Warszawa, 17 września 2018 r. WOJEWODA MAZOWIECKI WPS-IX.431.2.27.2018.IF WYSTĄPIENIE POKONTROLNE Pani Ewa Dorociak Kierownik Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Pionkach ul. Zwycięstwa 6 26-670 Pionki Na podstawie art. 28 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 23 stycznia 2009 r. o wojewodzie i administracji rządowej w województwie (Dz. U. z 2017 r. poz. 2234 z późn. zm.) w związku z art. 6 ust. 4 pkt 3 ustawy z dnia 15 lipca 2011 r. o kontroli w administracji rządowej 1 oraz zgodnie z Planem Kontroli Zewnętrznych MUW na rok 2017 kontrolerzy Wydziału Polityki Społecznej Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego w Warszawie, xxx radca wojewody, xxx inspektor wojewódzki, pełniąca funkcję przewodniczącej zespołu kontrolującego, przeprowadziły w dniach 15-20 grudnia 2017 r. kontrolę problemową w trybie zwykłym w Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej w Pionkach. Przedmiot kontroli obejmował organizację i sposób realizacji przez gminę zadań zleconych z zakresu administracji rządowej wynikających z ustawy z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci 2 w zakresie ustalania uprawnień do świadczeń wychowawczych. Zespół kontrolny dokonał wpisu w książce kontroli Ośrodka Pomocy Społecznej pod poz. 3, określając zakres i termin przeprowadzonej kontroli. Kontrolą objęto okres od 17 lutego 2016 r. do dnia kontroli, tj. do 15 grudnia 2017 r. Niniejszym przekazuję Pani wystąpienie pokontrolne. Kierownikiem Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Pionkach jest pani Ewa Dorociak od 1 kwietnia 1991 r., a główną księgową pani xxx od 1 stycznia 2009 r. Wojewoda Mazowiecki ocenia pozytywnie pomimo stwierdzonych nieprawidłowości działalność Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Pionkach w zakresie organizacji i sposobu realizacji zadań zleconych z zakresu administracji rządowej wynikających z ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci w przedmiocie ustalania uprawnień do świadczeń wychowawczych. 1 dalej ustawa o kontroli w administracji rządowej Dz. U. Nr 185, poz. 1092 2 dalej ustawa o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci lub ustawa Dz. U. z 2017 r. poz. 1851 z późn. zm. 1
1. Organizacja realizacji zadania Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Pionkach w okresie kontrolowanym funkcjonował na podstawie następujących aktów: Statut stanowiący załącznik do uchwały nr XXII/150/12 Rady Gminy Pionki z dnia 14 grudnia 2012 r. w sprawie statutu Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Pionkach, zmieniony uchwałą nr XXIV/168/2013 Rady Gminy Pionki z dnia 30 stycznia 2013 r. Regulamin organizacyjny stanowiący załącznik do zarządzenia nr 4.2017 kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Pionkach z dnia 25 maja 2017 r. w sprawie ustalenia regulaminu organizacyjnego Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Pionkach. Do 25 maja 2017 r. obowiązywał regulamin organizacyjny wprowadzony zarządzeniem nr 2.2015 kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Pionkach z dnia 26 stycznia 2015 r. w sprawie wprowadzenia regulaminu organizacyjnego Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Pionkach, zmieniony zarządzeniem kierownika jednostki nr 8.2016 z dnia 24 sierpnia 2016 r. Zgodnie z 6 ust. 1 lit. g obowiązującego regulaminu organizacyjnego w celu realizacji zadań zleconych w Ośrodku utworzono stanowisko urzędnicze ds. realizacji świadczenia wychowawczego. Zakres działania, kompetencje i odpowiedzialność pracownika zatrudnionego na stanowisku urzędniczym ds. realizacji świadczenia wychowawczego określa 14 regulaminu. Do zadań pracownika zatrudnionego na tym stanowisku należy w szczególności przyjmowanie i rozpatrywanie wniosków, przygotowanie projektów decyzji, prowadzenie postępowań administracyjnych w sprawie świadczenia wychowawczego, sporządzanie list wypłat tych świadczeń, prowadzenie rejestrów, współpraca z wnioskodawcami, instytucjami i organizacjami w zakresie pozyskiwania i sprawdzania dokumentacji niezbędnej do przyznania prawa do świadczenia wychowawczego oraz sprawozdawczość w przedmiotowym zakresie. Podobny zapis posiadał również wcześniej obowiązujący regulamin organizacyjny Ośrodka. W okresie od 1 kwietnia 2016 r. do dnia kontroli zadania polegające na prowadzeniu postępowań w sprawie ustalenia prawa do świadczenia wychowawczego wynikające z ustawy o pomocy państwa w wychowaniu dzieci wykonywało 5 pracowników Ośrodka: 1) pani Ewa Dorociak kierownik Ośrodka, upoważnienie nr 2.2016 z 8 marca 2016 r. do prowadzenia postępowań oraz wydawania decyzji administracyjnych w sprawach z zakresu świadczenia wychowawczego, 2) pan xxx inspektor ds. realizacji funduszu alimentacyjnego i świadczeń rodzinnych, upoważnienie nr 3/2016 z 1 kwietnia 2016 r. do prowadzenia postępowań w sprawie świadczenia wychowawczego z wyłączeniem wydawania postanowień oraz podpisywania pism wychodzących z GOPS w Pionkach sporządzanych w związku z wszczętym i prowadzonym postępowaniem w sprawie świadczenia wychowawczego, zgodnie z zakresem obowiązków realizuje zadanie od 1 kwietnia 2016 r., 2
3) pani xxx referent ds. realizacji świadczeń rodzinnych i funduszu alimentacyjnego, upoważnienie nr 4/2016 z 1 kwietnia 2016 r. do prowadzenia postępowań w sprawie świadczenia wychowawczego z wyłączeniem wydawania postanowień oraz podpisywania pism wychodzących z GOPS w Pionkach sporządzanych w związku z wszczętym i prowadzonym postępowaniem w sprawie świadczenia wychowawczego, zgodnie z zakresem obowiązków realizuje zadanie od 1 kwietnia 2016 r., 4) pani xxx podinspektor ds. świadczeń wychowawczych, upoważnienie nr 36/2017 z 15 grudnia 2017 r. do prowadzenia postępowań w sprawie świadczenia wychowawczego z wyłączeniem wydawania decyzji oraz podpisywania pism wychodzących z GOPS w Pionkach sporządzanych w związku z wszczętym i prowadzonym postępowaniem w sprawie świadczenia wychowawczego, zgodnie z zakresem obowiązków realizuje zadanie od 1 kwietnia 2016 r. 5) pani xxx pomoc administracyjna, upoważnienie nr 37/2017 z 15 grudnia 2017 r. do prowadzenia postępowań w sprawie świadczenia wychowawczego z wyłączeniem wydawania decyzji oraz podpisywania pism wychodzących z GOPS w Pionkach sporządzanych w związku z wszczętym i prowadzonym postępowaniem w sprawie świadczenia wychowawczego, zgodnie z umową zlecenia, a następnie zakresem obowiązków pracownik realizuje zadanie od 1 września 2017 r. Ponadto w okresie 1 30 kwietnia 2016 r. zadania polegające na prowadzeniu postępowań administracyjnych wynikających z ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci wykonywała pani Barbara Zawadzka, na podstawie umowy zlecenia nr 6.2016 z 18 marca 2016 r. Kolejne 3 osoby realizowały zadania związane z wykonywaniem ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci, polegające na obsłudze prawnej, finansowo-księgowej i technicznej oprogramowania. Na dzień kontroli zadaniami wynikającymi z ustawy zajmowało się 6 pracowników GOPS w Pionkach: panie xxx, xxx, xxx, xxx, xxx i pan xxx. W dniu 1 stycznia 2016 r. Ośrodek zawarł umowę licencyjną na korzystanie z oprogramowania Izyda świadczenia wychowawcze z INFO-R Spółka Jawna Kuc Urszula, Kuc Rafał z siedzibą w Pogórzu przy ul. Baziowej 29. Administrator danych dopełnił obowiązku, o którym mowa w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (Dz. U. z 2016 r. poz. 922) zgłoszenia zbioru danych dotyczących świadczeń wychowawczych do rejestracji Generalnemu Inspektorowi Ochrony Danych Osobowych (dalej GIODO). Zaświadczenie GIODO z 8 kwietnia 2016 r. o zarejestrowaniu zbioru danych osobowych o nazwie PROGRAM 500+ wpłynęło do Ośrodka 18 kwietnia 2016 r. W wyniku kontroli ustalono nieprawidłowość polegającą na nieposiadaniu przez pracowników Ośrodka prowadzących postępowania w sprawie świadczeń wychowawczych panią xxx w okresie 1 kwietnia 2016 r. 14 grudnia 2017 r. i panią xxx w okresie 1 września 14 grudnia 2017 r. oraz panią xxx, realizującą postępowania w przedmiotowym zakresie na podstawie umowy zlecenia, w okresie 1-30 kwietnia 2016 r. stosownych upoważnień Wójta Gminy Pionki do realizacji tych zadań. Takie działanie stanowi naruszenie art. 10 ust. 2 ustawy o pomocy 3
państwa w wychowywaniu dzieci, zgodnie z którym organ właściwy może, w formie pisemnej, upoważnić pracownika ośrodka pomocy społecznej na wniosek jego kierownika do prowadzenia postępowań w sprawach świadczenia wychowawczego, a także do wydawania w tych sprawach decyzji. 2. Rzetelność sporządzanej sprawozdawczości Zweryfikowano zgodność danych wykazanych w przekazanym za pośrednictwem Centralnej Aplikacji Statystycznej miesięcznym sprawozdaniu rzeczowo-finansowym z wykonywania zadań z zakresu świadczenia wychowawczego za październik 2017 r. z wygenerowanym z systemu raportem, prowadzonymi w wersji papierowej rejestrami wniosków i decyzji oraz listami wypłat świadczeń. Badaniu poddano dane w następujących pozycjach sprawozdania: 1) A.1.1. kolumna 5 świadczenia wychowawcze przekazane w formie pieniężnej 869 świadczeń, 2) A.1.2. kolumna 5 świadczenia wychowawcze przekazane w formie rzeczowej lub w formie opłacania usług 0, 3) C.1.1. kolumna 3 liczba wniosków o przyznanie świadczenia wychowawczego 37, 4) C.3. kolumna 3 liczba decyzji wydanych przez organ właściwy w sprawach dotyczących świadczenia wychowawczego 269, 5) C.3.1 kolumna 3 liczba decyzji wydanych w sprawie ustalenia prawa do świadczenia wychowawczego 269, 6) C.3.2 kolumna 3 liczba decyzji stwierdzających nienależnie pobrane świadczenia 2. W wyniku dokonanej analizy ustalono zgodność danych wykazanych w następujących pozycjach sprawozdania: A.1.1. kolumna 5 z zestawieniem wygenerowanym z systemu dziedzinowego Izyda świadczenia wychowawcze i listami wypłat świadczeń wychowawczych za październik 2017 r. 869 świadczeń, C.1.1. kolumna 3 z danymi wynikającymi z rejestru wniosków Świadczenia wychowawcze w wersji papierowej 37 wniosków. W zakresie pozostałych pozycji sprawozdania poddanych badaniu kontrolującym nie przedstawiono dowodów źródłowych bądź innych materiałów na potwierdzenie prawidłowości danych wykazanych w sprawozdaniu. W przedmiotowym zakresie pani xxx kierownik Ośrodka wyjaśniła, że Dane zawarte w miesięcznym sprawozdaniu rzeczowo finansowym z wykonywania zadań z zakresu świadczenia wychowawczego za miesiąc październik 2017 r. wykazane zostały według wygenerowanych informacji zawartych w programie IZYDA zestawienia sprawozdanie świadczenie wychowawcze oraz na podstawie prowadzonej własnej ewidencji. 4
Kontrolującym przedstawiono również odpowiedź dostawcy oprogramowania do obsługi świadczeń wychowawczych (mail z 3 kwietnia 2018 r.) na zapytanie kierownika Ośrodka o możliwość wygenerowania analiz do poszczególnych pozycji sprawozdania, cyt. W pewnym zakresie poszukiwane dane mogłyby zostać wyświetlone przy pomocy zapytań SQL, natomiast w opisywanej sytuacji takiego rozwiązania nie zalecam, dlatego że takie zapytanie nie będzie tak dokładne jak funkcja działająca i będąca częścią oprogramowania. Sprawozdania w programie IZYDA są wyliczane w sposób właściwy, a program jest na bieżąco w tym zakresie dostosowywany do zaleceń Ministerstwa i zgłoszeń wynikających z obserwacji naszych użytkowników. ( ). Jeżeli podczas naliczania sprawozdań ( ) jednostka weryfikując dane sprawozdania z księgowością nie zaobserwowała problemów należy przyjąć, że dane sprawozdania były i są właściwe. 3. Prawidłowość ustalania uprawnień do świadczenia wychowawczego i realizacja wypłat W okresie od 17 lutego 2016 r. do dnia kontroli, tj. do 15 grudnia 2017 r., do GOPS wpłynęło łącznie 1 727 wniosków o ustalenie prawa do świadczenia wychowawczego: 943 wnioski na okres świadczeniowy 2016/2017 i 784 na okres 2017/2018. Weryfikacji poddano dokumentację 20 postępowań wszczętych na skutek wniosków złożonych w okresie od 1 kwietnia 2016 r. do 30 listopada 2017 r. 3 W skontrolowanych sprawach wydano 24 decyzje administracyjne. Wyszczególnienie Liczba decyzji Decyzje przyznające świadczenia na pierwsze i kolejne dzieci, tj. z uwzględnieniem kryterium dochodowego Decyzje przyznające świadczenia na drugie i kolejne dzieci, bez konieczności weryfikowania sytuacji dochodowej rodziny Decyzje uchylające (na pierwsze dziecko z uwagi na przekroczenie kryterium dochodowego) 10 10 2 Decyzje dot. zwrotu nienależnie pobranych świadczeń 1 Decyzje dot. rozłożenia na raty nienależnie pobranego świadczenia 1 Wnioski o ustalenie prawa do świadczenia wychowawczego zostały złożone na prawidłowych formularzach zgodnych z wzorem, który określał załącznik nr 1 do, odpowiednio, uchylonego 31 sierpnia 2017 r. rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18 lutego 2016 r. w sprawie sposobu i trybu postępowania w sprawach o świadczenie wychowawcze (Dz. U. poz. 214) i obowiązującego dla wniosków składanych 3 postępowania zakończone wydaniem decyzji oznaczonych: GOPS.526. 25.2016 z 8 kwietnia 2016 r., GOPS.526.58.2016 z 11 kwietnia 2016 r., GOPS.526.97.2016 z 12 kwietnia 2016 r., GOPS.526.111.2016 z 13 kwietnia 2016 r., GOPS.526.142.2016 z 13 kwietnia 2016 r., GOPS.526.208.2016 z 15 kwietnia 2016 r., GOPS.526.268.2016 z 19 kwietnia 2016 r., GOPS.526.399.2016 z 21 kwietnia 2016 r., GOPS.526.442.2016 z 22 kwietnia 2016 r., GOPS.526.454.2016 z 26 kwietnia 2016 r., GOPS.526.495.2016 z 27 kwietnia 2016 r., GOPS.526.615.2016 z 4 maja 2016 r., GOPS.526.667.2016 z 10 maja 2016 r., GOPS.526.669.2016 z 10 maja 2016 r., GOPS.526.598.2.2016 z 22 listopada 2016 r., GOPS.526.153.1.2017 z 25 maja 2017 r., GOPS.526.82.2017/2018 z 12 września 2017 r., GOPS.526.170.2017/2018 z 19 września 2017 r., GOPS.526.256.2017/2018 z 29 września 2017 r., GOPS.526.510.2017/2018 z 19 października 2017 r., 5
od 1 sierpnia 2017 r. rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 27 lipca 2017 r. w sprawie sposobu i trybu postępowania w sprawach o przyznanie świadczenia wychowawczego oraz zakresu informacji, jakie mają być zawarte we wniosku, zaświadczeniach i oświadczeniach o ustalenie prawa do świadczenia wychowawczego (Dz. U. z 2017 r. poz. 1465). Wszystkie wnioski zostały opatrzone datą wpływu do GOPS i podpisem pracownika przyjmującego wniosek oraz zarejestrowane w prowadzonym w formie papierowej Rejestrze świadczeń wychowawczych. Akta 18 skontrolowanych spraw zawierały prawidłowo wypełnione wnioski. W pozostałych 2 sprawach: - w postępowaniu zakończonym wydaniem decyzji GOPS.526.669.2016 z 10 maja 2016 r. wnioskodawca nie zaznaczył we wniosku, że nastąpiła utrata dochodu, co wynikało z dokumentów dochodowych pozostających w dyspozycji Ośrodka. W powyższej sprawie kierownik GOPS pani xxx wyjaśniła, że Ze względu na wzmożony okres przyjmowania wniosków na świadczenie wychowawcze organ przeoczył wezwanie Pani xxx do uzupełnienia wniosku. - w sprawie zakończonej wydaniem decyzji GOPS.526.667.2016 z 10 maja 2016 r. wnioskodawca zaznaczył we wniosku, że nastąpiła utrata i uzyskanie dochodu, natomiast informacje takie nie wynikały z przedstawionych dokumentów. W powyższej sprawie kierownik GOPS pani xxx złożyła pisemne wyjaśnienie: Podczas rozpatrywania wniosku na świadczenie wychowawcze dokumenty sprawy dotyczącej rodziny Pana xxx znajdowały się w aktach świadczeń rodzinnych. Wszystkie dane weryfikujące dochód rodziny niezbędne do otrzymania świadczenia wychowawczego zostały poprawnie wprowadzone do systemu informatycznego IZYDA z uwzględnieniem dochodu uzyskanego przez Panią xxx tj. umowa o pracę. W wyniku ponownego przeliczenia dochodu rodziny stwierdzono, że dochód na jednego członka rodziny nie przekracza kryterium dochodowego tj. 800 zł. Wnioskodawca nie został wezwany do poprawienia wniosku z uwagi na fakt, że w tym okresie wdrażano program świadczenie wychowawcze co wiązało się z obsługą dużej liczby interesantów, co spowodowało przeoczenie. W 6 spośród 12 skontrolowanych spraw do wniosków o ustalenie prawa do świadczenia wychowawczego na pierwsze dziecko dołączone były dokumenty wymagane na podstawie obowiązujących w okresie poddanym kontroli przepisów prawa, tj. art. 13 ust. 4 ustawy oraz 2 ust. 2 rozporządzenia wykonawczego do ustawy. W pozostałych 6 przypadkach (GOPS.526.399.2016, GOPS.526.442.2016, GOPS.526.454.2016, GOPS.526.495.2016, GOPS.526.669.2016, GOPS.526.667.2016) GOPS był w posiadaniu informacji dotyczących sytuacji dochodowej osób ubiegających się o świadczenie. W aktach spraw znajdowały się adnotacje o miejscu ich przechowywania. W dokumentacji postępowań znajdowały się pozyskane przez pracowników Ośrodka za pomocą systemów teleinformatycznych informacje o wysokości dochodu opodatkowanego podatkiem dochodowym od osób fizycznych, wysokości składki na ubezpieczenie zdrowotne 6
oraz dane dotyczące osób ubiegających się o świadczenie wychowawcze zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 1-3 ustawy. W jednej sprawie zakończonej wydaniem decyzji GOPS.526.667.2016 z 10 maja 2016 r. Ośrodek nie zweryfikował drogą elektroniczną informacji z oświadczenia, które dotyczyło składek na ubezpieczenie zdrowotne. Wszystkie rozstrzygnięcia podjęte zostały terminowo, zgodnie z wymogami ustalonymi w art. 21 ust. 1-5 c ustawy o świadczeniach wychowawczych. Średni czas prowadzenia postępowania wyniósł 13 dni, przy czym najkrótsze postępowanie trwało 1 dzień, a najdłuższe 51 dni. W 16 sprawach złożonych na okres świadczeniowy 2016/2017 ustalenie prawa do świadczenia wychowawczego nastąpiło w terminie określonym w art. 49 ust. 2 ustawy i art. 35 1 i 2 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego 4 (dalej kpa). W 4 sprawach złożonych na okres świadczeniowy 2017/2018 ustalenie prawa do świadczenia wychowawczego nastąpiło w terminach określonych w art. 21 ust. 4 i 5 ustawy. We wszystkich skontrolowanych sprawach zgodnie z art. 2 pkt 14 prawidłowo zdefiniowano pierwsze dziecko jako jedyne lub najstarsze dziecko w rodzinie w wieku do ukończenia 18 roku życia. Świadczenie wychowawcze przyznawano w prawidłowej wysokości 500 zł miesięcznie na dziecko, zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy. W przypadku urodzenia dziecka w rodzinie lub ukończenia przez dziecko 18. roku życia Ośrodek prawidłowo ustalał kwotę świadczenia wychowawczego przysługującą za niepełny miesiąc, dzieląc kwotę tego świadczenia przez liczbę wszystkich dni kalendarzowych w tym miesiącu, a otrzymaną kwotę mnożył przez liczbę dni kalendarzowych, za które świadczenie przysługiwało, zgodnie z wymogami art. 5 ust. 2 ustawy. We wszystkich sprawach prawo do świadczenia wychowawczego zostało ustalone na właściwy okres, tj.: - w 17 sprawach świadczenie przyznano na cały okres świadczeniowy, tj. od 1 kwietnia 2016 r. do 30 września 2017 r. i od 1 października 2017 r. do 30 września 2018 r., zgodnie ze złożonymi wnioskami, - w 1 sprawie świadczenie przyznano na okres krótszy z uwagi na ukończenie przez dziecko 18 lat, - w 2 sprawach świadczenie przyznano od dnia urodzenia się dziecka. W 9 na 10 spraw, w których wnioskodawcy ubiegali się o świadczenie wychowawcze na pierwsze dziecko, łączny dochód rodziny stanowiący podstawę do ustalenia prawa do świadczenia został prawidłowo obliczony i w przeliczeniu na osobę nie przekroczył kwoty, o której mowa w art. 4 ust. 3 ustawy wynoszącej 800 zł i art. 4 ust. 4 ustawy w przypadku, gdy członkiem rodziny było niepełnosprawne dziecko 1200 zł. Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej przy ustalaniu i przeliczaniu dochodu rodziny oraz porównywaniu dochodu z wartością progową ustawy korzystał z systemu dziedzinowego IZYDA-świadczenia wychowawcze. 4 Dz. U. z 2017 r. poz 1257 z późn. zm. 7
Kontrola realizacji wypłat (listy wypłat: nr 526.L.1.2016 z dnia 18.04, nr 526.L.2.2016 z dnia 25.04, 526.L.4.2016 z dnia 28.04, 526.L.6.2016 z dnia 18.05, 526.L.10.2016 z dnia 22.06, 526.L.13.2016 z dnia 26.07, 526.L.15.2016 z dnia 23.08, 526.L.17.2016 z dnia 28.09, 526.L.20.2016 z dnia 24.10, 526.L.22.2016 z dnia 23.11, 526.L.24.2016 z dnia 14.12, 526.L.2.2017 z dnia 23.01, 526.L.3.2017 z dnia 27.02, 526.L.5.2017 z dnia 21.03, 526.L.6.2017 z dnia 24.04, 526.L.7.2017 z dnia 22.05, 526.L.8.2017 z dnia 20.06, 526.L.11.2017 z dnia 25.07, 526.L.13.2017 z dnia 22.08, 526.L.15.2017 z dnia 22.09, 526.L.17.2017 z dnia 26.10) wykazała, że świadczenia wychowawcze wypłacono zgodnie z wysokością ustaloną w wydanych w tych sprawach decyzjach administracyjnych. Wypłata nastąpiła w terminie przewidzianym w art. 21 ust. 1 ustawy, a w przypadku wniosku złożonego w terminie 3 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy, stosownie do art. 49 ust. 1 ustawy. Przyznanie prawa do świadczenia wychowawczego każdorazowo nastąpiło w formie decyzji administracyjnej. W wydanych decyzjach administracyjnych uwzględniono elementy, o których mowa w art. 107 kpa oznaczenie organu właściwego, tj. Wójta Gminy Pionki, datę wydania, podstawę prawną, rozstrzygnięcie, uzasadnienie faktyczne i prawne, pouczenie wskazujące termin i sposób wniesienia odwołania oraz podpis z podaniem imienia i nazwiska oraz stanowiska służbowego osoby upoważnionej. Ponadto decyzje zawierały informację o konieczności zgłoszenia przez stronę wszelkich zmian mających wpływ na prawo do świadczeń, wytyczne dla strony dotyczące nienależnie pobranych świadczeń, informacje o terminie i sposobie wypłaty świadczeń, jak również treść art. 27 ust. 3 ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci, że decyzja jest natychmiast wykonalna. W 3 skontrolowanych decyzjach (GOPS.526.142.1.2017 z 8 lutego 2017 r., GOPS.526.153.1.2017 z 25 maja 2017 r. i GOPS.526.495.2016 z 27 kwietnia 2016 r.) w podstawie prawnej nie przywołano przepisów, które miały zastosowanie w konkretnej sprawie - w przypadku urodzenia lub ukończenia przez dziecko 18 r.ż. dodatkowo powinien być przywołany art. 5 ust. 2 ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci. W 1 decyzji stwierdzono błąd polegający na wpisaniu w podstawie decyzji nieprawidłowej daty w publikatorze rozporządzenia wykonawczego (decyzja uchylająca GOPS.526.598.2016U z 3 listopada 2016 r.). Decyzje doręczono stronom zgodnie z wymogami określonymi w art. 39 kpa. W aktach spraw znajdowały się dowody potwierdzające odbiór decyzji przez stronę ze wskazaniem daty doręczenia, stosownie do art. 46 1 kpa. W wyniku kontroli stwierdzono następujące nieprawidłowości: 1. Uchylenie prawa do świadczenia wychowawczego ustalonego decyzją GOPS.526.399.2016 z 21 kwietnia 2016 r. od nieprawidłowego miesiąca sierpnia zamiast lipca 2016 r. W omawianej sprawie członek rodziny wnioskodawcy w maju 2016 r. podjął zatrudnienie, w związku z czym nastąpiło uzyskanie dochodu skutkujące przekroczeniem kryterium dochodowego i utratą prawa do świadczenia na pierwsze dziecko. Zgodnie z art. 18 ust. 6 8
ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci w brzmieniu obowiązującym w dacie wydawania decyzji 5 w takiej sytuacji świadczenie nie przysługiwało od miesiąca następującego po pierwszym miesiącu od miesiąca, w którym dochód został osiągnięty. Z uwagi na przywołany przepis w omawianym przypadku świadczenie nie przysługiwało od lipca 2016 r., zatem świadczenie wypłacone za lipiec jest nienależnie wypłaconym. W kwestii ustalonej nieprawidłowości pani xxx kierownik GOPS wyjaśniła, że: Stosowanie tego przepisu wywołuje rozliczne kontrowersje, czego dowodem m.in. była jego nowelizacja w 2017 r. Prowadzący szkolenia, w których uczestniczyli pracownicy GOPS Pionki w zdecydowanej większości opowiadali się z uznaniem - miesiąc dochodu uzyskanego za miesiąc pierwszej wypłaty. W opisanym przypadku wynagrodzenie należne za maj 2017 r. (8 dni) wypłacone zostało w czerwcu 2017r., zatem czerwiec został uznany za miesiąc uzyskania dochodu. Sierpień 2017r. był pierwszym miesiącem następującym po pierwszym miesiącu od miesiąca uzyskania dochodu. 2. W postępowaniu zakończonym wydaniem decyzji GOPS.526.669.2016 z 10 maja 2016 r. niewezwanie strony do weryfikacji wniosku i nieprawidłowe wyliczenie miesięcznego dochodu na osobę w rodzinie. We wniosku o przyznanie prawa do świadczenia strona nie zaznaczyła, że nastąpiła utrata dochodu, co wynikało z dokumentów dochodowych pozostających w dyspozycji GOPS w związku z prowadzonym wcześniej postępowaniem z zakresu świadczeń rodzinnych. W tej sytuacji strona powinna być wezwana na podstawie art. 19 ust. 1 ustawy do poprawienia wniosku. W powyższej sprawie pani xxx kierownik GOPS wyjaśniła, że: Organ rozpatrując wniosek przyjął dochód z 2014 r. (rok bazowy), ponieważ wnioskodawczyni we wniosku na świadczenie wychowawcze nie zaznaczyła, że nastąpiła utrata dochodu jak również nie przedstawiła świadectwa pracy. Niezastosowanie utraty dochodu w danej sprawie nie miało wpływu na przyznanie świadczenia ( ). Ze względu na wzmożony okres przyjmowania wniosków ( ) organ przeoczył konieczność wezwania pani ( ) do poprawienia wniosku. Za stwierdzone nieprawidłowości odpowiedzialność ponosi Pani, jako Kierownik Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Pionkach oraz pracownicy merytoryczni realizujący kontrolowane zagadnienia. Przedstawiając powyższe ustalenia zobowiązuję Panią Kierownik do podjęcia następujących działań: 1. Prowadzenia postępowań w sprawie ustalenia prawa do świadczenia wychowawczego wyłącznie przez osoby posiadające upoważnienia organu właściwego - Wójta Gminy Pionki, wydawane na podstawie art. 10 ust. 2 ustawy o świadczeniach wychowawczych. 5 Aktualne brzmienie art. 18 ust. 6 ustawy W przypadku gdy uzyskanie dochodu powoduje utratę prawa do świadczenia wychowawczego, świadczenie nie przysługuje od miesiąca następującego po pierwszym miesiącu od miesiąca, w którym nastąpiło uzyskanie dochodu. 9
2. Przechowywania kopii zatwierdzonych przez kierownika sprawozdań i dokumentów, w tym pochodzących z systemu dziedzinowego do obsługi świadczeń wychowawczych (na dzień sporządzania sprawozdania), stanowiących podstawę ujęcia danych w sprawozdaniach. 3. Weryfikacji wniosków pod kątem prawidłowości wypełnienia i kompletności złożonych dokumentów, a w razie stwierdzenia braków wzywania osób ubiegających się o świadczenie do poprawienia lub uzupełnienia wniosku lub brakujących dokumentów, zgodnie z art. 19 ust.1 ustawy o świadczeniach wychowawczych. 4. W przypadku wystąpienia zmiany w sytuacji dochodowej rodziny w sposób rzetelny i niebudzący wątpliwości dokonywać każdorazowo przeliczenia dochodu rodziny. 5. W podstawie prawnej decyzji administracyjnych przyznających prawo do świadczenia wychowawczego wskazywać przepisy prawa mające zastosowanie w przedmiotowej sprawie, które odnoszą się bezpośrednio do sytuacji osoby uprawnionej. 6. Przywoływać w podstawie prawnej wydawanych decyzji administracyjnych w sprawie o ustalenie prawa do świadczenia wychowawczego właściwe adresy publikacyjne aktów prawnych. 7. Dokonania zwrotu na konto Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego w Warszawie dotacji pobranej w nadmiernej wysokości, tj. 500 zł z tytułu nienależnie wypłaconego świadczenia wychowawczego przyznanego decyzją GOPS.526.399.2016 z 21 kwietnia 2016 r. wraz z odsetkami w wysokości określonej jak dla zaległości podatkowych liczonymi od dnia 24 sierpnia 2018 r., zgodnie z art. 169 ust. 1 pkt 2 i ust. 5 pkt 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz.U. z 2017 r., poz. 2077 z późn. zm.). Informuję, że na podstawie art. 48 ustawy o kontroli w administracji rządowej od wystąpienia pokontrolnego nie przysługują środki odwoławcze. Jednocześnie zobowiązuję też Panią do przekazania, w terminie 30 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego, pisemnej informacji o sposobie wykonania zaleceń, wykorzystaniu wniosków lub przyczynach ich niewykorzystania albo o innym sposobie usunięcia stwierdzonych nieprawidłowości. Z up. WOJEWODY MAZOWIECKIEGO Anna Karpińska Zastępca Dyrektora Wydziału Polityki Społecznej 10