1. Ogólne informacje o module Sylabus z modułu [39B] Toksykologia Nazwa modułu TOKSYKOLOGIA Kod modułu Nazwa jednostki prowadzącej moduł Nazwa kierunku studiów Forma studiów Profil kształcenia Semestr Status modułu Język modułu 39B WYDZIAŁ OCHRONY ZDROWIA KOSMETOLOGIA, PIERWSZY STOPIEŃ STACJONARNE I NIESTACJONARNE PRAKTYCZNY VI do wyboru w bloku POLSKI 2. Cele modułu: C1 C2 C3 C4 C5 Przekazanie podstawowej wiedzy z toksykologii dotyczących definicji trucizn, mechanizmów ich działania, losów ksenobiotyków w organizmie oraz skutków działania. Poznanie właściwości toksycznych wybranych grup związków. Zapoznanie się z substancjami toksycznymi i potencjalnie toksycznymi obecnymi w kosmetykach oraz związane z nimi skutki zdrowotne. Poznanie metod badania toksyczności kosmetyków. Zapoznanie z regulacjami prawnymi z zakresu bezpieczeństwa wyrobów kosmetycznych. 3. Wymagania wstępne: Ukończone moduły: Fizjologia i patofizjologia człowieka, Biochemia, Chemia kosmetyczna, Farmakologia. 4. Efekty kształcenia: Student po zakończeniu modułu: Odniesienie do efektów dla programu EK_01 Przedstawia podstawowe mechanizmy działania związków toksycznych na organizm żywy i sposoby ich neutralizacji. K_W14+++ K_W15+++ EK_02 Ocenia wpływ różnych dawek substancji na organizm. K_U03+++ EK_03 Dobiera metodę badawczą do postawionego problemu i interpretuje wyniki przeprowadzonych testów toksykologicznych. K_U07+++ str. 238
EK_04 Posługuje się regulacjami prawnymi w określaniu zasad bezpieczeństwa wyrobów kosmetycznych. K_W39++ K_U30+++ K_K06++ 5. Treści programowe: WYKŁADY W1 W2 W3 W4 W5 W6 W7 Cele i zadania toksykologii współczesnej. Podstawowe pojęcia toksykologiczne. Podstawowe skróty używane w toksykologii. Pojęcie dawki i toksyczności. Wpływ różnych dawek substancji chemicznych na organizm. Klasyfikacja substancji toksycznych ze względu na stopień toksyczności. Badania toksykologiczne (zwierzęta doświadczalne, zakres badań toksykologicznych, zasady badań toksykologicznych), pojęcie Safety assessor. Biotest (rodzaje biotestów). Zagrożenia dla zdrowia stwarzane przez substancje chemiczne. Działanie mutagenne, rakotwórcze, teratogenne, alergiczno-kontaktowe. Choroby cywilizacyjne, choroby zawodowe w aspekcie działania toksycznego substancji. Toksyczność ostra, podprzewlekła i przewlekła. Drogi wchłaniania, metabolizm i wydalanie ksenobiotyków. Mechanizmy transportu ksenobiotyków przez błony biologiczne. Mechanizmy działania toksycznego ksenobiotyków. Czynniki warunkujące toksyczność ksenobiotyków. Interakcje toksykologiczne. Wpływ czynników fizykochemicznych (budowa związku chemicznego, wielkość cząsteczki, rozpuszczalność, polarność, dysocjacja, temperatura wrzenia i parowania, lotność) i biologicznych (wewnątrzustrojowych) na wchłanianie ksenobiotyku. Toksyczność wybranych metali i niemetali (metaloidów), związków nieorganicznych, związków organicznych. Toksyczność pyłów. Szkodliwość ozonu i promieniowania UV. Reaktywne formy tlenu. Zasady udzielania pierwszej pomocy w zatruciach. Regulacje prawne dotyczące ogólnego bezpieczeństwa wyrobów kosmetycznych. ZAJĘCIA PRAKTYCZNE Metabolizm substancji toksycznych w praktyce - dobór metody badawczej, podstawy testów toksyczności ostrej i chronicznej. Wykonanie testu toksyczności ostrej wybranego kosmetyku - aspekt teoretyczny. ZP1 Wykrywanie jonów metali w roztworach wodnych wybranych kosmetyków. Kationy metali I grupy analitycznej: Ćwiczenie 1: Wykrycie obecności srebra, ołowiu i rtęci z użyciem kwasu solnego. Ćwiczenie 2: Wykrycie obecności srebra, ołowiu i rtęci z użyciem NH 3. Ćwiczenie 3: Wykrycie obecności srebra, ołowiu i rtęci z użyciem NaOH. Ćwiczenie 4: Wykrycie obecności srebra, ołowiu i rtęci z użyciem jodku potasu (KJ). str. 239
ZP2 ZP3 Wykrywanie jonów metali w roztworach wodnych wybranych kosmetyków. Kationy metali II grupy analitycznej: Ćwiczenie 1: Wykrycie obecności kadmu, bizmutu i miedzi z użyciem tioacetamidu w obecności HCl. Ćwiczenie 2: Wykrycie obecności kadmu, bizmutu i miedzi z użyciem NaOH. Ćwiczenie 3: Wykrycie obecności kadmu, bizmutu i miedzi z użyciem wodorotlenku amonu (NH 4 OH). Oznaczanie formaldehydu metodą kolorymetryczną. 6. Metody dydaktyczne: M1 M2 M3 M4 Wykład informacyjny Zadanie problemowe Ćwiczenie laboratoryjne Dyskusja 7. Narzędzia dydaktyczne: N1 Prezentacje multimedialne 8. Weryfikacja efektów kształcenia Efekt kształcenia Cele modułu Treści programowe Metody dydaktyczne Sposób oceny EK_01 C1 W1-W6, ZP1-ZP3 M1, M2, M3, M4 kolokwium pisemne EK_02 C2, C3 W1-W6, ZP1-ZP3 M2, M3, M4 kolokwium pisemne EK_03 C4 ZP1-ZP3 M2, M3, M4 sprawozdanie z zadań EK_04 C5 W7, ZP1-ZP3 M1, M4 dyskusja 9. Forma i warunki zaliczenia Moduł kończy się zaliczeniem z oceną, której podstawą jest zaliczenie wszystkich cząstkowych kolokwiów pisemnych, sprawozdań z zadań oraz dyskusji. 10. Formy oceny - szczegóły ocena/efekt EK_01 Student nie potrafi opisać sposobów działania substancji toksycznych na organizm, ani mechanizmów ich neutralizacji. str. 240
ich detoksykacji. ich detoksykacji oraz prawidłowo posługuje się terminologią toksykologiczną. ich detoksykacji, prawidłowo posługuje się terminologią toksykologiczną oraz prawidłowo przewiduje sposób działania przykładowych substancji na organizm. EK_02 Student nie potrafi określić wpływu dawek/stężeń związków toksycznych na organizm. Student potrafi stwierdzić wpływ różnych dawek/stężeń związków toksycznych na organizm, ale nie potrafi wyjaśnić przyczyn powstania obserwowanego efektu. Student potrafi stwierdzić wpływ różnych dawek/stężeń związków toksycznych na organizm i wyjaśnić przyczyny powstania obserwowanego efektu. Student potrafi stwierdzić wpływ różnych dawek/stężeń związków toksycznych na organizm, wyjaśnić przyczyny powstania obserwowanego efektu oraz przewidywać konsekwencje działania mechanizmów detoksykacyjnych. EK_03 Student nie potrafi dobrać metody badawczej ani zinterpretować otrzymanych wyników. Student potrafi dobrać z pomocą nauczyciela metodę badawczą i zinterpretować otrzymane wyniki. Student potrafi dobrać metodę badawczą i zinterpretować otrzymane wyniki. Student potrafi dobrać metodę badawczą, zinterpretować otrzymane wyniki oraz wyciągać wnioski. EK_04 Student nie potrafi korzystać z regulacji prawnych w zakresie bezpieczeństwa wyrobów kosmetycznych. kosmetycznych, ale nieprawidłowo dobiera je do postawionego problemu. str. 241
kosmetycznych i prawidłowo dobiera je do postawionego problemu. kosmetycznych, prawidłowo dobiera je do postawionego problemu oraz analizuje je i ocenia pod kątem przydatności do zawodu. 11. Literatura zalecana Literatura podstawowa Literatura uzupełniająca Klaassen C.D. Watkins J.B.: Podstawy toksykologii. Wrocław: MedPharm Polska, cop. 2014. Podstawy toksykologii. Kompendium dla studentów szkół wyższych. Praca zbiorowa. Pod red. J.K. Piotrowskiego. Warszawa: Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, 2008. Toksykologia współczesna. Red nauk. W. Seńczuk. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, [2012]. 12. Bilans pracy studenta: RODZAJ PRACY STUDENTA FORMA STACJONARNA FORMA NIESTACJONARNA wykład 25 16 zajęcia praktyczne 15 9 ćwiczenia seminaryjne 0 0 przygotowanie do zajęć 5 15 w tym do ćwiczeń 3 9 studiowanie literatury 10 15 przygotowanie projektu/referatu/sprawozdania z zadań 7 7 konsultacje 5 5 przygotowanie do zaliczenia/egzaminu 8 8 zaliczenie końcowe/egzamin 0 0 ŁĄCZNY NAKŁAD PRACY STUDENTA W GODZINACH 75 75 - W TYM GODZINY KONTAKTOWE 45 30 LICZBA PUNKTÓW ECTS MODUŁU 3 3 W TYM ECTS KONTAKTOWE 1,8 1,2 str. 242