Nadzór pedagogiczny System Ewaluacji Oświaty RAPORT Z EWALUACJI PROBLEMOWEJ SZKOŁA PODSTAWOWA IM. KORNELA MAKUSZYŃSKIEGO W NIESTACHOWIE Niestachów Kuratorium Oświaty w Kielcach
Wstęp Prezentowany raport sporządzono na podstawie zebranych i przeanalizowanych w procesie ewaluacji zewnętrznej informacji na temat wartości działań podejmowanych przez szkołę/placówkę w zakresie wymagań: 1. Procesy edukacyjne są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się 2. Szkoła lub placówka, organizując procesy edukacyjne, uwzględnia wnioski z analizy wyników egzaminu ósmoklasisty egzaminu maturalnego, egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie oraz innych badań zewnętrznych i wewnętrznych Wyniki badania stanowią podstawę do podejmowania decyzji skierowanych na zapewnienie wysokiej jakości organizacji procesów kształcenia, wychowania i opieki prowadzonych w szkole lub placówce oraz ich efektów. Opis metodologii Badanie zostało zrealizowane w dniach 18-01-2018-01-02-2018 przez zespół wizytatorów ds. ewaluacji, w skład którego weszli: Sylwia Kurtek, Ewa Pietraszek. Badaniem objęto 39 uczniów (ankieta i wywiad grupowy), 36 rodziców (ankieta) i 12 nauczycieli (ankieta i wywiad grupowy).przeprowadzono wywiad indywidualny z dyrektorem placówki,grupowy z pracownikami niepedagogicznymi, a także obserwacje lekcji i analizę dokumentacji. Na podstawie zebranych danych został sporządzony raport, który obejmuje podstawowe obszary działania szkoły lub placówki. SZKOŁA PODSTAWOWA IM. KORNELA MAKUSZYŃSKIEGO W NIESTACHOWIE 2/12
Informacje o szkole/placówce Nazwa placówki Patron Typ placówki Miejscowość Ulica Numer 271 SZKOŁA PODSTAWOWA IM. KORNELA MAKUSZYŃSKIEGO W NIESTACHOWIE KORNEL MAKUSZYŃSKI Szkoła podstawowa Niestachów Niestachów Kod pocztowy 26-021 Urząd pocztowy Daleszyce Telefon 0413021408 Fax 0413021408 Www www.sp.niestachow.pl Regon 00121638600000 Publiczność Kategoria uczniów Charakter Uczniowie, wychow., słuchacze 73 Oddziały 8 publiczna Nauczyciele pełnozatrudnieni 10.00 Nauczyciele niepełnozat. (stos.pracy) 3.00 Nauczyciele niepełnozat._(w etatach) 1.00 Średnia liczba uczących się w oddziale 9.13 Liczba uczniów przypadających na jednego pełnozatrudnionego nauczyciela Województwo Powiat Gmina Typ gminy Dzieci lub młodzież brak specyfiki 7.3 ŚWIĘTOKRZYSKIE kielecki Daleszyce gmina miejsko-wiejska Kontekst funkcjonowania szkoły/placówki:w szkole nauczyciele planują procesy edukacyjne z uwzględnieniem potrzeb i możliwości uczniów. Nauczyciele tak prowadzą lekcje i zajęcia dodatkowe aby uczniowie mogli powiązać różne dziedziny wiedzy szkolnej, zarówno przedmiotowej jak i z życia codziennego. Stosowane formy i metody pracy umożliwiają uczniom uczenie się od siebie nawzajem. Uczeniu się uczniów w szkole sprzyja także poznawanie przez nich celów lekcji i stawianych przed nimi wymagań oraz przekazywanie im przez nauczycieli informacji zwrotnej o postępach w nauce, a także uzyskiwanie od nauczycieli wskazówek. Do efektywnego uczenia się uczniów przyczynia się atmosfera podczas zajęć, równe traktowanie, życzliwość i zaufanie. W szkole stosowane badania, analizy wyników egzaminów zewnętrznych i bieżących osiągnięć uczniów oraz formułowane na ich podstawie wnioski i rekomendacje służą podejmowaniu decyzji dotyczących funkcjonowania szkolnego systemu kształcenia, a podejmowane działania wpływają na wyniki osiągnięć edukacyjnych uczniów. SZKOŁA PODSTAWOWA IM. KORNELA MAKUSZYŃSKIEGO W NIESTACHOWIE 3/12
Obraz pracy szkoły/placówki Szkoła Podstawowa im. Kornela Makuszyńskiego w Niestachowie położona jest w centrum wsi, przy drodze powiatowej i posiada 90 letnią tradycję. Obecnie jest siedem klas, pięć sal lekcyjnych w których uczy się 64 uczniów. 27 września 2017 roku wbito łopatę pod rozbudowę szkoły-upragnionej sali gimnastycznej. Klasopracownie wyposażone są w urządzenia multimedialne: tablice interaktywne, telewizor, komputery, projektory multimedialne, drukarki, liczne pomoce dydaktyczne. W szkole pracuje 16 nauczycieli, którzy prowadzą zgodnie z posiadanymi kwalifikacjami i zainteresowaniem zajęcia pozalekcyjne. Szkoła cieszy się dużym powodzeniem w środowisku lokalnym i gminnym z uwagi na bezpieczeństwo dzieci, ogrodzony teren, bezpieczny dojazd, parking na terenie działki szkolnej, miłą i przyjazną atmosferę, możliwość wszechstronnego rozwoju dzieci, częste wyjazdy do teatru, na wycieczki, udział dzieci w wielu konkursach gminnych, powiatowych, wojewódzkich, ogólnopolskich i festynach, podczas których dzieci prezentują swoje umiejętności. Szkoła chętnie uczestniczy w licznych projektach o zasięgu wojewódzkim, ogólnopolskim i współpracuje z licznymi instytucjami, stowarzyszeniami powiększając stale grono przyjaciół. W szkole panuje przyjazna atmosfera sprzyjająca nauce i zdobywaniu wiedzy przez dzieci. W szkole uczy się nie tylko ojczystego języka, matematyki, przyrody i historii, pomaga się również poznawać piękno otaczającej przyrody, szanować i troszczyć się o nią. SZKOŁA PODSTAWOWA IM. KORNELA MAKUSZYŃSKIEGO W NIESTACHOWIE 4/12
Wyniki ewaluacji Wymaganie: Procesy edukacyjne są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się Obszar badania: Planowanie i organizacja procesów edukacyjnych w szkole lub placówce służy rozwojowi uczniów. I/1 Wyniki przeprowadzonych badań wskazują, że wszyscy nauczyciele dostosowują procesy edukacyjne do potrzeb uczniów. Uczniowie są zdania, że nauczyciele zrozumiale tłumaczą zagadnienia oraz upewniają się, czy je zrozumieli i o czym była mowa na lekcji. Ponadto dodali, że lekcje prowadzone są w sposób, który jest dla uczniów atrakcyjny, co zachęca ich do nauki. Dzięki temu chętnie biorą udział w różnych konkursach, chwalą nauczycieli, że dzięki nim mogą rozwijać swoje zainteresowania i zdolności nie tylko na lekcjach, ale także na zajęciach pozalekcyjnych. Podczas obserwowanych zajęć zauważono, że nauczyciele stosują aktywizujące metody nauczania, które bardzo angażują uczniów i pozwalają im uczyć się od siebie nawzajem. Obszar badania: Nauczyciele, w tym pracujący w jednym oddziale, współpracują ze sobą w planowaniu, organizowaniu, realizowaniu i modyfikowaniu procesów edukacyjnych. I/2 Współpraca nauczycieli ze sobą w planowaniu, organizowaniu, realizowaniu i modyfikowaniu procesów edukacyjnych jest powszechna. W opinii dyrektora i nauczycieli w szkole funkcjonują różne zespoły zadaniowe, w prace których wszyscy są zaangażowani, są to m.in.: zespół zadaniowy, zespoły samokształceniowe, zespół do udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej dla uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, zespół nauczycieli uczących w jednej klasie, zespół wychowawców, zespoły przedmiotowe (humanistyczny, matematyczno-przyrodniczy, edukacji wczesnoszkolnej). Pedagodzy systematycznie planują pracę i modyfikują wprowadzane działania w oparciu o zdiagnozowane potrzeby każdego ucznia jak i całych zespołów klasowych. O różnorodności i wymiernych efektach podejmowanych działań przez nauczycieli w ramach współpracy zespołowej świadczą zapisy w sprawozdaniach z pracy zespołów, które zawierają wnioski i rekomendacje, przedstawiane na posiedzeniach rady pedagogicznej. SZKOŁA PODSTAWOWA IM. KORNELA MAKUSZYŃSKIEGO W NIESTACHOWIE 5/12
Obszar badania: Nauczyciele pomagają sobie nawzajem i wspólnie rozwiązują problemy. I/3 Współpraca nauczycieli i wzajemne wsparcie w rozwiązywaniu problemów dydaktycznych i wychowawczych w szkole przynosi pozytywne efekty. W opinii dyrektora i nauczycieli odbywa się ona na wielu płaszczyznach m.in. poprzez: wspólne opracowywanie planów pracy, materiałów dydaktycznych, testów, organizowanie wycieczek, konkursów, wymianę informacjami o uczniach, zespołach klasowych, dzielenie się własnymi doświadczeniami oraz wiedzą zdobytą na szkoleniach. Dzięki tej współpracy nauczyciele wdrażają zaplanowane działania oraz rozwiązują problemy dydaktyczne i wychowawcze w uzgodnieniu z rodzicami, a także dostosowują formy i metody pracy do potrzeb uczniów wymagających wsparcia. Obszar badania: Organizacja procesów edukacyjnych umożliwia uczniom powiązanie różnych dziedzin wiedzy i jej wykorzystanie. I/4 Na podstawie przeprowadzonych badań stwierdzono, że nauczyciele często dają uczniom możliwość powiązania różnych dziedzin wiedzy dla lepszego rozumienia świata. Podczas obserwowanych lekcji zauważono, że nauczyciele nawiązywali do wiadomości z innych przedmiotów, do tego co się dzieje w środowisku, w Polsce i na świecie. Zdaniem ponad dwóch trzecich badanych uczniów na wszystkich lub na większości zajęć nauczyciele nawiązują do wiedzy, której uczą się na innych przedmiotach oraz do ich doświadczeń pozaszkolnych. Ponadto nauczyciele wskazali, że współpracują ze sobą i wspólnie podejmują działania międzyprzedmiotowe w celu stworzenia uczniom spójnego obrazu świata np. poprzez: udział w projektach, akcjach i programach edukacyjnych, takich jak: Śniadanie daje moc; Dla Ziemi, dla siebie (wykonanie makiety Tajemnice lasu ); VII Światowy Dzień Tabliczki Mnożenia; WOŚP. Podczas różnych lekcji nauczyciele odwołują się także do podróży i wycieczek szkolnych - język polski, historia, przyroda, wychowanie fizyczne, matematyka. Obszar badania: Uczniowie mają wpływ na sposób organizowania i przebieg procesu uczenia się. I/5 Nauczyciele czasami dają uczniom możliwość wpływania na sposób organizowania i przebieg uczenia się poprzez wspólne z uczniami uzgadnianie zadań wykonywanych na lekcjach lub w domu. Wszyscy uczniowie wskazali, że nauczyciele uzgadniają z nimi terminy klasówek i sprawdzianów, zaś ponad połowa podała, że partycypuje w organizacji imprez, uroczystości i przedsięwzięć szkolnych, a także zgłasza propozycje organizacji zajęć pozaszkolnych. Podczas większości obserwowanych zajęć nauczyciele przyjmowali opinie i inicjatywy uczniów, wykorzystując je do pracy na lekcji. SZKOŁA PODSTAWOWA IM. KORNELA MAKUSZYŃSKIEGO W NIESTACHOWIE 6/12
Obszar badania: Uczniowie znają stawiane przed nimi cele i formułowane wobec nich oczekiwania. I/6 Nauczyciele umożliwiają uczniom poznanie celów lekcji i kryteriów, aby wiedzieli czego i dlaczego mają się uczyć. Zdaniem większości uczniów robią to wszyscy lub większość nauczycieli. Na wszystkich obserwowanych lekcjach nauczyciel zapoznał uczniów z celami zajęć i na prawie wszystkich z oczekiwaniami, zadając kontrolne pytania, bądź stwarzając uczniom warunki do samodzielnego sformułowania wymagań lekcji. Obszar badania: Nauczyciele stosują różne metody pracy dostosowane do potrzeb ucznia, grupy i oddziału. I/7 Nauczyciele deklarują, że realizowane przez nich działania i stosowane metody nauczania podczas lekcji są dostosowane do potrzeb uczących się. W swoich wypowiedziach wskazują na różnorodne metody i formy pracy z uczniami. Za najbardziej efektywne nauczyciele uważają: pracę w grupach, burzę mózgów, pogadankę, ćwiczenia laboratoryjne, pokaz (na lekcjach fizyki), praca z materiałami źródłowymi, pokaz filmów tematycznych. Ich zdaniem o skuteczności doboru metod do potrzeb uczniów świadczą m.in.: zaangażowanie i aktywność uczniów na lekcjach, oceny z klasówek, wyniki śródroczne i roczne, wyniki egzaminów zewnętrznych. Wyniki obserwacji zajęć potwierdzają stosowanie przez nauczycieli metod aktywizujących i takich form pracy na lekcjach, aby uczniowie mogli uczyć się od siebie nawzajem, prezentować swoje rozwiązania i pomysły, wspierać się pomocą koleżeńską, wykonywać zadania dostosowane do swoich możliwości. W ocenie 90% uczniów nauczyciele potrafią zainteresować ich tematem lekcji oraz prowadzą zajęcia w sposób zachęcający ich do nauki na wszystkich lub większości zajęć. Obszar badania: Sposób informowania ucznia o jego postępach w nauce oraz ocenianie pomagają uczniom uczyć się i planować indywidualny rozwój. I/8 Przeprowadzone badania w Szkole Podstawowej w Niestachowie wskazały, że nauczyciele przekazują uczniom informację zwrotną zawierającą odniesienie do tego, co uczeń wykonał dobrze i jakie błędy popełnił oraz w jaki sposób je poprawić. Zarówno nauczyciele jak i uczniowie deklarują, że najczęściej odbywa się to w formie ustnych komentarzy do wykonywanych przez uczniów ćwiczeń, zadań podczas lekcji. Nauczyciele też chwalą uczniów stosując wzmacniające słowa np.: świetnie, dobrze, pięknie lub wykorzystują popełnione przez nich błędy do uczenia się. 82% uczniów podało, że wszyscy lub większość nauczycieli informuje ich o postępach w nauce, wymieniając i doceniając dobre elementy ich pracy, dając im wskazówki co wymaga poprawy, doskonalenia, bądź w jaki sposób wypełniają wymagania na stopnie szkolne. Tej grupie uczniów wskazówki od nauczycieli pomagają poznać ich mocne i słabe strony i dają informacje w jaki sposób mają się uczyć. Prawie wszyscy uczniowie stwierdzili, że nauczyciele oceniają ich zgodnie z przyjętymi w szkole zasadami, co potwierdzili ankietowani rodzice, twierdząc w większości również, że zachęca to ich dzieci do nauki. 75% uczniów wskazało również na powszechność informowania przez nauczycieli o kryteriach oceniania zadań do wykonania na wszystkich lub większości lekcji. SZKOŁA PODSTAWOWA IM. KORNELA MAKUSZYŃSKIEGO W NIESTACHOWIE 7/12
Obszar badania: Nauczyciele motywują uczniów do aktywnego uczenia się i wspierają ich w trudnych sytuacjach, tworząc atmosferę sprzyjającą uczeniu się. I/9 W szkole panuje atmosfera wzajemnej życzliwości i szacunku, a relacje pomiędzy nauczycielami a uczniami są otwarte i szczere. W ocenie uczniów nauczyciele odnoszą się do nich z szacunkiem i życzliwością, a także są równo traktowani przez wszystkich nauczycieli. Powyższą opinię potwierdzają rodzice i obserwacje zajęć, które pokazały, że nauczyciele motywują wszystkich uczniów do zaangażowania podczas zajęć, traktują wszystkich uczniów w równy sposób, dbają o życzliwe relacje między uczniami, swoją postawą zapewniają uczniom poczucie bezpieczeństwa emocjonalnego, pomagają uczniom w przypadku, gdy napotykają oni na trudności. Badani uczniowie pozytywnie wypowiadają się też na temat wzajemnych relacji pomiędzy uczniami, wskazując na okazywaną sobie sympatię i wsparcie w nauce. Także pracownicy niepedagogiczni postrzegają relacje pomiędzy członkami szkolnej społeczności jako szczególnie przyjazne i życzliwe, w charakterze rodzinnej atmosfery. Obszar badania: Nauczyciele kształtują u uczniów umiejętność uczenia się. I/10 Nauczyciele kształtują u uczniów umiejętność uczenia się poprzez przekazywanie im wskazówek dotyczących sposobu wykorzystania możliwości ucznia, poszukiwania najlepszych sposobów uczenia się, wyszukiwania przydatnych informacji, robienia notatek, zapamiętywania informacji, powtarzania ważnych treści lekcji. Około dwie trzecie badanych uczniów przypisuje te działania wszystkim lub większości nauczycieli. Różnorodne działania nauczycieli kształtujące umiejętność uczenia się uczniów pokazały także obserwacje zajęć podczas których pedagodzy wskazywali dzieciom użyteczność zdobytej wiedzy i umiejętności. Dominującą formą zajęć dającą uczniom możliwość uczenia się od siebie nawzajem jest praca w grupach lub w parach. Natomiast, w ocenie uczniów, nauczyciele rzadziej stwarzają inne sytuacje dające uczniom możliwość uczenia się od siebie nawzajem, jak wykonywanie zadań wymyślonych przez uczniów czy wzajemne ocenianie własnych prac. Niemniej jednak 87% uczniów deklaruje, że pomaga sobie w nauce na wszystkich lub większości lekcji. SZKOŁA PODSTAWOWA IM. KORNELA MAKUSZYŃSKIEGO W NIESTACHOWIE 8/12
Wymaganie: Szkoła lub placówka, organizując procesy edukacyjne, uwzględnia wnioski z analizy wyników egzaminu ósmoklasisty egzaminu maturalnego, egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie oraz innych badań zewnętrznych i wewnętrznych Obszar badania: W szkole lub placówce analizuje się wyniki egzaminów, wyniki ewaluacji zewnętrznej i wewnętrznej oraz innych badań zewnętrznych i wewnętrznych, odpowiednich do potrzeb szkoły lub placówki. VIII/1 Szkoła diagnozuje potrzeby uczniów oraz nauczycieli i na podstawie uzyskanych wyników prowadzi badania wewnętrzne. Badania przeprowadzone podczas ewaluacji zewnętrznej wskazują, że w Szkole Podstawowej w Niestachowie w ostatnich dwóch latach analizie poddano wyniki egzaminu zewnętrznego, ewaluacji wewnętrznej, kompetencje uczniów, efektywność procesu edukacyjnego, osiągnięcia uczniów, efektywność procesu edukacyjnego, udzielanie pomocy psychologiczno-pedagogicznej oraz skuteczność działań wychowawczych. W szkole przeprowadza się cyklicznie diagnozę wstępną uczniów klasy 1 i 4 oraz od tego roku szkolnego diagnozę wstępną dla klasy 7. W związku z wprowadzaną reforma oświaty i przekształceniem w 8 -letnią szkołę podstawową w ubiegłym roku szkolnym przeprowadzono dla klasy 6 "Próbny sprawdzian szóstoklasisty z języka angielskiego" oraz "Test wiedzy ogólnej na koniec roku szkolnego".zarówno dyrektor jak i nauczyciele wymienili w wywiadzie rodzaje prowadzonych w szkole badań oraz podali powody ich przeprowadzania. Do tej pory w szkole nie były prowadzone badania zewnętrzne. Obszar badania: Analizy prowadzą do formułowania wniosków i rekomendacji, na podstawie których nauczyciele planują i podejmują działania służące jakości procesów edukacyjnych. VIII/2 W szkole, po przeprowadzonej analizie wyników badań wewnętrznych, formułowane są wnioski i rekomendacje, służące planowaniu i podejmowaniu działań, ukierunkowanych na podnoszenie jakości procesów edukacyjnych. Analiza prowadzonych badań kończy się sformułowaniem rekomendacji i wniosków które wskazują na mocne strony szkoły oraz obszary wymagające poprawy. Wszyscy respondenci jak i zapisy w dokumentacji szkolnej wskazują na adekwatność podejmowanych działań szkoły. Są to przede wszystkim działania polegające na zwiększeniu we wszystkich klasach ilości ćwiczeń i rozwiązywanych zadań pozwalających udoskonalać najsłabiej opanowane treści oraz treści będących przez uczniów określanych jako trudne. Rozszerzono także zakres oferty zajęć pozalekcyjnych zgodnie z potrzebami uczniów koło geograficzne, języka angielskiego, sportowe, instrumentalno-wokalne, teatralne, godzina kodowania, zajęcia wyrównawcze z matematyki dla klasy 4 i 5. Działania przyniosły wymierne efekty w postaci: wzrostu wyników na sprawdzianie, zajmowania wyższych miejsc w konkursach przedmiotowych, poprawy wyników nauczania oraz rozwijania pasji i zainteresowań SZKOŁA PODSTAWOWA IM. KORNELA MAKUSZYŃSKIEGO W NIESTACHOWIE 9/12
uczniów. Obszar badania: Działania podejmowane na podstawie wniosków i rekomendacji z egzaminów zewnętrznych oraz wniosków z ewaluacji wewnętrznej i zewnętrznej są przez szkołę lub placówkę monitorowane i analizowane, a w razie potrzeb modyfikowane. VIII/3 W szkole monitorowane i analizowane są działania podejmowane na podstawie wniosków ze sprawdzianu szóstoklasisty oraz z ewaluacji wewnętrznej. Monitorowanie działań odbywa się m.in. poprzez analizowanie: efektów edukacyjnych dzieci, udziału uczniów w zajęciach pozalekcyjnych, udziału uczniów w konkursach. Ponadto dyrektor podała że skuteczność wprowadzanych działań sprawdza podczas obserwacji lekcji, zajęć pozalekcyjnych oraz uroczystości szkolnych oraz codziennych rozmów z rodzicami. W placówce w okresie ostatnich 3 lat nie dokonywano znaczących modyfikacji działań wprowadzanych na podstawie wypracowanych wniosków ponieważ widoczne są wymierne efekty dotychczas prowadzonych działań. SZKOŁA PODSTAWOWA IM. KORNELA MAKUSZYŃSKIEGO W NIESTACHOWIE 10/12
Wnioski 1. Planowane i organizowane przez nauczycieli procesy edukacyjne są adekwatne do potrzeb i oczekiwań uczniów. 2. Nauczyciele zapoznają uczniów z celami lekcji, w większości przypadków upewniają się, czy zostały one przez nich zrozumiane i informują jakie są oczekiwania lub kryteria, aby zostały osiągnięte, co skutkuje dużą efektywnością działań pedagogów podczas zajęć. 3. W szkole ocenianie odbywa się zgodnie z obowiązującymi zasadami, co zachęca uczniów do nauki. 4. Nauczyciele wspierają uczniów w trudnych sytuacjach i tworzą atmosferę sprzyjającą uczeniu się. 5. Prowadzone w szkole działania są spójne z wnioskami i rekomendacjami formułowanymi na podstawie przeprowadzanych analiz sprawdzianów, ewaluacji wewnętrznej oraz innych badań wewnętrznych. SZKOŁA PODSTAWOWA IM. KORNELA MAKUSZYŃSKIEGO W NIESTACHOWIE 11/12
Raport sporządzili Sylwia Kurtek Ewa Pietraszek Kurator Oświaty:... Data sporządzenia raportu: 02.03.2018 SZKOŁA PODSTAWOWA IM. KORNELA MAKUSZYŃSKIEGO W NIESTACHOWIE 12/12