Włosy a dieta system naczyń połączonych Karolina Bartos, Kosmetolog i Dietetyk, wykładowca na wydziale farmacji Uniwersytetu Medycznego w Łodzi, autorka publikacji w Polish Journal of Cosmetology oraz Times, redaktor portalu ekosmetolog.pl Do gabinetu lekarskiego często zgłaszają się osoby, które skarżą się nie tylko na dolegliwości sugerujące konkretną chorobę, ale także na objawy towarzyszące, w tym wypadanie, rozdwajanie i osłabienie włosów. Sposób pielęgnacji, warunki atmosferyczne, zanieczyszczenia, stan zdrowia, wahania poziomu hormonów, stres i geny to główne czynniki wpływające na ich kondycję. Człowiek ma na głowie przeciętnie od 100 000 do 150 000 włosów, co oznacza, że na każdy 1 cm kwadratowy przypada od 150-500 włosów ciemnych i od 180-750 włosów jasnych, których jest więcej, ponieważ są cieńsze od włosów ciemnych. Podstawowym składnikiem budulca włosa jest białko - keratyna. Wytwarzana jest w naskórku i zbudowana m.in. ze związków siarki i azotu. Chroni naskórek przed szkodliwymi czynnikami zewnętrznymi. Kolejny ważny składnik to melanina, czyli barwnik, który nadaje kolor włosom i skórze. Rozróżniamy dwa rodzaje barwnika: ziarnisty i rozproszony. Ziarnisty nadaje włosom ciemny odcień, a
rozproszony jasny. Im więcej we włosach barwnika rozproszonego tym włosy są jaśniejsze. W skład włosa wchodzą też tłuszcze takie jak cholesterol i związki mineralne, do których zalicza się żelazo i arsen. Szybkość wzrostu włosa to ok. 0,35 mm dziennie czyli ok. 1 cm miesięcznie i ok. 12 cm rocznie. Wzrost ten zależy również od czynników wewnętrznych, dlatego u każdego człowieka może przebiegać inaczej. Dieta ratunkiem dla włosa Relacja między zdrową dietą a włosami jest bardzo ścisła. Prawidłowe odżywianie jest najlepszym sprzymierzeńcem w walce o piękne, zdrowe i mocne włosy. Zbilansowana, racjonalna dieta pomoże nie tylko wzmocnić włosy od wewnątrz, ale i sprawić, że fryzura będzie wyglądać zdrowo. Chcąc poprawić kondycję włosów pacjentów, musimy uprzedzić ich, że oczekiwane rezultaty nie są natychmiastowe i trzeba na nie poczekać nawet 3-4 miesiące. W sytuacji jakichkolwiek niedoborów składników mineralnych, białek czy witamin w organizmie, ich zapasy w pierwszej kolejności przekierowywane są do ważniejszych części ciała. Niedobory te od razu widać w postaci matowych, suchych i łamliwych włosów. Czego potrzebują? Aby włosy rosły prawidłowo, organizm potrzebuje składników, które utworzą wiązania białkowe, będące podstawowym ich budulcem. Zawarte jest ono w mięsie drobiowym z kurczaka, indyka, rybach, nasionach roślin strączkowych (groszek i fasola), nabiale oraz jajach. Dieta wzmacniająca włosy kobiet powinna zawierać około 50-80
gramów białka. Niedobór tego składnika może doprowadzić do łamliwości włosów, a zbyt duży jego brak w organizmie mogą spowodować nadmierne ich wpadanie. Warto włączyć do diety również otręby i płatki owsiane. Równie istotne dla włosów są witaminy. Przede wszystkim witamina B6 i witamina A. Pierwsza z nich bierze udział między innymi w procesach przemiany aminokwasów. Witamina A pomaga odbudować komórki i keratynę. W diecie pacjenta powinny się znaleźć: rybi tran (30 mg RAE/100 g), kapusta (13 µg RAE/100 g), wątroba i podroby (2 28 mg RAE/100 g), groszek słodki (68 µg RAE/100 g), ziemniaki słodkie (1 mg RAE/100 g), oraz szpinak (ok. 500 μg RAE/100 g). Bardzo ważna jest również witamina E - najskuteczniejszy przeciwutleniacz wśród witamin. Zwalcza wolne rodniki, chroniąc tym samym naczynia włosowate, które dostarczają do włosów składniki odżywcze. Ponadto witamina E rozszerza naczynia krwionośne, które odżywiają włosy i chronią je przed uszkodzeniami. Marchewka, orzechy, kiełki pszenicy i brukselka to produkty, których nie powinno zabraknąć w diecie. Menu dla pacjenta powinno również zawierać chude mięso bogate w żelazo, zapewniające prawidłowy wzrost włosa. Częste picie mocnej herbaty lub kawy ogranicza przyswajanie żelaza. Kofeina i szczawiany obecne w tych napojach blokują przyswajanie żelaza, wapnia oraz cynku. Brak żelaza powoduje osłabienie włosów, które stają się cienkie i łamliwe. Aby zwalczyć anemię i poprawić stan włosów, należy wzbogacić dietę o produkty będące jego źródłem jak: żółtko jaja, czerwone mięso (wołowina, cielęcina, kaczka), a także kakao, suszone morele, brokuły,
fasolka szparagowa, kasza gryczana i jaglana. Przestrzegajmy również przed spożywaniem żywności przetworzonej oraz tej typu fast food. Oprócz żelaza, warto zwrócić uwagę pacjenta na inne istotne dla włosów pierwiastki: miedź i cynk. Cynk kontroluje dostarczanie do nich odpowiedniej dawki budulca, a miedź je wzmacnia. Niedobór cynku może prowadzić do nadmiernej utraty włosów, dlatego też korzystne jest spożywanie orzechów, które mają w sobie nie tylko cynk, ale i kwasy omega-3. Te ostatnie znajdują się również w rybach morskich, np. łososiu, tuńczyku czy makreli. Zdrowe tłuszcze chronią m.in przed wysuszeniem oraz niekorzystnym wpływem promieni UV. W diecie dla zdrowych włosów nie może zabraknąć także ciemnozielonych warzyw. Szpinak i brokuły to doskonałe źródło witamin C i A, które są niezbędne do produkcji sebum. Jest to tłusta wydzielina z gruczołów łojowych zlokalizowanych w obrębie mieszków włosowych. To naturalny lubrykant skóry owłosionej i nieowłosionej, który zapewnia jej miękkość. Tworzy na niej antybakteryjną i przeciwgrzybiczą warstwę ochronną. Warto zalecić również wprowadzenie do diety roślin strączkowych. Zawierają one nie tylko białko, żelazo i cynk, ale i biotynę. Niedobory biotyny objawiają się suchymi, łamliwymi włosami. Pamiętajmy, że jeśli chorobom diagnozowanym na co dzień towarzyszą objawy dodatkowe warto skupić się również na ich przyczynach. Nie wolno zatem pomijać bardzo ważnych i niezbędnych produktów jakimi są warzywa i owoce, które to są między innymi źródłem ogromnej ilości witamin. Z owoców zalecajmy te mniej słodkie, gdyż włosy nie lubią zbyt dużej ilości węglowodanów. Stąd słodycze także nie są wskazane.
Wśród zaleceń powinno pojawić się spożywanie dużej ilości wody mineralnej niegazowanej oraz unikanie alkoholu i kawy. Wraz z wiekiem organizm traci też własne zapasy wody. Wysuszone włosy szybciej się łamią, są kruche i matowe. Wpływ hormonów Specjalne wymagania mają włosy, które słabną z powodu zmian hormonalnych związanych z procesem starzenia. Warto wówczas zwiększyć pacjentowi ilość antyoksydantów w diecie. Idealne są produkty takie jak: truskawki, wiśnie, granaty, arbuz, pomidory i papryka, morele, pomarańcze, mango, brzoskwinie, marchew, słodkie ziemniaki, żółta i pomarańczowa papryka, dynia, szparagi, szpinak, brokuły, kapusta, zielony fasola, winogrona i kiwi, jeżyny, borówki, winogrona, śliwki i rodzynki. Przyczyn wypadania włosów jest wiele. Powodem może być brak równowagi między estrogenami a androgenami u kobiet lub nieprawidłową reakcją mieszków włosowych na androgeny u mężczyzn. Czasami konieczna jest wizyta u lekarza, ale w większości przypadków urozmaicenie diety wystarczy, aby problem utraty włosów przestał istnieć. Dieta eliminacyjna Warto wykryć także błędy żywieniowe pacjenta, które wpływają niekorzystnie na włosy i je wyeliminować. Jest to wspomniane wyżej picie dużych ilości mocnej kawy i herbaty oraz częste spożywanie alkoholu. Jedzenie potraw zawierających nasycone tłuszcze zwierzęce
takie jak frytki, hot-dogi, hamburgery, powoduje szybsze ich przetłuszczanie się, jak również matowość i utrudnione przyswajanie innych niezbędnych składników do naszego organizmu. Niekorzystny jest też nadmiar cukru, słodyczy, białego pieczywa, bananów i winogron. Zbyt duża ilość cukrów prostych w diecie przyczyniają się do powstawania łupieżu oraz sprawiają, że włosy często się przetłuszczają. Nadmierne spożycie szczawiu, szpinaku, botwinki i rabarbaru utrudnia przyswajanie wapnia, magnezu i cynku.