RAPORT O STANIE ZDROWIA MIESZKAŃCÓW WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO 2007

ŚLĄSKIE CENTRUM ZDROWIA PUBLICZNEGO W KATOWICACH - W LIKWIDACJI - OŚRODEK ANALIZ I STATYSTYKI MEDYCZNEJ RAPORT O STANIE ZDROWIA MIESZKAŃCÓW WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO 2007 Katowice 2008 Żyć zdrowiej na Śląsku Bilans statystyczny

ŚLĄSKIE CENTRUM ZDROWIA PUBLICZNEGO - W LIKWIDACJI - W KATOWICACH OŚRODEK ANALIZ I STATYSTYKI MEDYCZNEJ RAPORT O STANIE ZDROWIA MIESZKAŃCÓW WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO 2007 Katowice 2008

ŚLĄSKIE CENTRUM ZDROWIA PUBLICZNEGO - W LIKWIDACJI - W KATOWICACH OŚRODEK ANALIZ I STATYSTYKI MEDYCZNEJ RAPORT O STANIE ZDROWIA MIESZKAŃCÓW WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO 2007 Katowice 2008

Śląskie Centrum Zdrowia Publicznego w Katowicach - w likwidacji - Dyrektor: Ryszard Majer Zastępca Dyrektora: Jolanta Pietrzak Opracowanie autorskie: Mariola Rejdak Kierownik Ośrodka Analiz i Statystyki Medycznej Tablice statystyczne i wykresy przygotowali Pracownicy Ośrodka Analiz i Statystyki Medycznej: Irena Biedal Jadwiga Bretner Monika Chełmińska Elżbieta Grudzińska Ewa Knapik Halina Kosoń Rafał Kucharski Adam Mędrecki Waldemar Sobczyk Rafał Fularski Beata Idkowiak Skład komputerowy: Irena Biedal Przy publikowaniu danych Ośrodek Analiz i Statystyki Medycznej prosimy o podanie źródła. ISBN 83-917827-7-8 Wydawca: Śląskie Centrum Zdrowia Publicznego W likwidacji Ośrodek Analiz i Statystyki Medycznej Ul. Dworcowa 17 40-012 Katowice Powielenie: Gospodarstwo Pomocnicze przy Śląskim Centrum Zdrowia Publicznego ul. Dworcowa 17 40-012 Katowice

OBJAŚNIENIA ZNAKÓW UMOWNYCH Kreska /-/ - zjawisko nie wystąpiło Zero /0/ - zjawisko zaistniało, jednakże w ilościach mniejszych od liczb, które mogły być wyrażone uwidocznionymi w tablicy znakami cyfrowymi Kropka /./ - zupełny brak informacji albo brak informacji wiarygodnych Znak /x/ - wypełnienie pozycji ze względu na układ tablicy jest niecelowe W tym - oznacza, że nie podaje się wszystkich składników sumy

SPIS TREŚCI Wstęp... Komentarz.. Tablice statystyczne (według Spisu Tablic)... Mapy i wykresy (według Spisu Map i Wykresów).... str. I III XVII XIX Kody Resortowe specjalności komórek organizacyjnych... 95 Przyczyny zgonów MSKCH i PZ ICD - 10.... 103 Przyczyny chorobowości hospitalizowanej MSKCH i PZ ICD 10... 104 Choroby zakaźne, zakażenia i zatrucia wyodrębniane w rejestracji zachorowań.. 105

Wstęp RAPORT O STANIE ZDROWIA MIESZKAŃCÓW WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO 2007 jest opracowaniem prezentującym zestaw najistotniejszych danych i informacji, obrazujących stan zdrowia mieszkańców regionu oraz funkcjonowanie wybranych elementów infrastruktury ochrony zdrowia na przestrzeni ostatnich lat. Publikacja zawiera dane w ujęciu tabelarycznym i graficznym Dane prezentowane w publikacji opracowano na podstawie: materiałów własnych, opartych na obowiązującej rocznej sprawozdawczości Ministra Zdrowia gromadzonych i opracowanych w oparciu o badania statystyczne realizowane na podstawie programów badań statystycznych statystyki publicznej, w części: Zdrowie i ochrona zdrowia, a także danych: Głównego Urzędu Statystycznego w Warszawie, Centrum Onkologii Instytutu im. Marii Skłodowskiej Curie w Warszawie, Instytutu Psychiatrii i Neurologii w Warszawie, Instytutu Gruźlicy i Chorób Płuc w Warszawie, Państwowego Zakładu Higieny w Warszawie, Centrum Systemów Informacyjnych Ochrony Zdrowia w Warszawie. Pragnę zwrócić uwagę na fakt, że zakres prezentowanych danych i informacji jest uwarunkowany ich dostępnością w okresie przygotowania publikacji do druku, np. ostatnie dostępne dane o zachorowalności na nowotwory złośliwe dotyczą roku 2005, dane o umieralności według przyczyn roku 2006. I

Przekazując Czytelnikom niniejsze opracowanie, pragnę podziękować wszystkim, którzy przyczynili się do jego powstania, prosząc jednocześnie o przekazywanie uwag i sugestii, pozwalających na dostosowanie treści kolejnych opracowań do potrzeb i oczekiwań odbiorców. Wiedza o zjawiskach zdrowotnych występujących w danej populacji, ich nasileniach i zmianach, a także wiedza o zasobach ochrony zdrowia i poziomie ich wykorzystania jest niezbędna do właściwego zarządzania ochroną zdrowia oraz do kreowania polityki zdrowotnej, a przecież podejmowanie działań w tym zakresie stanowi obowiązek władz publicznych, zarówno administracji rządowej jak i samorządowej. Zdrowie jest najpierwszym dobrem, uroda drugim, a bogactwo trzecim - Platon Mariola Rejdak Ośrodek Analiz i Statystyki Medycznej II

KOMENTARZ STATYSTYCZNY LUDNOŚĆ I RUCH NATURALNY WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO Województwo śląskie zamieszkuje niecałe 4 700 000 ludności (4 654 100 według stanu na dzień 31 XII 2007), stanowi to ok. 12% ludności Polski i jednocześnie jest to województwo o największej gęstości zaludnienia w skali kraju - gęstość zaludnienia średnio w Polsce wynosi 122 na 1 km 2, w województwie śląskim 379. Na przestrzeni ostatnich lat obserwowane jest systematyczne zmniejszanie liczby ludności woj. śląskiego i według prognoz publikowanych przez Główny Urząd Statystyczny liczba ludność w 2030 roku będzie wynosiła niecałe 4 mln (3 952 000). Należy tu zwrócić szczególną uwagę na dynamikę zmniejszania się liczby ludności w wieku 0-19 lat i zwiększania się liczby ludności w pozostałych grupach wiekowych, a zwłaszcza w przedziale wiekowym 60 lat i więcej. Jest to efekt zjawiska zwanego starzeniem się populacji, które w istotny sposób zaznacza się w populacji województwa śląskiego. Zjawisko to będzie miało poważne konsekwencje zarówno ekonomiczne i społeczne, a także będzie wymuszało zmiany organizacji systemu opieki zdrowotnej. W województwie śląskim od początku lat 90-tych odnotowywany jest ujemny przyrost naturalny, oznacza to nadwyżkę liczby zgonów nad liczbą urodzeń w analizowanym okresie, wyraża się to w ujemnych wartościach przyrostu naturalnego. W roku 2007 wartość współczynnika przyrostu naturalnego w woj. śląskim wynosiła 0,8 na 1000 ludności, co oznacza, że nadwyżkę liczby zarejestrowanych zgonów nad urodzeniami, wynoszącą ok. 3800. Należy tu zaznaczyć, że w województwie śląskim, obok województw: łódzkiego, opolskiego i dolnośląskiego, na przestrzeni kilku ostatnich lat odnotowuje się najniższe współczynniki przyrostu naturalnego. III

PRZECIĘTNE TRWANIE ŻYCIA NOWORODKA Przeciętne dalsze trwanie życia noworodka to parametr, stanowiący pewnego rodzaju prognozę dotyczącą długości trwania życia, podstawą tych prognoz są dane o aktualnej sytuacji epidemiologicznej. Długość życia mieszkańców województwa śląskiego, podobnie jak mieszkańców Polski systematycznie się wydłuża, choć statystyczny mieszkaniec województwa żyje nieco krócej niż statystyczny Polak. Noworodek płci męskiej urodzony w 2007 r. w województwie śląskim ma szansę przeżyć 70,7 lat, średnio w skali całego kraju prognozowana długość życia noworodka płci męskiej wynosi 71 lat, noworodek płci żeńskiej urodzony w województwie śląskim ma szansę przeżyć 78.8 lat, średnio w skali kraju 79,7. PRZECIETNE DALSZE TRWANIE ŻYCIA NOWORODKA W POLSCE WEDŁUG WOJEWÓDZTW -2007 ROK Wyszczególnienie męskiej Noworodek płci żeńskiej POLSKA 70,96 79,74 Dolnośląskie 70,42 79,04 Kujawsko-Pomorskie 70,39 79,14 Lubelskie 70,16 80,16 Lubuskie 70,26 78,93 Łódzkie 68,65 78,68 Małopolskie 72,45 80,72 Mazowieckie 71,28 80,44 Opolskie 72,13 80,00 Podkarpackie 72,87 80,90 Podlaskie 71,54 80,88 Pomorskie 71,55 79,59 Śląskie 70,66 78,77 Świętokrzyskie 71,00 80,61 Warmińsko-Mazurskie 69,96 79,66 Wielkopolskie 71,42 79,52 Zachodniopomorskie 70,64 79,24 IV

Źródło: Opracowano na podstawie danych GUS. V

UMIERALNOŚĆ Umieralność mieszkańców województwa śląskiego jest wyższa niż średnio w skali kraju i w roku 2006 wynosiła 990,8 zgonów na każde 100 000 mieszkańców i jest to o ok. 21 zgonów więcej niż średnio w Polsce. Od kilkunastu już lat w województwie śląskim, podobnie jak w skali całego kraju, najczęstszymi przyczynami umieralności są: Choroby układu krążenia, stanowiące ok. 47% wszystkich zgonów Nowotwory ponad 25 % zgonów Zewnętrzne przyczyny zachorowania i zgonu 6,9%, Choroby układu trawiennego 5,2% Choroby układu oddechowego 4,7%. Należy tu również zaznaczyć, że współczynniki umieralności z powodu chorób układu trawiennego oraz układu oddechowego w województwie śląskim są najwyższe lub jedne z najwyższych w rankingach według województw. Dane o zgonach, a zwłaszcza o zgonach według przyczyn są istotnymi elementami ocen stanu zdrowia ludności, ponieważ informują o niedoborach zdrowia tak istotnych, że w konsekwencji stały się przyczyną zgonu oraz są jednocześnie jednymi z najbardziej wiarygodnych źródeł informacji o zdrowiu (a właściwie jego niedoborach). ZGONY W WOJEWÓDZTWIE ŚLĄSKIM WSKAŹNIK STRUKTURY W LATACH 2004-2006 Wybrane przyczyny zgonów Liczby Wskaźnik struktury (%) Liczby Wskaźnik struktury (%) Liczby Wskaźnik struktury (%) OGÓŁEM 45591 100,0 46315 100,0 46336 100,0 Choroby układu krążenia 21997 48,2 21901 47,3 21872 47,2 Nowotwory 11825 25,9 11900 25,7 11899 25,7 Zewnętrzne przyczyny zgonu 3036 6,7 3132 6,8 3186 6,9 Choroby układu oddechowego 2061 4,5 2309 5,0 2156 4,7 Choroby układu trawiennego 2293 5,0 2466 5,3 2398 5,2 VI

UMIERALNOŚĆ NIEMOWLĄT Dane dotyczące umieralności niemowląt, czyli zgonów dzieci do 1 roku życia odniesione do liczby urodzeń żywych, są tzw. syntetycznym wskaźnikiem opisującym nie tylko jakość opieki perinatalnej, ale również warunki zdrowotne społeczeństwa. Umieralność niemowląt w województwie śląskim, podobnie jak w skali całego kraju systematycznie maleje (współczynnik umieralność niemowląt 2000 r. 10,1; 2007 r. 6,7), nie mniej jednak wartości tego współczynnika w woj. śląskim są najwyższe w Polsce i ten trend jest obserwowany niezmiennie na przestrzeni ostatnich lat. Wśród najczęstszych przyczyn zgonów niemowląt należy wskazać na te sklasyfikowane w Międzynarodowej Statystycznej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych (Rewizja 10) jako: Niektóre stany rozpoczynające się w okresie okołoporodowym ok. 47 % zgonów dzieci do 1 roku życia, oraz Wady rozwojowe wrodzone, zniekształcenia i aberracje chromosomowe ok. 32 % zgonów dzieci do 1 roku życia. ZGONY NIEMOWLĄT W POLSCE WEDŁUG WOJEWÓDZTW LATACH 2005-2007 Na 1 000 urodzeń żywych Polska Zachodniopomorskie Dolnośląskie Wielkopolskie Śląskie Małopolskie Pomorskie Lubelskie Kujawsko-pomorskie Lubuskie Podkarpackie Warmińsko-mazurskie Świętokrzyskie Podlaskie Mazowieckie Łódzkie Opolskie 0 2 4 6 8 VII 2005 2006 2007

PERSONEL SŁUŻBY ZDROWIA W województwie śląskim w jednostkach udzielających świadczeń medycznych jest zatrudnionych - według stanu na dzień 31 XII 2007 r. - ponad 10 000 lekarzy, w tym ponad 8 500 lekarzy specjalistów, ponad 1500 lekarzy dentystów oraz ponad 27 500 pielęgniarek i położnych. Na 10 000 mieszkańców województwa śląskiego przypada: ok. 22 lekarzy ponad 3 lekarzy dentystów ok. 54 pielęgniarki ponad 5 położnych Zróżnicowanie zatrudnienia lekarzy i pielęgniarek w poszczególnych województwach prezentują niżej zamieszczone tabele. Zatrudnienie lekarzy w jednostkach cywilnej służby zdrowia - na 10 000 ludności Rankingi Województwa 2004 Województwa 2005 Województwa 2006 Polska 21,8 Polska 19,9 Polska 20,3 Mazowieckie 25,2 Łódzkie 23,7 Łódzkie 23,8 Śląskie 23,8 Mazowieckie 22,5 Mazowieckie 22,8 Małopolskie 23,5 Podlaskie 22,5 Podlaskie 22,3 Łódzkie 23,3 Lubelskie 21,2 Małopolskie 22,1 Pomorskie 23,2 Małopolskie 20,8 Śląskie 22,0 Podlaskie 23,0 Śląskie 20,8 Lubelskie 20,6 Zachodniopomorskie 22,9 Dolnośląskie 20,0 Świętokrzyskie 20,3 Dolnośląskie 21,8 Świętokrzyskie 19,9 Dolnośląskie 19,8 Lubelskie 21,5 Zachodniopomorskie 19,5 Zachodniopomorskie 19,7 Wielkopolskie 20,6 Pomorskie 18,7 Pomorskie 19,5 Świętokrzyskie 19,8 Podkarpackie 18,5 Kujawsko -pomorskie 18,4 Kujawsko -pomorskie 18,4 Kujawsko -pomorskie 17,5 Podkarpackie 18,4 Lubuskie 17,9 Lubuskie 17,5 Lubuskie 17,2 Podkarpackie 17,5 Wielkopolskie 16,8 Wielkopolskie 16,5 Opolskie 17,1 Opolskie 15,6 Warmińsko -mazurskie 16,2 Warmińsko -mazurskie 15,5 Warmińsko -mazurskie 15,3 Opolskie 16,2 Zatrudnienie pielęgniarek w jednostkach cywilnej służby zdrowia - na 10 000 ludności Rankingi Województwa 2004 Województwa 2005 Województwa 2006 Polska 46,5 Polska 46,9 Polska 46,9 Śląskie 53,6 Śląskie 53,7 Śląskie 53,8 Lubelskie 52,2 Lubelskie 52,4 Lubelskie 52,1 Podlaskie 48,5 Świętokrzyskie 49,7 Świętokrzyskie 50,3 Świętokrzyskie 48,3 Podlaskie 49,4 Podkarpackie 49,6 Dolnośląskie 48,1 Dolnośląskie 48,8 Dolnośląskie 48,8 Małopolskie 47,8 Podkarpackie 48,6 Podlaskie 48,3 Mazowieckie 47,1 Małopolskie 47,3 Małopolskie 47,1 Łódzkie 46,3 Mazowieckie 46,9 Mazowieckie 46,5 Podkarpackie 45,2 Lubuskie 46,3 Łódzkie 46,1 Lubuskie 45,1 Łódzkie 46,2 Lubuskie 46,0 Kujawsko -pomorskie 44,9 Kujawsko -pomorskie 44,8 Kujawsko -pomorskie 44,4 Zachodniopomorskie 43,0 Pomorskie 42,0 Opolskie 42,5 Pomorskie 41,9 Zachodniopomorskie 41,6 Pomorskie 42,2 Wielkopolskie 40,2 Wielkopolskie 41,3 Zachodniopomorskie 41,6 Opolskie 39,7 Opolskie 40,5 Warmińsko -mazurskie 41,5 Warmińsko -mazurskie 39,2 Warmińsko -mazurskie 39,5 Wielkopolskie 41,0 VIII

Spośród lekarzy specjalistów najliczniejszą grupę stanowią lekarze posiadający specjalizację w zakresie: chorób wewnętrznych (ok. 19 %) chirurgii (ponad 12%) pediatrii (ponad 9%) ginekologii i położnictwa (ponad 7%) Zróżnicowanie zatrudnienia lekarzy specjalistów w poszczególnych województwach prezentuje tabela: Zatrudnienie lekarzy specjalistów w cywilnej służbie zdrowia - na 10 000 ludności Rankingi Wyszczególnienie 2004 Wyszczególnienie 2005 Wyszczególnienie 2006 POLSKA 18,5 POLSKA 16,7 POLSKA 16,6 Zachodniopomorskie 21,5 Łódzkie 20,2 Łódzkie 20,3 Śląskie 20,7 Lubelskie 18,5 Śląskie 18,1 Łódzkie 20,3 Mazowieckie 18,0 Lubelskie 17,9 Mazowieckie 19,8 Śląskie 17,9 Mazowieckie 17,8 Lubelskie 19,2 Podlaskie 17,8 Podlaskie 17,7 Małopolskie 18,8 Dolnośląskie 17,2 Małopolskie 17,5 Pomorskie 18,6 Świętokrzyskie 16,9 Świętokrzyskie 17,2 Podlaskie 18,2 Małopolskie 16,6 Zachodniopomorskie 16,3 Dolnośląskie 17,7 Zachodniopomorskie 15,9 Dolnośląskie 16,1 Wielkopolskie 17,3 Podkarpackie 15,6 Podkarpackie 15,9 Świętokrzyskie 17,2 Lubuskie 15,2 Pomorskie 15,3 Lubuskie 16,6 Pomorskie 14,7 Kujawsko-Pomorskie 14,9 Kujawsko-Pomorskie 16,5 Kujawsko-Pomorskie 14,6 Lubuskie 14,9 Podkarpackie 15,8 Wielkopolskie 14,3 Opolskie 14,1 Opolskie 15,2 Opolskie 13,7 Warmińsko- Mazurskie 14,0 Warmińsko- Mazurskie Warmińsko- Mazurskie 13,7 13,2 Wielkopolskie 13,4 IX

STAN ZDROWIA DZIECI I MŁODZIEŻY W populacji dzieci i młodzieży do 18 roku życia w województwie śląskim w placówkach ambulatoryjnej podstawowej opieki zdrowotnej lekarze najczęściej diagnozowali następujące schorzenia: zniekształcenia kręgosłupa ok. 59 000 osób (na 10 000 osób do 18 roku życia schorzenie to zostało zdiagnozowane u ok. 600 osób); zaburzenia refrakcji i akomodacji oka ponad 41 000 osób (ponad 400 osób na 10 000 ludności w grupie wiekowej: 0-18 lat); alergie, w tym dychawica oskrzelowa ok. 21 600 osób (ponad 200 osób na 10 000 ludności w ww. grupie wiekowej), alergie skórne - ok. 11799 osób (ponad 120 na 10 000 ludności w wieku do 18 r.ż.) i alergie pokarmowe ok. 10 500 osób (blisko 110 osób do 18 r.ż.). Należy również zwrócić uwagę na rosnący z roku na rok problem związany z otyłością dzieci i młodzieży otyłość rozpoznana przez lekarzy dotyczy blisko 14 000 osób, co stanowi ponad 146 osób w grupie 10 000 dzieci i młodzieży w woj. śląskim. Analizując problemy zdrowotne dzieci i młodzieży w województwie śląskim należy ze szczególną mocą zaznaczyć, że aż u około 5000 osób w wieku do 18 roku życia lekarze podstawowej opieki zdrowotnej rozpoznają schorzenia związane z niedożywieniem (ok. 52 osoby na każde 10 000 ludności w wieku 0-18 lat), co więcej w roku 2006 w szpitalach woj. śląskiego aż 85 osób, a w 2007 roku - 67 osób w tym wieku było hospitalizowanych z powodu schorzeń związanych z niedożywieniem! STAN ZDROWIA OSÓB POWYŻEJ 19 ROKU ŻYCIA Najczęściej diagnozowane problemy zdrowotne w ambulatoryjnej podstawowej opiece zdrowotnej chorób u osób powyżej 19 roku życia to: choroby układu krążenia (w tym choroba nadciśnieniowa oraz niedokrwienna choroba serca), diagnozowane u ponad 460 000 osób (1255 osób na 10 000 ludności powyżej 19 roku życia); choroby układu mięśniowo-kostnego i tkanki łącznej schorzenia stwierdzono u ok. 140 000 osób (ponad 380 osób na 10 000 ludności powyżej 19 roku życia); cukrzyca - u blisko 120 000 osób (ok. 325 osób na 10 000 ludności powyżej 19 roku życia); przewlekłe choroby układu trawiennego zdiagnozowane u ok. 100 000 osób (ok. 288 osób na 10 000 ludności w ww. przedziale wiekowym). X

AMBULATORYJNA SPECJALISTYCZNA OPIEKA ZDROWOTNA W poradniach specjalistycznych - z wyjątkiem poradni zdrowia psychicznych i poradni związanych z leczeniem uzależnień - zlokalizowanych na terenie województwa śląskiego udzielono w 2007 roku ponad 12 700 000 porad (na 1 mieszkańca województwa śląskiego wynosiło to niespełna 3 porady w ciągu roku), w poradniach stomatologicznych ( w tym również protetycznych, ortodontycznych i chirurgii stomatologicznej) udzielono ponad 3 160 000 ( w przeliczeniu na 1 mieszkańca stanowiło to niespełna 1 poradę w ciągu roku). Zmiany następujące w ostatnich latach w zakresie liczby udzielonych porad obrazuje niżej zamieszczony wykres. 3,0 AMBULATORYJNA SPECJALISTYCZNA OPIEKA ZDROWOWTNA W WOJ. ŚLĄSKIM. LICZBA PORAD NA 1 MIESZKAŃCA Liczba porad na 1 mieszkańca 2,5 2,0 1,5 1,0 0,5 2,4 0,6 2,7 0,8 2,5 2,8 2,8 0,6 0,7 0,7 2,9 0,6 2,7 0,7 0,0 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 Lata Poradnie specjalistyczne razem Stomatologiczne -razem STACJONARNA OPIEKA ZDROWOTNA Zasoby stacjonarnej opieki zdrowotnej w województwie śląskim (stan w dniu 31 XII 2007) to: 115 szpitali ogólnych, w których na pacjentów czeka 26 218 łóżek, 54 zakłady opieki długoterminowej i 3078 miejsc, 19 zakładów opieki psychiatrycznej z 3233 łóżkami. W przeliczeniu na 10 000 ludności wskaźnik zaopatrzenia w łóżka wynosi odpowiednio: XI

w szpitalach ogólnych 56,3 w zakładach opieki długoterminowej 6,6 w zakładach opieki psychiatrycznej 6,9 Należy tu zaznaczyć, że wskaźnik zaopatrzenia ludności w łóżka szpitalne w skali kraju jest najwyższy w naszym województwie w skali kraju. Wśród najistotniejszych trendów dotyczących funkcjonowania stacjonarnej opieki zdrowotnej w regionie w ostatnich latach należy wymienić: systematyczne zmniejszanie liczby łóżek, skracanie średniego czasu pobytu pacjenta i zwiększanie SZPITALE OGÓLNE. ŁÓŻKA NA 10 000 LUDNOŚCI POLSKA Śląskie b Łódzkie Lubelskie Podlaskie Dolnośląskie Zachodniopomorskie Wielkopolskie Mazow ieckie Świętokrzyskie Podkarpackie Kujaw sko-pomorskie Małopolskie Lubuskie Warmińsko-mazurskie Opolskie Pomorskie 0 20 40 60 2004 2005 2006 wartości wskaźników przelotowości (liczba leczonych na 1 łóżko w ciągu roku), wysokie wskaźniki średniego wykorzystania łóżek, oscylujące w granicach 70 %. Wśród najczęstszych przyczyn hospitalizacji mieszkańców Śląska dominowały następujące schorzenia: choroby układu krążenia (18,1% wszystkich hospitalizacji) nowotwory (14,6 %) choroby układu moczowo-płciowego (9,4%) choroby układu trawiennego (8,3%). XII

CHOROBY ZAKAŹNE Istotne z punktu widzenia zdrowia publicznego są w epidemiologii wskaźniki opisujące stan w zakresie chorób zakaźnych. Gruźlica Spośród chorób zakaźnych, wciąż ważnym problemem zdrowotnym w województwie śląskim jest gruźlica. Zapadalność na tę chorobę stale maleje, w 2000 r. wskaźnik zapadalności liczony na 100 000 ludności wynosił 35,4, (1722 osoby) a w roku 2007 23,9 (1114 osób). W województwie śląskim na przestrzeni ostatnich lat odnotowuje się natomiast najwyższą w skali kraju umieralność z powodu gruźlicy. UMIERALNOŚĆ NA GRUŹLICĘ W LATACH 2004-2006. Na 100 000 ludności Polska Śląskie Łódzkie Świętokrzyskie Lubelskie Podlaskie Mazow ieckie Dolnośląskie Warmińsko-mazurskie Kujaw sko - pomorskie Pomorskie 2004 2005 2006 Podkarpackie Lubuskie Zachodniopomorskie Opolskie Wielkopolskie Małopolskie 0 1 2 3 4 XIII

Inne choroby zakaźne Wśród chorób zakaźnych największą bezwzględną liczbę zdarzeń w województwie śląskim w latach 2006-2007 odnotowano w przypadku następujących chorób: ospa wietrzna różyczka biegunki u dzieci do lat 2 szkarlatyna świerzb bakteryjne zatrucia pokarmowe salmonellozy świnka Pozytywnym zjawiskiem w zakresie chorób zakaźnych jest systematyczny spadek zachorowalności na wirusowe zapalenie wątroby w województwie śląskim. ZACHOROWANIA NA WIRUSOWE ZAPALENIE WĄTROBY: OGÓŁEM W POLSCE I W WOJEWÓDZTWIE ŚLĄSKIM Wskaźniki na 100 000 ludności 18 16 15,4 Zapadalność 14 12 10 8 6 13,9 13,4 10,8 11,6 9,7 12,5 12,5 11,1 10,1 11,4 11,2 6,6 5,2 10,7 4 2 0 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 Lata POLSKA WOJ. ŚLĄSKIE XIV

ZACHOROWANIA NA WIRUSOWE ZAPALENIE WĄTROWY: OGÓŁEM W POLSCE WEDŁUG WOJEWÓDZTW W LATACH 2005-2006 Wskaźniki na 100 000 ludności POLSKA Dolnośląskie Kujawsko-pomorskie Lubelskie Lubuskie Łódzkie Małopolskie Mazowieckie Opolskie Podkarpackie Podlaskie Pomorskie Śląskie Świętokrzyskie Warmińsko-mazurskie Wielkopolskie Zachodniopomorskie 4,6 4,6 5,3 4,8 5,4 5,4 6,2 5,0 6,0 7,6 8,0 8,0 12,5 12,5 10,5 11,3 9,4 11,2 11,2 11,4 11,5 18,4 19,7 19,9 16,4 17,0 15,4 14,6 17,9 19,8 17,3 21,6 23,9 23,6 0,0 5,0 10,0 15,0 20,0 25,0 30,0 Zapadalność 2005 2006 ZACHOROWANIA NA NOWOTWORY ZŁOŚLIWE Źródłem danych o zachorowaniach na nowotwory złośliwe jest Krajowy Rejestr Nowotworów, do którego spływają dane z poszczególnych rejestrów regionalnych. Ostatnie dostępne dane o zachorowalności na nowotwory to dane za rok 2005. Zarówno populacja Polski, jak i województwa śląskiego to populacje o średniej zachorowalności i wysokiej umieralności z powodu nowotworów. W województwie śląskim rocznie rejestruje się ponad 15 000 nowych przypadków zachorowań na nowotwory złośliwe XV

(współczynnik na 100 000 ludności w 2005 r. 338,6) i ponad 11 000 zgonów (współczynnik na 100 000 ludności w 2005 r. 247,7). Najczęstsze zachorowania na nowotwory u kobiet według umiejscowień narządowych to: sutek (22% wszystkich zachorowań) oskrzela i płuca (7,3%) skóra (6,8%) trzon macicy (6,7%) jelito grubego (6,2%) jajnik (6%) szyjka macicy (5,2%) U mężczyzn dominują zachorowania na nowotwory: oskrzeli i płuc (22,8%) gruczołu krokowego (11,7%) skóry (6,7%) pęcherza moczowego (6,4%) jelita grubego (6,2%) LECZENI W JEDNOSTKACH LECZNICTWA AMBULATORYJNEGO DLA OSÓB Z ZABURZENIAMI PSYCHICZNYMI, UZALEŻNIONYCH OD ALKOHOLU I INNYCH SUBSTANCJI PSYCHOAKTYWNYCH W województwie śląskim pod opieką placówek ambulatoryjnej opieki zdrowotnej dla osób z zaburzeniami psychicznymi, w tym w placówek leczenia uzależnień pozostaje ponad 180 000 osób, w przeliczeniu na każde 100 000 ludności stanowi to ok. 3880 osób, w tym nowozarejestrowanych ponad 50 000 (1080 osób na 100 000 ludności). Liczba leczonych na przestrzeni lat 2000-2007 wzrosła o ok. 63 500 Wśród leczonych z zaburzeniami psychicznymi najczęstsze rozpoznania dotyczą: zaburzeń nerwicowych związanych ze stresem i somatoformicznych diagnozowanych u blisko 30% leczonych, a w dalszej kolejności: schizofrenii - diagnozowanej u ok. 12% leczonych, organicznych zaburzeń psychotycznych u ok. 10 % leczonych, epizodów afektywnych u ok. 9% leczonych. XVI

Liczba osób leczonych z powodu używania alkoholu na przestrzeni lat 2000-2007 wzrosła o blisko 8000. OSOBY NIEPEŁNOSPRAWNE Źródłem danych o osobach niepełnosprawnych są dane opracowane przez Główny Urząd Statystyczny na podstawie wyników Narodowego Spisu Powszechnego 2002. Województwo śląskie zamieszkuje ponad 560 000 osób niepełnosprawnych, z tego ponad 122 000 to osoby niepełnosprawne tylko biologicznie i 438 000 niepełnosprawnych prawnie. Średnio ok. 118 osób na 1000 ludności woj. śląskiego to osoby niepełnosprawne. OSOBY NIEPEŁNOSPRAWNE WEDŁUG WIEKU W WOJ. ŚLĄSKIM - 2002 R. Na 100 000 ludności 400 395 350 300 250 270 296 200 180 150 118 100 50 21 27 31 70 63 0 Ogółem 0-15 16-24 25-34 35-44 45-54 55-64 65-74 75 lat i więcej nieustalony XVII

SPIS TABLIC Województwo śląskie ważniejsze dane (2000, 2005-2007) 1 Ludność województwa śląskiego (2000,2005 2007)... 2 Prognoza ludności w województwie śląskim w latach 2010 2030.. 2 Ludność według powiatów i płci w woj. śląskim w 2007 r. Stan w dniu 31 XII.. 3 Struktura ludności województwa śląskiego według wieku (2000, 2005 2007). 5 Ruch naturalny ludności województwa śląskiego (2000, 2005 2007)....... 5 Przeciętne dalsze trwanie życia noworodka (e o ) w województwie śląskim (2000, 2005 2007). 9 Zgony według wieku i płci w województwie śląskim (2000, 2003 2005) A. liczby bezwzględne.... B. wskaźnik struktury..... Zgony według przyczyn w województwie śląskim (2005-2006).... 12 Zgony niemowląt w województwie śląskim (2000, 2005 2007)..... 16 Zgony niemowląt według przyczyn w województwie śląskim (2000, 2005-2006)... 18 Personel służby zdrowia w województwie śląskim (2000, 2005 2007).. 20 Lekarze specjaliści w województwie śląskim (2000, 2005 2007)... 23 Dane o stanie zdrowia dzieci i młodzieży w wieku 0 18 lat będących pod opieką lekarza podstawowej opieki zdrowotnej Współczynnik na 10 000 ludności (2006-2007)..... 25 Stan zdrowia osób w wieku 19 lat i więcej objętych opieką w podstawowej opiece zdrowotnej w województwie śląskim. Współczynniki na 10 000 ludności (2006-2007)..... 27 Ambulatoryjna specjalistyczna opieka zdrowotna w województwie śląskim. Liczba udzielonych porad w ciągu roku (2006-2007)..... 29 Stacjonarna opieka zdrowotna w województwie śląskim wybrane dane (2000, 2006-2007).... 35 Stacjonarna opieka psychiatryczna w województwie śląskim wybrane dane (2000, 2006-2007).... 36 Szpitale ogólne. Łóżka według oddziałów w województwie śląskim (2000, 2006-2007)..... 38 Zakłady psychiatrycznej opieki stacjonarnej. Łóżka według oddziałów w województwie śląskim (2000, 2006-2007).... 41 Mieszkańcy województwa śląskiego hospitalizowani według rozpoznania zasadniczego w szpitalach województwa śląskiego w latach 2006 2007..... 44 Zachorowania na niektóre choroby zakaźne w województwie śląskim (2006-2007)..... 46 Gruźlica w województwie śląskim. Charakterystyka sytuacji epidemiologicznej (2000, 2005-2007).. 49 Zachorowania na nowotwory złośliwe w województwie śląskim (2000, 2003-2005)......... 50 Zachorowania na najczęstsze nowotwory złośliwe w województwie śląskim. Wskaźnik struktury (2004-2005) 52 Chorzy leczeni w jednostkach lecznictwa ambulatoryjnego dla osób z zaburzeniami psychicznymi w województwie śląskim (2000, 2006 2007). 54 Osoby niepełnosprawne według kategorii niepełnosprawności w województwie śląskim (2002) 58 str. 10 10 XVIII

Osoby niepełnosprawne według kategorii niepełnosprawności w województwie śląskim (1996, 2002).... 58 Osoby niepełnosprawne według wieku w województwie śląskim (2002).... 59 Ludność i gęstość zaludnienia w Polsce według województw w latach 2005-2007 Stan w dniu 31 XII 61 Struktura ludności według grup ekonomicznych w procentach (%) W Polsce według województw w latach 2005-2007 63 Przyrost naturalny w Polsce według województw w latach 2005-2007... 65 Zgony według wybranych przyczyn w Polsce według województw 2004. 67 Zgony według wybranych przyczyn w Polsce według województw 2005. 68 Zgony według wybranych przyczyn w Polsce według województw 2006 69 Zgony niemowląt w Polsce według województw latach 2005-2007. 75 Przeciętne dalsze trwanie życia noworodka w Polsce według województw w latach 2005-2007... 77 Zatrudnienie pracowników medycznych cywilnej służby zdrowia w Polsce według województw Stan w dniu 31 XII w latach 2004 2006. 79 Zatrudnienie lekarzy specjalistów w Polsce według województw Stan w dniu 31 XII. 84 Zachorowania na nowotwory złośliwe (C00-D09) w Polsce według województw w latach 2003 2005.. 85 Zgony na nowotwory złośliwe (C00-C97) w Polsce według województw w latach 2003, 2004, 2005..... 87 Zapadalność na gruźlicę wszystkich postaci w latach 2005-2007 w Polsce według województw. 89 Zgony z powodu gruźlicy wszystkich postaci w latach 2004-2006 w Polsce według województw 91 Szpitale ogólne. Łóżka w Polsce według województw. 93 XIX

Spis map i wykresów Województwo śląskie podział administracyjny... 1 Struktura demograficzna ludności woj. śląskiego według wieku w 2007 roku 6 Przyrost naturalny w woj. śląskim w 2007 roku. Współczynnik na 1000 ludności..... 8 Przeciętne dalsze trwanie życia noworodka (e o ) w woj. śląskim według płci.. 9 Zgony ogółem w woj. śląskim w 2006 roku na 100 000 ludności.... 11 Zgony z powodu nowotworów (C00 D48) w woj. śląskim w 2006 roku. Na 100 000 ludności. 13 Zgony z powodu chorób układu krążenia (I00 I99) w woj. śląskim w 2006r. Na 100 000 ludności... 14 Zgony z powodu zewnętrznych przyczyn zachorowania i zgonu (V01 Y98) w woj. śląskim w 2006 r. na 100 000 ludności..... 15 Zgony niemowląt w woj. śląskim według charakteru miejscowości Na 1000 urodzeń żywych....... 16 Zgony niemowląt według powiatów na 1000 urodzeń żywych w woj. śląskim.. 17 Zgony niemowląt według wybranych przyczyn na 10 000 urodzeń żywych... 19 Personel służby zdrowia zatrudniony w woj. śląskim w latach 2006 2007. Lekarze na 10 000 ludności... 21 Personel służby zdrowia zatrudniony w woj. śląskim w latach 2006 2007. Pielęgniarki na 10 000 ludności...... 22 Lekarze specjaliści w woj. śląskim w 2007 r. wskaźnik struktury ( w %). 23 Lekarze według niektórych specjalności w woj. śląskim w latach 2006 2007. Wskaźnik na 10 000 ludności..... 24 Dane o stanie zdrowia dzieci i młodzieży w wieku 0 18 lat będących pod opieką lekarza podstawowej opieki zdrowotnej (rodzinnego). Współczynniki na 10 000 ludności..... 26 Osoby w wieku 19 lat i więcej pozostające pod opieką lekarza POZ (rodzinnego) według rozpoznania w woj. śląskim Współczynniki na 10 000 ludności..... 28 Liczba udzielonych porad w ambulatoryjnej opiece zdrowotnej w woj. śląskim w 2007 r. Poradnie: chorób wewnętrznych razem (1000 1180). Wskaźnik na 10 000 ludności.... 30 Liczba udzielonych porad w ambulatoryjnej opiece zdrowotnej w woj. śląskim w 2007 r. Poradnie: inne specjalności zachowawcze razem (1200-1370) Wskaźnik na 10 000 ludności.. 31 Liczba udzielonych porad w ambulatoryjnej opiece zdrowotnej w woj. śląskim w 2007 r. Poradnie: opieka nad matką i dzieckiem razem (1401-1474) Wskaźnik na 10 000 ludności.. 32 Liczba udzielonych porad w ambulatoryjnej opiece zdrowotnej w woj. śląskim w 2007 r. Poradnie: zabiegowe razem (1500 1658) Wskaźnik na 10 000 ludności... 33 Liczba udzielonych porad w ambulatoryjnej opiece zdrowotnej w woj. śląskim w 2007 r. Poradnie: stomatologiczne razem (1800 1840) Wskaźnik na 10 000 ludności.. 34 Szpitale ogólne. Łóżka ogółem. Wskaźnik łóżek ogółem Na 10 000 ludności w 2007 roku...... 37 Struktura łóżek w szpitalach ogólnych w województwie śląskim (odsetki) w 2007 roku... 40 Zakłady psychiatrycznej opieki stacjonarnej. Łóżka według oddziałów w woj. śląskim na10 000ludności... 42 Struktura łóżek w zakładach psychiatrycznych w woj. śląskim (odsetki) w 2007 roku.. 43 str. XX

Mieszkańcy woj. śląskiego hospitalizowani w szpitalach woj. śląskiego. Współczynnik na 10 000 ludności...... 45 Zachorowania na niektóre choroby zakaźne w województwie śląskim w 2007 roku. Wirusowe zapalenie wątroby (B15 B19) 48 Zachorowania na nowotwory złośliwe w woj. śląskim Na 100 000 ludności..... 50 Zachorowania na nowotwory złośliwe. Ogółem. Według powiatów w 2005 r. Na 100 000 ludności... 51 Zarejestrowane zachorowania na najczęstsze nowotwory złośliwe w woj. śląskim w 2005r. Wskaźnik struktury......... 53 Chorzy leczeni w jednostkach lecznictwa ambulatoryjnego dla osób z zaburzeniami psychicznymi w województwie śląskim w 2007 roku (odsetki).. 56 Chorzy leczeni po raz pierwszy w jednostkach lecznictwa ambulatoryjnego dla osób z zaburzeniami psychicznymi według powiatów. Na 10 000 ludności w 2007 roku.... 57 Osoby niepełnosprawne według wieku w woj. śląskim w 2002 r. Na 1000 ludności w danej grupie wieku....... 59 Gęstość zaludnienia w Polsce według województw w latach 2005-2007... 62 Struktura ludności według grup ekonomicznych w procentach (%) w Polsce według województw w latach 2005-2007. 64 Przyrost naturalny w Polsce według województw w latach 2005-2007 Współczynniki na 1000 ludności 66 Zgony według wybranych przyczyn w Polsce według województw 2004-2006 nowotwory (C00-D48) Na 100 000 ludności 70 Zgony według wybranych przyczyn w Polsce według województw 2004-2006 choroby układu krążenia (I00-I99) Na 100 000 ludności 71 Zgony według wybranych przyczyn w Polsce według województw 2004-2006 choroby układu oddechowego (J00-J98) Na 100 000 ludności 72 Zgony według wybranych przyczyn w Polsce według województw 2004-2006 choroby układu trawiennego (k00-k92) Na 100 000 ludności 73 Zgony według wybranych przyczyn w Polsce według województw 2004-2006 zewnętrzne przyczyny zachorowania i zgonu (V01-Y89) Na 100 000 ludności 74 Zgony niemowląt w Polsce według województw latach 2005-2007 Na 1 000 urodzeń żywych.. 76 Przeciętne dalsze trwanie życia noworodka w Polsce według województw w latach 2005-2007 78 Zatrudnienie pracowników medycznych cywilnej służby zdrowia w Polsce według województw 80 Lekarze i lekarze specjaliści 2004. Zatrudnienie pracowników medycznych cywilnej służby zdrowia w Polsce według województw Lekarze i lekarze specjaliści 2005. 81 Zatrudnienie pracowników medycznych cywilnej służby zdrowia w Polsce według województw Lekarze i lekarze specjaliści 2006. 82 Zatrudnienie pracowników medycznych cywilnej służby zdrowia w Polsce według województw Pielęgniarki 83 Zachorowania na nowotwory złośliwe (C00-D09) w Polsce według województw w latach 2003 2005 Wskaźniki na 100 000 ludności. 86 Zgony na nowotwory złośliwe (C00-C97)w Polsce według województw w latach 2003, 2004, 2005 Wskaźniki na 100 000 ludności. 88 Zapadalność na gruźlicę wszystkich postaci w latach 2005-2007 w Polsce według województw Współczynniki na 100 000 ludności.. 90 Zgony z powodu gruźlicy wszystkich postaci w latach 2004-2006 w Polsce według województw Współczynniki na 100 000 ludności.. 92 Szpitale ogólne. Łóżka w Polsce według województw Wskaźnik łóżek na 10 000 ludności... 94 XXI

WOJEWÓDZTWO ŚLĄSKIE WAŻNIEJSZE DANE Wyszczególnienie 2000 2005 2006 2007 Gęstość zaludnienia na 1km 2 386 a 380 379 377 Poziom bezrobocia w % 12,9 15,5 12,7 9,3 Produkt krajowy brutto PKB na 1 mieszkańca 20963 27792 * * a do przeliczeń przyjęto powierzchnię zgodnie z podziałem administracyjnym obowiązującym w dniu 31 XII 2002 r. Źródło: Opracowano na podstawie danych GUS WOJEWÓDZTWO ŚLĄSKIE PODZIAŁ ADMINISTRACYJNY STAN W DNIU 31 XII 2007 ROK 7 21 5 8 10 16 14 6 23 1928 35 31 20 29 1 32 22 12 15 13 30 36 24 4 9 11 26 27 25 34 3 18 2 17 powiaty miasta na prawach powiatu 1 Będziński 18 Bielsko-Biała 2 Bielski 19 Bytom 3 Bieruńsko-Lędziński 20 Chorzów 4 Cieszyński 21 Częstochowa 5 Częstochowski 22 Dąbrowa Górnicza 6 Gliwicki 23 Gliwice 7 Kłobucki 24 Jastrzębie Zdrój 8 Lubliniecki 25 Jaworzno 9 Mikołowski 26 Katowice 10 Myszkowski 27 Mysłowice 11 Pszczyński 28 Piekary Śląskie 12 Raciborski 29 Ruda Śląska 13 Rybnicki 30 Rybnik 14 Tarnogórski 31 Siemianowice Śląskie 15 Wodzisławski 32 Sosnowiec 16 Zawierciański 33 Świętochłowice 17 Żywiecki 34 Tychy 35 Zabrze 36 Żory 1

LUDNOŚĆ WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO Lata Ogółem Mężczyźni Kobiety Miasta Wieś w tysiącach Na 100 mężczyzn przypada kobiet Udział ludności miejskiej w % Ludność na 1 km 2 2000 4765,7 2309,2 2456,5 3776,2 989,4 106,4 79,2 388 2005 4685,8 2263,8 2422,0 3685,3 1000,5 107,0 78,6 380 2006 4669,1 2253,8 2415,3 3666,1 1003,0 107,2 78,5 379 2007 4654,1 2244,9 2409,2 3647,2 1006,9 107,3 78,4 377,3 Źródło: Opracowano na podstawie danych GUS. PROGNOZA LUDNOŚCI W WOJEWÓDZTWIE ŚLĄSKIM W LATACH 2010 2030 Wyszczególnienie 2010 2020 2030 w tysiącach OGÓŁEM 4574,2 4312,7 3952,4 0-17 lat 746,0 638,3 534,0 18-59 lat 3013,9 2611,0 2260,6 60 lat i więcej 814,3 1063,4 1157,8 Źródło: Opracowano na podstawie danych GUS za 2007 rok. 2

LUDNOŚĆ WEDŁUG POWIATÓW I PŁCI W WOJ. ŚLĄSKIM W 2007r. Stan w dniu 31 XII Województwa Ogółem Mężczyźni Kobiety Miasta Wieś Razem Mężczyźni Kobiety Razem Mężczyźni Kobiety Śląskie 4654115 2244944 2409171 3647193 1750869 1896324 1006922 494075 512847 Bielsko-Biała 175690 82851 92839 175690 82851 92839 - - - Bytom 184765 89279 95486 184765 89279 95486 - - - Chorzów 113678 54146 59532 113678 54146 59532 - - - Częstochowa 242300 113904 128396 242300 113904 128396 - - - Dąbrowa Górnicza 128795 62084 66711 128795 62084 66711 - - - Gliwice 197393 95178 102215 197393 95178 102215 - - - Jastrzębie-Zdrój 93939 46286 47653 93939 46286 47653 - - - Jaworzno 95520 46300 49220 95520 46300 49220 - - - Katowice 312201 147643 164558 312201 147643 164558 - - - Mysłowice 74912 36406 38506 74912 36406 38506 - - - Piekary Śląskie 59061 28397 30664 59061 28397 30664 - - - Ruda Śląska 144584 70416 74168 144584 70416 74168 - - - Rybnik 141080 69126 71954 141080 69126 71954 - - - Siemianowice Śląskie 71621 34363 37258 71621 34363 37258 - - - Sosnowiec 222586 105787 116799 222586 105787 116799 - - - Świętochłowice 54525 26321 28204 54525 26321 28204 - - - Tychy 129776 62851 66925 129776 62851 66925 - - - Zabrze 189062 91419 97643 189062 91419 97643 - - - Żory 62008 30665 31343 62008 30665 31343 - - - 3

LUDNOŚĆ WEDŁUG POWIATÓW I PŁCI W WOJ. ŚLĄSKIM W 2007 r. Stan w dniu 31 XII (dok.) Województwa Ogółem Mężczyźni Kobiety Miasta Wieś Razem Mężczyźni Kobiety Razem Mężczyźni Kobiety będziński 151160 71835 79325 114367 54212 60155 36793 17623 19170 bielski 152695 74210 78485 43406 20827 22579 109289 53383 55906 bieruńsko-lędziński 56255 27667 28588 43736 21564 22172 12519 6103 6416 cieszyński 171231 82320 88911 80211 37740 42471 91020 44580 46440 częstochowski 133823 65547 68276 16206 7709 8497 117617 57838 59779 gliwicki 114490 55397 59093 63968 30857 33111 50522 24540 25982 kłobucki 84789 41678 43111 17597 8410 9187 67192 33268 33924 lubliniecki 76468 37488 38980 28529 13932 14597 47939 23556 24383 mikołowski 91706 44663 47043 79547 38638 40909 12159 6025 6134 myszkowski 71714 34605 37109 39956 19095 20861 31758 15510 16248 pszczyński 105230 51500 53730 25566 12172 13394 79664 39328 40336 raciborski 110731 53110 57621 64562 30756 33806 46169 22354 23815 rybnicki 73931 36479 37452 28329 13905 14424 45602 22574 23028 tarnogórski 137684 66916 70768 94167 45422 48745 43517 21494 22023 wodzisławski 155317 75207 80110 102769 49418 53351 52548 25789 26759 zawierciański 123316 59512 63804 78651 37333 41318 44665 22179 22486 żywiecki 150079 73388 76691 32130 15457 16673 117949 57931 60018 Źródło: Opracowano na podstawie danych GUS. 4

STRUKTURA LUDNOŚCI WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO WEDŁUG WIEKU Ludność Lata Ogółem w tym: w wieku: 0-19 20-39 40-59 60 lat i więcej w liczbach bezwzględnych 2000 4765657 1243135 1367667 1368399 786456 2005 4685775 1027362 1415839 1407052 835522 2006 4669137 994441 1421225 1403440 850031 2007 4654115 966965 1425486 1391195 870469 w % do ogółu ludności: 2000 100 26,1 28,7 28,7 16,5 2005 100 21,9 30,3 30,0 17,8 2006 100 21,3 30,4 30,1 18,2 2007 100 20,8 30,6 29,9 18,7 Źródło: Obliczenia własne na podstawie danych US w Katowicach. RUCH NATURALNY LUDNOŚCI WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO Lata Urodzenia żywe ogółem Zgony w tym niemowląt Przyrost naturalny liczby bezwzględne 2000 42233 45989 427-3756 2005 40763 46315 303-5552 2006 42458 46336 309-3878 2007 43858 47736 292-3878 na 1000 ludności 2000 8,7 9,5 10,1 a -0,8 2005 8,7 9,9 7,4 a -1,2 2006 9,1 9,9 7,3 a -0,8 2007 9,4 10,2 6,7 a -0,8 a na 1000 urodzeń żywych Źródło: Opracowano na podstawie danych US w Katowicach. 5

STRUKTURA DEMOGRAFICZNA LUDNOŚCI (w %) WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO WEDŁUG WIEKU W 2007 ROKU. Stan w dniu 31XII 0-19 30 25 20 15 10 5 0 Pszczyński Żywiecki Bieruńsko-lędziński Bielski Cieszyński Rybnicki Jastrzębie Zdrój Kłobucki Lubliniecki Mikołowski Wodzisławski Częstochowski Rybnik Żory Ruda Śląska Gliwicki Raciborski Mysłowice Myszkowski Tarnogórski Jaworzno Świętochłowice Zabrze Chorzów Piekary Śląskie Bytom Zawierciański Tychy Bielsko-Biała Częstochowa Gliwice Katowice Będziński Siemianowice Ś... Dąbrowa Górnicza Sosnowiec Śląskie 20-39 40 35 30 25 20 15 10 5 0 Żory Tychy Jastrzębie Zdrój Dąbrowa Gór... Pszczyński Gliwice Rybnik Bieruńsko-lę... Lubliniecki Rybnicki Mysłowice Mikołowski Bielsko-Biała Raciborski Zabrze Sosnowiec Gliwicki Bielski Bytom Ruda Śląska Tarnogórski Wodzisławski Jaworzno Świętochłowice Chorzów Kłobucki Częstochowa Siemianowic... Będziński Żywiecki Cieszyński Myszkowski Piekary Śląskie Katowice Częstochowski Zawierciański Śląskie 6

STRUKTURA DEMOGRAFICZNA LUDNOŚCI (w %) WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO WEDŁUG WIEKU W 2007 ROKU. Stan w dniu 31XII (dok.) 40-59 35 30 25 20 15 10 5 0 Sosnowiec Tychy Żory Siemianowice Śląskie Dąbrowa Górnicza Będziński Częstochowa Piekary Śląskie Świętochłowice Mysłowice Jaworzno Ruda Śląska Zabrze Zawierciański Gliwice Katowice Rybnik Gliwicki Raciborski Tarnogórski Myszkowski Bieruńsko-lędziński Bytom Bielsko-Biała Mikołowski Pszczyński Cieszyński Częstochowski Rybnicki Bielski Lubliniecki Chorzów Jastrzębie Zdrój Kłobucki Żywiecki Śląskie Wodzisławski 60 i więcej 25 20 15 10 5 0 Katowice Chorzów Zawierciański Będziński Bytom Myszkowski Bielsko-Biała Częstochowski Siemianowice... Gliwice Sosnowiec Piekary Śląskie Kłobucki Częstochowa Zabrze Wodzisławski Świętochłowice Jaworzno Żywiecki Gliwicki Tarnogórski Raciborski Dąbrowa Górnicza Cieszyński Ruda Śląska Lubliniecki Bielski Mikołowski Rybnicki Mysłowice Jastrzębie Zdrój Rybnik Tychy Bieruńsko-lędz... Pszczyński Żory Śląskie 7

PRZYROST NATURALNY W WOJEWÓDZTWIE ŚLĄSKIM W 2007 ROKU Współczynnik na 1000 ludności kłobucki lubliniecki tarnogórski będziński gliw icki Bytom Dąbrow a Górnicza Gliw ice Chorzów cieszyński częstochow ski myszkow ski Katow ice Jaw orzno mikołow ski raciborski Rybnik bieruńsko-lędziński Żory w odzisław ski pszczyński bielski żyw iecki zaw ierciański wsp. na 1000 ludn. -4,1 do -3,0-3,0 do -2,3-2,3 do -0,6-0,6 do 0,6 0,6 do 3,2 3,2 do 4,9 1 Żory 4,9 2 Pszczyński 4,2 3 Jastrzębie Zdrój 3,3 4 Mikołowski 1,8 5 Tychy 1,8 6 Bieruńsko-Lędziński 1,8 7 Bielski 1,8 8 Rybnik 1,2 9 Cieszyński 1,1 10 Wodzisławski 1,0 11 Rybnicki 0,8 12 Żywiecki 0,7 13 Lubliniecki 0,1 14 Bielsko-Biała -0,03 15 Gliwicki -0,1 16 Zabrze -0,2 17 Mysłowice -0,3 18 Jaworzno -0,5 19 Tarnogórski -0,9 20 Gliwice -1,1 21 Ruda Śląska -1,4 22 Raciborski -1,5 23 Świętochłowice -1,7 24 Dąbrowa Górnicza -1,8 25 Kłobucki -1,9 26 Bytom -2,2 27 Piekary Śląskie -2,3 28 Siemianowice Śląskie -2,7 29 Sosnowiec -2,8 30 Katowice -2,8 31 Częstochowski -2,8 32 Myszkowski -2,9 33 Częstochowa -3,2 34 Chorzów -3,4 35 Zawierciański -3,7 36 Będziński -4,0 Województwo Śląskie -0,8 8

PRZECIĘTNE DALSZE TRWANIE ŻYCIA NOWORODKA (e o ) W WOJEWÓDZTWIE ŚLĄSKIM Lata Przeciętne dalsze trwanie życia noworodka płci męskiej żeńskiej 2000 69,6 a 77,2 a 2005 70,5 78,5 2006 70,5 78,8 2007 70,7 78,8 a dane skorygowane cytowane według podanego źródła Źródło: Opracowano na podstawie danych US w Katowicach. PRZECIĘTNE DALSZE TRWANIE ŻYCIA NOWORODKA (e o ) W WOJEWÓDZTWIE ŚLĄSKIM wg PŁCI 78,8 2007 70,7 78,8 2006 70,5 78,5 2005 70,5 77,2 2000 69,6 64 66 68 70 72 74 76 78 80 męskiej żeńskiej 9

ZGONY WEDŁUG WIEKU I PŁCI W WOJEWÓDZTWIE ŚLĄSKIM A. LICZBY BEZWZGLĘDNE Grupy wieku Ogółem 2000 2005 2006 Mężczy źni Kobiety Ogółem Mężczy źni Kobiety Ogółem Mężczyź ni Kobiety Ogółem 45989 24115 21874 46315 24574 21741 46336 24808 21528 0-19 779 469 310 546 328 218 560 335 225 20-39 1526 1146 380 1412 1061 351 1435 1115 320 40-59 9038 6302 2736 9552 66514 2898 9903 7025 2878 60 lat i więcej 34646 16198 18448 34805 16531 18274 34438 16333 18105 B. WSKAŹNIK STRUKTURY Grupy wieku Ogółem 2000 2005 2006 Mężczyź ni Kobiet y Ogółem Mężczyź ni Kobiet y Ogółe m Mężczyź ni Kobiet y Ogółem 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 0-19 1,7 1,3 1,4 1,2 1,3 1,0 1,2 1,4 1,0 20-39 3,3 4,3 1,7 3,0 4,3 1,6 3,1 4,5 1,5 40-59 19,7 26,1 12,5 20,6 27,1 13,3 21,4 28,3 13,4 60 lat i więcej 75,3 67,3 84,3 75,2 67,3 84,1 74,3 65,8 84,1 Źródło: Obliczenia własne na podstawie danych GUS. 10

ZGONY OGÓŁEM W WOJEWÓDZTWIE ŚLĄSKIM W 2006 ROKU Na 100 000 ludności kłobucki lubliniecki tarnogórski cieszyński częstochow ski myszkow ski będziński gliw icki Bytom Dąbrow a Górnicza Gliw ice Chorzów Katow ice Jaw orzno mikołow ski raciborski Rybnik bieruńsko-lędziński Żory wodzisław ski pszczyński bielski żyw iecki zaw ierciański wsp. na 100 ty s. ludn. 574,6 do 817,7 817,7 do 903,9 903,9 do 965,4 965,4 do 1 095,6 1 095,6 do 1 252,6 1 252,6 do 1 292,3 1 Żory 574,6 2 Jastrzębie Zdrój 719,9 3 Pszczyński 726,1 4 Tychy 763,3 5 Rybnik 817,7 6 Lubliniecki 840,8 7 Bielski 846,1 8 Bielsko-Biała 853,1 9 Bieruńsko-Lędziński 864,5 10 Raciborski 879,7 11 Mikołowski 880,0 12 Rybnicki 903,9 13 Gliwice 913,4 14 Wodzisławski 915,9 15 Zabrze 919,9 16 Cieszyński 930,8 17 Gliwicki 941,1 18 Tarnogórski 953,5 19 Jaworzno 965,4 20 Mysłowice 969,5 21 Żywiecki 974,2 22 Kłobucki 977,2 23 Piekary Śląskie 1024,7 24 Dąbrowa Górnicza 1036,7 25 Bytom 1054,4 26 Częstochowa 1095,6 27 Ruda Śląska 1102,0 28 Katowice 1112,0 29 Myszkowski 1124,6 30 Świętochłowice 1126,7 31 Częstochowski 1142,2 32 Sosnowiec 1144,5 33 Siemianowice Śląskie 1172,7 34 Zawierciański 1252,6 35 Będziński 1285,8 36 Chorzów 1292,3 Województwo Śląskie 990,8 11

ZGONY WEDŁUG PRZYCZYN W WOJEWÓDZTWIE ŚLĄSKIM Przyczyny zgonów /według MSKCH i PZ, ICD - 10/ Liczby bezwzględne na 100 000 ludności 2005 2006 2005 2006 Ogółem (A00 -R99), (V01 - Y89) i (U01) 46315 46336 987,0 990,8 I. Niektóre choroby zakaźne i pasożytnicze (A00-B99) 411 413 8,8 8,8 II. III. IV. V. Nowotwory (C00-D48) 11900 11899 253,6 254,4 w tym :nowotwory złośliwe (C00-C97) 11622 11615 247,7 248,4 Choroby krwi, narządów krwiotwórczych i niektóre inne choroby przebiegające z udziałem mechanizmów autoimmunologicznych (D50-D89) Zaburzenia wydzielania wewnętrznego, stanu odżywiania i przemiany metabolicznej (E00-E88) 81 69 1,7 1,5 828 876 17,6 18,7 w tym cukrzyca (E10-E14) 769 823 16,4 17,6 Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania (F01-F99) 238 320 5,1 6,8 VI. Choroby układu nerwowego (G00- G98) 596 574 12,7 12,3 IX. Choroby układu krążenia (I00-I99) 21901 21872 466,7 467,7 w tym: choroba niedokrwienna serca (I20-I25) 8623 8534 183,8 182,5 X. Choroby układu oddechowego (J00-J98) 2309 2156 49,2 46,1 XI. Choroby układu pokarmowego (K00-K92) 2466 2398 52,6 51,3 XII. Choroby skóry i tkanki podskórnej (L00-L98) 8 5 0,2 0,1 XIII. Choroby układu kostno-stawowego, mięśni i tkanki łącznej (M00-M99) 63 44 1,3 0,9 XIV. Choroby układu moczowo-płciowego (N00-N98) 472 509 10,1 10,9 XV. Ciąża, poród, połóg (O00-O99) 1 2 0,0 0,04 XVI. XVII. XVIII. XX. Niektóre stany rozpoczynające się w okresie okołoporodowym P00-P96) Wady rozwojowe wrodzone, zniekształcenia i aberracje chromosomowe (Q00-Q99) Objawy, cechy chorobowe i nieprawidłowe wyniki badań klinicznych i laboratoryjnych gdzie indziej niesklasyfikowane (R00-R99) Zewnętrzne przyczyny zachorowań i zgonu (V01-Y89) Wypadki komunikacyjne (V01 - V99) 144 191 3,1 4,1 140 104 3,0 2,2 1625 1718 34,6 36,7 3132 318 66,7 68,1 w tym: wypadki komunikacyjne 597 523 12,7 11,2 Źródło: Obliczenia własne na podstawie danych GUS. 12

ZGONY Z POWODU NOWOTWORÓW (C00 D48) W WOJEWÓDZTWIE ŚLĄSKIM W 2006 ROKU Na 100 000 ludności kłobucki lubliniecki tarnogórski będziński gliw icki Bytom Gliw ice Chorzów cieszyński częstochow ski myszkow ski Katow ice Jaw orzno mikołow ski raciborski Rybnik bieruńsko-lędziński Żory w odzisław ski pszczyński bielski żyw iecki zaw ierciański wsk. na 100 ty s. ludn. 161,3 do 202,7 202,7 do 240,3 240,3 do 259,6 259,6 do 270,4 270,4 do 303,1 303,1 do 322,4 1 Lubliniecki 161,3 2 Żory 167,8 3 Pszczyński 178,7 4 Żywiecki 202,7 5 Bielski 205,7 6 Mikołowski 208,7 7 Kłobucki 210,4 8 Raciborski 216,6 9 Cieszyński 218,6 10 Bielsko-Biała 221,8 11 Rybnik 222,9 12 Tychy 223,0 13 Jastrzębie Zdrój 225,7 14 Rybnicki 226,0 15 Bieruńsko-Lędziński 240,3 16 Myszkowski 251,3 17 Piekary Śląskie 251,6 18 Świętochłowice 253,2 19 Jaworzno 255,1 20 Zabrze 255,5 21 Bytom 259,6 22 Częstochowski 260,1 23 Tarnogórski 261,2 24 Częstochowa 262,1 25 Wodzisławski 263,5 26 Gliwice 264,4 27 Ruda Śląska 270,4 28 Gliwicki 272,0 29 Dąbrowa Górnicza 281,3 30 Mysłowice 284,6 31 Zawierciański 294,2 32 Katowice 303,1 33 Siemianowice Śląskie 305,6 34 Chorzów 314,8 35 Będziński 319,1 36 Sosnowiec 322,4 Województwo Śląskie 254,4 13

ZGONY Z POWODU CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA (I00 I99) W WOJEWÓDZTWIE ŚLĄSKIM W 2006 ROKU Na 100 000 ludności kłobucki lubliniecki tarnogórski cieszyński częstochow ski myszkow ski będziński gliw icki Bytom Dąbrow a Górnicza Gliw ice Chorzów Katow ice Jaw orzno mikołow ski raciborski Rybnik bieruńsko-lędziński Żory w odzisław ski pszczyński bielski żyw iecki zaw ierciański wsk. na 100tys. ludn. 229,5 do 388,4 388,4 do 438,9 438,9 do 479,1 479,1 do 498,1 498,1 do 563,4 563,4 do 617,9 1 Żory 229,5 2 Jastrzębie Zdrój 258,0 3 Tychy 337,1 4 Rybnik 356,3 5 Zabrze 370,7 6 Pszczyński 377,3 7 Gliwicki 388,4 8 Wodzisławski 390,1 9 Gliwice 390,2 10 Raciborski 393,6 11 Bieruńsko-Lędziński 417,9 12 Rybnicki 424,7 13 Mysłowice 438,9 14 Bytom 440,0 15 Lubliniecki 446,0 16 Tarnogórski 456,4 17 Mikołowski 473,7 18 Bielski 473,8 19 Jaworzno 479,1 20 Ruda Śląska 479,3 21 Bielsko-Biała 479,9 22 Dąbrowa Górnicza 484,9 23 Katowice 490,5 24 Cieszyński 491,3 25 Piekary Śląskie 498,1 26 Sosnowiec 501,9 27 Siemianowice Śląskie 524,4 28 Kłobucki 526,0 29 Częstochowa 537,7 30 Świętochłowice 551,0 31 Żywiecki 563,4 32 Chorzów 592,8 33 Częstochowski 605,5 34 Będziński 608,5 35 Zawierciański 610,7 36 Myszkowski 617,9 Województwo Śląskie 467,7 14

ZGONY Z POWODU ZEWNĘTRZNYCH PRZYCZYN ZACHOROWANIA I ZGONU (VO1 Y98) W WOJEWÓDZTWIE ŚLĄSKIM W 2006 ROKU Na 100 000 ludności raciborski gliwicki Gliwice Rybnik wodzisławski kłobucki lubliniecki tarnogórski By tom mikołowski Żory pszczy ński cieszyński Chorzów Katowice częstochowski myszkowski będziński Dąbrowa Górnicza Jaworzno bieruńsko-lędziński bielski żywiecki zawierciański wsk. na 100 ty s. ludn. 45,3 do 51,8 51,8 do 55,5 55,5 do 65,5 65,5 do 75,0 75,0 do 83,2 83,2 do 101,8 1 Mikołowski 45,3 2 Jastrzębie Zdrój 47,9 3 Tarnogórski 47,9 4 Bielski 48,4 5 Raciborski 49,4 6 Lubliniecki 49,8 7 Tychy 51,8 8 Piekary Śląskie 52,0 9 Bielsko-Biała 52,8 10 Rybnicki 53,1 11 Rybnik 53,6 12 Wodzisławski 55,3 13 Gliwice 55,5 14 Bieruńsko-Lędziński 55,6 15 Mysłowice 58,5 16 Cieszyński 60,1 17 Żory 61,7 18 Żywiecki 65,3 19 Gliwicki 65,5 20 Jaworzno 68,4 21 Częstochowa 71,1 22 Pszczyński 72,2 23 Zabrze 72,8 24 Kłobucki 74,8 25 Myszkowski 75,0 26 Dąbrowa Górnicza 75,3 27 Sosnowiec 77,6 28 Katowice 78,2 29 Siemianowice Śląskie 79,8 30 Zawierciański 81,5 31 Świętochłowice 83,2 32 Częstochowski 85,2 33 Chorzów 85,7 34 Bytom 87,2 35 Ruda Śląska 98,3 36 Będziński 101,8 Województwo Śląskie 68,1 15