WSTĘP Prezentowane opracowanie wyników Porejestrowych Doświadczeń Odmianowych z roślinami strączkowymi obejmuje pięć gatunków groch siewny, bobik, łubin wąskolistny, łubin żółty i soję. W doświadczeniach porejestrowych w roku 2009 badano większość odmian bobiku (75%) i grochu siewnego odmian przydatnych do uprawy na glebach żyznych (71%) spośród wpisanych do krajowego rejestru (KR) i wszystkie zarejestrowane odmiany grochu siewnego przeznaczone do uprawy na glebach lekkich oraz łubinu wąskolistnego i łubinu żółtego. Ponadto przebadano połowę spośród zarejestrowanych odmian soi. Sposób przedstawienia wyników zorientowany jest na odbiorców znających problematykę odmianową. Publikacja ta, obok Listy Opisowej Odmian (LOO), stanowi główne źródło informacji o wartości gospodarczej zarejestrowanych odmian, badanych w danym roku w ramach programu Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego. Celem badań jest sprawdzanie wartości gospodarczej odmian nowo zarejestrowanych na tle większości odmian wpisanych wcześniej do KR, w doświadczeniach lokalizowanych w różnych rejonach Polski. Oprócz doświadczeń z doborami odmian ustalonymi w COBORU, których wyniki zamieszczono w opracowaniu, prowadzone są też doświadczenia (nieliczne) z zestawami odmian ustalanymi przez Zespoły Wojewódzkie PDO. Wyniki tych doświadczeń publikowane są w wydawnictwach regionalnych. W roku 2009 założono i zrealizowano łącznie 67 doświadczeń. W 66 doświadczeniach dobory odmian opracowano w Pracowni WGO Roślin Motylkowatych i Traw COBORU. W jednym z grochem siewnym badano zestaw odmian ustalony regionalnie. W Nowej Wsi Ujskiej po wschodach pojawiły się przymrozki, które w połączeniu z reakcją po zastosowaniu herbicydu przyczyniły się do masowych wypadów roślin łubinu żółtego na poletkach. W związku z tym doświadczenie to zakończono wcześniej. Gradobicie w Tomaszowie Bolesławieckim i Głubczycach spowodowało silne uszkodzenia roślin w doświadczeniach z odmianami grochu siewnego o mniejszych wymaganiach glebowych i bobiku. W związku z tym podjęto decyzję o ich wcześniejszym zakończeniu. Z opracowania wyłączono wyniki plonowania odmian w doświadczeniu z bobikiem w Jeleniej Górze. W stacji tej, w następstwie bardzo wczesnego wylegania roślin, plony nasion były bardzo niskie w szczególności odmian niskotaninowych. W sezonie wegetacyjnym 2009 po raz pierwszy założono łączone doświadczenia dla odmian grochu siewnego o większych wymaganiach glebowych, w których obok odmian zarejestrowanych badano także kandydujące do KR. Począwszy od roku 2009 wszystkie doświadczenia z roślinami strączkowymi są realizowane w ten sam sposób. Dla wszystkich badanych gatunków wykonano analizy cech jakościowych nasion. Zawartość białka i włókna określano dla odmian wszystkich pięciu gatunków. Zawartość tłuszczu oznaczono w nasionach odmian łubinów i soi. Substancje swoiste badano w nasionach bobiku taniny, i łubinów alkaloidy. Oznaczono także intensywność pobierania wody przez nasiona ogólnoużytkowych odmian grochu przydatnych do uprawy na glebach żyznych. Lokalizację doświadczeń z poszczególnymi gatunkami ilustrują mapki. W 2009 roku, w trzeciej dekadzie marca założono jedynie kilka doświadczeń z odmianami łubinu żółtego. Zdecydowaną większość doświadczeń, z odmianami wszystkich badanych gatunków, założono w pierwszej dekadzie kwietnia. Niektóre założono w drugiej dekadzie tego miesiąca, a doświadczenia z odmianami soi w trzeciej dekadzie kwietnia i pierwszej dekadzie maja (tab. 1). Choć wszystkie doświadczenia z roślinami strączkowymi, poza soją, założono do 17 kwietnia, to przebieg wegetacji był charakterystyczny dla poszczególnych gatunków. Większość doświadczeń zebrano do końca sierpnia, a soję do końca września. W wielu miejscowościach w czasie siewów wystąpiła susza, która w części przypadków utrzymywała się także w późniejszym okresie. W części stacji podczas siewów i po wschodach wystąpiły niskie temperatury. Regionalnie w kwietniu i maju susza wiosenna przedłużała się, nie sprzyjając rozwojowi wegetatywnemu roślin. W czerwcu i lipcu w przypadku większości doświadczeń notowano znaczne ilości opadów, które zazwyczaj sprzyjały fazie kwitnienia. Niekiedy jednak, gdy były szczególnie obfite, powodowały jej nadmierne wydłużenie, co w konsekwencji skutkowało nierównomiernym i opóźnionym dojrzewaniem. Dość częste ulewy o charakterze burzowym, a nawet gradobicia przyczyniały się do nasilenia zjawiska wylegania roślin. Podobnie jak w przypadku poprzedniego opracowania, dla cech bonitowanych z wyniku średniego wyłączono te oceny, które nie różnicowały odmian. Wyjątek stanowi ocena wschodów i stanu ogólnego. Najistotniejsze informacje dotyczące przebiegu wegetacji opracowano dla poszczególnych gatunków.
- 4 - GROCH SIEWNY Warunki do siewu doświadczeń, w których badano odmiany o większych wymaganiach glebowych, pogarszała susza występująca w wielu miejscowościach. Dla doświadczeń z odmianami o mniejszych wymaganiach glebowych aura była bardziej sprzyjająca, choć sporadycznie notowano niedobór opadów bądź przymrozki. W nielicznych doświadczeniach wschody były opóźnione lub niewyrównane, choć generalnie oceniano je jako dobre. W przypadku blisko połowy założonych doświadczeń niedostatek opadów utrzymywał się także w późniejszym okresie, dlatego wzrost roślin był spowolniony lub przyhamowany. Mimo że w części doświadczeń po wschodach pojawiły się przygruntowe przymrozki, uszkodzeń roślin grochu nie odnotowano. Poprawa rozwoju wegetatywnego roślin była związana z poprawą warunków i pojawieniem się opadów w końcu maja, które towarzyszyły także kolejnym fazom rozwoju. Rośliny grochu generalnie były wysokie, a końcowy etap ich rozwoju wegetatywnego określano zazwyczaj jako intensywny. Kwitnienie przebiegało w zdecydowanie bardziej korzystnych warunkach pogodowych, ze względu na dostatek wilgoci. Umiarkowane i częste opady sprzyjały obfitemu kwitnieniu roślin. Często jednak pojawiały się obfite i długotrwałe opady deszczu powodujące nadmierne wydłużenie fazy kwitnienia i rozwój chorób grzybowych na roślinach oraz sporadycznie ich podgniwanie (Wyczechy, Głębokie). Opady o charakterze burzowym powodowały silne wylegnięcie roślin. W Sulejowie, Krzyżewie i Głodowie wystąpiło gradobicie, które spowodowało wylegnięcie roślin, a także nieznaczne ich uszkodzenia. Tam wyleganie roślin wystąpiło dość wcześnie i utrzymywało się w kolejnych fazach wegetacji. Nawałnica z gradem, która wystąpiła w Tomaszowie Bolesławieckim, uszkodziła rośliny grochu na tyle mocno, że podjęto decyzję o wcześniejszym zakończeniu tego doświadczenia. W części doświadczeń pomimo obfitego kwitnienia obserwowano słabe wiązanie strąków, a w pozostałych faza ta dzięki sprzyjającej pogodzie przebiegała prawidłowo i bez zakłóceń. Rośliny grochu dojrzewały w różnych warunkach. Tam, gdzie opadów było bardzo dużo, a rośliny wyległy, dojrzewanie określono jako niewyrównane i opóźnione. Niekiedy badane odmiany różniły się wyraźnie pod względem udziału na poletkach roślin zielonych przed zbiorem. W części miejscowości natomiast słoneczna i ciepła aura przyczyniała się do równomiernego dojrzewania roślin. W Karżniczce i Ruskiej Wsi przed zbiorem przeprowadzono desykację roślin. W związku z długo utrzymującą się wilgotną aurą w trakcie wegetacji, na roślinach obserwo- objawy porażenia patogenami pochodzenia wano grzybowego, które częściej pojawiały się na odmianach grochu o większych wymaganiach glebowych. W Świebodzinie placowo wystąpiły objawy chorób fuzaryjnych. Warunki atmosferyczne w trakcie zbioru generalnie były sprzyjające ciepło i bez opadów. Des zcze utrudniły zbiór w Radostowie, Głębokim i Chrząstowie. Doświadczenia z odmianami grochu o większych wymaganiach glebowych zazwyczaj zbierano jednofazowo. Tylko w niektórych stacjach doświadczalnych podjęto decyzję o przeprowadzeniu zbioru dwufazowego. W przypadku doświadczeń z grochem o mniejszych wymaganiach glebowych w większości również zastosowano technikę jednofazową. Natomiast cztery doświadczenia zebrano dwufazowo. W odniesieniu do wartości średniej czterech odmian wchodzących w obu latach (2008, 2009) w skład wzorca, poziom plonowania grochu o większych wymaganiach glebowych był o 7% wyższy od uzyskanego w roku 2008. Rozpiętość plonowania w poszczególnych miejscowościach była znaczna. Między skrajnymi wartościami plonów średnich różnica ta wynosiła 35,5 dt z ha. Porównując wartości wzorca dla odmian grochu o mniejszych wymaganiach glebowych stwierdzono, że względem roku 2008 był on o 7% niższy. Różnica skrajnych wartości plonów średnich w tej grupie odmian była mniejsza i wynosiła 26,5 dt z ha. BOBIK Większość doświadczeń zakładano w pierwszej dekadzie kwietnia w sprzyjających warunkach. Ogólnie wschody roślin oceniono jako bardzo dobre i dobre. W części stacji niedobór wody w glebie wpłynął ujemnie na tę fazę. Rośliny wschodziły nierównomiernie. Wiosną w wielu rejonach kraju notowano suszę trwającą w kwietniu i początku maja. W Karżniczce wystąpiły także przygruntowe przymrozki. Warunki takie powodowały niewyrównanie roślin, a nawet przyhamowanie ich wzrostu. Jedynie w Kochcicach i Pawłowicach faza ta przebiegała bez zakłóceń. Pojawienie się majowych opadów wyraźnie poprawiło kondycję roślin, a ich wegetatywny wzrost określano jako intensywny. W większości stacji notowano dostatek opadów, a fazy kwitnienia i wiązania strąków przeały prawidłowo. Rośliny intensywnie kwitły bieg i wiązały dużo strąków. W przypadku części doświadczeń opady letnie były zbyt obfite i bardzo intensywne. W wyniku tego obserwowano występowanie zjawisk niekorzystnych. W wielu stacjach wystąpiło znaczne wyleganie roślin. Mocniej wylegały odmiany niesamokończące bobiku.
- 5 - W Pawłowicach wylegnięte rośliny łamały się, a wiązanie strąków było słabe. W Karżniczce i Radostowie kwitnienie przedłużało się. W Jeleniej Górze obserwowano zrzucanie kwiatów i opadanie zawiązków strąków z powodu nadmiaru wody. Wyleganie roślin było tak duże, że przeprowadzanie dalszych obserwacji stało się niemożliwe. Wyniki tego doświadczenia opracowano indywidualnie ze względu na zróżnicowane plonowanie poszczególnych grup odmian. W stacji tej średni plon bobiku był najniższy choć stwierdzono, że odmiany samokończące plonowały tam lepiej w stosunku do pozostałych form. Z powodu nadmiaru wilgoci w większości stacji występowały choroby bobiku, a natężenie ich objawów było zróżnicowane. Dojrzewanie roślin przebiegało w zróżnicowanych warunkach. W części stacji było ono równomierne, w innych opady opóźniały przebieg tej fazy. W Pawłowicach i Wrócikowie obserwowano zjawisko łamliwości łodyg. W Głubczycach przez większą część wegetacji opadów było bardzo dużo. W połowie sierpnia wystąpiło tam gradobicie, powodując znaczne uszkodzenia roślin. Zespół niekorzystnych zjawisk tak bardzo pogorszył stan doświadczenia, że konieczne było jego wcześniejsze zakończenie. Warunki do przeprowadzenia zbioru były generalnie korzystne. Wszystkie doświadczenia zebrano jednofazowo. Średni poziom plonowania w odniesieniu do wartości tych samych odmian, które w 2008 roku wchodziły w skład wzorca był wyższy o 5%. Różnica między skrajnymi plonami średnimi uzyskanymi w poszczególnych stacjach była bardzo duża i wynosiła 45,5 dt z ha. ŁUBIN WĄSKOLISTNY Większość doświadczeń z odmianami łubinu wąskolistnego założono w sprzyjających warunkach. Gleba do siewu była dobrze przygotowana i właściwie uwilgotniona. Jedynie w Marianowie z powodu wystąpienia niskich temperatur (także przymrozków) siew był opóźniony. W części doświadczeń faza wschodów przypadała w czasie niedoboru opadów. We Wrócikowie ulewa, która wystąpiła po siewie spowodowała zaskorupienie gleby. W efekcie tego rośliny wschodziły długo i nierówno. Jednak mimo niekorzystnych warunków wschody roślin oceniano jako dobre i bardzo dobre. W zdecydowanej większości doświadczeń początkowy rozwój roślin przebiegał w warunkach suszy wiosennej, która niekorzystnie wpływała na wzrost wegetatywny roślin. Był on powolny i niewyrównany. Występowały okresy spadków temperatur, a nawet przymrozki (Bobrowniki), które pogarszały jeszcze stan roślin. Kondycja roślin uległa poprawie dopiero przed kwitnieniem, po wystąpieniu opadów. Kwitnienie łubinu wąskolistnego przebiegało w warunkach dostatku wilgoci, a nawet jej nadmiaru. Tam, gdzie pogoda była ciepła i przekropna, rośliny kwitły obficie. Przedłużające się opady często powodowały wydłużenie fazy kwitnienia. Pojawiające się ulewy połączone z silnym wiatrem lub gradobicia były przyczyną wylegnięcia roślin. W ponad połowie doświadczeń było ono znaczne i pojawiało się stosunkowo wcześnie. Wiązanie strąków przebiegało bez większych zakłóceń. Niekiedy obserwowano intensywne wiązanie strąków na pędach bocznych. Fazie dojrzewania towarzyszyły zróżnicowane warunki, zależnie od lokalizacji doświadczeń. Najczęściej było ono równomierne. Sporadycznie, gdy notowano niedostatek opadów w tym okresie, było ono przyspieszone. W przypadku kilku doświadczeń znaczne ilości opadów wydłużały dojrzewanie łanu. Rośliny nierównomiernie dojrzewały zwłaszcza na pędach bocznych. W Marianowie z tego powodu przeprowadzono desykację roślin. Duża wilgotność powietrza sprzyjała rozwojowi niektórych chorób powodowanych przez grzyby. W Głodowie i Ciciborze Dużym nasilenie objawów chorób fuzaryjnych było znaczne, w Wyczechach w dużym nasileniu na roślinach wystąpiła zgnilizna twardzikowa. Objawy antraknozy pojawiały się w końcu wegetacji, obserwowano ją w Kawęczynie i Ciciborze Dużym. Nasilenie pękania strąków i osypywania nasion było niewielkie. Warunki do przeprowadzenia zbiorów były na ogół korzystne. Zdecydowaną większość doświadczeń zebrano jednofazowo. W Marianowie pojedyncze odmiany, które dojrzewały szczególnie nierównomiernie, zebrano dwufazowo. Celem dokonania porównań wykorzystano średni poziom plonowania tych samych odmian łubinu wąskolistnego badanych w latach 2008 i 2009, a stanowiących wzorzec w 2009 roku. Plon, uzyskany w 2009 roku był o 7% niższy niż w roku 2008. Plonowanie odmian w poszczególnych doświadczeniach było bardzo zróżnicowane, a różnica między skrajnymi wartościami plonu średniego wynosiła 28,8 dt z ha. ŁUBIN ŻÓŁTY Korzystne warunki atmosferyczne pozwoliły na terminowe założenie doświadczeń z odmianami łubinu żółtego. Na ogół wschody roślin były dobre i wyrównane. W niektórych stacjach susza wiosenna powodowała ich opóźnienie, a rośliny wschodziły nierównomiernie (Sulejów, Uhnin, Pokój). W Sulejowie dodatkowo wystąpiły przygruntowe przymrozki i obserwowano różnice we wschodach między grupą odmian niesamokoń-
- 6 - czących i samokończących. Odmiany samokończące mimo niekorzystnych warunków pogody wschodziły bardziej równomiernie. W fazie początkowego rozwoju roślin najczęściej notowano niedostatek wody w glebie. Generalnie z tego powodu rośliny przyrastały wolno. W Sulejowie, Pokoju i Białogardzie dodatkowo występowały przymrozki, niejednokrotnie przyhamowując rozwój roślin. W fazie wzrostu wegetatywnego tylko w Uhninie notowano nadmiar opadów, ale i on nie zapewniał roślinom sprzyjających warunków wzrostu. Kwitnienie przebiegało w znacznie korzystniejszych warunkach. Pojawienie się opadów zdecydowanie poprawiło kondycję roślin oraz pozwoliło na ich obfite i długie kwitnienie. W niektórych doświadczeniach faza kwitnienia trwała krótko. W kilku miejscowościach zwrócono uwagę na małą liczbę zawiązanych strąków mimo tego, że faza kwitnienia przebiegała prawidłowo. W czterech miejscowościach wystąpiły gradobicia, które spowodowały wylegnięcie roślin lub ich uszkodzenia. Natężenie tego zjawiska było różne, jednak w żadnym przypadku nie było na tyle duże, by doświadczenie zdyskwalifikować. We wszystkich doświadczeniach wystąpiło zjawisko wylegania roślin, które w kilku miejscowościach pojawiło się już fazie ich kwitnienia. Warunki dojrzewania nasion były raczej sprzyjające. W Sulejowie i Pokoju częste i obfite opady spowodowały wydłużenie i utrudniały jego przebieg. W jednym doświadczeniu (Pokój) wykonano desykację wszystkich odmian, a w Głodowie tylko odmiany Parys, która dojrzewała nierównomiernie. Objawy chorób pojawiały się rzadko, a ich natężenie było niewielkie. Antraknoza wystąpiła w niewielkim nasileniu w czterech miejscowościach. W trzech z nich objawy porażenia pojawiały się już w fazie zawiązanych strąków na pędzie głównym. Większość doświadczeń zebrano jednofazowo. Tylko w Sulejowie i Uhninie plony zbierano techniką dwufazową. Średni poziom plonowania w odniesieniu do wartości tych samych odmian, które w 2008 roku wchodziły w skład wzorca, był wyraźnie wyższy, aż o 42%. Różnica między skrajnymi plonami średnimi uzyskanymi w poszczególnych stacjach wynosiła 22,3 dt z ha. opóźnione, a w Naroczycach niewyrównane. Dodatkowo w Naroczycach po wschodach roślin wystąpił przymrozek, który jednak nie spowodował uszkodzeń młodych siewek. W większości doświadczeń początkowy rozwój roślin był bardzo dobry. Główną przyczyną słabszej kondycji młodych roślin były chłody i duże ilości opadów (Sulejów i Naroczyce), tylko wyjątkowo ich niedostatek (Zadąbrowie). W większości doświadczeń wysokie temperatury i dostatek wody sprzyjał kwitnieniu soi. Stosunkowo wysokie rośliny kwitły obficie. W Sulejowie kwitnienie było znacznie wydłużone. W Naroczycach i Tarnowie gradobicie spowodowało niewielkie uszkodzenia roślin. W Naroczycach grad spadł w końcu maja, w Tarnowie natomiast w fazie kwitnienia roślin. W Przecławiu, Zadąbrowiu i Naroczycach opady o charakterze burzowym połączone z wiatrem spowodowały znaczne wylegnięcie roślin. W innych stacjach, choć zjawisko to również wystąpiło, jego natężenie było mniejsze. Mimo ogólnie sprzyjających warunków do wiązania strąków, w Naroczycach stwierdzono, że rośliny wykształciły ich mało, a dodatkowo często były one puste, natomiast w Pawłowicach były one drobne. Ustabilizowana pogoda (ciepło i mało opadów) sprzyjała równomiernemu dojrzewaniu soi. Jedynie w Sulejowie duże zmiany temperatur powodowały, że rośliny początkowo dojrzewały wolno. Ustabilizowanie się pogody pozwoliło na poprawę równomierności dojrzewania. Występowanie chorób było niewielkie. W Sulejowie z powodu chłodów obserwowano objawy zgorzeli roślin, a w Naroczycach, w pełni wegetacji, placowo wystąpiła askochytoza. Pozostałe choroby pochodzenia grzybowego nie różnicowały znacząco badanych odmian. Warunki sprzętu doświadczeń były korzystne. Nasiona w czterech miejscowościach zebrano techniką dwufazową, w pozostałych jednofazową. W doświadczeniach odmiany soi plonowały lepiej w 2009 roku niż w roku 2008. Pod względem średniego plonu wzorca był on o 18% wyższy. Rozpiętość plonów skrajnych wynosiła 10 dt z ha. SOJA Doświadczenia z odmianami soi zakładano w optymalnym terminie. Nieco później wysiano ją tylko w Zadąbrowiu. Korzystny przebieg pogody w tym czasie odnotowano w części stacji, w niektórych natomiast nasiona wysiano w glebę zbyt suchą. Wschody roślin generalnie były dobre i wyrównane. Jedynie w Pawłowicach były one
- 7 - Tabela 1 ROŚLINY STRĄCZKOWE. Warunki polowe i agrotechniczne doświadczeń na nasiona. Rok zbioru 2009 Wyszczególnienie Groch siewny odmiany jadalne i ogólnoużytkowe pastewne Bobik Łubin wąskolistny Łubin żółty Soja 1 2 3 4 5 6 Średnia rolnicza wartość gleb 79 66 80 66 62 77 w 100 o skali IUNG Kompleks przydatności rolniczej gleb: % doświadczeń - 1 20 25 29-2 47 8 50 9 14-3 14-4 33 67 13 75 55 43-5 25 25 27-6 9-11 13 Odczyn gleby (ph w KCl): - powyżej 7,2 13 14-6,6 7,2 20 38 14-5,6 6,5 67 92 63 92 82 57-4,6 5,5 8 8 18 14 Przedplon: - zboża 93 83 38 100 91 86 - rzepak 8 13 9 - ziemniak 7 8 13 - gorczyca 13 14 - gryka 13 - burak cukrowy 13 Wapnowanie: - po przedplonie 13 8 13 29 - pod przedplon 33 50 25 42 45 14 - pod przed przedplon 7 25 9 14 - wcześniej 27 25 13 25 18 14 - nie stosowano 20 17 50 8 27 29 Nawożenie mineralne: kg czystego składnika na 1 ha - P 2 O 5 średnio 48 40 61 27 32 52 - K 2 O średnio 82 85 112 60 69 101 - N zakres 18-51 0-32 0-51 0-15 0 28-64 % doświadczeń Zaprawianie nasion 93 100 100 100 100 100 Zastosowanie nitraginy 100 100 100 100 100 100 Termin siewu: - 1 dek. IV 87 92 100 83 82-2 dek. IV 13 8 17 18-3 dek. IV 43-1 dek. V 57 Kol. 2-6: dokładność niektórych danych przybliżona
- 9 - Tabela 1 GROCH SIEWNY. Odmiany jadalne i ogólnoużytkowe oraz doświadczenia. Rok zbioru 2009 Materiał siewny Planowana obsada Rok zarejestro- zdolność masa roślin do Ilość Odmiana Hodowca kiełko- 1000 obliczenia wysiewu wania wania nasion ilości wysiewu % g szt./m 2 kg/ha 1 2 3 4 5 6 1 Bohun* 2005 PHR Tulce 98 202 110 227 2 Brylant* 2002 DANKO HR 85 326 110 422 3 Cysterski* 2008 PHR Tulce 95 224 110 259 4 Ezop* 2004 DANKO HR 94 223 110 261 5 Goplik* 2007 DANKO HR 95 210 110 243 6 Kavalir* 2007 Selgen a. s. CZ 91 255 110 308 7 Lasso* 2008 Clovis Matton NV BE 96 232 110 266 8 Medal* 2007 HR Smolice 88 295 110 369 9 Merlin* 2001 HR Smolice 93 246 110 291 10 Ramrod*/** 1995 DANKO HR 92 254 110 304 11 Santana* 2005 KWS Lochow GmbH DE 89 283 110 350 12 Set** 2000 PHR Tulce 93 248 100 267 13 Tarchalska* 2004 DANKO HR 88 192 120 262 14 Terno* 2006 Selgen a. s. CZ 90 295 110 361 15 Turkus* 2001 DANKO HR 100 222 110 244 16 Wenus* 2003 DANKO HR 80 190 110 261 17 Zekon* 2005 Selgen a. s. CZ 95 216 110 250 Bilans doświadczeń: założone i przyjęte do syntezy 15 Kol. 1: * typ afila, ** odmiana skreślona z KR w 2010 roku Kol. 3: PHR Poznańska Hodowla Roślin, HR Hodowla Roślin Kol. 1, 3: nazwy odmian i ich hodowców podano zgodnie ze stanem aktualnym w momencie przekazania publikacji do druku (dotyczy wszystkich gatunków)
- 10 - Tabela 2 GROCH SIEWNY. Odmiany jadalne i ogólnoużytkowe. Daty siewu i omłotu oraz średnia długość okresów. Rok zbioru 2009 Miejscowość Data siewu wschodów Długość okresu od siewu do początku kwitnienia początku dojrzewania dojrzałości technicznej Długość okresu od początku do końca kwitnienia Data omłotu dz./m-c liczba dni dz./m-c 1 2 3 4 5 1 Słupia 3.04 20 62 109 114 23 31.07 2 Kawęczyn 2.04 15 61 105 109 24 23 i 30.07 3 Kościelna 3.04 12 55 103 108 29 23.07 Wieś 4 Sulejów 2.04 15 65 108 112 22 27 29.07 5 Cicibór Duży 14.04 12 60 100 106 20 7 13.08 6 Pawłowice 3.04 14 59 99 109 28 1.08 7 Chrząstowo 3.04 13 62 106 112 25 5.08 8 Bezek 17.04 12 56 93 99 20 31.08 9 Kochcice 3.04 17 58 97 108 27 30.07 10 Radostowo 7.04 19 67 109 112 18 21.08 11 Karżniczka 3.04 17 68 103 111 22 2.08 12 Głębokie 4.04 13 60 102 108 29 6.08 13 Zybiszów 8.04 9 56 97 101 23 22.07 14 Krzyżewo 6.04 14 61 94 100 21 28 i 31.07 15 Białogard 2.04 14 65 97 103 15 27.07 Kol. 3, 4: wyniki dla wzorca (Ezop, Santana, Tarchalska, Terno)
- 11 - Tabela 3 GROCH SIEWNY. Odmiany jadalne i ogólnoużytkowe. Ważniejsze cechy użytkowe wyniki średnie z poszczególnych doświadczeń. Rok zbioru 2009 Miejscowość wszystkich odmian Plon nasion wzorca Równomierność dojrzewania Masa 1000 nasion Wysokość roślin dt z ha skala 9 0 g cm 1 2 3 4 5 6 1 Słupia 64,8 67,2 8,8 303 113 2 Kawęczyn 57,5 61,2 8,7 295 110 3 Kościelna Wieś 55,7 59,1 8,8 270 109 4 Sulejów 52,1 56,5 7,0 302 99 5 Cicibór Duży 51,7 59,0 8,0 304 118 6 Pawłowice 49,0 53,9 7,9 300 142 7 Chrząstowo 47,5 52,4 8,5 286 120 8 Bezek 44,9 48,7 9,0 285 104 9 Kochcice 43,4 44,7 7,6 264 100 10 Radostowo 42,7 44,9 7,4 315 97 11 Karżniczka 42,2 45,4 8,6 263 78 12 Głębokie 40,5 46,1 8,2 289 111 13 Zybiszów 30,7 35,9 7,5 240 99 14 Krzyżewo 30,5 33,9 7,6 263 104 15 Białogard 29,3 29,0 9,0 237 78 Średnia 2009 45,5 49,2 8,2 281 105 2008 49,4 49,5 8,4 290 76 Kol. 3-6: wyniki dla wzorca 2009: Ezop, Santana, Tarchalska, Terno; 2008: Ezop, Santana, Tarchalska, Terno, Turkus cd. tabeli 3 Miejscowość w fazie początku kwitnienia odmiany najwcześniejszej najpóźniejszej Wyleganie w fazie końca kwitnienia odmiany najwcześ- najpóźniejniejszej szej skala 9 o przed zbiorem NRI przy α = 0,05 dla plonu nasion w % średniej 1 7 8 1 Słupia 9,0 9,0 9,0 7,0 3,6 4,34 2 Kawęczyn 9,0 9,0 9,0 8,6 4,7 5,50 3 Kościelna Wieś 9,0 9,0 9,0 9,0 3,9 10,07 4 Sulejów 9,0 8,8 7,9 6,9 3,7 5,67 5 Cicibór Duży 8,9 8,5 7,9 6,0 2,7 6,11 6 Pawłowice 9,0 8,8 8,3 7,8 2,0 9,47 7 Chrząstowo 9,0 9,0 8,5 8,0 2,5 10,46 8 Bezek 9,0 9,0 8,7 7,5 3,5 5,12 9 Kochcice 9,0 8,9 8,4 8,1 5,7 9,22 10 Radostowo 9,0 9,0 8,8 8,6 2,8 9,31 11 Karżniczka 9,0 9,0 9,0 8,7 7,8 9,92 12 Głębokie 8,8 8,2 7,9 6,9 3,2 10,71 13 Zybiszów 9,0 9,0 9,0 7,5 4,7 11,40 14 Krzyżewo 9,0 8,6 8,0 7,9 5,2 12,20 15 Białogard 9,0 9,0 9,0 9,0 8,0 8,25 Średnia 2009 9,0 8,9 8,6 7,8 4,3 2008 9,0 9,0 8,9 8,5 5,8 Kol. 7: wyniki dla wzorca 2009: Ezop, Santana, Tarchalska, Terno; 2008: Ezop, Santana, Tarchalska, Terno, Turkus
- 12 - Tabela 4 GROCH SIEWNY. Odmiany jadalne i ogólnoużytkowe. Cechy rolniczo-użytkowe. Lata zbioru 2009, 2008 Plon Udział doświad- Cechy jakościowe - zawartość nasion białka ogólnego czeń, w których Masa Wysokość białka włókna odmiana plono- 1000 roślin Odmiana ogólnego surowego procent dt z ha procent kg z ha wała co najmniej nasion wzorca wzorca 5% lepiej od % suchej masy g cm odchylenia odchylenia średniej ogólnej odchylenia od wzorca od wzorca od wzorca % 2009 2008 2009 2008 2009 2008 2009 2008 2009 2008 2009 2008 2009 2008 1 2 3 4 5 6 7 8 Wzorzec 49,2 49,5 948 937 22,7 22,3 5,8 5,9 281 290 105 76 1 Bohun* 88-6,1-0,6 84-151 -42 0 21-0,9-0,7 0,7 0,5-53 -48-7 -6 2 Brylant* 87-6,6-0,6 87-126 -26 0 29 0,1-0,4 0,1 0,1 33 17-3 -2 3 Cysterski* 91-4,3-0,3 88-111 -43 27 29-0,7-0,9 0,6 0,2-59 -43-13 -8 4 Ezop* 95-2,5 0,6 95-46 26 33 36 0,1 0,3-0,3-0,1 0 0 6-5 5 Goplik* 87-6,2 2,9 85-139 15 20 50-0,5-0,9-0,1 0,2-13 -15 14 7 6 Kavalir* 93-3,3 1,8 95-46 42 27 43 0,5 0,2-0,1-0,1-6 -3-6 -3 7 Lasso* 96-1,8 2,3 92-72 21 60 64-0,9-0,5 0,0 0,2-31 -37 3 2 8 Medal* 96-1,9-0,9 94-54 -48 47 7-0,4-0,8 0,1 0,2-15 -5-6 -3 9 Merlin* 84-7,7-3,0 87-122 -44 0 14 0,5 0,3 0,0 0,2-39 -27-6 -8 10 Ramrod* 88-5,8-2,4 87-122 -72 7 7-0,3-0,7 0,4-0,1 5 19-4 -5 11 Santana* 98-0,9 0,2 101 8 18 53 21 0,6 0,3 0,3 0,2-15 -2-10 -8 12 Set 89-5,2-1,4 88-118 -49 20 29-0,5-0,5 0,1 0,0-10 -11-11 -6 13 Tarchalska* 101 0,7 0,3 100-2 -49 73 43-0,4-1,3 0,2 0,1-6 -19-3 0 14 Terno* 106 2,8 2,6 104 39 62 67 36-0,3 0,3-0,2 0,0 22 14 7 7 15 Turkus* 89-5,4-3,6 91-85 -57 13 7 0,5 0,3 0,2-0,1 1 7-2 -4 16 Wenus* 96-2,0 0,7 94-57 -39 33 36-0,5-1,2 0,3 0,0-18 -26-6 -1 17 Zekon* 88-6,0-0,9 89-109 -18 20 7 0,2 0,0 0,2 0,2-31 -27-4 -2 Liczba doświadczeń 15 14 15 14 15 14 13 11 5 5 15 14 15 14 Wzorzec: kol. 2, 3, 5-8 2009: Ezop, Santana, Tarchalska, Terno; 2008: Ezop, Santana, Tarchalska, Terno, Turkus; Kol. 1: * - typ afila, Kol. 2: wartość NRI przy α = 0,05 wynosiła: w roku 2009 2,66 dt z ha, w roku 2008 2,69 dt z ha,
- 13 - cd. tabeli 4 Ocena stanu 1 9 10 11 12 13 14 Długość okresu Ocena ogólnego w Pękanie Osypywanie od siewu do od początku do wschodów fazie początku strąków nasion początku początku dojrzałości końca Odmiana kwitnienia kwitnienia dojrzewania technicznej kwitnienia skala 9 o liczba dni odchylenia od wzorca 2009 2008 2009 2008 2009 2008 2009 2008 2009 2008 2009 2008 2009 2008 2009 2008 Wzorzec 8,3 8,1 8,5 7,9 8,7 8,7 8,4 8,4 61 62 101 95 107 100 23 13 1 Bohun* -0,2-0,2-0,3 0,0-0,2-0,1-0,1-0,3 2 1 1 1 1 1-1 0 2 Brylant* -0,1 0,1-0,3 0,1-0,2-0,6-0,4 0,0-3 -2 0-1 0 0 2 2 3 Cysterski* -0,1-0,1-0,1 0,0-0,9-0,3-0,6-0,3-3 -2-2 -2-2 -2 1 1 4 Ezop* -0,2 0,1-0,3 0,0 0,2 0,2 0,1 0,3 3 1 1 1 1 1-1 0 5 Goplik* 0,1 0,2-0,1 0,3 0,2-0,3 0,0-0,5 2-1 3 1 3 1 3 3 6 Kavalir* 0,2 0,2 0,1 0,2 0,1-0,6 0,0-0,1 0 0 0 0 0 0 0-2 7 Lasso* 0,1 0,1 0,2 0,1 0,2-0,2-0,3 0,3-1 0 0 1 0 1 1 1 8 Medal* 0,3 0,2 0,1 0,2-0,2-0,2-0,2-0,5-4 -2-1 -1-1 -1 3 0 9 Merlin* 0,0 0,1-0,1-0,2 0,2-0,1 0,0 0,0 5 3 1 2 0 1-3 -1 10 Ramrod* 0,0 0,1-0,3-0,1 0,2-0,2-0,1 0,3-1 0 0 0 0 0 1 0 11 Santana* 0,1 0,0 0,0 0,0-0,3-0,1 0,0-0,8-3 -2-2 -2-2 -2 2 0 12 Set -0,2-0,1-0,3 0,0 0,3 0,2 0,1 0,5 2 0 1 0 0 0-1 0 13 Tarchalska* 0,2 0,3 0,1 0,1 0,1-0,1 0,0 0,0 0 0 1 0 0 0 0 0 14 Terno* -0,1-0,1 0,1 0,1 0,0-0,3-0,1 0,0 0 2 0 1 0 1 0-1 15 Turkus* -0,2-0,3-0,2-0,2 0,2 0,3-0,1 0,5-1 -1 0 0 0 0 2 1 16 Wenus* 0,2 0,1 0,1 0,1 0,1-0,2-0,2 0,3-1 -1-1 -1-1 -1 0 0 17 Zekon* -0,6 0,2-0,6 0,1-0,2 0,2-0,1-0,1 3 1 0-1 0-1 -3-2 Liczba doświadczeń 15 14 15 14 4 2 5 2 15 14 15 14 15 14 15 14 Wzorzec: 2009: Ezop, Santana, Tarchalska, Terno; 2008: Ezop, Santana, Tarchalska, Terno, Turkus; Kol. 1: * typ afila,
- 14 - cd. tabeli 4 Odmiana Wyleganie w fazie początku w fazie końca kwitnienia odmiany kwitnienia odmiany przed najwcześ- najpóźniej- najwcześ- najpóźniej- zbiorem niejszej szej niejszej szej fuzaryjnego więdnięcia grochu skala 9 o odchylenia od wzorca zgorzelowej plamistości grochu Występowanie chorób mączniaka prawdziwego grochu rdzy grochu mączniaka rzekomego grochu 2009 2008 2009 2008 2009 2008 2009 2008 2009 2008 2009 2008 2009 2008 2009 2008 2009 2008 2009 2008 1 15 16 Wzorzec 8,9 9,0 8,6 8,9 8,3 8,7 7,7 8,1 4,1 5,8 7,7 8,1 8,1 8,0 7,3 8,3 8,1 8,7 6,9 6,6 1 Bohun* 0,1 0,0 0,3-0,1-0,3-0,1-0,8 0,3-1,0 0,3 0,1 0,1 0,1-0,2 0,3-0,5 0,4-0,4 0,0 0,0 2 Brylant* 0,0 0,0 0,1 0,1 0,1 0,0-0,4-0,1-0,8 0,1-0,4-0,2 0,0 0,1 0,2-0,3-0,2-0,9-0,3-0,3 3 Cysterski* -0,1 0,0 0,2-0,1 0,1 0,0-0,9-0,1-1,5-0,7-0,4 0,3-0,2-0,1-0,4-0,3-0,2 0,1 0,0 0,2 4 Ezop* 0,0 0,0 0,1 0,0 0,0 0,1 0,1 0,1 0,1 0,4 0,3 0,5 0,0 0,1-0,2-0,2-0,3-0,4-0,1 0,5 5 Goplik* -0,3-0,4-0,7-0,1-1,1-0,6-0,8-0,7-0,1 0,1 0,0 0,3 0,0 0,5 0,4 0,2-0,2-0,7 0,0 0,2 6 Kavalir* 0,1 0,0 0,3-0,1-0,3-0,1-0,8 0,1-0,7 0,0-0,4 0,2-0,1-0,1 0,5 0,1-0,7 0,1 0,8 0,5 7 Lasso* -0,1 0,0-0,1-0,1-0,8-0,1-0,9-0,2-0,3-0,4-0,2 0,3 0,0-0,2 0,1 0,2-0,4-0,9 0,4 0,7 8 Medal* -0,1 0,0 0,2 0,0 0,0 0,0-0,5 0,1-1,0 0,1-0,8 0,0-0,3-0,3-0,5-0,5 0,1 0,3-0,5 0,1 9 Merlin* -0,1 0,0 0,1 0,0-0,8-0,2-1,5-0,6-1,9-1,4-0,3-0,3-0,1 0,0 0,1-0,2-0,1 0,1 0,0 0,1 10 Ramrod* 0,0 0,0 0,1 0,0-0,1 0,0-0,3 0,0-1,0-0,2-0,3-0,1-0,3-0,2 0,0-0,1-0,3 0,3-0,2 0,0 11 Santana* 0,0 0,0 0,3 0,0 0,4 0,0 0,3 0,1 0,4 0,2-0,4-0,2 0,1-0,2-0,2 0,4 0,2 0,3-0,1-0,3 12 Set -0,5 0,0-1,2 0,0-1,7-0,4-2,4-1,2-1,2-0,9 0,0 0,1-0,1-0,3 0,5 0,0 0,3-0,2 0,0 0,1 13 Tarchalska* 0,1 0,0 0,2 0,0 0,1 0,1 0,2 0,1 0,0 0,3-0,1-0,1-0,1-0,1 0,2 0,0 0,1 0,1 0,0 0,0 14 Terno* -0,1 0,0-0,6-0,1-0,5-0,1-0,6-0,2-0,5-0,6 0,1 0,2 0,0 0,3 0,1-0,4 0,1-0,4 0,2 0,3 15 Turkus* 0,0 0,0-0,1 0,0-0,4 0,0-0,9 0,0-1,2-0,3-0,5-0,3 0,0 0,0 0,1 0,2 0,2 0,3-0,1-0,5 16 Wenus* 0,0 0,0 0,2 0,1 0,1 0,1-0,2 0,0-0,3 0,3-0,5-0,1-0,2 0,1 0,3 0,4 0,3 0,1-0,3-0,4 17 Zekon* 0,0 0,0 0,0 0,1-0,2 0,0-1,0-0,5-1,2-0,5-0,3 0,3 0,1-0,2 0,5 0,1 0,4 0,3 0,3 0,4 Liczba doświadczeń 6 3 6 3 10 6 14 8 13 14 6 5 10 8 3 4 2 1 4 3 Wzorzec: 2009: Ezop, Santana, Tarchalska, Terno; 2008: Ezop, Santana, Tarchalska, Terno, Turkus Kol. 1: * typ afila,
- 15 - cd. tabeli 4 Udział roślin Uszkodzenia nasion przez Równomierność zielonych przed Liczba pachówkę dojrzewania zbiorem roślin strąkowca strąkóweczkę Odmiana jednofazowym skala 9 o % szt./m 2 % odchylenia od wzorca 2009 2008 2009 2008 2009 2008 2009 2008 2009 2008 1 17 18 19 20 21 Wzorzec 8,0 8,4 1,4 0,5 xx xx 0,9 0,8 0,5 0,6 1 Bohun* -0,3-0,2-0,2-0,1-4 -5 0,7-0,2-0,2 0,0 2 Brylant* -0,1 0,1 2,0-0,4-5 -5 0,1-0,5 0,2 0,1 3 Cysterski* 0,4 0,4-1,0-0,5-5 -5 0,2 0,2 0,2-0,1 4 Ezop* -0,4-0,1 1,5 0,2-6 -6 0,0-0,3 0,3 0,1 5 Goplik* -0,9-0,5 7,3 0,1-1 -6 1,0-0,4 0,7-0,1 6 Kavalir* -0,1 0,1-0,5-0,5-4 -3-0,1 1,3 0,0-0,2 7 Lasso* 0,1 0,0-0,8-0,2-2 -4 0,1-0,4 0,1-0,5 8 Medal* 0,4 0,4-0,7-0,3-2 -5-0,1 0,2-0,1-0,1 9 Merlin* -0,2-0,4-0,5 0,0-4 -4-0,3-0,2-0,2-0,2 10 Ramrod* 0,1-0,1-1,0-0,3-5 -9 0,3 0,1 0,0-0,2 11 Santana* 0,5 0,5-1,0-0,3-5 -6-0,5 0,5-0,1 0,0 12 Set -0,4-0,1 2,0-0,4-1 -3-0,1-0,2-0,2 0,0 13 Tarchalska* -0,1-0,2 0,3-0,1-4 -5 0,2-0,2 0,0-0,1 14 Terno* 0,0-0,3-0,8 0,5-4 -8 0,3 0,2-0,1 0,1 15 Turkus* -0,1 0,1-0,1-0,3-5 -8-0,2-0,3 0,2-0,1 16 Wenus* 0,2 0,3-0,5-0,1-2 -6 0,1-0,2 0,0-0,1 17 Zekon* 0,2 0,5-0,9-0,4-8 -4-0,4-0,2-0,4-0,3 Liczba doświadczeń 13 12 6 6 15 14 11 8 12 6 Wzorzec: 2009: Ezop, Santana, Tarchalska, Terno; 2008: Ezop, Santana, Tarchalska, Terno, Turkus Kol. 1: * typ afila Kol. 19: xx wielkości zalecane dla odmian podane w tabeli 1
- 16 - Tabela 5 GROCH SIEWNY. Odmiany jadalne i ogólnoużytkowe. Frakcje nasion w procentach (odchylenia od wzorca). Lata zbioru 2009, 2008 Pozostałość nasion na sicie o średnicy oczek Udział nasion o średnicy mniejszej Odmiana 7 mm 6 mm 5 mm od 5 mm 2009 2008 2009 2008 2009 2008 2009 2008 1 2 3 4 5 Wzorzec 20,1 20,6 65,0 66,2 13,5 11,6 1,4 1,6 1 Bohun* -13,9-15,0-7,1-10,4 19,5 24,0 1,5 1,4 2 Brylant* 4,6 9,6-5,2-6,4 0,2-2,8 0,4-0,4 3 Cysterski* -15,5-13,2-23,2-11,1 35,2 23,7 3,5 0,6 4 Ezop* 0,9 0,9 2,2 1,6-2,7-2,3-0,4-0,2 5 Goplik* -10,5-10,0 1,1 9,5 9,0 1,3 0,4-0,8 6 Kavalir* -5,5-5,6-1,6 5,6 6,7-0,7 0,4 0,7 7 Lasso* -9,5-12,5-4,3-2,7 12,7 13,9 1,1 1,3 8 Medal* 5,2 8,7-1,9-3,1-3,1-5,3-0,2-0,3 9 Merlin* -6,2-7,9 0,9 5,9 4,7 1,6 0,6 0,4 10 Ramrod* -0,2 9,2-0,8-5,0 0,9-3,8 0,1-0,4 11 Santana* -8,5-9,9 2,8 5,3 5,2 4,5 0,5 0,1 12 Set -3,5-7,9-0,5 6,9 3,3 1,4 0,7-0,4 13 Tarchalska* -4,5-5,2 2,4 3,2 1,8 2,1 0,3-0,1 14 Terno* 12,0 8,0-7,3-7,5-4,3-0,5-0,4 0,0 15 Turkus* 2,8 6,2-2,8-2,8-0,1-3,7 0,1 0,3 16 Wenus* -7,1-7,1 5,2 1,8 1,7 4,7 0,2 0,6 17 Zekon* -8,2-11,0 1,7 5,5 6,6 6,1-0,1-0,6 Liczba doświadczeń 14 11 14 11 14 11 14 11 Wzorzec: 2009: Ezop, Santana, Tarchalska, Terno; 2008: Ezop, Santana, Tarchalska, Terno, Turkus Kol. 1: * typ afila,
- 17 - Tabela 6 GROCH SIEWNY. Odmiany jadalne i ogólnoużytkowe. Intensywność pobierania wody (odchylenia od wzorca). Lata zbioru: 2009, 2008 Odmiana Intensywność pobierania wody przyrost wagi nasion po określonym czasie moczenia (w godzinach) 1 3 5 7 24 2009 2008 2009 2008 2009 2008 2009 2008 2009 2008 % suchej masy 1 2 3 4 5 6 Wzorzec 17,6 14,1 48,0 47,7 67,6 69,4 79,6 81,8 107,1 106,6 1 Bohun* 0,0 0,1-5,2-1,7-8,2-1,9-8,3-1,3 1,3 1,1 2 Brylant* 13,9 17,9 12,6 13,8 8,1 7,7 5,6 5,0 1,3 0,2 3 Cysterski* 2,5 3,3 7,8 8,9 5,2 5,3 4,0 4,0 2,4 2,2 4 Ezop* 1,6 3,6 3,3 7,1 2,4 4,8 1,1 2,7-1,3-1,3 5 Goplik* 1,7-2,9-1,1-4,6-2,2-2,4-1,6-0,3 2,5 3,3 6 Kavalir* 1,7 0,9 8,0 5,3 8,2 6,1 7,9 5,7 2,7 2,2 7 Lasso* 3,6 5,4 4,1 8,8 3,4 5,9 4,3 6,8 5,1 4,6 8 Medal* -2,5-1,6-9,4-5,6-11,3-6,5-11,0-5,8-4,2-5,0 9 Merlin* -0,6 0,3-5,6-3,5-8,0-4,4-8,3-4,6-3,2-4,2 10 Ramrod* 2,3-2,2 2,1-6,4 1,2-4,4-0,2-3,4-2,7-4,7 11 Santana* 0,5-1,9 1,6-1,0 1,6 1,1 1,5 1,4 1,7 2,8 12 Set -1,1-3,2-3,8-6,1-5,1-5,4-4,0-4,4 1,7 1,8 13 Tarchalska* 0,2 0,8-3,3-3,5-5,1-4,2-6,7-4,0-4,1-4,1 14 Terno* -2,3-2,6-1,6-2,5 1,0-1,6 4,0-0,1 3,7 2,6 15 Turkus* 15,4 17,1 12,6 14,4 7,9 8,7 5,3 5,8 0,9 1,6 16 Wenus* 2,8 2,7 1,1 1,4-1,6-1,7-3,1-3,2-2,6-5,6 17 Zekon* -2,2 0,8-4,2-0,3-5,8-0,3-5,5 0,3-1,4 0,6 Liczba doświadczeń 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 Wzorzec: Ezop, Santana, Tarchalska, Terno Kol. 1: * typ afila,
- 18 - Tabela 7 GROCH SIEWNY. Odmiany pastewne i doświadczenia. Rok zbioru 2009 Rok Odmiany zarejestrowania Hodowca Materiał siewny zdolność kiełkowania masa 1000 nasion Planowana obsada roślin do obliczenia ilości wysiewu Ilość wysiewu % g szt./m 2 kg/ha 1 2 3 4 5 6 wysokie 1 Fidelia** NZ 1980 PHR Tulce 96 136 80 113 2 Marych* N 2003 HR Smolice 83 190 100 229 3 Muza* N 2009 HR Smolice 95 220 100 232 4 Roch NZ 2000 PHR Tulce 96 174 80 145 średniowysokie 5 Eureka N 2003 PHR Tulce 92 236 100 257 6 Gwarek N 2004 PHR Tulce 96 238 100 248 7 Hubal N 2005 DANKO HR 97 234 100 241 8 Klif N 2008 PHR Tulce 93 215 100 231 9 Milwa* N 2005 HR Smolice 94 254 110 297 10 Pomorska* N 2000 PHR Tulce 92 230 110 275 11 Sokolik* N 2001 PHR Tulce 92 217 110 259 12 Wiato N 1998 PHR Tulce 96 214 100 223 Bilans doświadczeń: założone 12 wcześniej zakończone 1 przyjęte do syntezy 11 Kol. 1: * typ afila; ** odmiana skreślona z KR w 2010 roku; N odmiana nasienna, NZ odmiana nasienno - zielonkowa Kol. 3: PHR Poznańska Hodowla Roślin, HR Hodowla Roślin Tabela 8 GROCH SIEWNY. Odmiany pastewne. Daty siewu i omłotu oraz średnia długość okresów. Rok zbioru 2009 Miejscowość Data siewu wschodów Długość okresu od siewu do początku kwitnienia początku dojrzewania dojrzałości technicznej Długość okresu od początku do końca kwitnienia Data omłotu dz./m-c liczba dni dz./m-c 1 2 3 4 5 1 Pawłowice 3.04 14 62 98 110 25 1.08 2 Cicibór Duży 10.04 14 67 109 114 19 10.08 3 Przecław 2.04 15 64 104 107 15 24.07 4 Marianowo 17.04 12 66 92 107 14 10-14.08 5 Ruska Wieś 14.04 14 70 107 110 19 10.08 6 Wyczechy 5.04 13 67 107 112 23 4.08 7 Bobrowniki 2.04 11 65 102 107 23 28.07 8 Głodowo 3.04 13 68 105 109 23 29,30.07 9 Kościelec 1.04 12 67 107 111 22 27.07 10 Białogard 2.04 14 70 112 122 16 6 i 9.08 11 Świebodzin 7.04 13 64 89 96 7 2 i 10.08 Kol. 3, 4: wyniki dla wzorca (Hubal, Sokolik, Wiato),
- 19 - Tabela 9 GROCH SIEWNY. Odmiany pastewne. Ważniejsze cechy użytkowe wyniki średnie z poszczególnych doświadczeń. Rok zbioru 2009 Plon nasion odmian Masa Wysokość średnio- 1000 Miejscowość wszystkich wysokich wzorcowych roślin wysokich nasion dt z ha g cm 1 2 3 4 5 6 7 1 Pawłowice 50,6 45,8 53,0 55,7 192 125 2 Cicibór Duży 49,4 44,4 51,9 53,7 240 116 3 Przecław 42,6 34,3 46,7 50,2 207 93 4 Marianowo 39,3 31,5 43,3 43,9 235 95 5 Ruska Wieś 37,5 35,0 38,7 39,7 204 96 6 Wyczechy 33,3 26,8 36,6 37,7 195 103 7 Bobrowniki 32,2 30,8 33,0 33,4 215 76 8 Głodowo 31,1 24,7 34,3 36,0 206 106 9 Kościelec 30,7 24,3 33,9 35,8 207 122 10 Białogard 24,5 22,3 25,6 25,3 182 90 11 Świebodzin 23,7 19,5 25,7 29,5 203 96 Średnia 2009 35,9 30,9 38,4 40,1 208 102 2008 39,4 35,2 41,0 42,6 226 72 Kol. 5, 6, 7: wyniki dla wzorca (Hubal, Sokolik, Wiato) cd. tabeli 9 Wyleganie NRI przy w fazie początku w fazie końca α = 0,05 Miejscowość kwitnienia odmiany kwitnienia odmiany przed dla plonu najwcześ- najpóźniej- najwcześ- najpóźniej- zbiorem nasion niejszej szej niejszej szej w % skala 9 o średniej 1 8 9 1 Pawłowice 8,9 8,6 7,3 5,6 2,0 10,0 2 Cicibór Duży 8,9 8,3 5,0 4,0 1,7 5,8 3 Przecław 9,0 8,9 8,6 7,8 5,0 7,9 4 Marianowo 9,0 8,5 6,3 3,4 1,5 9,6 5 Ruska Wieś 9,0 6,8 5,0 3,8 2,7 8,3 6 Wyczechy 8,4 7,8 6,0 5,8 1,0 4,6 7 Bobrowniki 9,0 8,8 8,2 7,0 2,4 12,1 8 Głodowo 9,0 9,0 8,3 6,7 3,0 14,0 9 Kościelec 9,0 9,0 6,9 3,9 3,9 7,7 10 Białogard 9,0 9,0 9,0 7,9 3,9 8,2 11 Świebodzin 8,9 8,7 8,1 7,8 3,4 19,8 Średnia 2009 8,9 8,5 7,2 5,8 2,8 2008 8,9 8,7 8,2 7,0 4,4 Kol. 8: wyniki dla wzorca (Hubal, Sokolik, Wiato)
- 20 - Tabela 10 GROCH SIEWNY. Odmiany pastewne. Cechy rolniczo-użytkowe. Lata zbioru 2009, 2008 Plon Udział doświad- Cechy jakościowe - zawartość Masa nasion białka ogólnego czeń, w których Wysokość białka włókna 1000 odmiana plono- roślin Odmiany ogólnego surowego nasion procent dt z ha procent kg z ha wała co najmniej wzorca wzorca 5% lepiej od % suchej masy g cm odchylenia odchylenia średniej ogólnej odchylenia od wzorca od wzorca od wzorca % 2009 2008 2009 2008 2009 2008 2009 2008 2009 2008 2009 2008 2009 2008 1 2 3 4 5 6 7 8 Wzorzec 40,1 42,6 797 855 23,4 23,6 6,7 6,0 208 231 102 68 wysokie 1 Fidelia 65-14,0-9,0 63-297 -175 0 25-0,8 0,2 0,6 0,7-43 -48 33 26 2 Marych* 73-10,7-8,7 78-176 -120 9 0 1,5 1,9-0,3 0,1-26 -33 43 27 3 Muza* 90-4,0 88-99 36-0,6-0,4-6 29 4 Roch 79-8,3-4,5 76-195 -68 9 33-1,1 0,7 0,0 0,4-30 -46 51 24 średniowysokie 5 Eureka 103 1,1-4,2 101 9-107 82 25-0,3-0,7-0,2-0,3 25 39-4 -1 6 Gwarek 97-1,3 0,2 97-20 7 64 58 0,2 0,1-0,2-0,2 29 42 5 7 7 Hubal 105 2,1 1,5 109 74 41 91 83 0,9 0,3 0,0-0,2 26 23 3 2 8 Klif 97-1,4-3,0 100-3 -42 64 17 0,8 0,5-0,5-0,4 6 3-2 -4 9 Milwa* 85-6,2-2,8 86-109 -88 9 42 0,5-0,9 0,3 0,5 22 9-15 -13 10 Pomorska* 86-5,5-3,2 86-111 -78 18 33 0,0-0,4 0,6 0,5 3 0-4 -3 11 Sokolik* 96-1,6-1,2 93-52 -63 82 50-0,6-1,1 0,1 0,3 7 6-3 -5 12 Wiato 99-0,5-0,3 97-23 21 91 83-0,3 0,8-0,1-0,1-33 -29 0 3 Liczba doświadczeń 11 12 11 12 11 12 11 11 5 5 11 10 11 11 Wzorzec: kol. 2, 3; 5-8 Hubal, Sokolik, Wiato Kol. 1: * typ afila Kol. 2: wartość NRI przy α = 0,05 wynosiła: w roku 2009 3,89 dt z ha, w roku 2008 3,43 dt z ha
- 21 - cd. tabeli 10 Ocena stanu 1 9 10 11 12 13 14 Długość okresu Ocena ogólnego w Pękanie Osypywanie od siewu do od początku wschodów fazie początku strąków nasion początku początku dojrzałości do końca Odmiany kwitnienia kwitnienia dojrzewania technicznej kwitnienia skala 9 o liczba dni odchylenia od wzorca 2009 2008 2009 2008 2009 2008 2009 2008 2009 2008 2009 2008 2009 2008 2009 2008 Wzorzec 8,7 8,7 8,5 8,0 8,3 8,7 8,5 8,6 66 65 103 98 110 104 19 12 wysokie 1 Fidelia -0,5-0,4-0,2-0,3 0,7-0,2 0,1-1,0-4 -3-2 -2-2 -2 4 6 2 Marych* 0,3-0,2 0,3-0,3 0,5 0,1 0,1-0,7 0 0-1 -1-1 0 1 3 3 Muza* 0,2 0,3-0,3 0,2 2 0 0 1 4 Roch -0,2-0,2-0,2-0,3 0,7 0,3 0,1 0,1-1 -2-1 -1 0-1 2 4 średniowysokie 5 Eureka 0,1 0,1 0,1 0,2 0,7-0,5 0,1-0,4-2 0-2 0-2 0-1 -1 6 Gwarek 0,1 0,1 0,1 0,1 0,2-0,5 0,1-0,1 1 1 1 2 1 2 0 1 7 Hubal 0,0 0,2 0,0 0,2-0,5 0,1-0,1 0,1 0 0 0-1 -1-1 -1-1 8 Klif 0,0-0,2-0,2-0,3 0,2 0,3 0,3 0,0 1 1 0 0 0 1-1 -1 9 Milwa* 0,1 0,2 0,1 0,3 0,2 0,3-0,3 0,2-3 -2-1 -1-2 -2 2 0 10 Pomorska* 0,0 0,0 0,0 0,0-0,1-0,7 0,1-0,1 2 2 0 1 0 1-1 1 11 Sokolik* 0,1 0,1 0,2 0,1-0,1-0,5 0,2-0,1 1 1 0 0 0 1-1 -1 12 Wiato -0,1-0,3-0,2-0,3 0,7 0,3-0,1 0,0-1 -1 0 1 0 1 2 2 Liczba doświadczeń 11 12 11 12 1 1 4 4 11 12 11 12 11 12 11 11 Wzorzec: Hubal, Sokolik, Wiato Kol. 1: * typ afila
- 22 - cd. tabeli 10 Wyleganie Występowanie chorób w fazie początku w fazie końca kwitnienia odmiany kwitnienia odmiany przed Odmiany najwcześ- najpóźniej- najwcześ- najpóźniej- zbiorem niejszej szej niejszej szej 2009 skala 9 o odchylenia od wzorca fuzaryjnego więdnięcia grochu zgorzelowej plamistości grochu mączniaka rzekomego grochu mączniaka prawdziwego grochu 2008 2009 2008 2009 2008 2009 2008 2009 2008 2009 2008 2009 2008 2009 2008 2009 2008 1 15 16 Wzorzec 8,9 8,8 8,4 8,5 7,2 8,0 5,8 6,9 2,9 4,4 8,1 8,4 7,3 7,6 5,6 6,8 7,0 7,5 wysokie 1 Fidelia -0,7-1,2-1,7-1,2-1,6-2,2-1,4-2,6-0,6-2,4 0,0-0,2-0,2-0,3 1,4-0,2-0,3-0,6 2 Marych* -0,6-0,9-1,0-0,8-0,8-1,0-0,8-1,3 0,0-1,7-0,5-0,4 0,0 0,1 0,4 0,4 0,2 0,5 3 Muza* 0,0 0,1 0,6 1,0 1,6-0,5 0,2 0,4 0,2 4 Roch -1,2-1,1-2,1-1,2-1,6-1,7-0,9-2,5-0,3-2,0-0,1-0,4 0,1 0,1 0,9 1,4-0,1 0,0 średniowysokie 5 Eureka 0,0 0,1 0,0 0,1-0,3 0,2-0,6 0,1 0,1 0,5-0,4-0,6-0,1-0,1 0,2-1,3-0,5-0,2 6 Gwarek -0,4-0,5-0,5-0,5-0,3-0,4-0,1-0,5 0,3-0,2-0,3-0,3 0,1-0,2 0,4 0,2-0,1 0,6 7 Hubal -0,6-0,2 0,0-0,1-0,2 0,0 0,0 0,2 0,2 0,9-0,1-0,1-0,1 0,1-0,1-0,3-0,2 0,1 8 Klif -0,1-0,3-0,2-0,1-0,6-0,1-0,7-0,8-0,7-0,9 0,3-0,1 0,0 0,1-0,1-0,3-0,1 0,6 9 Milwa* 0,1 0,2 0,4 0,5 0,8 0,7 0,6 1,5 0,0 1,9 0,0-0,1 0,0 0,2 0,7 0,2 0,2 0,6 10 Pomorska* 0,1 0,1 0,4 0,4 0,9 0,8 0,8 1,2-0,2 0,5 0,0 0,0 0,0 0,2 0,7 0,8 0,2 0,5 11 Sokolik* 0,1 0,2 0,3 0,0 0,7 0,2 0,6 0,9 0,2 0,4 0,1 0,0-0,2 0,1 0,4 0,7 0,0 0,0 12 Wiato -0,1 0,0-0,3 0,0-0,5-0,2-0,6-1,0-0,3-1,4 0,0 0,1 0,2-0,1-0,3-0,3 0,2-0,1 Liczba doświadczeń 8 6 11 8 11 10 11 11 10 12 6 6 6 8 1 2 4 4 Wzorzec: Hubal, Sokolik, Wiato Kol. 1: * typ afila
- 23 - cd. tabeli 10 Odmiany Równomierność dojrzewania Udział roślin zielonych przed zbiorem jednofazowym Liczba roślin Uszkodzenia nasion przez strąkowca skala 9 o % szt./m 2 % odchylenia od wzorca 2009 2008 2009 2008 2009 2008 2009 2008 1 17 18 19 20 Wzorzec 8,0 7,7 1,9 2,8 xx xx 0,3 0,4 wysokie 1 Fidelia 0,1 0,5 0,0-2,1 5 1-0,3-0,1 2 Marych* 0,3-0,2-0,9 0,5 9-3 -0,2 0,4 3 Muza* 0,0 0,1 6 0,4 4 Roch -0,4-0,3 1,7-0,3 9 6 0,2 0,2 średniowysokie 5 Eureka 0,1-0,5-0,4-0,2 4 0 0,0 0,0 6 Gwarek -0,7-0,7 3,5 1,8 5 3-0,2 1,2 7 Hubal 0,1 0,4-0,7-1,5 5 3 0,1 0,1 8 Klif -0,8-0,6 5,4 6,2 7-5 0,1 0,5 9 Milwa* 0,1 0,7 0,6-1,8 4 3 0,1 0,7 10 Pomorska* 0,0 0,0-1,2-1,3 0 0-0,1 0,2 11 Sokolik* 0,1 0,0-1,4-1,7 4 2 0,0 0,1 12 Wiato -0,2-0,3 2,1 3,2-1 -8-0,1-0,2 Liczba doświadczeń 6 10 5 5 11 12 4 3 Wzorzec: kol. 17, 18 i 20 Hubal, Sokolik, Wiato Kol. 1: * typ afila Kol. 19: xx wielkości zalecane dla odmian podane w tabeli 7
- 25 - Tabela 1 BOBIK. Odmiany i doświadczenia. Rok zbioru 2009 Odmiany Rok zarejestrowania Hodowca Materiał siewny zdolność kiełkowania masa 1000 nasion Ilość wysiewu % g szt./m 2 kg/ha 1 2 3 4 5 6 niesamokończące wysokotaninowe 1 Bobas 2002 DANKO HR 88 503 50 286 2 Neptun 1995 PHR Tulce 94 500 50 266 3 Sonet 1995 IHAR Radzików 85 449 50 264 niesamokończące niskotaninowe 4 Albus 2002 HR Strzelce 96 615 50 320 5 Amulet 2008 HR Strzelce 89 458 50 257 6 Kasztelan 2006 HR Strzelce 95 510 50 268 7 Leo 2004 HR Strzelce 92 397 50 216 8 Olga 2003 HR Strzelce 92 445 50 242 samokończące wysokotaninowe 9 Granit 2006 HR Strzelce 89 630 70 496 10 Martin 1994 HR Szelejewo 96 480 70 350 11 Optimal 1996 DANKO HR 95 405 70 298 12 Titus 1998 HR Strzelce 92 481 70 366 Bilans doświadczeń: założone 8 wcześniej zakończone 1 wyłączone z obliczeń plonowania 1 przyjęte do obliczeń 6 Kol. 3: HR Hodowla Roślin, IHAR Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin; PHR Poznańska Hodowla Roślin Tabela 2 BOBIK. Daty siewu i omłotu oraz średnia długość okresów dla wzorca. Rok zbioru 2009 Miejscowość Data siewu Długość okresu od siewu do Planowana obsada roślin do obliczenia ilości wysiewu wschodów początku kwitnienia początku dojrzewania dojrzałości technicznej Długość okresu od początku do końca kwitnienia Data omłotu dz./m-c liczba dni dz./m-c 1 2 3 4 5 1 Przecław 6.04 19 60 125 130 23 17 i 20.08 2 Karżniczka 4.04 18 70 124 131 23 24 i 28.08 3 Radostowo 6.04 19 61 127 133 26 31.08 4 Pawłowice 3.04 16 56 b.d. 126 31 17.08 5 Wrócikowo 8.04 27 58 128 134 35 2.09 6 Kochcice 3.04 20 58 117 132 32 24.08 7 Jelenia Góra 4.04 17 60 131 135 33 27.08 i 1.09 Kol. 3: b.d. brak danych Kol. 3, 4: wyniki dla wzorca: Albus, Kasztelan
- 26 - Tabela 3 BOBIK. Plon nasion wyniki średnie z poszczególnych doświadczeń. Rok zbioru 2009 Miejscowość wszystkich Plon nasion odmi an niesamokończących, wysokotaninowych samokończących wzorcowych 1 2 3 4 5 6 7 1 Przecław 62,0 71,3 57,5 60,5 63,6 3,99 2 Karżniczka 56,1 61,1 54,1 54,9 57,4 7,81 3 Radostowo 54,7 69,1 48,9 51,1 55,8 6,79 4 Pawłowice 53,4 57,4 50,5 54,1 55,6 7,89 5 Wrócikowo 49,5 54,6 47,9 47,7 50,4 5,19 6 Kochcice 45,5 45,5 42,7 48,9 47,2 7,60 7 Jelenia Góra 16,5 18,0 9,6 23,9 18,3 17,94 Średnia 2009 53,5 59,8 50,3 52,9 55,0 2008 52,2 53,7 52,0 49,3 52,0 Kol. 6: wzorzec 2009: Bobas, Neptun, Albus, Kasztelan, Granit, Martin; 2008: Bobas, Neptun, Albus, Kasztelan, Martin, Titus Ze średniej 2009 wyłączono wyniki z SDOO Jelenia Góra Tabela 4 BOBIK. Ważniejsze cechy użytkowe wyniki średnie z poszczególnych doświadczeń. Rok zbioru 2009 Miejscowość Wysokość r oślin cm Masa 1000 nasion g niesamokoń- niskotanino- wych dt z czących, ha NRI przy α = 0,05 dla plonu n asion w % średniej Wyleganie w fazie końca kwitnienia odmiany najwcześniejszej szej najpóźniej- skala 9 o 1 2 3 4 przed zbiorem 1 Przecław 129 519 8,0 7,6 6,2 2 Karżniczka 85 538 9,0 9,0 8,9 3 Radostowo 148 541 9,0 9,0 7,8 4 Pawłowice 175 472 9,0 9,0 3,7 5 Wrócikowo 166 530 9,0 8,9 8,8 6 Kochcice 154 534 8,2 8,2 7,0 7 Jelenia Góra b.d. 503 8,9 3,8 2,2 Średnia 2009 143 520 8,7 7,9 6,4 2008 113 560 9,0 9,0 7,8 Kol. 2-4: wyniki dla wzorca: Albus, Kasztelan
- 27 - Tabela 5 BOBIK. Cechy rolniczo-użytkowe. Lata zbioru 2009, 2008 Odmiany procent wzorca Plon Udział do świad- Cechy jako ściowe - zawa rtość nasion białka ogólnego cz eń, w któr ych tanin skon denodmiana pl ono- białka włókn a sowanych wała co najiej 5% lepiej z okrywą ogólnego surowego w nasionach dt z ha kg z ha procent mn wzorca od średniej % suchej masy mg/g s.m. g dchyle o ylenia o gó lnej odchy lenia od w z orca o nia od wzorca dch od wzorca % 200 9 2008 2009 200 8 200 9 200 8 200 9 2008 Masa 1000 nasion 2009 2008 2009 2008 2009 2008 1 2 3 4 5 6 7 8 Wzorzec 55,0 52,0 1399 1302 30,0 29,7 8,7 8,8 0,039 0,036 522 560 niesamok ończ ące wys o kotaninowe 1 Bobas 112 6, 8-0,4 1 17 2 43 1 8 100 7 1,3 0,4-1,0-1,0 0,44 3 0, 354 6 3 38 2 Neptun 103 1,6 2,4 1 04 60 5 0 50 36 0,3-0,5-0,4-0,3 0,52 6 0, 420 6 2 7 3 Sonet 111 6,1 2,7 108 1 16 16 83 57-0, 8-1,4-0,3-0,7 0,449 0,441 40 17 niesamok ońc zące niskotaninowe 4 Albus 96-2, 3 1,5 97-43 5 0 0 36 0, 3 0,0-0,1 0,1 0,000 0,010 2 7 18 5 Amulet 100 0,2 3,1 104 49 11 4 33 79 0, 9 0,5-0,3-0,4-0,00 3-0, 009 5-15 6 Kasztelan 93-4, 1 2,0 92-1 14 6 1 0 50-0,3 0,0 0, 1-0,1 0,000-0,010-2 7-18 7 Leo 84-9, 0-1,3 86-1 91 0 0 14 0,9 0, 5-0,3-0,8-0,00 1-0, 009-6 5-111 8 Olga 85-8,4-1,7 87-1 84-35 0 7 0,7-0,1 0,0-0,2-0,003-0,003-10 -36 samokończące wysokotaninowe 9 Granit 102 1,1 99-19 50-1,1-0,6 0,504 23 10 Martin 94-3,1-3,5 91-1 29-9 9 17 14-1,2-0,5-0,9-1,1 0,547 0,431 1 3-13 11 Optimal 88-6,5 83-2 39 0-1,9-0,7 0,563-19 12 Titus 1 00-0, 1-2,0 96-55 -8 2 50 7-1,2-1,0-0,9-1,3 0,594 0,450 2 8-12 Liczba doświadczeń 6 14 6 14 6 1 4 6 12 5 5 5 6 6 14 Wzorzec: kol. 2, 3 2009: Bo K ol. 2 wartość NRI przy α = bas Neptun, Albus, Kasztelan, Martin, Granit, 2008: Bobas Neptun, Albus, Kasztelan, Martin, Titus; kol. 5-8 Albus, Kasztelan; 0,05 wynosiła : w roku 2009 5,12 dt z ha, w roku 2008 2,68 dt z ha
- 28 - cd. tabeli 5 O dmiany Oce wschodó na o w Ocena stanu gólnego fazie początku kwitnienia w Pękanie strąkó w początku nienia Długość okresu od siewu do Osypywanie nasion kwit- tku doj- dojrz począ rzewania skala 9 o liczba dni odchylenia od wzorca ałości technicznej 200 9 200 8 2009 20 08 200 9 200 8 2009 2 008 200 9 2008 20 09 2008 2 009 2008 od początku do końca kwitnienia 2009 2008 1 9 10 11 12 13 14 Wzorze c 8,2 8, 1 8,5 7,9 8,8 8, 7 8,4 8,8 60 62 125 122 131 130 28 23 niesamokończące wysokotanino we 1 Bobas -0,1-0,4 0,1-0,1 0,0-0,4 0,1-0,4 1 0 2-1 1-1 0-1 2 Neptun -0,7-0,1-0,4 0,3-0,2-0,3-0,1-0,2 2 1 3 0 2 0 0-1 3 Sonet -0,3-0,1-0,1 0,1-0,1-0,2 0,0-0,2 0-1 2 0 1-1 1 0 niesamokończące niskotaninowe 4 Albus 0,1 0,0 0,0 0,1 0,1 0, 0 0,4 0,1-1 0 0 0 0 0 0 0 5 Amulet -0,1 0,2-0,1 0,3-0,3-0,2-0,6-0,1 0-1 1 0 1 0 1 0 6 Kasztelan -0,1 0,0 0,0-0,1-0,1 0,0-0,4-0,1 1 0 0 0 0 0 0 0 7 Leo 0,0 0,0-0,1-0,1-0,2-0,2-0,9-0,1 2 1 1 1 0 1 0 0 8 Olga 0,2 0,0-0,2 0,0 0,2-0,1-0,4-0, 1 0-1 0 0 0 0 2 1 sa m okończ ące wysok o tanino we 9 Granit 0,4 0,0 0,2 0,4 0-3 -4-3 10 Martin 0,3 0,3 0, 2 0,5 0,0-0,6 0,4-0,2 4 1-3 -5-5 -5-6 -5 11 Optimal -0,4-0,2 0,2-0,1 4-4 -6-7 12 Titus 0,4 0,4 0,2 0,3 0,1-0,6 0,0-0,5 3 0-4 -4-5 -4-6 -4 Liczba doświadczeń 6 14 6 14 3 7 2 7 7 14 6 12 6 12 7 14 Wzorzec: Albus, Kasztelan
- 29 - cd. tabeli 5 Odmiany Wyleganie Występowanie chorób w fazie końca kwitnienia odmiany przed najwcześniejszej najpóźniejszej zbiorem askochytozy bobiku skala 9 o czekoladowej plamistości bobiku rdzy bobiku Łamliwość łodyg odchylenia od wzorca 2009 2008 2009 2008 2009 2008 2009 2008 2009 2008 2009 2008 2009 2008 1 15 16 17 Wzorzec 8,4 9,0 7,5 9,0 6,5 8,0 6,9 7,5 6,1 7,2 6,5 7,1 8,1 7,4 niesamokończące wysokotaninowe 1 Bobas -0,4 0,0-0,8 0,0-1,2-0,7 0,1-0,1 0,5 0,2 0,7 0,0-1,4 0,2 2 Neptun -0,3 0,0-0,4 0,0-0,4-0,6 0,2 0,0 0,7 0,4 0,3 0,2-0,9-0,2 3 Sonet 0,0 0,0-0,3 0,0-0,9-0,6 0,2-0,1 0,6 0,1 0,5 0,0-0,8-0,5 niesamokończące niskotaninowe 4 Albus 0,4 0,0 0,2 0,0 0,1 0,2 0,0 0,1 0,0 0,2 0,2 0,1-0,2 0,4 5 Amulet -0,3 0,0-0,3 0,0-0,4-0,8 0,0-0,1 0,2 0,2 0,2 0,0-0,5-0,6 6 Kasztelan -0,4 0,0-0,2 0,0-0,1-0,2 0,0-0,1 0,0-0,2-0,2-0,1 0,2-0,4 7 Leo -1,4 0,0-1,2 0,0-0,7-0,6 0,1 0,1-0,1 0,3 0,2 0,0-0,8-0,4 8 Olga 0,2 0,0 0,1 0,0 0,0 0,2 0,3 0,0 0,3 0,0 0,3 0,2-0,2 0,3 samokończące wysokotaninowe 9 Granit 0,5 1,0 1,3-0,5-0,5 0,3 0,5 10 Martin 0,3 0,0 1,1 0,0 1,2 0,2-0,2-0,2-0,1-0,5-0,3-0,4 0,1-0,2 11 Optimal 0,4 1,2 1,4-0,4-0,2 0,0 0,4 12 Titus 0,3 0,0 0,3 0,0 0,9 0,0-0,6-0,2-0,5-0,4 0,2-0,3 0,0-0,4 Liczba doświadczeń 3 14 5 14 7 11 7 12 7 12 5 7 3 4 Wzorzec: Albus, Kasztelan