ikvyn prmysur di Avwz ƒ suxnw mwrk Aqy pyti ivrklr ikvyn prmysur di Avwz ƒ suxnw 10 sysn 1. prmysur di Avwz ƒ suxn diaw cwr kumziaw dw inrikx krnw spw 2 2. prmysur di Avwz ƒ suxn lei ie`k s`ibawcwrk ipcokv spw 4 3. Awqimk inktqw prmysur dy idl di ie`cw spw 10 4. prmysur di Avwz ƒ subwivk ivcwrw vjon pcwxnw spw 12 5. ikvyn qurmq quhwfy idl iv`con swfy bu`qw ƒ htwauxw spw 16 6. QMmH jwxw spw 19 7. jdon qusin prwrqnw krdy ho qw drsx ƒ Bwlo spw 22 8. ikvyn quhwfi drsx vykx di Xogqw ƒ bhwl krnw spw 26 9. do-pwisen lyk ilkxw spw 30 10. ie`k fwiel krnw qmbu AnuBv spw 34 ies isklwei AnuBv ƒ hor ijawdw fumigawei qon smjx lei vwdu au~c ispwrsi swm`gri: prmysur di Avwz ƒ suxn diaw cwr kumziaw ikqwb, mwrk Aqy pyti ivrklr duawrw si.fi., Aqy fi. vi. fi. lvi prmysur di ndi di fumgwei iv`con Brnw mwrk Aqy pyti ivrklr duawrw ikqwb qusin ikvyn jwxdy ho? mwrk Aqy pyti ivrklr duawrw ikqwb ies ivsy qy quhwfy b`icaw ƒ swfy iksorw Aqy b`icaw dy smskrx nwl isklwei ide[ Awrfr lei: www.cwgministries.org ikvyn prmysur di Avwz ƒ suxnw CL01-HGV Student Workbook - Punjabi Page 1
sysn 1: prmysur di Avwz ƒ suxn diaw cwr kumziaw qy gor krnw jwxkwri ds swl q`k smgrsx krn qon bwad Aqy sp`stqw nwl pcwxn dy nw Xog hox qon bwad jdon prmysur myry nwl boilaw, myn (mwrk ivrklr) ie`k swl q`k Aqy is`kx lei Poks hox qy ikvyn prmysur di Avwz ƒ suxnw hy AgvweI kiqy jwdy mihsus kiqw[ Es swl, prmysur ny prbu di Avwz ƒ pcwxn dy lei myƒ cwr kumziaw ivkweiaw jo ik hbkuk 2:1, 2 Aqy prkws di poqi 1:9-11 iv`c pweiaw jwdiaw hn[ a. 4 kumziaw ijvyn ik hbkuk (2:1, 2) iv`c ivawikaw id`qi gei hy smkyp vrxn kiqw igaw hy 1. myn pihry au~qy KlovWgw 2. myn q`kwgw Aqy vykwgw 3. BeI auh myƒ ki AwKy... 4. qd prbu myƒ AwiKAw, drsx ƒ ilk A. klws dy kmry iv`c crcw dy prsn: 1. hryk ƒ do lokw dy smuhw iv`c vmf le Aqy:: a. Aijhy simaw qy crcw kro jdon prmysur ny quhwƒ ie`k ivakqi lei prwrqnw krn vwsqy AwiKAw si[ aus di Avwz iks qrhw di prqiq hoei? ki qusin ieh AwKogy ik aus di Avwz ie`k subwivk ivcwr dy vjon AweI? A. Aijhy simaw ƒ d`so jdon quhwfy mn di skrin qy qusin qsvirw vykiaw sn ijnhw lei qusin mihsus kiqw ik auh prmysur qon sn[ 2. smuh AwgU 2-4 ƒ pury smuh dy nwl jdon aunhw ny prmysur qon ie`k subwivk ivcwr ƒ jw ie`k subwivk qsvir ƒ prwpq kiqw si, Aqy ies dw jo aunhw dy jivn qy jw iksy hor dy jivn qy prbwv hoieaw si diaw gvwhiaw dyx lei AwKdw hy[ 3. ienhw cwr kumziaw iv`con ikmniaw dw qusin ie`k smyn hi swriaw iek`tiaw di prmysur di Avwz ƒ suxn dy lei koiss krdy prxog kiqw si? ki qusin cwrw dw ie`k vwr hi prxog krn dy iecu`k ho, ijvyn ik hbkuk ny kiqw si (prkws. 1:9-11)? 4. ki AsIN ixsu dy kqn ik myri Byf myri Avwz ƒ suxdi hy qy ie`k zmwnq hox vjon gor kr skdy hw? 5. koei vi prsn jw ivcwr jo quhwfy kol ienhw cwr kumziaw qon is`ikaw dy bwry iv`c hy ƒ vmfo[ e. Gr iv`c inrmqr c`lx vwly prkws ƒ au~nq krn lei AiBAws kro: 1. hytw id`qy ƒ Xwd kr le: (bweibl ƒ Xwd krn lei ie`k gur): Awieq ƒ ie`k 3X5 dy kwrf qy ilk le Aqy ies ƒ purw idn Awpxy nwl hi r`ko, ies ƒ vwr vwr boldy hoey[ ies ƒ ic`qrw iv`c vyko[ lyk ilko Aqy prmysur ƒ kho ik auh quhwƒ Awieq dy bwry Aqy quhwfy CL01-HGV Student Workbook - Punjabi Page 2
jivn iv`c ies dy lwgukrn bwry ki AwKxw cwhumdw hy[ klws dy iv`c mumh jubwni Awieq ƒ suxwaux dy lei iqawr AwE ies dy nwl hi Kws AMqridRStI ƒ jo prmysur ny quhwƒ quhwfy jivn dy iv`c ies dy lwgukrn dy smbmd iv`c id`qi hy[) a. hbkuk 2:1,2 A. prmysur di Avwz ƒ suxn diaw cwr kumziaw hn, QMmH jwxw jw SWq ho jwxw, drsx, vhwe jw subwivkqw, lyk ilkxw[ e. prmysur di Avwz ƒ suxnw Enw hi sokw hy ijnhw ik Awpxy Awp ƒ SWq krnw, AwpxIAW nzrw ixsu v`l r`kxw, subwivkqw nwl juv jwxw, Aqy ilkxw! 2. lyk ilkxw: ie`ko smyn hi ienhw swriaw cwr kumziaw dy do-pwisen lyk ilkdy hoey kro[ a. Awpxy Awp ƒ ixsu dy kol ie`k 8 swl dy b`cy vjon AwauNdy hoey vyko[ jykr qusin AswnI nwl ilk nhin skdy ho qw ie`k qsvir bxwe[ Awpxy cyhry qy ie`k muskrwht r`ko jdon qusin ixsu dy nwl iek`ty ho Aqy quhwfy nwl au~qy hox lei aus dw DMnvwd kro[ hytw id`qy prsn pu`co (ie`k hryk idn): prbu, ki qum myry nwl g`l krnw cwhumdw hy? prbu, ki qum myƒ ipawr krdw hyn? prbu, qum myƒ ki AwKxw cwhumdw hyn? iksy dy nwl ijs dw qusin prbu iv`c Awdr krdy ho aus nwl Awpxy lyk ƒ vmfo, Aqy pu`co ik ki aunhw dw Awqmw ies di gvwhi idmdw hy ik ieh prbu v`lon AwieAw hy[ ies ƒ klws dy iv`c ilawe Aqy jykr bhuq ijawdw ivakqig`q nhin hy qw ies ƒ vmfo[ ikvyn prmysur di Avwz ƒ suxnw CL01-HGV Student Workbook - Punjabi Page 3
sysn 2: prmysur di Avwz ƒ suxn lei ie`k s`ibawcwr ipcokv jwxkwri: prmysur di Avwz ƒ suxn diaw cwr kumziaw hn Awpxy Awp ƒ SWq krnw, swfiaw A`KW ƒ ixsu qy itkwauxw, vhwe dy nwl juv jwxw, Aqy vhwe dy ivcwrw ƒ Aqy vhwe diaw qsvirw ƒ jdon AsIN prwpq krdy hw qw ilk lyxw[ jykr qusin cwrw kumziaw ƒ ie`k vwr iv`c krdy ho, qusin prmysur di Avwz ƒ sux skdy ho! a. msihi Awqmw mulwkwq inxu eyj Awqmw mulwkwq dy nwlon bhuq ijawdw ibmn hy! 1. msihi piv`qr Swsqr dy AnukUl prkws ƒ hox ƒ cwhumdy hn[ 2. msihi srb SkqImwn prmysur dy nwl mulwkwq ƒ cwhumdy hn[ 3. msihi piv`qr Awqmw ƒ aunhw di AgvweI krn lei AwKdy hn, Aqy ixsu msih prbu dy nwm dw prxog krdy hn[ A. prmysur di Avwz ƒ suxn lei bweibl Anuswr bcwe 1. qusin ie`k nvw jnm pwey hoey msihi ho, ixsu msih ƒ quhwfy idl iv`c quhwfw prbu Aqy mukqidwqw krky svikwr kiqw hoieaw hy, Aqy aus dy Su`D krn dy lhu nwl quhwfy pwp Doqy gey hn[ 2. qusin bweibl ƒ prmysur dy AcUk vcn dy vjon svikwr krdy ho[ 3. qusin aus dy vcn ƒ jwxdy hooey quhwfy smrpx duawrw prmysur lei quhwfy Awdr Aqy ipawr dw prdrsx krdy ho[ 4. qusin jo prmysur ny quhwƒ bweibl dy iv`con ivkwieaw hy lei quhwfy kol ADInqw dw ie`k rv`eiaw r`kdy ho[ 5. quhwfy kol do jw iqmn Awqimk slwhkwr hn ijnhw dy kol qusin ie`k inximq AwDwr qy Xogdwn dy lei jwdy ho[ ie`k Xog juawn msihi ienhw swriaw mmgw ƒ purw kr skdw hy[ nvyn nym ƒ pvhn dy lei isrp ie`k fyf idn dw smw hi lgdw hy, Aqy bwki diaw lovw ƒ bdlwau qy purw kiqw jw skdw hy[ ieh AdBu`d hy jykr nvyn ivsvwsi aunhw dy ArMB dy idnw iv`c EhnW di Awqimk Xwqrw iv`c prmysur dy nwl smcwr krnw ArMB kr idmdy hn[ ipr auh aus SWqI Aqy Arwm ƒ pwaundy hn ijnhw dy lei EhnW dy prwx au~qsukqw nwl Bwldy hn[ ie`qy jwco ki qusin au~pr id`qy swry pmj bcwe ƒ purw krdy ho jw nhin[ e. ie`k kumzi bcwe Awqimk slwhkwrw dw prxog krnw hy[ 1. qusin Awpxy AwgUAW di AwigAwkwrI kro (XUnwnI: pyiqe Awpxy Awp ƒ ip`cy l`gx di iejwzq ide) Aqy EhnW dy ADIn rho ikaun jo auh aunhw vw u ijnhw lykw dyxw hy quhwfiaw jwnw dy nim`q jwgdy rihmdy hn BeI Eh ieh kmm AnMd nwl krn, nw hwauky Br ky ikaun jo ieh quhwfy lei lwbvmd nhin (ieb. 13:17)[ CL01-HGV Student Workbook - Punjabi Page 4
2. bhuqy slwhuaw nwl bcwe hy (khwau. 11:14)[ 3. prmysur ny Awqimk slwhkwrw ƒ sur`ikaw di ie`k C`qrI vjon prdwn kiqw hoieaw hy, swfy idlw iv`c hi Awqm-DoKy qon swfi sur`ikaw krn dy lei, ies dy nwl hi Sqwn dy DoKy qon[ s. ie`k Awqimk slwhkwr dy iv`c ki vykxw hy 1. ie`k guvhw im`qr, auh ijhvw ik Byf ƒ jwxdw hy, Aqy ijs di Byf aus di Avwz ƒ pcwxdi hy[ 2. auh ijs dy kol ie`k Tos bweibl dw siqqi igawn hy 3. auh ijhvw ik aus dy Awpxy idl dy iv`c prmysur dy Awqmw di Avwz ƒ smj skdw hy 4. auh ijhvw ik Awpxy Awp ƒ Byf dy lei smripq krn dy lei iqawr hy, auh ijhvw ik aus dy smyn Aqy aurjw dw invys krygw, Aqy aus dy Awpxy jivn ƒ Byf ijs dy lei auh ijmmyvwr hy lei dyx dw iecu`k hy[ 5. auh ijhvw ik Kud slwh ƒ prwpq krdw hy 6. auh ijhvw ik slwh ijs ƒ myn Bwl irhw hw dy Kyqr iv`c myry qon A`gy hy h. ikhvy lyk ƒ myn EhnW ƒ idaw? 1. v`fy PYsly (ijvyn ik., ie`k ivakqi dy jivn, syvkwei, jw kmm dy iv`c ie`k v`fw bdlwau, jw ie`k v`fi AwriQk smrpx lei ijs iv`c myn Awaux vwly kei swlw q`k b`jw rhwgw[) 2. quhwfy swry jw lgbg pihly 8-10 lyk ƒ quhwfy Awqimk slwhkwr dy kol, quhwfy idl dy iv`c prmysur di Avwz ƒ smjx dy lei Brosy ƒ prwpq krn dy iv`c quhwfi shwieqw lei qsdik vwsqy ly ky jwe[ 3. iksy vi lyk ijs dy bwry qusin AinSicq ho[ k. myƒ ikmny slwhkwrw di lov hy? 1. do jw iqmn gvwhw dy mumhon hr ie`k g`l p`ki ho jwvygi (2 kuirm. 13:1) 2. kuj pihlw qon sqwipq slwhkwr hn mwqw ipqw, jivn swqi, mwlk, GrYlU syl smuh AwgU, pwstr, bzurg, smfy skul AiDAwpk, Awqimk inrdysk Aqy ies qrhw kei hor[ 3. ivpriq ilmg dy mynbrw dy nwl guvhy Awqimk smbmdw dw inrmwx krnw b`udimwni nhin hy[ ie`qy srirk smbmdw iv`c vd jwx Aqy ivnwskwri DmwikAW ƒ kwrn dyx dw ie`qy bhuq ijawdw Kqrw hy[ K. ikvyn ie^iqawri slwhkwrw qon bcxw hy 1. ixsu ny AwiKAw ik AsIN duijaw qy ijvyn ik prweiaw komw dy krdy hn, jor dy nwl auvyn rwj nhin krdy hw, pr ipawr dy iv`c AsIN ie`k dujy di syvw krdy hw[ prbuqw krn, Dmkwaux dw CL01-HGV Student Workbook - Punjabi Page 5
prxog jw inxmqrx krnw ipawr dy FMg iv`c ktorqw nwl mnwhi kiqw igaw hy[ (1 pqrs 5:1-6). 2. ienhw smbmdw dw kyndr ie^iqawr di bjwey im`qrqw hy[ 3. ieh pirbwsw ƒ Xwd kr le: ADInqw swfy AMdr hi prmysur di Avwz di smj lei ivakqigq izmmyvwri di ie`k smj ƒ r`kdy hoey, Awqmw duawrw AgvweI pwei slwh Aqy kei hornw dy sudwr lei Ku`lHwpx hy[ g. hytw kei nwvw di suci ide jo ik quhwfy mn iv`c AwauNdy hn ijnhw dy kol prmysur quhwƒ phumcx lei Aqy quhwfy Awqimk slwkwr bxn lei pu`cx vwsqy khygw[ 1. 2. 3. G. p`cmi idrstikox AwKdw hy ik swfy kol pmj igawn iemdriaw hn ijhviaw ik smswr ƒ CUhMdIAW hn: 1. CUhxw, c`kxw, vykxw, suxnw, sumgxw 2. ienhw pmj igawn iemdriaw qon bwhr ie`qy koei hor smswr nhin hy[. bweibl dw idrstikox ivsvws krdw ik swfy kol 10 igawn iemdriaw hn: 1. pmj igawn iemdriaw ijhviaw ik bwhri smswr ƒ CUhMdIAW hn (CUhxw, c`kxw, vykxw, suxnw, sumgxw); 2. pmj igawn iemdriaw swfy idl/awqmw dy iv`c ijhviaw ik Awqimk smswr ƒ CUhMdIAW hn[ a. swfy kol A`KW hn ijhviaw ik drsx vyk skdiaw hn (XUhMnw 5:19,20)[ A. swfy kol kmn hn ijhvy ik prmysur qon ie`k ryhmw Sbd ƒ sux skdy hn (XUhMnw 5:30)[ e. swfy idlw dy iv`c ie`k mn hy ijhvw ik ivcwr kr skdw Aqy mnn kr skdw hy (lukw 2:19)[ s. swfy kol ie`k AMdrUnI ie`cw hy ijs ƒ AsIN siqr kr skdy hw (rsulw. 19:21)[ h. swfy kol swfy AwqmwvW dy iv`c AMdrUnI BwvnwvW hn (ihz. 3:14)[ 3. prmysur swfy bwhri Aqy AMdrUnI prwxiaw dy nwl bol skdw hy[ 4. Sqwn swfy bwhri Aqy AMdrUnI prwxiaw dy nwl bol skdw hy[ c. prmysur ny swfy idmwg dy iv`c do ArDgoly auqpmn kiqy hn Aqy auh swfiaw ibmn-ibmn ikirawvw ƒ clwaundy hn[ 1. K`bw ArDgolw qrk, dlil, BwSx Aqy ihswb ikqwb diaw ikirawvw ƒ krdw hy[ 2. s`jw ArDgolw sihj bod, drsx, klw Aqy smgiq diaw ikirawvw ƒ krdw hy[ 3. ivawh iv`c, ivpriq Aw`krSx humdw hy, Aqy swƒ ibmnqwvw dw Awdr krnw is`kxw cwhidw hy Aqy swfy jivn swqi diaw qwkqw ƒ ilkxw cwhidw hy qw jo AsIN ie`k iekwei vjon AsIN smpurx, purx, Aqy prbwvswli ho skiey[ 4. swƒ is`kxw hy ik ikvyn hryk ArDgoly ƒ piv`qr Awqmw dy A`gy Brn Aqy prxog dy lei pys krnw hy[ a. Awqmw duawrw AgvweI pwei dlil (Xsw. 1:18) = piv`qr Awqmw dy vhwe duawrw AgvweI kiqiaw geiaw dlilw CL01-HGV Student Workbook - Punjabi Page 6
A. Awqmw duawrw AgvweI qsvirw (rsulw 2:17) = piv`qr Awqmw duawrw AgvweI pweiaw hoeiaw qsvirw B. prwrqnw Aqy lyk ilkx dy AiBAws 1. v`fy smuh iv`c lyk ilkx dw AiBAws (7 immt): hytw id`qy prsnw dy iv`con ie`k prbu ƒ pu`co: prbu, qyry Anuswr myn ikvyn myry jivn swqi, myry b`icaw Aqy/jW im`qr jo qum myƒ id`qy hn prqi v`fy Awdr, siqkwr Aqy ipawr ƒ ikvyn ivkwvw? 2. do dy smuhw iv`c lyk ƒ vmfxw (5 immt): ie`k vwr jdon ilkx dw smw smwpq ho igaw, smuh dw AwgU hryk ƒ dujy ivakqi nwl ie`k tim iv`c Awaux lei khygw Aqy aus dy lyk ƒ aunhw lei pvhygw[ ies di ivawikaw nw kro[ swdwrn ies ƒ pvho[ jykr, jdon qusin ie`k ivakqi dy lyk ƒ suxdy hoey quhwfw idl gvwhi idmdw hy ik ieh prmysur qon hy, aunhw ƒ ieh d`so[ qd vwps aus ivakqi nwl Awpxy lyk ƒ vmfo[ 3. v`fy smuh iv`c lyk ƒ vmfxw (8 immt): smuh dw AwgU kei vlmtiar ƒ aunhw dy lyk ƒ pury smuh dy nwl vmfx dy lei khygw[ aunhw dy EhnW dy lyk ƒ vmfx qon bwad aunhw dy lei qwli vjwe[ ivsvws di Xwqrw iv`c aunhw ƒ auqswihq kro[ 4. Zlq iesqymlw vwly AiDkwrIAW dy du`k qon AzwdI lei prwrqnw kro: ikaun jo bhuq swry ASlIl AiDkwrIAW qon s`t Kwey hoey hn, ies Zlq iesqymwl qon idlw di cmgwei dy lei ie`k smuihk prwrqnw dw smw r`ko[ smuh dw AwgU hryk ƒ drsx Aqy vhwe dy nwl juvn lei AwKdw hy Aqy ipr smuh ƒ hytw ilky AiBAwsW dy iv`c ly jwdw hy: 1) hryk ƒ ie`k ivakqi di qsvir bxwaud dw inrdys idmdw hy ijhvw ik Zlq iesqymwl krn vwlw, inxmqrx krn vwlw Aqy aunhw ƒ du`k phumcwaux vwlw si, Aqy qd 2) aunhw ƒ hytw id`qi prwrqnw dw quhwfy ip`cy-ip`cy, ie`k ie`k kqn krky, iekrwr krn ide[ (hryk kqn qon bwad ru`ko qw jo auh ies ƒ au~ci ip`cy duhrw skx Aqy aunhw dy idlw qon, ieh insicq hox ik auh Aqy qusin drsx Aqy vhwe dy nwl juvy rho[) prbu, myn ies ivakqi ƒ mwp krn lei qyri ikrpw ƒ mmgdw hw[ piv`qr Awqmw di SkqI duawrw myn aus ƒ mwp krn lei cuxdw hw[ myn aunhw dw Awdr krnw cuxdw hw[ myn EhnW ƒ Azwd krnw cuxdw hw[ myn aunhw ƒ brkq dyxw cuxdw hw[ (Awpxy h`q ƒ Awpxy idl qy r`ko[) prbu, myry idl di sunmq kr[ s`t Aqy krod ƒ k`f ide Aqy myƒ ie`k nvw idl ide[ piv`qr Awqmw, myn qyqon ie`k nvw idl mmgdw hw[ qum Awpxw qyl myry idl iv`c aunfyl dyh[ myrw idl bhwl kr dyh[ myƒ Azwd kr Aqy myƒ bhwl kr[ myn ixsu dy nwm iv`c swry krod Aqy s`t Aqy drd Aqy nrwjgi Aqy nwmwpi ƒ bmnh idmdw hw[ myn ies ƒ ixsu dy nwm iv`c k`f idmdw hw! krod, drd, nrwjgi, cli jwh! krod, drd, nrwjgi, cli jwh! CL01-HGV Student Workbook - Punjabi Page 7
krod, drd, nrwjgi, cli jwh! prbu, ienhw KyqrW iv`c Brn lei qyry cwnx ƒ prwpq kr lyndw hw[ mwpi, myry AMdr Aw jwh[ mwpi, ixsu dy nwm iv`c myry AMdr Aw jwh[ mwpi, ixsu dy nwm iv`c myry AMdr Aw jwh[ AnMd, ixsu dy nwm iv`c Aw jwh[ AnMd, ixsu dy nwm iv`c Aw jwh[ AnMd, ixsu dy nwm iv`c Aw jwh[ ixsu, qyry cmgwei di SkqI lei qyrw DMnvwd[ prbu, qyrw DMnvwd[ AwmIn! 5. hux smuh di ie`k duji vwr au~pr id`qi prwrqnw iv`c AgvweI kro[ aunhw ƒ kho ik ie`k hor ivakqi di qsvir bxwaux ijs ƒ s`t phumci jw Zlq iesqymwl hoieaw jw ijs ny aunhw ƒ inxmqrx krn di koiss kiqi si[ ie`k vwr quhwfy ip`cy-ip`cy aunhw dy hryk kqn dw iekrwr krdy hoey au~pr id`qi prwrqnw ƒ kro[ j. klws dy kmry diaw ikirawvw Aqy crcw prsn: 1. do dy smuh iv`c, sysn ie`k qon quhwfy Xwd kiqy kmm ƒ vmfo; piv`qr Swsqr di Awieq, cwr kumziaw, Aqy kqn ijs iv`c swriaw cwr kumziaw AwauNdIAW hn[ 2. ie`k smuh vjon iek`ty, h`q dy smkyqw dy nwl cwr kumziaw dw vrxn kro, Aqy ie`k iek`ly vwk dy nwl ijs iv`c swriaw cwr kumziaw AwauNdIAW hn[ 3. do jw iqmn Awqimk slwhkwrw dy ADIn hox bwry quhwfy kol ikhvy prsn hn? 4. quhwfy jivn swqi qon ielwvw, auho ilmg dy ijs dy ik qusin ho ie`k Awqimk slwhkwr dw hoxw ikaun b`udimwni hovygw? 5. ikaun jo prmysur ny swƒ slwhkwr r`kx dw hukm id`qw hoieaw hy, ik auh swfy lei ienhw iv`c hryk dw prbmd krygw? jo slwhkwr aus ny swƒ id`qy hn ƒ pcwxn Aqy svikwr krn qon ikhvi g`l swƒ roki r`kygi? 6. 2-4 vlmtiar ƒ ijnhw ny ipcly h&qy lyk ƒ ilikaw si ƒ ies ƒ pury smuh dy lei pvhn vwsqy AwKo[ J. Gr dy iv`c prkws dy inrmqr c`ldy rihx lei AiBAws: 1. prwrqnw iv`c prmysur ƒ Bwlo: swfy iv`con bhuq swriaw dy kol do qon ijawdw ie^iqawri ivakqi hn ijnhw ny swƒ du`k phumcwieaw hy[ Zlq iesqymwl krn vwly AiDkwrIAW dy du`k qon Azwd hox lei au~pr id`qi gei prwrqnw ijnhi vi vwr quhwƒ krn di lov hy kro[ hryk vwr jdon qusin ies di prwrqnw krdy ho, ie`k hor AiDkwrI di qsvir mn iv`c r`ko ijs ny quhwƒ d`uk phumcwieaw si[ smpurx cmgwei ƒ prwpq kr le! qusin audon bmd kr skdy ho jdon prbu iksy ƒ AiDkwrI dy nwm jw cyhry ƒ quhwfy mn iv`c nhin ilawaundw hy[ 2. ies sysn iv`c sucnw qon hytw id`qy ƒ Xwd kr le: CL01-HGV Student Workbook - Punjabi Page 8
prmysur di Avwz subwivk ivcwrw vw prqiq humdy hi jo ik quhwfy mn iv`c AwauNdy hn[ lyk dy iqmn vrgikrx ƒ quhwƒ quhwfy Awqimk slwhkwr dy A`gy sonpxw cwhidw hy[ Cy cir`qr gux quhwfy Awqimk slwhkwr/msvrw dyx vwly dy kol hoxy cwhidy hn[ inxu eyjrs/juti is`ikaw vwly Aqy msihiaw iv`ckwr Cy iqmn ibmnqwvw hoxiaw cwhidiaw hn ijhvy ik Awqmw dy Kyqr iv`c dw^l humdy hn[ quhwfy Aqy quhwfy Awqimk slwhkwrw dy iv`ckwr im`qrqw ƒ smbmdw dw ie`k kyndr hoxw cwhidw hy, ie^iqawr ƒ nhin! 3. h&qy dy dorwn lyk ilkxw: ieh h&qy quhwfy lyk ilkx dy smyn dy dorwn, prbu ƒ pu`co ik quhwfy iqmn Awqimk slwhkwr jo quhwƒ id`qy jwxy hn kox hn[ aunhw dy nwm ilk le[ aunhw dy kol phumco Aqy EhnW ƒ pu`co ik ki qusin aunhw dy nwl quhwfy lyk ƒ vmf skdy hn[ ies qy aunhw di sihmqi le[ aunhw dy nwl Awpxy lykw ƒ (pvhnw jw eimyl duawrw) vmfxw SurU kr ide (ies ƒ smkyp kr ky nw d`so, ies ƒ pvho jw ies ƒ eimyl kro)[ aunhw dy nwl Awpxy lyk ƒ G`to G`t 3-5 vwr Agly do h&iqaw dy lei vmfo[ ieh pusti prwpq kro ik qusin shi rwh qy ho! ivsvws iv`c vdo! jykr qusin ieh krnw gvw idmdy ho, ieh pwtkrm quhwfy lei kmm nhin krygw! quhwƒ Awqimk slwhkwrw dw prxog krnw is`kxw cwhidw hy! 4. prsn ijhvy ik qusin ies h&qy quhwfy lyk dy iv`c iesqymwl krny hn: prbu, qum myry jivn dy iv`c slwhkwr di BUimkw dy bwry myƒ ki AwKxw cwhumdw hy? slwh ƒ pu`cx Aqy prwpq krn iv`c myry rv`eidy dy bwry iv`c qum myƒ ki AwKxw cwhumdw hy? Awqimk slwhkwrw bwry qyri rwie ki hy? ikaun jo qum AdBu`d slwhkwr hy, qum myƒ A`j ki slwh dyxw cwhumdw hy? jykr quhwfw lyk bhuq ijawdw ivakqigq nhin hy, quhwƒ ies ƒ Awaux vwly klws dy sysn iv`c ilawauxw cwhidw hy, Aqy ies ƒ vmfx lei iqawr hoxw cwhidw hy jdon AwgU quhwƒ ies dw mokw idmdw hy[ ikvyn prmysur di Avwz ƒ suxnw sysn 3 Awqimk inktqw: prmysur dy idl di ie`cw CL01-HGV Student Workbook - Punjabi Page 9
jwxkwri: swƒ ie`k drsx ƒ PVH lyxw cwhidw hy ik ipawr ƒ vmfxw hi prmysur di sb qon guvh ie`cw hy[ a. auqpq qon ly ky prkws di poqi q`k prmysur ny sdw mn`ukjwqi nwl smgqi di ie`cw r`ki hy 1. sirsti (auqpq 3:8) 2. iesrweyl dw dys (ibvsqw swr 5:22-31; XwkUb 2:23) 3. dwaud (rsulw dy krq`b 13:22) 4. ixsu prmysur di ie`cw dw smpurx prgtwau (John 17:3) 5. mirxm Aqy mwrqw (lukw 10:38) 6. polus (ipil`piaw 3:10) 7. AsIN (iebrwniaw 12:18-26) ijhvw bol irhw hy aus ƒ mnhw nw kro[ 8. sdipk kwl (prkws di poqi 19:7) 9. prmysur ny swƒ aus dy nwl ie`k ipawr dy SRyST smbmd ƒ r`kx dy lei hi auqpmn kiqw si[ A. prwrqnw Aqy lyk ilkx dy AiBAws 1. ijvyn ik fi. vi. fi. iv`c inrdys id`qw igaw hy hr koei ie`k dohin pwisen ipawr dy p`qr ƒ ilkdw hy (7-8 immt)[ 2. lyk ƒ vmfxw: do-do dy smuhw iv`c vmf jwe[ jykr quhwfw p`qr bhuq ijawdw inji nhin hy, ies ƒ ie`k hor ivakqi nwl vmfo (ies ƒ pvho)[ jo prmysur ny quhwfy nwl boilaw hy aus nwl aus ƒ brkq pwaux ide, Aqy aus ƒ quhwƒ auqswihq krn ide ik ieh prmysur quhwfy nwl bol irhw si, ies qrhw ie`k dujy ƒ ivsvws Aqy Bly kmmw dy lei auqswihq kro[ jykr koei do pwisen dy ies p`qr ƒ quhwfy lei pvh irhw hy, Aqy quhwfy idl ies ƒ mihsus krdw hy ik ieh prmysur ipawr dy p`qr iv`c quhwfy nwl g`l kr irhw hy, aunhw ƒ ieh d`so Aqy ivsvws iv`c aunhw ƒ auqswihq kro[ 3. smuh dw AwgU: vlmtiar ƒ ijnhw ny prbu qon lyk ƒ prwpq kiqw si aunhw dy ipawr dy p`qr ƒ pury smuh dy nwl vmfx lei s`do[ aunhw dy lyk ƒ pvhn qon bwad, smuh qon ie`k qwli vjw ik aunhw dy lei ies pusti kro[ e. klws dy kmry diaw ikirawvw Aqy crcw prsn: 1. do dy smuhw iv`c, sysn do qon quhwfy Xwd kiqy gey kmm ƒ vmfo[ 2. ie`k smuh vjon iek`ty, h`qw dy smkyqw nwl cwr kumziaw dw vrxn kro, Aqy ie`k kqn nwl ijs iv`c ieh swriaw cwry kmuziaw AwauNdIAW hn[ 3. 2-4 vlmtiar ƒ kuj lykw ƒ pvhn lei kho jo ik aunhw ny ipcly h&qy dy dorwn ilky sn[ 4. fw. ivrklr dy dwavy qy crcw kro ik jykr ie`k ivakqi prmysur di Avwz ƒ suxdw nhin hy, qd m`uflw pwtkrm bweibl dy inxmw Anuswr jivn ibqwauxw hy (glw. 5:18)[ 5. ki qusin bweibl dy inxmw Anuswr jivn ibqwaux di koiss kiqi hy? quhwfy jivn iv`c ki Pl irhw hy (romi. 8:1, 2)? CL01-HGV Student Workbook - Punjabi Page 10
s. Gr iv`c inrmqr prkws dy c`ldy rihx dw AiBAws kro: 1. swriaw cwr kumziaw dw prxog krdy hoey h&qy dy dorwn kei lykw ƒ ilko (SWq rihxw, drsx, subwivkqw Aqy lyk ilkxw)[ 2. quhwfy Awqimk slwhkwrw nwl quhwfy lyk ƒ vmfo[ 3. lyk ilkx dy prsn h&qy dy hr idn ies dw prxog kro: prbu, Srw Aqy ikrpw dy bwry iv`c qum myry nwl ki g`l krnw cwhumdw hy? prbu, ki myn hryk idn qyri Avwz dy nwl jivn ibqw skdw hw? ki myn idn Br iv`c pl-pl qyri sux skdw hw? jykr myn inrmqr qyri Avwz dy Anuswr jivn ibqwaundw hw qw myrw jivn ikvyn prbwivq hovygw? prbu, qum myƒ A`j ki AwKxw cwhumdw hy? jo myry Awly duawly hn myn aunhw nwl ijawdw smpurxqw nwl ikvyn ipawr kr skdw hw? ikvyn prmysur di Avwz ƒ suxnw hy sysn 4 prmysur di Avwz ƒ subwivk ivcwrw vjon pcwxnw CL01-HGV Student Workbook - Punjabi Page 11
jwxkwri: prmysur di Avwz ƒ suxn diaw cwr kumziaw Awpxy Awp ƒ SWq krnw, AwpxIAW A`KW ƒ ixsu v`l lwauxw, vhwe dy nwl juv jwxw, Aqy vihmdy hoey ivcwrw Aqy vihmdiaw hoei qsvirw ƒ ilkxw ArMB krnw hy[ jykr qusin ie`k smyn ienhw cwr kumziaw dw prxog krdy ho, qusin prmysur di Avwz ƒ sux skdy ho! a. prmysur di Avwz, ijs ƒ ryhmw Sbd AwiKAw jw skdw hy (XUnwnI = boilaw igaw Sbd ), ƒ subwivk ivcwrw, subwivk rwie, subwivk SbdW Aqy subwivk BwvnwvW vjon mihsus kiqw jwdw hy[ 1. myry mn qon ivcwr ivslysx krn vwly hn[ 2. myry idl qon ivcwr subwivk hn[ 3. bweibl dy mnn iv`c ivslysx Aqy subwivkqw Swiml hy[ A. p`cmi AiDAYn di pirbwsw mn`uk aus dy qrk di Xogqw dy prxog vjon id`qi jw skdi hy[ 1. ikaun jo swfy ivcwr prmysur dy ivcwr nhin hn (Xsw. 55:8, 9) ieh cmgi g`l hy ik AsIN swfy Awpxy iv`c qrk nw kriey (XUhMnw 5:19, 30). 2. swfi AwpxI bu`di qy Brosw krnw swƒ swfi b`udi Aqy swfy Drm igawn ƒ idmdw hy[ 3. 2 iqmo. 2:15 XUnwnI Sb supofojo dw ie`k Zlq Anuvwd hy[ XQwrQ ArQ AiDAYn nhin hy pr imhnqi hoxw hy Aqy inxu ikmg jyms Aqy inxu AmrIkn stynfrf bweibl iv`c shi qrhw nwl Anuvwd imhnqi bxo krky kiqw igaw hy[ XUnwnI nvyn nym dy iv`c vi supofojo dy bwrw vwr Awaux qy, ieh dw isr& ie`k vwr AiDAYn Anuvwd kiqw igaw hy (ijvyn ik 1 iqmo. 2:15)! e. bweibl dw mnn p`cmi AiDAYn lei prmysur dw ivklp hy Aqy piv`qr Awqmw mn`uk dy idl Aqy mn dy hryk AMg dw prxog krdw hy vjon pirbwisq kiqw jw skdw hy[ 1. AsIN piv`qr Awqmw ƒ swƒ prkws dyx dy lei AwKdy hw (A&. 1:17, 18; zbur 119:18) Aqy AsIN swfy idl Aqy swfy mn dy hryk AMg ƒ A`gy vdx Aqy vihx dy rwhin pys krdy hw[ 2. strong s eygsostiv konkofyns di mnn Aqy mnn krnw di pirbwsw stonrg dy purwxy nym dy AMkW qon hy: 1897, 1900, 1901, 1902, 7878, 7879, 7881 Aqy strong dy nvyn nym dy AMk hn: 3191, 4304 hytw iek`qr kiqy gey hn 3. buvbuvwauxw; ie`k ivakqi nwl g`l krnw, Aqy ies lei au~cw; bolxw, g`l krnw, bulbuly au~txw, smcwr; mumh iv`c bolxw; dhwvnw; sog krnw; ie`k buvbuvwaux di Avwz; ijvyn ik. ie`k smgiq dw smkyq; AiDAYn krn lei; ivcwr krn lei; mn iv`c Gumwauxw; klpnw; prwrqnw; prwrqnw krnw; icmqn; BgqI dw smw[ 4. it`pxi AiDAYn svikwr Xog hy jykr qusin au~pr id`qi pirbwsw dy iv`c sb kuj iv`c ies ƒ lpytdy ho[ s. ies isdwq lei bweibl dw smrqx ik subwivk ivcwr prmysur dy Awqmw di Avwz hn[ 1. idawn ide ik swfy mnw dy iv`c swfy ivcwr swfy AMdr hi ArMB humdy hn (2 kuirm. 10:3-5). 2. pwgw Acncyq mulwkwq ivcolgi dy lei ie`k iebrwni Sbd pwgw hy, ijs dw XQwrQ ArQ hy Acncyq Aw jwxw jw cmkxw jw ie`k Acncyq hi k`txw[ CL01-HGV Student Workbook - Punjabi Page 12
3. piv`qr Awqmw di ndi ivsvwsi dy idl iv`c vihmdi hy (XUhMnw 7:37-39)[ ipcly idn ijhvw iqauhwr dw v`fw idn si ixsu KVw hoieaw Aqy ieh kih ky au~ci boilaw BeI jy koei iqhwieaw hovy qw myry kol Awvy Aqy pivy![ jy koei myry au~qy inhcw krdw hy ilkq Anuswr AMimRq jl diaw ndiaw auh dy AMdroN vgxgiaw! pr auh ny ieh g`l Awqmw dy ivky AwKI ijhvw aunhw ƒ prwpq hoxw si ijnhw aus au~qy inhcw kiqi ikaunik Awqmw Ajy id`qw nw igaw si ies lei jo ixsu dw qyj Ajy prkws nhin si hoieaw[ 4. nwbw swri Biv`KbwxIAW dy iv`c vrxn krn lei prxog kiqw igaw iebrwni Sbd hy (ijvyn ik. nwbw s`ci Aqy JUTI nbubq dohw dy lei prxog kiqw igaw hy)[ nwbw di XQwrQ pirbwsw bulbly au~txw (auqyijq hoxw) hy[ ieh vhwe jw subwivkqw dy nwl juv jwx dy ivcwr dw smrqx krdw hy[ jiawd Kws krky JUTI Biv`KbwxI dy lei iebrwni Sbd hy Aqy ies dw ArQ hy aublxw [ prmysur nhin cwhumdw hy ik AsIN Awpxy Awp hi g`lw ƒ pkwaundy rhiey, pr ies di bjwey AwpxIAW A`KW ƒ ixsu v`l r`kiey Aqy piv`qr Awqmw nwl juv jweiey ijhvw ik swfy AMdr au~t rhy ivcwrw Aqy qsvirw ƒ mihsus krdw hy[ ies qrhw AsIN piv`qr Awqmw dy Pl Aqy prgtikrx ƒ Awpxy AMdroN bwhr prgt krdy hw (glw. 5:22; 1 kuirm. 12:7-11)[ it`pxi: bulbuly au~txw dw Asl ArQ kuj iebrwni ivdvwnw duawrw ie`k sdi pihlw prswqivq kiqw igaw si (jysniaus, kunyinan, Awid); aunhw ny sujwv id`qw ik nwbw Biv`KbwxI iebrwni p`qr dy iv`c AMq humdw AlyP iebrwni ikiraw qon ie`k nrm iksm hy nwbw iebrwni A`Kr dy iv`c AMq eyain hy ijs dw ArQ hy bulbly au~txw, A`gy aunfylxw, vhwe : iebrwni nwbw eyain dy nwl-amq pwxi dy lei iesqymwl kiqw igaw hy (khwau. 18:4A vhwe/pu`t irhw Puhwrw ) Aqy prmysur dy Awqmw Aqy b`udi dy SbdW dw aunfyilaw jwxw hy (khwau. 1:23)[ 5. AsIN piv`qr Awqmw di ie`k hykl hw (1 kuirm. 6:19): AQvw ki qusin ieh nhin jwxdy BeI quhwfi dyhi quhwfy AMdr piv`qr Awqmw di hykl hy ijhvi quhwƒ prmysur di v`lon imli hy Aqy qusin Awpxy Awp dy nhin ho? (1 kuirm. 6:19)[ 6. msihiaw dw Awqmw piv`qr Awqmw dy nwl imilaw hoieaw hy: pr jo koei prbu dy nwm imilaw hoieaw hy auh prbu dy nwl ie`k Awqmw hy (1 kuirm. 6:17)[ mn`uk dw Awqmw Xhovwh dw divw hy... (khw. 20:27) 7. AsIN ie`k AMgUrW di vyl iv`c l`gi hoei tihxi hw: AMgUr di vyl myn hw, qusin tihxiaw ho[ jo myry iv`c rihmdw hy Aqy myn aus iv`c soei bhuqw Pl idmdw hy ikaun jo myqon v`kry ho ky qusin kuj nhin kr skdy (XUhMnw 15:5)[ h. ies isdwq dy ik subwivk, vhwe dy iv`ckwr Awqmw dy smswr di Avwz hy lei hor smrqx: 1. ikirawsil lptw dw AnuBv 2. nwskrn vwliaw lptw dw AnuBv k. hytw id`qiaw XogqwvW prmysur dy quhwfy idl iv`c bol pyx diaw ivsysqwvw ƒ dyxgiaw: 1. auh quhwfy Awpxy ivcwrw Aqy icmqn vw hy isvwey ies dy ik qusin aunhw ƒ idl qon AwauNdy hoey mihsus krdy ho idmwg qon nhin, aus iv`c auh subwivk hoxgiaw, nw bodwqmk jw ivslysxqwmk[ qusin Kojogy ik quhwfi SKSIAq Aqy is`kx dw p`dr Aqy BwSx di SYlI quhwfy do pwisen lyk dy iv`c mojud hovygi[ ieh ies lei ikaunik prmysur ny aus dy Awqmw ƒ quhwfy Awqmw dy nwl Aqy quhwfy rwhin vihx ƒ cuixaw hy! CL01-HGV Student Workbook - Punjabi Page 13
2. auh AswnI dy nwl Aw skdy hn prmysur dy pihly ivakqi vjon boldy hoey[ 3. auh Awm qor qy hlky Aqy s`jx hn, Aqy AswnI dy nwl iksy vi Awqm di koiss duawrw k`ty jw skdy hn (Awpxy ivcwr, ie`cw, Awid[) 4. aunhw dy iv`c ie`k AjIb ivsw suci hovygi, auh quhwfy ivcwrw dy nwlon ijawdw b`udimwn, ijawdw ipawr krn vwly, ijawdw cmgwei vwly Aqy ijawdw pryrxw-kynidrq hoxgy[ 5. auh quhwfy prwx dy iv`c ie`k Kws prqiikraw ƒ kwrn dyxgy (ijvyn ik., ie`k auqswh di smj, kwiel hoxw, ivsvws, jivn, fr, SWqI)[ 6. jdon svikwr kiqy jwdy, auh Awpxy nwl aunhw ƒ r`kx lei ie`k qwkq di purxqw ƒ r`kdy hn, ies dy nwl hi aunhw ƒ krn dy AnMd ƒ[ 7. quhwfiaw Awqimk igawn iemdriaw ijvyn-ijvyn smw jwdw hy isklweiaw jwdw hy, Aqy qusin ijawdw AswnI nwl Aqy inrmqr ies FMg iv`c prmysur ƒ boldy hoey AnuBv krogy[ 8. Xwd r`ko: prmysur hr smyn quhwfy nwl bol irhw hy, Aqy qusin aus dy KoBy gey ivcwrw ƒ prwpq kr rhy ho[ jd qik qusin quhwfy Awp Awp qon aunhw ƒ ibmn kihxw ArMB nhin kr idmdy, qusin swdwrn aunhw ƒ ie`k dujy iv`c jov rhy ho Aqy klpnw kr rhy ho ik auh quhwfy hn[ aus di Avwz iv`c &rk ƒ is`kx dy lei, qusin is`k rhy ho ik ikvyn subwivk ivcwrw ƒ A`f krnw hy jo ik aus qon Aw rhy hn Aqy jo quhwfy Awpxy mn qon ivslysx kiqy ivcwr Aw rhy hn[ K. prwrqnw Aqy crcw AiBAws 1. v`fy smuh iv`c lyk dw AiBAws (7 immt): hytw id`qy prsnw iv`c ie`k prbu ƒ pu`co: prbu, ki qum myƒ ipawr krdw hy? prbu, qum myƒ ikvyn vykdw hy? prbu, qum myƒ ki AwKxw cwhumdw hy? 2. do dy smuhw iv`c lyk ƒ vmfxw (5 immt): ie`k vwr jdon lyk dw smw Kqm ho igaw, smuh dw AwgU quhwƒ ie`k dujy ivakqi dy nwl tim iv`c juvn Aqy aus dy lei quhwfy lyk ƒ pvhn dy lei khygw[ ies ƒ smkyp kr ky nw d`so[ swdwrn ies ƒ pvho[ jykr jdon qusin ie`k ivakqi dy lyk ƒ suxdy ho Aqy quhwfw idl gvwhi idmdw hy ik ieh prmysur qon hy, aus ƒ Eh d`so[ qd Awpxy lyk ƒ vwps aus ivakqi dy nwl vmfo[ 3. v`fy smuh dy iv`c lyk ƒ vmfxw (8 immt): smuh dw AwgU kei vlmtiar ƒ aunhw dy lyk ƒ pury smuh dy nwl vmfx dy lei AwKygw[ EhnW dy aunhw dy lyk ƒ vmfx qon bwad aunhw dy lei qwli vjwe[ ivsvws iv`c aunhw di Xwqrw iv`c EhnW ƒ auqswihq kro[ 4. lokw ƒ ivcwrw ƒ, it`pxiaw ƒ jw is`ikaw KMf dy bwry ivcwrw ƒ vmfx lei kho[ 5. vlmtiar ƒ ipcly h&iqaw qon Xwd krn diaw AwieqW ƒ vmfx lei kho Aqy jo Awieq dy smbmd dy iv`c prmysur ny aunhw ƒ AwiKAw hy vmfx lei kho[ jw aunhw ƒ Xwd krn vwli Awieq ƒ vmfx dy lei do dy smuhw iv`c vmf ide[ 5. Gr iv`c inrmqr prkws ƒ aun`q krn dy lei AiBAws: CL01-HGV Student Workbook - Punjabi Page 14
1. hytw id`qy ƒ Xwd kr le Aqy rozwnw lyk ilko[ hryk idn hytw id`qi ie`k Awieq/Sbd bwry lyk ilko Aqy prmysur ƒ pu`co ik auh ies dy bwry iv`c quhwfy nwl ki bolxw cwhumdw hy Aqy quhwfy jivn iv`c ies dw ki lwgukrn hy[ ies dy nwl hi prmysur ƒ pu`co ik auh quhwƒ ikvyn vykdw hy Aqy quhwfy lei aus dy ipawr ƒ[ quhwfy lyk ƒ Aqy Xwd krn diaw AwieqW ƒ klws dy nwl vmfx lei iqawr ho ky AwE[ a. XUhMnw 7:37-39; 2 kuirmqiaw 10:3-5 A. bweibl Anuswr mnn: buvbuvwauxw; ie`k ivakqi nwl g`l krnw, Aqy ies lei au~cw; bolxw, g`l krnw, bulbuly au~txw, smcwr; mumh iv`c bolxw; dhwvnw; sog krnw; ie`k buvbuvwaux di Avwz; ijvyn ik. ie`k smgiq dw smkyq; AiDAYn krn lei; ivcwr krn lei; mn iv`c Gumwauxw; klpnw; prwrqnw; prwrqnw krnw; icmqn; BgqI dw smw[ ikvyn prmysur di Avwz ƒ suxnw sysn 5 ikvyn qurmq quhwfy idlw dy iv`con swry b`uqw ƒ k`fxw hy CL01-HGV Student Workbook - Punjabi Page 15
jwxkwri: myn ie`k prsn ƒ pu`cx duawrw ArMB krnw cwhumdw hw: ki qusin lyk ilkx di koiss kiqi si? ki qusin prmysur qon kuj g`lw ƒ ilikaw si, Aqy ki qusin aunhw ƒ kuj lokw dy nwl vmifaw si? myn Aws krdw hw ik qusin kiqw si[ quhwƒ Eh krn di lov hy ikaunik ies lvi dw swfw smu`cw inswnw ieh hy ik qusin lykw ƒ prwpq kro Aqy quhwfy lykw ƒ quhwfy slwhkwrw nwl vmfogy[ ies sysn dy iv`c, AsIN ie`k lyk dy iv`c ie`k ZlqI l`bx dy bwry g`l krwgy[ a. quhwfy idl dy iv`c ie`k bu`q dy nwl prwrqnw krnw (ihz. 14:4) 1. ies di pirbwsw: jo qusin prwrqnw kr rhy ho auh quhwfy idl dy iv`c ixsu dy nwlon (ijvyn ik. drsx dy iv`c) ijawdw mh`qvpurn hy[ 2. ies siqqi dy iv`c, prmysur quhwƒ ie`k b`uq (ijvyn ik. aus dy duawrw) dy cwnx iv`c vwps quhwƒ au~qr idmdw hy[ 3. ies qrhw au~qr dy iv`c ivkirq humdw hy[ A. quhwfy idl dy iv`c ie`k bu`q qon ibnw nwl prwrqnw krnw 1. ies di pirbwsw: ixsu quhwfy idl dy iv`c ijs dy bwry qusin prwrqnw kr rhy ho ijawdw prmu`k hy (ijvyn ik. quhwfy drsx iv`c) 2. ies siqqi iv`c, au~qr prmysur dy idl qon quhwfy idl iv`c vihmdw hy[ 3. ieh ibnhw ivkirq hoey iblkul Su`D hy[ e. idl dy vhwe smbmd kumzi isdwq hy:: 1. sihj bod dw vhwe ie`k ivakqi diaw A`KW iv`c r`ky gey drsx qon AwauNdw hy[ a. jykr qusin AwpxIAW A`KW ƒ ixsu qy itkwaundy ho (ieb. 12:1, 2) Aqy vhwe dy nwl juv jwdy ho, qusin vhwe dy Su`D hox di Aws kr skdy ho[ A. jykr qusin AwpxIAW A`KW aus qy lgwe ijs lei qusin prwrqnw kr rhy ho Aqy vhwe dy nwl juv jwe, qusin vhwe dy ivkriq hox di Aws kr skdy ho[ 2. quhwƒ sdw quhwfi qsvir Aqy ixsu dy jivn dy rwh qy iek`ty quhwfy nwl c`ldy hox di qsvir ƒ quhwfi kyndri vjon PVHI r`k skdy ho (ijvyn ik. prmysur dy nwl idn dy TMfy vyly c`lxw ijvyn ik Awdm Aqy h`vwh ny kiqw si)[ hryk duji qsvir (ijvyn ik. quhwfi syvkwei, syhq, ArQ prbmd, Awid dy smbmd iv`c),ƒ Gyry qon bwhr hoxw Aqy ies kyndri qsvir qon hi vihxw hy[ iksy vi smyn jdon ie`k Gyry qo bwhr qsvir kyndri sqwn iv`c iv`c Aw jwdi hy quhwfy kol quhwfy idl iv`c ie`k b`uq hy[ iksy vi smyn jdon qusin quhwfi kyndri qsvir ƒ qusin Aqy ixsu nwl iek`ty vykdy ho, qusin Awpxy idl dy iv`con swfy b`uqw ƒ k`f id`qw hy[ ies lei AwpxI A`KW ixsu qy hi itkwei r`ko (ieb. 12:1-2)[ 3. qusin sdw auh vykxw cwhumdy ho jo ixsu AwK irhw hy Aqy quhwfy jivn iv`c hryk Aqy hr g`l smbmdi krnw cwhumdy ho[ qusin ixsu ƒ ikiraw iv`c vykxw cwhumdy ho, Aqy aus dy jvwb ƒ lyxw cwhumdy Aqy ies ƒ Awpxy Awp ibqwauxw cwhumdy ho[ Es ƒ AMgUr di vyl iv`c bxy rihxw AwiKAw jwdw hy (XUhMnw 15:1-11)[ s. iblawm aus dy idl iv`c ie`k b`uq dy nwl prwrqnw krdw hy Aqy ie`k gvbvi dy lyk ƒ prwpq kr lyndw hy[ 1. aus di pihli prwrqnw dy iv`c, auh ie`k Su`D au~qr ƒ prwpq krdw hy [ nw jwh (igx. 22:12) CL01-HGV Student Workbook - Punjabi Page 16
2. aus di duji prwrqnw dy iv`c, aus diaw A`KW cwdi Aqy sony dy au~qy l`giaw hoeiaw hn (igx. 22:18), Aqy auh ie`k ASu`D au~qr ƒ prwpq krdw hy, jwh (igx. 22:20)[ 3. ieh ASu`D au~qr ny aus ƒ prmysur dw ie`k ivrodi bxw id`qw ikaun jo aus diaw A`KW prmysur di bjwey ijvyn ik aus ny prwrqnw kiqi si Dn qy au~qy l`giaw hoeiaw sn (igxqi. 22:22, 32; 2 pq. 2:15)[ h. quhwfy idl iv`c b`uq ƒ r`kx nwl prwrqnw krn Aqy Aqy Zlq au~qr prwpq krn diaw hor audwhrxw: 1. prmysur ny aujwv dy iv`c iesrweyliaw ƒ mmn id`qw pr auh mit dy lei illky[ aunhw ny mit prwpq kiqw Aqy ies dy nwl hi, ie`k brbwd krn vwlw rog (igx. 11:32, 33)[ 2. prmysur iesrweyliaw dw rwjw hoxw cwhmudw si, pr auh ie`k smswirk rwjy ƒ cwhumdy sn (1 smu. 8:5-22)[ prmysur ny iesrweyliaw ƒ rwjw id`qw, Aqy rwjw aunhw ƒ b`uqpujw Aqy tyks dyx iv`c ly igaw[ 3. myn prmysur qon AijhIAW vsquaw ƒ prwpq kr skdw hw jo ik myry jivn lei aus dw au~qm nhin hy, Aqy ipr myn nqiijaw ƒ sihmdw hw[ ies qrhw myn kihxw cuxdw hw, prbu, myri ie`cw nhin, pr qyri ie`cw puri hovy[ k. ies qrhw ixsu swƒ prwrqnw dy auicq FMg ƒ iskwaundw hy (m`qi 6:9-13): 1. prmysur Aqy Awpxy idawn ƒ kynidrq kiqy hoey SurU kro, quhwfy ivisaw qy nhin (m`qi 6:9) 2. aus dw Aqy aus dy cir`qr dw vrxn kro[ aus dy au~qy AwpxIAW A`KW itkwe[ aus di hzuri iv`c AwE (m`qi 6:9) 3. vhwe dy nwl juv jwe Aqy aus dy rwj dw, jo ik qusin svrg dy iv`c vyk rhy ho, DrqI qy Awaux lei hukm ide (m`qi 6:10). K. swfy idlw iv`c b`uqw nwl prwrqnw krn qon AwE AsIN qobw kriey: 1. prbu, myn ies di bjwey ik ijs kol myn Aw irhw hw aunhw g`lw qy ijnhw lei myn prwrqnw kr irhw si nzrw itkwaux qon qobw krdw hw[ 2. hux qon myn jdon myn prwrqnw krdw hw qw AwpxIAW nzrw ƒ qyry qy itkwvwgw[ 3. piv`qr Awqmw, jykr myn ieh krn iv`c As&l ho jwdw hw, ikrpw krky myƒ Xwd krwein[ qyrw DMnvwd! 4. prbu, ikrpw krky myry BUqkwl diaw ZlqIAW ƒ ly Aqy aunhw rwhin vi Awpxy rwj dw inrmwx kr, ijvyn ik qum rwjw dwaud Aqy byqsybw dy nwl kiqw si[ ie`k ies qrhw dy AdBu`d prmysur hox lei qyrw DMnvwd! g. prwrqnw Aqy crcw AiBAws 1. v`fy smuh iv`c lyk dw AiBAws (7 immt): prbu ƒ pu`co: prbu, myry idl iv`c ie`k b`uq dy nwl prwrqnw krn bwry qum myƒ ki AwKxw cwhumdw hy? jw hytw id`qy prsnw iv`c iksy ie`k dw prxog kro ijs dy bwry qusin pihlw lyk nhin ilikaw hy: prbu, ki qum myƒ ipawr krdw hy? prbu, qum myƒ ikvyn vykdw hy? prbu, qum myƒ ki AwKxw cwhumdw hy? 2. do dy smuh iv`c lyk ƒ vmfxw (5 immt): ie`k vwr jdon lyk dw smw Kqm ho igaw, smuh dw AwgU quhwƒ ie`k dujy ivakqi dy nwl tim iv`c juvn Aqy aus dy lei quhwfy lyk ƒ pvhn dy lei khygw[ ies ƒ smkyp kr ky nw d`so[ swdwrn ies ƒ pvho[ jykr jdon qusin ie`k CL01-HGV Student Workbook - Punjabi Page 17
ivakqi dy lyk ƒ suxdy ho Aqy quhwfw idl gvwhi idmdw hy ik ieh prmysur qon hy, aus ƒ Eh d`so[ qd Awpxy lyk ƒ vwps aus ivakqi dy nwl vmfo[ 3. v`fy smuh iv`c lyk ƒ vmfxw (8 immt): smuh dw AwgU kuj vlmtiar ƒ aunhw dy lyk ƒ pury smuh dy nwl vmfx lei AwKygw[ aunhw dy lyk ƒ vmfx qon bwad aunhw dy lei qwli vjwe[ ivsvws dy iv`c aunhw di Xwqrw lei EhnW ƒ auqswihq kro[ 4. lokw ƒ ies is`ikaw dy Bwg bwry ivcwr, it`pxiaw, jw prsnw ƒ pu`cx pu`co[ 5. ipcly h&qy qon vlmtiar ƒ Xwd kiqiaw AwieqW dw hvwlw dyx ide Aqy auh vmfx dw jo prmysur ny ienhw AwieqW dy smbmd iv`c EhnW dy nwl boilaw hy[ smbwvin Xwd krn diaw AwieqW ƒ vmfx lei do dy smuhw iv`c vmfo[ G. Gr dy iv`c inrmqr c`ldy prkws ƒ au~nq krn dw AiBAws: 1. ies isdwq ƒ Xwd kro: sihboj dw vhwe ie`k ivakqi diaw nzrw A`gy r`kx dy drsx qon AwauNdw hy[ 2. lyk ilko Aqy prmysur ƒ pùco ik au~pr id`qy gey isdwq dy bwry Aqy quhwfy jivn iv`c ies dy lwgukrn dy bwry auh quhwƒ ki AwKxw cwhumdw hy[ 3. Xwd krn di Awieq: 1 kuirmqiaw 6:17 4. Xwd krnw: nwbw dw ArQ hy bulbuly au~txw ies lei vhwe dy subwivk au~t rhy ivcwr AMdroN hi ndi dy AMdroN Aw rhy hn[ 5. Xwd krnw: pwgw Acncyq hi mn iv`c Awauxw jw cwnx vjon cmkxw, jw ie`k Acncyq hi Aw jwxw[ 6. Agly h&qy dy dorwn kei vwr hor lyk ilko: prbu ƒ pu`co ik quhwfy idl iv`c ikvyn ie`k b`uq nwl prwrqnw krn qon bcxw hy Aqy ikvyn auicq riqi nwl prwrqnw krnw hy[ pu`co ik ie`qy koei PYsly hn ijhvy ik quhwfy idl dy iv`c qusin bu`qw dy nwl kiqy hoey hn, Aqy jykr ies qrhw hy, auh ki cwhumdw hy ik qusin hux kro[ (qusin ies prsn nwl kmm krdy hoey kei idn ibqw skdy ho, hryk idn ibmn-ibmn lokw bwry lyk ƒ ilkdy hoey)[ Awpxy lyk ƒ quhwfy Awqimk slwhkwrw dy nwl vmfo[ ikvyn prmysur di Avwz ƒ suxnw hy sysn 6 QMmH jwxw CL01-HGV Student Workbook - Punjabi Page 18
jwxkwri: prmysur di Avwz ƒ suxn lei cwr kumziaw dw krm mh`qvpurn hy[ swfw inswnw swriaw cwrw dw ie`k smyn hi prxog krnw hy[ hbkuk aunhw ƒ ie`k krm iv`c r`kdw hy, pr myn ies ƒ ie`k QoVy ijhy ibmn krm iv`c iskwaux ƒ Aswn pwaundw hw[ ies lei ieh sysn QMmH jwx (SWq ho jwx) lei kumzi hovygw[ hy mri jwn, qum prmysur hi dy A`gy cu`p cwp rhu, ikaun jo myri qwg ausy v`l hy (zbur 62:5) a. AsIN bwhri Avwz ƒ ikvyn dur krdy hw? 1. myn Awpxy Pon ƒ bmd kr idmdw hw Aqy prwrqnw krdw hw jdon b`cy myry idawn ƒ nhin mmg kr rhy hn[ 2. myn Arwm nwl bytx duawrw srirk qnwau ƒ dur krdw hw (1 ieb. 17:16). 3. myn svyry qvky hi smswr di cu`pi iv`c juv jwdw hw[ A. myn AMdrUnI Avwz ƒ ikvyn dur krdw hw? 1. jdon myry kol g`lw ƒ krn dy ivcwr AwauNdy hn, myn aunhw ƒ hytw ilk lyndw hw[ 2. jdon myn nw iekrwr kiqy gey pwp bwry jwxu humdw hw, myn qobw krdw Aqy ies dw iekrwr krdw hw Aqy ipr ie`k Dwrimkqw dw bsqr pw lyndw hw (Xsw. 61:10). 3. jdon myrw mn dov lw irhw hy, myn ixsu qy Aqy myry iek`ty hox dy ie`k drsx qy kynidrq humdw hw[ 4. jdon myƒ myry idl iv`c vhwe nwl juvn di lov humdi hy, myn myry idl dy AMdr hi au~tdy hoey subwivk giq dy nwl juv jwdw hw[ 5. jdon myƒ smcwr krn dy lei vwdu smyn di lov hy jdon myrw mn QMimHAw hoieaw Aqy SWq hy, myn EhnW simaw ƒ Xwd krdw hw jdon myn Awpxy Awp ikirawvw ƒ krdw hw (g`fi clwauxw, nhwauxw, ksrq krnw, inximq kmm krnw Awid) auh smyn prmysur qon suxn lei AwdrS smyn hn[ e. dwaud Aqy AlISw ny s`jy idmwg diaw ikirawvw ƒ krn duawrw Awpxy Awp ƒ SWq kiqw: 1. AlISw ny ie`k vjmqri ƒ s`idaw (2 rwijaw 3:15, 16). smgiq s`jw idmwg hy[ myn mdur smgqi di ibnw iksy AMqry dy Aqy ibnw iksy SbdW dy di ispwrs krdw hw ijs dy nwl qusin gw skdy ho[ 2. dwaud ny zbur ilky[ ie`k zbur dw Aw`vSk ArQ ie`k Awqimk giq hy, ies lei dwaud smgiq ƒ aus di prwrqnw dy smyn dy ih`sy vjon prxog krdw hy (zbur. 23 Aqy 36:5, 6 kuj audwhrxw hn ik ikvyn qsvir bxwauxw Aqy drsx dwaud dy ie`k prwrqnw jivn dw ih`sw sn[) s. jdon qusin prmysur di hzuri iv`c AwauNdy ho kei s`jy idmwg diaw ikirawvw dw prxog kro: 1. ie`k SWq ipawr dw giq gwe jw smbwvin prweiaw BwiKAwvW dy iv`c gwe; 2. AwpxIAW A`KW ixsu qy lgwe, drsx dw prxog kro; 3. vhwe dy ivcwrw dy nwl juv jwe; CL01-HGV Student Workbook - Punjabi Page 19
4. qd jo vhwe iv`c Awauxw ArMB humdw hy aus ƒ ilkxw ArMB kr ide[ h. SWq rihx di siqqi di pirbwsw id`qi jw skdi hy: 1. srirk rup iv`c SWq ho jwxw 2. idawn Poks krnw 3. ie`k Arwmdwiek Awsx 4. grihx krnw 5. subwivkqw k. SWq rihx di siqqiaw diaw hor ivsysqwvw 1. jqn krnw bmd kro, C`f ide Aqy Arwm kro (zbur 46:10) 2. ie`k krn di siqqi nhin, pr ie`k hox di siqqi 3. vrqmwn vwk iv`c jiaux ibqwauxw (vrqmwn pl iv`c) 4. ies vrqmwn pl iv`c prmysur dw AnuBv krnw (ijvyn ik. vhwe dy ivcwrw Aqy vhwe diaw qsvirw nwl juv jwxw)[ 5. prmysur dy ipawr dw AnuBv krnw (aus dw ipawr quhwfy AMdr hi aub`ldw hy) 6. ies ƒ mzbur jw kwhli nwl nhin kiqw jw skdw (qusin isr& aus di hzuri iv`c Arwm kr rhy ho)[ 7. ies ƒ hox di iejwzq id`qi gei hy[ (Awpxy cyhry qy ie`k muskrwht r`ko ikaun jo ieh jqn krn qon rokx iv`c quhwfi shwieqw krdi hy[ jqn krnw Awqm-koiSS hy[) 8. quhwfy SWq smyn iv`c prmysur inxmqrx krdw hy Aqy ie`k ikirawsil vhwe quhwfy AMdr c`l pyndw hy[ 9. ies ƒ Awqmw iv`c hoxw AwiKAw jwdw hy (prkws 1:10). not: SWq hoxw kuj vi nhin di siqqi iv`c dw^l hox di koiss krnw nhin hy nw hi ivcwrw qon pry, qsvirw qon pry Aqy BwvnwvW qon pry jwxw hy[ ies di bjwey, bweibl Anuswr SWq hoxw myry ivcwrw ƒ, myriaw BwvnwvW ƒ SWq krnw hy, qw jo myn prmysur dy ivcwrw ƒ ly skw Aqy srb SkqImwn dy svrgi vhwe qon jivn ƒ ibqw skw, jw ies ƒ ie`k hor FMg dy nwl kihxw hy, myn msih iv`c bxy rihx ƒ Bwl irhw hw[ K. prwrqnw Aqy crcw dy AiBAws 1. v`fy smuh iv`c lyk ilkx dw AiBAws (7 immt): fi. vi. fi. isklwei sysn Aqy lyk dy AMq iv`c r`ky gey prsnw ƒ prbu ƒ p`uco: prbu, SWq hox bwry ikrpw krky myry nwl g`l kr[ AMdrUnI SWqI iv`c myƒ ilawaux dy lei ikhvy prvys mwrg ijawdw prbwvswli hn? SWq hox smbmdi quhwfy ivcwr ki hn? 2. do dy smuhw iv`c lyk ƒ vmfxw (5 immt): ie`k vwr jdon lyk dw smw Kqm ho igaw, smuh dw AwgU quhwƒ ie`k dujy ivakqi dy nwl tim iv`c juvn Aqy aus dy lei quhwfy lyk ƒ pvhn dy lei khygw[ ies ƒ smkyp kr ky nw d`so[ swdwrn ies ƒ pvho[ jykr jdon qusin ie`k CL01-HGV Student Workbook - Punjabi Page 20
ivakqi dy lyk ƒ suxdy ho Aqy quhwfw idl gvwhi idmdw hy ik ieh prmysur qon hy, aus ƒ Eh d`so[ qd Awpxy lyk ƒ vwps aus ivakqi dy nwl vmfo[ 3. v`fy smuh dy iv`c lyk ƒ vmfxw (8 immt): smuh dw AwgU kuj vlmtiar ƒ aunhw dy lyk ƒ pury smuh dy nwl vmfx lei AwKygw[ aunhw dy lyk ƒ vmfx qon bwad aunhw dy lei qwli vjwe[ ivsvws dy iv`c aunhw di Xwqrw lei EhnW ƒ auqswihq kro[ 4. lokw ƒ ivcwr, it`pxiaw, jw prsnw ƒ is`ikaw dy KMf bwry vmfx lei kho[ ikhvi qknik (W) aunhw ny prbwvswli SWq bxn iv`c aunhw di shwieqw lei l`biaw hn smbmdi aunhw ƒ gvwhiaw vmfx lei kho[ 5. ipcly h&qy qon Xwd krn vwliaw AwieqW dw vlmtiar ƒ hvwlw dyx lei kho Aqy auh vmfx lei jo ik prmysur ny Awieq dy smbmd iv`c aunhw nwl vmifaw hy[ smbwvin Xwd krn diaw AwieqW ƒ vmfx lei do dy smuhw iv`c vi vmfo[ G. Gr dy iv`c inrmqr prkws dy c`ldy rihx ƒ aun`q krn lei AiBAws: 1. zbur 62:5 Aqy prkws di poqi 1:10-11 ƒ Xwd kro Aqy aunhw dy bwry lyk ilko, prmysur ƒ pu`cdy hoey ik auh quhwƒ Awieq Aqy quhwfy jivn aus dy lwgu krn bwry ki bolxw cwhumdw hy[ 2. h&qy d dorwn, kei vwr lyk ilko[ Awpxy lyk ƒ Awpxy Awqimk slwhkwrw dy nwl vmfo[ lyk dy smbmd iv`c prsn: prbu, qum myƒ glwqiaw 3:27 bwry ki AwKxw cwhumdw hy? prbu, jdon myn qyry kol AwauNdw hw qw ArwDnw Aqy smgiq dw iesqymwl krn bwry qum myƒ ki AwKxw cwhumdw hy? jdon myn prwrqnw krdw hw qw ik qyry swhmxy bytxw TIk hy (ijvyn ik dwaud ny kiqw si)? ikhviaw Dwrimk ikirawvw ƒ myn krdw hw jo ik myƒ jqn krn dy FMg iv`c ly jwdiaw hn Aqy ies qrhw myn qyƒ AswnI nwl nhin sux skdw hw? ieh XkInI bxwe ik qusin ieh iqmny prsn pu`co jo ik fi. vi. fi. dy AMq iv`c r`ky gey sn[ 3. AglI klws dy iv`c quhwfiaw Xwd krn diaw AwieqW ƒ vmfx lei Aqy koei vi lyk jo ik bhuq ijawdw inji nhin hy ƒ vmfx lei iqawr AwE[ ikvyn prmysur di Avwz ƒ suxnw sysn 7 jdon qusin prwrqnw krdy ho qw drsx ƒ Bwlo CL01-HGV Student Workbook - Punjabi Page 21
jwxkwri: prmysur swfy idl diaw A`KIAW ƒ svrgi su&inaw dy nwl Aqy drsx Aqy ies dy nwl hi DrmI klpnwvw dy nwl Brnw cwhumdw hy[ swƒ Awpxy idl diaw A`KIAW ƒ prmysur dy A`gy r`kxw hy Aqy drsx ƒ mmgxw Aqy Bwlxw hy[ ieh Agly do sysn fumigawei dy iv`c crcw krngy ik bweibl prmysur dy swfy idl diaw A`KIAW ƒ Brn bwry ki AwKdI hy[ a. quhwfy idl diaw A`KIAW dy prxog dy smbmd iv`c kumzi AwieqW: 1. qd, aus ny AwiKAw, myriaw g`lw suxo: jy quhwfy iv`con koei nbi hovy, {1} qw myn Xhovwh Awpxy Awp ƒ drsx iv`c aus au~qy prgt krwgw Aqy su&ny iv`c myn auh dy nwl bolwgw (igxqi 12:6) 2. hy Xhovwhw, swfy ipqrw Abrwhwm, ieshwk, Aqy iesrweyl dy prmysur AwpxI prjw dy ihridaw dy idawn Aqy PurinAW iv`c sdw ieh idrv kr, Aqy aunhw dy mnw ƒ Awpxy lei iqawr kr[ (1 ieqhws 29:18) 3. auprmq ixsu ny aunhw ƒ au~qr id`qw, myn quhwƒ s`c s`c AwKdw hw, ik pu`qr Awp qon kuj nhin kr skdw pr jo kuj auh ipqw ƒ kridaw vykdw hy ikaunik jo jo kmm auh krdw hy so pu`qr vi auvyn hi krdw hy (XUhMnw 5:19) 4. prmysur AwKdw hy ik, AMq dy idnw iv`c AYauN hovygw, jo myn Awpxy AwqmW iv`con swry srirw au~qy vhw idawgw, Aqy quhwfy pu`qr Ar quhwfiaw DIAW AgMm vwk krngy, Aqy quhwfy juawn drsx vykxgy, Aqy quhwfy b`ufy su&ny vykxgy (rsulw 2:17) 6. hytw id`qiaw AwieqW dy smbmd iv`c quhwfy idl diaw A`KIAW dw iesqymwl krdy hoey auqwh vyko, mnn kro, lyk ilko Aqy quhwfy prkws ƒ klws dy iv`c vmfx lei iqawr hoey ky AwE[ auqpq 15:1 1 smueyl 28:6 rsulw 11:5-6 auqpq 40:5-7 1 rwjw 3:5-6 romiaw 11:8, 10 kuc 3:1-6 ihzkieyl 12:22-27 A&sIAW 1:18 igxqi 12:6 dwnieyl 8:15-18 prkws di poqi 1:10, 14 ibvsqw swr 13:1-5 m`qi 2:12-13 prkws di poqi 4:2-3 XhoSuAw 5:13-15 rsulw 9:10-12 prkws di poqi 15:5 e. ikaun protynstmt supny Aqy drsx ƒ nzramdwj krn dw rujwn r`kdy hn? 1. aunhw dw nkwrwqmk inawaun: qsvirw dw swrw prxog ie`k au~kri hoei murq nwl imilaw hoieaw hy[ 2. EhnW di AMdrUnI prqiigaw: ies lei, myn myry msihi jivn iv`c swriaw qsvirw dy prxog ƒ r`d krwgw[ 3. Pl : krmanuswr AiDAwqmk is`ikaw dy au~qy bhuq swriaw ikqwbw su&ny, drsx, klpnw, jw ie`k ivakqi dy idl diaw A`KIAW dw prxog krdy hoey iksy vi hor lwgukrn ƒ Swiml nhin krdiaw hn[ ieh frwaux vwlw hy ieh gor krdy hoey ik bweibl diaw khwxiaw Aqy CL01-HGV Student Workbook - Punjabi Page 22
ikirawvw ijhviaw ie`k su&ny Aqy drsxw dy nqijy vjon AweIAW auh piv`qr Swsqr dy ie`k Bwg dw inrmwx krdiaw jo ik pury nvyn nym dy brwbr hy! s. prsn ijhvy ik b`uqpujw ivckwr Prk ƒ inrdwirq krdy hn (ijvyn ik, au~kriaw hoeiaw murqw) Aqy svrgi qsvirw (ijvyn ik, DrmI klpnwvw, su&nw Aqy drsx): 1. kox ies ƒ ie^iqawr idmdw hy? a. bu`qpujw dy nwl, mnùk idmdw hy (kuc 32:1)[ A. svrgi qsvirw dy nwl, mn`uk idmdw hy (kuc 25:8-22; kul`u 1:15; ieb. 12:2)[ 2. inswnw ki hy? a. b`uqpujw dy nwl, ie`k ivakqi b`uq di ArwDnw krdw hy (kuc 32:8). A. svrgi qsvirw dy nwl, AsIN qsvirw ƒ svrgi vhwe dy iv`c Awaux lei ie`k povi dy fmfy vjon prxog krdy hw (prkws. 4:1)[ 3. nqijy di ikiraw ki hy? a. bu`qpujw dy nwl, bu`q murdw hi rihmdw hy (Xsw. 44:19)[ A. svrgi qsvir dy nwl, svrgi vhwe aukswieaw jwdw hy (prkws. 4:2)[ 4. AsIN iks dy A`gy prwrqnw krdy hw? a. bu`qpujw dy nwl, ie`k ivakqi bu`q dy A`gy prwrqnw krdw hy (Xsw. 44:17)[ A. svrgi qsvir dy nwl, AsIN kdy vi swfy mnw dy iv`c DrmI klpnwvw dy A`gy prwrqnw nhin krdy hw, pr svrgi vhwe ikirawsil ho jwdw hy, prmysur dy nwl smcwr sqwipq ho jwdw hy (prkws. 4-22). 5. mksd ki hy? a. bu`qpujw dy nwl, auh vsqu di ArwDnw krdy hn (Xsw. 44:15)[ A. svrgi qsvir dy nwl, AsIN prmysur di hzuri iv`c swfy idlw ƒ Poks krn dy lei DrmI ikawlw dw prxog krdy hw (2 kuirm. 3:18; 4:18)[ 6. rv`eiaw ki hy? a. bu`qpujw dy nwl, auh GmMfI Aqy hmkwri hn (ihz. 32:9)[ A. svrgi qsvir dy nwl, AsIN hlimqw nwl prmysur ƒ Bwldy hw (khwau. 2:1-5)[ 7. kox inxmqrx krdw hy? a. bu`qpujw dy nwl, auh prmysur dw duraupxog krn ƒ Bwldy hn (1 rwijaw 22:20-23). A. svrgi qsvir dy nwl, AsIN prmysur ƒ ikiraw iv`c vykx di ie`cw r`kdy hw (ieb. 4-22). h. drsx diaw iksmw inrdwirq krnw 1. quhwfy mn di skrin qy subwivk drsx[ 2. prwrqnw iv`c subwivk drsx (zbur. 23:1-6) 3. Awpxy Awp qon bwhr ie`k drsx ƒ vykxw (2 rwijaw 6:17) CL01-HGV Student Workbook - Punjabi Page 23
4. ie`k AMqrlInqw dy iv`c vi (rsulw. 10:10-23) 5. su&inaw dw AnuBv krn rwhin dwrsink mulwkwq (rsulw. 16:9-10) not: drsx diaw ieh hryk iksmw ie`k smwn vwijb Aqy Awqimk hn, Aqy swiraw ƒ cmgi qrhw prikaw jwxw, qoilaw jwxw Aqy gor kiqw jwxw hy[ kwly Aqy ic`ty su&ny Aqy drsx aunhy hi vwijb hn ijnhy ik puri qrhw rmgdwr su&ny Aqy drsx hn[ bweibl ienhw dohw ivckwr koei Prk nhin bxwaundi hy, Aqy myry jivn dy AnuBv pusti krdy hn ik auh ie`ksmwn hi vwijb hn[ k. ie`k drsx vykx vwlw bxn dy lei isdwq 1. swfw inswnw ixsu vrgy hoxw hy jo ik ie`k inrmqr drsx vykx vwlw si (XUhMnw 5:19, 20; 8:38)[ 2. swƒ drsx ƒ Bwlxw hy (ieb. 2:1,2; m`qi 26:41; ieb. 12:2)[ 3. swƒ drsx iv`c vykxw hy jd qik ik drsx vihxw bmd nhin ho jwdw hy (XUhMnw 4:10, 13; 7:2, 13)[...mYN vyk irhw si... K. prwrqnw Aqy crcw AiBAws 1. v`fw smuh lyk AiBAws (7 immt): hytw id`qiaw g`lw lei prbu ƒ pu`co: prbu, myƒ ie`k smyn bwry Xwd krwe jdon qum myry nwl su&ny rwhin g`lbwq kiqi si? ki qum myry nwl su&inaw dy rwhin g`l krnw cwhumdw hy? ki su&inaw dy bwry myƒ Awpxy rvèiey ƒ bdlx di lov hy? 2. do dy smuh iv`c lyk ƒ vmfxw (5 immt): ie`k vwr jdon lyk dw smw Kqm ho igaw, smuh dw AwgU quhwƒ ie`k dujy ivakqi dy nwl tim iv`c juvn Aqy aus dy lei quhwfy lyk ƒ pvhn dy lei khygw[ ies ƒ smkyp kr ky nw d`so[ swdwrn ies ƒ pvho[ jykr jdon qusin ie`k ivakqi dy lyk ƒ suxdy ho Aqy quhwfw idl gvwhi idmdw hy ik ieh prmysur qon hy, aus ƒ Eh d`so[ qd Awpxy lyk ƒ vwps aus ivakqi dy nwl vmfo[ 3. v`fy smuh iv`c lyk ƒ vmfxw (8 immt): smuh dw AwgU kuj vlmtiar ƒ aunhw dy lyk ƒ pury smuh dy nwl vmfx lei AwKygw[ aunhw dy lyk ƒ vmfx qon bwad aunhw dy lei qwli vjwe[ ivsvws dy iv`c aunhw di Xwqrw lei EhnW ƒ auqswihq kro[ 4. lokw ƒ is`ikaw dy KMf bwry ivcwrw, it`pxiaw jw prsnw ƒ vmfx lei kho[ bu`qpjw Aqy ie`k ivakqi dy mn iv`c qsvir ƒ sqwipq krnw ivckwr id`qi qulnw dy nwl ki qusin Arwmdwiek ho? ki qusin DrmI klpnwvw smbmdi ie`k AiDAwqmk smj dw inrmwx krn lei kdy piv`qr Swsqr ƒ jwicaw hy? prgtwv dw ki ArQ hy: ie`k qsvir hzwr SbdW dy nwlon mu`lvwn hy? idrstwq ide[ ki qusin srbskqimwn prmysur dy nwl quhwfi mulwkwq dy ie`k ih`sy vjon qsvir dy ie`k sqwn di Koj krn lei iqawr ho[ 5. vlmtiar ƒ ipcly h&qy Xwd kiqiaw AwieqW dw hvwlw dyx Aqy jo prmysur ny AwieqW dy smbmd iv`c aunhw nwl boilaw hy ƒ vmfx ide[ Xwd krn diaw AwieqW ƒ vmfx lei do dy smuhw iv`c vmf jwe[ G. Gr dy iv`c inrmqr prkws dy c`ldy rihx ƒ aun`q krn lei AiBAws: CL01-HGV Student Workbook - Punjabi Page 24
1. XUhMnw 5:19 Aqy rsulw. 2:17 ƒ Xwd kro Aqy aunhw dy bwry lyk ilko, prmysur ƒ pu`cdy hoey ik AwieqW dy smbmd iv`c Aqy quhwfy jivn lei EhnW dy lwgukrn dy smbmd iv`c quhwfy nwl ki g`l krnw cwhumdw hy[ 2. ies sysn iv`c pihlw su&inaw Aqy drsx bwry id`qi AwieqW di suci qon AwieqW ƒ vyko[ lyk ilko Aqy prmysur ƒ pu`co ik auh quhwƒ ienhw AwieqW dy bwry ki iskwauxw cwhumdw hy[ ies lyk ƒ quhwfy Awqimk slwhkwrw dy nwl vmfo[ 3. rozwnw lyk ilko Aqy prmysur ƒ pu`co ik auh quhwƒ ki kihxw cwhumdw hy[ ieh XkInI bxwe ik qusin swry iqmn prsn pu`co jo ik fi. vi. fi. dy AMq iv`c r`ky gey sn[ 4. AglI klws dy iv`c quhwfiaw Xwd kiqiaw AwieqW ƒ Aqy koei vi lyk jo ik bhuq ijawdw inji nhin hy ƒ vmfx lei iqawr ho ky AwE[ ikvyn prmysur di Avwz ƒ suxnw sysn 8 ikvyn quhwfy drsx vykx di Xogqw ƒ bhwl krnw hy CL01-HGV Student Workbook - Punjabi Page 25
jwxkwri: AsIN au~qon SurU krn jw rhy hw ij`qon ik AsIN ipcly sysn dy iv`c C`ifAw si, jdon AsIN ie`k drsx vykx vwlw bxn lei isdwqw qy crcw kr rhy si[ AsIN PYslw kiqw hy ik prmysur swfy idlw diaw A`KIAW dw iesqymwl krnw Aqy Brnw cwhumdw hy[ AsIN gor kiqw ik ixsu ny hr smyn drsx ƒ vyikaw, Aqy AsIN PYslw kiqw ik AsIN vi ixsu vrgy hoxw cwhumdy Aqy hr smyn drsx ƒ vykxw cwhumdy hw[ ies qrhw swfy idlw diaw A`KIAW ƒ bhwl krn dy lei AsIN ki kr skdy hw Aqy qd aunhw ƒ prmysur dy Brn Aqy vihx rwhin aus dy A`gy pys kr skdy hy? a. ie`k drsx vykx vwlw bxn dy lei isdwq ipcly sysn qon jwri hy 4. swƒ ieh pcwxnw cwhidw hy ik AsIN ixsu, prmysur, Aqy svrgduqw dy nwl swfy mnw dy iv`c mulwkwq kr skdy hw, Aqy ieh ik Eh Asl dy iv`c Awqimk mulwkwqw hn (1 rwijaw 3:5-15; dwni. 4:4,5,10,13,14; 7:1,13-16; m`qi 1:20; 2:12,13,19,22). 5. prmysur dy swhmxy swfy idlw diaw A`KIAW ƒ pys krn dw ie`k subwivk FMg prwrqnw purx ikawl iv`c ie`k bweibl di khwxi dy iv`c drsx dy rup iv`c dwkl hoxw hy Aqy ies iv`c prmysur ƒ c`lx di iejwzq dyxw hy ijvyn ik auh cwhumdw hy, jw swfiaw A`KIAW ƒ ixsu qy lgwauxw hy, jo ik swfy ivsvws dw krqw Aqy is`d krn vwlw hy, ƒ swƒ imlx lei kihxw Aqy aus di ikrpw nwl Brn ƒ kihxw hy (ieb. 12:1,2; prkws 4:1,2)[ A. ie`k tu`ti hoei drsx vykx di Xogqw ƒ ikvyn bhwl krnw hy: 1. kuj lokw ƒ drsx vykx qy D`bw lwaux Aqy qrksil ƒ b`uq vjon r`kx qon qobw krn lei lov hy: a. drsx dy dwn Aqy Xogqw dw prxog nw krn jo prmysur ny quhwfy AMdr r`ki hy Aqy puri qrhw Awdr nw krn qon qobw kro; A. qrksilqw Aqy bod qon qobw kro; e. Awdr lei EhnW dy Arpx dw vrxn kro Aqy aunhw dy drsx di Xogqw dw byh`d prxog kro jdon auh aunhw dy ivslysx Xogqw dw Awdr krdy Aqy prxog krdy hn; s. aunhw di drsx di Xogqw bhwl krn Aqy ausqy swh PUkx lei prmysur ƒ kho; Aqy h. qsvirw iv`c jiaundy rihxw is`kdy hoey ijvyn ik auh ivcwrw dy iv`c jiaundy rihmdy hn drsx di Xogqw dw AiBAws krnw Aqy iesqymwl krnw ArMB kro[ k. qd auh aunhw dy idl diaw A`KIAW ƒ prmysur dy A`gy jdon auh jivn dy rwhin jwdy hn aus dy drsx ƒ Bwldy hoey pys krn dy lei iqawr hn[ 2. kuj ƒ ies fr iv`c rihx qon qobw krn di lov hy ik auh Drm riq iv`c Ps jwxgy[ ies sm`isaw di cmgwei dy lei aunhw ƒ lov hy: a. ieh jwxn di ik qsvirw ƒ vykx Aqy socx di Xogqw prmysur duawrw mn`uk ƒ id`qi gei, Sqwn duawrw nhin; A. jwxo ik BwvyN ik Sqwn mnùk di drsx vykx di Xogqw ƒ Brn ƒ Bwldw hy, ausy qrhw hi prmysur vi; e. ieh jwxo ik prmysur nhin cwhumdw hy ik AsIN drsx vykx di Xogqw dy prxog qon ip`cy muviey, pr ies di bjwey auh cwhumdw hy ik AsIN inrmqr ies ƒ aus dy A`gy Brn dy lei pys kriey; CL01-HGV Student Workbook - Punjabi Page 26