Interakcje wykład 6 Konsekwencje behawioralne
Terytorializm terytorium aktywnie bronione, areał nie terytorializm może się wiązać z obroną zasobów dotyczy konkurencji wewnątrz- i międzygatunkowej Lottia gigantea aktywnie usuwa wszystkich konkurentów ze swojego terytorium (ok. 1000cm2) wykład 6/2
Swój wróg Interakcje z sąsiadem-konkurentem są łagodniejsze niż z obcym osobnikiem. Liczba podejść do zapachu innego osobnika Palphramand & White, Anim Beh 2007 Czas spędzany przy zapachu innego osobnika wykład 6/3
Wzorce w strukturze zespołów Zasada ograniczonego podobieństwa Gatunki o podobnych wymaganiach środowiskowych różnią się wielkością ciała (każdy kolejny ~1.2x większy) Rozkład proporcji wielkości ciała gatunków ptaków drapieżnych z rodzaju Accipiter wykład 6/4
Wydra i norka wydra Erlinge, Oikos, 1972 norka wykład 6/5
Wydra i norka Konkurencja o pokarm: różnice między siedliskami Erlinge, Oikos, 1972 wykład 6/6
Ryjówkowate Większość badań dotyczy konkurencji o charakterze eksploatacji Mniej wiadomo o interferencji < ryjówka malutka ryjówka aksamitna < rzęsorek rzeczek Zachowania agresywne i terytorialne mogą wynikać z oddziaływań konkurencyjnych częstsza u gatunków sympatrycznych i spokrewnionych umożliwiają współwystępowanie konkurentów o podobnych niszach wykład 6/7
Testy behawioralne: agresja faza I pierwsze 5 min interakcji faza II ostatnie 5 min. (z 30 min) Czas trwania zachowań agresywnych Rychlik & Zwolak, Acta Theriol 2005 wykład 6/8
Testy behawioralne: unikanie Czas aktywnego unikania konfrontacji wykład 6/9
Ryjówki: nakładanie niszy wykład 6/10
Ryjówki: wybiórczość pokarmowa Różnice między rodzajami (Sorex i Nemoys) W obrębie rodzaju nisze podobne wykład 6/11
Ryjówki: wybiórczość siedliskowa turzycowiska ekoton las wykład 6/12
Ryjówki: wybiórczość siedliskowa Preferencja względem pokrywy roślinnej Rychlik, Acta Theriol, 2000 Wilgotność i odległość od wody wykład 6/13
Ryjówki: wybiórczość siedliskowa rycie wspinanie się + polowanie na powierzchni brodzenie nurkowanie Ryjówki wykazują różnice behawioralne osłabiające konkurencję wykład 6/14
Ryjówki: podsumowanie U wszystkich gatunków tendencja do ograniczania zachowań agresywnych W przeciwieństwie do gryzoni, unikanie polegało na aktywnym zachowaniu dystansu, a nie zamieraniu. Bardziej aktywne pod tym względem małe gatunki. Unikanie konkurencji nie dotyczy czasowego rozdziału nisz ani wybiórczości pokarmowej Wykazują wybiórczość siedliskową, ale nisze nie są rozłączne wykład 6/15
Konkurencja u mrówek Usunięcie konkurenta zwiększa aktywność słabszych konkurentów Irydomyrmex purpureus stanowiska z I. purpureus (dominant) stanowiska z usuniętym dominantem stanowiska bez I. purpureus, kontrola Parr & Gibb, 2001 wykład 6/16
Konkurencja u mrówek Zasada dominacji-zubożenia Im mniej gatunków w zespole, tym bardziej prawdopodobne, że pojawi się behawioralny dominant. Parr & Gibb, 2001 wykład 6/17
Konkurencja między płciami Anizogamia różnica wielkości gamet nierówna inwestycja w potomstwo płeć inwestująca więcej więcej traci w przypadku niepowodzenia różne strategie każdej płci (~ r i K) Dobór faworyzuje zwiększanie konkurencyjności tych strategii wzrost dostosowania jednej płci kosztem drugiej wykład 6/18
Strategie samców Konkurencja między płciami maksymalizacja liczby kopulacji wymuszanie kopulacji (zwłaszcza u bezkręgowców) pilnowanie samicy Penis chrząszcza Callosobruchus analis traumatyczna inseminacja u pluskiew Cimex lectularius
Strategie samców Konkurencja wewnątrz płci produkują duże ejakulaty wiele białek, niszczące spermę konkurentów wykształcanie różnych form kopulacje poza parą Roztocza: 2 formy samców heteromorficzna: żyje krócej częściej ginie w walce bardziej agresywna walczy o dostęp do samicy homomorficzna żyje dłużej krócej angażuje się w walki nie-walczący samiec Sancassania rodionovi wykład 6/20
Zapłodnienie poza parą potrzos (Emberiza schoeniclus) system rozrodczy: monogamia socjalna 55% piskląt EPC gibon białoręki (Hylobates lar) system rozrodczy: monogamia socjalna 12% potomstwa EPC wróbel skalny (Petronia petronia) system rozrodczy: poligynia socjalna 51% piskląt EPS wykład 5/21