WPISUJE UCZE UZUPE NIA ZESPÓ NADZORUJ CY KOD UCZNIA DATA URODZENIA UCZNIA dzie miesi c rok dysleksja miejsce na naklejk z kodem EGZAMIN W TRZECIEJ KLASIE GIMNAZJUM Z ZAKRESU PRZEDMIOTÓW MATEMATYCZNO-PRZYRODNICZYCH Instrukcja dla ucznia. Sprawd, czy zestaw egzaminacyjny zawiera 4 stron. Ewentualny brak stron lub inne usterki zg o nauczycielowi. KWIECIE 2005 2. Na tej stronie i na karcie odpowiedzi wpisz swój kod i dat urodzenia. 3. Czytaj uwa nie wszystkie teksty i zadania. 4. Rozwi zania zapisuj d ugopisem lub piórem z czarnym tuszem/atramentem. Nie u ywaj korektora. 5. W zadaniach od. do 25. s podane cztery odpowiedzi: A, B, C, D. Odpowiada im nast puj cy uk ad na karcie odpowiedzi: Czas pracy: 20 minut Liczba punktów do uzyskania: 50 A B C D Wybierz tylko jedn odpowied i zamaluj kratk z odpowiadaj c jej liter - np. gdy wybra e odpowied "A": 6. Staraj si nie pope nia b dów przy zaznaczaniu odpowiedzi, ale je li si pomylisz, b dne zaznaczenie otocz kó kiem i zamaluj inn odpowied. 7. Rozwi zania zada od 26. do 35. zapisz czytelnie i starannie w wyznaczonych miejscach. Pomy ki przekre laj. 8. Redaguj c odpowiedzi do zada, mo esz wykorzysta miejsce opatrzone napisem Brudnopis. Zapisy w brudnopisie nie b d sprawdzane i oceniane. Powodzenia! GM-A-052
Poni szy diagram wykorzystaj do rozwi zania zada od. do 4. Przyjmij, e l dy na Ziemi zajmuj cznie 50 mln km 2. Diagram przedstawia procentowy udzia powierzchni poszczególnych kontynentów w ca kowitej powierzchni l dów. 2% 6% 6% 9% 7% Europa Azja 30% Afryka Ameryka Pó nocna Ameryka Po udniowa Australia 20% Antarktyda B. Dobosik, A. Hibszer, J. Soja, Tablice geograficzne, Katowice 2002. Zadanie. (0-) Które zdanie jest prawdziwe? A. Ameryka Pó nocna i Azja zajmuj cznie wi cej ni po ow l dów Ziemi. B. Europa ma najmniejsz powierzchni spo ród wszystkich kontynentów. C. Afryka i Azja maj cznie wi ksz powierzchni ni pozosta e l dy Ziemi. D. Powierzchnia Azji stanowi mniej ni jedn trzeci powierzchni l dów Ziemi. Zadanie 2. (0-) Jak cz powierzchni l dów na Ziemi zajmuje Afryka? A. 4 B. 5 C. 20 D. 50 Zadanie 3. (0-) Jak powierzchni ma Australia? A. 0,9 mln km 2 B. 6 mln km 2 C. 9 mln km 2 D. 90 mln km 2 Zadanie 4. (0-) Powierzchnia Antarktydy jest wi ksza od powierzchni Europy o A. 3 mln km 2 B. 7,5 mln km 2 C. 30 mln km 2 D. 34,5 mln km 2 Strona 2 z 4
Zadanie 5. (0-) Drzewa tworz najwi ksz biomas w lesie. Która piramida przedstawia ten stan? P producenci K I konsumenci I rz du K II konsumenci II rz du A. B. C. D. K II K I P K II K I P K II K I P K II K I P Zadanie 6. (0-) Okre l oddzia ywania mi dzy populacj mszycy a populacj brzozy. A. Rywalizuj o zasoby rodowiska. B. Obie odnosz wzajemne korzy ci. C. Nie s zdolne do ycia jedna bez drugiej. D. Jedna z populacji osi ga korzy ci, a druga ponosi straty. Zadanie 7. (0-) Mi dzy którymi organizmami zachodz oddzia ywania nieantagonistyczne? A. Paj k mucha. B. Sosna d b. C. Kleszcz cz owiek. D. Pszczo a lipa. Schemat do zadania 8. wiek osobnika 50% 50% 42% 58% samice liczebno samce Zadanie 8. (0-) Analizuj c piramid przedstawiaj c struktur wiekow i p ciow populacji, mo na stwierdzi, e A. rodzi si wi cej samic ni samców. B. liczebno najstarszych samic i samców jest taka sama. C. liczebno samic i samców jest w ka dej grupie wiekowej ró na. D. ró nica mi dzy liczebno ci samców i samic w ka dej grupie wiekowej jest taka sama. Strona 3 z 4
Rozwi zuj c zadania od 9. do 2., wykorzystaj poni sz informacj i map. Azymut geograficzny to k t mi dzy kierunkiem pó nocnym a kierunkiem marszu, mierzony od kierunku pó nocnego do kierunku marszu zgodnie z ruchem wskazówek zegara. N N azymut P Legenda Jez. Le ne las mieszany ka gajówka ska a, ostaniec wie a obserwacyjna 0 0,2 km k adka Zadanie 9. (0-) Turysta, który wyruszy z punktu P na azymut 35º, dojdzie do A. k adki. B. osta ca. C. gajówki. D. wie y obserwacyjnej. Zadanie 0. (0-) Przybli ona odleg o w linii prostej od gajówki do osta ca wynosi A. 390 m B. 550 m C. 780 m D. 3900 m Zadanie. (0-) Turysta, który chce przej od osta ca przez punkt P do k adki, powinien pój w kierunku A. pó nocno-zachodnim, a nast pnie zachodnim. B. pó nocno-wschodnim, a nast pnie wschodnim. C. po udniowo-zachodnim, a nast pnie zachodnim. D. po udniowo-wschodnim, a nast pnie wschodnim. Strona 4 z 4
Zadanie 2. (0-) Który zestaw nazw ro lin pozwala wnioskowa, e dotyczy on lasu przedstawionego na mapie? A. Graby, d by, leszczyny. B. wierki, sosny, jod y. C. Sosny, d by, leszczyny. D. Lipy, jarz biny, akacje. Zadanie 3. (0-) Które z naczy w kszta cie walca, o wymiarach przedstawionych na rysunku, ma najwi ksz obj to? I II III IV r = 6 cm r = 5 cm r = 4 cm r = 3 cm h = 6 cm h = 9 cm h = 2 cm h = 8 cm h wysoko walca r promie podstawy walca A. I B. II C. III D. IV Zadanie 4. (0-) Do naczynia o obj to ci V = 0,75 l wlano 0,45 l wody. Jaki procent obj to ci tego naczynia stanowi obj to wody? A. 6 B. 6,(6) C. 33,75 D. 60 Zadanie 5. (0-) Na po udnie od pewnego równole nika S o ce codziennie wschodzi i zachodzi, za na pó noc od tego równole nika wyst puje zjawisko dni i nocy polarnych. Powy szy opis dotyczy równole nika N 66º33 A. 66º33 N B. 66º33 S C. 23º27 N D. 23º27 S 23º27 0º S 66º33 23º27 Strona 5 z 4
Zadanie 6. (0-) Która cecha dotyczy po udników? A. S ró nej d ugo ci. B. Maj kszta t okr gów. C. cz dwa bieguny Ziemi. D. Wyznaczaj kierunek wschód-zachód. Zadanie 7. (0-) rednia odleg o Marsa od S o ca wynosi u ycia pot gi jest równa 8 2,28 0 km. Odleg o ta zapisana bez A. 22 800 000 km B. 228 000 000 km C. 2 280 000 000 km D. 22 800 000 000 km Schemat i tabela do zada 8. i 9. Skala ph s u y do okre lania odczynu badanej substancji. odczyn kwasowy odczyn zasadowy 0 2 3 4 5 6 7 8 9 0 2 3 4 Roztwór ph woda sodowa 5,5 sok pomara czowy 3,5 coca-cola 3,0 mleko 6,5 woda destylowana 7,0 amoniak,5 preparat do udra niania rur 4,0 Na podstawie: Witold Mizerski, Tablice chemiczne, Warszawa 997. Zadanie 8. (0-) Który z podanych napojów ma najbardziej kwasowy odczyn? A. Mleko. B. Coca-cola. C. Woda sodowa. D. Sok pomara czowy. Zadanie 9. (0-) Wybierz zdanie prawdziwe. A. Woda sodowa ma odczyn zasadowy. B. Woda destylowana ma odczyn oboj tny. C. Roztwór amoniaku ma odczyn kwasowy. D. Preparat do udra niania rur ma w a ciwo ci silnego kwasu. Strona 6 z 4
Zadanie 20. (0-) Tlenki azotu o ogólnym wzorze N x O y mog reagowa z par wodn znajduj c si w chmurach, tworz c kwa ne deszcze. Wówczas mo e zaj reakcja N x O y + H 2 O 2HNO 3 Warto ci indeksów stechiometrycznych x i y s rozwi zaniem uk adu równa A. x: y : 2 x y 3 B. x: y 2 : 3 x y 5 C. x: y 2 : x y 3 D. x: y 2 : 5 x y 7 Schemat do zada 2. i 22. Obwód elektryczny sk ada si z 9 V baterii, amperomierza i trzech identycznych arówek. 2 3 A 9 V 0,9 A Zadanie 2. (0-) Na podstawie przedstawionego schematu mo na wnioskowa, e A. arówka wieci ja niej ni arówka 3. B. arówka 3 wieci ja niej ni arówka. C. arówka 2 wieci ja niej ni arówki i 3. D. wszystkie arówki wiec tak samo jasno. Zadanie 22. (0-) Ca kowity opór obwodu wynosi A. 2,7 B. 8, C. 0 D. 30 Strona 7 z 4
Schemat do zada 23. i 24. K Na Ca Mg Al Zn Fe Sn Pb H Bi Cu Hg Ag Pt Au Wzrost aktywno ci chemicznej Metale aktywniejsze od wodoru, wypieraj ce go z zimnej wody i kwasów (reaguj z zimn wod ). Metale aktywniejsze od wodoru, wypieraj ce go z gor cej wody i kwasów (reaguj z gor c wod i kwasem). Metale mniej aktywne od wodoru, nie wypieraj ce go z wody i kwasów. Zadanie 23. (0-) Wybierz zdanie prawdziwe. A. Sód (Na) reaguje z wod. B. W reakcji srebra (Ag) z ZnCl 2 wydzieli si cynk (Zn). C. Z oto (Au) jest bardziej aktywne chemicznie ni potas (K). D. W reakcji z ota (Au) z kwasem siarkowym(vi) wydzieli si wodór. Zadanie 24. (0-) Przeprowadzono do wiadczenia przedstawione na poni szym rysunku. W której probówce jednym z produktów reakcji jest wodór? Bi Ag Mg Cu I II III IV HCl H 2 SO 4 H 2 SO 4 HCl A. I B. II C. III D. IV Strona 8 z 4
Przedstawiony poni ej fragment uk adu okresowego pierwiastków wykorzystaj do rozwi zania zada 25. i 26. 2 3 4 H Wodór,008 2 3 4 5 6 Tlen NAZWA 3Li 4Be 5,99 5B 6C 7N 8O Lit 6,94 Na Sód 22,99 9K Potas 39,09 Beryl 9,0 2Mg Magnez 24,3 3 4... 9 0 2 20Ca 2Sc 22Ti 27Co 28Ni 29Cu 30Zn Wap 40,08 LICZBA ATOMOWA Skand 44,96 Tytan 47,90... Kobalt 58,93 SYMBOL PIERWIASTKA 8O MASA ATOMOWA (u) Nikiel 58,7 Mied 63,55 Cynk 65,39 Bor 0,8 3Al Glin 26,98 3Ga Gal 69,72 W giel 2,0 4Si Krzem 28,09 32Ge German 72,59 Azot 4,0 5P Fosfor 30,97 33As Arsen 74,92 Tlen 5,99 6S Siarka 32,07 34Se Selen 78,96 Zadanie 25. (0-) Na podstawie zamieszczonego fragmentu uk adu okresowego wybierz zdanie prawdziwe 23 dotycz ce sodu ( Na ). A. W j drze atomu sodu jest neutronów. B. Liczba atomowa sodu jest równa 2. C. Atom sodu ma konfiguracj elektronow : 2, 8,. D. Sód le y w trzecim okresie i drugiej grupie uk adu okresowego. Zadanie 26. (0-2) Pewien pierwiastek, umownie oznaczony liter E, tworzy tlenek o ogólnym wzorze EO 3. Jaki to pierwiastek, je eli masa cz steczkowa jego tlenku wynosi 80,04 u? Zapisz obliczenia. Odpowied :... Strona 9 z 4
Zadanie 27. (0-2) Korzystaj c z mapy i podanych w ramce nazw pa stw, wpisz do odpowiedniego wiersza tabeli nazwy pa stw s siaduj cych z Polsk. Bia oru, Czechy, Litwa, otwa, Niemcy, Rosja (Federacja Rosyjska), S owacja, Ukraina 7 6 2...... 5 3... 4... 5... 2 4 6... 3 7... Informacje i tabela do zada 28. i 29. Most zbudowany jest z prz se o d ugo ci 0 m ka de. Prz s o pod wp ywem wzrostu temperatury wyd u a si. Przyrost tego wyd u enia jest wprost proporcjonalny do przyrostu temperatury. Warto przyrostu d ugo ci prz s a dla wybranych warto ci przyrostu temperatury przedstawia poni sza tabela. przyrost temperatury t ( C) 0 0 30 45 przyrost d ugo ci prz s a l (mm) 0 4,5 Zadanie 28. (0-) Wpisz do tabeli brakuj c warto przyrostu d ugo ci prz s a. Zadanie 29. (0-2) Zapisz zale no przyrostu d ugo ci prz s a ( l) od przyrostu temperatury ( t) za pomoc wzoru. Podaj wspó czynnik proporcjonalno ci l do t z odpowiedni jednostk. wzór. wspó czynnik proporcjonalno ci..... Strona 0 z 4
Schemat i informacje do zadania 30. Fragment siatki kartograficznej przedstawia po udnik 80º oraz po udniki, na których le Nowy Orlean i Makasar. E 20º r o d a 80º linia zmiany daty 90º W Makasar 7:00 rano Nowy Orlean A Z J A A M E R Y K A P N. Zadanie 30. (0-2) Podaj dzie tygodnia i godzin, która jest w Nowym Orleanie. dzie tygodnia... godzina... Zadanie 3. (0-3) Teleskop Hubble a znajduje si na orbicie oko oziemskiej na wysoko ci oko o 600 km nad Ziemi. Oblicz warto pr dko ci, z jak porusza si on wokó Ziemi, je eli czas jednego okr enia Ziemi wynosi oko o 00 minut. Zapisz obliczenia. 22 (Przyjmij R Z = 6400 km, ) 7 R Z teleskop Hubble a Ziemia orbita Odpowied :... Strona z 4
Zadanie 32. (0-2) Oblicz czas swobodnego spadku metalowej kulki z wysoko ci 20 m. Przyjmij warto m przyspieszenia ziemskiego g = 0 2 i pomi opór powietrza. Zapisz obliczenia. s Odpowied :... Zadanie 33. (0-2) Wie a Eiffla znajduje si na obszarze w kszta cie kwadratu o boku d ugo ci 25 m. Ile hektarów powierzchni ma ten obszar? Zapisz obliczenia. Wynik podaj z dok adno ci do 0, ha. Odpowied :... Strona 2 z 4
Zadanie 34. (0-4) Piramida ma kszta t ostros upa prawid owego czworok tnego. Ile cm 2 papieru potrzeba na wykonanie modelu tej piramidy (wraz z podstaw ), w którym kraw dzie podstawy maj d ugo 0 cm a wysoko 2 cm? Ze wzgl du na zak adki zu ycie papieru jest wi ksze o 5%. Zapisz obliczenia. S D C O A B Odpowied :... Tabela do zadania 35. zawiera ceny paliw. Cena benzyny Cena gazu 3,80 z /l,60 z /l Zadanie 35. (0-5) Monta instalacji gazowej w samochodzie kosztuje 2208 z. Samochód spala rednio 7 litrów benzyny lub 8 litrów gazu na ka de 00 km drogi. Oblicz, po ilu miesi cach zwróc si koszty instalacji, je li w ci gu miesi ca samochód przeje d a rednio 2000 km. Zapisz obliczenia. Odpowied :... Strona 3 z 4
Brudnopis Strona 4 z 4