1 Wstęp Lindeberga-Levy ego Lindeberga- Levy ego.

Podobne dokumenty
Statystyka i opracowanie danych Podstawy wnioskowania statystycznego. Prawo wielkich liczb. Centralne twierdzenie graniczne. Estymacja i estymatory

Weryfikacja hipotez statystycznych, parametryczne testy istotności w populacji

Rozkłady statystyk z próby

W rachunku prawdopodobieństwa wyróżniamy dwie zasadnicze grupy rozkładów zmiennych losowych:

Zakładamy, że są niezależnymi zmiennymi podlegającymi (dowolnemu) rozkładowi o skończonej wartości oczekiwanej i wariancji.

Statystyka. #5 Testowanie hipotez statystycznych. Aneta Dzik-Walczak Małgorzata Kalbarczyk-Stęclik. rok akademicki 2016/ / 28

Statystyka. Rozkład prawdopodobieństwa Testowanie hipotez. Wykład III ( )

Wykład Centralne twierdzenie graniczne. Statystyka matematyczna: Estymacja parametrów rozkładu

Testowanie hipotez statystycznych

Testowanie hipotez statystycznych. Wnioskowanie statystyczne

Weryfikacja hipotez statystycznych. KG (CC) Statystyka 26 V / 1

STATYSTYKA MATEMATYCZNA WYKŁAD 4. WERYFIKACJA HIPOTEZ PARAMETRYCZNYCH X - cecha populacji, θ parametr rozkładu cechy X.

Prawa wielkich liczb, centralne twierdzenia graniczne

), którą będziemy uważać za prawdziwą jeżeli okaże się, że hipoteza H 0

STATYSTYKA wykład 5-6

Testowanie hipotez statystycznych.

Dokładne i graniczne rozkłady statystyk z próby

b) Niech: - wśród trzech wylosowanych opakowań jest co najwyżej jedno o dawce 15 mg. Wówczas:

Statystyka matematyczna dla leśników

Weryfikacja hipotez statystycznych

Błędy przy testowaniu hipotez statystycznych. Decyzja H 0 jest prawdziwa H 0 jest faszywa

166 Wstęp do statystyki matematycznej

Rachunek prawdopodobieństwa

Testy nieparametryczne

Statystyka matematyczna. Wykład IV. Weryfikacja hipotez statystycznych

Elementy statystyki opisowej, podstawowe pojęcia statystyki matematycznej

Wnioskowanie statystyczne Weryfikacja hipotez. Statystyka

Biostatystyka, # 3 /Weterynaria I/

Rozkłady statystyk z próby. Statystyka

Testowanie hipotez. Hipoteza prosta zawiera jeden element, np. H 0 : θ = 2, hipoteza złożona zawiera więcej niż jeden element, np. H 0 : θ > 4.

TESTOWANIE HIPOTEZ STATYSTYCZNYCH Hipotezą statystyczną nazywamy, najogólniej mówiąc, pewną wypowiedź na temat rozkładu interesującej nas cechy.

Zadanie 1 Zakładając liniową relację między wydatkami na obuwie a dochodem oszacować MNK parametry modelu: y t. X 1 t. Tabela 1.

Sposoby prezentacji problemów w statystyce

Wykład z analizy danych: powtórzenie zagadnień z rachunku prawdopodobieństwa

Wnioskowanie statystyczne. Statystyka w 5

Wykład 3 Hipotezy statystyczne

ALGORYTMICZNA I STATYSTYCZNA ANALIZA DANYCH

PDF created with FinePrint pdffactory Pro trial version

Analiza korespondencji

Szczegółowy program kursu Statystyka z programem Excel (30 godzin lekcyjnych zajęć)

Statystyka. Wykład 9. Magdalena Alama-Bućko. 24 kwietnia Magdalena Alama-Bućko Statystyka 24 kwietnia / 34

Funkcje wymierne. Funkcja homograficzna. Równania i nierówności wymierne.

Wykład 9 Testy rangowe w problemie dwóch prób

VI WYKŁAD STATYSTYKA. 9/04/2014 B8 sala 0.10B Godz. 15:15

( x) Równanie regresji liniowej ma postać. By obliczyć współczynniki a i b należy posłużyć się następującymi wzorami 1 : Gdzie:

Matematyka z el. statystyki, # 6 /Geodezja i kartografia II/

Statystyki: miary opisujące rozkład! np. : średnia, frakcja (procent), odchylenie standardowe, wariancja, mediana itd.

ZMIENNE LOSOWE. Zmienna losowa (ZL) X( ) jest funkcją przekształcającą przestrzeń zdarzeń elementarnych w zbiór liczb rzeczywistych R 1 tzn. X: R 1.

Wydział Matematyki. Testy zgodności. Wykład 03

Analiza autokorelacji

Wybrane rozkłady zmiennych losowych. Statystyka

WYKŁADY ZE STATYSTYKI MATEMATYCZNEJ wykład 9 i 10 - Weryfikacja hipotez statystycznych

Uwaga. Decyzje brzmią różnie! Testy parametryczne dotyczące nieznanej wartości

HISTOGRAM. Dr Adam Michczyński - METODY ANALIZY DANYCH POMIAROWYCH Liczba pomiarów - n. Liczba pomiarów - n k 0.5 N = N =

Statystyka w pracy badawczej nauczyciela Wykład 4: Analiza współzależności. dr inż. Walery Susłow walery.suslow@ie.tu.koszalin.pl

Statystyki: miary opisujące rozkład! np. : średnia, frakcja (procent), odchylenie standardowe, wariancja, mediana itd.

Statystyka i eksploracja danych

Badanie zależności skala nominalna

Korelacja oznacza współwystępowanie, nie oznacza związku przyczynowo-skutkowego

PODSTAWY WNIOSKOWANIA STATYSTYCZNEGO czȩść I

Programowanie celowe #1

Zadania ze statystyki cz. 8 I rok socjologii. Zadanie 1.

Rozkład zmiennej losowej Polega na przyporządkowaniu każdej wartości zmiennej losowej prawdopodobieństwo jej wystąpienia.

WIELKA SGH-OWA POWTÓRKA ZE STATYSTYKI. Test zgodności i analiza wariancji Analiza wariancji

Zmienna losowa. Rozkład skokowy

ESTYMACJA PRZEDZIAŁOWA WYBRANYCH PARAMETRÓW

Przykład 1 W przypadku jednokrotnego rzutu kostką przestrzeń zdarzeń elementarnych

STATYSTYKA wykład 8. Wnioskowanie. Weryfikacja hipotez. Wanda Olech

Drugie kolokwium z Rachunku Prawdopodobieństwa, zestaw A

Rozkłady zmiennych losowych

Lista 5. Zadanie 3. Zmienne losowe X i (i = 1, 2, 3, 4) są niezależne o tym samym

TESTOWANIE HIPOTEZ Przez hipotezę statystyczną rozumiemy, najogólniej mówiąc, pewną wypowiedź na temat rozkładu interesującej nas cechy.

Wykład 2 Hipoteza statystyczna, test statystyczny, poziom istotn. istotności, p-wartość i moc testu

III. ZMIENNE LOSOWE JEDNOWYMIAROWE

Wnioskowanie bayesowskie

Prezydent wszystkich kombinacji czyli rzecz o filtrowaniu systemów Lotto

Testowanie hipotez statystycznych.

Estymacja parametrów w modelu normalnym

STATYSTYKA

Jeśli powyższy opis nie jest zrozumiały należy powtórzyć zagadnienie standaryzacji zanim przejdzie się dalej!

PODSTAWY WNIOSKOWANIA STATYSTYCZNEGO czȩść II

WYKŁADY ZE STATYSTYKI MATEMATYCZNEJ wykład 7 i 8 - Efektywność estymatorów, przedziały ufności

Własności statystyczne regresji liniowej. Wykład 4

Testowanie hipotez dla dwóch zmiennych zależnych. Moc testu. Minimalna liczność próby; Regresja prosta; Korelacja Pearsona;

LABORATORIUM 8 WERYFIKACJA HIPOTEZ STATYSTYCZNYCH PARAMETRYCZNE TESTY ISTOTNOŚCI

Zadania ze statystyki, cz.6

LABORATORIUM 8 WERYFIKACJA HIPOTEZ STATYSTYCZNYCH PARAMETRYCZNE TESTY ISTOTNOŚCI

Statystyka opisowa. Wykład I. Elementy statystyki opisowej

STATYSTYKA - PRZYKŁADOWE ZADANIA EGZAMINACYJNE

Lista zadania nr 7 Metody probabilistyczne i statystyka studia I stopnia informatyka (rok 2) Wydziału Ekonomiczno-Informatycznego Filia UwB w Wilnie

Hipotezy statystyczne

Idea. θ = θ 0, Hipoteza statystyczna Obszary krytyczne Błąd pierwszego i drugiego rodzaju p-wartość

Analiza wariancji. dr Janusz Górczyński

Szczegółowy program kursu Statystyka z programem Excel (30 godzin lekcyjnych zajęć)

Właściwości testu Jarque-Bera gdy w danych występuje obserwacja nietypowa.

Ruletka czy można oszukać kasyno?

Rachunek prawdopodobieństwa- wykład 2

R-PEARSONA Zależność liniowa

METODY ROZWIĄZYWANIA RÓWNAŃ NIELINIOWYCH

Transkrypt:

1 Wstęp W grach liczbowych jak np. w dużym lotto czy expres lotto trudno trafić istotne wygrane to jeszcze zabiera się 60% pieniędzy z wpływów za zawierane zakłady. Istotnym pytaniem jest czy o te 40% wpływów toczy się uczciwa gra zgodnie z regulaminem i czy pewna grupa /ludzie prowadzący tą grę lub grupy pomocnicze/ kosztem pozostałych nie realizuje grę na swoją korzyść. Gra jest tak skonstruowana, że po dłuższej grze powinni wszyscy być przegrani. Pomimo to istnieje fama o ludziach żyjących tylko z gry dzięki systemom. Artykuł ten ma na celu dostarczyć aparat pozwalający analizować prawidłowość przebiegu gry i oszacować jaka jest szansa nawet po dłuższym okresie gry być wygranym. W grach liczbowych znamy teoretyczne prawdopodobieństwa trafienia poszczególnego stopnia. Zawieranie -tego zakładu prostego odbywa się to zgodnie z rozkładem zmiennej losowej zero-jedynkowej : i gdzie teoretyczne prawdopodobieństwo trafienia badanego stopnia. Dla tej zmiennej losowej podstawowe parametry to wartość przeciętna i wariancja. Z granicznego twierdzenia Lindeberga-Levy ego przy założeniu, że ciąg zmiennych losowych jest niezależny wynika, że statystyka ma rozkład asymptotycznie normalny standardowy i dla odpowiedniego dużego gdzie dystrybuanta rozkładu. Gdyby zakłady proste były zawierane w sposób niezależny tzn. gdy zmienne losowe były niezależne to statystyka dla odpowiednio dużego mogłaby służyć do weryfikacji hipotezy zerowej, tzn. obstawianie zakładów odbywa się zgodne z prawdopodobieństwem. Wartość statystyki można obliczyć na podstawie losowej próby składającej się części zawartych zakładów lub z wszystkich zawartych zakładów w losowaniu, czy też z sumy wszystkich zawartych zakładów w łączonych losowaniach. Wartość zmiennej losowej to liczba jedynek w ciągu zmiennych losowych a w zawartych zakładach prostych to liczba trafień badanego stopnia wśród tych zakładów. Ponadto wielkość próby i teoretyczne prawdopodobieństwo trafienia liczb z badanego stopnia. Przeprowadzając weryfikację na podstawie wyników w dużym lotto można łatwo przekonać się, że prawie wszystkie testy należałoby odrzucić na korzyść hipotezy alternatywnej z bardzo dużym prawdopodobieństwem. Symulacja przez mnie przeprowadzona, gdy zakłady proste były zawierane w sposób niezależny potwierdza prawdziwość hipotezy zerowej. Przyczyną odrzucania hipotezy zerowej mogą być nieprawidłowości w przeprowadzaniu gry lub nie są spełnione założenia twierdzenia Lindeberga- Levy ego. W pracy pokażę, że na graniczny rozkład statystyki mają duży wpływ systemy liczbowe /i inne/ zawierając zakładów prostych gdzie liczba skreśleń w zakładzie prostym i zmienne losowe związane z tymi zakładami prostymi są istotnie zależne. Wyznaczę również graniczny rozkład tych statystyk przy założeniu, że znamy procentowy udział poszczególnych systemów liczbowych w stosunku do wszystkich zakładów prostych. Ponieważ gry liczbowe przeważnie realizuje komputer to takie udziały procentowe mogą być na bieżąco obliczane. Znając graniczny rozkład tych statystyk to dla odpowiednio dużego można te statystyki wykorzystać do weryfikacji hipotezy zerowej.

Wyprowadzę wzory dla ogólnego przypadku nie ograniczając się do wymienionych gier liczbowych. 2 Graniczny rozkład zmiennej losowej zawierając zakłady systemem liczbowym. 2.1 Zmienna losowa związana z zawieraniem zakładów systemem liczbowym. Obowiązywać będą następujące oznaczenia: - zakres liczb występujący w zakładach liczbowych - liczba losowanych liczb i skreślanych liczb w zakładzie prostym - liczba skreśleń za pomocą systemu - liczbowego. - badana liczba trafień ; ;. Ponieważ to i dla. W nawiasach liczby występujące w dużym lotto. ciąg zmiennych losowych związany z zawieraniem zakładów prostych o rozkładzie zerojedynkowym, dla : i gdzie teoretyczne prawdopodobieństwo trafienia badanego stopnia. Niech oznacza zmienną losową przyjmująca wartości: liczbę trafień liczb zawierając zakłady systemem - liczbowym. Zmienna ta może przyjąć następujące wartości: Jeżeli to zmienna losowa przyjmuje wartość tylko zerową i. Jeżeli to zmienna losowa przyjmuje wartości: gdy systemem trafimy liczb oraz wartość gdy systemem trafimy mniej niż liczb. Wtedy prawdopodobieństwa. Przedostatnia równość wzoru wynika licząc prawdopodobieństwo znajdując liczbę wszystkich zdarzeń i liczbę wszystkich zdarzeń sprzyjających a ostatnią równość uzyskamy dzieląc licznik i mianownik przez. Ponadto. Przypadek zachodzi np. gdy i. Wtedy i i skreślając liczb i wszystkie liczby są wygrane to nie możemy trafić liczb gdyż trafimy zawsze liczb. W dalszych rozważaniach zajmiemy się tylko przypadkiem tzn. gdy. Wartość oczekiwana zmiennej losowej zawierając zakłady systemem liczbowym.

Korzystając z wzoru na wartość oczekiwaną dla zmiennej losowej zdefiniowanej w poprzednim punkcie mamy: gdzie i - prawdopodobieństwo trafienia liczb zawierając zakład prosty liczbowy. Wzór ten można uzyskać ze wzoru na wartość oczekiwaną wykorzystując fakt, że zmienna losowa jest sumą zmiennych losowych o rozkładzie zero-jedynkowym o prawdopodobieństwie sukcesu związanym z jednym zakładem prostym występującym w systemie liczbowym. Można również wyrachować wykorzystując wzory: (1.2.2) (1,2.3) Jest to prawdopodobieństwo trafienia liczb zawierając zakład prosty skreślając liczb. Wzory te będą wykorzystywane również w obliczaniu wariancji tej zmiennej losowej. ponieważ każda kombinacja da się zapisać jako kombinacja dla z dwóch grup elementów o liczebności i. Zatem. Wariancja zmiennej losowej zawierając zakłady systemem liczbowym. Wariancja zmiennej losowej wynosi:

Jest to ogólny wzór za pomocą którego można obliczać wszystkie interesujące nas wariancje. Jeżeli wprowadzimy wtedy. Taka postać wariancji będzie mi potrzebna do dalszych rozważań i wyznaczę wzory na wariancję wygranych niższych stopni. dla 2.1.1 Wariancja trafień stopnia pierwszego /najwyższego/. Jest to wariancja gdy. Wtedy i gdzie.. 2.1.2 Wariancja trafień stopnia drugiego. Jest to wariancja gdy. Wtedy, dla. gdzie i W pozostałych przypadkach wariancja istnieje gdy i wyraża się tym samym wzorem. 2.1.3 Wariancja trafień stopnia trzeciego. Jest to wariancja gdy. Wtedy, dla.

gdzie W pozostałych przypadkach wariancja istnieje gdy wzorem. i wyraża się tym samym 2.1.4 Wariancja trafień stopnia czwartego. Jest to wariancja gdy. Wtedy. Postępując analogicznie można uzyskać podobny wzór. Jak widać z powyższego wyprowadzenie analogicznego wzoru będzie bardzo pracochłonne. W liczniku wyrażenie D będzie wielomianem zmiennej k stopnia 6. Dla otrzymamy: l gdzie

2.2 Graniczny rozkład prawdopodobieństwa zmiennej losowej związanej z systemami liczbowymi. prostych. Niech będzie zmienną losowa związaną z zawarciem zakładów W tym punkcie ustalmy następujące dane: - badana liczba trafień zakładem prostym liczbowym. - ustalona liczba skreśleń liczb w systemie. ciąg zmiennych losowych związanych z niezależnym zawieraniem zakładów systemami - liczbowymi dla których mamy:,. Tym parametrom zmiennych losowych poświęcone są powyższe punkty. Z granicznego twierdzenia Lindeberga-Levy ego wynika asymptotyczna normalność zmiennej losowej, przy czym graniczny rozkład normalny ma parametry. Zbieżność tych zmiennych losowych do zmienne j losowej o rozkładzie normalnym standaryzowanym jest zbieżnością według dystrybuant. Zatem gdzie ponieważ. Wtedy dla dowolnego mamy gdzie dystrybuanta rozkładu a dystrybuanta rozkładu. Podsumowując uzyskaliśmy: Twierdzenie 3.2.1 Graniczny rozkład zmiennej lisowej powstałej z zawarcia zakładów prostych niezależnymi systemami liczbowymi / dla odpowiedniego / jest normalny z parametrami i tzn. dla odpowiednio dużego. 3 Graniczny rozkład prawdopodobieństwa zmiennej losowej związanej z stałym procentowym udziale systemów liczbowych. Wartość zmiennej losowej po zawarciu zakładów prostych, gdzie zmienna losowa ma rozkład: gdy zakładem prostym trafimy liczb i w przeciwnym przypadku, nie zależy od kolejności zawartych zakładów. Dlatego kolejność zakładów prostych można ustawić tak aby były zawierane w kolejności systemami liczbowymi następnie liczbowymi itd. kończąc na liczbowymi i ponadto. Zawierane zakłady proste można traktować jako zakłady zawarte systemem liczmowym.

Innych możliwości zawierania zakładów nie ma. Niech oznacza liczbę wszystkich zawartych systemów liczbowych. Wtedy jest liczbą wszystkich zakładów prostych. Niech gdzie są zmiennymi losowymi zawierając zakłady systemem liczbowym. Wtedy gdzie. Wtedy. Liczby oznaczają procentowy udział zakładów prostych zawartych za pomocą systemów liczbowych. Przy ustalonych liczbach a stąd przy stałych udziałach zakładów prostych zawartych za pomocą systemów liczbowych zmienne losowe, mają jednakowe parametry i są zmiennymi niezależnymi. Z twierdzenia Lindeberga-Levy ego wynika asymptotyczna normalność zmiennej losowej gdzie i, przy czym graniczny rozkład normalny ma parametry Mamy również punkcie 1.4 dla odpowiednio dużego uzyskujemy. Postępując analogicznie jak w Ponadto i jest liczbą systemów liczbowych w zmiennej losowej

oraz. Podsumowując uzyskaliśmy twierdzenie. Twierdzenie 4.1 Graniczny rozkład zmiennej lisowej powstałej z zawarcia zakładów prostych niezależnymi systemami liczbowymi przy stałych procentowych udziałach zakładów prostych zawartych za pomocą systemów liczbowych jest normalny z parametrami i tzn. dla odpowiednio dużego gdzie, oraz oznacza liczbę wszystkich zawartych systemów liczbowych. Ponadto. W naszych rozważaniach aby uzyskać dobre przybliżenie dla próby np. jednego losowania możemy dobrać takie odpowiednio małe liczby takie, że. i i dla odpowiednio dużego dającego dobre przybliżenie będziemy mieć. Można takie liczby uzyskać prawie bez przybliżenia. Ponadto próba składającego się z jednego losowania ma takie duże liczby zmienna losowa gdzie są zmiennymi losowymi zawierając zakłady systemem liczbowym związana z tą próbą składniki ma rozkład prawie normalny o żądanych parametrach ponieważ wszystkie, że mają już rozkłady prawie normalne z dużym przybliżeniem /patrz punkt 1.4 /. Natomiast suma zmiennych losowych o rozkładach normalnych jest zmienną losową o rozkładzie normalnym. Zatem statystyka dla związana z tą próbą jest w większości dobrą statystyką do weryfikowania hipotezy o prawidłowości trafień. Występuje to w przypadku badania prawidłowości trafień niższych stopni. W przypadku badania prawidłowości trafień najwyższego stopnia próba z jednego losowania nie jest wystarczająca i należy łączyć losowania obliczając ilość trafień z sumy wszystkich zakładów w tych losowaniach. Np. w dużym lotto jak wykazała przez mnie symulacja należy połączyć co najmniej 40 losowań. Liczbę trafień poszczególnych stopni zawsze się oblicza i podaje do publicznej wiadomości a stąd można obliczyć ilość zawartych zakładów prostych. Natomiast liczby zakładów zawartych przez systemy /potrzebne do obliczenia procentowych udziałów zawieranych przez poszczególne systemy/ nie

podaje się i nie można bez wglądu w zawierane zakłady uzyskać. Komputer może te liczby liczyć na bieżąco przy przyjmowaniu zakładów. Istotnym pytaniem jest czy inne czynniki nie wpływają na graniczny rozkład statystyki. Można takie sytuacje wymyśleć. Np. gdy pewna grupa zawiera ten sam zakład i powiela dużą ilość razy. Gdy to odbywa się w jednym losowaniu to można pokazać, że istotnie wpływa na rozrzut granicznego rozkładu statystyki i wzór na rozrzut metodą podobną można skorygować dołączając zmienne losowe związane z takim postępowaniem. Wtedy rozrzut zwiększa się. Jeżeli coś takiego może zaistnieć to w stosunku do zawartych wszystkich zakładów byłby minimalny i procentowy udział byłby bardzo mały. Wtedy minimalnie wpłynąłby na rozrzut granicznej statystyki. Gdy grający to czynią w różnych losowaniach to nie ma to wpływu na graniczny rozkład statystyki, gdyż w różnych losowaniach pojawiają się nowe wylosowane liczby, wylosowane zgodnie z rozkładem równomiernym. To zdanie można matematycznie uzasadnić. Także czy przy zawieraniu zakładów grający nie sugerują się częstością pojawiających się liczb w losowaniach. Np. W zakładach piłkarskich obstawianie poszczególnych pozycji odbywa się biorąc pod uwagę ranking poszczególnych drużyn i to utrudnia analizę trafień. Nie oznacza to, że taką analizę nie można przeprowadzić. Aby odpowiedzieć na wszystkie pytania należy mieć wgląd do obstawianych zakładów. Uzyskany wzór w twierdzeniu można wykorzystywać do innych obliczeń np. obliczać prawdopodobieństwa, że odegram 2 razy więcej od tych co grają zakładami prostymi. Ponadto w sumie uzyskany wzór na odchylenie standardowe granicznego rozkładu zmiennej losowej, który pokazuje jak różne sytuacje i systemy wpływają na rozkład prawdopodobieństwa granicznej zmiennej losowej a nawet w stosunku granicznej zmiennej losowej, gdyby wszystkie zakłady były zawierane pojedynczo w sposób niezależny. 4 Rozkład granicznych zmiennych losowych w Dużym Lotto. Z ogólnych wzorów w przypadku Dużego Lotto uzyskujemy następujące wzory: - zakres liczb występujący w zakładach liczbowych. - liczba losowanych i skreślanych w zakładzie prostym liczb - liczba skreśleń za pomocą systemu - liczbowego. - badana liczba trafień ; ;. Ponieważ to i dla. 4.1 Parametry zmiennej losowej zawierając zakłady systemem liczbowym. 4.1.1 Wartość oczekiwana zmiennej losowej 4.1.2 Wariancja trafień stopnia pierwszego /najwyższego/ zmiennej losowej.,,.

gdzie. 4.1.3 Wariancja trafień stopnia drugiego zmiennej losowej.,,. gdzie i 4.1.4 Wariancja trafień stopnia trzeciego zmiennej losowej.,,. gdzie 4.1.5 Wariancja trafień stopnia czwartego zmiennej losowej.,,. gdzie Wartości odchyleń standardowych zmiennej losowej Zgodnie z tymi wzorami wartość wariancji dla różnych systemów zależy od wartości przy ustalonym badaniu stopnia trafień. Wyniki zamieszczam w poniższej tabeli. Wartości te są potrzebne do obliczania rozkładów granicznych statystyk. Tabela 5.1.6 6 1 1 1 1 28 0,9864375 8,475 35,129 86,992 7 0,9999998 1,447 1,758 1,986 29 0,9828687 8,730 37,022 92,994 8 0,9999990 1,849 2,609 3,239 30 0,9785390 8,970 38,868 98,959 9 0,9999970 2,231 3,564 4,786 31 0,9733179 9,193 40,654 104,838 10 0,9999925 2,601 4,622 6,643 32 0,9670559 9,396 42,362 110,578 11 0,9999835 2,964 5,777 8,814 33 0,9595814 9,576 43,974 116,120 12 0,9999670 3,321 7,025 11,303 34 0,9506968 9,731 45,470 121,398 13 0,9999387 3,675 8,362 14,107 35 0,9401733 9,858 46,827 126,336 14 0,9998927 4,025 9,781 17,224 36 0,9277451 9,951 48,019 130,852 15 0,9998211 4,372 11,279 20,648 37 0,9131001 17 49,016 134,847 16 0,9997137 4,717 12,850 24,371 38 0,8958685 10,020 49,782 138,210 17 0,9995574 5,058 14,490 28,385 39 0,8756060 9,983 50,278 140,810 18 0,9993360 5,397 16,191 32,678 40 0,8517704 9,890 50,455 142,490

19 0,9990294 5,731 17,950 37,236 41 0,8236855 9,730 50,253 143,060 20 0,9986132 6,062 19,758 42,045 42 0,7904855 9,491 49,597 142,282 21 0,9980579 6,389 21,611 47,088 43 0,7510227 9,157 48,390 139,847 22 0,9973286 6,710 23,500 52,344 44 0,7037034 8,706 46,500 135,338 23 0,9963841 7,025 25,418 57,793 45 0,6461708 8,104 43,733 128,155 24 0,9951758 7,333 27,357 63,411 46 0,5746018 7,301 39,783 117,347 25 0,9936475 7,633 29,308 69,170 47 0,4818121 6,197 34,086 101,180 26 0,9917339 7,925 31,260 75,042 48 0,3499271 4,553 25,268 75,464 27 0,9893594 8,206 33,205 80,995 49 0 0 0 0 4.2 Graniczny rozkład zmiennej losowej przy stałym udziale procentowym systemów liczbowych w Dużym Lotto dla odpowiednio dużego gdzie, oraz oznacza liczbę wszystkich zawartych systemów liczbowych. Ponadto. Niech W dużym lotto zakłady można zawierać tylko systemami liczbowymi Przykładowe wartości: 0,45 0,15 0,10 0,05 0,05 0,05 0,15 0,9999936 1,9458327 3,5170208 5,3376156 0,80 0,15 0,05 0,9999999 1,1335113 1,2663798 1,3843243 0,60 0,15 0,10 0,05 0,05 0,05 0,9999985 1,5105691 2,2619039 3,0784976 0,30 0,15 0,10 0,05 0,05 0,15 0,20 0,9999903 2,2507732 4,2455602 6,5189718 0,20 0,30 0,50 0,9999771 3,0825732 6,2420048 9,7984472 0,60 0,14 0,07 0,05 0,02 0,01 0,11 0,9999958 1,6785118 2,8869089 4,3294818 Poniżej przedstawię symulację związaną z grą w dużego lotka zachowując podobną sytuację występującą w poszczególnych losowaniach. W symulacji łączę 40 kolejnych losowań zaczynając od ilości obstawień podobną jaka występuje w przypadku braku puli, następnie sukcesywnie wzrasta liczba obstawień wraz z wzrostem puli. Po zabraniu puli cykl powraca. 0,08 0,07 0,06 0,05 0,04 0,03 0,02 0,01-20 -18-16 -14-12 -10-8 -6-4 -2 0 2 4 6 8 10 12 14 16 18 20 Rys. 5.2.1 Kolorem niebieskim - wykres funkcji gęstości empirycznej uzyskany na podstawie 12000 krotnej symulacji /12000 elementowej próby/ bez łączenia losowań /na podstawie jednego losowania jest obliczna wartość statystyki/, przy badaniu liczby trafionych trójek. Zakłady są zawierane w jednym losowaniu sposobem mieszanym o stałym procentowym udziale systemów:

Kolorem czerwonym - funkcja gęstości o rozkładzie.. Poniżej są przedstawione wykresy: Kolorem niebieskim - wykres funkcji gęstości empirycznej uzyskany na podstawie 1000 krotnej symulacji /1000 elementowej próby/ przy łączeniu 40 losowań. Zakłady są zawierane w jednym losowaniu sposobem mieszanym o stałym procentowym udziale systemów:. 0,45 0,40 0,35 0,30 0,25 0,25 0,20 0,20 0,15 0,15 0,10 0,10 0,05 0,05-3,5-3 -2,5-2 -1,5-1 -0,5 0 0,5 1 1,5 2 2,5 3 3,5-7 -6-5 -4-3 -2-1 0 1 2 3 4 5 6 7 Rys. 5.2.2 Rys. 5.2.3 Dotyczy badania ilości trafionych szóstek Dotyczy badania ilości trafionych piątek Kolorem czerwonym - funkcja gęstości Kolorem czerwonym - funkcja gęstości rozkładu. rozkładu. 0,16 0,14 0,12 0,10 0,08 0,06 0,04 0,02 Rys.4 Rys. 5.2.4 Rys. 5.2.5 Dotyczy badania ilości trafionych czwórek Dotyczy badania ilości trafionych trójek Kolorem czerwonym - funkcja gęstości Kolorem czerwonym - funkcja gęstości rozkładu.. rozkładu. Przykład 5.2.6 W kolejnych 41 losowaniach od dn. 5-12-2009r. do dn. 9-03-2010r. uzyskałem następujące dane: n = 161028019 liczba zawartych zakładów czyli wielkość próby. liczby odpowiednio trafionych szóstek, piątek, czwórek, trójek. Dla tych danych uzyskuje się odpowiednio następujące wartości statystyk : 0,10 0,08 0,06 0,04 0,02-16 -14-12 -10-8 -6-4 -2 0 2 4 6 8 10 12 14 16 Przykład 5.2.7 W kolejnych 77 losowaniach od dn. 10-03-2011r. do dn. 30-09-2011r. uzyskałem następujące dane: n = 297426865 liczba zawartych zakładów czyli wielkość próby. liczby odpowiednio trafionych szóstek, piątek, czwórek, trójek. Dla tych danych uzyskuje się odpowiednio następujące wartości statystyk :

Przykład 5.2.8 W kolejnych wierszach tabeli wartości statystyk dotyczących jednego losowania : losowania od dnia 5-12-2009r. do dnia 9-03-2010r. Lp. Lp. Lp. Lp. 1-0,28 3,11 17,18 12 2,70 3,26 19,52 23 1,51-0,42 8,66 34 1,01-0,75 7,98 2 0,96-1,11-7,68 13 0,93 2,87 7,77 24 0,81 11,65 28,40 35-0,56-6,78-18,06 3 0,23-0,82 9,41 14 0,67-3,77-8,93 25 1,11 5,84 7,19 36 1,17-2,15-5,82 4-1,01-6,83-19,45 15-0,26 0,86 2,30 26-1,71-3,22-6,23 37-0,29-3,04-7,24 5 0,61 8,19 18,58 16-0,62-8,38-17,67 27-0,29-8,37-22,51 38-0,85 1,31 13,09 6-0,84-3,01-12,59 17-1,10-7,83-21,54 28 1,82-0,37 0,42 39-2,99-6,72-22,89 7-1,03 5,26 19,00 18-1,58-11,29-23,94 29-0,47-4,79-6,81 40-3,23-17,73-56,79 8-1,46-11,16-29,76 19-1,58-11,29-23,94 30-2,14-0,32 4,59 41 4,11 27,31 53,19 9-1,25-0,40-7,54 20-0,24-3,33-19,35 31-0,37-6,05-23,68 10-1,77-11,95-35,82 21-2,17-4,30-13,00 32-3,14-6,56-9,90 11-1,21-8,28-26,70 22 2,48 11,42 21,29 33-0,79 1,13 17,41 losowania od dnia 10-03-2011r. do dnia 30-09-2011r. Lp. Lp. Lp. Lp. 1 1,25 5,74 24,10 21-0,77-2,27-9,35 41-0,60-9,40-27,01 61 1,25 0,57-2,02 2-3,22-11,34-27,80 22-3,87-8,62-50,06 42-1,43-5,83-18,39 62-1,11-2,74 3-2,02-8,89-23,42 23 0,15 14,25 47,16 43-1,50-0,80-17,17 63 4,18 25,40 57,41 4-2,60-8,23-17,55 24-0,07-0,10-7,33 44 0,57 7,66 16,42 64-0,96-4,10 5 2,82 24,94 43,81 25-1,35 4,24 13,22 45-1,25-6,80-20,21 65-0,70-3,67-15,79 6 10,48 33,91 70,20 26-0,20-1,78-1,37 46 1,98-3,79 1,99 66-2,43-2,39-5,14 7 0,19 6,66 16,04 27-1,45-3,96-6,49 47-0,30-6,26-18,13 67 0,37-1,69-7,01 8-0,91-9,22-16,42 28 3,15 23,48 55,59 48 1,91 3,71 15,89 68-1,83-12,16-36,41 9-2,64-0,38-3,21 29-0,31-9,64-23,72 49-0,94 5,40 27,57 69-0,26 3,78 1,97 10-0,27-3,52-14,67 30-2,35-7,01-15,85 50-2,32-3,61-13,68 70-1,95-4,67-9,47 11-2,06-11,08-31,53 31 0,42-0,29 1,04 51-0,70-9,21-29,51 71-2,08-13,20-42,74 12-2,82-8,99-14,10 32-2,40-10,43-27,01 52-0,31 8,72 26,19 72-0,16 7,54 27,52 13 6,43 3,32-5,59 33 0,21-2,97-11,87 53-0,64-4,51-5,34 73-1,86-12,16-41,38 14-2,14-11,57-30,86 34-0,54 4,11 13,31 54-1,74-11,50-34,28 74-2,45-9,42-34,30 15-1,23 1,24 11,22 35 4,85 22,89 57,07 55-0,50 7,01 25,06 75-1,27-6,96-15,74 16 2,99 7,19 17,71 36 2,80 13,47 32,77 56 11,49 40,84 98,79 76 1,27-3,47-11,01 17 2,07 6,14 31,96 37 1,94-1,86-6,20 57 0,13-2,75-10,41 77 3,99 13,96 23,99 18 1,30 5,38 13,58 38 1,78 9,67 30,73 58-1,41-15,09-52,95 1 szóstka 19 3,24 18,04 41,37 39-2,13-11,02-36,77 59 0,50-1,01 0,41 2 szóstki 20 0,06-6,98-22,13 40 1,30-5,52-19,58 60-0,96-6,75-19,80 3 szóstki 5 Uogólnienie na przypadek gdy liczba losowanych liczb jest większa od liczby typowanych liczb w zakładzie prostym. 5.1 Zmienna losowa związana z zawieraniem zakładów systemem liczbowym. W poniższych punktach obowiązywać będą następujące oznaczenia: - zakres liczb występujący w zakładach liczbowych - liczba skreślanych liczb w zakładzie prostym - liczba losowanych liczb.. - liczba skreśleń za pomocą systemu - liczbowego. - badana liczba trafień. W nawiasach liczby występujące w Multi lotto..

Niech oznacza zmienną losową przyjmująca wartości: liczbę trafień liczb zakładem prostym zawierając zakłady systemem - liczbowym. Zmienna losowa przyjmuje wartości: gdy systemem - liczbowym trafimy liczb ; oraz wartość gdy systemem - liczbowym trafimy mniej niż liczb. Wtedy prawdopodobieństwa. Przedostatnia równość wzoru wynika licząc prawdopodobieństwo znajdując liczbę wszystkich zdarzeń i liczbę wszystkich zdarzeń sprzyjających a ostatnią równość uzyskamy dzieląc licznik i mianownik przez. Ponadto. W niektórych przypadkach zmienna losowa może przyjmować tylko wartość zero z prawdopodobieństwem jeden, np. gdy i. 12. Klasyfikacja wszystkich systemów w grach liczbowych. Przedstawione zostały dotychczas pewne systemy do gier liczbowych z opisem ich możliwości i podstawowych charakterystyk. Systemów istnieje nieskończenie wiele ale każdy system należy do określonej grupy o podobnym działaniu i własnościach. Nasuwa się pytanie, czy każdy sposób zawierania zakładów można nazwać systemem. Przedstawione powyżej sposoby zawierania zakładów mają cechą, że zawieramy zakłady w zależności jaka sytuacja wynikła z poprzednio zawieranych zakładach i ilość zawartych zakładów jest zmienna. Czy taki sposób postępowania można nazwać systemem?. Zdecydowanie nie i jest taktyką grania coś w rodzaju blefu. Następne nasuwa się pytanie, czy nasz sukces zależy od pewnego sposobu zawierania zakładów w jednym losowaniu, czy jedne sposoby są lepsze a inne gorsze i co o tym decyduje. Pewne sposoby zawierania zakładów, które można nazwać systemem powinny spełniać następujące własności: 1. Reguła według której zawieramy zakłady określa jednoznacznie zbiór zakładów prostych. 2. Cechy badające skuteczność gry systemem dają się zapisać za pomocą zmiennych losowych łącznie z rozkładem prawdopodobieństwa. 3. Cecha badająca skuteczność gry systemem występuje również dla każdego zakładu prostego, wyrażona za pomocą zmiennej losowej i ma jednoznacznie określony rozkład prawdopodobieństwa. 4. Zmienna losowa związana z systemem powinna być sumą zmiennych losowych związanych z zakładami prostymi występującymi w systemie.

Pierwsza własność nie oznacza, że określony zbiór zakładów prostych składa się zawsze z tych samych zakładów prostych. Ponieważ wartość oczekiwana zmiennej losowej związanej z cechą i zakładem prostym jest jednoznacznie określona i jest taka sama to z czwartej własności mamy, że wartość oczekiwana zmiennej losowej związanej z systemem i cechą jest sumą wartości oczekiwanych zmiennych losowych zakładów prostych występujących w systemie. Zatem w systemie występuje zawsze ta sama liczba zakładów prostych. Ponadto przy tej samej ilości zakładów prostych w systemie istnieją systemy o tej samej wartości oczekiwanej ale z różnymi odchyleniami standardowymi. Jest to równoważne, że mamy różne odchylenia standardowe granicznego rozkładu statystyki standaryzowanej porównawczej sumy wszystkich zakładów prostych. Patrz wykresy 7.1.5 i 7.1.6. Z tabeli 7.1.4 : mamy również dla natomiast dla. Ponadto i. Dla dwóch różnych ostatnich systemów równość podstawowych parametrów zachodzi dla wszystkich cech ilości trafień,2,1,0 liczb jak i również badając tymi systemami wielkość wygranej. A więc mamy różne systemy przy tej samej ilości zakładów prostych o różnych i tych samych odchyleniach standardowych granicznych. Różni ich zdecydowanie definicja tworzenia. Można mówić o systemach różnych ale podobnych /o podobnym działaniu/ gdy składają się z tylu samych zakładów prostych i prawie takim samym odchyleniu standardowym granicznym oraz w przeciwnym przypadku istotnie różnych. Efekt działania nawet tego samego systemu jest zależny od ilości zagrań tym systemem a zatem od ilości zakładów prostych zawartych tym systemem w sposób niezależny. Równość wartości oczekiwanej i odchylenia standardowego systemów nie oznacza jeszcze takiego samego działanie tych systemów dla mniejszych Czy większe odchylenie standardowe granicznej statystyki porównawczej daje istotnie lepsze rezultaty. Dla odpowiednio dużego zakładów prostych, gdy mamy odpowiednio dobre przybliżenie rozkładu granicznego będzie większa grupa grających, która odegra przynajmniej taką samą ustaloną wartość, ale i tak wszyscy będą przegrani. Również będzie większa grupa grających, która trafi przynajmniej taką samą ustaloną ilość trafień liczb, ale to działa i w odwrotną stronę. Tą własność można rozciągnąć na mniejszą liczbę zagrań, gdzie pewna większa grupa grających może być wygrana przynajmniej o ustaloną taką samą wartość a nawet istotnie wygrana. Potwierdza to częściowo symulacja i pewne parametry rozkładu statystyki ale nie granicznej. O wygraniu można mówić wtedy gdy szybko trafimy najwyższy stopień czy mamy również fart w wygranych stopnia niższego i prawie na tym zaprzestać. Grając ciągle tym samym systemem będziemy ostatecznie przegrani co gwarantuje rozkład statystyki granicznej. Grając różnymi systemami z ograniczoną wartością odchyleń standardowych granicznych rozkładów statystyk systemów można wszystkie systemy pogrupować i użyć wzoru na obliczenie odchylenia standardowego granicznego rozkładu /patrz uogólnienie 8.0.3/ z którego wynika, że wszyscy będą przegrani dla odpowiednio dużego. Stąd aby być wygranym nawet dla dużego to odchylenia standardowe granicznych rozkładów statystyk systemu muszą być coraz większe i niektóre dążyć do nieskończoności przy dążącym do nieskończoności. Jedynymi systemami za pomocą których możemy uzyskać nieskończenie wielkie odchylenie standardowe granicznego rozkładu systemu to systemy polegające na powielaniu zakładu prostego czy też ustalonego systemu. W niektórych istniejących grach powielanie to zwiększanie stawki ale to ma ograniczony charakter. Dlatego są tylko możliwe gry liczbowe dla których dla dużych będziemy również wygrani to gry

liczbowe analogiczne z przykładu 11.1 polegające na zawieraniu zakładów powielając ustalony system aby odegrać poprzednie przegrane i koszt zawarcia zakładu. Jak uzasadniałem takie postępowanie będzie prowadzić po pewnym czasie do dużej długości cyklu a więc z dużą ilością powieleń i wielkich kosztów zawarcia zakładów, co spowoduje duże przegrane, gdy zrezygnujemy z grania. Ale taka gra to nie jest gra systemem tylko taktyką gry za pomocą systemów. Teoretycznie dla dużej ilości zakładów prostych można uzyskać, że będziemy wygrani poprzez powielanie. Inni grając tak samo ale trochę w innej kolejności nie zważając jaka sytuacja jest w poprzednich graniach, czyli grając niezależnie od poprzednich zagrań przegra, gdyż można stosować twierdzenie graniczne dla skończonej ilości systemów biorących w udział w grze. Granie poprzez powielanie systemów, aby odegrać poprzednie przegrane i koszt zawarcia zakładów powoduje, że w ciąg zmiennych losowych związanych z zawieranymi zakładami będzie zależny. Nasuwa się pytanie czy warto grać i czy można przeciwdziałać tym wszystkim przeciwnością. Jeżeli potrafimy dobrze analizować losowane liczby w grach liczbowych i zaobserwujemy pewne prawidłowości w losowaniach to można stworzyć system który te prawidłowości wykorzysta. Np. w Lotto jeżeli potrafimy częściej niż normalnie wytypować liczbę która będzie wylosowana to możemy grać systemem np. tzn. tą liczbę umieszczamy we wszystkich zakładach prostych systemu a w pozostałych pozycjach typujemy wszystkie możliwości z dowolnie wybranych liczb i tych możliwości będzie 126. Niestety te wszystkie możliwości trzeba rozpisać za pomocą zakładów prostych i jest to połączenie typowania jednej liczby i 9 liczb. Przy trafianiu jednej liczby częściej i przeciętnym trafianiu pozostałych liczb powinniśmy być wygrani. Np. jeżeli potrafimy często wytypować 10-11 liczb które nie będą wylosowane, a z pozostałych liczb typujemy np. systemem 10 liczbowym kilka obstawień (5-14) to powinniśmy być wygrani. Jest to połączenie systemu liczbowego dużego z systemami liczbowymi małymi wybieranymi w sposób równomierny. Ten sposób gry można rozpisać nawet na jednym lub dwóch kuponach. Zatem możemy wykorzystać własne przewidywania i obserwacje z zaletami systemów, co może przynieść sukces. Dlatego poniżej przedstawię pewną klasyfikację systemów uporządkowane ze względu na wielkość rozrzutu systemu czyli na wielkość odchylenia standardowego systemu, co może wyjaśnić co powoduje ten rozrzut. Przypomnę podstawowe pojęcia używane w artykule. Odchylenie standardowe systemu jest to odchylenie standardowe zmiennej losowej cechy związanej z systemem. Odchylenie standardowe cechy to odchylenie standardowe zmiennej losowej cechy związanej z zawartym zakładem prostym tzn. i wartość oczekiwana cechy. Ponadto statystyka standaryzowana porównawcza / /, odchylenie standardowe graniczne systemu to odchylenie standardowe rozkładu granicznego statystyki dla której dla odpowiednio dużego. Wtedy gdzie liczba zakładów prostych systemu czyli. Zatem odchylenie standardowe systemu i odchylenie standardowe graniczne jest ściśle między sobą powiązane. 1. Największe odchylenie standardowe graniczne przy najmniejszej ilości zakładów prostych dają systemy związane z powielaniem zakładu prostego czy systemy krotnie. Za pomocą tego systemu można otrzymać dowolnie wieki rozrzut. Jest to grupa jakby zamknięta, gdyż powielanie krotnie systemu powstałego z powielania krotnego systemu otrzymujemy system powielający krotnie system. Powielanie w

niektórych zakładach jest dopuszczalne i jest związane z zwiększaniem stawki. Ale to ma charakter ograniczony. Zawieranie w tym samym losowaniu takiego zakładu krotnie jest to powielanie krotnie zakładu powielanego poprzez zwiększenie stawki. Więcej informacji można znaleźć w punkcie 7.3. 2. Następną grupą systemów w kolejności dających przy takiej samej ilości zakładów prostych większy rozrzut są systemy typu gdzie oznacza ilość numerów ustalonych występujących we wszystkich zakładach prostych systemu a pozostałe numery tworzą wszystkie kombinacje ze dowolnego zbioru liczb typowanych innych od ustalonych. Zatem ten system posiada zakładów prostych. Tym systemom jest poświęcony punkt 7.1. Wykresy 7.1.3, 7.1.5, przykład 9.2 gdzie zamieszczone tam tabele i wykresy potwierdzają tą własność w stosunku do klasycznego systemu pełnego /gdy /, a w stosunku do powyższego systemu to własność jest oczywista. Rozrzut tutaj jest ograniczony, np. dla przy badaniu ilości trafień czwórek zawsze. Tutaj też następuje powielanie, ale tylko pewnych numerów w zakładach a zakłady proste nie są powielane. 3. Trzecią grupą systemów w kolejności pod względem rozrzutu jest pełny system liczbowy w którym występują wszystkie kombinacje dowolnie wybranych liczb. W skrócie nazywamy ten system, system lub system liczbowy. Jest to szczególny przypadek poprzedniego systemu dla. Zatem ma mniejsze rozrzuty od poprzednich systemów przy trochę większej ilości zakładów prostych w systemie a przy mniejszej ilości zakładów prostych rozrzuty systemów są prawie takie same. Tym systemom poświęcone są wszystkie punkty do 6 włącznie. Rozrzut tutaj jest ograniczony, np. dla zawsze. 4. Czwartą grupą w kolejności pod względem rozrzutu jest kombinacja systemu z punktu 3 lub punktu 2 z innymi mniejszymi systemami. Tzn. większym systemem ograniczamy się do pewnego dużego zbioru zakładów prostych a z tego zbioru mniejszymi systemami tego samego typu czy innymi, ograniczamy się do mniejszego podzbioru. Np. z dużego systemu wybieramy w sposób równomierny mniejszymi systemami liczbę tych systemów lub zakładów prostych. Można wybierać jeszcze bardziej w sposób równomierny np. pozostawiając wybrane zakłady, które mają co najwyżej pewną liczbę wspólnych elementów z istniejącymi zakładami, mniejszą istotnie od - ilości liczb w zakładzie prostym. Przykład takiego wyboru istnieje w punkcie 7.2. Gdy takim postępowaniem wybierzemy wszystkie możliwości większego systemu bez powielania, to jest to rozpiszemy większy system na dopuszczalne mniejsze i będzie on działać jak większy wyjściowy system, rozrzut rozpisania będzie taki sam. Zatem te systemy będą mieć rozrzuty gdzie rozrzut systemu wyjściowego i zależne od ilości zakładów prostych systemu ale nie w sposób proporcjonalny liniowy. Patrz Wykres 7.2.2. Takich systemów podawanych w Internecie jest mnóstwo i prawie wszyscy stosują podzbiory w których zakłady różnią się co najmniej trzema numerami czy też dwoma i czterema numerami. Tym sposobem strzelają sobie w piętę, gdyż jak większym systemem trafimy np. 5 liczb w Lotto to wybierając w sposób równomierny ale z zakładami różniącymi się co najwyżej trzema numerami, to system utrudni prawie do zera trafienie piątki. Zawierając tyle samo zakładów w sposób równomierny mamy zdecydowanie większe trafienie piątki. Np. dla trafiając systemem większym piątkę mamy prawie pewną piątkę lub nawet więcej zawierając

zakłady równomiernie bez ograniczeń, a wybór tak aby wszystkie różniły się co najmniej trzema numerami mamy prawdopodobieństwo trafienia piątki prawie zero. Jak trafimy czwórkę których jest zdecydowanie więcej to nie może być już trafiona piątka. 5. Można zawierać zakłady w jednym losowaniu w sposób równomierny czyli sposobem na chybił trafił. Losując liczby na chybił trafił pomijając wylosowane już liczby w zakładzie prostym, zmienne losowe związane z zakładami prostymi tak utworzonego zbioru zmiennych losowych /który można traktować jak jako system/ są niezależne i są niezależne z innymi zmiennymi tak zawieranymi w innych losowaniach. Wtedy rozrzut tego systemu. Czyli statystyka porównawcza w granicy ma rozkład normalny standaryzowany. Opisane powyżej systemy mają rozrzut większy od jedności. 6. Istnieją systemy, które zmniejszają rozrzut w stosunku do rozkładu równomiernego. Patrz punkt 7.4. Istotą tych systemów jest, że każdy zakład prosty ma z innym zakładem prostym mało numerów wspólnych nie przekraczającą pewną ustaloną wartość. Powstają przeważnie przez losowanie równomierne odrzucając te które z już istniejącym zakładem ma numerów wspólnych większą od ustalonej liczby, lub z pewnej układanki o podobnej własności. Zatem analizując typy systemów, na wielkość rozrzutu wpływa ilość zakładów takich samych /jest to największy czynnik zwiększający rozrzut/ oraz ilość zakładów prostych spokrewnionych mających dużo liczb wspólnych z dużą ilością zakładów prostych systemu. Jest to logiczne, gdyż wartość oczekiwana zmiennej losowej związanej z systemami o tej samej ilości zakładów prostych jest taka sama a rozrzut wynika z trafienia w skupisko zakładów spokrewnionych czy takich samych w systemie. Występowanie w systemie dużej ilości zakładów spokrewnionych czy takich samych oznacza, że jest trudniej trafić, ale jak trafimy to mamy dużo trafień, czego nie ma w przypadku rozkładu równomiernego. Operacja odwrotna przy wyborze równomiernym zakładów prostych /dla której / odrzucanie zakładów spokrewnionych czy takich samych prowadzi do zmniejszenia odchylenia granicznego. 13 Podsumowanie Artykuł można powiedzieć, że zaczął się od zebrania danych z gry w Lotto Przykład 5.2.6 z 41 losowań od dn. 5-12-2009r. do dn. 9-03-2010r., gdzie było zawartych n = 161028019 zakładów prostych i uzyskano liczby trafionych odpowiednio były następujące: szóstek, piątek, czwórek, trójek dla których wartości statystyk dla odpowiednich stopni wygranych. Przy założeniu, że zmienne losowe związane z zawieranymi zakładami są niezależne to z twierdzenia Lindeberga-Levy ego mielibyśmy uzyskane wartości bardzo mało prawdopodobne /oprócz drugiego związanego z badaniem ilości trafnych piątek/ co z kolei rzucałoby cień na prawidłowość przeprowadzenia zakładów. Osoby którym przedstawiałem te wyniki i którym jest znana dobrze statystyka odpowiadali, że w grach zachodzą bliżej nieokreślone prawidłowości i z tak uzyskanych wyników niczego nie można wnioskować. Przedstawione i uzyskane w pracy wyniki oraz przedstawiona pewna idea postępowania i analizowania, w tej sytuacji i wielu innych daje nam odpowiedz na wynikłe niejasności z uzyskanych powyżej wyników, w wielu innych przypadkach. Odstępstwa od twierdzenia Lindeberga-Levy ego tutaj są rzeczą normalną, gdyż zawierane zakłady proste za pomocą systemów są już zależne.

Ponadto w artykule przedstawione jest jak poszczególne systemy wpływają na odstępstwa. Natomiast w przypadku badania za pomocą tej statystyki trafienia stopnia najwyższego, gdy ilość losowanych liczb jest taka sama jak ilość typowanych liczb w zakładzie prostym mamy, że systemy oprócz systemu powielania czy zwiększania stawki nie wpływają na rozrzut. W Lotto toczy się gra o najwyższy stopień a powielanie powoduje, że zdecydowanie zmniejsza szansę trafienia stopnia najwyższego a jak trafilibyśmy powielaniem to i tak nie wygramy więcej. Także w Lotto nie ma sensownych gier opisanych w punkcie 11 o w miarę przyzwoitej przeciętnej długości cyklu. Powielanie zdecydowanie lepiej można stosować w innych gach. Co prawda w próbie mieliśmy dwa razy po trzy trafienia i jedno z dwoma trafieniami, ale one nie wynikły z powielania /można sprawdzić/ tylko brania pól po równo aby później nie dzielić się. Zatem wynik w przypadku badania ilości trafień szóstek upoważnia mówić, że z prawdopodobieństwem co najmniej 95% wynikł z nieprawidłowości przeprowadzania losowań. Był to okres gdy nastąpiły istotne zmiany w obsadzie Lotto i pewna grupa osób na początek zadbała o siebie mniejszymi pulami aby nie rzucało się to zbytnio w oczy. Może tutaj zaistnieć błąd testu ale w tym przypadku byłby z małym prawdopodobieństwem. Wyniki statystyczne nie są dowodami w sprawie przestępstwa ale mogą być sygnałem do zbadania sprawy przez organy ścigania. W przypadku badania ilości trafień niższych stopni statystyki mają dobre przybliżenie rozkładowi granicznemu na podstawie jednego losowania, ale nie znamy procentowych udziałów poszczególnych systemów /w trakcie przyjmowania zakładów komputer może policzyć procenty/ w całości zawartych zakładów. Dlatego ta statystyka nie może służyć do przeprowadzania testów na prawidłowość przeprowadzania zakładów. Natomiast może służyć do analizy jak działają systemy gdybyśmy grali ciągle tym samym systemem czy też grupą systemów. Wartości statystyk z przykładu 5.2.8 punktu 5.2 w drugiej tabeli o numerach 6 i 56 są dziwnie duże i nie można ich osiągnąć za pomocą wzoru na odchylenie standardowe dopuszczalnych systemów. Losowanie dla jednej osoby kończyły się sukcesem, ale chyba za pomocą dużego systemu który został rozpisany mniejszymi. Może być tak, że zostaje dopuszczona do wylosowania duża grupa numerów aby przy przypadkowym losowaniu drugi raz tym zestawem nie powtórzyły się te same liczby jak to bywało. Prawidłowość przeprowadzania losowania można sprawdzić za pomocą komisji i testu Pearsona, przeprowadzając pewną liczbę losowań tymi samymi kulami zaraz po zakończeniu losowania. Chyba coś takiego jeszcze nie wydarzyło się. W przypadku testu na prawidłowość pojawiania się wygranej najwyższego stopnia losowania należy łączyć, gdyż dla bardzo małych prawdopodobieństw próba powinna być duża. Inną nieprawidłowością przeprowadzania gry jest możliwość podkładania kuponów po losowaniu. W artykule są przedstawione również inne systemy niż systemy liczbowe z ogólnymi wzorami rozkładów zmiennych losowych związanych z tymi systemami dla dowolnych gier, ich wzajemne związki oraz klasyfikacja systemów ze względu na rozrzut i podstawowe własności. Ponadto przedstawiony został ogólny sposób badania dowolnych cech występujących w grze nie tylko w przypadku badania cechy związanej z ilością trafień w poszczególnych stopniach czy też dotyczącej wielkości wygranej pieniężnej za pomocą dowolnego systemu. Istotnym elementem artykułu jest odpowiedz na istniejącą famę, że istnieje grupa ludzi która żyje tylko z gier liczbowych. Ja bym dodał: owszem prowadzący gry liczbowe i zabierając przeważnie 60% pieniędzy za zawarte zakłady, nic im nie grozi płacąc z góry za trafienia w poszczególnych stopniach określone stawki. Natomiast grający systemami czy też na chybił trafił nie mają żadnych

szans grając dłużej być wygranym. Stwierdzenie poparte jest co prawda obliczeniami dla niektórych systemów i gier ale z przedstawionej ogólnej analizy ilości wygranych wynika, że to dotyczy wszystkich systemów i gier. Chyba, że przeciętna ilość wygranej przez zakład jest większa od kosztu zawarcia zakładu. Co prawda istnieje pewna strategia zawierania zakładów w grze liczbowej poprzez systemy, która pozwala być po dłuższej grze być wygranym dla ludzi mających nieograniczoną liczbę pieniędzy. Patrz punkt 11. Ale ona jest niebezpieczna i można stać się bankrutem niewypłacalnym przez całe życie. W miarę bezpieczną grą metodą poprzez powielanie aby odegrać to co się przegrało i koszt zawarcia zakładów jest pewna gra w FENO ale chyba tam losowanie liczb wygranych przez komputer odbywa się przy znajomości obstawień przez grających i dla intruzów chcących tą metodą wygrać za dużo pieniędzy może zrobić niespodziankę. Strategia postępowania poprzez powielanie jest związana z sytuacją zaistniałą dotychczasową grą i nie można nazwać systemem. Zatem nie ma systemów które gwarantowałyby nam wygrane. Przedstawione są pewne symulacje i obliczenia pokazujące, że do pewnego momentu pewna nie mała grupa grających może być wygrana i wskazuje się granice do której można ryzykować. Dalsze granie doprowadzi nas do pewnej przegranej. W artykule są przedstawione pewne rady i możliwości szukania pewnego wyjścia z beznadziejnej perspektywy np. dobierając pewne systemy do naszych umiejętność analizy losowanych wygranych liczb. Np. gdy potrafimy trafić pojawianie się w losowaniu liczby częściej niż przeciętnie lub potrafimy częściej wytypować kilka czy kilkanaście liczb które nie będą wylosowane. Są przedstawione systemy, które to wykorzystają z odpowiednim rozrzutem dającym większe wygrane z pewnymi radami w tych przypadkach. Zaskakujące ale logiczne jest stwierdzenie, że systemy istotne zmniejszają prawdopodobieństwo trafienia poszczególnych stopni w stosunku do prawdopodobieństwa gdybyśmy grali sposobem na chybił trafił obstawiając tyloma zakładami co istnieje w systemie. Natomiast grając systemem o większym rozrzucie niż jeden będzie większa grupa wygranych do pewnego momentu grając za te same pieniądze. W grach gdy ilość losowanych liczb i obstawianych w zakładzie prostym jest taka sama to prawdopodobieństwo trafienia stopnia najwyższego jest takie same i systemy nie działają na rozrzut ilości trafień tego stopnia. To wpływa na korzyść systemów licząc, że będziemy w tej większej grupie wygranych. Istnieje druga strona medalu, że możemy być w większej grupie która mniej odegra a więc więcej przegra. W przypadku gdy ilość losowanych liczb jest większa od obstawianych w zakładzie prostym to prawdopodobieństwa trafienia najwyższego stopnia jest istotnie na korzyść metody chybił trafił. Czy zakaz zawierania zakładów w tym przypadku systemami jest podyktowany dobrem grających czy lękiem przed trafieniem np. 14 liczb w systemie 14 liczbowym Multi Multi czy FENO?. W tym przypadku prowadzący grę musieliby wypłacić 250250000 zł. co mogłoby przynieść istotny kryzys. Nie wytłumaczalnym dla mnie jest fakt, że przy istniejących dwóch grach prawie analogicznych z niewielką różnicą w wielkości wygranych odpowiednich stopni, istotną różnicą w przeciętnej wygranej obstawiając zakład prosty który mówi, że przeciętnie powinniśmy odegrać w Multi Multi 40% a w FENO 57% pieniędzy przeznaczonych na zawarcie zakładów, istnieje duża grupa a nawet zdecydowanie większa grająca w Multi Multi. Ja bym zdecydowanie wybrałbym grę FENO tym bardziej, że tam można najbezpieczniej stosować powielanie. Chyba, że istnieje coś co ja nie znam. Może moje przypuszczenie, że losowania odbywają się z znajomością obstawień, dla niektórych jest znane i przekazują znajomym. Może jest to podyktowane mała znajomością teorii gier. Artykuł może przyczyni się do większego zrozumienia praw zachodzących w grach liczbowych.

Istotnymi elementami artykułu jest aparat matematyczny i wzory ogólnej postaci pokazujący jak zagadnienie praktyczne można zapisać, za pomocą których można przeprowadzić analizę. Wyprowadzone wzory na rozkłady zmiennych losowych systemów można zastosować w Excelu do natychmiastowych obliczeń dla dowolnej gry liczbowej, wprowadzając tylko odpowiednie liczby dla parametrów związanych z grą. Takie wzory w Excelu wykonałem dla wszystkich zmiennych losowych w artykule, za pomocą nich mogę tworzyć nieskończenie wiele tabel i wykresów analogicznych zamieszczonych w artykule dla dowolnej gry liczbowej. Można te wzory lepiej wykorzystać do uzupełnienia funkcji bibliotecznych programów wytworzonych w języku programowania wyższego rzędu, gdyż w stosunku do Excela zawierają one lepszą funkcję sumowania For. Wykresy i tabele pojawiałyby się na ekranie czy zostałyby wydrukowane jednym poleceniem. Z wzorów na wartość oczekiwaną zmiennej losowej można utworzyć wzory na sumę szeregów dobierając odpowiednie ciekawe liczby niektórych parametrów. Przedstawiona została metoda do tworzenia wzorów na rozkłady systemów za pomocą innych systemów. Jest wiele innych problemów związanych z przedstawionym materiałem, które można dalej uściślać i rozwiązywać. Michał Gremaniuk Zakład Analizy Zespolonej Niektóre tabele i wykresy związane z systemem z numerami stałymi w badaniu ilości pieniędzy wygranych zakłady tym systemem czy wyborem równomiernym z ustalonego k systemu. Tabela i wykres 9.2.1 : 6 1 0,41 1,0000 1 0,41 1,0000 1 0,41 1,0000 7 7 2,87 1,0230 6 2,46 1,0192 5 2,05 1,0154 8 28 11,46 1,0481 21 8,60 1,0396 15 6,14 1,0314 9 84 34,39 1,0755 56 22,93 1,0614 35 14,33 1,0483 10 210 85,98 1,1056 126 51,59 1,0848 70 28,66 1,0662 11 462 189,17 1,1384 252 103,18 1,1101 126 51,59 1,0852 12 924 378,33 1,1743 462 189,17 1,1384 210 85,98 1,1056 13 1716 702,62 1,2133 792 324,29 1,1676 330 135,12 1,1265 14 3003 1229,58 1,2556 1287 526,96 1,1989 495 202,68 1,1485 15 5005 2049,31 1,3013 2002 819,72 1,2322 715 292,76 1,1715 16 8008 3278,89 1,3502 3003 1229,58 1,2676 1001 409,86 1,1957 17 12376 5067,38 1,4025 4368 1788,49 1,3051 1365 558,90 1,2210 18 18564 7601,07 1,4579 6188 2533,69 1,3448 1820 745,20 1,2474 19 27132 11109,25 1,5163 8568 3508,18 1,3866 2380 974,50 1,2750 20 38760 15870,36 1,5775 11628 4761,11 1,4306 3060 1252,92 1,3037 21 54264 22218,50 1,6413 15504 6348,14 1,4767 3876 1587,04 1,3336 22 74613 30550,43 1,7073 20349 8331,94 1,5249 4845 1983,79 1,3647 23 100947 41332,94 1,7752 26334 10782,51 1,5752 5985 2450,57 1,3970 24 134596 55110,59 1,8446 33649 13777,65 1,6274 7315 2995,14 1,4304 25 177100 72513,93 1,9151 42504 17403,34 1,6817 8855 3625,70 1,4650 26 230230 94268,11 1,9863 53130 21754,18 1,7378 10626 4350,84 1,5007 27 296010 121201,86 2,0576 65780 26933,75 1,7958 12650 5179,57 1,5377 28 376740 154256,91 2,1284 80730 33055,05 1,8555 14950 6121,31 1,5757 29 475020 194497,84 2,1982 98280 40240,93 1,9170 17550 7185,88 1,6149 30 593775 243122,30 2,2662 118755 48624,46 1,9802 20475 8383,53 1,6553 31 736281 301471,65 2,3317 142506 58349,35 2,0449 23751 9724,89 1,6968 32 906192 371042,03 2,3940 169911 69570,38 2,1111 27405 11221,03 1,7394 33 1107568 453495,82 2,4520 201376 82453,79 2,1788 31465 12883,40 1,7831 34 1344904 550673,50 2,5047 237336 97177,68 2,2478 35960 14723,89 1,8279 35 1623160 664605,94 2,5512 278256 113932,45 2,3182 40920 16754,77 1,8737 36 1947792 797527,13 2,5899 324632 132921,19 2,3898 46376 18988,74 1,9207 37 2324784 951887,22 2,6196 376992 154360,09 2,4625 52360 21438,90 1,9687 38 2760681 1130366,07 2,6384 435897 178478,85 2,5363 58905 24118,76 2,0178 39 3262623 1335887,18 2,6445 501942 205521,10 2,6111 66045 27042,25 2,0679 40 3838380 1571631,98 2,6353 575757 235744,80 2,6869 73815 30223,69 2,1191 42 5245786 2147897,03 2,5589 749398 306842,43 2,8409 91390 37419,81 2,2244 44 7059052 2890342,24 2,3743 962598 394137,58 2,9977 111930 45829,95 2,3337 46 9366819 3835261,82 2,0135 1221759 500251,54 3,1567 135751 55583,50 2,4470 48 12271512 5024593,88 1,2693 1533939 628074,23 3,3173 163185 66816,41 2,5640 49 13983816 572570 00 1712304 701106,12 3,3981 178365 73031,89 2,6240

Odchylenie standardowe τ Rozrzut k systemów dla różnych u - ilości numerów stałych 1,14 1,12 1,10 1,08 1,06 1,04 1,02 1,00 0 100 200 300 400 500 Liczba zakładów prostych w k systemie u-0 u=1 u=2 Dla i następuje zmiana kolejności przy 462 zakładach prostych. Dla i następuje zmiana kolejności przy 210 zakładach prostych. Dla i następuje zmiana kolejności przy 162 zakładach prostych. Po tych granicach wartość odchylenia standardowego jest rosnąca w następującej odpowiednio kolejności ; ;. Analogiczna prawidłowość występuje w innych grach dla systemów z stałą ilością numerów stałych. Tabela i wykresy 9.2.2 : 10 1 1,0 1,000 1 1,0 0,999 1 1,0 0,998 11 11 11,3 1,795 10 10,2 1,724 9 9,2 1,657 12 66 67,5 2,781 55 56,3 2,584 45 46,1 2,413 13 286 292,7 4,015 220 225,1 3,605 165 168,9 3,286 14 1001 1024,4 5,548 715 731,7 4,807 495 506,6 4,290 15 3003 3073,1 7,436 2002 2048,7 6,212 1287 1317,0 5,437 16 8008 8194,9 9,742 5005 5121,8 7,842 3003 3073,1 6,739 17 19448 19901,9 12,532 11440 11707,0 9,744 6435 6585,2 8,229 18 43758 44779,3 15,879 24310 24877,4 12,018 12870 13170,4 9,988 19 92378 94534,0 19,863 48620 49754,7 14,835 24310 24877,4 12,140 20 184756 189068,0 24,570 92378 94534,0 18,403 43758 44779,3 14,822 22 646646 661738,0 36,517 167960 300790,0 27,933 125970 128910,0 21,715 24 1961256 2007029,4 52,508 293930 836262,3 39,902 319770 327233,1 30,012 26 5311735 5435704,7 73,411 497420 2090655,7 54,531 735471 752636,0 39,873 28 13123110 13429388,2 100,153 1307504 4796210,1 72,703 1562275 1598736,7 51,817 30 30045015 30746230,8 133,716 3124550 10248743,6 95,084 3108105 3180644,6 66,187 32 64512240 66017880,9 175,114 6906900 20630587,8 122,279 5852925 5989525,5 83,283 34 131128140 134188518,7 225,377 14307150 39467211,4 154,919 10518300 10763784,9 103,415 36 254186856 260119282,5 285,525 28048800 72255356,2 193,659 18156204 18579948,7 126,908 38 472733756 483766813,7 356,546 52451256 127307056,2 239,183 30260340 30966581,2 154,098 40 847660528 867443941,8 439,363 94143280 216860985,5 292,199 48903492 50044842,8 185,337 45 3190187286 3264642558,1 703,062 163011640 725476124,0 462,345 145008513 148392843,5 283,563 50 10272278170 10512021231,3 1053,229 273438880 2102404246,3 695,785 377348994 386155882,0 415,429 55 29248649430 29931278992,6 1486,556 445891810 5442050725,9 1004,891 886322710 907008454,3 587,466 60 75394027566 77153636746,8 1979,507 886163135 12858939457,8 1402,280 1916797311 1961533137,6 806,691 65 179013799328 183191773830,1 2472,138 1677106640 28183349820,0 1900,534 3872894697 3963283568,4 1080,605 70 396704524216 405963147815,3 2832,627 3042312350 57994735402,2 2511,890 7392009768 7564530704,6 1417,188 72 536211932256 548726496994,1 2881,790 5317936260 76212013471,4 2790,720 9440350920 9660677764,0 1571,246 74 718406958841 735173744236,7 2828,653 10648873950 99347803275,2 3090,205 11969016345 12248359307,9 1737,240 76 954526728530 976804275559,2 2608,925 20286591270 128526878363,1 3411,011 15071474661 15423225403,6 1915,746 78 1258315963905 1287683599431,2 2077,257 37014131440 165087640952,7 3753,769 18855883575 19295958033,4 2107,348 79 1440680596355 1474304410943,0 1556,862 65033528560 186620811511,8 3933,566 21042072975 21533170559,1 2208,247 80 1646492110120 1684919326792,0 0 110524147514 210614915849,0 4119,070 23446881315 23994104337,2 2312,646