na przykładzie SRKT Hanna Zawistowska Katedra Turystyki Szkoły Głównej Handlowej
SRKT powstała na zlecenie Instytutu Badań Edukacyjnych (IBE) w ramach projektu Opracowanie założeń merytorycznych i instytucjonalnych wdrażania Krajowych Ram Kwalifikacji oraz Krajowego Rejestru Kwalifikacji dla uczenia się przez całe życie" (w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Program Operacyjny Kapitał Ludzki, Priorytet: III Wysoka jakość systemu oświaty, Działanie: 3.4 Otwartość systemu edukacji w kontekście uczenia się przez całe życie. Poddziałanie 3.4.1. Opracowanie i wdrożenie Krajowego Systemu Kwalifikacji) Prawa autorskie do SRKT posiada IBE (adres strony internetowej: www.kwalifikacje.edu.pl)
Co to jest SRKT SRKT jako narzędzie zarządzania kompetencjami Użyteczność ramy dla branż wchodzących w skład sektora turystyki Użyteczność SRKT dla jednostek zajmujących się kształceniem
Definicja SRKT SRKT - opis hierarchii poziomów kwalifikacji funkcjonujących w sektorze turystyki, stanowiący rozwinięcie charakterystyk poziomów Polskiej Ramy Kwalifikacji (PRK) tzw. trzeci stopień charakterystyk
Charakterystyki poziomów kwalifikacji w SRKT są mniej ogólne niż w PRK Odzwierciedlają efekty uczenia się (wiedzę, umiejętności, kompetencje społeczne) oraz ich przyrost na poszczególnych poziomach Uwzględniają specyfikę turystyki Są zgodne z odpowiednimi poziomami PRK Są tworzone przez branże Umożliwiają realizację założonych celów
Umożliwia branży wpływ na kierunki kształcenia i szkolenia kadr Ułatwia pracodawcom proces rekrutacji pracowników Umożliwia pracownikom wykorzystywanie posiadanych kompetencji do zdobywania nowych kwalifikacji - planowanie ścieżek kariery Ułatwia dokumentowanie posiadania kompetencji.
Pracodawcy Jednostki zajmujące się kształceniem SRKT Pracownicy Jednostki zajmujące się szkoleniem zawodowym
Uwzględnia złożony charakter sektora turystyki (wielobranżowość) Stworzona przez branże dla branż Identyfikuje pożądane obszary kompetencji w poszczególnych branżach
Podniesienie jakości przygotowania zawodowego w turystyce Tworzenie kwalifikacji bardziej adekwatnych do potrzeb pracodawców Tworzenie programów kształcenia i szkolenia bardziej adekwatnych do potrzeb turystycznego rynku pracy
Aktualizacja i podniesienie jakości programów kształcenia i szkolenia dla potrzeb turystyki Koncentrowanie się na efektach kształcenia i szkolenia (wiedza, umiejętności, kompetencje społeczne) Walidacja sprawdzanie efektów kształcenia i szkolenia
Branża określa, jaką: wiedzę umiejętności kompetencje społeczne powinny posiadać osoby zatrudnione w danej branży
Udział branży w określaniu pożądanego poziomu kwalifikacji Kompleksowe ujęcie kwalifikacji (wiedza, umiejętności, postawy) Koncentrowanie się na efektach, a nie na procesie uczenia się Progresja kompetencji im wyższy poziom SRKT tym wyższe kompetencje Adekwatność kompetencji do realizowanych zadań Sprawdzanie efektów uczenia się (walidacja)
Proces tworzenia SRKT Upowszechnianie SRKT Zapełnienie SRKT kwalifikacjami Identyfikacja jednostek zaangażowanych w proces tworzenia i walidacji kwalifikacji Stworzenie ram prawnych
Cel prowadzonych działań przełożenie zapisów PRK na język branżowy. Założony efekt opis hierarchii poziomów kwalifikacji, funkcjonujących w branżach wchodzących w skład sektora turystyki. Hierarchia poziomów kwalifikacji odzwierciedla przyrost kompetencji (wiedzy, umiejętności, kompetencji społecznych) na kolejnych poziomach
Definicja sektora turystycznego: Sektorbranża Brak jednej powszechnie akceptowanej definicji tych terminów Pojęcia te często używane są zamiennie Sektor Przyjęta definicja sektora - Grupa podmiotów zaspokajających potrzeby turystów związane z wyjazdem turystycznym Branża Grupa podmiotów zaspokajających tę samą potrzebę turystów (nocleg, wyżywienie, organizacja wyjazdu, informacja ) związaną z wyjazdem turystycznym Konsekwencje przyjęcia ww. definicji Turystyka jest sektorem wielobranżowym. Wielobranżowość turystyki znajduje odzwierciedlenie w budowie SRKT (podramy dla poszczególnych branż)
Hotelarstwo Gastronomia Organizacja turystyki Pilotaż, przewodnictwo, animacja czasu wolnego
Nocleg Wyżywienie Turysta i jego potrzeby Organizacja wyjazdu Opieka, informacja
Podstawowe założenie SRKT - opracowana przez branże wchodzące w skład sektora turystyki dla podmiotów funkcjonujących w tych branżach Sposób realizacji Opracowanie wstępnego projektu przez Zespół Ekspertów składający się z przedstawicieli głównych grup interesariuszy z poszczególnych branż objętych SRKT Weryfikacja wstępnego projektu przez branże objęte SRKT (konsultacje, ankieta) Projekt końcowy SRKT uwzględniający wyniki konsultacji i ankiety
Przedstawiciele przedsiębiorców (12) Przedstawiciele jednostek zajmujących się kształceniem i szkoleniem (4) Zespół Ekspertów (19) Przedstawiciele samorządu gospodarczego (1) Przedstawiciele administracji rządowej (2)
Przygotowanie Opracowanie wstępnego projektu SRKT Weryfikacja wstępnego projektu Opracowanie wersji końcowej projektu SRKT Upowszechnianie projektu SRKT Identyfikacja obszarów objętych SRKT Identyfikacja kluczowych procesów realizowanych w wyodrębnionych obszarach Identyfikacja zadań realizowanych w ramach wyodrębnionych procesów Identyfikacja efektów uczenia się specyficznych dla sektora - wyznaczniki sektorowe Wyodrębnienie kluczowych kompetencji Przypisanie kluczowych kompetencji do poszczególnych poziomów PRK Panel dyskusyjny i warsztaty w czasie Gremium Ekspertów Turystyki Ankieta Opracowanie wyników procesu weryfikacji Uwzględnienie wyników weryfikacji w projekcie SRKT Cel uświadomienie istnienia projektu SRKT oraz korzyści jakie może przynieść interesariuszom
Wyznaczniki sektorowe W przypadku turystyki wyznaczniki sektorowe zarysowują specyficzne i kluczowe dla całego sektora turystyki (tj. wszystkich branż wchodzących w jego skład), obszary kompetencji, charakteryzujące kwalifikacje sektora turystycznego i odróżniające je od kwalifikacji innych sektorów
Kryteria wyodrębnienia wyznaczników sektorowych Mają kluczowe znaczenie dla zaspokajania potrzeb turystów. Odzwierciedlają specyfikę poszczególnych branż w zakresie kompetencji. Znajdują odzwierciedlenie w opisach stanowisk pracy we wszystkich branżach objętych SRKT.
Podstawą ich wyodrębnienia stały się oczekiwania turysty w odniesieniu do całego produktu, a nie tylko pojedynczej usługi Profesjonalizm (wiedza i fachowość) Wiarygodność i rzetelność w przekazywaniu informacji o usłudze i świadczeniu usługi Gościnność i gotowość służenia innym Bezpieczeństwo (życia, zdrowia, bagażu, interesów ekonomicznych turystów)
PODRAMA HOTELARSTWO PODRAMA GASTRONOMIA PODRAMA ORGANIZACJA TURYSTYKI PODRAMA PILOTAŻ, PRZEWODNICTWO TURYSTYCZNE, ANIMACJA CZASU WOLNEGO
ERK 1 2 3 4 5 6 7 8 PRK 1 2 3 4 5 6 7 8 SRKT Hotelarstwo 1 2 3 4 5 6 7 8 Gastronomia 1 2 3 4 5 6 7 8 Organizacja turystyki Pilotaż, przewodnictwo, animacja czasu wolnego 1 2 3 4 5 6 7 8 1 2 3 4 5 6 7 8
Wiedza Rodzaj Zakres Głębia Umiejętności Rozwiązywania problemów Innowacyjnego stosowania wiedzy Komunikowania się Kompetencje społeczne Gotowość do współpracy Odpowiedzialność za realizowane zadania
Rodzaj Praktyczna (procedury), teoretyczna z jednego obszaru, teoretyczna z kilku obszarów Zakres Czynność, zadanie, proces, branża, sektor Głębia Podstawowa, pogłębiona, specjalistyczna
Samodzielność Wykonuje zadania: pod nadzorem, samodzielnie, nadzoruje pracę innych, kieruje małym zespołem, kieruje zespołem. Innowacyjność Wykonuje: proste czynności wg procedur, zadania wg procedur, złożone zadania wg procedur, opracowuje procedury, opracowuje dokumenty strategiczne. Komunikowanie się Współpracuje przy wykonywaniu zadań w ramach danego: stanowiska, komórki, pionu, przedsiębiorstwa, branży.
Gotowość do współpracy Działa we współpracy z innymi w zakresie: realizacji działań zawodowych; zadań zawodowych, złożonych zadań zawodowych; nietypowych zadań zawodowych. Odpowiedzialność za realizowane zadania Przyjmowanie odpowiedzialności za: wykonywane zadania zawodowe; przyjmowania odpowiedzialności za grupę turystów; Predyspozycje - postawy Bycie dyspozycyjnym w zakresie wykonywania: zadań podstawowych, zadań, zadań nietypowych, Wykazywanie się cierpliwością i taktem; wykazywania się cierpliwością w sytuacjach trudnych,
Pracodawcy Ułatwia proces rekrutacji pracowników Pracownicy Ułatwia dokumentowanie posiadania kwalifikacji Ułatwia zdobywanie kwalifikacji Jednostki zajmujące się kształceniem i szkoleniem Ułatwia dostosowywanie programów kształcenia i szkolenia do potrzeb rynku pracy
SRKT jest pakietem składającym się z 4 podram. Mimo elementów wspólnych poszczególne podramy znacznie się między sobą różnią co znajduje odzwierciedlenie w: identyfikacji poziomów stosowanej terminologii. Opracowanie 4 podram umożliwiło uzyskanie zakładanego poziomu szczegółowości opisu poszczególnych poziomów dla poszczególnych branż. SRKT jest narzędziem zarządzania kompetencjami
Praca w grupach Zadanie na podstawie projektu podramy dla hotelarstwa: Zidentyfikować podstawowe obszary kompetencji w branży hotelarskiej (Czy program realizowany w ramach kształcenia zawodowego (lub danego przedmiotu) gwarantuje nabycie kompetencji określonych w SRKT na wszystkich zidentyfikowanych poziomach?) Ocenić przydatność informacji dotyczących zidentyfikowanych obszarów kompetencji dla potrzeb aktualizacji programów kształcenia. Ocenić potrzebę uzupełniania realizowanego kształcenia zawodowego szkoleniem zawodowym ( w jakich obszarach, w jaki sposób). Ocenić przydatność SRKT dla absolwentów szkół zawodowych
Nie stanowi konkurencji dla kształcenia Dostarcza informacji na temat potrzeb poszczególnych branż w zakresie kwalifikacji Umożliwia reagowanie na potrzeby rynku pracy
Ułatwia zdobywanie nowych kwalifikacji w oparciu o kompetencje nabyte w procesie kształcenia zawodowego
SRKT stwarza dla jednostek zajmujących się kształceniem zawodowym możliwość dostosowywania programów kształcenia do zmieniających się potrzeb rynku pracy. SRKT ułatwia absolwentom szkół zawodowych zdobywanie nowych kwalifikacji w oparciu o kompetencje zdobyte w czasie kształcenia zawodowego
Dziękuję za uwagę Adres e-mailowy: hanna.zawistowska@sgh.waw.pl