Projektowanie, Budowa i Eksploatacja Instalacji Termicznego Przetwarzania Odpadów Komunalnych - Partnerstwo Publiczno-Prywatne Polska vs. Europa Poznań, 24 listopada 2011 r.
SITA w grupie Suez Environnement i GDF Suez Energia elektryczna Piąty producent w Europie Pierwszy niezależny producent na świecie Gaz ziemny Pierwszy kupiec gazu ziemnego w Europie Usługi energetyczne Pierwszy dostawca dla miast i przemysłu w Europie 35% udziałów Przychody*: 84.5 mld EUR Zatrudnienie: 200 000 osób Światowy lider serwisu w zakresie ochrony środowiska Przychody*: 13,9 mld EUR Zatrudnienie: 79 554 Woda Gospodarka odpadami 10 000 wybudowanych zakładów w 70 krajach 90 milionów obsługiwanych mieszkańców 187 000 km sieci dystrybucji wody pitnej 40 milionów ton zagospodarowanych odpadów 50 milionów obsługiwanych klientów Działalność w 15 krajach * Dane z 2010 r. 2
SITA Polska w skrócie SITA jest liderem na polskim rynku gospodarki odpadami od 1992 roku 25 punktów operacyjnych w kraju 1,8 miliona ludzi korzystających z usług gospodarki odpadami 2 600 pracowników 964 000 ton zagospodarowanych odpadów w 2010 roku 586 milionów obrotu w 2010 roku 130 000 t/rok paliw alternatywnych (RDF) dostarczanych dla cementowni Zbiórka (odpady komunalne, przemysłowe i niebezpieczne) Składowiska (odpady komunalne i przemysłowe) Sortownie (odpady komunalne) Kompostownie Produkcja paliw alternatywnych odpady przemysłowe i niebezpieczne) 3
SITA Doświadczenia w zarządzaniu ITPOK SITA zarządza 67 Instalacjami Termicznego Przekształcania Odpadów o wydajności 9 mt/rok wytwarzającymi 500 MW energii elektrycznej Ilość instalacji EfW : 6 Wydajność: 2.00 mt/r Ilość instalacji EfW : 3 Wydajność: 0.37 mt/r Ilość instalacji EfW : 4 Wydajność: 0.60 mt/r Warsaw, 11 March Ilość instalacji 2011 EfW : 2 Wydajność: 0.66 mt/r Ilość instalacji EfW : 1 Wydajność: 0.05 mt/r Ilość instalacji EfW : 3 Wydajność: 0.04 mt/r Ilość instalacji EfW : 1 Wydajność: 0.06 mt/r 4 Ilość instalacji EfW : 43 Wydajność: 4.53 mt/r Instalacje Energia z Odpadów w Azji: Ilość instalacji EfW : 4 Wydajność: 0.58 mt/r
SITA Doświadczenia w zarządzaniu ITPOK - NIEMCY ZORBAU (LIPSK) Instalacja powstała w formule BOO (Buduj, Posiadaj, Zarządzaj) Udział: SITA Deutschland (74,9%) + Stadwerke Gera AG (25,1%) Spalarnia odpadów komunalnych i zmieszanych i wielkogabarytowe o wydajności 300 000 ton rocznie Produkcja energii: 28,3 MW Koszt inwestycji: 120 mln EUR Oddana w 2005 roku 5
SITA Doświadczenia w zarządzaniu ITPOK - FRANCJA ASTRIA (BORDEAUX) Instalacja powstała w formule DBFO (Projektuj, Buduj, Finansuj, Zarządzaj) Umowa w formule PPP zawarta na 25 lat Spalarnia odpadów komunalnych i osadów ściekowych o wydajności 273 000 ton rocznie Produkcja energii: 124 GWh Oddana w 2005 roku 6
SITA Doświadczenia w zarządzaniu ITPOK WIELKA BRYTANIA TEES VALLEY (NEWCASTLE) Spalarnia o wydajności 626 000 ton rocznie, złożona z 3 linii: - Linia 1&2 powstała w formule BOO (Wybuduj Zarządzaj Posiadaj), na odpady komunale i przemysłowe, produkcja energii 20MW - Linia 3 umowa z gminą w ramach PPP, powstała w formule BOT (Wybuduj - Zarządzaj Przekaż), na odpady komunalne i przemysłowe, produkcja energii 10,3 MW 7
Nowa ustawa O utrzymaniu czystości i porządku w gminach konsekwencje dla Gmin Nowelizacja ustawy O utrzymaniu czystości i porządku w gminach (13 maja 2011) wprowadza rewolucyjne zmiany nakładając na gminy szereg obowiązków m. in.: odpowiedzialność za organizację sytemu gospodarki odpadami, wywiązanie się ze zobowiązań akcesyjnych w zakresie: ograniczenia składowania odpadów biodegradowalnych, osiągnięcia wymaganych poziomów odzysku i recyklingu, przejęcie przez gminy własności odpadów, finansowanie systemu poprzez podatek śmieciowy, budowa instalacji do przetwarzania i zagospodarowania odpadów. 8
PPP rozwiązanie problemów Gmin Realizacja nowych zadań przez gminy nowe bariery Budowa nowych instalacji do przetwarzania i zagospodarowywania odpadów finansowanie vs. dług publiczny Jedynym rozwiązaniem jest współpraca z partnerem prywatnym, który: posiada doświadczenie w zakresie gospodarki odpadami, posiada potencjał ekonomiczny i finansowy, posiada dostęp do najnowszych technologii przetwarzania odpadów i doświadczenie w zarządzaniu takimi instalacjami, zrealizuje inwestycję zgodnie z zakresem i harmonogramem uzgodnionym z gminą, zapewni wieloletnie zarządzanie instalacją niezwłocznie po zakończeniu procesu inwestycyjnego. 9
Struktura prawna projektów ITPOK Wybór właściwej struktury prawnej projektu jest kluczowy dla powodzenia całego przedsięwzięcia. Zastosowanie niewłaściwej podstawy prawnej spowoduje konieczność unieważnienia postępowania i rozpoczęcia go na nowo. Partner prywatny nie może przejąć przeważającej części ryzyka popytu. Właściwym i bezpiecznym rozwiązaniem jest realizacja przedsięwzięcia na podstawie ustawy o PPP. Partner Prywatny powinien zostać wybrany w trybie ustawy Prawo Zamówień Publicznych (dialog konkurencyjny). 10
Partnerstwo Publiczno Prywatne (1) Koncesja vs. czyste PPP Koncesja Ustawa o koncesji na roboty budowlane i usługi (Dz.U. 2009.19.101) Wynagrodzeniem koncesjonariusza jest: wyłączne prawo do korzystania z obiektu budowlanego lub wyłączne prawo do świadczenia usługi lub te prawa z płatnością koncesjodawcy 11 Płatność koncesjodawcy na rzecz koncesjonariusza nie może prowadzić do odzyskania całości nakładów poniesionych przez koncesjonariusza model nie możliwy do zastosowania, ponieważ wynagrodzenie będzie pochodzić w zasadniczej części od miasta, co jest sprzeczne z założeniami ustawy Koncesjonariusz ponosi ryzyko finansowe i popytu trudność ze znalezieniem inwestora prywatnego skłonnego przejąć to ryzyko na siebie
Partnerstwo Publiczno Prywatne (2) Koncesja vs. czyste PPP Partnerstwo Publiczno Prywatne (PPP) Ustawa o PPP (Dz.U. 2009.19.100) 12 Przedmiotem PPP jest wspólna realizacja przedsięwzięcia oparta na podziale zadań i ryzyk pomiędzy podmiotem publicznym i partnerem prywatnym w celu realizacji projektu lub świadczenia usług tradycyjnie dostarczanych przez sektor publiczny. Każda ze stron ponosi ryzyko, które potrafi kontrolować w najlepszy sposób. Każda ze stron uzyskuje pożytki odpowiednie do wykonywanych zadań / zakresu odpowiedzialności. Umożliwia sprawne wywiązanie się przez podmiot publiczny z realizacji zadań publicznych (głównie obiektów użyteczności publicznej i zadań publicznych o charakterze powszechnym). Możliwość wykorzystania środków UE.
Partnerstwo Publiczno Prywatne (3) Zadania Miasta Organizacja przetargu zgodnie z ustawą o PPP i wybór partnera prywatnego w oparciu o Prawo Zamówień Publicznych Udostępnienie partnerowi prywatnemu nieruchomości, do której Miasto posiada tytuł prawny (własność), dla której wydana została decyzja lokalizacyjna oraz środowiskowa. Realistyczny harmonogram realizacji projektu. Gwarancja strumienia odpadów na poziomie zaprojektowanej wydajności (tonaż vs. wart. opałowa) przez okres trwania umowy o PPP. Gwarancja płatności z tytułu usług utylizacji odpadów (put-or-pay) przez okres trwania umowy o PPP. Wieloletni kontrakt, obejmujący sprawiedliwy podział ryzyk i obowiązków. Aktywna pomoc Miasta w otrzymywaniu zezwoleń. Warunki przyłączenia do sieci ciepłowniczej i odbioru ciepła. 13
Partnerstwo Publiczno Prywatne (4) Zadania Partnera Prywatnego Zapewnienie finansowania Projektu. Projektowanie i budowa (zgodność z harmonogramem). Dostarczenie instalacji spełniającej wymagania BAT. Gwarancje dostępności (praca instalacji przez uzgodnioną ilość godzin w ciągu roku) Gwarancje efektu (zgodność z zamówionymi parametrami). Gwarancja prawidłowej eksploatacji. Gwarancja ceny za usługę ("opłata na bramie"), przy uwzględnieniu ustalonych przez strony mechanizmów i zasad jej renegocjacji. Gwarancja przekazania instalacji na określonych warunkach. 14
I etap Procedura udzielania zamówienia PPP Dialog konkurencyjny - harmonogram miesiące 24 Przygotowanie projektu Decyzje lokalizacyjna i środowiskowa Określenie warunków odbioru ciepła Opracowanie projektu umowy PPP Przygotowanie warunków przetargu Ogłoszenie procedury kwalifikacyjnej II etap III etap 3 6 3 4 3 6 3-6 Procedura kwalifikacyjna Negocjacje Opracowanie SIWZ i zaproszenie do składnia ofert Przygotowanie i złożenie ofert przez oferentów Ocena ofert wybór partnera, Podpisanie umowy PPP Opracowanie dokumentacji konstrukcyjnej, wystąpienie o decyzję budowlaną Decyzja budowlana IV etap 15 32-36 Prace budowlano konstrukcyjne Zakończenie inwestycji (pozwolenie na użytkowanie, IPPC)
Zarządzanie i podział ryzyk Ryzyko Ryzyko projektowe i konstrukcyjne Ryzyko kosztów finansowych Partner Publiczny (Miasto) Partner Prywatny Ryzyko kosztów operacyjnych (np. zmiana cen składowania pozostałości po oczyszczaniu spalin) Ryzyko gwarancji efektu Ryzyko wielkości dostaw Ryzyko zmian wartości kalorycznej Ryzyko zmian regulacji prawnych Ryzyko rynku towarowego energii Ryzyko rynku towarowego popytu 16
Struktura i mechanizm wynagradzania Opłata na bramie Płatna przez Miasto w formie gwarantowanej opłaty. Coroczna weryfikacja opłaty w oparciu o wskaźnik inflacji. Weryfikacja niektórych składników kosztów w oparciu o rynek (koszty składowania żużli). Sprzedaż ciepła Płatna przez lokalnego dystrybutora ciepła. Profil dostaw (zima/lato) ustalone przez Miasto przed złożeniem wiążącej oferty. Zmiany cen regulowane przez URE. Sprzedaż prądu Płatne przez odbiorcę energii. Zielone certyfikaty do 2017 r., czerwone certyfikaty do 2012 r. 17
Elementy skutecznej realizacji projektu Odbiór ciepła Zapotrzebowanie na ciepło dla systemu C.O. w jednym z polskich miast Zapotrzebowanie na ciepło dla całego systemu Ciepło z ITPOK 1 rok w godzinach Zapotrzebowanie na ciepło [MW] 18
PPP a dług publiczny Wydatki bieżące związane z odbiorem, transportem i zagospodarowaniem odpadów będą równoważyć przychody bieżące Miasta w postaci opłat od mieszkańców. Klasyfikacja umów PPP na podstawie Decyzji EUROSTAT 2044/18: Zobowiązania partnera publicznego wynikające z umowy PPP na poziom długu publicznego jeżeli: nie mają wpływu - partner prywatny ponosi ryzyko budowy i - jedno z dwóch ryzyk: dostępności lub popytu. Planowana nowelizacja ustawy o PPP oraz ustawy o finansach publicznych powinna wprowadzić kwalifikowanie wydatków związanych z realizacją umów PPP zgodnie z decyzją EUROSTAT. 19
Dziękuję za uwagę Jean-Michel Kaleta Prezes Zarządu SITA Polska Sp. z o.o. ul. Zawodzie 5 02-981 Warszawa tel. 22 49 24 300 fax. 22 49 24 301 e-mail: sitapolska@sitapolska.com.pl www.sitapolska.pl 20