10 ÃWICZENIE 6 ÃWICZENIA W ADRESOWANIU MIESZANYM ÃWICZENIE POKAZOWE nr 6. Oblicz objêtoœã walcó w o promieniu r = 1; 1,5; 2; 7 cm i wysokoœci h = 10; 10,5;..; 18 cm. Wynik podaj w dcm 3 z dokùadnoœci¹ do 2 cyfr po przecinku. Utworzymy prostok¹tn¹ tablicê, kolumny bêd¹ odpowiadaã kolejnym wartoœciom h, a wiersze kolejnym wartoœciom r. Na przeciêciu danego wiersza i kolumny umieœcimy wynik - objêtoœã walca. Trudnoœã polega na wpisaniu prawidùowej formuùy do komó rki B10 tak, by mo na byùo j¹ skopiowaã do kolejnych komó rek wiersza: C10:R10, a potem caùy blok B10:R10 - do kolejnych wierszy czyli do C11:R21. Oto pocz¹tek pracy: A B C D E 9 r\h 10 10,5 11,0 11,5 10 1,0 =PI()*$A10^2*B$9/1000 11 1,5 Ãwiczenie 6A - do samodzielnego rozwi¹zania. Na koszt wynajêcia samochodu skùadaj¹ siê: opùata za ka dy dzieñ wynajêcia oraz opùata za ka - dy przejechany km. Opracuj arkusz, któ ry zbuduje tabelê kosztó w wynajêcia samochodu na 1, 2,.,10 dni przy dùugoœci trasy 10, 20, 30,, 200 km dziennie. Przykùadowe opùaty: 50 zù/dziennie, 0,5 zù/km. Wyniki musz¹ zmieniaã siê, gdy zmienimy dane. Ãwiczenie 6B - do samodzielnego rozwi¹zania. Opracuj arkusz, któ ry zbuduje tabelê funkcji y = x 3 1 dla 40 wartoœci x zmieniaj¹cych siê od danej wartoœci pocz¹tkowej z danym krokiem. Obie dane wpisz do oddzielnych komrek i korzystaj z wartoœci w nich umieszczonych. Zredaguj wykres. Oto pocz¹tkowy fragment obliczeñ: W kolumnie A wpisujemy numer kroku, jakiego dokonujemy na osi x pocz¹wszy od lewego krañca przedziaùu. W komó rkach: F2, F3 dane. Komó rce F2 nadajmy nazwê aa, komó rce F3 zaœ - nazwê kr, nazwy s¹ przykùadowe. A B C D E F 1 numer x y(x) 2 0 =aa+a2*kr =MODU.LICZBY(B2^3-1) a = -3,0 3 1 =aa+a3*kr =MODU.LICZBY(B3^3-1) krok = 0,5 ÃW. 7 ZAPIS WYRAÝEÑ LOGICZNYCH. INSTRUKCJA WARUNKOWA JEÝELI ZAPIS WARUNKÓW ZA POMOC OPERATORÓW < mniejsze > wiêksze <= mniejsze lub rwne >= wiêksze lub ró wne <> ró ne = rwne ZAPIS WYRAÝEÑ LOGICZNYCH Wyra enia logiczne zapisujemy za pomoc¹ funkcji logicznych zapisanych w kreatorze funkcji. zapis oglny znaczenie przykùad NIE(warunek) negacja NIE(A3>A5) ORAZ(warunek1;..;warunekN) koniunkcja ORAZ(A3>=0;B1<=0) LUB(warunek1;..;warunekN) alternatywa LUB(A3>0;B1<>0) W koniunkcji i alternatywie liczba warunkw N 30. Dobrze jest nauczyã siê wpisywaã wyra enia logiczne z klawiatury, nie korzystaj¹c z opcji Wklej funkcjê.
ÃWICZENIE POKAZOWE nr 7.. 11 ZAPIS INSTRUKCJ I WARUNKOWEJ J EÝELI(wyr a enie_logiczne;akcja_1;akcja_2) J EÝELI(wyr a enie_logiczne;akcja) Ãwiczenia z funkcj¹ JEÝELI() wykonuj korzystaj¹c z opcji lub Wstaw Funkcja. lub przyciskiem z paska narzêdzi. Do komó rek w kolumnie A proszê wstawiaã ró ne wartoœci tak, aby sprawdziã dziaùanie redagowanych instrukcji warunkowych. 1. Do A1 wpisz dowoln¹ liczbê. W komó rce B1 ma powstaã tekst ujemna je eli wartoœã w A1 jest ujemna, a tekst nieujemna w przeciwnym przypadku. Przejdê do B1, wybierz funkcjê JEÝELI() i wypeùnij: 2. W A2 jest dowolna liczba. W komó rce B2 ma byã pierwiastek kwadratowy tej liczby, jeœli jest to liczba nieujemna, a tekst pusty w przeciwnym przypadku. Wpisz do A2 liczbê 9, przejdê do B2 i skorzystaj Wklej funkcjê do wypeùnienia okienka: z tym, e zapis =PIERWIASTEK(A2) powstaje przez wybranie odpowiedniej funkcji z listy znajduj¹cej siê pod polem odwoùania. Uwaga: Jeœli okienko zniknie, zanim wypeùnisz wszystkie pola, to przejdê kursorem do komó rki B2 i kliknij mysz¹ przycisk wstawiania funkcji. Ãwiczenie 7A - do samodzielnego rozwi¹zania. W A3 jest liczba, w B3 ma powstaã tekst +, 0 lub - w zale noœci od znaku liczby A3.
12 Jest to zagnie d ona funkcja JEÝELI(). Rysunek obok wskazuje sposb rozwi¹zania. Wskazó wka: Przejdê do B3, skorzystaj z opcji Wklej funkcjê... Wpisz w odpowiednie pola: warunek A3=0 tekst: 0, przejdê do trzeciego pola i skorzystaj znó w z Wklej funkcjê..., odpowiedni przycisk znajduje siê w polu nazwy. Ãwiczenie 7B - do samodzielnego rozwi¹zania. Sporz¹dê nastêpuj¹ce zestawienie dotycz¹ce 20 pracownikó w wpisuj¹c ró ne stanowiska, w tym kilku technikw: Pracownik Stanowisko Zarobki roczne Sta pracy Dodatek gminny Premia szefa Pracownik 1 technik 12000 3 Pracownik 2 asystent 9000 5 Gmina przyznaje pracownikom o rocznych zarobkach poni ej ustalonej kwoty (np. 10 tys.) jeden raz w roku dodatek w wysokoœci X zù (np. 200 zù). Szef decyduje, e premiê Y zù (np. 500 zù) otrzymuj¹ raz w roku wszyscy technicy o sta u pracy dùu szym ni K lat, przykùadowo K = 2.. Wskazó wka: Wpisz przykùadowe wartoœci w oddzielnych komó rkach; nadaj im nazwy lub pamiêtaj o adresach bezwzglêdnych. Okreœl dodatek gminny pierwszego pracownika wpisuj¹c do odpowiedniej komó rki wùaœciw¹ formuùê z funkcj¹ JEÝELI(), wyra enie to skopiuj dla pozostaùych pracownikó w. Postêpowanie powtó rz dla okreœlenia premii od szefa. Sprawdê czy zmiana danych powoduje automatyczn¹ zmianê wynikw. Ãwiczenie 7C - do samodzielnego rozwi¹zania. W pewnym pañstwie ustalono proste zasady podatkowe. Okreœla siê pró g podatkowy (w 1999 roku jest to 1000 dukató w), któ ry dzieli pùatnikó w na 2 klasy: klasê I i II. Podatnik w klasie I pùaci okreœlony procent od dochodó w rocznych (w 1999 roku jest to 10%), podatnik w klasie II pùaci ponadto okreœlony procent od nadwy ki dochodó w (w 1999 roku jest to 15%). Obliczmy podatek dla 10 pracownikw. Wszystkie liczby s¹ przykùadowe, nasze obliczenia maj¹ byã dobre dla ka dych sensownych danych. Oto pocz¹tek pracy w EXCELu: A B C D E 1 PRÓG PODATKOWY KTO DOCHODY PODATEK 2 1000 Pracownik 1 800 3 Procent dla klasy I Pracownik 2 900 4 10% Pracownik 3 1000 5 Procent dla klasy II Pracownik 4 1100 6 15% Pracownik 5 1200
13 ÃWICZENIE 8 STATYSTYCZNY ROZK AD CZÆSTOÚCI ÃWICZENIE POKAZOWE nr 8. Z egzaminu testowego z informatyki mo na otrzymaã od 0 do 100 punktó w. Skala ocen: do 50 ndst 51-60 dst 61-70 dst+ 71-80 db 81-90 db+ 91-100 bdb Wprowadêmy listê 10 osó b i punkty, jakie uzyskali na egzaminie, w ukùadzie wskazanym poni- ej. Wpiszmy przyjêt¹ skalê ocen. A B C D E F G H 1 l.p. Nazwisko Wynik oceny skala 2 1 Student 1 2 ndst 50 3 2 Student 2 12 dst 60 4 3 Student 3 45 dst+ 70 5 4 Student 4 45 db 80 6 5 Student 5 65 db+ 90 7 6 Student 6 75 bdb 100 8 7 Student 7 99 9 8 Student 8 97 10 9 Student 9 98 11 10 Student 10 99 Naszym celem jest obliczenie ile osó b otrzymaùo ocenê ndst, ile dst, itd., czyli podanie czêstoœã wystêpowania poszczegó lnych ocen. Wyniki te, bêd¹ wpisane w komó rkach H2:H7. Blok C2:C11 to tablica danych, blok G2:G7 tablica przedziaùó w Mamy tu do czynienia z wyra eniem tablicowym: funkcj¹, któ ra dwó m tablicom przyporz¹dkowuje trzeci¹ tablicê: tablica danych (tu: wyniki egzaminu) tablica przedziaùó w (tu: skala ocen) tablica czêstoœci (tu: czêstoœã wystêpowania ocen czyli liczby osb, ktre otrzymaùy poszczegó lne oceny) Tablica danych skùada siê z wartoœci ustawionych w porz¹dku rosn¹cym, w kolejnych wierszach jednej kolumny. Sposó b tworzenia wyra enia tablicowego w EXCELu jest specyficzny. Oto przepis w naszym przykùadzie: zaznacz mysz¹ blok H2:H7 lub H2:H8. Jest to miejsce, w ktrym powstan¹ wyniki. wybierz funkcjê CZÆSTOÚÃ() i wypeùnij okienko: Wyra enie: =CZÆSTOÚÃ(C2:C11;G2:G7) lub =CZÆSTOÚÃ(C2:C11;G2:G8) uka e siê w komó rce H2, OK.., nie naciskaj Enter a lecz
14 przejdê klawiszem funkcyjnym F2 do edycji komó rki H2, nastêpnie Ctrl+Shift+Enter - zleã utworzenie wyra enia tablicowego. W przypadku, gdy blok wartoœci wynikó w jest du y, celowe jest nadanie mu nazwy (zaznacz blok, wpisz nazwê w polu odwoùania, zatwierdê przez Enter). Przyjmijmy, e blok z wynikami punktowymi nazwaliœmy punkty, a blok ze skal¹ ocen skala, to do H2 wpisujemy =CZÆSTOÚÃ(PUNKTY;SKALA) Sporz¹dêmy wykres ilustruj¹cy liczebnoœã osó b w poszczegó lnych klasach ocen: argumenty funkcji s¹ zapisane w bloku F2:F7, wartoœci funkcji s¹ w bloku H2:H7. Wybierzmy wykres typu koùowego. Umieœãmy wartoœci liczbowe i procentowe przy ka dym wycinku koùa. Ãwiczenie 8A - do samodzielnego rozwi¹zania. Zmierzono œrednice 20 przypadkowo wybranych elementó w [mm] i zanotowano wyniki: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 62 63 64 60 65 67 66 68 62 63 61 60 65 64 63 66 69 68 60 68 Wartoœci liczbowe podziel na 3 klasy: poni ej 95% œredniej, pomiêdzy 95% a 105 % œredniej,. powy ej 105% œredniej. Oblicz liczebnoœã ka dej z klas i zilustruj wykresem kolumnowym - tzw. histogr amem liczebnoœci. Oblicz wzglêdn¹ liczebnoœã ka dej z klas (iloraz liczebnoœci klasy przez liczebnoœã zbioru) i zilustruj wykresem kolumnowym, tzw. histogramem czêstoœci. Wartoœci liczbowe podziel na 4 klasy: poni ej 95% œredniej, pomiêdzy 95% a 100% œredniej, pomiêdzy 100% a 105% œredniej, powy ej 105% œredniej. Utwó rz histogramy liczebnoœci i czêstoœci. Oba wykresy sformatuj jednakowo, umieœã jeden pod drugim.