Projekt z dnia 9 września 2015 r. Uzasadnienie

Transkrypt

1 Projekt z dnia 9 września 2015 r. Uzasadnienie Projektowane zmiany w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 29 marca 2002 r. w sprawie sposobu podziału środków na wspieranie doskonalenia zawodowego nauczycieli pomiędzy budżety poszczególnych wojewodów, form doskonalenia zawodowego dofinansowywanych ze środków wyodrębnionych w budżetach organów prowadzących szkoły, wojewodów, ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania oraz szczegółowych kryteriów i trybu przyznawania tych środków (Dz. U. Nr 46, poz. 430) są związane ze zmianami w systemie doskonalenia nauczycieli, obejmującymi m.in. wprowadzenie nowych form doskonalenia nauczycieli: 1) wspomagania szkół i placówek, rozumianego jako zaplanowane działania realizowane bezpośrednio w szkole lub placówce, polegające na: a) pomocy szkole w zakresie diagnozowania potrzeb, b) przedstawieniu możliwych sposobów działania prowadzących do zaspokojenia tych potrzeb, c) pomocy w realizacji zaplanowanych form wsparcia, d) towarzyszeniu w trakcie wprowadzanej zmiany, e) wspólnej ocenie efektów i współpracy przy opracowaniu wniosków dotyczących podejmowanych działań i zaleceń na przyszłość; 2) sieci współpracy i samokształcenia dla nauczycieli oraz dyrektorów szkół i placówek, w ramach których możliwe jest organizowanie doskonalenia w różnych formach obejmujących zarówno spotkania z udziałem zewnętrznych ekspertów (np. wykłady, warsztaty, konsultacje grupowe), jak i wszelkie formy inicjowane przez organizatora i prowadzącego sieć (np. organizowanie lekcji pokazowych, omawianie dobrych praktyk, wspólne poszukiwanie optymalnych rozwiązań bieżących problemów dydaktycznych i wychowawczych). Wymienione, nowe formy doskonalenia nauczycieli, zostały uwzględnione w przepisach dotyczących placówek doskonalenia nauczycieli, poradni psychologiczno-pedagogicznych, w tym publicznych poradni specjalistycznych, oraz bibliotek pedagogicznych, w taki sposób, aby umożliwić ww. jednostkom realizację wspomagania szkół od dnia wejścia w życie zmian tych przepisów, a zadaniem obowiązkowym ustanowić je od dnia 1 stycznia 2016 r. 1

2 W latach wspomaganie szkół było pilotażowo wdrażane w 161 powiatach w projektach konkursowych realizowanych w ramach Działania 3.5 Kompleksowe wspomaganie szkół (PO KL), współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej. Uczestnicy pilotażu, tj. nauczyciele i dyrektorzy szkół, w których realizowano wspomaganie, biblioteki pedagogiczne, placówki doskonalenia nauczycieli i poradnie psychologiczno-pedagogiczne, które organizowały w szkołach wspomaganie, byli również adresatami badań realizowanych na zlecenie Ośrodka Rozwoju Edukacji, w ramach projektu System doskonalenia nauczycieli oparty na ogólnodostępnym, kompleksowym wspomaganiu szkół, Poddziałanie PO KL. Wyniki ewaluacji zawarte w: 1) raporcie końcowym Ewaluacja modernizowanego systemu doskonalenia nauczycieli, Konsorcjum: Coffey International oraz Ośrodek Ewaluacji, Warszawa 2014; 2) raporcie końcowym Badanie ewaluacyjne pt. Placówki doskonalenia nauczycieli, poradnie psychologiczno-pedagogiczne i biblioteki pedagogiczne we wspomaganiu rozwoju szkół, PBS Partner in Business Strategies, Warszawa 2015, wskazują, że nowy model jest pozytywnie oceniany przez większość uczestników badania. Bardzo dobrze oceniono założenia nowego systemu. Jednocześnie badania podkreśliły m.in. konieczność zapewnienia finansowania wspomagania szkół. Celem zmian proponowanych w przedmiotowym projekcie rozporządzenia jest: 1) dostosowanie listy form doskonalenia nauczycieli, które mogą być dofinansowywane ze środków wyodrębnionych w budżetach organów prowadzących szkoły, do zmian w zakresie doskonalenia nauczycieli wprowadzonych w przepisach dotyczących placówek doskonalenia nauczycieli, poradni psychologiczno-pedagogicznych, w tym publicznych poradni specjalistycznych oraz bibliotek pedagogicznych (efektem zmiany będzie możliwość dofinansowywania z tych środków organizowania i prowadzenia nowych form doskonalenia nauczycieli, tj. wspomagania szkół i placówek,a także sieci współpracy i samokształcenia dla nauczycieli oraz dyrektorów szkól i placówek); 2

3 2) zmiana kryteriów przyznawania środków wyodrębnionych w budżetach organów prowadzących szkoły, z których najważniejszym jest kryterium zaspokajania zdiagnozowanych potrzeb szkoły. Zmiana w 1 pkt 1 projektu rozporządzenia (uchylenie w 1 nowelizowanego rozporządzenia pkt 2 i 3) polega na odstąpieniu od uwzględniania przy podziale pomiędzy budżety poszczególnych wojewodów środków na wsparcie na obszarze województwa doskonalenia zawodowego nauczycieli, o których mowa w art. 70a ust. 3 ustawy Karta Nauczyciela: zadań wynikających z analizy stopnia zaspokojenia potrzeb kadrowych i potrzeb w zakresie doskonalenia zawodowego nauczycieli w województwie - ze względu na założenia nowego systemu wspomagania szkół, w którym odchodzi się od indywidualnego doskonalenia zawodowego nauczyciela na rzecz podnoszenia jakości pracy szkoły poprzez oddziaływanie na szkołę jako całość, zadań wynikających z polityki oświatowej państwa - bowiem zgodnie z art. 21 ust. 1 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty, zadania związane z polityką oświatową państwa są realizowane przez Ministra Edukacji Narodowej, który współdziała w tym zakresie z wojewodami oraz z innymi organami i jednostkami organizacyjnymi właściwymi w sprawach funkcjonowania systemu oświaty, a publiczne placówki doskonalenia nauczycieli, zgodnie z przepisami wprowadzonymi rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 26 października 2012 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie placówek doskonalenia nauczycieli (Dz. U. poz. 1196), są zobowiązane do realizacji doskonalenia zawodowego nauczycieli w zakresie wynikającym z podstawowych kierunków polityki oświatowej państwa ustalanych przez Ministra Edukacji Narodowej na podstawie art. 35 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty. Zmiana przewidziana w 1 pkt 2 lit. a projektu polega na dodaniu do wymienionych w 2 ust. 1 nowelizowanego rozporządzenia form doskonalenia nauczycieli, które mogą być dofinansowywane ze środków wyodrębnionych w budżetach organów prowadzących szkoły i placówki na dofinansowanie doskonalenia nauczycieli zatrudnionych w przedszkolach, szkołach i placówkach, zgodnie z art. 70a ust. 1 3

4 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2014 r. poz. 191, z późn. zm.) nowych form: organizacji i prowadzenia wspomagania szkół i placówek, organizacji i prowadzenia sieci współpracy i samokształcenia dla nauczycieli, w tym nauczycieli zajmujących stanowiska kierownicze. Zmiana w 1 pkt 2 lit. b projektu polega na dodaniu w 2 nowelizowanego rozporządzenia nowego ust. 1a, w którym szczegółowo określono, jakie koszty mogą być finansowane w ramach realizacji ww. form doskonalenia nauczycieli. Zgodnie z projektowanym przepisem, koszty te będą obejmować koszty podróży służbowych, w tym koszty przejazdu, zakwaterowania i wyżywienia nauczycieli i specjalistów, którzy organizują i prowadzą daną formę doskonalenia, a także koszty wynagrodzenia nauczycieli i specjalistów, którzy nie są zatrudniani w publicznej placówce doskonalenia nauczycieli lub poradni psychologiczno-pedagogicznej albo bibliotece pedagogicznej organizującej daną formę doskonalenia (wynagrodzenie nauczycieli za pracę przy organizowaniu lub prowadzeniu danej formy doskonalenia nie może być finansowane z tych środków, w przypadku gdy jest ona organizowana lub prowadzona przez placówkę zatrudniającą tego nauczyciela lub specjalistę; osoby te wykonują bowiem swoje zadania w ramach stosunku pracy). Ponadto ze środków tych możliwe będzie finansowanie kosztów zakwaterowania i wyżywienia uczestników form doskonalenia. Podobnie jak w przypadku zmiany zawartej w 1 pkt 1 projektu, ze względu na: założenia nowego systemu wspomagania szkół, w którym odchodzi się od indywidualnego doskonalenia zawodowego nauczyciela na rzecz podnoszenia jakości pracy szkoły poprzez oddziaływanie na szkołę jako całość, obowiązek realizacji przez publiczne placówki doskonalenia nauczycieli doskonalenia zawodowego nauczycieli w zakresie wynikającym z podstawowych kierunków polityki oświatowej państwa ustalanych przez Ministra Edukacji Narodowej na podstawie art. 35 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty w 1 pkt 3 projektu uchyla się 5 nowelizowanego rozporządzenia, który określał konieczność uwzględniania przy przeznaczaniu środków wyodrębnionych w budżetach organów prowadzących szkoły, wojewodów i w budżecie Ministra 4

5 Edukacji Narodowej: kwalifikacji nauczycieli oraz zgłaszanych przez nauczycieli potrzeb w zakresie ich uzupełniania i podnoszenia, oceny przydatności form doskonalenia zawodowego nauczycieli w pracy nauczycieli oraz zadań związanych z realizacją polityki oświatowej państwa. Zmiana w 1 pkt 4 projektu polega na nadaniu 6 nowelizowanego rozporządzenia nowego brzmienia, w związku z wprowadzonymi nowymi form doskonalenia nauczycieli skoncentrowanymi na pomocy szkole w zaspokajaniu jej potrzeb rozwojowych. W projektowanym, nowym brzmieniu 6: 1) odstąpiono od obowiązku opracowywania przez dyrektora szkoły wieloletnich planów doskonalenia zawodowego nauczycieli, uwzględniających programy rozwojowe szkoły lub placówki i związane z tym potrzeby kadrowe, plany rozwoju zawodowego poszczególnych nauczycieli oraz wnioski nauczycieli o dofinansowanie form doskonalenia zawodowego, ale zobowiązano dyrektora szkoły do diagnozowania na każdy rok szkolny potrzeb szkoły, mając na uwadze wyniki i wnioski z ewaluacji wewnętrznej i zewnętrznej szkoły, wyniki sprawdzianu i egzaminów zewnętrznych, zadania związane z realizacją podstawy programowej oraz wymagania stawiane szkole lub placówce określone w przepisach rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 6 sierpnia 2015 r. w sprawie wymagań wobec szkół i placówek (Dz. U. poz. 1214) wydanych na podstawie art. 21a ust. 3 ustawy o systemie oświaty; 2) pozostawiono dyrektorowi szkoły obowiązek składania do organu prowadzącego wniosków o dofinansowanie form doskonalenia zawodowego nauczycieli, zmieniając jednocześnie kryteria ich formułowania; wnioski te powinny bowiem być przygotowane z uwzględnieniem zdiagnozowanych przez dyrektora potrzeb szkoły, a nie, jak dotychczas, z uwzględnieniem opracowanego przez dyrektora szkoły wieloletniego planu doskonalenia zawodowego nauczycieli; 3) pozostawiono organowi prowadzącemu obowiązek opracowywania planu dofinansowania form doskonalenia zawodowego nauczycieli, jednocześnie zmieniając kryteria jego opracowania; plan ten powinien brać pod uwagę wnioski dyrektorów szkół o dofinansowanie form doskonalenia zawodowego nauczycieli uwzględniające zdiagnozowane przez dyrektorów szkół potrzeby (a nie, jak dotychczas, uwzględniające wieloletnie plany doskonalenia 5

6 zawodowego nauczycieli opracowane przez dyrektorów szkół), a także wyniki sprawdzianu i egzaminów zewnętrznych, wyniki i wnioski z ewaluacji wewnętrznej i zewnętrznej oraz kierunki polityki oświatowej państwa ustalane przez ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania, zgodnie z art. 35 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty. Proponuje się, aby projektowane rozporządzenie weszło w życie z dniem 1 stycznia 2016 r. Zgodnie z art. 5 ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa (Dz. U. Nr 169, poz. 1414, z późn. zm.) projekt rozporządzenia zostanie udostępniony w Biuletynie Informacji Publicznej Rządowego Centrum Legislacji. Rozporządzenie nie zawiera przepisów technicznych w rozumieniu rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie sposobu funkcjonowania krajowego systemu notyfikacji norm i aktów prawnych (Dz. U. Nr 239, poz. 2039, z późn. zm.) i w związku z tym nie podlega notyfikacji. Przedmiot rozporządzenia nie jest objęty zakresem regulacji prawa Unii Europejskiej. 6