Ewaluacja w praktyce szkolnej
PODSTAWA PRAWNA Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. nr 256, poz. 2572 z późn. zm.). Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej w sprawie nadzoru pedagogicznego (Dz. U. z 2009 r. Nr 168, poz.1324 ze zmianami Dz. U. z 2013 r. poz. 560).
IDEA NOWEGO NADZORU Punktem wyjścia koncepcji nowego nadzoru pedagogicznego jest formułowanie przez państwo wymagań wobec szkół i placówek na ogólnym poziomie pozwalającym na wytyczenie kierunków działania, ale jednocześnie umożliwiającym szkołom i placówkom na prowadzenie działalności zgodnie z lokalnymi potrzebami i możliwościami.
Wymagania to wyzwania, których realizacja: służy rozwojowi społeczeństwa wiedzy, pomaga promować ideę uczenia się przez całe życie, zachęca do współpracy i naukowego podejścia do rozwiązywania problemów oraz spojrzenia na edukację jak na proces decydujący o kapitale ludzkim. Wymagania to standardy, do których spełnienia powinny dążyć instytucje edukacyjne, aby umożliwić sukces każdemu uczącemu się.
WYMAGANIA WOBEC SZKÓŁ/PRZEDSZKOLI (...), które muszą być spełnione POZIOMU D i POZIOMU B 1. Szkoła lub placówka realizuje koncepcję pracy ukierunkowaną na rozwój uczniów (dzieci) 2. Procesy edukacyjne (wspomagania rozwoju i edukacji dzieci) są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się. 3. Uczniowie (dzieci) nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej. 4. Uczniowie (dzieci) są aktywni (e). 5. Respektowane są normy społeczne. 6. Szkoła lub placówka wspomaga rozwój uczniów (dzieci) uwzględniając ich indywidualną sytuację. 7. Nauczyciele współpracują w planowaniu i realizowaniu procesów edukacyjnych.
WYMAGANIA WOBEC SZKÓŁ PODSTAWOWYCH/ PRZEDSZKOLI (...), które muszą być spełnione dla ustalenia POZIOMU D i POZIOMU B 8. Promowana jest wartość edukacji (wychowania przedszkolnego). 9. Rodzice są partnerami szkoły lub placówki. 10. Wykorzystywane są zasoby szkoły lub placówki oraz środowiska lokalnego na rzecz wzajemnego rozwoju. 11. Szkoła lub placówka organizując procesy edukacyjne uwzględnia wnioski z analizy wyników sprawdzianu, egzaminu gimnazjalnego, egzaminu maturalnego, egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe i egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie oraz innych badań zewnętrznych i wewnętrznych (Przedszkole w planowaniu pracy uwzględnia wnioski z analizy badań zewnętrznych i wewnętrznych 12. Zarządzanie szkołą lub placówką służy jej rozwojowi.
Szczególnie ważne pojęcia: wymagania obszar badawczy - wydzielony zakres badania, który pozwala ustalić poziom spełnienia wymagania, pytania badawcze - pytania, jakie stawia sobie badacz, aby ustalić czy w danym obszarze, kryterium ewaluacyjne - wartości, których poszukujemy w działaniach szkoły i uzyskiwanych efektach (adekwatność użyteczność, powszechność..), proces ewaluacji zewnętrznej - postepowanie badawcze składające się z wielu etapów, które służy określeniu, w jakim stopniu dana szkoła/placówka spełnia wymagania.
Co nowego w ewaluacji: nowy opis wymagań, postawienie pytań badawczych, wskazanie kryteriów ewaluacyjnych, nowe procedury i narzędzia badawcze, podkreślenie znaczenia pracy zespołu nauczycieli uczących w jednym oddziale, wzmocniona rola obserwacji zajęć, jako sposobu pozyskiwania informacji o przebiegu procesów edukacyjnych, więcej uwagi na opiniach bezpośrednich adresatów działań edukacyjnych.
Nadal oczekujemy, że wyniki ewaluacji zawarte w raporcie: rozpoczną żywą dyskusję nad mapą szkoły, wskazującą na obszary jej sukcesu i możliwości rozwoju oraz doprowadzą do refleksji: w jakim miejscu jesteśmy, a gdzie chcemy być?.
Jak Pan(i) ocenia przydatność raportu w pracy szkoły/placówki? n - 2150 Jak Pan(i) ocenia przydatność raportu w pracy szkoły/placówki? (%) bardzo przydatny 51,07 raczej przydatny 38,60 zupełnie nieprzydatny 3,07 nie mam zdania 1,72 Żródło: Ewaluacja zewnetrzna szkół i placówek edukacyjnych w oczach nauczycieli i dyrektorów. Joanna Kołodziejczyk www.npseo.pl
Która część spotkania poświęconego prezentacji raportu była dla Pana(i) najważniejsza? n - 2143 Która część spotkania poświęconego prezentacji raportu była dla Pana(i) najważniejsza (%) prezentacja wyników ewaluacji przez wizytatorów 44,28 analiza wyników ewaluacji w grupach 30,42 dyskusja pomiędzy nauczycielami a wizytatorem 25,29 nie mam zdania 1,72 Żródło: Ewaluacja zewnetrzna szkół i placówek edukacyjnych w oczach nauczycieli i dyrektorów. Joanna Kołodziejczyk www.npseo.pl
Ponad 80% nauczycieli i dyrektorów zapytanych o sens ewaluacji stwierdziło, że to forma nadzoru pedagogicznego wspomagająca rozwój szkół i innych placówek pedagogicznych. 0,9 % badanych dyrektorów i nauczycieli (którzy przeszli proces ewaluacji) odpowiedziało, że ewaluacja jest bezużyteczna. Wymaga jeszcze udoskonalenia, ale ma sens i stanowi wsparcie dla pracy szkoły.
Czy zasady przeprowadzenia ewaluacji w Waszej szkole były dla Pana(i) jasne i zrozumiałe?, n=2172 Czy zasady przeprowadzenia ewaluacji w Waszej szkole były dla Pana(i) jasne i zrozumiałe? Tak (%) Nie (%) Razem tak, dzięki wizytatorom 83,20 16,80 100% tak, dzięki dyrektorowi 67,08 32,92 100% tak, dzięki kolegom i koleżankom 26,84 73,16 100% tak dzięki materiałom informacyjnym 34,5 65,47 100% były pewne niejasności 3,08 96,92 100% Nie 1,84 98,16 100% Żródło: Ewaluacja zewnetrzna szkół i placówek edukacyjnych w oczach nauczycieli i dyrektorów. Joanna Kołodziejczyk www.npseo.pl
Obserwacja lekcji (zajęć) jako ważne zadanie dyrektora szkoły/przedszkola w procesie sprawowania nadzoru pedagogicznego
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej w sprawie nadzoru pedagogicznego (Dz. U. z 2009 r. Nr 168, poz.1324 ze zmianami Dz. U. z 2013 r. poz. 560). 20.1 Dyrektor szkoły lub placówki publicznej we współpracy z innymi nauczycielami, zajmującymi stanowiska kierownicze, w ramach sprawowanego nadzoru pedagogicznego przeprowadza ewaluację wewnętrzną 20.3 W celu realizacji zadań, o których mowa w ust. 1, dyrektor placówki w szczególności obserwuje prowadzone przez nauczycieli zajęcia dydaktyczne, wychowawcze i opiekuńcze oraz inne i czynności wynikające z działalności statutowej.
Czego może dowiedzieć się dyrektor podczas obserwacji zajęć?
Nauczyciel tworzy wszystkim uczniom sytuacje, w których mogą wyrażać swoje opinie. 1. często podczas lekcji 2. sporadycznie podczas lekcji 3. nie było takiej sytuacji na lekcji
Jaka część uczniów skorzystała z możliwości wyrażenia swojego zadania na tematy poruszane na lekcji? 1. jeden uczeń 2. mała grupa (kilku uczniów) 3. duża grupa (około połowy uczniów) 4. większość uczniów 5. cała klasa
Czy uczniowie mają możliwość wykorzystania popełnionych błędów do uczenia się? 1. w każdej sytuacji 2. w większości sytuacji 3. w niektórych sytuacjach 4. błędy uczniów nie były wykorzystane w procesie uczenia 5. nie wystąpiły sytuacje, w których uczniowie popełniali błędy
Jak wielu uczniom nauczyciel stwarza sytuacje, w których mogą podejmować indywidualne decyzje dotyczące ich uczenia się? 1. jednemu uczniowi 2. małej grupie (kilku uczniów) 3. dużej grupie (około połowy uczniów) 4. większości uczniów 5. całej klasie 6. nie było takiej sytuacji na lekcji
Nauczyciel stwarza możliwość aby uczniowie mogli uczyć się od siebie nawzajem. 1. tak - stosuje metody, które umożliwiają to wszystkim uczniom 2. tak - stwarza sytuacje, w których uczniowie pomagają sobie nawzajem 3. nie było takiej sytuacji na lekcji
Uczniowie otrzymują informację zwrotną dotyczącą efektów ich pracy. 1. w każdej sytuacji 2. w większości sytuacji 3. w niektórych sytuacjach 4. w żadnej sytuacji
Pytania do obserwacji zajęć w przedszkolu; Czy nauczyciel/ka reaguje na brak zaangażowania poszczególnych dzieci/grup dzieci? W jaki sposób? W jaki sposób nauczyciel/ka monitoruje osiągnięcia dzieci podczas zajęć? Proszę opisać jak nauczyciel organizuje zajęcia w grupach w zależności od indywidulanych predyspozycji i potrzeb poszczególnych dzieci. Nauczyciel daje dzieciom zadania o różnym poziomie trudności. Czy dzieci podejmowały działania wynikające z ich inicjatywy? Dzieci mają w przedszkolu pozostawioną przestrzeń do samodzielności, m.in. w: - doborze koleżanek/kolegów do zabawy, - wyborze sposobu odpoczywania, - wyborze sposobu w jaki będą pracowały w zabawie.
Dziękujemy za uwagę