Miejce na nalej z ode zoy dyleja EGZAMIN MATRALNY Z FIZYKI I ASTRONOMII MFA-RAP-06 POZIOM ROZSZERZONY Cza racy 0 inut Intrucja dla zdajcego. Srawd, czy aruz egzainacyjny zawiera tron (zadania 6). Ewentualny bra zgo rzewodniczceu zeou nadzorujcego egzain.. Rozwizania i odowiedzi zaiz w iejcu na to rzeznaczony rzy ady zadaniu. 3. W rozwizaniach zada rachunowych rzedtaw to rozuowania rowadzcy do otatecznego wyniu oraz aitaj o jednotach. 4. Piz czytelnie. ywaj dugoiu/ióra tylo z czarny tuze/atraente. 5. Nie uywaj oretora, a bdne zaiy wyranie rzerel. 6. Paitaj, e zaiy w brudnoiie nie odlegaj ocenie. 7. Podcza egzainu oez orzyta z arty wybranych wzorów i taych izycznych, liniji oraz alulatora. 8. Wyenij t cz arty odowiedzi, tór oduje zdajcy. Nie wiuj adnych znaów w czci rzeznaczonej dla egzainatora. 9. Na arcie odowiedzi wiz woj dat urodzenia i PESEL. Zaaluj ola odowiadajce cyro nueru PESEL. Bdne zaznaczenie otocz óie i zaznacz waciwe. yczyy owodzenia! ARKSZ II MAJ ROK 006 Za rozwizanie wzytich zada ona otrzya cznie 50 untów Wyenia zdajcy rzed rozoczcie racy PESEL ZDAJCEGO KOD ZDAJCEGO
Egzain aturalny z izyi i atronoii Zadanie. Wahado balityczne (0 t) Na ryunu oniej rzedtawiono cheatycznie urzdzenie do oiaru wartoci rdoci ociów wytrzeliwanych z broni alnej. Podtawowy eleente taiego urzdzenia jet tzw. wahado balityczne bdce (w duy urozczeniu) zawiezony na linach locie, w tóry grzzn wytrzeliwane ocii. Po traieniu ociie wahado wychyla i z ooenia równowagi i oliwy jet oiar jego energii inetycznej. Punty na wyreie rzedtawiaj zaleno energii inetycznej loca wahada z ociie (tóry w ni ugrzz) tu o uderzeniu ociu, od ay loca. Poiary wyonano dla 5 loców o rónych aach (linia rzerywana rzedtawia zaleno teoretyczn). Warto rdoci ociu, tu rzed traienie w loce wahada, za ady raze wynoia 500 /, a odlego od roda ay loca wahada do untu zawiezenia wynoia. W obliczeniach oi a line ocujcych loce wahada. lini oci wahado. (3 t) energia inetyczna wahada z ociie E, J 00 000 800 600 400 00 0 0 4 6 8 Wya, analizujc wyre, e aa ociu jet równa 0,008 g. aa wahada wyraona jao wielorotno ay ociu Analizujc wyre ona zauway, e dla ay loca równej 0, energia inetyczna wahada z ociie jet równa 000 J. E E 000 J 500 0,008 g 0
Egzain aturalny z izyi i atronoii 3. (3 t) Oblicz warto rdoci loca z ociie bezorednio o zderzeniu w ytuacji, gdy aa loca bya 499 razy wiza od ay ociu. Korzytajc z zaady zachowania du ona zaia.3 (4 t) 0,008g 500 499 0,008g gdzie: warto rdoci ociu, warto rdoci loca, aa ociu, aa loca. Oblicz, jaa owinna by aa loca wahada, aby o wychyleniu z ooenia równowagi wahada o 60 o, zwolnieniu go, a natnie traieniu ociie w chwili rzechodzenia wahada rzez ooenie równowagi, wahado zatrzyao i w iejcu. Do oblicze rzyjij, e aa ociu wynoi 0,008 g. W obliczeniach oez orzyta z odanych oniej wartoci uncji trygonoetrycznych. in 30 = co 60 = = 0,50 in 60 = co 30 = 3 0,87 Aby wahado zatrzyao i w iejcu wartoci dów ociu i loca uz by równe. 0,008g 500 3,6,7 g Korzytajc z zaady zachowania energii gh gh, zate 0 0, 5 3, 6 l-h h 60û l h co 60 l hl( co 60) h( 0,5) h0,5 Nr zadania...3 Wyenia Ma. liczba t 3 3 4 egzainator! zyana liczba t
4 Egzain aturalny z izyi i atronoii Zadanie 3. Ogrzewacz wody (0 t) Turytyczny ogrzewacz wody zailany jet z auulatora aochodowego. Eleent grzejny wyonano na bocznej owierzchni zlanego naczynia ajcego ztat walca. Eleent grzejny tworzy ila zwojów rzewodzcego ateriau w otaci aa o zerooci 4 i gruboci 0,. Caowita dugo eleentu grzejnego wynoi 0,68. Oór eletryczny eleentu grzejnego jet równy 0,60. Sia eletrootoryczna auulatora wynoi,6 V, a jego oór wewntrzny jet równy 0,03. 3. (3 t) Oblicz oc eleentu grzejnego wyorzytywanego w ogrzewaczu w ytuacji oianej w treci zadania. P I, oraz IR, zate P I R I R z R w P (0 A) 0, 6 I,6 V 0,6 0,03 P 40 W I 0 A 3. ( t) Wya, e oór waciwy eleentu grzejnego a warto ooo 3,8 0-7. R l, gdzie S a b a = 4, b = 0,. S R S l R a b l 0,6 0,004 0,000 0,68 3,8 0 7
Egzain aturalny z izyi i atronoii 5 3.3 (3 t) Ozacuj, ile razy wyduy i cza otrzebny do zagotowania wody, jeeli naicie na zaciach eleentu grzejnego zaleje o 0%. Zaó, e oór eletryczny eleentu grzejnego jet tay, a traty ciea w obu ytuacjach oijalne. W It i IR, zate W t R Wyonana raca jet w obu wyadach taa aa, zate W t t t t, d t t t t R 0,8,56 R, oniewa 0, 8 3.4 ( t) Ogrzewacz oe by zailany ze róda rdu rzeiennego orzez uad rotowniczy. Do zaciów A i B uadu dorowadzono z tranoratora naicie rzeienne. Naryuj na cheacie, w iejcach zaznaczonych rototai, braujce eleenty órzewodniowe ta, aby rzez grza yn rd wyrotowany dwuoówowo*). Oznacz na cheacie za ooc trzai ierune rzeywu rdu rzez grza. *) wyrotowany dwuoówowo rd ynie rzez grza w obu óoreach I Nr zadania 3. 3. 3.3 3.4 Wyenia Ma. liczba t 3 3 egzainator! zyana liczba t
6 Egzain aturalny z izyi i atronoii Zadanie 4. Soczewa (0 t) W racowni zolnej za ooc cieniej zlanej oczewi dwuwyuej o jednaowych roieniach rzywizny, zaontowanej na awie otycznej, uzyiwano obrazy wieccego rzediotu. Tabela zawiera wynii oiarów odlegoci od oczewi rzediotu x i eranu y, na tóry uzyiwano otre obrazy rzediotu. Bezwzgldne wóczynnii zaaania owietrza oraz za wynoz odowiednio i,5. 4. (3 t) x() x = ± 0,0 y() y = ± 0,0 0, 0,80 0, 0,60 0,5 0,30 0,0 0,0 0,30 0,5 0,60 0, 0,80 0, Oblicz roie rzywizny oczewi wiedzc, e jeli rzediot by w odlegoci 0,3 od oczewi to obraz rzeczywity owta w odlegoci 0,5 od oczewi. Korzytajc z zalenoci x y, oraz n, n r r ona zaia n,5 x y n r r 0,3 0,5 r 3 0,3 r r 0, 4. (4 t) Nazicuj wyre zalenoci y(x). Zaznacz nieewnoci oiarowe. Wyorzytaj dane zawarte w tabeli. y, 0,8 0,7 0,6 0,5 0,4 0,3 0, 0, 0, 0 0, 0, 0,3 0,4 0,5 0,6 0,7 0,8 x,
Egzain aturalny z izyi i atronoii 7 4.3 (3 t) Gdy warto x ronie, y dy do ewnej wartoci, tóra jet wieloci charaterytyczn dla oczewi. Podaj nazw tej wieloci izycznej oraz oblicz jej warto. Gdy x ronie y dy do wartoci, tóra jet ogniow oczewi. x y 0,5 3 0,30 0, 0,30 0, Zadanie 5. Fotoeet (0 t) W racowni izycznej wyonano dowiadczenie ajce na celu badanie zjawia otoeletrycznego i dowiadczalne wyznaczenie wartoci taej Planca. W oarciu o wynii oiarów orzdzono onizy wyre. Przedtawiono na ni zaleno ayalnej energii inetycznej uwalnianych eletronów od cztotliwoci wiata adajcego na otooór. Nr zadania 4. 4. 4.3 Wyenia Ma. liczba t 3 4 3 egzainator! zyana liczba t
8 Egzain aturalny z izyi i atronoii 5. ( t) Odczytaj z wyreu i zaiz warto cztotliwoci granicznej roieniowania dla tej otoatody. Warto cztotliwoci granicznej roieniowania jet równa 4,84 0 4 Hz. 5. ( t) Oblicz, orzytajc z wyreu, rac wyjcia eletronów z otoatody. Wyni odaj w eletronowoltach. h W ax Dla energii inetycznej otoeletronów równej 0, W h, zate odczytujc z wyreu warto = 4,84 0 4 Hz, otrzyay W W W 6,630 3,0 ev 34 9 J 4,84 0 J 4 Hz 5.3 (3 t) Oblicz dowiadczaln warto taej Planca, wyorzytujc tylo dane odczytane z wyreu oraz zaleno h W E. Po odjciu tronai uadu równa h E E h W h W E E, otrzyay h E E 9,6 0 h 9,340 9 4 J 3, 0 Hz 9,670 9 4 J Hz 6,4 0 h 9,670 9 4 J Hz h 6,60 34 J
Egzain aturalny z izyi i atronoii 9 5.4 (4 t) Naryuj cheat uadu eletrycznego ozwalajcego wyznaczy dowiadczalnie warto naicia haowania otoeletronów. Maz do dyozycji eleenty rzedtawione oniej oraz rzewody oczeniowe. K A V A R + K A A R V + Zadanie 6. Laer (0 t) Laer o ocy 0, W eituje w róni onochroatyczn wiz wiata o dugoci ali 633 n i oowy rzeroju. 6. (5 t) Ozacuj liczb otonów zawartych w eleencie wizi wiata o dugoci jednego etra. W ne i W Pt, td Poniewa E c h, oraz zate P c P n c h hc 9 0,W 6330 n 34 8 6,63 0 J 3 0 Pt n. E t, c,06 0 Nr zadania 5. 5. 5.3 5.4 6. Wyenia Ma. liczba t 3 4 5 egzainator! zyana liczba t 9 gdzie: dugo wizi wiata c rdo wiata
0 Egzain aturalny z izyi i atronoii 6. (3 t) Oblicz warto iy, ja wywieraaby ta wiza wiata laerowego adajca w róni rotoadle na wyolerowan etalow yt. Do oblicze rzyjij, e w cigu jednej eundy na owierzchni yti ada 0 7 otonów. Zaó, e yta odbija w caoci adajce na ni roieniowanie. a i t F a, zate F. t t Poniewa otonu nh F t n, gdzie n liczba otonów, a warto du h, zate 7 34 0 6,630 J F 9 6330 F 0 0 N 6.3 ( t) Oblicz najwyzy rzd wida, jai ona zaoberwowa o ierowaniu tej wizi rotoadle na iat dyracyjn oiadajc 400 ry/. n d in Najwyzy rzd wida uzyay dla ta n d d n n n 3,95 400 0 633 0 3 9 90, czyli in. Najwyzy rzd wida jai ona zaoberwowa w oianej ytuacji jet równy 3. Nr zadania 6. 6.3 Wyenia Ma. liczba t 3 egzainator! zyana liczba t
Egzain aturalny z izyi i atronoii BRDNOPIS