KRAJ OWAKOMI SJ ANADZORU Spr woz dni ezdz i ł l noś c i z 2017r npods t wi e r t 35us t 3us t wyzdni 11mj 2017r obi egł y c h r ewi dent c h, fir mc hudyt or s ki c hor zndz or z e publ i c z nym( Dz U poz 1089) Wr s z w, 28mr c 2018r
Spis treści Str Skróty stosowne w sprwozdniu 2 Informcje o KKN i jej zdnich 3 Kontrole w firmch udytorskich niewykonujących czynności rewizji 4 finnsowej w JZP 1 Pln kontroli i jego wykonnie 4 2 Główne ustleni kontroli i postępownie pokontrolne 5 3 Postępownie pokontrolne dotyczące kontroli wykonnych w roku 6 2016 Postępownie pokontrolne po kontrolch w firmch udytorskich 7 wykonujących czynności rewizji finnsowej w JZP 1 Kontrol relizcji zleceń 7 2 Postępownie pokontrolne w wyniku decyzji KKN (wnioski do 7 KRBR) 3 Ztwierdznie wyników kontroli przez KNA i postępownie 7 pokontrolne relizowne n żądnie KNA (wnioski do KRBR i KRD) Kontrole dorźne 9 Szkoleni w zkresie przeprowdzni kontroli zpewnini jkości 9 w firmch udytorskich Współprc międzynrodow udził przedstwicieli KKN w wrszttch 10 Sieci Zpewnieni Jkości Qulity Assurnce Network-Audit (QAN- Audit) 1 Udził przedstwicieli KKN w QAN-Audit 10 2 Wrsztty QAN-Audit w Wrszwie 11 3 Wrsztty QAN-Audit w Brukseli 11 Pozostłe dziłni KKN 11
Skróty stosowne w sprwozdniu ustw PIBR KNA KKN KRBR KRD KSD JZP SWKJ KSRF MSB ustw z dni 11 mj 2017 r o biegłych rewidentch, firmch udytorskich orz ndzorze publicznym (Dz U z 2017 r poz 1089) Polsk Izb Biegłych Rewidentów Komisj Ndzoru Audytowego Krjow Komisj Ndzoru Krjow Rd Biegłych Rewidentów Krjowy Rzecznik Dyscyplinrny Krjowy Sąd Dyscyplinrny jednostk zinteresowni publicznego system wewnętrznej kontroli jkości firmy udytorskiej krjowe stndrdy rewizji finnsowej Międzynrodowe Stndrdy Bdni 2
Niniejsze sprwozdnie zostło sporządzone w związku z obowiązkmi informcyjnymi KKN wynikjącymi z rt 35 ust 3 ustwy Informcje o KKN i jej zdnich KKN jest orgnem PIBR powoływnym przez Krjowy Zjzd Biegłych Rewidentów n czteroletnią kdencję do wykonywni zdń związnych z ndzorem nd zpewnieniem jkości prcy biegłych rewidentów i firm udytorskich W 2017 roku w skłd KKN wchodzili: Włdysłw Fłowski (członek do 11 czerwc 2017 r, przewodniczący od 12 czerwc 2017 r), Antoni Kwsiborski (przewodniczący do 11 czerwc 2017 r, członek od 12 czerwc 2017 r), Jcek Wegner (zstępc przewodniczącego), Jdwig Godlewsk (członek), Stefn Wójcicki (członek) W 2017 r odbyło się 21 posiedzeń KKN Sprwozdnie dotyczy roku 2017, który był szczególny, z uwgi n zminę podstw prwnych dziłni KKN Sejm w dniu 11 mj 2017 r przyjął ustwę o biegłych rewidentch, firmch udytorskich orz ndzorze publicznym, któr weszł w życie 21 czerwc 2017 r Tym smym zostł uchylon obowiązując dotychczs ustw z dni 7 mj 2009 r o biegłych rewidentch i ich smorządzie, podmiotch uprwnionych do bdni sprwozdń finnsowych orz ndzorze publicznym Z punktu widzeni KKN njwżniejsze zminy wprowdzone ustwą dotyczyły zdń KKN i zkresu przeprowdznych kontroli KKN stł się jednym z smorządowych filrów systemu zpewnieni jkości w odniesieniu do bdń ustwowych jednostek innych niż JZP Ustw określił zdni KKN jko przeprowdznie kontroli przestrzegni przepisów prw, procedur i stndrdów przez biegłych rewidentów i firmy udytorskie w zkresie: bdń ustwowych jednostek innych niż JZP, ustlonym przez KRBR usług objętych krjowymi stndrdmi wykonywni zwodu innych niż bdnie ustwowe Njwżniejsze z punktu widzeni KKN zminy wprowdzone ustwą dotyczyły: przeprowdzni przez KNA kontroli bdń sprwozdń finnsowych JZP 3
przeprowdznych przez firmy udytorskie, wyeksponowni nlizy ryzyk wystąpieni nieprwidłowości w bdnich ustwowych jko nieodzownej przesłnki wpływjącej n częstotliwość przeprowdzni kontroli w firmch udytorskich (nie rzdziej niż rz n 6 lt w przypdku firm udytorskich nie przeprowdzjących bdń ustwowych sprwozdń finnsowych JZP (kontrolę wykonuje KKN) i nie rzdziej niż rz n 3 lt w firmch udytorskich bdjących tk JZP, jk i nie JZP (kontrole wykonuje KNA)), ztwierdznie przez KNA procedur przeprowdzni kontroli (procedury n potrzeby kontroli w wrunkch nowej ustwy zostły ztwierdzone przez KNA w dniu 16 sierpni 2017 r), ztwierdznie przez KNA plnu kontroli firm udytorskich przeprowdzjących bdni ustwowe jednostek nie zlicznych do JZP, obowiązku respektowni wydwnych przez KNA zleceń i instrukcji dotyczących sposobu przeprowdzni kontroli i zlecni przeprowdzni kontroli dorźnych, możliwości zżądni od firmy udytorskiej informcji niezbędnych do plnowni i przeprowdzeni kontroli (w roku 2017 po rz pierwszy zwrócono się z nkietą przedkontrolną do firm udytorskich ujętych w plnie kontroli), wprowdzeni określonego ktlogu nruszeń przepisów ustwy lub rozporządzeni Prlmentu Europejskiego i Rdy nr 537/2014 w sprwie szczegółowych wymogów dotyczących ustwowych bdń sprwozdń finnsowych jednostek interesu publicznego, które skutkują odpowiedzilnością dministrcyjną firmy udytorskiej, skłdni, po kontroli, do KRBR informcji o stwierdzonych nieprwidłowościch, zmist, jk dotychczs, wniosku o nłożenie kry, obowiązku n podstwie decyzji KRBR przeprowdzeni przez KKN nlizy kt bdń firmy udytorskiej, któr np złożył wniosek o skreślenie z listy (w roku 2017 tkiego zleceni KKN nie otrzymł) Kontrole w firmch udytorskich niewykonujących czynności rewizji finnsowej w JZP 1 Pln kontroli i jego wykonnie KKN w dniu 15 mrc 2017 r przyjęł pln kontroli n rok 2017 Po wejściu w życie ustwy KKN w dniu 5 lipc 2017 r przyjęł uchwłę w sprwie plnu kontroli, który obejmowł 260 firm udytorskich Pln ten zostł ztwierdzony przez KNA w dniu 12 lipc 2017 r, nstępnie w dniu 8 listopd 2018 r KKN wprowdził jego korektę, polegjącą 4
n wykreśleniu 30 firm udytorskich z plnu Korekt zostł ztwierdzon przez KNA w dniu 29 listopd 2017 r Skorygowny pln obejmowł 230 firm udytorskich niewykonujących czynności rewizji finnsowej w JZP Podstwą oprcowni plnu był ustwowy cykl kontrolny, wykonywnie bdń ustwowych i czynniki ryzyk, tkie jk nisk cen z bdnie i/lub duż liczb wykonnych bdń Pln kontroli kłdł ncisk n ujęcie w nim firm udytorskich, które wpisywły się w jeden lub poniższych scenriuszy: informcje wskzujące n ryzyko zgrożeni wymgnej jkości bdń sprwozdń finnsowych w firmie udytorskiej (np duż liczb bdń przypdjących n jednego kluczowego biegłego rewident, niskie ceny bdni sprwozdń finnsowych), przełożenie w 2016 r (z wżnych przyczyn) w firmie udytorskiej kontroli n rok 2017 lub w wyniku poprzedniej kontroli wskznie roku 2017 do przeprowdzeni ponownej kontroli ze względu n wgę uprzednio stwierdzonych nieprwidłowości, przeprowdzenie osttniej kontroli w firmie udytorskiej w roku 2011, wpis firmy n listę firm udytorskich w 2011 r i brk przeprowdzeni kontroli do chwili obecnej, przeprowdzenie osttniej kontroli w firmie udytorskiej w 2012 r (dotyczy części firm), wpis firmy n listę firm udytorskich w 2012 r i brk przeprowdzeni kontroli do chwili obecnej (dotyczy części firm) W 2017 roku skontrolowno 211 firm udytorskich Kontroli plnowych nie przeprowdzono w 19 firmch udytorskich wobec: skreśleni z listy firm udytorskich w 5 przypdkch, przełożeni kontroli (np chorob biegłego rewident) w 8 przypdkch, niedopuszczeni do przeprowdzeni kontroli w 1 przypdku, w których KKN skierowł do KRBR zwidomienie o niepoddniu się kontroli, powzięci przed kontrolą innych informcji uzsdnijących nieprzeprowdzenie kontroli w 5 przypdkch Poddwne kontroli dokumentcje z bdni dobierno biorąc pod uwgę ocenę ryzyk Pln kontroli zrelizowno zgodnie z złożonym hrmonogrmem 2 Główne ustleni kontroli i postępownie pokontrolne W toku kontroli przeprowdzonych w 63 firmch udytorskich niewykonujących czynności rewizji finnsowej w JZP nie stwierdzono nieprwidłowości 5
W wyniku 148 kontroli stwierdzono nieprwidłowości, które dotyczyły: brku włściwego oprcowni lub skutecznego wdrożeni SWKJ, zgodności dziłni firmy udytorskiej z ustwą (opłt z tytułu ndzoru, sprwozdni z dziłlności, ubezpieczenie OC, kompletność i zgodność dnych wykzywnych n liście firm udytorskich), przeprowdzeni bdń ustwowych sprwozdń finnsowych w zkresie: dokumentowni etpu plnowni, udokumentowni bdni stwierdzeń odnoszących się do pozycji bdnego sprwozdni finnsowego, udokumentowni bdni sprwozdni z dziłlności jednostki, prwidłowości sporządzeni opinii i rportu, udokumentowni bdni zdrzeń po dcie bilnsu, udokumentowni bdni ndużyć, błędów i nruszeń prw, udokumentownie bdni trnskcji ze stronmi powiąznymi, udokumentowni bdni zobowiązń wrunkowych i roszczeń orz formlnej poprwności opinii i rportu W wyniku kontroli, w których stwierdzono nieprwidłowości, KKN skierowł do 148 firm udytorskich zleceni wrz z określeniem odpowiedniego terminu, umożliwijącego ich relizcję, tkże postnowił złożyć: 35 zwidomieni do KRD o podejrzeniu popełnieni przewinieni dyscyplinrnego przez biegłych rewidentów z 22 firm udytorskich, 25 informcji o stwierdzonych nieprwidłowościch do KRBR Pondto KKN postnowił w związku ze stwierdzonymi podczs kontroli nieprwidłowościmi przeprowdzić nstępną kontrolę po okresie krótszym niż 6 lt w 36 firmch udytorskich 3 Postępownie pokontrolne dotyczące kontroli wykonnych w roku 2016 W roku 2017 wizyttorzy (obecnie są to kontrolerzy nieettowi) przeprowdzili 187 kontroli relizcji zleceń wydnych po kontrolch wykonnych w roku 2016 W ich wyniku w 10 przypdkch, w związku z niewykonniem zleceń, skierowno wnioski do KRBR o nłożenie kry pieniężnej n firmy udytorskie 6
Postępownie pokontrolne po kontrolch w firmch udytorskich wykonujących czynności rewizji finnsowej w JZP 1 Kontrol relizcji zleceń Kontrolerzy wykonli 5 kontroli relizcji zleceń po kontrolch przeprowdzonych w 2016 r, stwierdzjąc wykonnie zleceń w 3 przypdkch W 2 przypdkch, w związku z niewykonniem zleceń, KKN zdecydowł o skierowniu do KRBR wniosków o nłożenie kr pieniężnych n firmy udytorskie 2 Postępownie pokontrolne w wyniku decyzji KKN (wnioski do KRBR) KKN, po ztwierdzeniu przez KNA rportów z kontroli, kierowł wnioski do KRBR W 2017 r KKN skierowł 10 wniosków do KRBR, w tym: 1 wniosek z kontroli plnowej wykonnej w 2014 r, 3 wnioski z kontroli plnowych wykonnych w 2015 r, 6 wniosków z kontroli plnowych wykonnych w 2016 r 3 Ztwierdznie wyników kontroli przez KNA i postępownie pokontrolne relizowne n żądnie KNA (wnioski do KRBR i KRD) W 2017 r KNA kontynuowł proces ztwierdzni rportów z kontroli firm udytorskich wykonujących czynności rewizji finnsowej n rzecz JZP Stn ztwierdzni przez KNA rportów z kontroli plnowych n dzień 31 grudni 2017 r przedstwi się nstępująco: Rporty Rporty Rporty Sttus rportów z kontroli z kontroli z kontroli wykonnych wykonnych wykonnych w 2016 r w 2015 r w 2014 r Ztwierdzone bez zmin 27 34 21 Ztwierdzone po wprowdzeniu zmin 20 16 24 Odmow ztwierdzeni rportu 2 1 3 7
Sttus rportów Nie podległo ztwierdzeniu Rporty z kontroli wykonnych w 2016 r Rporty z kontroli wykonnych w 2015 r Rporty z kontroli wykonnych w 2014 r 4 4 2 Rzem 53 55 50 Stn ztwierdzni przez KNA rportów z kontroli pozplnowych n 31 grudni 2017 r przedstwił się z kolei nstępująco: Rporty Rporty Rporty Sttus rportów z kontroli z kontroli z kontroli wykonnych wykonnych wykonnych w 2016 r w 2015 r w 2014 r Ztwierdzone bez zmin - 1 - Ztwierdzone po wprowdzeniu zmin 1 2 - Odmow ztwierdzeni rportu - - - Nie podległo ztwierdzeniu - 1 1 Rzem 1 4 1 Wnioskowne przez KNA zminy w rportch z kontroli dotyczyły głównie żądni złożeni wniosków do KRD o wszczęcie postępowni dyscyplinrnego przeciwko biegłemu rewidentowi i/lub wniosków do KRBR o ukrnie firmy udytorskiej N żądnie KNA, KKN skierowł: 30 wniosków do KRBR, w tym: 9 wniosków z kontroli plnowych wykonnych w 2014 r, 9 wniosków z kontroli plnowych wykonnych w 2015 r, 11 wniosków z kontroli plnowych wykonnych w 2016 r, 1 wniosek z kontroli pozplnowej wykonnej w 2015 r, 50 wniosków do KRD, w tym: 8
9 wniosków z kontroli plnowych wykonnych w 2014 r, 20 wniosków z kontroli plnowych wykonnych w 2015 r, 21 wniosków z kontroli plnowych wykonnych w 2016 r Do firm udytorskich skierowno neksy do wystąpień pokontrolnych, uwzględnijące zminy wynikjące z żądń KNA Kontrole dorźne N przełomie listopd i grudni 2017 r KKN przeprowdził 1 kontrolę dorźną n zlecenie KNA Do końc okresu sprwozdwczego proces pokontrolny nie zostł zkończony Szkoleni w zkresie przeprowdzni kontroli zpewnini jkości w firmch udytorskich W 2017 r KKN przeprowdził 3 szkoleni, w tym: 1) dl wizyttorów i kontrolerów KKN, z udziłem przedstwicieli Biur KNA (luty 2017 r, 13 godzin) o nstępującej temtyce: podsumownie rezulttów kontroli przeprowdzonych w 2016 r w firmch udytorskich niewykonujących bdń ustwowych sprwozdń finnsowych w JZP i stwierdzonych nieprwidłowości, ndzór publiczny nd nleżytym wykonywniem zwodu i przestrzegniem zsd etyki zwodowej przez członków PIBR orz przestrzegniem przepisów prw, procedur i stndrdów przez firmy udytorskie w nowych wrunkch prwnych; zdni KKN w tym względzie, kontrol wewnętrzn jkości bdń ustwowych w firmie udytorskiej w nowym systemie prwnym, kierunki rozwoju i wstępn prezentcj procedur kontroli, dokumentcj bdni sprwozdń finnsowych według wymogów KSRF w brzmieniu MSB, wpływ zmin KSRF nr 1 i nr 2 n kontrole KKN przeprowdzne w 2017 r; 2) dl wizyttorów i kontrolerów, dotyczące kontroli zpewnieni jkości w firmch udytorskich, z udziłem przedstwicieli Biur i kontrolerów KNA (mj 2017 r, 12 godzin) o nstępującej temtyce: system ndzoru publicznego nd dziłlnością firm udytorskich i biegłych rewidentów; zdni KKN i kontrolerów KKN w tym systemie, 9
zsdy przygotowywni, wszczynni i przeprowdzni przez KKN kontroli, w tym dorźnych, procedury kontroli SWKJ, zsdy ich doboru i stosowni; ocen dekwtności zstosownych rozwiązń, procedury kontroli dokumentcji bdń ustwowych sprwozdń finnsowych, zsdy stosowni; testy kontroli procedur kontroli jkości bdń ustwowych, nieprwidłowości stwierdzne w toku kontroli; postępownie pokontrolne z uwzględnieniem tych nieprwidłowości, prktyczne wykonywnie czynności kontroler KKN; 3) dl kontrolerów KKN, dotyczące przeprowdzni w 2017 r kontroli zpewnini jkości w firmch udytorskich (sierpień 2017 r, 11 godzin) o nstępującej temtyce: procedury dministrcyjne kontroli; przegląd dokumentów kontroli, szczególne wrunki kontroli w 2017 r SWKJ w firmie udytorskiej, procedury kontroli SWKJ, procedury kontroli dokumentcji bdni ustwowego, problemtyk ndzoru członk KKN nd kontrolmi, kryteri oceny prwidłowości opinii wrz z rportem z bdni ustwowego sprwozdni finnsowego sporządzonego z rok 2016, prktyczne spekty kontroli dokumentcji bdni sprwozdni finnsowego przeprowdzonego stosownie do wymogów KSRF nr 1, formułownie oprtego n wykzie nieprwidłowości opisu nieprwidłowości w protokołch i rportch z kontroli, główne oczekiwni KKN w związku z kontrolmi przeprowdznymi w firmch udytorskich w 2017 r w świetle zgłoszonych pytń i wątpliwości Współprc międzynrodow udził przedstwicieli KKN w wrszttch Sieci Zpewnieni Jkości Qulity Assurnce Network-Audit (QAN-Audit) 1 Udził przedstwicieli KKN w QAN-Audit W dnich 14-15 mrc 2017 r w Londynie odbyły się czwrte wrsztty w rmch QAN- Audit, których podstwowym celem był wymin doświdczeń w zkresie ndzoru smorządowego i publicznego nd firmmi udytorskimi, orz rozwój metod i nrzędzi służących efektywnemu ndzorowi (z uwzględnieniem zsd, procedur, metodologii orz 10
jednolitego podejści do wykonywnych zdń) KKN reprezentowli: Włdysłw Fłowski ówczesny członek (obecnie przewodniczący) KKN, Andrzej Netter kierownik kontrolerów KKN orz Grzegorz Błszkowski wizyttor KKN Poz przedstwicielmi polskiego ndzoru smorządowego w wrszttch, w spotkniu udził wzięli tkże przedstwiciele Bułgrii, Grecji, Mołdwii, Rumunii, Słowcji orz Turcji Spotknie prowdzili eksperci Instytutu Dyplomownych Księgowych Anglii i Wlii (ICAEW) Wcześniej ICAEW, jko orgnizcj wspierjąc przedsięwzięcie, umożliwił członkom QAN-Audit udził w kontrolch przeprowdznych przez tę orgnizcję W lutym 2017 r reprezentnt KKN wziął udził w kontroli przeprowdzonej przez ICAEW w jednej z brytyjskich firm udytorskich 2 Wrsztty QAN-Audit w Wrszwie W dnich 7-8 czerwc 2017 r odbyły się w Wrszwie piąte wrsztty w rmch QAN- Audit W wrszttch, zorgnizownych przez KKN we współprcy z ICAEW wzięli udził przedstwiciele Rumunii, Mołdwii, Grecji, Bułgrii, Słowcji orz Polski Poz członkmi KKN w spotkniu uczestniczył Krzysztof Burnos prezes KRBR, inni przedstwiciele KRBR, tkże reprezentnci KSD orz kontrolerzy Podczs spotkni omwino min kwestie dotyczące nrzędzi informtycznych i nlizy dnych, finnsowni ndzoru nd dziłlnością firm udytorskich, udytu grupowego, orz sprwozdwczości z wykonywni ndzoru nd dziłlnością firm udytorskich Przedstwione zostły tkże polskie rozwiązni prwnoorgnizcyjne w zkresie procedur kontroli, zmin wynikjących z nowych regulcji prwnych, tkże omówiono proces postępowni dyscyplinrnego 3 Wrsztty QAN-Audit w Brukseli W dniu 14 listopd 2017 r odbyły się w Brukseli szóste wrsztty w rmch QAN-Audit KKN reprezentowli: Włdysłw Fłowski orz Grzegorz Błszkowski W spotkniu wziął udził tkże prezes KRBR Po rz pierwszy uczestnikmi tego spotkni były delegcje z Bośni i Hercegowiny, Bośni, Cypru, Estonii, Litwy orz Mlty W spotkniu uczestniczyli tkże przedstwiciele ndzorów publicznych z części krjów uczestniczących w wrszttch Pozostłe dziłni KKN Wśród pozostłych, njbrdziej istotnych, dziłń relizownych w 2017 r przez KKN, nleży wymienić: przygotownie złożeń do plnu finnsowego KKN n rok 2018, 11
wstępne prce zmierzjące do oprcowni plnu kontroli n kolejny rok (dl możliwości oprci plnu kontroli n podstwie w mirę ktulnych informcji wynikjących z P11 zproponowno przyjęcie cyklu kontroli lipiec-czerwiec nstępnego roku, czyli nlogiczny cykl jk dl kontroli KNA; uchwł KKN z 8 listopd 2017 r w tym względzie zostł zkceptown przez KNA w dniu 29 listopd 2017 r), oprcownie i zgłoszenie poprwek do projektu ustwy, ustlenie zsd doskonleni zwodowego kontrolerów KKN (uchwłę KKN z dni 8 listopd 2017 r w tym względzie KNA ztwierdził w dniu 29 listopd 2017 r), ustlenie procedur wyznczni kontrolerów KKN do przeprowdzni kontroli w firmch udytorskich (uchwł KKN z 13 grudni 2017 r w tym względzie zostł ztwierdzon przez KNA w dniu 31 styczni 2018 r), nbór kontrolerów (kces zgłosiło 34 kndydtów, z czego po nlizie i rozmowch rekrutcyjnych zkwlifikowno n kontrolerów 8 osób), modyfikcj regulminu dziłni KKN, ndzór nd przebiegiem procesu kontroli relizownych zgodnie z plnem kontroli n rok 2017 i podejmownie decyzji w sprwie sposobu ich zkończeni, modyfikcj strtegii dziłni KKN, przygotowywnie informcji, wyjśnień i odpowiedzi w związku z pismmi KNA 12
l J np wł I I80 00175W r s z w t el ef on:22637308183 f x :226373084 em i l :bi ur o@pi br or g pl