Prof. dr hab. i. Zygmut eyer dr i. ariusz Kowalów mgr i. leksadra Pluciñska Politechika zczeciñska Katedra Geotechiki LG Bautechik Gmb Oddziaù w Polsce LG Bautechik Gmb Oddziaù w Polsce ODELOWNIE OIDÑ POD OÝ BEGO W OPRCIU O BDNI IN ITU CEL I ZKRE PRCY W pracy przedstawioo zagadieie kosolidacji podùo a grutowego a podstawie modelu kosolidacji grutu Katedry Geotechiki Politechiki zczeciñskiej, eyer []. Celem pracy byùo sformuùowaie procedury obliczeiowej, która uwzglêdia obliczeia pierwotych parametrów mechaiczych grutów. odel grutu zakùada zajomoœã pierwotych parametrów grutu sùabego przed pierwotym obci¹ eiem. Wielkoœci tych ie mo emy uzyskaã a podstawie badañ tereowych dlatego obliczeia przeprowadzoo przy pomocy cytowaej procedury. Zakres pracy obejmowaù sformuùowaie modelu osiadañ w oparciu o badaia tereowe przeprowadzoe a Ostrowie Grabowskim w zczeciie. Jako przykùad obliczeiowy przyjêto dae grutowe i obci¹ eie takie jak a Nabrze u Fiñskim w Porcie zczeciñskim. PRZEGL D LITERTURY W literaturze mo a zaleêã szereg modeli opisuj¹cych kosolidacjê. Przegl¹d tych metod podao w pracy. Pluciñskiej [5]. Pracê oparto a modelu opracowaym w Katedrze Geotechiki Politechiki zczeciñskiej. W pracy eyera [] przedstawioo uproszczoy model kosolidacji torfów przy zmieym obci¹ eiu próbki. Przedstawioa metoda, zastosowaa do aalizy badañ edometryczych torfów wstêpie skosolidowaych, wskazuje, i moduù œciœliwoœci musi byã obliczay z uwzglêdieiem prekosolidacji oraz wùaœciwoœci plastyczo-sprê ystych. Iy model do obliczeñ œciaia grutów miêkkoplastyczych i torfów zapropooway zostaù przez De a a w artykule [5]. odel swój oparù o a relacjach pomiêdzy aprê eiami, odksztaùceiami i wspóùczyikiem peùzaia, które okreœlae s¹ a podstawie badañ uzyskaych z edometru. Istot¹ rolê w tym modelu odgrywa czyik czasu. Zjawiskiem kosolidacji pierwotej zajêli siê G. erli, T.D. tark,.. jloui, C.. Che [8]. Wedùug autorów kosolidacja pierwota w warukach polowych mo e trwaã tydzieñ lub miesi¹c.
utorzy badaj¹c próbki grutu o iearuszoej strukturze w edometrze wyjaœili zwi¹zki pomiêdzy wskaêikiem porowatoœci a wtórym osiadaiem. aliz¹ wpùywu czasu zakoñczeia badaia a wartoœci parametrów rówaia empiryczego zajêli siê eyer i Bedarek []. alizuj¹c powy sze zjawisko w zale oœci od iloœci puktów pomiarowych zaobserwowali zmiay parametrów rówaia empiryczego. Poza tym wg powy szej pracy iloœã puktów pomiarowych podczas badaia wpùywa a dokùadoœã krzywej elemetarej przebiegu osiadaia w czasie. W artykule [7] Kozùowskiego opisao proces osiadaia próbki grutu orgaiczego z okolic brzegu przekopu ieleñskiego oddzielaj¹cego Wielk¹ Kêpê od Ostrowa Grabowskiego ù¹cz¹cego Odrê z kaaùami portowymi i Regalic¹, od mometu przyùo eia obci¹ eia do mometu zakoñczeia badaia. Do badaia u yto próbek grutu o ksztaùcie walca œredicy 65 mm i wysokoœci mm. Osiadaie zostaùo pomierzoe za pomoc¹ idukcyjych czujików przemieszczeñ. W badaiu uwzglêdioe zostaùy uzmieioe parametry krzywej elemetarej D i p, których ajwiêksze zmiay zostaùy zaobserwowae w pocz¹tku osiadaia próbki grutu. Powy sze parametry doskoale opisaùy przebieg osiadaia pomierzoego do obliczoego. W Katedrze Geotechiki Politechiki zczeciñskiej wykoao badaia osiadaia torfów uwzglêdiaj¹c wspomiay model w ró ych êródùach w tym przy zmieym obci¹ eiu Bedarek [], [], Kozùowski [], eyer [9]. zerszej weryfikacji wspóùczyików empiryczego modelu kosolidacji torfów dokoaù Kowalów w pracy [6]. Empirycze zale oœci pomiêdzy parametrami D, p i (wyzaczae a podstawie pomiarów edometryczych dla grutu orgaiczego, s¹ tematem pracy eyera i roziñskiej [4]. Zapropoowae przez autorów [4] rówaia z ró ¹ dokùadoœci¹ opisuj¹ doœwiadczal¹ krzyw¹ osiadaia. Wystêpuje zacza zmieoœã parametrów obu rówañ dla poszczególych prób grutu. utorzy podjêli próbê opisu zjawiska kosolidacji empiryczymi zale oœciami. Coufal i Kopczyñska [3] skupili siê a weryfikacji empiryczego modelu grutu orgaiczego w warukach czêœciowego odci¹ eia, przy relacji obci¹ eia osiadaia. Przedstawioo empirycze rówaie grutu orgaiczego pozwalaj¹ce a obliczeie parametrów D, p i a podstawie pomiarów edometryczych. Wyiki badañ laboratoryjych wykazaùy, e po usuiêciu czêœci obci¹ eia, badaa próbka grutu odprê a siê bardziej i wskazuje a to wartoœã zdjêtego obci¹ eie. Trwa to tylko przez chwilê i grut poowie powraca do poprzediej fazy osiadaia. aliza dostêpej literatury wykazaùa brak literatury opisuj¹cej problem modelowañ osiadañ podùo a sùabooœego dla celów i yierskich. W iiejszym opracowaiu wykorzystao modele kosolidacji grutu sùabego do progozy osiadañ grutu sùabego.
3 NLIZ ZJWIK Jako podstawowy zwi¹zek obci¹ eie osiadaie przyjêto ( E gdzie jest mi¹ szoœci¹ warstwy kosolidowaej. W rozpatrywaym przypadku moduù œciœliwoœci grutu sùabego E jest fukcj¹ osiadaia. Glazer [4] podaje zwi¹zek pomiêdzy zmia¹ wskaêika porowatoœci a zwiêkszeiem siê moduùu w postaci E( s E e [ ] ( e Z rówaia tego mo a wyprowadziã zale oœã a osiadaie wywoùae obci¹ eiem [,]. W ogólym przypadku potêga wystêpuj¹ca w rówaiu ( mo e zmieiaã siê w zale oœci od rodzaju próbki. Badaia wykazaùy, e potêga dla próbek zawiera siê w graicy,75,. W celu przejrzystoœci obliczeñ oraz maj¹c a wzglêdzie przedstawieie metody w dalszej czêœci pracy, przyjêto potêgê rów¹,. chematyczie proces osiadaia przedstawia wykres. Zgodie z tym rysukiem mo emy opisaã poszczególe stay. Wykres. Zale oœã osiadaia od obci¹ eia grutu Osiadaie wywoùae obci¹ eiem pierwotym (3 3
4 Osiadaie pod wpùywem pierwszego obci¹ eia warstw¹ przeci¹ aj¹c¹ (4 Osiadaie pod wpùywem kolejego obci¹ eia (5 Przedstawioa metoda zakùada, e zae s¹ parametry grutu ieobci¹ oego. Wielkoœci tych ie zamy i dlatego musimy je obliczyã z póêiejszych badañ i situ. zukamy, i z rówañ (, (3 i (4. amy (6 (7 W rówaiach (6 i (7 ie zamy pierwotego poziomu tereu czyli ie zamy. zukamy rówañ, aby zaleêã,. To prowadzi do astêpuj¹cych rozwa añ: Ogólie porowatoœã defiiujemy jako V V P (8 dla torfu ieobci¹ oego mamy: V V P (9 Je eli próbki pobieramy po zakoñczeiu obci¹ eñ to mo emy apisaã: V P ( oraz astêpie: V P (
5 a po kolejej zmiaie obci¹ eia V P ( W dalszej pracy przyjêto, e porowatoœã pierwota jest t¹ która byùa przed pierwotym obci¹ eiem. Je eli rówaie obci¹ eie osiadaie odiesiemy do torfu ieobci¹ oego to otrzymamy: (3 oraz (4 Z rówaia (3 obliczamy i podstawiamy do zale oœci (4. Otrzymamy jedo rówaie z dwiema iewiadomymi (, w postaci (5 Za iloczy podstawiamy : * (6 Po podstawieiu mamy ( ( ( (7 oraz astêpie ( (8 Po obliczeiu mo liwe jest obliczeie ze wzoru (5. amy ( (9 Do opisaia moduùu,, oraz 3 zmieego wraz z obci¹ eiem wykorzystujemy zale oœci:: dla obci¹ eie od do ( (
dla obci¹ eie od do dla obci¹ eie od + do ( ( ( 3 ( o emy rówie powiedzieã jak zmieiaj¹ siê moduùy pomiêdzy kolejymi obci¹ eiami ( 3 ( 3 ( (3 (4 (5 W badaiach i situ okreœlamy module œciœliwoœci po zakoñczeiu kolejych przeci¹ eñ kosolidacyjych. Zaj¹c lub mo emy zaleêã, a st¹d uzyskamy wszystkie parametry modelu:, oraz, bo * (6 4 ODEL OIDÑ GRUNTU Weryfikacjê modelu przeprowadzoo a przykùadzie kosolidacji grutu sùabego a Nabrze u Fiñskim w zczeciie. W wyiku przeprowadzoych badañ polowych podùo e grutowe a Ostrowie Grabowskim rozpozao poprzez odwierty, sodowaie CPTU oraz badaia presjometrycze. Lokalizacjê obszaru, a którym przeprowadzoo badaia pokazao a rysuku. 6
Rys. Lokalizacja puktów badawczych a Ostrowie Grabowskim Badaia geotechicze wykazaùy, e podùo e staowi¹ piaski drobe i œredie, lokalie pylaste z soczewkami amuùów, torfów i gli pylastych. W wy szej warstwie wystêpuj¹ gruty orgaicze o zmieej mi¹ szoœci od, do,8 m. Grutu sùabooœe przykryte s¹ warstw¹ iekotrolowaych asypów pochodz¹cych z urobku robót pogùêbiarskich (refulat, których skùad i mi¹ szoœã s¹ bardzo zró icowae. Warstwê wodooœ¹ staowi¹ piaski rzecze podœcielaj¹ce gruty orgaicze. Zwierciadùo wody grutowej awiercoe zostaùo a gùêbokoœci od 4,3 4,3 m p.p.t. i stabilizuje siê a gùêbokoœci od,8 4 m p.p.t.. Wody grutowe maj¹ kotakt hydrauliczy z wodami powierzchiowymi. Przekroje geologiczo i yierskie zostaùy opracowae a podstawie prac polowych i badañ laboratoryjych grutów. Lokalizacja odwiertów przedstawioa zostaùa a rysuku, atomiast przekrój geotechiczy grutu obci¹ oego asypem z refulatu jako rysuek. 7
Rys. Przekrój geotechiczy W badaym podùo u wedùug ormy PN 8/B 3 wyszczególioo dziesiêã warstw geotechiczych, które ró i¹ siê rodzajem oraz staem. Podziaù geotechiczy dotyczy grutów rodzimych, a tak e asypowych (mieralych i orgaiczych. Podziaù geotechiczy ie obejmuje rzadko wystêpuj¹cych asypów u lowych i gruzowych. Podziaù grutów iespoistych dokoao dziêki ustaloemu ormowo metod¹ zgodie z orm¹ PN-8/B-3 stopiu zagêszczeia I D w oparciu o wyiki przeprowadzoych sodowañ CPTU. Badaia presjometrycze piasków asypowych warstw Ia i Ib, w oparciu o metodê daùy uœredioe wartoœci moduùu presjometryczego presjometryczej oœoœci graiczej E p i p l. Wùaœciwoœci fizycze pobraych próbek grutu (torfów i amuùów z rejou badañ charakteryzuj¹ siê gêstoœci¹ objêtoœciow¹ w graicy od,88g/cm 3 do,35g/cm 3 oraz wilgotoœci¹ w w zakresie od 4,3% do 39%. W laboratorium echaiki Grutów i Fudametowaia Katedry Geotechiki dodatkowo przeprowadzoe zostaùy badaia edometrycze próbek pobraych z odwiertów. Próbki w edometrze poddawae byùy ormatywym obci¹ eiom, astêpie przeci¹ ae obci¹ eiem dwukrotie wiêkszym po czym odci¹ ae stopiowo do ormatywych wartoœci. 8
Wykres. Krzywe œciœliwoœci dla B [8,5 8,7] uzyskae a podstawie badañ w edometrze Próbki torfów i amuùów charakteryzuj¹ siê odmieymi parametrami fizyczymi i wytrzymaùoœciowymi. Wpùywa to a zacze ró ice osiadañ. Nale y pamiêtaã o tym, e badaia œciœliwoœci grutu w edometrze ie odzwierciedlaj¹ w peùi zachowaia siê grutów orgaiczych w warukach aturalych (mo e to prowadziã do ró ic w osiadaiach asypu. 5 PRZYK D OBLICZENIOWY DL OTROW GRBOWKIEGO Podùo e orgaicze odksztaùca siê i zmieia swoj¹ budowê towarzyszy temu zjawisku proces zmiejszaia siê porowatoœci grutu powi¹zay z wyciskaiem wody z porów. Przy iedu ym obci¹ eiu uzyskuje siê zacze odksztaùceia (zale oœã obci¹ eia osiadaie wedùug badañ przeprowadzoych w KG P charakteryzuje siê sili¹ ieliiowoœci¹. Wydùu eie czasu kosolidacji spowodowae jest zmiejszeiem wspóùczyika filtracji, który z kolei wywoùay jest zmia¹ porowatoœci podùo a grutowego. Zaùo eia przyjête w celu ocey osiadañ grutów orgaiczych a Ostrowie Grabowskim: kosolidacji ie podlegaj¹ asypy stare (zalegaj¹cy dùu ej i dwa lata, obci¹ eie podùo a orgaiczego istiej¹cym asypem ie powoduje dalszego osiadaia, jedyie obci¹ eie podùo a orgaiczego owym asypem powoduje jego osiadaie, owy asyp po wykoaiu i odpowiedim zagêszczeiu ie bêdzie osiadaù gdy posiada mi¹ szoœã wyikaj¹c¹ z projektowaej iwelety i istiej¹cych rzêdych tereu. Do obliczeia osiadaia po zwiêkszeiu obci¹ eia od zera do ó stosujemy wzór: 9
( (7 Natomiast do obliczaia moduùu œciœliwoœci zastosowao poi szy wzór: ( ( (8 Obliczeie kolejych obci¹ eñ oraz wielkoœci i przeprowadzoo a podstawie posiadaych profili grutowych. oduùy œciœliwoœci i obliczoo a podstawie badañ i situ oraz badañ laboratoryjych grutu. Na podstawie aalizy zjawiska przeprowadzoej a poprzedim rozdziale mo a przeprowadziã poi sze obliczeia osiadañ. Profil grutu schematyczie pokazao a rysuku 3. h + h Rys. 3 chemat procesu osiadaia pod wpùywem obci¹ eñ Na podstawie obliczeñ mamy: 6kPa (osiadaia ie zamy, 83 kpa oraz osiadaie, 75m, poadto kpa, oraz osiadaie, 4 m. Dla tych wielkoœci mo emy obliczyã a podstawie wzoru (8:,483(83 34kPa st¹d 34 6 74kPa,75,483 Nastêpie obliczamy osiadaie ze wzoru (9: 6 (6 83 74,75, 59m 8374 Nastêpie sprawdzamy moduùy œciœliwoœci w poszczególych fazach obci¹ eñ. amy: 6 ( 3,8 ; 74
6 83 ( 8,6 ; 74 6 83 ( 74 3 Poiewa zamy moduù : 9,65 obliczyã porowatoœã pierwot¹. amy: 74 74kPa st¹d, 4 83 6kPa dlatego 6 83 kpa oraz astêpie mo emy 3,8 Poiewa obliczyliœmy wszystkie parametry pierwotego torfu ieobci¹ oego mo emy apisaã e: 83kPa ;, 4; 8, 78m, a poadto zamy moduùy po ka dym obci¹ eiu: 6kPa ; 57kPa ; 359kPa. 3 o emy teraz sprawdziã osiadaie po ka dej fazie obci¹ eia. Po pierwszym obci¹ eiu bêdziemy mieli: (7 7, 9m st¹d, 59m. Po drugim obci¹ eiu bêdziemy mieli: 6, 44m oraz, 33m oraz odpowiedio (8 3 6, 3m wtedy 3, 74m a st¹d, 75m oraz, 4m Wa ym czyikiem wpùywaj¹cym a kosolidacjê grutów orgaiczych jest poùo eie zwierciadùa wody grutowej. Torfy o du ej mi¹ szoœci zazwyczaj zajduj¹ siê w s¹siedztwie zbiorików wodych lub rzek. ¹siedztwo to powoduje wahaia zwierciadùa wody grutowej. Podczas wysokich staów wód grutowych czêœã asypów obci¹ aj¹cych poùo oa jest poi ej zwierciadùa wody co jest powodem wystêpowaia siùy wyporu. W aalizowaym przypadku pomiiêto wypór. alizuj¹c jaki wpùyw ma poùo eie zwierciadùa wody a obci¹ eie kosolidacyje trzeba pamiêtaã o astêpuj¹cych zaùo eiach: koluma torfu posiada mi¹ szoœã pierwot¹, koluma ta posadowioa jest a warstwie ieodksztaùcalej, zwierciadùo wody grutowej zajduje siê poi ej pierwotego poziomu tereu, œciskaie torfu wywoùae jego ciê arem wùasym jest pomijale.
W praktyce zmiaa poziomu wody grutowej o,5 m powoduje osiadaie ie przekraczaj¹ce kilku cetymetrów. Wartoœã ta zale a jest od objêtoœci grutu wchodz¹cego w skùad asypu oraz moduùu œciœliwoœci grutu orgaiczego (torfu po kosolidacji. 6 WNIOKI Celem pracy byùa aaliza waruków kosolidacji podùo a asypem z refulatu a Nabrze u Fiñskim. W pracy szczegóùowo przedstawioo zjawisko kosolidacji podùo a grutowego w oparciu o badaia i situ. W pracy podao przegl¹d literatury dotycz¹cy wùaœciwoœci fizyczych, mechaiczych torfów, matematyczy opis œciskaia, a tak e mechaizmy kosolidacji. W pracy szczegól¹ uwagê poœwiêcoo aalizie waruków geotechiczych w rejoie Nabrze a Fiñskiego, jak rówie kosolidacji grutów sùabooœych asypem z refulatu oraz obliczeiom wartoœci,,. etoda obliczeiowa mo e byã zastosowaa do praktyczych obliczeñ i yierskich. Z powy szej pracy asuwaj¹ siê astêpuj¹ce szczegóùowe wioski: Na obszarze badañ wystêpuj¹ dwa rodzaje grutów orgaiczych (torfy i amuùy o ró ych wùaœciwoœciach fizyczych i mechaiczych. Warstwy grutów orgaiczych charakteryzuje siê du ¹ zró icowa¹ mi¹ szoœci¹ od, m,8 m. Warstwy sùabooœe w iektórych rejoach Ostrowa Grabowskiego przykryte s¹ refulatem o ró ej mi¹ szoœci i wùaœciwoœciach fizyczych oraz mechaiczych. Zalegaj¹cy refulat spowodowaù czêœciow¹ kosolidacjê sùabooœych grutów zalegaj¹cych w i szych warstwach geotechiczych. Przedstawioy w iiejszym opracowaiu przykùad obliczeiowy miaù a celu przedstawieie mo liwoœci metody. W praktyczych obliczeiach kiedy mi¹ szoœã warstw zmieia siê i zmieiaj¹ siê parametry grutowe obliczeia ale y przeprowadziã dla ka dego z profilów pioowych. Wtedy mo e siê okazaã, e powierzchia tereu asyp przeci¹ aj¹cy wykazuje ró e osiadaia. Program dalszych badañ przewiduje uwzglêdieie tego problemu. PI OZNCZEÑ E - moduù odksztaùceñ przy jedostkowym osiadaiu E - moduù odksztaùceñ próbki ie obci¹ oej - wysokoœã próbki ie obci¹ oej - wysokoœã próbki po pierwszym obci¹ eiu - wysokoœã próbki po drugim obci¹ eiu
- moduù œciœliwoœci próbki ie obci¹ oej - moduù œciœliwoœci próbki po pierwszym obci¹ eiu - moduù œciœliwoœci próbki po drugim obci¹ eiu - moduù œciœliwoœci pierwoty - porowatoœã próbki ie obci¹ oej - porowatoœã próbki po pierwszym obci¹ eiu - porowatoœã próbki po drugim obci¹ eiu - porowatoœã pierwot¹ - osiadaie podùo a grutowego ie poddaego obci¹ eiu - osiadaie podùo a grutowego poddaego pierwszemu obci¹ eiu - osiadaie podùo a grutowego poddaego drugiemu obci¹ eiu PI LITERTURY. Bedarek R.: Uproszczoy model jedoosiowego osiadaia grutu orgaiczego przy cykliczych obci¹ eiach, w: IX semiarium aukowe, Regioale problemy ochroy œrodowiska w ujœciu Odry, Rugia, 8 czerwiec, s. 37 48.. Bedarek R.: Weryfikacja empiryczego modelu grutu orgaiczego a przykùadzie osiadaia przypory popioùowo cemetowej, w: XIV semiarium aukowe, Regioale problemy ochroy œrodowiska, iêdzyzdroje, 3 czerwiec 6, s. 4 48. 3. Coufal R., Kopczyñska O.: Empiryczy model osiadaia grutu orgaiczego w warukach czêœciowego odci¹ eia, w: XIII semiarium aukowe, Regioale problemy ochroy œrodowiska w zjedoczoej Europie, zczeci - Norymberga, 5 czerwiec 5, s. 8. 4. Glazer Z.: echaika grutów, Wydawictwo Geologicze, Warszawa 985, s. 38. 5. E.J. De aa: compressio model for o-brittle soft clays ad peat, w: Geotechique vol. 46(, 996 s. 6. 6. Kowalów.: Empiryczy model kosolidacji torfów w warukach dùugiego czasu kosolidacji, w: Geotechika IV, Prace aukowe Politechiki zczeciñskiej Istytut I yierii Wodej, zczeci 988 s. 69 77. 7. Kozùowski T.: Zmieoœã w czasie parametrów empiryczego modelu grutu orgaiczego, w: XIII semiarium aukowe, Regioale problemy ochroy œrodowiska w zjedoczoej Europie, zczeci - Norymberga, 5 czerwiec 5, s. 6. 8. esli G, tark T.D., jloui.., Che C..: ecodary comperiesio of peat with or without surchargiig, Joural of Geotechical ad Geoevirometal Egieerig, vol. 3, No. 5 ay 997, s. 4 4. 3
9. eyer Z.: Empiryczy model kosolidacji torfów, w: Geotechika IV, Prace aukowe Politechiki zczeciñskiej Istytut I yierii Wodej, zczeci 988, s. 79.. eyer Z.: Uproszczoy model jedoosiowej kosolidacji torfów, w: Geotechika VII, Prace aukowe Politechiki zczeciñskiej Katedra Geotechiki, zczeci 99, s. 97.. eyer Z., Bedarek R.: Wpùyw czasu zakoñczeia badaia osiadaia a wartoœã parametrów empiryczego modelu grutu sùabego, w: XI semiarium aukowe, Regioale problemy ochroy œrodowiska w ujœciu Odry. Problemy i yierii œrodowiska w województwie Zachodiopomorskim, zczeci Ystad iêdzyzdroje, 3 3 maj 3, s. 49 56.. eyer Z., Kozùowski T.: athematical descriptio of elasto plastic test of peat samples i oedometer ad tri-aial compressio apparatus, w: Geotechics X Proceedigs of the fourth iteratioal semiar o evirometal protectio regioal problems, Techical Uiversity of zczeci departmet of Geotechical Egieerig, zczeci 994 wrzesieñ 3, s. 85 94. 3. eyer Z., Kozùowski T.: odel of orgaic soil settlemets for periodic loadig durig oedometer test, w: XIII semiarium aukowe, Regioale problemy ochroy œrodowiska w zjedoczoej Europie, zczeci - Norymberga, 5 czerwiec 5, s. 59 6. 4. eyer Z., roziñska G.: Empirycza formuùa osiadaia torfów wystêpuj¹cych w rejoie Wyspy Puckiej, okreœloa w oparciu o badaia laboratoryje, w: Geotechika II, Prace aukowe Politechiki zczeciñskiej Istytut I yierii Wodej, zczeci 986 s. 37 36. 5. Pluciñska. Praca magisterska: Kosolidacja podùo a asypem z refulatu a Nabrze u Fiñskim, zczeci, 8. 6. Dokumetacja badaia podùo a grutowego (materiaùy wùase LG Bautechik Gmb Oddziaù w Polsce, wrzesieñ 6. 4