Warszawa, 05 lipca 2018 r. WOJEWODA MAZOWIECKI WPS-VII.431.2.13.2018.CW Pani Anetta Roszkowska Kierownik Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Wiśniewie ul. Siedlecka 13 08-112 Wiśniew WYSTĄPIENIE POKONTROLNE Na podstawie art. 28 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 23 stycznia 2009 r. o wojewodzie i administracji rządowej w województwie (Dz.U z 2017 r. poz. 2234) w związku z art. 6 ust. 4 pkt 3 ustawy z dnia 15 lipca 2011 r. o kontroli w administracji rządowej (Dz. U. Nr 185, poz. 1092 z późn. zm.) oraz zgodnie z Planem Kontroli Zewnętrznych MUW na rok 2018, kontroler Wiesława Cybulska starszy inspektor wojewódzki w Oddziale do spraw Świadczeń i Koordynacji Systemów Zabezpieczenia Społecznego w Wydziale Polityki Społecznej Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego w Warszawie, przeprowadziła w dniach 14 17 maja 2018 roku kontrolę problemową w trybie zwykłym w Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej w Wiśniewie. Przedmiot kontroli obejmował sprawdzenie sposobu realizacji przez gminę zadań zleconych z zakresu administracji rządowej wynikających z ustawy z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci 1, w zakresie ustalania uprawnień do świadczenia wychowawczego. Kontrolą objęto okres od dnia 17 lutego 2016 roku do dnia rozpoczęcia kontroli, tj. do 14 maja 2018 r. Niniejszym przekazuję Pani wystąpienie pokontrolne. Za okres objęty kontrolą, Wojewoda Mazowiecki pozytywnie ocenił działania Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Wiśniewie w zakresie sposobu organizacji zadania oraz pozytywnie, pomimo stwierdzonych uchybień - w przedmiocie ustalania uprawnień do świadczenia wychowawczego. 1. Organizacja realizacji zadania Kierownikiem jednostki kontrolowanej jest Pani Anetta Roszkowska, pełniąca funkcję kierownika Ośrodka od 27.05.2007 roku, zatrudniona na podstawie umowy o pracę. Do realizacji zadań z zakresu ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci, Wójt Gminy Wiśniew Zarządzeniem nr 101/2016 z dnia 7 marca 2016 roku wyznaczył Gminny Ośrodek 1 Ustawa z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (Dz. U. z 2017 r. poz. 1851 z późn. zm.), zwana dalej ustawą o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci lub ustawą
Pomocy Społecznej w Wiśniewie, tym samym obowiązek wynikający z art. 53 ust. 1 ustawy został zrealizowany w wymaganym terminie. Natomiast pismem A.0052.2.2016.MS z dnia 1 kwietnia 2016 roku Wójt Gminy upoważnił Panią do prowadzenia postępowań i wydawania decyzji administracyjnych w sprawach świadczenia wychowawczego. Zadania z zakresu ustawy Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Wiśniewie realizuje na podstawie regulaminu organizacyjnego wprowadzonego Zarządzeniem Nr 4/2005 Kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Wiśniewie z dnia 1 września 2005 roku zmienionego Pani Zarządzeniem Nr 3/2016 z dnia 1 kwietnia 2016 roku. Powyższy regulamin w Rozdziale II Zakres działania i zadania Ośrodka w 5 ust. 1 został rozszerzony m.in. o zadania wynikające z ustawy z dnia 11 lutego 2016 roku. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci. Jednocześnie w regulaminie wyodrębniono stanowisko inspektora ds. świadczeń wychowawczych oraz określono zadania tego stanowiska. W okresie objętym kontrolą zadania z zakresu ustawy realizowały: 1) Pani jako kierownik, posiadająca upoważnienie Wójta do prowadzenia postępowań i wydawania decyzji administracyjnych. Od 01.01.2017 roku część wynagrodzenia finansowana jest z rozdziału 85501, podczas dłuższej nieobecności decyzje w sprawie świadczeń wychowawczych podpisuje Wójt, 2) Pani Agnieszka Próchnicka Pawlak inspektor do spraw świadczeń wychowawczych zatrudniona w GOPS od 01.01.2014 roku, a na stanowisku inspektora ds. świadczeń wychowawczych od 01.04.2016 roku, posiadająca upoważnienie Wójta Gminy z dnia 1 kwietnia 2016 roku nr A.0052.4.2016.MS do prowadzenia postępowań w sprawach świadczeń wychowawczych, zakres czynności z dnia 01.04.2016 r., stanowisko w całości finansowane jest z rozdziału 85211/85501. 3) Pani Alicja Jurzyk, główny księgowy, zatrudniona w GOPS od 01.03.2011 roku, od 01.01.2017 r. część wynagrodzenia finansowana jest z rozdziału 85501. 2. Prawidłowość ustalania uprawnień do świadczenia wychowawczego i jego wypłacania. W okresie podlegającym kontroli do Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Wiśniewie wpłynęło 1038 wniosków o ustalenie prawa do świadczenia wychowawczego, w tym 544 wnioski na okres świadczeniowy 2016/2017, 494 wnioski na okres świadczeniowy 2017/2018. Ośrodek wydał łącznie 1095 decyzji w sprawach świadczeń wychowawczych, w tym 597 na okres świadczeniowy 2016/2017 i 498 decyzji na okres świadczeniowy 2017/2018. W 1022 przypadkach wydano decyzje przyznające prawo do świadczenia wychowawczego, w 37 decyzje odmawiające prawa do świadczenia wychowawczego, w 3 decyzje zmieniające, w 24 decyzje uchylające i 9 decyzji żądających zwrotu nienależnie pobranego świadczenia. Na dzień kontroli świadczenie wychowawcze pobierało 430 rodzin, w tym 261 na pierwsze dziecko. W bieżącym okresie świadczeniowym (do dnia kontroli) do jednostki kontrolowanej wpłynęło 10 wniosków, w których zgodnie z art. 16 ustawy należało wystąpić z zapytaniem, czy w tych sprawach mają zastosowanie przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego. Sprawdzono 5 wniosków ze szczególnym uwzględnieniem części II.2 wniosku, tj. oświadczenia dotyczące ustalenia prawa do świadczenia wychowawczego. Wnioski były prawidłowo wypełnione, ponadtojeden z nich został zweryfikowany stosownie do wytycznych Ministerstwa Rodziny Pracy i Polityki Społecznej z 07.03.2018 r. DSZ.III.5400.19.2018.MZ. Ośrodek odrębnym pismem informował stronę o przekazaniu wniosku do Wojewody Mazowieckiego.
Kontroli poddano losowo wybrane akta 20 2 spraw z okresu podlegającego kontroli zakończonych wydaniem decyzji administracyjnej wraz z wymaganą dokumentacją, w tym 10 spraw z uwzględnieniem kryterium dochodowego. Analiza dokumentacji wykazała, że postępowanie w sprawach o świadczenie wychowawcze każdorazowo wszczynano na wniosek, którego wzór określał Załącznik Nr 1 do rozporządzenia Ministra Rodziny Pracy i Polityki Społecznej z 18 lutego 2016 roku w sprawie sposobu i trybu postępowania w sprawach o świadczenie wychowawcze (Dz. U. z 2016, poz. 214) obowiązującego do dnia 31 lipca 2017 roku. Po tej dacie wzór wniosku określony został w 2 pkt 1-8 rozporządzenia Ministra Rodziny Pracy i Polityki Społecznej z dnia 27 lipca 2017 roku w sprawie sposobu i trybu postępowania w sprawach o przyznanie świadczenia wychowawczego zakresu informacji, jakie mają być zawarte we wniosku, zaświadczeniach i oświadczeniach o ustalenie prawa do świadczenia wychowawczego (Dz. U. poz. 1465). Do wniosków o ustalenie prawa do świadczenia wychowawczego na pierwsze dziecko opatrzonych pieczęcią i datą wpływu wnioskujący dołączyli wymagane prawem zaświadczenia, oświadczenia lub inne dokumenty niezbędne do podjęcia decyzji w sprawie ustalenia prawa do świadczenia wychowawczego. W celu weryfikacji poprawności zawartych we wnioskach danych osobowych, potwierdzenia tożsamości wnioskodawców oraz członków ich rodziny korzystano z usługi rejestru PESEL udostępnionej w ramach CSIZS Empatia. Niezależnie od dokumentów dołączonych przez wnioskodawców jednostka kontrolowana samodzielnie pozyskiwała informacje o dochodach, wysokości składek na ubezpieczenie społeczne, wysokości składek na ubezpieczenie zdrowotne i należnych podatkach wnioskodawców i członków ich rodzin za pośrednictwem CSIZS Empatia. Złożone wnioski były rzetelnie analizowane pod względem kryteriów określonych w ww. rozporządzeniach. Dochód rodziny w przeliczeniu na osobę nie przekraczał kwoty, o której mowa w art. 5 ust. 3 ustawy, tj. 800 zł, natomiast w przypadku gdy członkiem rodziny było dziecko niepełnosprawne, zgodnie z art. 5 ust. 4 cyt. ustawy dochód rodziny w przeliczeniu na osobę nie przekraczał kwoty 1200 zł. Świadczenia przyznawano w prawidłowej wysokości 500 zł miesięcznie na dziecko, bądź w wysokości niższej przysługującej za niepełny miesiąc, stosownie do art. 5 ust. 2 cyt. ustawy. W 10 skontrolowanych sprawach, w których wnioskodawcy ubiegali się o przyznanie świadczenia wychowawczego na pierwsze dziecko dochód rodziny stanowiący podstawę do przyznania lub odmowy przyznania prawa do świadczenia wychowawczego został prawidłowo ustalony. W sprawie zakończonej decyzją ostateczną GOPS.4041-ŚW.000175.2017 z 03.10.2017 roku odmówiono przyznania prawa do świadczenia wychowawczego na pierwsze dziecko z uwagi na przekroczenie progu dochodowego, o którym mowa w art. 5 ust. 4 ustawy, tj. 1200 zł. Strona nie wniosła odwołania od tej decyzji. W 5 z 20 skontrolowanych spraw, przyznano świadczenie na krótszy okres z uwagi na urodzenie dziecka 4, ukończenie przez dziecko 18. roku życia - 1, stosowanie do art. 5 ust. 2 ustawy. Były 2 GOPS.-ŚW.4041.000318.2017 z dnia 08.11.2017 r., GOPS-ŚW.4041.000404.2017 r., GOPS-ŚW.4041.000403.2017 z 29.11.2017 r., GOPS.4041.000514.2017 z 04.01.2017 r., GOPS-ŚW.4041.000405.2017 z 29.11.2017 r., GOPS.4041.000480.2016 z 12.10.2016 r., GOPS-ŚW.4041.000310.2017 z 07.11.2017 r., GOPS.4041.000478.2016 z 23.09.2016 r., GOPS-ŚW.4041.000321.2017 z 08.11.2017 r., GOPS-ŚW.4041.000337.2017 z 13.11.2017 r., GOPS- ŚW.4041.000444.2017 z 11.12.2017 r., GOPS.4041.000451/2016 z 11.07.2016 r., GOPS-ŚW.4041.000443.2017 z 11.12.2017 r., GOPS-ŚW.4041.000338.2016 z 20.05.2016 r., GOPS.4041-ŚW.000140.2017 z 02.10.2017 r.,gops.4041.000436.2016 z 04.07.2016 r., GOPS-ŚW.4041.000418.2017 z 04.12.2017 r.,gops.4041.000594.2017 z 06.09.2017 r., GOPS.4041-ŚW.000175.2017 z 09.10.2017 r., GOPS.4041.000307.2016 z 19.05.2016 r.
to sprawy o numerach decyzji GOPS.4041.000594.2017 z 06.09.2017 roku, GOPS- Ś.4041.000321.2017 z 08.11.2017 roku, GOPS.4041/000478/2016 z 23.09.2016 roku, GOPS.4041/000480/2016 z 12.10.2016 roku, GOPS.4041.000514.2017 z 04.01.2017 roku. W rozstrzygnięciach tych decyzji organ nie wskazywał okresu i wysokości świadczenia przysługującego za niepełny miesiąc. Analiza list wypłat świadczeń wykazała jednak, że świadczenia te wypłacono w prawidłowej wysokości. W pozostałych skontrolowanych sprawach wysokość wypłaconych świadczeń wynikała z wydanych w tych sprawach decyzji administracyjnych. W 4 sprawach w przedmiocie przyznania lub odmowy przyznania prawa do świadczenia wychowawczego postępowanie zostało przeprowadzone w terminie miesięcznym określonym w art. 35 3 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego, zaś w przypadku wniosków złożonych w terminie 3 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy stosownie do zapisu art. 49 ust. 1 ustawy, w pozostałych sprawach ustalenie prawa do świadczenia oraz wypłata nastąpiła w terminach określonych w 21 ust. 4,ust. 5, ust.5a, ust. 5b ustawy. Świadczenia wychowawcze wypłacane są raz w miesiącu w terminie do 28 każdego miesiąca, na rachunki bankowe wskazane przez wnioskodawców. Żadna ze skontrolowanych spraw nie dotyczyła przypadku umieszczenia członka rodziny w pieczy zastępczej oraz dziecka pozostającego pod opieką opiekuna prawnego, jak również opieki naprzemiennej obydwojga rodziców rozwiedzionych, żyjących w separacji lub rozłączeniu. Badane decyzje administracyjne w sprawie przyznania lub odmowy przyznania prawa do świadczenia wychowawczego zostały wydane z upoważnienia Wójta Gminy Wiśniew przez Kierownika Ośrodka i były zgodne z art. 107 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2017 r., poz. 1257 z późn. zm.). Decyzje zawierały oznaczenie organu właściwego, oznaczenie strony, datę wydania, podstawę prawną, rozstrzygnięcie, uzasadnienie. W sprawach, w których decyzja uwzględniała w całości żądanie strony, tj. w decyzjach przyznających prawo do świadczenia wychowawczego na wnioskowany okres zgodnie z art. 107 4 Kpa odstąpiono od uzasadnienia decyzji. Decyzje zawierały wzmiankę o odstąpieniu od ich uzasadnienia. Natomiast decyzja odmawiająca przyznania prawa do świadczenia wychowawczego na pierwsze dziecko zawierała uzasadnienie prawne i faktyczne, z którego wynikało uprawnienie dla strony, tj. prawo do świadczenia na kolejne dziecko, a w szczególności wyjaśniało przyczyny odmowy przyznania prawa do świadczenia na pierwsze dziecko spowodowane przekroczeniem progu dochodowego w roku bazowym. Skontrolowane decyzje zawierały również pouczenie o prawie, terminie i sposobie wniesienia odwołania. W decyzjach wydanych po 1 czerwca 2017 roku pouczono strony o prawie określonym w art. 127a Kodeksu postępowania administracyjnego o możliwości oraz skutkach zrzeczenia się prawa do wniesienia odwołania. Poddane kontroli decyzje w przedmiocie przyznania prawa do świadczenia wychowawczego zawierały informację o terminie i sposobie realizacji wypłaty. W pouczeniu decyzji znalazły się również informacje o konieczności zgłaszania przez stronę wszelkich zmian mających wpływ na prawo do świadczenia oraz informacje o możliwości przekazywania należnych świadczeń w całości lub części w formie rzeczowej lub w formie opłacania usług, w przypadku marnotrawienia wypłacanych świadczeń (art. 9 ustawy). W 12 skontrolowanych decyzjach orzekających o przyznaniu prawa do świadczenia wychowawczego, w podstawie prawnej decyzji wskazywano również przepis art. 25 ustawy dotyczący zwrotu nienależnie pobranych świadczeń.
We wszystkich skontrolowanych sprawach decyzje administracyjne doręczone były w lokalu gminy tj. zgodnie z art. 42 2 Kpa. Fakt osobistego odbioru decyzji został potwierdzony podpisem strony wraz z datą na kopii decyzji znajdującej się w aktach sprawy. Za stwierdzone uchybienia odpowiedzialność ponosi Pani jako kierownik Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Wiśniewie oraz pracownik merytoryczny realizujący kontrolowane zagadnienia. Przedstawiając powyższe ustalenia zobowiązuję Panią kierownik do podjęcia następujących działań: 1. W rozstrzygnięciach decyzji w przedmiocie prawa do świadczenia wychowawczego za niepełny miesiąc precyzyjnie i w sposób nie budzący wątpliwości wskazywać okres oraz kwotę przysługującego za ten okres świadczenia, stosownie do art. 5 ust. 2 ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci. 2. W podstawie prawnej decyzji administracyjnych przyznających prawo do świadczenia wychowawczego wskazywać przepisy prawa mające zastosowanie w przedmiotowej sprawie, które odnoszą się bezpośrednio do sytuacji osoby uprawnionej. Informuję, że na podstawie art. 48 ustawy o kontroli w administracji rządowej od wystąpienia pokontrolnego nie przysługują środki odwoławcze. Jednocześnie zobowiązuję Panią do przekazania, w terminie 30 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego, pisemnej informacji o sposobie wykonania zaleceń, albo o innym sposobie usunięcia stwierdzonych nieprawidłowości. Z up. WOJEWODY MAZOWIECKIEGO Anna Karpińska Zastępca Dyrektora Wydziału Polityki Społecznej Do wiadomości: 1. Pan Krzysztof Kryszczuk Wójt Gminy Wiśniew 2. a/a