Nadzór pedagogiczny System Ewaluacji Oświaty RAPORT Z EWALUACJI PROBLEMOWEJ Szkoła Podstawowa im ks Jana Twardowskiego Dołha Kuratorium Oświaty w Lublinie
Wstęp Prezentowany raport jest rezultatem ewaluacji zewnętrznej przeprowadzonej w szkole przez wizytatorów do spraw ewaluacji. Raport z ewaluacji problemowej dotyczy jednego lub kilku z przedstawionych poniżej wymagań państwa. Ewaluacja zewnętrzna polega na zbieraniu i analizowaniu informacji na temat funkcjonowania szkoły w obszarach wyznaczonych przez wymagania państwa: 1. Szkoła lub placówka realizuje koncepcję pracy ukierunkowaną na rozwój uczniów. 2. Procesy edukacyjne są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się. 3. Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej. 4. Uczniowie są aktywni. 5. Respektowane są normy społeczne. 6. Szkoła lub placówka wspomaga rozwój uczniów, z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji. 7. Nauczyciele współpracują w planowaniu i realizowaniu procesów edukacyjnych. 8. Promowana jest wartość edukacji. 9. Rodzice są partnerami szkoły lub placówki. 10. Wykorzystywane są zasoby szkoły lub placówki oraz środowiska lokalnego na rzecz wzajemnego rozwoju. 11. Szkoła lub placówka, organizując procesy edukacyjne, uwzględnia wnioski z analizy wyników sprawdzianu, egzaminu gimnazjalnego, egzaminu maturalnego, egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe i egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie oraz innych badań zewnętrznych i wewnętrznych. 12. Zarządzanie szkołą lub placówką służy jej rozwojowi. Ewaluacja ma także na celu ustalenie poziomu spełniania przez szkołę wymagań zawartych w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7.10.2009r. wraz ze zmianami z dnia 10.05.2013r. Szkoła może spełniać te wymagania na pięciu poziomach: Poziom E - oznaczający niski stopień wypełniania wymagania przez szkołę. Poziom D - oznaczający podstawowy stopień wypełniania wymagania przez szkołę. Poziom C - oznaczający średni stopień wypełniania wymagania przez szkołę. Poziom B - oznaczający wysoki stopień wypełniania wymagania przez szkołę. Poziom A - oznaczający bardzo wysoki stopień wypełniania wymagania przez szkołę. Szkoła Podstawowa im ks Jana Twardowskiego 2/29
Opis metodologii Badanie zostało zrealizowane w dniach 12-11-2014-18-11-2014 przez zespół wizytatorów ds. ewaluacji, w skład którego weszli: Hanna Ilczuk, Halina Rogowska. Badaniem objęto 27 uczniów (ankieta i wywiad grupowy), 23 rodziców (ankieta i wywiad grupowy) i 12 nauczycieli (ankieta i wywiad grupowy). Przeprowadzono wywiad indywidualny z dyrektorem placówki, grupowy z przedstawicielami partnerów szkoły,a także obserwacje lekcji i analizę dokumentacji. Na podstawie zebranych danych został sporządzony raport,który obejmuje następujące obszary działania szkoły: 1. Szkoła lub placówka wspomaga rozwój uczniów z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji; 2. Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej; 3. Szkoła lub placówka organizując procesy edukacyjne uwzględnia wnioski z analizy wyników sprawdzianu, egzaminu gimnazjalnego, egzaminu maturalnego, egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe i egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie oraz innych badań zewnętrznych i wewnętrznych. Wyjaśnienie skrótów dla narzędzi: OZ - Arkusz obserwacji zajęć AD - Kwestionariusz ankiety dla dyrektora/dyrektorki szkoły AN - Kwestionariusz ankiety dla nauczycieli AR - Kwestionariusz ankiety dla rodziców AMD - Kwestionariusz ankiety dla uczniów "Mój dzień" AMS - Kwestionariusz ankiety dla uczniów "Moja szkoła" APW - Kwestionariusz ankiety poewaluacyjnej dla wizytatora ADZ - Kwestionariusz badania "Analiza danych zastanych" WN - Scenariusz wywiadu grupowego z nauczycielami WR - Scenariusz wywiadu grupowego z rodzicami WU - Scenariusz wywiadu grupowego z uczniami WD - Scenariusz wywiadu z dyrektorem/dyrektorką szkoły WNPO - Scenariusz wywiadu z nauczycielem po obserwacji WP - Scenariusz wywiadu z partnerami WNO - Scenariusz wywiadu z zespołem nauczycieli uczących w jednym oddziale Szkoła Podstawowa im ks Jana Twardowskiego 3/29
Obraz szkoły Zapraszamy Państwa do zapoznania się z raportem, który jest rezultatem zewnętrznej ewaluacji problemowej przeprowadzonej w Szkole Podstawowej im. ks. J. Twardowskiego w Dołdze. Poniżej znajdą Państwo najważniejsze informacje o szkole, wynikające z badań w zakresie trzech wymagań. Należy podkreślić, iż wszystkie zawarte w niniejszym opracowaniu tezy i dane znajdują swoje potwierdzenie w analizowanych źródłach. Szkoła Podstawowa wchodzi w skład Zespołu Szkół w Dołdze. Organem prowadzącym szkołę jest Gmina Drelów. Badanie ewaluacyjne wykazało, że nauczyciele wnikliwie rozpoznają możliwości psychofizyczne, potrzeby rozwojowe oraz sytuację społeczną uczniów. Stosownie do zdiagnozowanych potrzeb organizują dla uczniów zajęcia rozwijające ich uzdolnienia i zajęcia dydaktyczno wyrównawcze. Współpracują z poradnią psychologiczno - pedagogiczną i wieloma podmiotami świadczącymi poradnictwo i pomoc uczniom. Indywidualizują proces edukacji każdego ucznia. Rodzice i uczniowie pozytywnie oceniają działania szkoły, które są ukierunkowane na umożliwienie uczniom pokonywanie trudności i wyrównywanie szans edukacyjnych. Wyniki przeprowadzonego badania dowodzą, że w szkole jest realizowana podstawa programowa z wykorzystaniem zalecanych warunków i sposobów jej realizacji. Nauczyciele, planując swoją pracę z uczniami, uwzględniają ich osiągnięcia z poprzedniego etapu edukacyjnego, monitorują i analizują osiągnięcia każdego uczącego się, formułują i wdrażają wnioski z prowadzonych analiz. Przeprowadzone badanie nie potwierdziło jednak, że wdrożone wnioski z monitorowania i analizowania osiągnięć uczniów przyczyniały się do wzrostu efektów uczenia się. Badanie ewaluacyjne wskazuje również, że szkoła nie wykorzystuje do planowania pracy z uczniami wyników badań zewnętrznych. Szkoła Podstawowa im ks Jana Twardowskiego 4/29
Informacja o placówce Nazwa placówki Patron Typ placówki Miejscowość Ulica Numer 1 Szkoła Podstawowa im ks Jana Twardowskiego ks. Jan Twardowski Szkoła podstawowa Dołha Dołha Kod pocztowy 21-570 Urząd pocztowy Drelów Telefon 0833711524 Fax 0833711524 Www www.zsdolha.szkolnastrona.pl Regon 00111974300000 Publiczność Kategoria uczniów Charakter Uczniowie, wychow., słuchacze 91 Oddziały 6 Nauczyciele pełnozatrudnieni 6.00 Nauczyciele niepełnozat. (stos.pracy) 7.00 Nauczyciele niepełnozat._(w etatach) 4.00 publiczna Średnia liczba uczących się w oddziale 15.17 Liczba uczniów przypadających na jednego pełnozatrudnionego nauczyciela Województwo Powiat Gmina Typ gminy Dzieci lub młodzież brak specyfiki 15.17 LUBELSKIE bialski Drelów gmina wiejska Szkoła Podstawowa im ks Jana Twardowskiego 5/29
Poziom spełniania wymagań państwa Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej W szkole lub placówce realizuje się podstawę programową uwzględniając osiągnięcia uczniów z poprzedniego etapu edukacyjnego (D) Podstawa programowa jest realizowana z wykorzystaniem zalecanych warunków i sposobów jej realizacji (D) W szkole lub placówce monitoruje się i analizuje osiągnięcia każdego ucznia, uwzględniając jego możliwości rozwojowe, formułuje się i wdraża wnioski z tych analiz (D) Wdrożone wnioski z monitorowania i analizowania osiągnięć uczniów przyczyniają się do wzrostu efektów uczenia się i osiągania różnorodnych sukcesów edukacyjnych uczniów. Wyniki analizy osiągnięć uczniów, w tym uczniów, którzy ukończyli dany etap edukacyjny, potwierdzają skuteczność podejmowanych działań dydaktyczno-wychowawczych (B) C Uczniowie odnoszą sukcesy na wyższym etapie kształcenia lub na rynku pracy (B) Szkoła lub placówka wspomaga rozwój uczniów, z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji W szkole lub placówce rozpoznaje się możliwości psychofizyczne i potrzeby rozwojowe, sposoby uczenia się oraz sytuację społeczną każdego ucznia (D) Zajęcia rozwijające zainteresowania i uzdolnienia, zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze i specjalistyczne organizowane dla uczniów wymagających szczególnego wsparcia w rozwoju lub pomocy psychologiczno-pedagogicznej oraz zajęcia rewalidacyjne dla uczniów niepełnosprawnych są odpowiednie do rozpoznanych potrzeb każdego ucznia (D) W szkole lub placówce są realizowane działania antydyskryminacyjne obejmujące całą społeczność szkoły lub placówki (D) Szkoła lub placówka współpracuje z poradniami psychologiczno-pedagogicznymi i innymi podmiotami świadczącymi poradnictwo i pomoc uczniom, zgodnie z ich potrzebami i sytuacją społeczną (D) W szkole lub placówce są prowadzone działania uwzględniające indywidualizację procesu edukacyjnego w odniesieniu do każdego ucznia (B) B W opinii rodziców i uczniów wsparcie otrzymywane w szkole lub placówce odpowiada ich potrzebom (B) Szkoła lub placówka, organizując procesy edukacyjne, uwzględnia wnioski z analizy wyników sprawdzianu, egzaminu gimnazjalnego, egzaminu maturalnego i egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie oraz innych badań zewnętrznych i wewnętrznych W szkole lub placówce analizuje się wyniki sprawdzianu i egzaminów oraz wyniki ewaluacji zewnętrznej i wewnętrznej. Analizy prowadzą do formułowania wniosków i rekomendacji, na podstawie których planuje się i podejmuje działania (D) Działania prowadzone przez szkołę lub placówkę są monitorowane i analizowane, a w razie potrzeby modyfikowane (D) C W szkole lub placówce wykorzystuje się wyniki badań zewnętrznych (B) W szkole lub placówce prowadzi się badania odpowiednio do potrzeb szkoły lub placówki, w tym osiągnięć uczniów i losów absolwentów (B) Szkoła Podstawowa im ks Jana Twardowskiego 6/29
Wnioski Nabywanie przez uczniów wiadomości i umiejętności określonych w podstawie programowej jest monitorowane i poddawane okresowej analizie. Wnioski z analizowania i monitorowania osiągnięć uczniów są wdrażane. Nie przekładają się jednak na wzrost efektów kształcenia, a tym samym na podnoszenie kompetencji opisanych w podstawie programowej. W szkole analizuje się wyniki sprawdzianów zewnętrznych oraz wnioski z ewaluacji wewnętrznej, a wyniki monitorowania realizowanych działań służą m.in. planowaniu dodatkowych zajęć, zwiększeniu czasu pracy na treści słabiej opanowane przez uczniów. Szkoła nie wykorzystuje do planowania pracy z uczniami wyników badań zewnętrznych. Szkoła prowadzi szereg działań antydyskryminacyjnych, które mają na celu upowszechnianie tolerancji i przeciwdziałają wykluczaniu dziecka z grupy rówieśniczej. Współpraca szkoły z instytucjami zewnętrznymi, świadczącymi wsparcie i poradnictwo, służy zaspokajaniu zdiagnozowanych potrzeb dzieci i ich wszechstronnemu rozwojowi. Szkoła Podstawowa im ks Jana Twardowskiego 7/29
Wyniki ewaluacji Wymaganie: Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej Stan oczekiwany: Zmiany w zewnętrznym świecie powodują konieczność właściwego przygotowania uczniów do nowej rzeczywistości, dlatego dla sukcesu indywidualnego i społecznego uczniowie i uczennice powinni nabywać kompetencje określone w podstawie programowej. Stopień, w jakim są one nabywane, zależy od skuteczności monitorowania tego procesu oraz wykorzystania informacji o osiągnięciach z poprzedniego etapu edukacyjnego. Poziom spełnienia wymagania: C Wyniki przeprowadzonej ewaluacji dla wymagania: Szkoła diagnozuje wiadomości i umiejętności uczniów z poprzedniego etapu edukacyjnego, a nabytą w ten sposób wiedzę wykorzystuje w realizacji podstawy programowej. Nauczyciele w procesie lekcyjnym wykorzystują zalecane warunki i sposoby jej realizacji. Działaniem powszechnym jest monitorowanie osiągnięć uczniów. Wnioski z analizowania i monitorowania osiągnięć uczniów są wdrażane. Nie są jednak skuteczne i nie przekładają się na wzrost efektów kształcenia, a tym samym na podnoszenie kompetencji opisanych w podstawie programowej. Obszar badania: W szkole lub placówce realizuje się podstawę programową uwzględniając osiągnięcia uczniów z poprzedniego etapu edukacyjnego W szkole diagnozuje się osiągnięcia uczniów z poprzedniego etapu edukacyjnego i wykorzystuje wyniki tej diagnozy do planowania i realizacji podstawy programowej. Według dyrektora w szkole diagnozuje się osiągnięcia uczniów z poprzedniego etapu edukacyjnego.nauczyciel oddziału przedszkolnego przekazuje informacje o dojrzałości szkolnej, nauczycielowi uczącemu w klasie pierwszej. Zespół kształcenia zintegrowanego dokonuje dwa razy do roku analizy przeprowadzonych sprawdzianów wiedzy i umiejętności uczniów klas I - III. Na tej podstawie formułuje rekomendacje do dalszej pracy z uczniami.w roku szkolnym 2011/2012 diagnoza wstępna w klasie IV opierała się na analizie wyników badań prowadzonych przez OBUT oraz na pozyskiwaniu informacji o uczniach od nauczycieli pierwszego etapu edukacyjnego.dyrektor deklaruje, że wyniki diagnoz wstępnych służą m. in.do: wyboru odpowiednich programów nauczania; modyfikacji planów dydaktycznych; Szkoła Podstawowa im ks Jana Twardowskiego 8/29
indywidualizacji nauczania i oceniania; organizacji zajęć dydaktyczno-wyrównawczych; kwalifikowania uczniów do zajęć rozwijających zainteresowania i zdolności. Obszar badania: Podstawa programowa jest realizowana z wykorzystaniem zalecanych warunków i sposobów jej realizacji Zajęcia edukacyjne w szkole przebiegają z uwzględnieniem zalecanych warunków i sposobów realizacji podstawy programowej, dając uczniom sposobność kształtowania kompetencji kluczowych. Z wypowiedzi nauczycieli w badaniu ankietowym oraz z obserwacji zajęć wynika, że nauczyciele umożliwiają uczniom kształtowanie kluczowych kompetencji. Respondenci wskazali w ankietach, że najczęściej kształtują u uczniów umiejętności: komunikowania się w języku ojczystym (wyk.1),uczenia się (wyk.2),rozumienia, wykorzystywania i przetwarzania tekstów (wyk. 3),pracy zespołowej (wyk.4),odkrywania swoich zainteresowań i przygotowania do dalszej edukacji (wyk.5). Natomiast znacznie rzadziej kształtują umiejętności takie jak:myślenie naukowe umiejętność formułowania wniosków opartych na obserwacjach empirycznych dotyczących przyrody i społeczeństwa (wyk. 6),myślenie matematyczne umiejętność wykorzystania narzędzi matematyki w życiu codziennym oraz formułowania sądów opartych na rozumowaniu matematycznym (wyk.7), umiejętność posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjno-komunikacyjnymi (wyk.8). Nauczyciele deklarują spójność realizowanego procesu edukacyjnego z zalecanymi warunkami i sposobami realizacji podstawy, co znalazło odzwierciedlenie na wszystkich obserwowanych lekcjach, podczas których uwzględniano wybrane sposoby realizacji podstawy, właściwe dla nauczanego przedmiotu.najczęściej systematycznie stosowanymi przez nauczycieli zalecanymi warunkami i sposobami realizacji podstawy programowej z poszczególnych przedmiotów są, m.in.uczenie się i zapewnienie bezpieczeństwa,wykorzystanie zdobytej wiedzy w praktyce,wykorzystanie mediów edukacyjnych,mobilizowanie uczniów do generowania własnych pomysłów i uczenie się poprzez zabawę. Szkoła Podstawowa im ks Jana Twardowskiego 9/29
Wykres 1j Wykres 2j Wykres 3j Wykres 4j Szkoła Podstawowa im ks Jana Twardowskiego 10/29
Wykres 5j Wykres 6j Wykres 7j Wykres 8j Szkoła Podstawowa im ks Jana Twardowskiego 11/29
Obszar badania: W szkole lub placówce monitoruje się i analizuje osiągnięcia każdego ucznia, uwzględniając jego możliwości rozwojowe, formułuje się i wdraża wnioski z tych analiz Monitorowanie i diagnozowanie osiągnięć uczniów jest powszechne. Nauczyciele wykorzystują wnioski z analizy osiągnięć uczniów do swojej pracy z uczniami. Nauczyciele monitorują osiągnięcia uczniów. Prawie wszyscy stosują ocenianie podsumowujące, zadają pytania,zbierają informacje zwrotne od uczniów, stwarzają uczniom możliwość zadawania pytań (wykres 1w). Z obserwacji zajęć i wypowiedzi nauczycieli wynika, że monitorują i analizują osiągnięcia każdego ucznia. Obserwują pracę uczniów na zajęciach, sprawdzają, w jaki sposób uczniowie wykonują zadania,upewniają się, czy uczniowie właściwie zrozumieli omawiane kwestie,zadają pytania,proszą uczniów o podsumowanie. Wnioski z analizy osiągnięć uczniów są wykorzystywane do doskonalenia pracy z uczniami najczęściej wykorzystuje się je do: modyfikowania warsztatu pracy, stosowania odpowiednich metod nauczania,aktywności uczniów oraz prowadzenia zajęć dodatkowych. Szkoła Podstawowa im ks Jana Twardowskiego 12/29
Wykres 1w Szkoła Podstawowa im ks Jana Twardowskiego 13/29
Obszar badania: Wdrożone wnioski z monitorowania i analizowania osiągnięć uczniów przyczyniają się do wzrostu efektów uczenia się i osiągania różnorodnych sukcesów edukacyjnych uczniów. Wyniki analizy osiągnięć uczniów, w tym uczniów, którzy ukończyli dany etap edukacyjny, potwierdzają skuteczność podejmowanych działań dydaktyczno-wychowawczych Wnioski z monitorowania i analizy osiągnięć uczniów, wdrażane przez nauczycieli, nie przyczyniają się do wzrostu efektów uczenia się określonych w podstawie programowej. Dyrektor stwierdził, że w oparciu o wnioski z nadzoru pedagogicznego oraz bieżącą analizę osiągnięć uczniów prowadzono działania służące poprawie efektów kształcenia oraz podejmowano działania przyczyniające się do sukcesów edukacyjnych uczących się. Analiza dokumentacji szkolnej i wyników Okręgowej Komisji Egzaminacyjnej w Krakowie wskazuje, że wyniki sprawdzianu zewnętrznego w okresie trzyletnim wskazują na brak tendencji wzrostowej i przedstawiają się następująco: rok 2012-6 stanin,rok 2013-5 stanin, rok 2014 4 stanin.w świetle powyższych danych nie można stwierdzić wzrostu efektów kształcenia w szkole w ostatnich trzech latach.zdaniem dyrektora na wyniki nauczania i kształcenia składają się również osiągnięcia uczniów w konkursach. Niestety w dalszym ciągu dotyczą one wąskiej grupy uczniów i w zdecydowanej większości związane są z obszarem wychowania fizycznego. Do osiągnięć uczniów w roku szkolnym 2013/2014 dyrektor zaliczył m.in: czołowe miejsce w finale powiatu w konkursie wiedzy pożarniczej; I miejsce w międzygminnym konkursie recytatorskim; II miejsce w konkursie plastycznym poświęconym osobie ks. Jana Twardowskiego; I miejsce reprezentacji szkoły w projekcie trans granicznym Polska-Białoruś-Ukraina w Brześciu, za przedstawienie o tematyce profilaktycznej. Badani uczniowie deklarują, że są szczególnie zadowoleni ze swoich osiągnięć sportowych, a także z uzyskiwanych ocen i osiągnięć w konkursach (wykres 1o). Szkoła Podstawowa im ks Jana Twardowskiego 14/29
Wykres 1o Obszar badania: Uczniowie odnoszą sukcesy na wyższym etapie kształcenia lub na rynku pracy Szkoła kształtuje kompetencje kluczowe, co sprzyja odnoszeniu sukcesów przez uczniów w kolejnym etapie kształcenia. Nauczyciele szkoły realizują działania, które wpływają na odnoszenie przez uczniów sukcesów w kolejnym etapie edukacyjnym.wypowiedzi dyrektora i nauczycieli wskazują, że szkoła wyposaża absolwenta szkoły w umiejętności dotyczące:szacunku, uczciwości, wrażliwości, wykorzystania wiedzy w praktyce,logicznego myślenia, znajomości języka ojczystego i języków obcych,posługiwania się technologią komputerową oraz kształcenia postaw obywatelskich. Szkoła Podstawowa im ks Jana Twardowskiego 15/29
Wymaganie: Szkoła lub placówka wspomaga rozwój uczniów, z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji Stan oczekiwany: W szkole ukierunkowanej na rozwój uczniów z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji podejmuje się różnorodne działania, dostosowane do specyfiki i potrzeb środowiska. Powinny być one oparte na diagnozie, a ich skuteczność poddawana refleksji. Ich elementem jest przeciwdziałanie dyskryminacji. Organizując procesy edukacyjne, nauczyciele indywidualizują nauczanie i wspierają uczniów. Poziom spełnienia wymagania: B Wyniki przeprowadzonej ewaluacji dla wymagania: Szkoła rozpoznaje możliwości psychofizyczne, potrzeby rozwojowe oraz sytuację społeczną uczniów i udziela uczniom wsparcia we współpracy z instytucjami świadczącymi poradnictwo i pomoc. Udzielana uczniom pomoc jest adekwatna do zdiagnozowanych potrzeb. Dla uczniów wymagających wsparcia organizowane są zajęcia rozwijające zainteresowania i uzdolnienia oraz zajęcia wyrównawcze. Działania w zakresie indywidualizacji procesu edukacyjnego mają charakter powszechny. Z przeprowadzonego badania wynika, że uczniowie mogą liczyć na wsparcie nauczycieli. W szkole podejmuje się działania antydyskryminacyjne, które w efekcie przyczyniają się do wyeliminowania zachowań mogących świadczyć o dyskryminacji. Obszar badania: W szkole lub placówce rozpoznaje się możliwości psychofizyczne i potrzeby rozwojowe, sposoby uczenia się oraz sytuację społeczną każdego ucznia W szkole nauczyciele rozpoznają możliwości, potrzeby, sposoby uczenia się oraz sytuację społeczną każdego ucznia. Z informacji pozyskanych podczas wywiadu z dyrektorem i nauczycielami wynika, że rozpoznają oni zdolności, możliwości, potrzeby i osiągnięcia edukacyjne uczniów poprzez: bieżące obserwacje, rozmowy z uczniami i rodzicami, analizę opinii poradni psychologiczno - pedagogicznej, analizę wytworów prac uczniowskich i wyników bieżących sprawdzianów. Z wypowiedzi dyrektora i nauczycieli wynika, że szkoła posiada rozeznanie w zakresie potrzeb uczniów. Do najważniejszych nauczyciele zaliczyli: potrzebę poczucia bezpieczeństwa, akceptacji, wsparcia materialnego, wzmacniania wiary we własne siły, kontaktu z kulturą. Dyrektor dodał, że uczniowie wymagają wsparcia z powodu trudnej sytuacji rodzinnej i dysfunkcji wskazanych w orzeczeniach i opiniach poradni psychologiczno - pedagogicznej. Zdecydowana większość ankietowanych rodziców (22 z 23) deklaruje, że nauczyciele rozmawiają z nimi o możliwościach i potrzebach ich dziecka przynajmniej kilka razy w roku lub raz w roku (wyk. 1j). Szkoła Podstawowa im ks Jana Twardowskiego 16/29
Wykres 1j Obszar badania: Zajęcia rozwijające zainteresowania i uzdolnienia, zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze i specjalistyczne organizowane dla uczniów wymagających szczególnego wsparcia w rozwoju lub pomocy psychologiczno-pedagogicznej oraz zajęcia rewalidacyjne dla uczniów niepełnosprawnych są odpowiednie do rozpoznanych potrzeb każdego ucznia Szkoła stworzyła ofertę zajęć pozalekcyjnych, która spełniała oczekiwania większości uczniów i rodziców. Organizuje zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze dla uczniów wymagających szczególnego wsparcia w rozwoju oraz zajęcia rozwijające zainteresowania. Analizowane źródła (wypowiedzi dyrektora, nauczycieli, uczniów i rodziców) dowodzą, że nauczyciele prowadzą zajęcia dydaktyczno - wyrównawcze, wynikające z potrzeb uczniów, a także organizują zajęcia rozwijające zainteresowania i uzdolnienia. Tworząc ofertę edukacyjną, szkoła kieruje się: potrzebami uczniów w zakresie wyrównania i uzupełnienia braków w wiadomościach i umiejętnościach; umożliwieniem rozwoju zainteresowań i uzdolnień; wyposażeniem bazy dydaktycznej szkoły. W ramach wspierania uczniów ze szczególnymi potrzebami edukacyjnymi indywidualizuje się proces nauczania i organizuje się pomoc psychologiczno - pedagogiczną. Podczas obserwowanych zajęć nauczyciele indywidualizowali pracę z uczniami poprzez: udzielanie wskazówek, zadawanie dodatkowych pytań, różnicowanie stopnia trudności zadawanej pracy domowej i wydłużenie czasu pracy uczniów mających problemy z wykonaniem zadań. Zdaniem większości ankietowanych rodziców (19 z 23) zajęcia pozalekcyjne są dostosowane do potrzeb ich dzieci (wyk.1j). Niemal wszyscy uczniowie biorący udział w badaniu ankietowym stwierdzili, że w szkole są organizowane zajęcia pozalekcyjne, które pomagają im się uczyć, a większość z nich uważa, że zajęcia pozalekcyjne są raczej interesujące (wyk.2j i 3j). Szkoła Podstawowa im ks Jana Twardowskiego 17/29
Wykres 1j Wykres 2j Wykres 3j
Obszar badania: W szkole lub placówce są realizowane działania antydyskryminacyjne obejmujące całą społeczność szkoły lub placówki Nauczyciele realizują działania antydyskryminacyjne, które są adekwatne do specyfiki szkoły. Prowadzone działania mają zarówno charakter profilaktyczny jak też stanowią reakcję wobec zidentyfikowanych przypadków dyskryminacji. Większość ankietowanych nauczycieli (8 z 12) deklaruje, że podejmują działania antydyskryminacyjne (wyk. 1w). Nauczyciele podają przykłady prowadzonych przez nich działań wskazując na: organizowanie pogadanek i prelekcji dla uczniów i rodziców; umożliwianie uczniom udziału w przedstawieniach profilaktycznych; realizację projektu "Każdy inny, wszyscy równi"; projekcję filmów edukacyjnych; promowanie różnorodności kulturowej i religijnej. Nauczyciele poinformowali, że prowadzili zorganizowane działania mające na celu wyeliminowanie przejawów dyskryminacji wobec dziecka pochodzącego z rodziny wyznającej inną wiarę. W ich opinii działania te przyniosły oczekiwane efekty. Zarówno nauczyciele jak i rodzice zgodnie stwierdzili, że obecnie w szkole nie występują przypadki dyskryminacji wśród uczniów. Uczniowie również nie dostrzegają takich przypadków i twierdzą, że wszyscy są traktowani sprawiedliwie. Szkoła Podstawowa im ks Jana Twardowskiego 19/29
Wykres 1w Obszar badania: Szkoła lub placówka współpracuje z poradniami psychologiczno-pedagogicznymi i innymi podmiotami świadczącymi poradnictwo i pomoc uczniom, zgodnie z ich potrzebami i sytuacją społeczną Szkoła współpracuje z instytucjami wspierającymi uczniów. Współpraca ta wynika z potrzeb uczniów i ich sytuacji społecznej. W zgodnej opinii dyrektora i nauczycieli szkoła współpracuje z instytucjami i organizacjami (działającymi w środowisku lokalnym) w zakresie wspierania uczniów adekwatnie do ich potrzeb i sytuacji społecznej. W ramach tej współpracy prowadzone są takie działania jak np.: Szkoła Podstawowa im ks Jana Twardowskiego 20/29
diagnozowanie problemów uczniów; organizowanie zajęć profilaktycznych; przeprowadzenie warsztatów na temat efektywnego uczenia się i radzenia sobie z pojawiającymi się problemami; organizowanie działań ekologicznych i imprez środowiskowych; wzbogacanie bazy szkoły; organizowanie różnorodnych konkursów; organizowanie pomocy dla najbardziej potrzebujących dzieci. Dyrektor i partnerzy szkoły uważają, że współpraca szkoły z organizacjami i instytucjami działającymi w środowisku przynosi uczniom korzyści w postaci: wsparcia materialnego (np. stypendia i dofinansowanie dożywiania oraz zajęć na basenie); rozwijania świadomości dotyczącej potrzeby przestrzegania zasad bezpieczeństwa; rozwijania umiejętności autoprezentacji i poszerzenie wiedzy w zakresie radzenia sobie z pojawiającymi się problemami; umożliwienia uczniom udziału w działaniach profilaktycznych, ekologicznych i konkursach. Obszar badania: W szkole lub placówce są prowadzone działania uwzględniające indywidualizację procesu edukacyjnego w odniesieniu do każdego ucznia W szkole prowadzone są działania uwzględniające indywidualizację procesu edukacyjnego adekwatnie do potrzeb uczniów. Wszyscy ankietowani uczniowie zadeklarowali, że mogą uczestniczyć w wybranych przez siebie zajęciach pozalekcyjnych (wyk. 1j). Nauczyciele podczas rozmowy wskazali na stosowane metody indywidualizacji procesu nauczania, wśród których wymienili m. in. stosowanie na lekcji zróżnicowanych zadań i ćwiczeń dostosowanych do indywidualnego poziomu ucznia oraz różnicowanie czasu przeznaczonego na wykonanie określonego zadania (tab.1). Na wszystkich obserwowanych zajęciach nauczyciele indywidualizowali proces nauczania. Zaobserwowano również, że motywują uczniów do aktywnego uczenia się stosując wzmocnienia słowne, oceniając aktywność, wskazując na możliwości wykorzystania zdobytych umiejętności i umożliwiając uczniom poprawienia oceny. Szkoła Podstawowa im ks Jana Twardowskiego 21/29
Wykres 1j Typ pytania: Pytanie otwarte Treść pytania: W jaki sposób indywidualizują Państwo proces nauczania? Proszę podać przykłady. [WNO] (7960) Tab.1 Numer Treść odpowiedzi 1 różnicowanie czasu na wykonanie okreslonego zadania 2 wspomaganie w zrozumieniu tekstu poprzez głośne czytanie i formułowanie dodatkowych pytań 3 organizowanie dodatkowych zajęć dla uczniów zdolnych oraz mających trudności w nauce 4 stosowanie na lekcji zróżnicowanych zadań i ćwiczeń dostosowanych do indywidualnego poziomu ucznia 5 zadawanie pracy domowej obowiązkowej i dla chętnych 6 umożliwianie wyboru techniki wykonania zadania Szkoła Podstawowa im ks Jana Twardowskiego 22/29
Obszar badania: W opinii rodziców i uczniów wsparcie otrzymywane w szkole lub placówce odpowiada ich potrzebom W ocenie rodziców i uczniów wsparcie, jakie otrzymują w szkole, jest adekwatne do ich potrzeb. Wśród uczniów dominuje odczucie, że na większości zajęć nauczyciele wierzą w ich możliwości (wyk.1j i 2j). Wszyscy ankietowani uczniowie wskazali, że nauczyciele mówią im, że mogą nauczyć się nawet trudnych rzeczy (wyk. 3j). Większość badanych rodziców (18 z 23) deklaruje, iż nauczyciele i wychowawcy służą im radą i wsparciem zawsze, gdy jest taka potrzeba ( wyk.4j, 5j). Wykres 1j Wykres 2j Szkoła Podstawowa im ks Jana Twardowskiego 23/29
Wykres 3j Wykres 4j Wykres 5j Szkoła Podstawowa im ks Jana Twardowskiego 24/29
Wymaganie: Szkoła lub placówka, organizując procesy edukacyjne, uwzględnia wnioski z analizy wyników sprawdzianu, egzaminu gimnazjalnego, egzaminu maturalnego i egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie oraz innych badań zewnętrznych i wewnętrznych Stan oczekiwany: Badania i dane mówiące o różnych aspektach funkcjonowania szkół są niezbędnym elementem zarządzania na poziomie organizacji, jak również prowadzenia polityki oświatowej. W efektywnych szkołach decyzje podejmuje się, wykorzystując informacje na swój temat i systematycznie udostępniając dane służące refleksji nad efektywnością i planowaniem dalszych działań. Organizując procesy edukacyjne, uwzględnia się wnioski z analizy danych pochodzących z różnych źródeł. Poziom spełnienia wymagania: C Wyniki przeprowadzonej ewaluacji dla wymagania: W szkole analizuje się wyniki sprawdzianu oraz wyniki ewaluacji wewnętrznej. Analizy prowadzą do formułowania wniosków i rekomendacji, na podstawie których planuje się i podejmuje działania. Nauczyciele monitorują i analizują prowadzone działania, a wnioski z monitoringu służą doskonaleniu pracy placówki. Badanie ewaluacyjne wskazuje również, że szkoła nie wykorzystuje do planowania pracy z uczniami wyników badań zewnętrznych. Ponadto w szkole prowadzone są badania osiągnięć uczniów (testy kompetencji i mikrobadania prowadzone przez samych nauczycieli oraz rozpoznaje się losy absolwentów. Obszar badania: W szkole lub placówce analizuje się wyniki sprawdzianu i egzaminów oraz wyniki ewaluacji zewnętrznej i wewnętrznej. Analizy prowadzą do formułowania wniosków i rekomendacji, na podstawie których planuje się i podejmuje działania W szkole analizuje się wyniki sprawdzianu oraz wyniki ewaluacji wewnętrznej. Analizy prowadzą do formułowania wniosków i rekomendacji, na podstawie których planuje się i podejmuje działania. Z badania ankietowego przeprowadzonego wśród nauczycieli wynika, że większość z nich wykorzystuje w swojej pracy wnioski z ewaluacji wewnętrznej prowadzonej na poziomie całej szkoły, na poziomie zespołów przedmiotowych, a połowa nauczycieli także te, które zostały sformułowane na podstawie analizy sprawdzianów zewnętrznych (wykres 1w). Zdaniem nauczycieli i dyrektora wnioski z prowadzonych analiz wykorzystywane są m.in. do: planowania pracy szkoły i pracy poszczególnych zespołów; Szkoła Podstawowa im ks Jana Twardowskiego 25/29
analizy osiągnięć uczniów; planowania zajęć dodatkowych rozwijających uzdolnienia uczniów np. zajęcia plastyczne, przyrodnicze; przygotowania uczniów do udziału w konkursach; prowadzenia dodatkowych ćwiczeń np. z dziećmi, które mają wadę wymowy lub drobne braki w opanowaniu materiału; zwiększenie czasu pracy na treści słabiej opanowane przez uczniów; zwiększenia liczby zadań na rozumowanie i na wykorzystanie wiedzy w praktyce; zwiększenia ilość ćwiczeń utrwalających redagowanie wypowiedzi pisemnych lub ustnych; stosowania różnego rodzaju typy zadań na sprawdzianach; oceny aktywności uczniów. Wykres 1w Obszar badania: Działania prowadzone przez szkołę lub placówkę są monitorowane i analizowane, a w razie potrzeby modyfikowane Szkoła monitoruje i analizuje prowadzone działania, a wnioski z monitoringu służą doskonaleniu pracy placówki. Według zgodnych wypowiedzi nauczycieli i dyrektora do najważniejszych zmian wprowadzonych w oparciu o wnioski z monitorowania należy zaliczyć: przyznanie dodatkowych godzin do realizacji z matematyki w klasie V i VI; zwiększenie liczby testów próbnych doskonalących i utrwalających zagadnienia; zmiany sposobu ocenienia zachowania z tradycyjnego na punktowy; Szkoła Podstawowa im ks Jana Twardowskiego 26/29
wprowadzenie elektronicznego dziennika, który w znacznym stopniu usprawnił przepływ informacji na poziomie nauczyciel-rodzic. Dyrektor dodał, że w szkole przeprowadzana jest diagnoza wstępna. Wyniki diagnozy wstępnej służą do wyboru odpowiednich programów nauczania,modyfikacji planów dydaktycznych, indywidualizacji nauczania i oceniania, organizacji zajęć dydaktyczno-wyrównawczych, kwalifikowania uczniów do zajęć rozwijających zainteresowania i zdolności. Obszar badania: W szkole lub placówce wykorzystuje się wyniki badań zewnętrznych Nauczyciele planując pracę nie wykorzystują wyników badań zewnętrznych. Przeprowadzone badanie dowodzi, że w szkole nie wykorzystuje się powszechnie wyników badań zewnętrznych. Działania podejmowane przez nauczycieli w tym zakresie mają charakter okazjonalny. Analiza ankiet skierowanych do nauczycieli wskazuje,że nikt z nich nie wykorzystuje w pracy informacji z zewnętrznych badań edukacyjnych.dyrektor w ankiecie wskazał, że nauczyciele analizują wyniki badań prowadzone przez wydawnictwa OPERON i WSIP.Jednak nauczyciele podczas wywiadu nie potwierdzili tej informacji. Wykres 1w Szkoła Podstawowa im ks Jana Twardowskiego 27/29
Obszar badania: W szkole lub placówce prowadzi się badania odpowiednio do potrzeb szkoły lub placówki, w tym osiągnięć uczniów i losów absolwentów Szkoła prowadzi badania odpowiednio do swoich potrzeb, w tym osiągnięć uczniów oraz pozyskuje informacje o losach swoich absolwentów. Z informacji pozyskanych od dyrektora wynika, że w szkole prowadzone są badania osiągnięć uczniów (testy kompetencji,mające na celu uzyskanie informacji na temat poziomu nauczania). Ponadto prowadzone są mikrobadania prowadzone przez samych nauczycieli. Według dyrektora wyniki tych badań są wykorzystywane do diagnozowania prawidłowości pracy szkoły, do określenia jej mocnych i słabych stron, a co najważniejsze dają informacje o tym, czy szkoła pracuje zgodnie z przepisami prawa. Nauczyciele i dyrektor stwierdzili, że szkoła pozyskuje informacje dotyczące losów swoich absolwentów. Szkoła Podstawowa wchodzi w skład Zespołu Szkół w Dołdze, w związku z powyższym absolwenci szkoły podstawowej zmieniają jedynie piętro, na którym prowadzone są zajęcia. Część nauczycieli pracuje w obu szkołach, dzięki czemu informacje dotyczące sukcesów i porażek są uzyskiwane na bieżąco. Dodatkowo mając na uwadze wymianę informacji odbywają się wspólne rady pedagogiczne, na których poruszane są zagadnienia i problemy dotyczące zarówno uczniów szkoły podstawowej, jak i gimnazjum. Zebrane w ten sposób informacje dają możliwość sprawdzenia, czy metody i formy pracy wybrane przez nauczycieli przyniosły zamierzone efekty,czy uczniowie potrafią odnaleźć się w nowym środowisku i to zarówno w gronie rówieśników, jak i w konfrontacji z nowymi wymaganiami niesionymi programem pracy w gimnazjum. Ponadto informacje o losach absolwentów nauczyciele wykorzystują m.in. do: weryfikacji modelu absolwenta; wskazywania uczniom wzorców; wspierania właściwych zachowań i postaw; zachęcania uczniów o podejmowanie wysiłku; pokonywania trudności. Szkoła Podstawowa im ks Jana Twardowskiego 28/29
Raport sporządzili Hanna Ilczuk Halina Rogowska Kurator Oświaty:... Data sporządzenia raportu: 11.12.2014 Szkoła Podstawowa im ks Jana Twardowskiego 29/29