Dobre Praktyki Sektorowego Programu Operacyjnego Rozwój Zasobów Ludzkich

Wojewódzki Urząd Pracy w Toruniu Dobre Praktyki Sektorowego Programu Operacyjnego Rozwój Zasobów Ludzkich w Województwie Kujawsko-Pomorskim w ramach Działania: 1.2 Perspektywy dla młodzieży 1.3 Przeciwdziałanie i zwalczanie długotrwałego bezrobocia Toruń 2007

Wojewódzki Urząd Pracy w Toruniu ul. Szosa Chełmińska 30/32, 87 100 Toruń tel.: (056) 622 86 00, fax.: (056) 622 74 85 e-mail: wup@wup.torun.pl ISBN 978 83 89063 26 7 Wydanie pierwsze Wydawca, skład i druk: Pracownia Sztuk Plastycznych Sp. z o.o. ul. Chrobrego 105/107, 87 100 Toruń tel. 056 658 42 10, fax 056 658 42 19 www.drukujtaniej.pl Toruń, grudzień 2007 Publikacja współfinansowana ze środków Pomocy Technicznej SPO RZL w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.

Spis treści Projekty realizowane przez Powiatowy Urząd Pracy w Aleksandrowie Kujawskim współfinansowane z Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS)...9 Projekty realizowane przez Powiatowy Urząd Pracy w Brodnicy współfinansowane z Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS)...22 Projekty realizowane przez Powiatowy Urząd Pracy w Bydgoszczy współfinansowane z Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS)...37 Projekty realizowane przez Powiatowy Urząd Pracy w Chełmnie współfinansowane z Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS)...51 Projekty realizowane przez Powiatowy Urząd Pracy w Golubiu - Dobrzyniu współfinansowane z Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS)...63 Projekty realizowane przez Powiatowy Urząd Pracy w Grudziądzu współfinansowane z Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS)...75 Projekty realizowane przez Powiatowy Urząd Pracy w Inowrocławiu współfinansowane z Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS)...86 Projekty realizowane przez Powiatowy Urząd Pracy w Lipnie współfinansowane z Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS)...97 Projekty realizowane przez Powiatowy Urząd Pracy dla Miasta Torunia współfinansowane z Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS)...107 Projekty realizowane przez Powiatowy Urząd Pracy w Mogilnie współfinansowane z Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS)...116 Projekty realizowane przez Powiatowy Urząd Pracy w Nakle nad Notecią współfinansowane z Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS)...127 Projekty realizowane dla powiatu toruńskiego współfinansowane z Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS)...137 Projekty realizowane przez Powiatowy Urząd Pracy w Radziejowie współfinansowane z Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS)...143 Projekty realizowane przez Powiatowy Urząd Pracy w Rypinie współfinansowane z Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS)...157 Projekty realizowane przez Powiatowy Urząd Pracy w Sępulnie Krajeńskim współfinansowane z Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS)...166 Projekty realizowane przez Powiatowy Urząd Pracy w Świeciu współfinansowane z Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS)...178 Projekty realizowane przez Powiatowy Urząd Pracy w Tucholi współfinansowane z Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS)...186 3

Projekty realizowane przez Powiatowy Urząd Pracy w Wąbrzeźnie współfinansowane z Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS)...199 Projekty realizowane przez Powiatowy Urząd Pracy we Włocławku współfinansowane z Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS)...208 Projekty realizowane przez Powiatowy Urząd Pracy w Żninie współfinansowane z Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS)...218 4

Europejski Fundusz Społeczny od 50 lat pomaga osobom poszukującym pracy, bezrobotnym, zagrożonym wykluczeniem społecznym jak również pracownikom przedsiębiorstw w nabywaniu przez nich potrzebnych w pracy umiejętności. Polska wykorzystuje możliwości rozwoju zasobów ludzkich, jakie stwarza EFS od momentu przystąpienia do Unii Europejskiej w 2004 roku. Jednym z funkcjonujących w Polsce w latach 2004 2006 Programów Operacyjnych był Sektorowy Program Operacyjny Rozwój Zasobów Ludzkich (SPO RZL). Program ten w całości finansowany był ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego. Program służył realizacji założeń Europejskiej Strategii Zatrudnienia oraz Narodowego Planu Działań na Rzecz Zatrudnienia. Podstawowym celem SPO RZL było zwiększenie zatrudnienia i zapewnienie wzrostu udziału osób aktywnych zawodowo, a także budowa społeczeństwa opartego na wiedzy. Celem niniejszej publikacji jest ukazanie zrealizowanych projektów w ramach Działania 1.2 Perspektywy dla młodzieży oraz Działania 1.3 Przeciwdziałanie i zwalczanie długotrwałego bezrobocia Sektorowego Programu Operacyjnego Rozwój Zasobów Ludzkich przez Powiatowe Urzędy Pracy województwa kujawsko pomorskiego w latach 2004 2007. Sprawna i efektywna realizacja powyższych projektów przyczyniła się w dużej mierze do sukcesu w zakresie niwelowania negatywnych skutków zjawiska bezrobocia. Wsparcie finansowe ze strony EFS narzędzi rynku pracy wpłynęło w znaczący sposób na polepszenie wskaźników regionalnego rynku pracy. Poprzez formy wsparcia wdrożone dzięki projektom współfinansowanym ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego tysiące osób bezrobotnych województwa kujawsko pomorskiego otrzymały szeroko pojęte wsparcie aktywizujące je zawodowo. Pragnę złożyć podziękowania Ostatecznym Odbiorcom (projektodawcom) za trud włożony w przygotowanie i realizację projektów w ramach Działań, dla których WUP w Toruniu pełni funkcję Instytucji Wdrażającej. Sukces w dziedzinie rozwoju zasobów ludzkich województwa kujawsko pomorskiego jest niewątpliwie w dużym stopniu zasługą podmiotów, które podjęły się niełatwej roli, jaką jest przygotowanie i efektywne wdrożenie projektu współfinansowanego w oparciu o środki finansowe Europejskiego Funduszu Społecznego. Składam również podziękowania Powiatowym Urzędom Pracy za współpracę i pomoc w opracowaniu niniejszej publikacji. Adam Horbulewicz Dyrektor WUP w Toruniu 5

Sektorowy Program Operacyjny Rozwój Zasobów Ludzkich (SPO RZL) jest programem służącym realizacji założeń Europejskiej Strategii Zatrudnienia oraz Narodowego Planu Działań na Rzecz Zatrudnienia. Podstawowym celem tego programu jest zwiększenie zatrudnienia i wzrost udziału osób aktywnych zawodowo, a także budowa społeczeństwa otwartego opartego na wiedzy. Cele SPO RZL realizowane są poprzez zapewnienie warunków do rozwoju zasobów ludzkich w drodze kształcenia, szkolenia i pracy, w ramach działań określonych w trzech priorytetach: Priorytet 1 Aktywna polityka rynku pracy oraz integracji zawodowej i społecznej, Priorytet 2 Rozwój społeczeństwa opartego na wiedzy, Priorytet 3 Pomoc techniczna. Instytucją odpowiedzialną za realizację SPO RZL jest Departament Zarządzania EFS w Ministerstwie Rozwoju Regionalnego. W latach 2004 2007 roku WUP w Toruniu pełni rolę Instytucji Wdrażającej jednostki odpowiedzialnej za wdrażanie i prawidłową realizację dwóch działań w ramach Priorytetu 1 SPO RZL na poziomie regionalnym: Działanie 1.2 Perspektywy dla młodzieży, Działanie 1.3 Przeciwdziałanie i zwalczanie długotrwałego bezrobocia. Działanie 1.2 skierowane jest do bezrobotnej młodzieży poniżej 25 roku życia (w tym chcącej rozpocząć działalność gospodarczą) pozostającej bez pracy do 24 miesięcy oraz bezrobotnych absolwentów wszystkich typów szkół. Działanie 1.3 skierowane jest do osób bezrobotnych powyżej 25 roku życia pozostających bez pracy przez okres do 24 miesięcy (z wyłączeniem bezrobotnych absolwentów). Beneficjentami uprawnionymi do składania wniosków w ramach obu tych Działań od 2005 r. były powiatowe urzędy pracy województwa kujawsko-pomorskiego. Formy wsparcia proponowane osobom bezrobotnym w ramach Działań wdrażanych przez WUP: Usługi poradnictwa zawodowego i pośrednictwa pracy z uwzględnieniem indywidualnych planów działań. 7

Szkolenia zawodowe, w tym wykorzystujące najnowsze osiągnięcia techniczne, mające na celu dostosowania kwalifikacji do potrzeb rynku pracy poprzez nabycie kwalifikacji, podniesienie kwalifikacji lub ich zmianę. Staże i przygotowanie zawodowe w miejscu pracy. Doradztwo, szkolenia oraz przyznanie jednorazowych środków na podjęcie działalności gospodarczej. Zatrudnienie subsydiowane. Od 2004 roku w województwie kujawsko-pomorskim w ramach Działań 1.2 i 1.3 SPO RZL podpisano 82 umowy i porozumienia o dofinansowanie projektów o łącznej wartości 177 350 291,00 zł, z czego w ramach Działania 1.2: 100 114 791,00, w ramach Działania 1.3: 77 235 500,00 zł. Przewidywana kwota współfinansowania z EFS to 129 497 695,93 zł. Wsparciem w ramach ww. projektów objętych zostało ponad 49 tys. beneficjentów ostatecznych. Wg stanu na 30 października br. województwo kujawsko-pomorskie znajdowało się na czwartym miejscu w kraju pod względem refundacji uzyskanej z EFS. 8

Projekty realizowane przez Powiatowy Urząd Pracy w Aleksandrowie Kujawskim współfinansowane z Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS) Opis projektów realizowanych w ramach Działania 1.2 Sektorowego Programu Operacyjnego Rozwój Zasobów Ludzkich (SPO RZL) Perspektywy dla młodzieży Schemat A) Wspieranie młodzieży na rynku pracy w latach 2004 2007 Powiatowy Urząd Pracy w Aleksandrowie Kujawskim w latach 2004 2007 zrealizował w ramach Działania 1.2 Perspektywy dla młodzieży SPO RZL następujące projekty współfinansowane z Europejskiego Funduszu Społecznego: Aktywizacja młodzieży Aleksandrów 2004 realizowany w okresie od 5 maja 2004 r. do 31 marca 2005 r. projekt posiłkowy, całkowita wartość projektu 646 500,00 zł, w tym współfinansowanie z EFS 469 359,00 zł. Młodzież na start realizowany w okresie od 1 kwietnia 2005 r. do 31 marca 2006 r. Całkowita wartość projektu 928 800,00 zł, w tym współfinansowanie z EFS 674 030,16 zł. Szansa na sukces realizowany w okresie od 1 kwietnia 2006 r. 31 lipca 2007 r., całkowita wartość projektu 1 504 900,00 zł. w tym współfinansowanie z EFS 1 053 300,00 zł. Projekt Aktywizacja młodzieży Aleksandrów 2004 Projekt skierowany został do absolwentów wszystkich typów szkół, stanowiących około 12% zarejestrowanych w tym okresie bezrobotnych. Organizacja staży w ramach projektu pozwoliła absolwentom na uzyskanie kwalifikacji zawodowych jakich wymagają pracodawcy. Założono, że pomoc absolwentom wchodzącym na rynek pracy jest niezbędna, gdyż brak im kwalifikacji zawodowych i umiejętności poszukiwania pracy, co w połączeniu z bardzo wysokimi kosztami zatrudnienia znacznie zmniejsza ich szansę na znalezienie pracy. W związku z po- 9

wyższym za cel projektu uznano: a) odbycie stażu zawodowego przez absolwentów, b) zmniejszenie bezrobocia wśród absolwentów, c) pozyskanie nowych miejsc pracy. Założono, że w wyniku realizacji projektu uzyskany zostanie trwały efekt w postaci dalszego zatrudnienia jego uczestników na poziomie 30%, wszyscy uczestnicy projektu nabędą umiejętności poruszania się na rynku pracy, a tym samym łatwiej im będzie znaleźć zatrudnienie. Projektem objęto 420 bezrobotnych, przy czym 404 osoby to absolwenci szkół w wieku do 25 lat, natomiast 16 osób to absolwenci szkół wyższych w wieku do 27 lat. Wszyscy uczestnicy zostali objęci Indywidualnym Planem Działania i doradztwem zawodowym. 167 osób skorzystało z usług pośrednika pracy. Dzięki realizacji projektu grupa 256 Beneficjentów Ostatecznych uczestniczyła w Warsztatach Aktywnego Poszukiwania Pracy. Pozostali Beneficjenci Ostateczni zostali objęci poradnictwem indywidualnym. W ramach projektu w wyniku pośrednictwa pracy i prowadzonych negocjacji z pracodawcami na staż skierowano 167 osób. Bezpośrednio po zakończeniu udziału w projekcie zatrudnienie uzyskały 144 osoby, w tym po stażu 112 osób. 65 osób rozpoczęło lub kontynuuje naukę. Efektywność zatrudnienia wyniosła 34,29%, na planowane 30%. Podkreślić należy, że współfinansowanie projektu z EFS pozwoliło na objęcie kompleksową pomocą znacznie większej liczby absolwentów niż byłoby to możliwe, gdyby Urząd dysponował jedynie środkami z Funduszu Pracy. Projekt Młodzież na start Na koniec 2004 r. grupa bezrobotnej młodzieży była jedną z najliczniejszych grup wśród ogólnej liczby bezrobotnych z terenu powiatu aleksandrowskiego stanowiła 26% ogółu bezrobotnych. Coroczny napływ absolwentów, kończących szkoły powoduje, że problem bezrobocia absolwentów jest cykliczny, a jego skala wciąż duża. Dlatego też działania aktywizujące bezrobotnych absolwentów uznano za priorytetowe. Projekt skierowano do młodzieży poniżej 25 lat, bezrobotnej przez okres do 6 miesięcy, poniżej 25 roku życia zarejestrowanych przez okres do 24 miesięcy, chcących rozpocząć działalność gospodarczą, absolwentów, zarejestro- 10

wanych do upływu 12 miesięcy od dnia określonego w dyplomie, świadectwie lub innym dokumencie poświadczającym ukończenie szkoły. Priorytetem projektu było indywidualne podejście do każdego uczestnika projektu. Założono, że efektywność projektu zostanie osiągnięta na poziomie 33%. Osiągnięto efektywność zatrudnienia na poziomie 47,44%. Projektem zostało objętych 312 osób mających utrudniony start na rynku pracy, gdyż po skończeniu szkoły nie posiadały praktycznej wiedzy i przygotowania co do wymagań pracodawców i możliwości dalszego kształcenia. Wybrane zostały następujące formy wsparcia: a) staże dające szansę na praktyczną naukę zawodu; objęto nimi 176 osób, b) przygotowanie zawodowe dające możliwość nabycia umiejętności koniecznych do wykonywania konkretnego zawodu; objęto nim 49 osób, c) szkolenia umożliwiające zdobycie nowych oraz podniesienie już posiadanych umiejętności i kwalifikacji zawodowych; na szkolenia skierowano 69 osób, d) jednorazowe środki na podjęcie działalności gospodarczej dające szansę na stworzenie dla siebie, a z czasem dla innych miejsca pracy; przyznano środki finansowe 11 osobom. Ponadto wszyscy Beneficjenci Ostateczni objęci zostali doradztwem zawodowym i pośrednictwem pracy. Jak wynika z doświadczeń Urzędu, są to najbardziej skuteczne formy wsparcia. Atutem projektu były zwroty kosztów dojazdu na staż, przygotowanie zawodowe i szkolenia. Bezpośrednio po zakończeniu udziału w projekcie zatrudnienie uzyskało 137 osób, w tym 88 po odbyciu stażu, 30 po odbyciu przygotowania zawodowego, 19 po odbyciu szkoleń. Samozatrudnienie podjęło 11 osób. Efektywność zatrudnieniowa w projekcie została osiągnięta na poziomie 47,44%. Oprócz tzw. twardych rezultatów uzyskano w projekcie również tzw. rezultaty miękkie. Na podstawie analizy ankiet wypełnianych przez Beneficjentów Ostatecznych przed rozpoczęciem udziału w projekcie i po jego zakończeniu stwierdzono, że poziom samooceny wzrósł u 178 uczestników projektu, umiejętności komunikacyjne wzrosły u 139 osób, u 171 osób wzrosła motywacja do poszukiwania pracy, a chęć do samodzielnego poszukiwania pracy wzrosła u 61,2% badanych. 11

Założenia projektu zostały zrealizowane. Analizując uzyskane rezultaty należy stwierdzić, że projekt przyniósł zakładane efekty, a doświadczenia nabyte przez Beneficjentów Ostatecznych pozwoliły im stać się bardziej mobilnymi zawodowo i łatwiej poruszać się po rynku pracy. Projekt Szansa na sukces Wartość projektu wyniosła 1 504 900 zł, w tym współfinansowanie z EFS 1 053 300,00 zł. Projekt realizowany był od 1 kwietnia 2006 r. do 31 lipca 2007 r. Stopa bezrobocia w powiecie aleksandrowskim na koniec 2005 r. wynosiła 27%. Zarejestrowanych było wówczas 6 013 osób. Z tej grupy 1 387 osób to młodzież do 25 roku życia, co stanowi 23,07% ogółu bezrobotnych. Potrzeba realizacji projektu wynika z przyjętej Strategii Rozwoju Powiatu Aleksandrowskiego i Narodowego Planu Rozwoju na lata 2004 2006 i corocznego napływu młodych bezrobotnych, którzy nie potrafią odnaleźć się na rynku pracy. Działania mające na celu ich aktywizację są działaniami priorytetowymi. Grupą docelową Beneficjentów Ostatecznych była młodzież poniżej 25 roku życia, bezrobotna przez okres do 6 miesięcy; młodzież poniżej 25 roku życia, bezrobotna przez okres od 6 do 24 miesięcy oraz bezrobotni absolwenci wszystkich typów szkół i osoby zarejestrowane jako bezrobotne przez okres do 24 miesięcy chcące rozpocząć działalność gospodarczą. W ramach projektu pomocą w zakresie doradztwa zawodowego i pośrednictwa pracy objęto 315 osób bezrobotnych. Wszystkim zostały udzielone porady z zakresu poruszania się po rynku pracy oraz przygotowywania dokumentów aplikacyjnych. W ramach projektu pomoc w zakresie dostosowania kwalifikacji do potrzeb rynku pracy została udzielona poprzez: a) organizację szkoleń dla 69 osób bezrobotnych, b) organizację staży dla 225 osób bezrobotnych, c) przyznanie jednorazowo środków na podjęcie działalności gospodarczej 14 osobom. Po zakończeniu udziału w projekcie 161 osób podjęło pracę, a 14 osób samozatrudnienie. Dużej grupie młodzieży zatrudnienie zapewnili pracodawcy, u których organizowane były staże. W ramach realizowanego 12

projektu kwalifikacje podniosły 282 osoby. W projekcie zostały także osiągnięte zakładane efekty miękkie. Wzrost poziomu samooceny stwierdzono u 72,61% ogółu badanych, umiejętność autoprezentacji wzrosła u 208 Beneficjentów Ostatecznych, tj. 68,65% badanych uczestników projektu, natomiast u 31,35% pozostała na tym samym poziomie. Motywacja do poszukiwania pracy wzrosła u 55,78% osób, natomiast umiejętności w zakresie przygotowywania CV i pozostałych dokumentów niezbędnych do poszukiwania pracy wzrosły u 43,89% uczestników. Aż 99,34% Beneficjentów Ostatecznych stwierdziło, że udział w projekcie przyniósł im korzyść. Dzięki współfinansowaniu z EFS większa liczba osób bezrobotnych została objęta wsparciem niż byłoby to możliwe ze środków Funduszu Pracy. Środki EFS umożliwiły również zastosowanie w projekcie dodatkowych elementów w postaci zwrotu kosztów dojazdu na staż i szkolenia, co zwiększyło szansę aktywizacji osób zamieszkałych na wsi. Gwarancją osiągnięcia zakładanych rezultatów projektu był odpowiedni dobór Beneficjentów Ostatecznych do udziału w poszczególnych formach wsparcia. Zastosowanie Indywidualnych Planów Działania i przeprowadzanie rozmów doradczych dało możliwość dokładnego określenia i rozpoznania potrzeb oraz oczekiwań osób bezrobotnych. Wnioski i podsumowania Wszystkie projekty obejmowały teren powiatu aleksandrowskiego. Ich podstawowym założeniem była aktywizacja osób poniżej 25 roku życia oraz absolwentów wszystkich typów szkół przez indywidualne podejście do Beneficjentów Ostatecznych i kompleksowość wsparcia. Formy wsparcia w ramach projektów realizowanych w latach 2004 2007 to: usługi doradcy zawodowego z uwzględnieniem IPD, z których skorzystało 1 047 osób, usługi pośrednika pracy, z których skorzystały 794 osoby, szkolenia, mające na celu dostosowanie kwalifikacji do potrzeb rynku pracy przez nabycie, podniesienie lub zmianę kwalifikacji, na które skierowano 138 osób, staże, do odbycia których łącznie skierowano 568 osób, przygotowanie zawodowe w miejscu pracy, na które skierowano 49 osób, 13

udzielono 25 Beneficjentom Ostatecznym jednorazowych środków na podjęcie działalności gospodarczej. Na podstawie projektu pt. Aktywizacja młodzieży Aleksandrów 2004 uznano, że najmniejszym zainteresowaniem Beneficjentów Ostatecznych cieszyło się przygotowanie zawodowe. Młode osoby chciały zdobywać doświadczenie w zawodzie wyuczonym, a nie przekwalifikowywać się. W związku z tym ta forma nie była realizowana w kolejnych projektach. Dzięki realizacji projektów pt. Aktywizacja młodzieży Aleksandrów 2004, Młodzież na start i Szansa na sukces współfinansowanych z EFS zatrudnienie uzyskały 442 osoby, a samozatrudnienie podjęło 25 osób. W każdym z realizowanych projektów efektywność zatrudnieniowa osiągnięta została na poziomie wyższym niż zakładany. Zaznaczyć również należy, że do osiągnięcia planowanych rezultatów przyczynił się zarówno odpowiedni dobór form wsparcia, indywidualne podejście do Beneficjentów Ostatecznych, jak również szeroko rozumiana promocja realizowanych projektów w lokalnych mediach. Uczestniczka projektu dofinansowanego z EFS w ramach Działania 1.2 SPO RZL odbywa staż w zakładzie fryzjerskim. 14

Opis projektów realizowanych w ramach Działania 1.3 Sektorowego Programu Operacyjnego Rozwój Zasobów Ludzkich (SPO RZL) Przeciwdziałanie i zwalczanie długotrwałego bezrobocia Schemat A) Wspieranie osób bezrobotnych, w tym długotrwale bezrobotnych w latach 2004 2007 Powiatowy Urząd Pracy w Aleksandrowie Kujawskim w latach 2004 2007 zrealizował w ramach Działania 1.3 Przeciwdziałanie i zwalczanie długotrwałego bezrobocia SPO RZL następujące projekty współfinansowane z Europejskiego Funduszu Społecznego: Projekt pt. Aktywizacja bezrobotnych w powiecie aleksandrowskim realizowany w okresie od 5 maja 2004 r. do 31 marca 2005 r., całkowita wartość projektu 122 500,00 zł, w tym współfinansowanie z Europejskiego Funduszu Społecznego 90 283,00 zł. Projekt pt. Reorientacja 2005 realizowany w okresie od 1 kwietnia 2005 r. do 31 marca 2006 r., całkowita wartość projektu wyniosła 610 000,00 zł, w tym wartość współfinansowania z EFS 449 814,00 zł. Projekt pt. Druga Szansa realizowany w okresie 1 kwietnia 2006 r. do 30 września 2007 r., całkowita wartość projektu wyniosła 1 489 000,00 zł. Wartość współfinansowania z EFS wyniosła 1 042 300,00 zł. Realizacja wszystkich projektów odbywała się na terenie powiatu aleksandrowskiego. Projekt Aktywizacja bezrobotnych w powiecie aleksandrowskim Na koniec 2004 r. w urzędzie zarejestrowanych było 3 456 osób jako długotrwale bezrobotne oraz 1 235 osób zarejestrowanych jako osoby zagrożone długotrwałym bezrobociem. Jak wynika z powyższych danych problem bezrobocia długookresowego dotykał bardzo licznej grupy osób. Na terenie powiatu działało wówczas ponad 4 200 podmiotów gospodarczych, stanowiło to 4% wszystkich podmiotów zarejestrowanych w powiatach ziemskich województwa kujawsko pomorskiego. Wskaźnik aktywności gospodarczej (przedsiębiorczości), wyrażony liczbą podmiotów gospodarczych zarejestrowanych na 1 000 mieszkańców wynosił 73%. Wartość średnia dla 19 powiatów ziemskich województwa wynosi- 15

ła ponad 82%, powiat aleksandrowski lokował się więc poniżej tej średniej. Większość podmiotów gospodarczych ulokowana była w 3 gminach miejskich. Największymi pracodawcami były sanatoria i szpital. Zaplanowano, że część osób uzyska wsparcie w postaci stworzenia dla nich nowych miejsc pracy, a pozostali uzyskają kontakt ze środowiskiem pracy. Doświadczenia wskazały, że największym problemem jest bezczynność bezrobotnych, a w miarę wzrostu liczby długotrwale bezrobotnych problem ten narasta. Projekt skierowano do osób zagrożonych długotrwałym bezrobociem i długotrwale bezrobotnych w wieku powyżej 25 lat pozostających bez pracy do 12 miesięcy i od 12 do 24 miesięcy. Pomocą w ramach projektu objęto 38 osób bezrobotnych, którym zaproponowane zostało wsparcie w postaci szkoleń, przygotowania zawodowego, jednorazowych środków na rozpoczęcie działalności gospodarczej oraz doradztwa i pośrednictwa pracy. W przygotowaniu zawodowym uczestniczyło 11 osób bezrobotnych, szkoleniami objętych zostało 12 uczestników, a dla 12 przyznano jednorazowe środki na rozpoczęcie działalności gospodarczej. Bezpośrednio po zakończeniu projektu zatrudnienie kontynuowało 24 Beneficjentów Ostatecznych, w tym 12 nadal prowadziło działalność gospodarczą. Wskaźnik efektywności Programu tj. uzyskania dalszego zatrudnienia lub prowadzenia działalności gospodarczej wyniósł 63,16% na zaplanowane 37%. Podkreślić należy, że współfinansowanie projektu ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego pozwoliło na objęcie kompleksową pomocą znacznie większej liczby Beneficjentów Ostatecznych niżby to było możliwe wyłącznie ze środków Funduszu Pracy. Projekt Reorientacja 2005 Stopa bezrobocia w powiecie aleksandrowskim na koniec 2004 r. wynosiła 28,5%. W okresie tym zarejestrowane były 6 784 osoby bezrobotne. Wśród nich 3 263 to osoby bezrobotne zarejestrowane do 12 miesięcy, 1 285 to osoby bezrobotne zarejestrowane od 12 do 24 miesięcy. Największa grupę wśród zarejestrowanych bezrobotnych stanowiły osoby w wieku od 25 do 34 lat 2 985 osób, tj. 30,2%. Projekt pt. Reorientacja 2005 zakładał zaktywizowanie grupy osób bezrobotnych w wieku powyżej 25 roku życia zagrożonych i będących długotrwale bezrobotnymi, zarejestrowanych do 24 miesięcy, z wyłącze- 16

niem bezrobotnych absolwentów. Celem projektu było przeciwdziałanie zjawisku eliminacji osób długotrwale bezrobotnych z rynku pracy, aktywizacja bezrobotnych znajdujących się poza rynkiem pracy do podjęcia pracy lub inicjatyw mających na celu uruchomienie własnej działalności gospodarczej. W ramach projektu wsparcie otrzymało 250 osób bezrobotnych (w tym 135 mężczyzn i 115 kobiet), dla których zorganizowane zostało wsparcie w postaci szkoleń dla 133 osób bezrobotnych, przygotowania zawodowego dla 78 osób oraz przyznane zostały jednorazowe środki na rozpoczęcie działalności gospodarczej 23 osobom. Uczestnicy projektu zostali objęci poradnictwem zawodowym i pośrednictwem pracy oraz Indywidualnym Planem Działania. Oprócz zaplanowanych aktywnych form w projekcie wsparciem towarzyszącym w postaci zwrotu kosztów dojazdu na przygotowanie zawodowe i szkolenia objęto łącznie 66 osób bezrobotnych. Wśród 250 osób zakwalifikowanych do projektu, 142 osoby były długotrwale bezrobotne. Zakładane rezultaty od początku realizacji projektu zostały osiągnięte na następującym poziomie: poradnictwo i pośrednictwo zrealizowano w 125%, szkolenia zrealizowano w 266%, jednorazowe środki na podjęcie działalności gospodarczej zrealizowano w 115%, przygotowania zawodowe zrealizowano w 74,29% wg założeń pierwotnej wersji wniosku. Bezpośrednio po zakończeniu udziału w projekcie dalsze zatrudnienie lub działalność gospodarczą podjęło 107 osób bezrobotnych. Efektywność uzyskana po zakończeniu projektu wyniosła 42,8%, na zaplanowane wcześniej 40%. Projekt Druga Szansa Celem projektu było podjęcie działań na rzecz ograniczenia zjawiska długotrwałego bezrobocia poprzez wsparcie 485 osób bezrobotnych, w tym 300 długotrwale bezrobotnych w zakresie reintegracji zawodowej. W rezultacie objęto wsparciem 265 długotrwale bezrobotnych. W ramach projektu zaplanowane zostało wsparcie dla osób powyżej 25 roku życia, bezrobotnych przez okres do 12 miesięcy, z wyłączeniem bezrobotnych absolwentów oraz bezrobotnych powyżej 25 lat, bezrobotnych przez okres od 12 24 miesięcy z wyłączeniem bezrobotnych absolwentów. Stopa bezrobocia w powiecie aleksandrowskim na koniec 2005 r. wyniosła 27%. Zarejestrowanych było w tym czasie 17

6 013 osób bezrobotnych. Długotrwale bezrobotni stanowili 70,79% bezrobotnych. Pozostając bez pracy przez dłuższy czas mają trudności z dostosowaniem się do aktualnych potrzeb rynku pracy, brak im motywacji do poszukiwania pracy i jej utrzymania. Spora grupa zarejestrowanych to bezrobotni bez kwalifikacji zawodowych 1 883 osoby, co stanowi 31,3% ogółu zarejestrowanych bezrobotnych. Zarejestrowani od 12 do 24 miesięcy stanowili 17,6% ogółu bezrobotnych. Najliczniejszy udział wśród zarejestrowanych stanowiły osoby w przedziale wiekowym 25 34 lat 30,75% oraz powyżej 35 lat 42,25 % ogółu zarejestrowanych osób. Z powyższych statystyk wynikała silna potrzeba realizacji wsparcia dla przedstawionej grupy bezrobotnych. Mieli oni problemy ze znalezieniem zatrudnienia w związku z brakiem odpowiednich kwalifikacji, słabą motywacją, niską samooceną oraz niewystarczającą mobilnością zawodową. Biorąc pod uwagę powyższe czynniki, projektu miał na celu zaktywizowanie osób bezrobotnych poprzez organizację dla nich aktywnych form tj.: przygotowania zawodowego (dla 165 osób), szkoleń (dla 272 osób), przyznawania jednorazowych środków na rozpoczęcie działalności gospodarczej (dla 48 osób) oraz objęcie pozostałej grupy bezrobotnych wsparciem w postaci doradztwa zawodowego i pośrednictwa pracy. Ważny był dobór odpowiedniej formy aktywizacji pod indywidualne potrzeby każdego uczestnika projektu z zastosowaniem dla niego Indywidualnego Planu Działania. Istotne były zatem intensywne działania doradców zawodowych i pośredników pracy związane z pobudzeniem i kształtowaniem aktywności zawodowej wśród Beneficjentów Ostatecznych. Utrata pewnego statusu społecznego przez osoby bezrobotne powoduje, że czują się odrzucone i nisko oceniają swoje szanse na powrót do pracy. Sytuacja ta szczególnie dotyczy kobiet, którym macierzyństwo utrudniło ponowne podjęcie zatrudnienia. Ważne jest wyrównywanie szans i pokonanie barier psychologicznych tkwiących w osobach bezrobotnych. Zastosowanie w projekcie dodatkowego wsparcia w postaci zwrotu kosztów dojazdu na szkolenie lub przygotowanie zawodowe ma na celu wyrównywanie szans osób z terenów wiejskich z uwagi na kosztowny dojazd. Kompleksowe zastosowanie doradztwa zawodowego, pośrednictwa pracy i jednej z aktywnych form miało przyczynić się do zwiększenia motywacji do poszukiwania pracy celem uzyskania zatrudnienia. Efektywność uzyskana po zakończeniu projektu wyniosła 57,1%, na zaplanowane wcześniej 30%. 18

Wnioski i podsumowania Wszystkie omawiane projekty obejmowały swym zasięgiem teren powiatu aleksandrowskiego. Ich podstawowym założeniem była aktywizacja osób powyżej 25 roku życia z wykluczeniem absolwentów, przez indywidualne podejście do Beneficjentów Ostatecznych i kompleksowość wsparcia. Zastosowane formy wsparcia w ramach projektów realizowanych na przestrzeni lat 2004 2007 wydają się być skuteczne w aktywizacji osób długotrwale bezrobotnych i są to: usługi doradców zawodowych z uwzględnieniem IPD oraz usługi pośredników pracy skorzystają z nich w ramach realizowanych projektów 773 osoby, szkolenia mające na celu dostosowanie kwalifikacji do potrzeb rynku pracy przez nabycie, podniesienie lub zmianę kwalifikacji skierowanych zostało 425 osób, przygotowanie zawodowe w miejscu pracy skierowano 254 osoby, jednorazowe środki na podjęcie działalności gospodarczej 83 osoby. PUP w Aleksandrowie Kujawskim w latach 2004 2007 na realizację projektów w ramach działania 1.3 SPO RZL pozyskał: - z EFS kwotę w wysokości 1 638 134,10 zł, - wkład własny Urzędu wyniósł 583 365,90 zł. Całkowita wartość projektów wyniosła 2 221 500,00 zł. Efektywność zatrudnienia w projektach realizowanych w latach 2004 2007 (dane na dzień zakończenia realizacji projektów) Nazwa projektu Liczba uczestników projektu Podjęcie pracy Mężczyźni Razem Podjęcie samozatrudnienia Mężczyźni Kobiety Kobiety Razem Ogółem % Aktywizacja bezrobotnych w powiecie aleksandrowskim 38 7 5 12 8 4 12 24 63,1 Reorientacja 2005 Druga Szansa 250 50 34 84 14 9 23 107 42,8 485 114 115 229 29 19 48 277 57,1 19

Należy podkreślić, że Powiatowy Urząd Pracy w Aleksandrowie Kujawskim zgodnie z założeniami projektów pt. Aktywizacja bezrobotnych w powiecie aleksandrowskim, Reorientacja 2005 oraz Druga szansa osiągnął znacznie wyższe wskaźniki efektywności zatrudnieniowej niż zaplanowane w projekcie. Rezultaty miękkie Badanie uczestników projektów pt. Aktywizacja bezrobotnych w powiecie aleksandrowskim, Reorientacja 2005 Wzrost % badanych Motywacja do poszukiwania pracy 195 27,15 Poziom samooceny 228 31,90 Umiejętności w zakresie autoprezentacji 220 30,64 Umiejętności w zakresie przygotowywania CV i pozostałych dokumentów niezbędnych do poszukiwania pracy 169 23,53 Przykłady osób bezrobotnych, które brały udział projektach współfinansowanych z EFS Salon fryzjerski P. Marcina Graczyka. 20

Uczestnicy szkolenia z zakresu nauki języka angielskiego dofinansowanego z EFS w ramach Działania 1.3 SPO RZL. W momencie wdrażania pierwszych programów w ramach Sektorowego Programu Operacyjnego Rozwój Zasobów Ludzkich 2004 2006 bezrobocie w powiecie aleksandrowskim wynosiło 30,6% (styczeń 2005 r.). Aktualnie bezrobocie wynosi 20,5% (czerwiec 2007 r.). Tak duży spadek bezrobocia jest spowodowany m.in. pomocą uzyskaną dzięki wsparciu ze środków unijnych. Środki pozyskane na pomoc dla osób bezrobotnych w latach 2004 2007 wyniosły ogółem dla Działania 1.2 i Działania 1.3 SPO RZL 5 301 700,00 zł. Zauważalny jest również rozwój samych Beneficjentów Ostatecznych, którzy uzyskali wsparcie finansowe, podnieśli lub zdobyli nowe kwalifikacje w danym zawodzie, zdobyli doświadczenie zawodowe dzięki odbyciu stażu zawodowego, otworzyli własną firmę. Ponadto dzięki nabyciu umiejętności przygotowania dokumentów aplikacyjnych i uzyskaniu umiejętności w zakresie autoprezentacji, u tych osób podniósł się poziom samooceny i motywacja do poszukiwania pracy. Średnia efektywność uzyskana w zakończonych już projektach w ramach Działania 1.2 wyniosła 48,6%, w ramach Działania 1.3 45,49%. Dane kontaktowe: Powiatowy Urząd Pracy w Aleksandrowie Kujawskim ul. Przemysłowa 1 87 700 Aleksandrów Kujawski tel./fax. (0 54) 282 46 96 e-mail: toal@praca.gov.pl www.pup-aleksandrowkujawski.pl 21

Projekty realizowane przez Powiatowy Urząd Pracy w Brodnicy współfinansowane z Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS) Sytuacja na lokalnym rynku pracy w powiecie brodnickim Powiat brodnicki miał bardzo dużą liczbę osób bezrobotnych zarejestrowanych w Urzędzie Pracy. Według stanu na dzień 31 grudnia 2003 r. w powiecie było zarejestrowanych 8 329 osób bezrobotnych. Liczba ta była większa niż w analogicznym okresie roku poprzedniego o 80 osób (0,9%). Długotrwałe bezrobocie przyczyniało się do dezaktualizowania umiejętności, zapominania i nie doskonalenia ich. Osoby pozostające przez dłuższy czas bez pracy tracą umiejętność poruszania się po rynku pracy, tracą wiarę we własne siły i możliwości. Wbrew pozorom nawet taka umiejętność jak pisanie CV czy listu motywacyjnego jest dla niektórych barierą, która wydaje im się nie do pokonania. Pracodawcy niechętnie zatrudniają osoby bez doświadczenia zawodowego, a do takich zaliczały się osoby po liceach. Dodatkowe wsparcie potrzebne było szczególnie ludziom młodym, posiadającym wykształcenie zawodowe, natomiast brak im było praktycznych umiejętności w poruszaniu się po rynku pracy, jak i praktyki zawodowej, której najczęściej oczekiwali potencjalni pracodawcy. Dlatego też podstawowym zadaniem było nie dopuszczenie do tego, aby młodzież pozostawała bez pracy z powodu braku doświadczenia zawodowego. W Strategii Rozwoju Powiatu Brodnickiego w latach 2001 2010 za kluczowy problem rozwoju powiatu brodnickiego uznano Niezadowalający stan przedsiębiorczości, szczególnie na obszarach wiejskich. Dotkliwym skutkiem problemu kluczowego było wysokie bezrobocie. Wśród słabych stron mieszkańców i infrastruktury społecznej wymieniono: niski poziom aspiracji i aktywności niektórych grup społecznych, zwłaszcza na wsi oraz niezadawalający poziom wykształcenia społeczeństwa. Za cel strategiczny rozwoju powiatu zespół planujący uznał: Powiat brodnicki gospodarny i przyjazny. Środkami do jego realizacji były m.in. następujące cele cząstkowe: przedsiębiorcze społeczeństwo i aktywizacja obszarów wiejskich. Efektami celu strategicznego miał być m.in. zrównoważony lokalny rynek pracy, dobrze wykształcone społeczeństwo oraz wyższa zamożność społeczeństwa. Według stanu na dzień 31 grudnia 2004 r. w powiecie było zarejestrowanych 8 040 osób bezrobotnych. Wysoki odsetek tej liczby sta- 22

nowili ludzie młodzi w wieku 18 24 lata (2 846 osób) co stanowiło 35,4% ogółu bezrobotnych (przed rokiem 32,9%). Osoby pozostające przez dłuższy czas bez pracy tracą umiejętność poruszania się po rynku pracy i wiarę we własne siły oraz możliwości. Nawet taka umiejętność jak pisanie CV czy listu motywacyjnego była dla niektórych barierą nie do pokonania. Pomóc w jej przezwyciężeniu mogły zajęcia w klubie pracy oraz pomoc poprzez usługi doradcze. Na koniec 2003 r. w Powiatowym Urzędzie Pracy w Brodnicy zarejestrowanych było ogółem 8 329 osób, w 2004 r. 8 040 osób, a w 2006 roku 7 842 osoby. Z powyższych danych wynika, iż stopa bezrobocia w powiecie utrzymuje się na poziomie około 20%. Z osób zarejestrowanych największą grupę stanowią osoby długotrwale bezrobotne. Wysoki odsetek stanowią również osoby młode w wieku 18 24 lata (około 30%). Ponadto liczną grupę około 70% w stosunku do ogółu zarejestrowanych w poszczególnych latach stanowią osoby z wykształceniem podstawowym i zasadniczym zawodowym. Należy również zauważyć, że z ogółu osób bezrobotnych zarejestrowanych w urzędzie najwięcej jest mieszkańcami wsi. Z powyższych danych wynika, że cechą charakterystyczną bezrobocia w powiecie brodnickim są niskie kwalifikacje osób bezrobotnych. Osoby z niższym wykształceniem mają znacznie większe problemy z powrotem na rynek pracy. Poza tym około 30% osób zarejestrowanych są bezrobotne do 12 miesięcy a około 10% bezrobotnymi od 12 do 24 miesięcy. Osoby pozostające przez dłuższy czas bez pracy tracą umiejętność poruszania się po rynku pracy i wiarę we własne siły oraz możliwości. Ponadto długotrwałe bezrobocie przyczynia się do dezaktualizowania umiejętności i nie doskonalenia ich. Osób młodych zarejestrowanych w urzędzie zarówno w 2003 r., 2004 r. jak w 2006 r. było około 30% ogółu bezrobotnych. Pracodawcy niechętnie zatrudniali osoby młode bez żadnego doświadczenia zawodowego. Dlatego też realizacja przez urząd pracy poszczególnych projektów miała na celu niedopuszczenie do bezrobocia wśród młodzieży z powodu braku doświadczenia zawodowego oraz podniesienie umiejętności i kwalifikacji zawodowych osób długotrwale bezrobotnych. Podjęte działania umożliwiały powrót osobom bezrobotnym na rynek pracy i chroniły je przed wykluczeniem społecznym. 23

Opis projektów realizowanych w ramach Działania 1.2 Sektorowego Programu Operacyjnego Rozwój Zasobów Ludzkich (SPO RZL) Perspektywy dla młodzieży Schemat A) Wspieranie młodzieży na rynku pracy w latach 2004 2007 Projekt Promocja młodych Projekt realizowany był w okresie od 10 maja 2004 r. do 31 marca 2005 r. Nadrzędnym celem niniejszego projektu było zmobilizowanie grupy młodych osób do aktywności na rynku pracy. Poprzez udział w projekcie stali się oni bardziej mobilni i kreatywni, uwierzyli we własne siły i możliwości, nauczyli się jak szukać pracy i jak się o nią starać, poznali swoje słabe i mocne strony, zdobyli wiarę we własne siły i możliwości. Ponadto poznali techniki aktywnego poszukiwania pracy, nabyli umiejętności poruszania się na rynku pracy i zaprezentowania się pracodawcy oraz pisania CV czy listu motywacyjnego. 252 młode osoby zdobyły doświadczenie zawodowe poprzez odbycie staży u pracodawców. Działania w ramach projektu przyniosły pozytywne skutki psychospołeczne i materialne. Każda z aktywizowanych osób zdobyła źródło własnych dochodów, co przyczyniło się niewątpliwie do poprawy ich sytuacji materialnej. Współfinansowanie projektu ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego pozwoliło na objęcie wyżej opisaną kompleksową pomocą znacznie większej liczby absolwentów i młodych osób bezrobotnych niż byłoby to możliwe gdyby Powiatowy Urząd Pracy w Brodnicy dysponował jedynie środkami Funduszu Pracy. W ramach powyższego projektu zaktywizowano 252 młode osoby (absolwentów). Wszyscy zostali objęci stażami, pośrednictwem pracy i doradztwem zawodowym. Grupę docelową projektu stanowiła młodzież poniżej 25 roku życia bezrobotna do 24 miesięcy będąca absolwentami wszystkich typów szkół Niniejszy projekt skierowany został do absolwentów wszystkich typów szkół. Jego celem było udzielenie możliwie pełnego wsparcia poprzez działania wspierające i promujące zatrudnienie, tak aby nie stawali się i nie pozostawali bezrobotnymi. Osobom młodym zostały zaoferowane aktywne formy przeciwdziałania 24

bezrobociu przed upływem 6 tego miesiąca od zarejestrowania się w urzędzie pracy. Projekt miał na celu aktywizację zawodową 231 młodych ludzi, a zaktywizowano 252 osoby w ramach staży absolwenckich. Dzięki tym działaniom wielu młodych ludzi, często dotychczas jeszcze nie pracujących, zdobyło nowe kwalifikacje (doświadczenie), przez co zwiększyło swoje szanse na rynku pracy. Ponadto przynajmniej część tych osób dzięki aktywizacji zawodowej, uniknęła zagrożenia wykluczeniem społecznym i nie dołączyła do grupy bezrobotnych niezadowolonych ze swojej złej sytuacji na rynku pracy, ale nic nie robiącej w kierunku zmiany swego położenia. Nawet krótkotrwałe zatrudnienie czy praca w charakterze stażysty pozwoliła zdobyć Beneficjentom Ostatecznym doświadczenie zawodowe i nowe umiejętności. Stanowiła również źródło samodzielnie uzyskanych dochodów i motywowała do dalszego pozyskiwania kolejnego miejsca pracy. Efekty jakie przyniósł zrealizowany projekt bezpośrednio po jego zakończeniu: 49 osób znalazło zatrudnienie, 1 osoba rozpoczęła pracę w ramach wolontariatu, 174 osoby pozostały bez pracy, 28 osób przerwało staż. Całkowita wartość projektu wyniosła 938 158,29 zł, w tym wkład z EFS wyniósł 686 796,00 zł. Projekt Szansa dla młodych Projekt realizowany był w okresie od 1 kwietnia 2005 r. do 31 marca 2006 r. Grupę docelową stanowiła młodzież poniżej 25 roku życia bezrobotna do 24 miesięcy oraz absolwenci wszystkich typów szkół. Nadrzędnym celem niniejszego projektu było zmobilizowanie grupy młodych osób do aktywności na rynku pracy. Poprzez udział w projekcie stali się oni bardziej mobilni i kreatywni, uwierzyli we własne siły i możliwości, odkryli swoje słabe i mocne strony. Ponadto poznali techniki aktywnego poszukiwania pracy, nabyli umiejętności poruszania się na rynku pracy i zaprezentowania się pracodawcy oraz pisania CV czy listu motywacyjnego. 109 młodych osób zdobyło doświadczenie zawodowe poprzez odbycie przygotowania zawodowego, a 207 poprzez staż u pracodawcy, a 20 osób zwiększyło swoje szanse na stałe zatrudnienie 25

poprzez ukończenie szkoleń. Działania w ramach projektu przyniosły pozytywne skutki psychospołeczne i materialne. Każda z aktywizowanych osób zdobyła, niektóre na krótko a niektóre na dłużej, źródło własnych dochodów, co niewątpliwie przyczyniło się do poprawy ich sytuacji materialnej. Współfinansowanie projektu ze środków EFS pozwoliło na objęcie wyżej opisaną kompleksową pomocą znacznie większej liczby bezrobotnych, młodych osób niż byłoby to możliwe gdyby PUP w Brodnicy dysponował jedynie środkami Funduszu Pracy. W ramach powyższego projektu zaktywizowano 336 młodych osób. Poprzez przygotowanie zawodowe 109 osób, 207 za pomocą staży, dla 10 zorganizowano szkolenie w zawodzie rzeźnik wykrawacz, a kolejnych 10 osób odbyło kurs operatora wózków widłowych. Staż oraz przygotowanie zawodowe stanowiły rodzaj praktyki zawodowej i okres próbnego zatrudnienia. Pozwoliły pracodawcy ocenić i sprawdzić przyszłego pracownika a także wdrożyć go do pracy bez ponoszenia kosztów wynagrodzenia. Wymienione wyżej formy wsparcia cieszyły się bardzo dużym zainteresowaniem tak wśród młodzieży jak i wśród pracodawców. Współpracujący z urzędem pracodawcy bardzo często podkreślali duże znaczenie, jakie mają dla nich organizowane staże i przygotowanie zawodowe pozwalające przeszkolić i sprawdzić potencjalnego kandydata na pracownika. Kurs rzeźnik wykrawacz był już organizowany przez urząd w 2004 roku, a 16 uczestników od razu po jego zakończeniu zostało zatrudnionych. Ponieważ wystąpiło duże zainteresowanie ze strony zakładu pozyskaniem nowych przeszkolonych pracowników, postanowiono zorganizować szkolenie ponownie w ramach powyższego projektu. Wybrane formy miały na celu poprawę sytuacji na rynku pracy młodych ludzi, którzy wzięli udział w projekcie. Dzięki pośrednictwu pracy został ułatwiony kontakt pomiędzy pracodawcą a osobami poszukującymi pracy. Przyczyniło się to też do zminimalizowania stresu związanego z bezpośrednim szukaniem pracy przez osoby młode, co dotyczyło zarówno tych, którzy dopiero ukończyli szkoły i nie umiały jeszcze poruszać się po rynku pracy, jak i tych, którzy posiadali już przerwę w zatrudnieniu. Uczestnictwo w zajęciach klubu pracy oraz kontakt z doradcą zawodowym pozwoliło Beneficjentom Ostatecznym nabyć umiejętności związane z autoprezentacją, oceną swoich możliwości oraz przygotowywaniem dokumentów niezbędnych w poszukiwaniu pracy. Odbycie zarówno przygotowania zawodowego jak i stażu wpłynęło 26

na aktywizację Beneficjentów Ostatecznych. Każda z osób objęta została Indywidualnym Planem Działania, co pozwoliło określić ich słabe i mocne strony oraz pomóc w wyborze dalszej ścieżki zawodowej. Niewątpliwie właśnie dzięki środkom z EFS większa liczba osób mogła skorzystać z wyżej wymienionych kompleksowych usług, na co urząd pracy nie zawsze mógłby sobie pozwolić korzystając tylko z własnych środków. O realizowanym projekcie można było dowiedzieć się z lokalnej prasy i telewizji kablowej, ze strony internetowej urzędu oraz bezpośrednio w trakcie wizyt w PUP (plakaty, ulotki, rozmowy indywidualne). Efekty jakie przyniósł zrealizowany projekt bezpośrednio po jego zakończeniu: 166 osób znalazło zatrudnienie, 3 osoby rozpoczęły własną działalność, 10 osób podjęło dalszą naukę, 130 osób pozostawało bez pracy, 27 osób z różnych przyczyn zostało wyłączonych z ewidencji osób bezrobotnych. Całkowita wartość projektu wyniosła 1 250 073,86 zł, w tym wkład z EFS wyniósł 927 952,59 zł. Projekt Młodzi i aktywni Projekt realizowany był w okresie od 1 kwietnia 2006 r. do 31 października 2007 r. Celem projektu bylo udzielenie możliwie pełnego wsparcia poprzez działania wspierające i promujące zatrudnienie oraz samozatrudnienie młodzieży w tym: młodzieży poniżej 25 roku życia bezrobotnej przez okres do 6 miesięcy, młodzieży poniżej 25 roku życia, bezrobotnej przez okres od 6 do 24 miesięcy, bezrobotnych absolwentów wszystkich typów szkół, osób poniżej 25 roku życia, zarejestrowanych jako bezrobotni przez okres do 24 miesięcy, chcących rozpocząć działalność gospodarczą. 425 młodym osobom zostały zaoferowane aktywne formy przeciwdziałania bezrobociu, w tym: przygotowanie zawodowe (44 osoby), staże (351 osób), szkolenia (20 osób) i jednorazowe środki na podjęcie działalności gospodarczej (10 osób). Zakłada się, że zostanie osiągnięta efektywność w wysokości ok. 30% 27

tzn., że minimum 127 młodych osób pozostanie w zatrudnieniu, samozatrudnieniu bądź podejmie dalszą naukę, a 90% uczestników zakończy udział w projekcie. Wszystkie osoby zostaną objęte Indywidualnym Planem Działania. W ramach powyższego projektu zaktywizowano 425 młodych osób, i tak poprzez przygotowanie zawodowe 44 osoby, 351 za pomocą staży, 10 osób uczestniczyło w szkoleniu Promocja przedsiębiorczości, a kolejnych 10 osób odbyło kurs w zawodzie Pracownik magazynowy z obsługą wózków widłowych, 10 osób otrzyma jednorazowe środki na podjęcie działalności gospodarczej. Poprzez udział w projekcie młode bezrobotne osoby nabyły kluczowe umiejętności pracownicze (komunikacyjne, organizacyjne, pracy w zespole i pracy indywidualnej, rozwiązywania problemów powstających w miejscu pracy, osiągnięcie większej świadomości praw i obowiązków pracowniczych), umiejętności praktyczne (wypełniania formularzy, sporządzania dokumentów CV i list motywacyjny, poruszania się po rynku pracy), zdolności motywacyjne (zwiększenie motywacji, większe zaufanie we własne możliwości, podniesienie poziomu samooceny, zainteresowanie podjęciem pracy wyższe aspiracje zawodowe i osobiste, przełamanie niechęci do pracy i poczucia bezradności), osobiste predyspozycje (poprawa własnego wizerunku i autoprezentacji, większa obowiązkowość i punktualność, umiejętność radzenia sobie ze stresem, wzrost poczucia odpowiedzialności za wykonywane zadania i większe zaangażowanie w ich wykonywanie). Całkowita wartość projektu to 1 739 100,00 zł, z tego wkład z EFS to 1 217 300,00 zł. Współfinansowanie ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego pozwoli na objęcie wyżej opisaną pomocą znacznie większej liczby bezrobotnych młodych osób niż byłoby to możliwe gdyby PUP w Brodnicy dysponował jedynie środkami Funduszu Pracy, a to z kolei pozwoli również na podwyższenie kwalifikacji większej grupy osób, co zostanie udokumentowane odpowiednimi zaświadczeniami. O wartości dodanej projektu świadczy utworzenie dodatkowej liczby nowych miejsc pracy oraz stworzenie możliwości założenia własnej działalności gospodarczej. Projekt przyczynił się do osiągnięcia tzw. celów horyzontalnych wyznaczonych dla Europejskiego Funduszu Społecznego poprzez promowanie równych szans kobiet i mężczyzn na rynku pracy oraz rozwój społeczeństwa informacyjnego (podnoszenie umiejętności korzystania z nowoczesnych technik informacyjno komunikacyjnych). 28

Efekty jakie przyniósł zrealizowany projekt na dzień 30 czerwca 2007 roku: 199 osób znalazło zatrudnienie, 7 osób rozpoczęło własną działalność, 6 osób podjęło dalszą naukę, 209 osób pozostaje bez pracy. 29

Opis projektów realizowanych w ramach Działania 1.3 Sektorowego Programu Operacyjnego Rozwój Zasobów Ludzkich (SPO RZL) Przeciwdziałanie i zwalczanie długotrwałego bezrobocia Schemat A) Wspieranie osób bezrobotnych, w tym długotrwale bezrobotnych w latach 2004 2007 Projekt Wsparcie dla osób bezrobotnych poprzez rozwój kwalifikacji i przedsiębiorczości W 2004 r. stopa bezrobocia w powiecie brodnickim utrzymywała się na poziomie ponad 20%. Cecha charakterystyczną bezrobocia są niskie kwalifikacje bezrobotnych, dlatego też w ramach projektu podjęte zostały działania mające na celu podnoszenie poziomu wykształcenia oraz umiejętności i kwalifikacji zawodowych osób bezrobotnych powyżej 25 roku życia pozostających bez pracy do 24 miesięcy z wyłączeniem absolwentów. Miało to na celu uchronienie tych osób przed długotrwałym bezrobociem, w konsekwencji przed wykluczeniem społecznym. W związku z powyższym skupiono się na aktywizacji osób, które jeszcze nie wkroczyły w etap długotrwałego bezrobocia i miały szansę na efektywną aktywizację zawodową. Każdy uczestnik projektu został objęty Indywidualnym Planem Działania, który pozwolił określić potrzeby wsparcia oraz zapewnił znalezienie odpowiedniej formy wsparcia. Połączono szkolenie osób zamierzających podjąć działalność gospodarczą z udzieleniem jednorazowych środków na podjęcie działalności gospodarczej. Dzięki temu zintegrowane osoby zostały przygotowane w podstawowym zakresie do prowadzenia własnej działalności. Odbycie przygotowania zawodowego pozwoliło na aktywizację bezrobotnych pozostających bez pracy. Projekt realizowany był w okresie od 10 maja 2004 r. do 31 marca 2005 r. Celem projektu było zmobilizowanie osób bezrobotnych do aktywności na rynku pracy. Poprzez udział w projekcie stali się oni bardziej mobilni i kreatywni, uwierzyli we własne siły i możliwości, nauczyli się jak szukać pracy, poznali swoje mocne i słabe strony. Ponadto poznali techniki aktywnego poszukiwania pracy, nabyli umiejętności poruszania się na rynku pracy i zaprezentowania się pracodawcy oraz pisania CV czy listu motywacyjnego. Każda z aktywizowanych osób zdobyła własne źródło 30