9 PRZEWODNIK DLA NAUCZYCIELI Zabawki jako pomoce dydaktyczne Proponowane ćwiczenia Dłonie i stopy
WSTĘP Zabawa jest bardzo ważnym elementem w życiu dziecka. Trzeba zwrócić uwagę na to, w jaki sposób jest wykorzystywana w szkole w procesie edukacyjnym. Zabawki i gry mogą stać się nieocenioną pomocą dla dzieci i nauczyciela w czasie lekcji, gdyż dzięki nim cele i treści edukacyjne są realizowane w sposób dynamiczny, atrakcyjny i zabawowy. Miniland opracował przewodniki dla nauczycieli, aby podpowiedzieć, jak wykorzystać zabawki i pomoce Miniland jako pomoce dydaktyczne. Przedstawione zabawy nawiązują do programów nauczania dla danych grup wiekowych. Warto przekonać się, że poniższe ćwiczenia pomogą w skutecznym łączeniu nauki z zabawą. TEMAT: ciało człowieka ROZWÓJ PSYCHOMOTORYCZNY: ruchy globalne GRUPA WIEKOWA: 3 do 6 lat zabawowym - koordynacja ruchowa w ćwiczeniach o charakterze zabawy - poznawanie, utrwalanie pojęć związanych ze stroną prawą i lewą Poproś dzieci o wyciągnięcie rąk do przodu i otwarcie dłoni. Zapytaj: Ile mamy rąk?, Ile mamy palców w każdej dłoni? Powiedz, że mamy po dwie ręce prawą i lewą. Rozdaj dzieciom po dwie naklejki (czerwoną i niebieską). Poproś dzieci o przyklejenie czerwonej naklejki na prawej dłoni, a niebieską na lewej. Rozdaj dzieciom po jednym wzorze dłoni i stopy. Poproś, aby porównały je ze swoimi, np. wzór stopy jest większy od mojej stopy lub wzór ma też pięć palców, itp. Rozdaj dzieciom po dwie kartki, na których muszą odrysować swoje wzory. Następnie kolorują je na czerwono lub niebiesko (kolor swojego wzoru). Gotowe rysunki zostaną przyklejone do arkusza plakatu, który wyeksponuj w sali lekcyjnej. Wywołuj imiona dzieci, równocześnie pokazując wzór stopy lub dłoni. Wywołane dziecko przykleja do arkusza swój odrysowany wzór, np. jeśli pokażesz czerwony wzór dłoni, dziecko przykleja rysunek z czerwoną prawą dłonią. Ćwiczenie kończy się, gdy wszystkie rysunki dzieci zostaną przyklejone do plakatu. 2
GRUPA WIEKOWA: 3 do 6 lat TEMAT: ciało człowieka ĆWICZENIA RYTMICZNE - podstawowe umiejętności i techniki rytmiczne - odkrywanie umiejętności wytwarzania dźwięków - odkrywanie umiejętności wytwarzania dźwięków wybijanie rytmu Umieść na ścianie różne wzory dłoni i stóp. Powiedz dzieciom, że za chwilę odkryją, jakie dźwięki można samemu wytwarzać dłońmi lub stopami. Wyjaśnij, że gdy wskażesz na ścianie wzór dłoni, dzieci muszą klasnąć w dłonie, na stopę tupnąć nogami, a na pustą ścianę zachować ciszę. Ćwiczenie ma na celu wytwarzanie różnych dźwięków i rytmów. Możesz urozmaicić ćwiczenie i prosić dzieci o pstryknięcie palcami, zastukanie dłońmi w stół, klepnięcie dłońmi w uda, itp. Do powtarzania powyższych rytmów można wykorzystać piosenki. 3
TEMAT: ciało człowieka MATEMATYKA: przestrzeń ROZWÓJ PSYCHOMOTORYCZNY: ruchy globalne zabawowym - pojęcia związane z przestrzenią w górze/na dole, z tyłu/z przodu, itp GRUPA WIEKOWA: 3 do 6 lat - dostosowanie ruchu do dostępnej przestrzeni i innych osób - pojęcia związane z przestrzenią w górze/na dole, z tyłu/z przodu, itp Ćwiczenie polega na naśladowaniu ruchów dłoni i stóp, pokazanych przez jedno z dzieci. Dziecko wybiera wzór dłoni i/lub stóp i wykonuje nimi ruch. Reszta grupy naśladuje te ruchy. Na początku zademonstruj, na czym polega ta zabawa. Na przykład: podnieś do góry wzory dłoni dzieci maszerują z dłońmi wzniesionymi w górę; ułóż wzory dłoni na podłodze dzieci idą na czworakach (dotykają dłońmi ziemi); ułóż wzory z tyłu za sobą dzieci kucają i dotykają podłogi za sobą, itp. Dzięki temu ćwiczeniu można wprowadzić lub powtórzyć pojęcia używane przy opisywaniu przestrzeni. 4
GRUPA WIEKOWA: 3 do 6 lat TEMAT: ciało człowieka ODGRYWANIE RÓL ĆWICZENIA RYTMICZNE zabawowym - podstawowe umiejętności muzyczne i aktorskie - wyrażanie znaczenia gestem zabawy - naśladowanie, odgrywanie roli - koordynacja ruchowa w rytm muzyki Rozłóż swobodnie w sali czerwone i niebieskie wzory stóp (warto przykleić je do podłogi taśmą klejącą). Przypomnij dzieciom, że kolor czerwony oznacza prawą stopę, a niebieski lewą. Jeżeli trzeba, przyklej dzieciom na dłoniach przypominajki czerwone i niebieskie naklejki. Powiedz, że będziecie bawić się w bociany (lub flamingi). Wyjaśnij, że są to ptaki, które lubią stać na jednej nodze, a drugą chowają. Dzieci chodzą po sali w rytm melodii. Gdy melodia zostanie przerwana, dzieci muszą stanąć na jednej nodze na naklejonym na podłodze wzorze. Jeżeli wzór jest czerwony, dzieci stają na prawej nodze, a jeśli niebieski na lewej. 5
TEMAT: ciało człowieka ODGRYWANIE RÓL - określanie ruchów, które mogą być wykonane przez różne części ciała - podstawowe umiejętności aktorskie potrzebne do komunikowania się - poznawanie, w jaki sposób można poruszać dłońmi i stopami - funkcje motoryczne ciała wykorzystane do komunikacji - wykonywanie ruchów i nazywanie odpowiednich części ciała GRUPA WIEKOWA: 3 do 6 lat Zapytaj dzieci, ile mają rąk i jakie ruchy mogą nimi wykonywać porozmawiajcie o tym, jak bardzo przydatne są ręce. Powiedz, że będziecie bawić się w grę, która polega na zgadywaniu czynności. Wybierz jedno dziecko, ustaw je na środku sali i poproś, aby dłońmi pokazało jakąś czynność. Reszta grupy odgaduje, jaka to czynność. To dziecko, które jako pierwsze zgadnie, zostaje następnym aktorem, itd. Możesz podsunąć dzieciom podpowiedzi: nakręcanie zegarka, otwieranie drzwi kluczem, lot samolotu, kierowanie samochodem, itd. Na zakończenie dzieci mogą narysować jedną z pokazywanych czynności, a następnie powiesić rysunek na ścianie obok wzoru dłoni. W zabawie można również pokazywać czynności przy pomocy stóp, np. jazda na rowerze. 6
GRUPA WIEKOWA: 3 do 6 lat TEMAT: ciało człowieka ROZWÓJ PSYCHOMOTORYCZNY: ruchy globalne zabawy - rozwijanie mięśni, utrzymywanie równowagi - postawa ciała, poruszanie się: chodzenie na palcach stóp, na piętach, itp. zabawy Przy pomocy lin (skakanek) wyznacz na podłodze rzekę. Poukładaj w niej różne kształty stóp (przyklej taśmą klejącą). Powiedz dzieciom, że będziecie bawić się w rzekę pełną krokodyli. Wybierz dziecko do roli krokodyla. Pozostałe dzieci mają za zadanie przejście na drugą stronę rzeki, ale mogą stąpać tylko po śladach stóp. Jeżeli dziecko nie stanie na śladzie, zostaje zjedzone przez krokodyla. Wówczas samo staje się krokodylem zamiast tego dziecka, które go złapało. Wzory stóp poukładaj w różnej odległości od siebie. Na początku dość blisko, a potem stopniowo coraz dalej. Zabawa będzie bardziej urozmaicona, jeśli poprosisz dzieci o przekraczanie rzeki na palcach/piętach, skacząc na jednej nodze, na czworakach, itp. 7
TEMAT: ciało człowieka JĘZYK: mówienie MATEMATYKA: przestrzeń - zrozumienie intencji i komunikatu innej osoby - wyobrażenie ciała człowieka - rozumienie pojęć związanych z przestrzenią - części ciała - tworzenie i rozumienie komunikatów - używanie pojęć związanych z przestrzenią GRUPA WIEKOWA: 3 do 6 lat Na arkuszu papieru narysuj lalkę bez dłoni i stóp, lalka może być w różnych pozycjach: na stojąco, siedząco, z założonymi rękoma, itd. Jednemu z dzieci zasłoń oczy (np. szalikiem). Jego zadaniem jest położenie swoich wzorów dłoni i stóp we właściwym miejscu rysunku. Dziecko kieruje się zmysłem dotyku oraz wskazówkami innego dziecka, które używa takich określeń jak: wyżej, niżej, w prawo, w lewo, itp. 8
GRUPA WIEKOWA: 3 do 6 lat TEMAT: ciało człowieka ĆWICZENIA RYTMICZNE - odkrywanie umiejętności wytwarzania dźwięków - odkrywanie i używanie umiejętności motorycznych, sensorycznych i ekspresyjnych - podstawowe umiejętności muzyczne - odkrywanie umiejętności wytwarzania dźwięków - stosowanie ekspresji w sytuacjach wymagających kreatywności - koordynowanie ruchów w rytm muzyki W tym ćwiczeniu dzieci dłońmi i stopami wybijają rytm w takt muzyki zgodnie z twoimi poleceniami. Powiedz dzieciom, że gdy pokażesz wzór dłoni, muszą klasnąć, a gdy zobaczą wzór stopy, muszą tupnąć. Dzieci muszą uważać, który wzór pokażesz. Poproś, aby dzieci stanęły w parach naprzeciwko siebie. W parach dzieci muszą skoordynować swoje ruchy w takt muzyki, np. klasnąć w dłonie kolegi/koleżanki, równocześnie tupnąć, itd. Na zakończenie, jedno z dzieci dyrygent demonstruje dźwięk, który można wykonać dłońmi lub stopami, np. klaśnięcie, pukanie palcami w stół, tupanie, itp. Pozostałe dzieci naśladują dyrygenta. 9
Miniland S.A. P.Ind. La Marjal I C/ La Patronal s/nº. 03430 ONIL (Alicante) ESPAÑA Tel. Atención al Cliente 902 104 560 Call Center. 966 557 775 www.miniland.es miniland@miniland.es Miniland, S.A. 2007 MANOS Y PIES Nº9