przeszło 3 000 meszkańców, od lat ma sołtysa Polaka, jeszcze za czasów nemeckch już w roku 1919 wybrało w powszechnem głosowanu 7 ławnków Polaków, a tylko 5 poanemczonych Górnoślązaków, przy plebscyce mało mmo 220 emgrantów nasłanych z Nemec wększość polską, a przy wy-, borach do sejmu śląskego warszawskego dało ca. 70 procent głosów polskch, przeto Nemcy przebegl Brzeza samego wyraźne ne żądają, jeno ostrzą zęby na owe wzgórza po obu stronach Brzeza, a szczególne domagają sę od komsj g rancznej, by odebrała Polsce przyznała Nemcom najwyższe wzgórze 204 położony w dolne tegóż fol war czek tej samej nazwy, co gospodarska weś Brzeze oraz polską gmnę Neboszowy położoną na połudne od folwarku. Podane o zmanę grancy wysłało masto Racbórz dlatego nby, poneważ las na wzgórzu folwarczek są własnoścą masta mejscem wyceczkowem dla Racborza- Co z tego ty tułu Nemcy wytoczyć mogą, to starają sę jaknajdobtnej powedzeć, choć R acbórz, leżąc jak w ogrodze na najżywnej benedyktyńskej cerplwośc. Praca jublata O perwotnych sedzbach słowan (1908 r.) zyskała rozgłos w całym śwece naukowym, poneważ na podstawe gruntow nych badań, autor rzucł nowe śwatło na cemne dotychczas zagadnene hstoryczne. Oprócz podręcznków z dzedzny botank, ceszących sę welką wzętoścą, prof. Rostafńsk napsał cały szereg bardzo cennych studjów szkców z dzedzny etnografj, dzejów przyrodnctwa, prahstorj polskej lteratury. Z prac przeznaczonych dla szerszego koła czytelnków, wyróżnć należy: Św at ludze Algeru (wydane druge w Krakowe 1896 r., nakładem G. Gebethnera) w tej zajmującej ksędze autor połączył gruntowność z właścwą sobe wysoką kulturą lteracką szlachetnoścą form y, cechującą wszystke jego dzeła. Poneważ profesor R ostafńsk ne lub ostentacj, uroczystość jubleuszowa odbyła sę w jego meszkanu dna 18 b. m. bez głośnych zapowedz szej na Śląsku zem mając blsko lasy po lewej strone O dry po praw ej strone nczego ne potrzebuje, a na folwarku nawet mlecznego gospodarstwa ngdy ne prowadzł,: nne płody zemne zaś zbywał częścą w Brzezn, a częścą w powece rybnckm. Racborske bowem wogóle żyje z wywozu płodów rolnczych okopowznv, które śle do Rybnka, do K atowc Glwc. Oprócz togo, oddając Nemcom wzgórze 204, oderwano by zabrano by do Nemec welką część rol ludnośc Brzeza, gdyż tylko przez tę rolę, cągnącą sę pod Neboszowy, jest dostęp do wzgórza 204. W rzeczywstośc chodz Nemcom jedvne o odsunęce dalszej grancy od Racborza uzyskane wzgórz panujących na welomłowym terenem okolcznym. Po cchu zaś mają nadzeję, że język wysunęty obcęty z dwóch stron, na którem wówczas przy tekem rozwązanu sprawy pozostałoby Brzeze odcęte od dróg, nawet od welkej częśc swojej rol przypadły sam z sebe Nemcom ale netylprowadzany z całą nemecką systematyczfabryką superfosfatów Ceres. Aby ten chytry plan obmyślany przeprawadzany z całą nemecką system atycznoścą utrącć, potrzeba starań wszelkch kom petentnych czynnków polskch. " Stąd też powołany codopero do życa w powece rybnckm Zwązek Obrony Kresów Zachodnch uważał za perwszy swój obowązek pospeszyć z pomocą dzelnemu ludow w Brzezn, który już ze swej strony poczynł starana. W pątek odbyło sę w Brzezu na sal p. Proskego welke zebrane gmny, na k tó re, stawło sę około looo m eszkańców Brzeza obojga płc. Zagał obrady przewodnczył sołtys p. Blucha. Przem aw ał nasam przód prezes Z. O. Kr. Z. na powat rybnck, p. sędza Stodolak z Rybnka przedłożył tekst, rezolucj,- którą meszkańcy gmny m ają podpsać celem przedłożena tejże komsj grancznej. Potem p. poseł Kwatkowsk omówł znaczene takego utrzym ana lnj grancznej, jaka dotąd okazała sę praktyczną, wskazał na to, że dzś an pędz zem' tracć nam ne wolno tern mnej, że raczej po drugej strone Śląska welu, którzy głosowal za Nemcam, żałuję dzś tego tęsknem okem spogląda na Polskę. Choć bowem w Polsce tak jak zresztą na całym śwece m am y dzś trosk kłopoty, to jednak w Polsce mamy jaśnejszą przyszłość przed sobą, podczas gdy na Nemcach dopero teraz rozpoczęl cążyć skutk zbrodnczo wywołanej przez nch wojny z każdym rokem węcej przyc*: skać ch będą. co z czasem dla Europy bę«; dze jednak udało tę korzyść, że Nemcom na czas dłuzzy odechce sę nowej we ;ayt, o której cągle w Nemczech myślą, jak tat wykazuje życe wewnętrzne nemecke poltyka nemecka; Przemówena obydwóch mówców spot* kały sę z jednomyślną zgodą zebranych.. Rezolucję, żądającą utrzym ana dotychczasowej grancy zaopatrzoną na mejscu w setk podpsów, wręczy komsj grancznej zarząd gm ny oraz delegacja, do któ- Perwszy zabrał głos prof. Szafer, wręczając jublatow pamątkowy tom Kosmosu, potem koleno przemawal: prof. S. Sokołowsk w menu polskego Towarzystwa botancznego, prezes Akadem j umejętnośc prof. K. Morawsk w m enu zarządu Akademj, rektor unw ersytetu jagellońskego prof. Natanson, wręczając jublatow adres pełen słów u- znana, potem prof. E. Nezabtowsk z Poznana oraz profesor E. Gutwńsk w menu dawnych ucznów asystentów. Otrzymał oprócz tego jubłaf lczne depesze z kół naukowych Warszawy. Tak ccho, bez szumnych deklamacj uczczono pół wekowe trudy zasług u- czonego psarza, którego dzeła badana, stanową cenny wecznotrwały dorobek nauk polskej. Jńko przewodnk młodzeży, zacny obywatel ojcec rodzny, należy profesor Rostafńsk do najbardzej zasłużonych szanowanych postac naukowego śwata w Krakowe, a jego jubleusz pownen w całej Polsce znaleźć oddźwęk sympatyczny.
rej wybrano pp. ks. proboszcza Borzucke go gospodarstwa ne prowadzł, a płody go, Antonego W ałacha, Jana Koczego zeń zbywał w powece rybnckm. Naszem zdanem najm nejsza w tych w arun Francszka Sołtysa, Antonego Hurśkego, Juljannę Zmmermann Pawła Soł. kach choćby zmana lnj grancznej dotychczasowej byłaby zarazem naruszenem tysa. Rezolucja. lnj grancznej, ustalonej przez Lgę N a rodów, a zatwerdzonej przez Radę N ajwyższą koalcj. My nżej podpsan meszkańcy ws Brzeze, powatu rybnckego, zebran w Jesteśmy głęboko przekonan, co dnu 2. lutego 1923 roku we ws xlrzeze zresztą potwerdzają sam Racborzane pod przewodnctwem sołtysa, p. M. S łu częstokroć że ne względy gospodarcze, chy, ośwadczamy stwerdzamy swym podpsam co następuje: Granca Śląska przeprowadzona obecne pozostawła nas po strone polskej od czasu objęca G. Śląska przez Polskę, yestesmy już obywatelam polskm. Gądznny, że kwestja naszej przynależnośc państwowej została już ostateczne zdecydowana, gdyż trudno nam pojąć, aby od klku tysęcy ludz można było żądać, by co klka mesęcy zmenal swoją przynależność państwową. Skoro jednak dochodzą nas słuchy, śe przy dokładnem oznaczanu grancy polsko-nemeckej może nastąpć zmana w ten sposób, ż przez odcęce dróg konecznych dla stnena gmny gruntów przyległoao poderwe se jej byt, przeto zmuszen jesteśmy przecw możlwośc teg o rodzaju zmany uroczyśce zaprotestować. Podczas plebscytu wększość głosów z naszej ws padło na Polskę już ten jeden fakt wnen wystarczyć, aby kwestję nasze,] przynależnośc państwowej uważać za ostateczne załatwoną. Podczas ostatnch wyborów do Sojmu Śląskego do Sejm u we W arszawe padło na lstę polską 70 procent głosów na ogólną lczbę ca. 800 głosujących, O le chodz o drog teren przylegający do naszej wa, to z nacskem zaznaczamy, że masto Racbórz od la t 35 %terenów tych ne korzysta, czego najlepszym dowodem jest to, że wszystke budowle wybudowane negdyś przez masto Raęborz, zostały przed szeregem lat zburzone. W skutek przeszło półrocznego pozostawana w Polsce, podobne z resztą jak przedtem, jesteśmy zwązan gospodarczo z resztą naszego powatu rybnckego, gdze znaczna część meszkańców naszej ws znajduje zarobek. W yrażamy nezłomną nadzeję, że przytoczone wyżej przyczyny przekonają W ysoką Komsję Granczną, ż wszelką zm anę-obecne stnejącej grancy uważam y za wykluczoną, gdyż byłaby ona nesprawedlwoścą popełnoną ną nas naszych rodznach oraz stałaby sę powodem zguby m aterjałnej dla wększośc rodzn zameszkałych w naszej ws. Ufamy, że w myśl szczytnej zasady stanowena o sobe, wywalczonej tąk drogo przez mocarstw a koalcyjne, głos pasz będze wysłuchany okaże sę skutecznym. Jesteśm y Polakam Polakam pozostać pragnemy. Kas już przy obecne stnejącej grancy skrzywdzono, zaberając nam Cżęść naszych gruntów netylko po.drugej strone kolejk wąskotorowej, lecz także przed kolejką. Obecne bezpraw ne żądana Racborza dążą do zabrana nezbędne do źycą potrzebnej rol, podczs gdy Racbórz terenów żądanych zupełne ne potrzebuje a na folw arku leżącym po polskej strone ngdy mleczne dnel» H e n W pątek, dna 9. g. o godz- 10 pół przed połudn. odbędze sję dobrowolna lcytacja na ulcy Bspaarka 13, I I pętro prawg z powodu przeprowadzk na dobrze utrzym ane elegancke meble, 4 pokoje kuchna, 1 jadalnę pemnodębową, składającą sę z bufetu, kredensu, stołu rozcąganego, 8 krzesej skórą obcągnętych dywanu: pokój męsk cemnodębowy składający sę z etażerk, z burka z krzesłem, stołu, z 2 fotel klubowych skórą obcągnętych, kanapy dywanu. Salop mahagonowy składający sę z kanapy z lustrem, dwóch fotel, szafk do ozdoby, stoły, 4 krzeseł dywanu: sypalna jasnodębowa, składająca sę z szafy do rzeczy belzny, 2 łóżek, umywalk, 2 nocnych stolków, 2 krzeseł, meble pojedyncze: szafę do rzeczy, okrągły stoł do pokoju męskego, stolk do szyca, serws do obadu qa 12 osób, 75 częśc, serws do kawy na 12 osób, pokryce na otomanę, m aszynę do szyca. 1 łóżko, 4 dobre kołdry, urządzene kuchenne, obrazy, ramy d<? obrazów węcej nnych rzeczy. Oglądać można godznę przed lcytacje. JÓZEF ZIENTEK, lcytator taksator. Kronka. O stosunek państwa do Koścoła katolckego. Z W arszawy donoszą, że premer Skorsk wystosował psmo do prymasa D albora z propozycją zwołana konferencj najwyższych dostojnków Koścoła w Polsce celem omówena ostatecznego uregulowana stosunku państw,-, jego władz do Koścoła, oraz uzgodnena tych stosunków z pewnym punktam kon wek U rząd pocztowy. Omawał zwłaszcza stosunk pocztowe w Katowcach, które wszystkm dostateczne są znane. Gdy urząd pocztowy sprawę tą dochodzł, okazało sę, żę ów dzennk ne. mógł nawet jednego zażalena Urzędow pocztowemu w Katowcach przedłożyć. N a mocy 11 ustawy prasowej został artykuł hańbący tu t. stosunk pocztowe odwołany, Ź całego toku dochodzena poznał też Urząd pocztowy, że pożądanem jeśt jeno zupełne nne podyktowały żądana podać do publcznej wadomośc jake są nemecke". N astępują podpsy. kompetencje pojedynczych urzędów w W Brzezu założono też perwsze koło dzedzne pocztowo-telegrafcznej. Namejscowe Z. O. K r. Z., do którego zap-jleży to wedzeć, aby ne wnć poczty za sało sę odrazu przeszło 100 członków. ł nektóre nedomagana, które z właścwym urzędem pocztowym mc wspólnego ne m ają. Otóż należy wedzeć, że I n spektorat Poczt Telegrafów w K atow cach przy ulcy Słowackego (Scklleretrasse) 11 objął dla polskej część G. śl. funkcje O berpostdrekton w Opolu. Inspektoratow podlegają wszystke urzędy pocztewe telegrafczne na polskm Q. Śląsku. Oprócz tego mamy w Katowcach 1 Urząd pocztowy ł urząd telegrafczny. Oba są urzędam samo dzelnym ne m ają nc wspólnego ze sobą. Urząd pocztowy ma ruch mejscowy czysto pocztowy. Urzędow telegrafcznemu podlegają sprawy dotyczące tele stytucj. e Nowł wojewodowe. Prezydentow fonu telegrafu. Ża nedomagana* w ru Rzeczypospoltej przedłożone zostały do cfou telegrafcznym telefoncznym ne podpsu nomnacje p. Zawstowskego na można zatem jak to uczynł Gbersehl. wojewodę tarnopolskego, p. Srokow- K urer zrobć urząd pocztowy odpoekego, b. konsula w Królewcu, na woje- wedzalnym jak też odwrotne na służbę wodę wołyńskego p. Schulcsa, b. rad- j pocztową urząd telegrafczny ne ma żacę nam estnctwa galcyjskego na woje- t dnego wpływu.' wodę śląskego, o której to namnacj już psalśmy. Zjazd Przemysłowców w Katowcach odbędze sę dna 8., 9. 10. bm. Buro Zjazdu meśc sę w gmachu wystawowym B w kosku Polskego Zwązku Przem y słowców Metalowych przy ulcy Plebscytowej (H enzestrasse) Tel. 16-64. P ro gram Żjazdu jest następujący: D na 8-go lutego. Rano zwedzene wystawy. O godz.,2-gej po połudnu odjazd do huty Baldoną. God*. 4 po połudnu odjazd do zakładu Ferrum, Godz. 6 po połudnu posedzene członków Polskego Zwązku Przemysłowców M etalowych w sal posedzeń M agstratu- Członkowe. Zwązna węgla w kąwalkach aż do kawałków deny przedstaw ają sę jak następuje: toku Chemków odjadą, o godz. 2 po polu- orzechowych _r... 1 141 0a0y"kostk, orzęchodnu do Chorzowa, Dna 9-go lutego, we 2 152, Tak zwany groch 28 450, O godz. 8 mn. 30 rano odjazd do H uty pył 74 960. Bsmarcka, godz. 2 do H uty Pokoju (Fredenhütte), Członkowe Zw. Chemków pojadą o godz. 8 mn- 30 do Rtgerwerke, o godz. 2 po połudnu do Idaweche, Górncy*. 8 mn. 30 kopalne mysłowcke, 5 po połudnu plenarne posedzene wszystkch uczestnków w sal posedzeń M agstratu, 8 mn. 30 wspólna weczerza w H otelu Savoy. D na 10. lutego 8 mń. 30 odjazd do Hohenlohehütte, godz. 12 do huty ołowu w Strzybnpy. Dla górnków 8 mn. 30 odjazd do kopaln szarlejowskch. Godz. 6 po połudnu walne zebrane, dyskusja nad wnoskamkom tetu organzacyjnego. P u n k t zborny dla wyceczek: Katowce, przed Hotelem Savoy. Nęco o urzędze pocztowym w Katowcach. Pew en nemeck dzennk wychodzący w województwe śląskm zaczepł w jednym z ostatnch num erów kato-» '» ru f. P w rs k a zbg Rolncza m Torunu, K$le$o Adresowa gospodarstw Rolnych W elwtfztoa Pomorskego zawerająca: * opsy obszaru ludnośc oraz rolnctwa organzacj rolnczych Pomorza tabelaryczne zestawene gospodarstw rolnych ponad 50 hek. całego Województwa Pomorskego, alfabetyczny sps majątków rolnych właśccel sps telefonów, wyszła z druku. Przeszło 60 stronc druku. Cena pojedynczego egzemplarza M k. 20.000 wyłączne kosztów przesyłk. Ksążkę wysyła za poprzedpem nadesłanem naleźytośc 1500 mk. na koszty przesyłk względne zalczena Pomorska Drukarna Rolncza w Torunu ullę* Bydgoska 56. Telefon nr. 203. Rachunek beżący: Bank Zw. Spółek Zarobkowych flja w Torunu, Pocztowe konto czekowe nr. 204. 461. Poznań. BACZNOŚCI BACZNOŚĆ! Skupuję stare żelazo, galgany kośc jak butelk konakowe wnne. Płacę dobrze wysoke ceny. ###" O b słu g a polska! T O M A S Z S Z A T K A, N ew e H a jd u k, u l. M ck ew czu 7. Stan cukrownctwa w Polsce. Z 88 cukrown, czynnych w roku 1913 1914, na torytorjum, należącym do Rzpltej, czynnych jest obecne 70. Przecętny plon z hektaru wynosł w Welkopolsce 275 ent, metrycznych. W edług oblczeń, na spożyce wewnętrzne potrzeba 244 000 ton, na eksport wypada 80 000 ton. Podrożene węgla. N a nnem mejscu podajemy tabelę podwyższena zarobków w cężkm przemyśle. Ażeby welke żnwo magnatów kopalnanych sę ne zmnejszyło, dyrekcje kopalń podwyższyły cenę za węgel to od 1. lutego." Nowe Wyjazd górnków do Francj. Z dnem 31. styczna zostały przenesone bura msj francuskej (Delegacja Centralnego K om tetu kopalń francuskch) z Ośwęcma do Mysłowc ulca Pocztowa L. 8. Przyjmowane górnków na wyjazd do Francj rozpoczne sę w Mysłowcach, dna 8, lutego za okazanem dowodów o- sobstych k arty polecającej z państwowego lub kom unalnego urzędu pośrednctwa prący. Nowe zarobk w welkm przemyśle. Nowa fala drożyźmana zmusła robotnków do odrzucena wyroku sądu rozjemczego z dna 29-gp styczna hr., którym przyznano nowe podwyżk zarobków dla robotnków zatrudnonych w welkm przemyśle, Także pracodawcy przyznal, że ząrobk te są newystarczające. Wobec tego odbyły sę nowe układy zarobkowe następującym w ynkem : Począwszy Matrymonalne. Młoda Szatynka, wy kształcona, z dobrego domu, przystojna, na stanowsku nawąże znajom ość z mężczyzną o wyższem wykształcenu, do lat 35. Cel po blższym poznanu matrymonalny. Perwszeństwo mają Dyrektorzy banków, kopalń lub Ofcerowe. Zgłoszena fotografam nadsyłać pod tajduczek" do Admnstracj Gońca Ślskego", Katowce, Warszawska. Każdy Bank robąc znfflknece blansu rocznego, daje sprawozdane tylko w Gońcu lńskm P o 1 e c a m sę w kojarzenu m a łż e ń stw Józefa Kłopocka, Katowce w. Mesterstr. 7, - Bydgoszcz, ulca Gdańska 41. od 1-go lutego 1923 roku podwyższa sę obowązującą od 17-go styczna taryfę zarobkow ą: dla kopalń węgla kamennego koksown kopalnanych o 6 700 mk., dla hut żelaza, koksown hutnczych, koksown samodzelnych, zakładów elektrycznych chemcznych o 6 200 mk., dla hut metalowych o 6 000 mk., dla kopalń kruszczów ołowanych cynkowych o 6 200 mk. na szychtę. Dodatek na dzec podwyższono o 450 mk. z 250 na 700 mk., dodatek gospodarczy o 240 marek z 160 na 400 mk. n szychtę. Nowa umowa zarobkowa obowązuje do 15-go lutego włączne przedłuża sę, jeżel 5 dn przedtem ne zostane wypowedzana. "Wrek. (Poltykująey rzeźncy). Jadąc pocągem w ubegłą sobotę, słyszałem jak w przedzale pocągu dobrze wypasen rzeney-handlarze wyzywal sromotne, na Polskę. Społeczeństwo władze koneczne muszą coś poczynć, aby takm plugawcom zatkać gęby p arszywe raz na zawsze. Co tu on chcąl Każdy, komu sę tu w Polsce ne podoba, ma przeceż drogę otwartą do raju nemeckego. Nech tam dze, kedy tam tak dobrze. A wkrótce będze w Yaterlandze jeszcze lepej! Ow rzeźncy handlarze z brzucham jak beczk potrzebują koneczne cugl dawnej pruskej polcj. Nasze władze są za mękke, przeto tak wydrwgrosz-paskarz pluje w twarz polskej ludnośc, a potem drze ceny za bydło. Za czasów nemeckch polcjanc kręcl sę po targach, nejednego zdzercę-handlarza bral za kołnerz. Nech społeczeństwo a przede wszy stkem polcja przejrzy sę tym drabom-orgeszowcom. Pawłów pcw. rudzk. (Pożegnane). Nespodzewane nagle opuszcza nas WeL ks. proboszcz a nasu dotychczasowy kuratus ks. Pucher, udając sę na probostwo do Łagewnk. My parafjane z Pawłcwa żegnamy go z welkm żalem, jako gorlwego kapłana, który sobe zjednał swoją pracą kapłańską młość szacunek u wszystkch meszkańców Pawłowa. Zarazem żegnamy ąo ^akn założycela naszej parąfj, albowem on to swoją pracą zabeglwoścą w krótkm czase d o zaledwe W przecągu czterech lat doprowadzł parafję do rozkw tu założył perwsze podwalny jej bytu tak, że budynk obecnego koścoła są bez długu, a zarar zem zakupony został staranem jego obszerny plac na budowę przyszłego koścoła równeż spłacony. Węc żegnamy czcgodnego ksędza życzymy mu, ażeby Bóg mu pobłogosławł w jego dalszej p racy kapłańskej. Z tą sdmą zaś nadzeją wspólnej ołogej pracy wtamy naszego nowego duszpasterza w osobe Wel. ks. Mendego tusząc, że przy zgodnej prący pommo tak cężkch czasów praca rozpoczęta przez poprzednka, pójdze swym ńegem nadal ku dobru przyszłych poko- eń nowej parafj. J. Supanek, członek zarządu koścelnego, Druk nakład Gonec Śląsk Tow- ako., w Katowcach, ulca W arszawska (Fryderyka) 58, Za redakcję Anton G r z e g o rzek. Katowce, ul. Warszawska 58. nabyć lub sprzedać: dom, hotel, restaurację, kawarnę, mleczarnę, kno, skład, magazyn, sklep zakład, fabrykę, przedsęborstwo przemysłowe t. p. ulokować lub wypożyczyć na hpotekę jakś kaptał lub majątek, przystąpć do spółk.akcyjnej lub jakegoś przedsęborstwa t. d. nechaj da ogłoszenew Gońcu Śląskm" Katowce, ul. Warszawska nr. 58, a za skutek może być pewnym gdyż.gonec s>ląsk znajduje sę w rękach prawe każdego kupca, przemysłowca jak równeż robotnka rolnka.
Ze ś w a ta. Nemecke banknoty SO OOO-markowe. B e r 1 n, 6. 2. (Pat.) Od jutra bank Rzeszy puśc w obeg welke lośc banknotów 50 tysąc markowych. 500 mk. za tramwaj w W arszaw e. Warszawa, 6. 2. (A. W.) Dyrekcja tram wajów mejskch w ystąpła do Magstratu z wnoskem o podw yższene cen bletów tram wajowych na prawo jednorazowego przejazdu z 300 na 500 marek. Hojne dary Szwajcar dla sprawy mędzynarodowej. Berln, 0. 2. (PaO Bada Zwązkowa zgodzła sę na podarowane mędzynarodowemu burow pracy gruntu pod budowę gmachu dla delegatów. D ar ten przedstawa 1 m ljon franków szwajcarskch. Rada Zwązkowa uchwalła pozatem głosam 81 przecwko 5 wzęce udzału Szwajcarj w akcj Lg "Narodów około odbudowy znszczonych terenów, z kwotą 20 mljonów koron złotych. Austrja stara sę o nową pożyczkę. Londyn. 6. 2. (Pat.) Austrjack m nster skarbu prezydent nowego auetrjackego banku emsyjnego przybyl z Paryża do Londynu. Podróż ma zwązek z zarnerzonem udzelenem A ustrj wększej pożyczk przez Anglję nne mocarstwa. Kronka. Katowce. (Kradzeż z włamanem). Onegdaj włamal sę neznan sprawcy na strych Felksa Colucha w Mchałkowcach skradl belznę w ogólnej wartośc 500 000 mkn. Śledztwo w toku. (Aresztowane rafnowanych oszustów). Polcja Wojewódzka zaaresztowała w hotelu Monopol w Katowcach 2 rafnowanych oszustów a to Derlcha W olfa z Lwowa Mereekego Maksymlana z Warszawy. Derlch Wolf jest poszukwany przez U rząd Śledczy we Lwowe za zbrodnę oszustwa, popełnoną na welką skalę, zaś Meleck Maksymljan jest poszukwany przez Urząd Śledczy we Warszawe za fałszowane dokumentów defraudację 12 000 000 mkp. Ponadto»twerdzono, że Derlch W olf Meleck eotomotól hnntlotóe. GIEŁDA W ARSZAW SKA. W arszawa, 7. 2. (A. W.) (Gełda urzędowa). Tendencja w ybtne osłabona, D ew zy. B egja 1,995-2,025. Berln 92/50-90. Gdańsk 92 90. Londyn 167,500-168,500-167,750. N owy York 35,800-36,100-35,700. P aryż 2,305-2,315-2,300. Praga 1,057 1,060. Szw ajcara 6,800 6,805. W edeń 54 53/50 55. W łochy 797/50 1,730. Holanda 13,600 14,700. Kopenhaga 7,100 6,800. Płacono za 1 gulden holendersk 1 frank belgjsk.! Berln, 7. 3. 1924. 7. 2. 7. 2. 14681.25 1472X75 e 2044 87 20)5.13 1. francusk. 2319.18 2.)30 82 1 szwajcarsk, 6907.68 6)42.32 1 korona norweska 6832.87 6867.13 1. duńska, 69-2.50 7017.7 u 1. szwedzka e»675.75 3721.2) 1 e czeska., 1037.27 1092.73 1. węgerska * 14.46 14 54 1 lra włoska. 1770.56 I7.4.44 1 funt sterlngów angelskch. 172 07.ÖU 1.73432.50 1 colar amerykańsk 36598..,0 2utłdl.50 100 koron austrackch.. 52. ul 52.89 ICO marek polske n 107.50 Katowcka gełda towarów kolonalnych. Notowano w on."u 7, 2. 1823, w edług.tanu uolara 40 000 1 mark polskej 115f, Cuker 1450. Kawa Ro 7000. Kawa Santos 9500. Kawa Guatem. 16000. Herbata Sach. 16000. Kakao hol. 3900. Szm alec 7200. Margaryna 6000. Ryż Burmah II 1550. R yż łamany 1400. Makaron kraj. 1800. Makaron cenk 2000. Maccaron 2200. Mydło 62 64 proc. 8800. Soda 120. Mączka ryżanna 1900. Mączka zemn. 700. Zapałk 110 Maksymljan, podczas ch pobytu w Katowcach trudnl sę podrabanem jak fałszowanem lstów przewozowych. Przy rewzj przeprowadzonej znalezono blankety lstów przewozowych jak 1 duplkatów tychże lstów oraz fałszywe peczątk potrzebne do podrabana fałszowana dokumentów tego rodzaju. W tym neuczcwem procederze byl m pomocą jeden z personelu, zatrudnony w hotelu Monopol w Katowcach. Zaaresztowanych odstawono władzom Sądwym- (Aresztowana). Zaaresztowana Stansław a K napka z Nowej W s za kradzeż 80 kg. męs popełnoną przez włamane na szkodę rzeźnka R chtera w Nowej Ws. Dalej zaaresztowano Geznga Ryszarda za kradzeż garderoby wartośc 2 000 000 mkn., popełnonej na szkodę Em la Becka w Bytkowe. Ponadto zaaresztowano służącą Flomenę Mamsel, która skradła na szkodę swojej słuźbodawczyn M arjany Münzer w Katowcach garderobę bżuterję w wartośc 3 000 000 m arek nemeckch. Król. Huta. (Znalezene zwłok neznanego mężczyzny). Dna 26. 1. 1923 roku znalezono w polu mędzy Szarlocneem a Pnokam zwłok mężczyzny przypuszczalne włóczęg lub żebraka. Ops trupa: wek około 40 lat. wzrost mały, szatyn, twarz podługowata, na lewą nogę kulawy, ubrany czarny płaszcz, cemno brunatną m arynarkę czarne trzewk wojskowe. Bytom. (Opryszk przed sądem). W ubegłym roku kupcy bytomscy poneśl ogromne straty wskutek grasowana bandytów-opryszków. Zbrodnarze wchodzl do składów, zatrwożyl personel nabtem rewolweram, poczem okradal kasę. Polcj udało sę klku opryszków wytropć osadzć w węzenu. Onegdaj odbyły sę przed tutejszym sądem przysęgłych rozprawy przecwko schwytanym rabusom. Na ławe oskarżonych zasadł elektromonter Czmczak z Lpn lat 22, o- raz ślusarz Paweł Hajduk z Szarleja. Akt oskarżena zarzuca oskarżonym, że spełnl napad rabunkowy okradl pewnego robotnka z penędzy nnych rzeczy. Czmczak H ajduk spełnl razem sześć napadów rabunkowych. Pomędzy nnem wtargnęl do składu kupca Koeppen przy ulcy Długej, gdze skradl 20 000 mk. W składze Matjego 7 000 mk., oraz pewen zapas skóry, zloty zegarek nne rzeczy. W składze Buszka przywłaszczyl sobe 35 000 mk. W pewnym banku 22 tys. mk. Zrabowanym łupem zbrodnarze Śledze: T a r a. Mattf. 40000. Śledze M attjes 3S008. Śledze ntuw. 2400Ü. Kasza jęezrn. 700. kasza portowa 2v0. ślw k susz. 900. CENA MLEKA: została stwerdzona w handlu detalcznym 1000 mk. za lter. Notowane katowckej gełd y zem opłodów, Za 50 kg. w dnu 7. lutego 1923 r. Przenca 60 tys., żyto 50 tys., jęczm eń 34 40 tys., c u ć s 40 42 tys., rzepak 85 :»<, Yktoragroch 80 tys., groch średn 68 t y s, mąka pszenna 70 proc. 120 tys., mąka pszenna 65t>r. 11:9 tys.. mąka żytna 95 ty s, ospa pszenna 27500, ospa żytna 24 ty s, kuchy lnane 45 t,ys słoma 25 tys. Polska Krajowa Kasa Pożyczkow a płacła w dnu 6. b. m. za m one.y złote: Ruble 16526, m ak nern. 7652. korony austr. 650< jedn. u- nj łac. 6198, dolary 3231, funt. szterl. 156345, korony skand. 8609, guld. hol. 12913, funty turecke 140923, dukaty austr. 73493, belg. lo 7ój22, gram złota 21352. W przem yśle łódzkm panuje w cąż jeszcze zastój, spowodowany kompletnym brakem gotówk na rynku. Brak ten tłum aczy sę powstrzym ywanem od zakupów kompletną ab- 5tyuen'»ą zarówno hurtownków jak ' szerszych warstw publcznośc, przew dującej, że obecna gw ał owna zw yżka jest tylko chw lową. Ostatno dotknął kryzys, prócz drobnego średnego, także welk przem ysł, a szereg fabryk włókennczych wym awa pracę robotnkom na dwa tygodne. Gełda w łókenncza. Incjatyw a podjęta w kerunku stworzena gełdy w łókennczej w P olsce, przybera konkretne kształty. P rzystąpono do opracowana statutu, wobec czego aktualna ta sprawa zostane prawdopodobne wkrótce urzeczywstnona. BYDŁO. Kraków, 5. 2. Za 1 kg. żyw ej w ag w czase od 26. 1. do 1. 2, r. h.: stadnk 2200 3500, podzell sę. Podczas jednego napadu zastrzell swego spólnka Sowę. Sąd wydał następujący wyrok. Czmczak 10 lat domu karnego, a H ajduk 6 lat węzena. Rybnk. (Sąd dla zwalczana lchwy) P rzy tutejszym sądze okręgowym utworzono sąd do zwalczana lchwy. W yrok będą zapadać w sposób doraźny. Przedewszystkern sąd zaberze sę do handlarzy targowych, którzy jak wadomo, drą pasy z ludnośc. P rzy tej sposobnośc zaznaczamy, że masto Rybnk należy do mast z najwększą drożyzną w naszem W ojewództwe. Opole. (Stacja rskrowa). Masto Opole ma wkrótce otrzymać stację skrową. Prace przygotowawcze już sę rozpoczęły. Koło Handlowe Przemysłowe spodzewają sę od stacj skrowej welke korzyśc. Ceszyn. Dzeją sę rzeczy, o których nc śnło sę flozofom. Gdze? Na Śląsku Ceszyńskm rozpoczęło sę przed klkunastu dnam w belskem powece bezroboce prowzorycznych nauczycelek robót ręcznych, co już samo w sobe jest rzeczą necodzenną, ale bardzej jeszcze zdumewający jest powód tej zasmucającej sprawy. Krótko mówąc, zamężne te przeważne nauczycelk, żony ponajwększej częśc kerownków nauczycel dosłowne karane są grzywną za naukę udzelaną, a to tym sposobem: nauczycelka taka pobera tytułem wynagrodzena aż 6 000 mkp. mesęczne, co wystarczyłoby może na chleb wodę przed rokem. Ale ne dosyć na tom, kobety bowem te uważane są jako zarobkujące, wyklucza je sę wobec tego ze stanu famljnego tak, ż mężowe tracą na tym nterese 14 000 mesęczne, skreśla m sę bowem dodatek 30 000-ny. Teatr w Katowcach Dzś, w Czwartek dna 8. bm. Teatr Polsk daje po raz 4-ty przepękną operę Ch. Gounoda pt. F aust w perwszorzędnej obsadze ról z dyr. Werzbckm śwetnym przedstawcelem Mefsta na czele. Rzecz ta wstępnym bojem zdobyła nebywały sukces artystyczny kasowy. Przy pulpce kapełmstrzowskm St. M. Stomsk. W sobotę zapowada afsz premjerę baletu (Karnawał Tańce Polonja.) układu J. Ceplńskego. W przedstawenu weźme udzał cały zespół z pp. Łukomską, Boczówną Dąbrowskm na czele. Zespół dam atu prowadz od dwóch krowy 1620 4000, w oły 2500 3350, jałów k 1926 3310. celęta 2351 3655, nerogaczna 4400 5350 5400 7 LKJ btej wag, SKORY. t Warszawa, 6. 2. Podaż skór surowych jest neznaczna wobec m ałego loścow o uboju, zachodzącego zw ykle w czase przedwosennym. Krajowe garbarne zakupują cały towar, zaspakajając swoje w ewnętrzne zapotrzebowane. Kupcy hurtowncy ne mają możnośc robena zakupów na skład; m agazynow ane towaru (najwyżej w loścach jednow agonow ych) ma mejsce jedyne w celu zachowana dawnego stanu posadana. Płacono: za skóry surowe bydlęce cężke 101 105 tysęcy za pud, celęce 4800 za funt, końske przy małej nadąży około 10 tysęcy za sztukę. SPIR YTUS. Warszawa, 6. 2. Cena sprytusu rektyfkowanego doszła do 4100 za ltr loco wagon, surowego w dalszym cągu brak. Zapotrzebow ane duże, tendencja mocna. TOW ARY KOLOftJALNE. Gdańsk, 6. 2. Ryż. Tendencja mocna. Ceny w szystkch gatunków podnosły sę. Na rynku gdańskm popyt new elk, lecz mmo.o, zapasy są prawe na wyczerpanu. Burmah II orygnalny 3000 mkn., Burmah II Mühlenware 2970 mkn. Kakao. Tendencja mocna. Zaofarowane new elke. A m erykańske Blumental 5075, angelske 22,5 proc. tłuszczu 4900 mkn. Korzene. Tendencja chw ejna. Peprz Sngapore 8550, Cassa lgnea 9000, goźdzk Zanzbar 24000. Ceny za 1 kg. w Mn. t y t o ń. W arszaw a, 6. 2. Państw ow y Monopol ty tonowy płac za lśce tytonu czerwono kw tnącego: doborowe 4800, I gat. 4200, II gat. 3600, III gat. 3000, średne 1800, paterucha 750; żółto kw tnące: doborowe 2400, I gat. 2100, II gat. 1800, III gat. 1500, średne 900, paterucha 375, za 1 kg. CHEMIKALJA. Kraków, 5. 2. Soda kaustyczna 2 tys. do tygodn ntensywne próby z najblższej prem jery, którą będze Obrona Częstochowy, dram at hstoryczny w 8 obrazach J. Morsa z Poradowa. Zapowedź tej nezmerne cekawej prem jery zbudzła żywe zanteresowane szerszych mas, czego dowodem ożywony ruch przy kase. Reżyseruje główną rolę Ks. K ordeckego gra p. W acław Nowakowsk. D yrekcja wyposażyła sztukę w nowe dekoracje projektu A. Kobryna w nowe kostjumy wykonane w pracown teatru pod kerunkem I. Nowckego. Sprawy robotncze* Genewa, 6. 2. (Pat.) Rada admnstracyjna m ędzynarodowego bura pracy zakończyła 17. sesję postanawając zw ołane 5. konferencj m ędzynarodowej dla spraw pracy na 18. paźdzernka br. Na porządku dzennym tej konferencj będze zrów now ażene traktatów robotnczych w sprawach odszkodowań za. wypadk w czase pracy. Choroby zawodowe 24. godznny odpoczynek w hutach nne spraw y. Rada zalecła zbadane ^sprawy kosztów, jake pocągnęłoby zaprowadzene języ k a nemeckego jako urzędow ego w m ędzynarodowem burze pracy". Od Redakcj. Do Roźdzena p. M. A rtykułu B ezczelność hakatystyczna w dzennku, u* meścć ne możemy, gdyż w artykule St. P an krytykuje owego urzędnka zbyt osobśce. Jeżel ów pan stotne zachował sę chamsko wobec owych nauczycelek, a Pan był śwadkem rozmowy, to należało zwrócć m u uwagę na jego postępowane, negodne Polaka. P rzez gazetę spraw takch sę ne załatwa. Na prawdzwych hakatystów o le są urzędnkam państwowym należy wneść zażalene do odnośnej władzy, a tam polakożercę poskromą. Oczywśce, zażalene trzeba zaopatrzyć menem nazwskem.- Anonmowe zażalena dą do kosza. Obecne mamy przeceż polske władze, polskch wyższych urzędnków, przeto opsywane takch grzesznków do gazet jest rzeczą zbyteczną. Do Jaroszowe. W którym wydaw-. nctwe nabyć roczna dzełko,, P orachunk nemecke nestety dzś już powe-! dząć ne możemy, poneważ posadalśmy; tylko jeden pożyczany egzemplarz, który zwróclśmy właśccelow, a ów Pan wy- I jechał już z Katowc na stałe., 12200, kwas acetylo-salcylow y 71,225, amonak płynny stężon y 0,910 5,630, kamfora japońska' 105 tys., sarczan m edz kryst. 5,875, form alna 40 proc. 9 tys., glceryna oczyszczona 28 pr, 17,500 guma arabska Kordofan 18 tys., jod kryst, oozyszcz. 400 tys., kałehlorcum 4550, mentol japońsk kryst, 90 tys., dw uw ęglan sody 3850, olej lnany 10400, rycynow y farm» 14300, parafna bała oczyszcz. 50 52 proc. - 3675, w azelna żolta farm. 8470, ałun m elony 2310. Tendencja w dalszym cągu zwyżkowe» Popyt z powodu braku środków średn. Podaż dostateczna. MATERJAŁY BUDOW LANE. płatnczyc k Kraków, 5. 2. W tysącach marek polskch: Cegła m aszynow a 1000 szt. 220, pustak 1000 szt. 300, dachówka palona 1000 szt. 500, cementowa 450, gąsory 1 szt. 1, wapno palona 10,000 kg. 1,300, szkło budowlane 1 m. 1 pół mm.) 13, 1 (2 mm.) 20, ornam entowe 30, ter pogazow y destylow any 1 kg. 1, papa dachowa 10 m. 16 34, parkety dębow e I klasy za 1 m 18 20. T endencja zw yżkow a, popy* na ogół słaby, na nektóre jednak gatunk a»- ; znacza sę w ększe zanteresow ane np. na szkło cegłę, cernepc ełabej. Zaznacza s t konkurencja cegeln górnośląskch, nem a to jednak w ększego znaczena, gdyż zapotrzebowane jest duże. Podaż dostateczna. C eny M etal. Bern, 7. 2. 28. Medź elektro!., wre bars.... Medź rafn. 99 do 99,3 «/,... Orygn. męk ołów hutn... Cynk surowy hutn. >/ wolu. obr.. Cynk surowy górnośląsk.. Cynk remelt. w płyt. w poj. żlob. bloch. Oryg. alumnum hutn. 98 do 99 % w poj. żlob. block... W sztab. walk. lub jako drut.. Cyna bankę, cyna strats, cyna austral. Cyna hutncza 99 /o... Czystv nkel 38 do 99..... Antymon regulus.... Srebre w sztabach ca. 900 czyste. Cena I kg. w mkn. 12883 10000-1100» 4500-4600 6900 6200 615018 4500-4600 16273 15387 81900 33006 31400-31700 31000 21600 S90u 4000 762500»777006
zawadama* że na podstawe uchwały Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzena akcjonarjuszy z dna 16. grudna h 1922 r. zezwolena Mnsterstwa Skarbu w porozumenu z Mnsterstwem Przemysłu Handlu L. DK. 5860/lU. H z 29. grudma 1922 r. Bank podwyższa w myśl 7 statutów, kaptał akcyjny z Mp. 200.000.000.«ns Mp. 400.000.000.-- prtez wydane 200.000 sztuk na okazcela opewających akcj po Mp. 1.000,- u. w. z prawem dywdendy od 1. styczna 1923 n rozpsuje nnejszem subskrypcję ofarowując właśccelom starych akcj za jedną starą akcję jedną nową akcję złoźtenem Äp. 2.000,- z dolczenem 5 proc, od dna 1. styczna 1923 r, do dna wpłaty od emsyjnej wartośc oraz Mp. 150.- tytułem kosztów konfekcj emsj za każdą nową akcję. Ogłoszena prawa poboru na nowe akcje należy uskutecznć pod rygorem utraty tegoż prawa w czase od 1. lutego do 2. marca 1923 roku: w kasach Śląskego Banku Przemysłowego w Belsku 1 jego Oddzałach w Ceszyne Katowcach, w Polskm Banku Przemysłowym we Lwowe oraz wszystkch jego Oddzałach, w Domu Bankowym Rosenfeld et Co we Wednu, w Czeskm Banku Unon w Pradze I jego Oddzałach, za przedłożenem starych akcj. Belsko, dna 31. styczna 1923 r. X l l S Polska na Górnym Śląsku. Wystawa będze zamknęta dna 11 lutego weczorem Korzystajce z ostatnej okazj odwedzena W arn y! Udzelam lekcj jeżyka polskego ( «o s k e g o w słowe 1 pśm e. Blższych wadomośc: nteres Zboża Jentryezka, l a t e w c e, ulca Mkolowska nr. 7. (Do godzny 8-mej weczorem) Przyjęce skórek «różnego gątunku do garbowana, wyprawana zabarwena na kożuchy futra ewentualne wymana za wyprawane jak barwane futra skórk. Zakup różn ych skór66 Hugon Czok w Knurowe, pow. Rybnck, Kol. II, nr. 6.! 1 I g l *31 6SJ El SI Otwarce nteresu! Szanownej Publcznośc z Rybnka okolcy do łask. wadomośc, że nabylśmy drogą zakupna zakład frmy M. Bartek, drukarna, Introlgatorna ksęgarna w Rybnka, ul, Zamkowa 8 który* po gruntownej renowacj od 1. lutego b. r. pod frmą W a r n a Drukarno Slosa tow. z o. p. w swej pełn dalej prowadzć będzemy. Zwracając uwagę na powyższe, polecamy sę Szan. Rupectwu, Urzędom Przedsęborstwom do wykonywana wszelkch prac w zakres drukarstwa 1 ntrolgatorstwa wchodzących. Nasza znaczne powększona ntrolgatorna pracuje czysto, szybko gustowne. Upraszamy przeto, przez łask. nadane nam zlecena, sę o naszej zdolnośc przekonać. Specjalność: Druk formularzy pojedynczych, tabelarycznych w czarnym kolorowym wykonanu. ^ Ksęgarna Draka m m z o. p. Uczcwa I zdolna sklepowa władająca dobrze językam polskm nemeckm zostane przyjęta od zaraz lub od 15-go b. m. do masam podpsanej Spółk ul. Warszawska (Fryderyka) lcz. 56, dawnejsza frma Alosa Herman. Spółka hodowl I zbytu bydła Spółdzelna zarejestr. z ogr. poręką w Krakowe, flja Katowlee. Ożenek. Kawaler, urzędnk kolejowy, lat 33, mający 2 domy, poszukuje na tej drodze Pannę lub Wdowę z odpowednm majątkem lub przyżonek na gospodarstwo. Wejska Panna lub Wdowa bardzo przyjemna. Ożenek wedle umowy zaraz lub późnej. Oferty nadsyłać pod O. O. 64 do Ekspedycj Gońca Śląskego w Katowcach. GS 1 12 " Ogrodnk potrzebny do malutka natychmast kawaler lub żonaty bezdzetny obeznany z plantacją warzyw kwacarstwem na dobre warunk. Zgłaszać sę osobśce: dwór Czarny Las, stacja kole Kalety (Stahlhammer). powat Lublneck. Pśmenne zgłoszena pozostaną bez odpowedz. 337 Polecam na obecny sezon: ENIÄ farbk do jol welkanocnych w 8 kolorach, Reklamowy karton zawera 400 paczek. RABAT: 5 kartonów 5 %, 10 kartonów 71/, % 20 kartonów 10%, 50 kartonów 15% rab Makaty do dyspozycj. Wysyłka odwrotna!. Rzy HKOWSKI. Toruń, Mokre, (Pomorze Fabryka chemczno-techn. prep. K u p Z ło tą D o ż g c z k ę P a ń s tw o w ą "! 2 uczn kow alskch może sę zgłosć natych mast u K arola Smudy Załęże, Moltkestr. 64 obok Katowc. Absolwentka fllozofjl przyjmuje LEKCJE Języka polskego Zgłoszena: Ecksten - Katowce, ul. Ogrodowa nr. 5, III p. (Gartenstrasse). Ogłoszene. Przez neostrożność spalłem kartę powołana na Imę Marcna Bauera wy. daną przez P- K. U. Częstochowa, urodź. 7. lstopada 1889 r. wr Starcza gmny Rększowce. Dobre czarne skrzydło na sprzedaż. Zobaczy* można od 1 4 godzn* w Katowcach, ul. Dürer^ nr. 5, IV pętro na prawg- Mamy stale do sprzedan* kamence, fabryk, restauracje, hotele, majątk zemske, różne sklepy posadłośc mnejsze. Także załatwamy zamany. Buro Hondlowo O B R O T z. z ogr. odp., Katowce Beaty 52. II. pętro. Pucke wedzone szproty bydllngl 1 węgorze oraz nne ryby m orsk e te naurn I Województw S ü ß te W Wojtczak Katowce, ulca Koścuszk (Beatestr.) 5. Telef. 2826.