Polska Rama Kwalifikacji

Transkrypt

1 Polska Rama Kwalifikacji w ramach projektu Opracowanie założeń merytorycznych i instytucjonalnych wdrażania KRK oraz Krajowego Rejestru Kwalifikacji dla uczenia się przez całe życie Priorytet III poddziałanie PO KL Instytut Badań Edukacyjnych

2 Globalizacja Zmiany technologiczne Zmiany demograficzne Zmiany na rynku pracy Konieczność uczenia się przez całe życie

3 Perspektywa uczenia się przez całe życie Perspektywa uczenia się przez całe życie bazuje na założeniach: 1. równorzędności uczenia się w różnych formach, miejscach i okresach życia; 2. identyfikacji, ocenie i uznawaniu efektów uczenia się niezależnie od formy, miejsca i czasu; 3. proces uczenia się trwa od pierwszych do ostatnich lat życia

4 Dorośli Polacy po zakończeniu szkoły kształcą się dwukrotnie rzadziej niż mieszkańcy innych krajów europejskich.

5 W Unii Europejskiej w 2011 roku wśród osób w wieku lata dokształcało się 8.9 % Rekordzistami w tej dziedzinie są Skandynawowie: - w Danii dokształcało się ponad 32%, - w Szwecji 25% - w Finlandii prawie 24% W Polsce mniej niż 5 %

6 Bariery w uczeniu się przez całe życie w Polsce 1. związane z motywacją jednostek 2. związane z obszarem edukacji formalnej 3. związane z rynkiem szkoleń (edukacja pozaformalna) 4. systemowe i instytucjonalne 5. prawne 6. finansowe

7 Definicja Europejskiej Ramy Kwalifikacji Europejska Rama Kwalifikacji (ERK), to przyjęty w UE układ odniesienia umożliwiający porównywanie kwalifikacji uzyskiwanych w różnych krajach. W ERK wyróżniono osiem poziomów kwalifikacji określonych za pomocą wymagań dotyczących efektów uczenia się. (zalecenie Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/C 111/01/WE z dnia 23 kwietnia 2008 r. w sprawie ustanowienia europejskich ram kwalifikacji dla uczenia się przez całe życie)

8

9 ERK system odniesienia systemów krajowych

10 ERK aktualnie w Europie Cedefop (Europejskie Centrum Rozwoju Kształcenia Zawodowego) monitoruje proces tworzenia i wprowadzania 38 KRK w 34 krajach (27 państw członkowskich EU oraz Republika Macedonii, Chorwacja, Czarnogóra, Islandia, Liechtenstein, Norwegia i Turcja). Szwajcaria prowadzi prace nad KRK i planuje włączyć się w działania europejskie w tym zakresie w 2012 roku.

11 ERK aktualnie w Europie Do końca 2011 roku 12 krajów planowało powiązanie kwalifikacji swojego kraju z ERK. Belgia (Flandria), Czechy, Dania, Estonia, Francja, Holandia, Irlandia, Litwa, Łotwa, Malta, Portugalia i Wielka Brytania (Anglia/Irlandia Północna, Szkocja, Walia). Włączanie poziomów ERK do krajowych świadectw i dyplomów rozpocznie się w 2012 roku.

12 Znaczenie ERK dla poszczegolnych krajow UE Narzędzie służące reformom: Polska, Chorwacja, Islandia Niezależna rola w zdefiniowaniu zakresu krajowego systemu kwalifikacji: kraje skandynawskie Udoskonalenie obecnych systemów kwalifikacji: Dania, Holandia Rola regulacyjna: Francja, Wielka Brytania (Anglia/Irlandia Północna, Szkocja i Walia).

13 Kilka informacji o nas Instytut Badań Edukacyjnych (IBE) jest placówką badawczą z blisko stuletnią tradycją, a pod obecną nazwą działa od 1952 r. Prowadzi interdyscyplinarne badania naukowe nad funkcjonowaniem i efektywnością systemu edukacji w Polsce. Uczestniczy w krajowych i międzynarodowych projektach badawczych, przygotowuje raporty, sporządza ekspertyzy oraz pełni funkcje doradcze w tym zakresie. Od 1 października 2010 r. IBE zgodnie z Ustawą o instytutach badawczych z dnia 30 kwietnia 2010 r. przyjął formę instytutu badawczego. Funkcjonuje pod nadzorem Ministra Edukacji Narodowej.

14 Budowa krajowego systemu kwalifikacji Polska, tak jak inne kraje Unii Europejskiej, zmienia podejście do edukacji, wzmacnia powiązania pomiędzy edukacją a rynkiem pracy, wspiera mobilność pracowników i uelastycznia proces pozyskiwania kwalifikacji Polska Rama Kwalifikacji umożliwi łatwy, nieskrępowany rozwój zawodowy i osobisty na dowolnym etapie życia Uczenie się przez całe życie jest niezbędnym elementem strategii indywidualnego sukcesu

15 Polska Rama Kwalifikacji (PRK) Opis wzajemnych relacji między kwalifikacjami, integrujący różne krajowe podsystemy kwalifikacji, służący większej przejrzystości, dostępności i jakości kwalifikacji, stworzony dla potrzeb rynku pracy i społeczeństwa obywatelskiego. W szczególności, zawiera on opis hierarchii poziomów kwalifikacji każda kwalifikacja jest umieszczona na jednym z tych poziomów. Każdemu z tych poziomów przyporządkowany jest odpowiadający mu poziom w Europejskiej Ramie Kwalifikacji.

16 Polska Rama Kwalifikacji (PRK)

17 Nowy sposób porządkowania kwalifikacji + nowe możliwości zdobywania kwalifikacji = Polska Rama Kwalifikacji

18 Polska Rama Kwalifikacji to możliwość zdobywania dyplomów, certyfikatów, świadectw bez względu na: formę kształcenia (w szkole, poza szkołą) czas kształcenia

19 Polska Rama Kwalifikacji to równość różnych ścieżek zdobywania kwalifikacji

20 edukacja formalna szkoły, uczelnie, inne instytucje kształcące edukacja pozaformalna szkolenia, staże, kursy uczenie się nieformalne w pracy, życiu codziennym, z książek, internetu, od znajomych

21 Efekty uczenia się - definicje W Polskiej Ramie Kwalifikacji efekty uczenia się, podobnie jak w Europejskiej Ramie Kwalifikacji, podzielono na trzy następujące grupy: wiedza umiejętności kompetencje społeczne

22 Efekty uczenia się - definicje Wiedza - zbiór uzasadnionych sądów (opisów faktów, teorii oraz zasad postępowania) będących wynikiem poznawczej działalności człowieka. W kontekście Europejskiej Ramy Kwalifikacji wiedzę opisuje się jako teoretyczną lub faktograficzną.

23 Efekty uczenia się - definicje Umiejętności zdolność do stosowania wiedzy i korzystania z know-how w celu wykonywania zadań i rozwiązywania problemów. W kontekście ERK umiejętności określa się jako umysłowe (kognitywne - obejmujące myślenie logiczne, intuicyjne i kreatywne) oraz praktyczne (związane ze sprawnością i korzystaniem z metod, materiałów, narzędzi i instrumentów).

24 Efekty uczenia się - definicje Kompetencje społeczne udowodniona (w pracy, nauce oraz w rozwoju osobistym) zdolność stosowania posiadanej wiedzy i umiejętności z uwzględnieniem zinternalizowanego (uwewnętrznionego) systemu wartości. Dla potrzeb ERK te kompetencje określa się bazując na kategoriach odpowiedzialności i autonomii.

25

26 Poziomy w Polskiej Ramie Kwalifikacji ERK Stopień meta PRK uniwersalne Deskryptory generyczne I stopień gen PRK Deskryptory generyczne II stopień gen. Właściwe dla edukacji ogólnej Właściwe dla edukacji zawodowej Właściwe dla szkolnictwa wyższego

27 Rezultaty projektu KRK 1. Raport referencyjny 2. Prace badawcze 3. Debata społeczna nad kształtem ram i systemu zdobywania i potwierdzania kwalifikacji 4. Tworzenie rejestru krajowego systemu kwalifikacji 5. Portal PRK

28 Badania w ramach projektu KRK Zaplanowane w projekcie badania służyć mają uzyskaniu wiedzy na temat aktualnej sytuacji w obszarach: Edukacji formalnej (w tym edukacji ogólnej, zawodowej, szkolnictwa wyższego) Edukacji pozaformalnej Nieformalnego uczenia się Walidacji efektów uczenia się Zapewniania jakości kwalifikacji Wiedza zdobyta na tej podstawie będzie służyć budowaniu krajowego systemu kwalifikacji

29 Badania w ramach projektu KRK Szeroki zakres tematów badawczych Zarządzanie kompetencjami pracowników przez pracodawców Przegląd i analiza SWOT podstaw programowych i funkcjonowania edukacji ogólnej, zawodowej oraz szkolnictwa wyższego Analiza funkcjonujących procedur potwierdzania kompetencji uzyskanych w drodze uczenia się w ramach edukacji pozaformalnej i uczenia się nieformalnego Walidacja w szkolnictwie wyższym Zapewnianie jakości kwalifikacji i procesu nadawania kwalifikacji, Stosowanie podejścia opartego na efektach uczenia się Stosowanie i budowanie systemów akumulacji i przenoszenia zaliczonych osiągnięć Wspieranie mobilności uczniów, studentów i pracowników na krajowym i europejskim rynku pracy Rozwijanie sektorowych ram kwalifikacji

30 Debata: o przyszłości z partnerami Polska Rama Kwalifikacji powinna być narzędziem wspierającym uczenie się przez całe życie. Po to, by model PRK nie był wyłącznie efektem prac eksperckich, by od razu został skonfrontowany z oczekiwaniami praktyków, zespół realizujący projekt w Instytucie Badań Edukacyjnych zaprosił uczestników systemu kwalifikacji do debaty społecznej.

31 Uczestnicy debaty Ponad 200 osób, w tym przedstawiciele: administracji publicznej organizacji pracowników i pracodawców instytucji rynku pracy, w tym agencji zatrudnienia instytucji oferujących pomoc oraz wsparcie edukacyjne i szkoleniowe osobom poszukującym pracy nauczycieli, wykładowców, trenerów

32 Debata społeczna - obszary debaty I tura OBSZARY DEBATY Obszar 1 Model PRK oferujący najwięcej możliwości osiągania poziomu kwalifikacji przez uczących się: poziomy kwalifikacji wraz z wymaganiami dotyczącymi wiedzy, umiejętności oraz kompetencji indywidualnych i społecznych Obszar 2 Proces osiągania kwalifikacji oparty na efektach uczenia się ramy kwalifikacji dla uczenia się przez całe życie Obszar 3 System potwierdzania efektów uczenia się oraz mechanizmy zapewniające jakość kwalifikacji dla wiarygodności edukacji i kwalifikacji w kraju i w Europie

33 Wyniki debaty I tura Omówienie kluczowych elementów istotnych dla PRK, w tym: terminologii sposobu opisu spójności PRK wszystkich dróg uczenia się: w ramach edukacji formalnej, pozaformalnej oraz uczenia się nieformalnego podstawowych barier związanych z uczeniem się przez całe życie oraz możliwej roli PRK w ich obniżaniu dyskusja nad złożonością modelu PRK model walidowania kompetencji procedury zapewniania jakości kwalifikacji

34 Debata społeczna - obszary debaty II tura Debata, która rozpoczęła się w 2010 r., była kontynuowana od jesieni 2011 r. OBSZARY DEBATY Obszar 1 Polska Rama Kwalifikacji, w tym deskryptory drugiego stopnia generyczności i sektorowych ram kwalifikacji Obszar 2 Obszar 3 Zasady przypisywania kwalifikacji do poziomów w PRK Założenia krajowego systemu kwalifikacji i krajowego rejestru kwalifikacji, w tym zasady udziału interesariuszy, zasady walidowania, zasady zapewniania jakości.

35 Wyniki debaty Wypracowanie metody budowania projektu PRK w Polsce z udziałem interesariuszy Znaczący wkład uczestników w dopasowanie propozycji do potrzeb i rozwiązań już istniejących Wypracowanie wspólnego języka komunikowania się

36 Debata społeczna III tura Kolejna odsłona debaty rozpocznie się jesienią br. Dyskusji zostaną poddane wyniki prac grupy ds. jakości kwalifikacji. Zostanie przedstawiona koncepcja zasad zapewniania jakości kwalifikacji, w tym metodologii walidacji efektów uczenia się.

37 Polska Rama Kwalifikacji ważny nośnik zmiany Gdzie jest uczący się?

38 Nowe podejście Najważniejsze są efekty uczenia się Usamodzielnianie ludzi (w tym w zakresie rozwoju i dokształcania się) jedyna skuteczna odpowiedź na ciągłe zmiany w świecie, szczególnie na rynku pracy

39

40 Pytania?...

41 Projekt systemowy Opracowanie założeń merytorycznych i instytucjonalnych wdrażania Krajowych Ram Kwalifikacji oraz Krajowego Rejestru Kwalifikacji dla uczenia się przez całe życie Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Instytut Badań Edukacyjnych Biuro Projektu Krajowych Ram Kwalifikacji ul. Górczewska 8, Warszawa tel.: (22) , krkbiuro@ibe.edu.pl