Wykaz skrótów i skrótowców 17 1 WPROWADZENIE 23 11 Cele i założenia pracy 23 12 Uzasadnienie wyboru tematu 29 13 Teza i pytania badawcze pracy 32 14 Metodologia badań 33 15 Zakres przedmiotu badań 38 16 Wskazówki bibliograficzne 39 17 Uwagi terminologiczne i techniczne 43 18 Struktura pracy 49 2 POJĘCIE I RODZAJE PONADNARODOWYCH SIECI ORGANÓW ADMINISTRACJI 53 21 Pojęcie sieci jako struktury organizacyjnej 53 22 Pojęcie sieci w rozumieniu prawnym i administracyjnym 58 23 Pojęcie ponadnarodowej sieci organów administracji publicznej 62 24 Rodzaje ponadnarodowych sieci organów administracji publicznej 73 241 Cel i zakres działania sieci 73 242 Stosunki między uczestnikami sieci 75 243 Umiejscowienie sieci w istniejącej strukturze instytucjonalno-traktatowej 78 244 Formalizacja powstania i działania sieci 79 245 Zakres terytorialny działania sieci 81 246 Członkostwo w sieci 82 247 Inne klasyfikacje sieci 83 25 Uwagi końcowe 84 3 TRADYCYJNE FORMY WSPÓŁPRACY ORGANÓW ADMINISTRACJI ORAZ PAŃSTW A PONADNARODOWE SIECI ORGANÓW ADMINI- STRACJI 87
8 Spis treści 31 Formy prawne działania administracji 88 311 Pojęcie formy prawnej działania administracji 89 312 Klasyfikacja form prawnych działania administracji publicznej 89 313 Porozumienie administracyjne a ponadnarodowe sieci organów 97 32 Więzi prawne w aparacie administracyjnym (organizacja stosunków wewnątrzadministracyjnych) 100 321 Pojęcie i rodzaje więzi prawnych w aparacie administracyjnym 101 322 Współdziałanie organów administracji publicznej 105 323 Współdziałanie lub współpraca Prezesa UOKiK z krajowymi orga- nami administracji publicznej oraz innymi podmiotami 109 3231 Współdziałanie Prezesa UOKiK z krajowymi organami administracji publicznej na podstawie ustawowej 110 3232 Współdziałanie i współpraca Prezesa UOKiK z krajowymi organami administracji publicznej i organami ścigania na podstawie nieformalnych porozumień 117 3233 Współpraca Prezesa UOKiK z podmiotami spoza aparatu administracyjnego 120 3234 Krajowa sieć na rzecz konkurencji i konsumentów 121 324 Współdziałanie organów administracji publicznej a ponadnarodowe sieci organów 124 325 Ponadnarodowe sieci organów administracji a transnarodowe sieci terytorialne 125 33 Formy współpracy międzynarodowej w prawie publicznym międzynarodowym 126 34 Uwagi końcowe 130 4 PODSTAWY PRAWNE MIĘDZYNARODOWEJ AKTYWNOŚCI I WSPÓŁPRACY ORGANÓW OCHRONY KONKURENCJI (NA PRZYKŁADZIE PREZESA UOKIK) 134 41 Internacjonalizacja prawa konkurencji i aktywność międzynarodowa organów antymonopolowych 135 42 Aktywność międzynarodowa Prezesa UOKiK w świetle ustawy antymonopolowej 139 43 Aktywność międzynarodowa Prezesa UOKiK w świetle regulacji ogólnych (kpa, ustawy ustrojowe) 146 44 Podstawa prawna działania Prezesa UOKiK jako czynnik determinujący formy jego aktywności międzynarodowej 150 441 Aktywność międzynarodowa Prezesa UOKiK wynikająca z zobowiązań międzynarodowych 151
9 442 Aktywność międzynarodowa Prezesa UOKiK wynikająca z prawa europejskiego 157 443 Aktywność międzynarodowa Prezesa UOKiK wynikająca z ogólnej właściwości organu 158 444 Aktywność międzynarodowa Prezesa UOKiK na polach innych niż ochrona konkurencji 162 4441 Ochrona konsumentów i ogólne bezpieczeństwo produktów 162 4442 Pomoc publiczna 165 45 Uwagi końcowe 166 5 PONADNARODOWE SIECI ORGANÓW OCHRONY KONKURENCJI POWSTANIE, RODZAJE I FORMY AKTYWNOŚCI 172 51 Ponadnarodowe sieci organów ochrony konkurencji o zasięgu globalnym 173 511 OECD 174 512 UNCTAD 189 513 WTO 197 514 ICN 202 52 Ponadnarodowe sieci organów ochrony konkurencji o zasięgu kontynentalnym 212 521 Unia Europejska 213 5211 ECN 214 5212 Europejska sieć współpracy organów konkurencji w sprawach kontroli koncentracji (Merger Working Group UE) 229 5213 ECA 233 522 Afrykańskie Forum Konkurencji 238 523 APEC 241 524 ASEAN 244 525 Inne sieci o kontynentalnym lub subświatowym zasięgu 249 53 Ponadnarodowe sieci organów ochrony konkurencji o zasięgu regionalnym (subkontynentalnym) 252 531 CECI 252 532 Marchfeld Competition Forum 255 533 Współpraca Nordycka 257 534 Międzyrządowa Rada ds Polityki Antymonopolowej 262 535 Inne sieci regionalne 268 54 Uwagi końcowe 270
10 Spis treści 6 INNE WYBRANE PONADNARODOWE SIECI ORGANÓW ADMINI- STRACJI PUBLICZNEJ 275 61 Wybrane ponadnarodowe sieci organów ochrony konsumentów 276 611 ICPEN 277 612 CPCN 279 613 Inne ponadnarodowe sieci administracji konsumenckiej 285 62 Wybrane transnarodowe sieci regulatorów telekomunikacyjnych 288 621 Światowe sieci regulatorów telekomunikacyjnych 288 6211 Międzynarodowy Związek Telekomunikacyjny 289 6212 Światowy Związek Pocztowy (UPU) 289 622 Europejskie sieci regulatorów komunikacyjnych 290 6221 Europejska Konferencja Administracji Pocztowych i Telekomunikacyjnych (CEPT) 290 6222 Niezależna Grupa Regulatorów (IRG) 292 6223 Organ Europejskich Regulatorów Łączności Elektronicznej (BEREC) 296 63 Wybrane ponadnarodowe sieci regulatorów energetycznych 298 631 Światowe sieci regulatorów energetycznych 299 6311 Regionalne Stowarzyszenie Regulatorów Energetyki (ERRA) 299 6312 Międzynarodowa Konfederacja Regulatorów Energetycznych (ICER) 300 6313 Inne globalne sieci regulatorów energetycznych 301 632 Europejskie sieci regulatorów energetycznych 302 6321 Rada Europejskich Regulatorów Energii (CEER) 303 6322 Agencja ds Współpracy Organów Regulacji Energetyki (ACER) 305 64 Wybrane ponadnarodowe sieci regulatorów kolejowych 308 641 Światowe sieci regulatorów kolejowych 309 642 Europejskie sieci regulatorów kolejowych 310 6421 Independent Regulators Group Rail 310 6422 Agencja Kolejowa Unii Europejskiej 312 6423 Inne europejskie fora współpracy kolejowej 315 65 Uwagi końcowe 316 7 ANALIZA USTROJU I JURYSDYKCJI KRAJOWYCH ORGANÓW ANTYMONOPOLOWYCH UCZESTNICZĄCYCH W PONAD- NARODOWYCH SIECIACH ORGANÓW ADMINISTRACJI 322 71 Pozycja ustrojowa i właściwość Prezesa UOKiK 323 711 Ewolucja ustroju i jurysdykcji polskiego organu antymonopolowego 323 712 Aktualna pozycja ustrojowa i właściwość Prezesa UOKiK 328
11 72 Pozycja ustrojowa i organizacja wybranych polskich organów regulacyjnych 336 721 Polski regulator telekomunikacyjny i pocztowy (Prezes UKE) 337 722 Polski regulator energetyczny (Prezes URE) 340 723 Polski regulator kolejowy (Prezes UTK) 344 724 Pozycja ustrojowa i organizacja organów regulacyjnych oraz organu antymonopolowego zbieżności i różnice 346 73 Pozycja ustrojowa, organizacja i właściwość wybranych zagranicznych organów antymonopolowych 348 731 Wyodrębnienie organu lub funkcjonowanie jako część ministerstwa 349 732 Koncentracja i dekoncentracja jurysdykcji antymonopolowej 350 733 Specjalizacja lub integracja z innymi organami 351 734 System administracyjny lub sądowy 352 735 Niezależność i rozliczalność organu 354 736 Kolegialność lub monokratyczność 360 737 Inkwizycyjność lub kontradyktoryjność systemu 362 738 Wewnętrzny podział zadań w urzędzie 364 739 Organizacja administracji antymonopolowej podsumowanie 365 74 Ponadnarodowe wytyczne i dobre praktyki w zakresie kształtowania ustroju organów antymonopolowych 365 741 UNCTAD 366 742 OECD 370 743 ICN 371 744 Ustrój organów antymonopolowych a wytyczne ponadnarodowe podsumowanie 373 75 Wpływ uczestnictwa w ponadnarodowych sieciach organów administracji na ustrój i jurysdykcję administracyjną krajowych organów administracji 374 751 Autonomia proceduralna państw członkowskich UE a organizacja krajowej administracji antymonopolowej 375 752 Wymogi instytucjonalne i jurysdykcyjne w stosunku do krajowych organów antymonopolowych w świetle obowiązujących i projektowanych przepisów europejskich 379 753 Wymogi instytucjonalne i jurysdykcyjne w stosunku do krajowych organów antymonopolowych w świetle dyrektywy ECN+ 384 7531 Założenia dyrektywy ECN+ 384 7532 Niezależność i odpowiednie zasoby kadrowe i finansowe krajowych organów antymonopolowych 386 7533 Zmiany w zakresie jurysdykcji antymonopolowej krajowej administracji antymonopolowej 393
12 Spis treści 7534 Ocena zasadności zmian Europejskiej Sieci Konkurencji i krajowej administracji antymonopolowej 395 76 Uwagi końcowe 398 8 FORMY WSPÓŁPRACY ORGANÓW KRAJOWYCH W RAMACH SIECI ORAZ ICH WPŁYW NA SPRAWOWANIE JURYSDYKCJI ADMINISTRA- CYJNEJ PRZEZ KRAJOWE ORGANY ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ 406 81 Współpraca miękka organów antymonopolowych działających w ramach sieci organów 407 82 Współpraca związana z ustanawianiem celów legislacyjnych, standardów działania, uzgadnianiem praktyki procesowej (prawo miękkie) 410 83 Weryfikacja przestrzegania wspólnych standardów przez członków sieci 418 84 Współpraca związana z wykonywaniem jurysdykcji administracyjnej przez uczestników sieci organów 423 841 Czynności administracyjne w ramach współpracy międzynarodowej niewpływające na prawa i obowiązki stron i uczestników postępowań antymonopolowych 424 8411 Ustanawianie punktów kontaktowych do spraw współpracy międzynarodowej 424 8412 Informowanie innych zagranicznych organów antymonopolowych o wszczęciu postępowania 425 8413 Wymiana informacji jawnych dotyczących postępowania i innych niepodlegających ochronie prawnej 427 8414 Informowanie o czynnościach procesowych w innym państwie 429 8415 Nieformalna pomoc urzędowa między członkami ponadnarodowej sieci 431 8416 Rozstrzyganie sporów dotyczących współpracy międzynarodowej w sprawach z zakresu ochrony konkurencji 435 842 Czynności administracyjne w ramach współpracy międzynarodowej wpływające na prawa i obowiązki stron i uczestników postępowań antymonopolowych 437 8421 Wymiana informacji i dowodów 438 8422 Formalna (wzajemna) pomoc prawna 442 8423 Odstępowanie od wszczynania postępowania lub jego zawieszanie albo umorzenie 449 8424 Koordynacja i uzgadnianie czynności administracyjnych przez organy krajowej administracji antymonopolowej 452 8425 Koordynacja i uzgadnianie rozstrzygnięć administracyjnych organów krajowej administracji antymonopolowej 455
13 8426 Związanie organu krajowego decyzją zagranicznego lub transnarodowego organu antymonopolowego 458 8427 Alokacja spraw pomiędzy krajowymi i transnarodowymi organami administracji antymonopolowej 461 85 Wzmocniona współpraca związana z wykonywaniem jurysdykcji administracyjnej przez uczestników sieci organów 468 851 Wzajemne uznawanie aktów administracyjnych i orzeczeń sądowych w sprawach ochrony konkurencji 469 852 Wprowadzenie systemu jednej jurysdykcji (one-stop shop model) np w przypadku wniosków leniency lub tzw rezerwacji miejsc wnioskodawców (marker system) 480 853 Wyznaczanie wiodącej jurysdykcji krajowej dla spraw o zasięgu ponadkrajowym 483 854 Współpraca kadrowa i powoływanie wspólnych zespołów prowadzących postępowania lub też krzyżowe mianowanie urzędników z różnych krajowych organów do zespołów prowadzących postępowania 485 855 Współpraca sądowa w sprawach ochrony konkurencji 489 86 Wpływ międzynarodowej współpracy organów antymonopolowych w ramach sieci na prawa stron i innych uczestników postępowania 490 87 Uwagi końcowe 496 9 PONADNARODOWE SIECI ORGANÓW ADMINISTRACJI W SYS- TEMIE GLOBALNEJ, EUROPEJSKIEJ I POLSKIEJ ADMINISTRACJI PU- BLICZNEJ 502 91 Ponadnarodowe sieci organów administracji w systemie zarządzania globalnego 503 911 Koncepcja zarządzania wielopoziomowego 504 912 Miejsce ponadnarodowych sieci w systemie zarządzania światowego 507 92 Ponadnarodowe sieci organów administracji w systemie europejskiej administracji publicznej 512 921 Złożona administracja UE 512 922 Europejskie sieci administracyjne 516 93 Ponadnarodowe sieci organów administracji w systemie polskiej administracji publicznej 522 94 Uwagi końcowe 532
14 Spis treści 10 KONTROLA DZIAŁANIA PONADNARODOWYCH SIECI ORAZ AKTYWNOŚCI ORGANÓW ADMINISTRACJI PODEJMOWANEJ W ICH RAMACH 536 101 Problem legitymizacji ponadnarodowych sieci organów administracji publicznej oraz udziału organów w tych sieciach 537 102 Deficyt rozliczalności ponadnarodowych sieci organów i działań organów krajowych w ich ramach oraz sposoby jego niwelacji 543 103 Kontrola administracyjna organów działających w ramach sieci 548 1031 Kontrola i nadzór organów działających w sieciach w ramach krajowego systemu administracji publicznej 549 1032 Kontrola sprawowana przez RPO i prokuraturę 559 1033 Kontrola sprawowana przez organy kontroli państwowej 560 1034 Kontrola sprawowana przez Komisję Europejską 561 104 Kontrola sądowa organów działających w ramach sieci 562 1041 Właściwość sądów powszechnych i Sądu Najwyższego 565 1042 Właściwość sądów administracyjnych 566 1043 Właściwość polskich sądów do kontroli działalności sieci i czynności Prezesa UOKiK w ich ramach 567 1044 Rola sądów ponadnarodowych i międzynarodowych w zakresie kontroli działalności sieci i czynności Prezesa UOKiK w ich ramach 568 105 Parlamentarna kontrola aktywności krajowych organów administracji publicznej w ponadnarodowych sieciach 569 106 Kontrola społeczna organów administracji publicznej 573 107 Uwagi końcowe 574 11 PERSPEKTYWY ROZWOJU PONADNARODOWYCH SIECI ORGA- NÓW ADMINISTRACJI 577 111 Ponadnarodowe sieci organów a dostępne środki współpracy transnarodowej 578 112 Źródła sukcesu i potencjał rozwoju ponadnarodowych sieci organów 581 113 Mocne i słabe strony ponadnarodowych sieci organów administracji 586 114 Dobrowolność a uświadomiona konieczność uczestnictwa w ponadnarodowych sieciach organów administracji 590 115 Ponadnarodowe sieci organów a konwergencja i harmonizacja prawa i praktyki administracyjnej 592 116 Polski organ antymonopolowy na arenie transnarodowych sieci organów 595 117 Uwagi końcowe 597 12 WNIOSKI 604
15 Summary 616 Bibliografia 625 Wykaz aktów prawnych i innych dokumentów 659 Netografia 679 Wykaz orzecznictwa 687