Dr inż. Aleksander Gwiazda Zarządzanie strategiczne Wykład 4 Decyzje menedżerskie
Plan wykładu Wprowadzenie
Wprowadzenie Pojęcie decyzji Decyzja to świadoma reakcja na sytuacje powstające w trakcie funkcjonowania organizacji. Decyzja jest zatem wynikiem pracy intelektualnej.
Wprowadzenie Uwarunkowania decydowania Do podstawowych uwarunkowań zaliczyć należy: decydowania wiedzę predyspozycje intelektualne
Wprowadzenie Pojęcie sytuacji problemowej Osnową decyzji jest sytuacja problemowa. Sytuacja problemowa to system elementów, do których należą:. obiektywne trudności niejasność niepewność konflikt dążeń konieczność dokonania selekcji
Wprowadzenie Definicja problemu Problem to uświadomiona niewiedza. Jej uświadomienie może zostać określone poprzez umiejętność stawiania pytań problemowych. Jeżeli znana jest odpowiedź na pytanie problemowe to dana kwestia nie może być dłużej określana jako problem.
Wprowadzenie Rodzaje pytań problemowych pytania diagnostyczne (dlaczego tak jest?) pytania prognostyczne (co się zdarzy w przyszłości?) pytania normatywne (jak powinno być?) pytania prakseologiczne (jak sprawnie działać?) pytania efodologiczne (jaki jest system?)
Wprowadzenie Rodzaje pytań problemowych pytania diagnostyczne (dlaczego tak jest?) pytania prognostyczne (co się zdarzy w przyszłości?) pytania normatywne (jak powinno być?) pytania prakseologiczne (jak sprawnie działać?) pytania efodologiczne (jaki jest system?)
Wprowadzenie Ogólne rodzaje problemów problemy ontologiczne problemy aksjologiczne problemy epistemologiczne
Wprowadzenie Problemy ontologiczne abstrakcyjne matematyczne logiczne konkretne
Wprowadzenie Problemy konkretne społeczne przyrodnicze techniczne
Ogólna struktura procesu decyzyjnego Analiza problemu Podejmowanie decyzji Opracowanie procedur zaradczych
Etapy procesu decyzyjnego Definiowanie kryteriów Definiowanie wariantów Ocena kryteriów Ocena wariantów Podejmowanie decyzji
Przykład: wybór dostawcy Zadaniem procesu decyzyjnego jest wybór dostawcy dla przedsiębiorstwa X. Zastosowana metoda ma bazować na ogólnych kryteriach racjonalności i systematyczności. W swojej bazie analitycznej nawiązuje ona do metod badań operacyjnych.
Definiowanie kryteriów Definiowanie kryteriów to etap polegający na określeniu zbioru kryteriów, względem których podejmowana będzie decyzja. Nie można podjąć decyzji bez jakiegokolwiek zbioru kryteriów.
Rodzaje kryteriów Można wyróżnić następujące rodzaje kryteriów (według cech opisujących je relacji): kryteria zdeterminowane kryteria probabilistyczne kryteria rozmyte
Cele kryteriów Cele kryteriów, zgodnie z teoria decyzji, określają charakter dążenia danego kryterium. Może ono dążyć do: maksimum wartości średniej minimum
Przykład: kryteriów wyboru dostawcy K1 - cena jednostkowa (zdeterminowane, minimum) K2 - niezawodność (probabilistyczne, maksimum) K3 - marka dostawcy (rozmyte, maksimum) K4 - czas dostawy (zdeterminowane, minimum)
Definiowanie wariantów Definiowanie wariantów to etap polegający na określaniu wszystkich istotnych cech wariantów decyzyjnych. Na etapie tym prowadzi się między innymi badania rynkowe i literaturowe.
Przykład: definiowanie dostawców W1 dostawca pierwszy W2 dostawca drugi W3 dostawca trzeci W4 dostawca czwarty
Ocena kryteriów Podczas oceny kryteriów ustala się jaki wpływ dane kryterium winno mieć na ostateczny wynik podejmowanej decyzji. W przypadkach prostych można przyjąć, że każde kryterium ma taką samą wagę.
Skala ocen W przypadku wyboru skali ocen istnieje prosta zasada: im mniej wiemy o przedmiocie decyzji tym węższa winna być skala ocen.
Przykład: ocena kryteriów wyboru dostawców K1 K2 K3 K4 Σ Σ n K1 X 1 1 1 3 0,50 K2 0 X 0,5 0 0,5 0,08 K3 0 0,5 X 0,5 1 0,17 K4 0 1 0,5 X 1,5 0,25
Ocena wariantów Ocena wariantów sprowadza proces analizy decyzyjnej to prostych aktów oceny. Na tym etapie oceniane są poszczególne cechy wariantów ze względu na wybrany układ kryteriów
Typy skal ocen Skale ocen dzielą się na: skale porządkowe (np.: 1, 2, 3, 4, 5) skale znormalizowane (np. 0, 0.25, 0.5, 0.75, 1)
Przykład: ocena dostawców K1 K2 K3 K4 O w O wn W1 5 4 2 4 25 0,83 W2 4 5 3 1 19 0,63 W3 3 5 4 4 21,5 0,72 W4 4 4 2 3 20,5 0,68 W id 5 5 5 5 30 1
Podejmowanie decyzji Podejmując decyzje opieramy się na wynikach metod oceny, lecz jej wymiar zależy wyłącznie od oceny sytuacji przez menedżera. Podejmując decyzje należy mieć na uwadze nie tylko sam wynik liczbowy lecz też jego kontekst.
Przykład: wybór dostawcy Bazując na otrzymanych rezultatach należy wybrać dostawcę W1. Jego dodatkowym atrybutem jest to, iż w 83% spełnia wymogi stawiane rozwiązaniu idealnemu.
Podsumowanie 1. Praca menedżera polega na podejmowaniu decyzji aby rozwiązywać problemy organizacji. 2. wspomagają różnorodne metody będące domeną badań operacyjnych i teorii decyzji.
Dziękuję z uwagę