Kierowanie zespołem naukowym Wojciech Cellary Katedra Technologii Informacyjnych Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu Mansfelda 4, 60-854 Poznań cellary@kti.ue.poznan.pl www.kti.ue.poznan.pl (c) W. Cellary 2012 slajd 1
Dwa skrajne modele zespołów naukowych Pojedynczy naukowiec prowadzone w pojedynkę badania teoretyczne, których wynikiem są specjalistyczne publikacje specjalistyczna dydaktyka (pojedyncze wykłady) finansowanie tylko ze środków publicznych Zespół naukowy prowadzone badania naukowe, których wynikiem są zarówno publikacje, jak i wdrożenia w praktyce całościowa dydaktyka (np. specjalność, kierunek) działalność ekspercka poza nauką (biznes, administracja) obecność w mediach upowszechnianie nauki finansowanie ze środków publicznych i prywatnych (c) W. Cellary 2012, slajd 2
Kariera naukowa Pojedynczy naukowiec łatwiejsza kariera naukowa ze względu na jednoznaczność spełniania kryteriów awansowych Zespół naukowy o wiele trudniejsza kariera naukowa, ale większy sens prowadzonej działalności i jej znaczenie społeczne na różnych polach - czysto naukowym - dydaktycznym - biznesowym - społecznym - wspomagania kierowania krajem, regionem, sektorem gospodarczym (c) W. Cellary 2012, slajd 3
Umiejętność kierowania zespołem naukowym polega na integracji przeciwieństw nauka a innowacyjność praca samodzielna a zespołowa praca w kraju i za granicą nauka a dydaktyka (c) W. Cellary 2012, slajd 4
(c) W. Cellary 2012, slajd 5 Nauka a innowacyjność
Cel badań naukowych Wynik metodyczny Opracowanie: Wynik poznawczy nowej metody rozwiązania pewnego problemu naukowego lub nowego modelu pewnej rzeczywistości Natomiast nie jest celem badań naukowych stwierdzenie stanu natury, gospodarki, społeczeństwa (c) W. Cellary 2012, slajd 6
Cechy wyniku naukowego Warunek konieczny naukowości Cecha uniwersalności Cecha oryginalności Warunek konieczny własności intelektualnej Warunek konieczny użyteczności Cecha predykcji (c) W. Cellary 2012, slajd 7
Sens nauki Nauka służy do lepszego kształtowania przyszłości Model naukowy pozwala przewidzieć przyszłość Metoda naukowa pozwala konstruować przyszłość Nauka pozwala na podejmowanie decyzji mających wpływ na przyszłość, które są obarczone mniejszym ryzykiem (c) W. Cellary 2012, slajd 8
Innowacja Istotą innowacji jest wdrożenie nowości do praktyki samo odkrycie nowości nie jest jeszcze innowacją badania naukowe dopiero wdrożenie nowości do praktyki jest innowacją innowacje (c) W. Cellary 2012, slajd 9
Relatywność Pojęcie innowacji nie ma charakteru obiektywnego, tylko relatywny w odniesieniu do konkretnego przedsiębiorstwa Innowacje są dla opóźnionych, chyba, że jest się najnowocześniejszym na świecie (c) W. Cellary 2012, slajd 10
Nowoczesne przedsiębiorstwo nie jest automatycznie innowacyjne Przedsiębiorstwem innowacyjnym jest to przedsiębiorstwo, w którym wdrożono nowość, a nie to, które nowość wdraża (c) W. Cellary 2012, slajd 11
Bez iluzji Sektor nauki nie jest powołany do innowacyjności. Wręcz przeciwnie działalność innowacyjna, jako istotnie różna od działalności naukowej, jest przeszkodą w karierze naukowej Gospodarka potrzebuje szerokich wdrożeń nieoryginalnych, ale innowacyjnych rozwiązań w większości przedsiębiorstw w celu nadrabiania przez nie zapóźnień w stosunku do światowej konkurencji taka działalność nie powinna być prowadzona przez naukowców tylko przez zawodowych innowatorów Jedynym przypadkiem, w którym dany zespół naukowy jest zainteresowany działalnością innowacyjną, jest możliwość wdrożenia w jakimś przedsiębiorstwie swoich własnych, oryginalnych wyników naukowych, czyli odkrytej lub skonstruowanej przez siebie nowości (c) W. Cellary 2012, slajd 12
Zadanie kierownika zespołu naukowego Tak dobrać tematykę badań, aby po ich zakończeniu, czyli odkryciu lub skonstruowaniu nowości, były przedsiębiorstwa zainteresowane jej wdrożeniem biorąc pod uwagę: koszty ryzyko biznesowe Zapewnić systemowość rozwiązania, bo przedmiotem wdrożenia jest zawsze system, a nie pojedyncza, specjalistyczna nowość Zapewnić transfer wiedzy z nauki do biznesu (c) W. Cellary 2012, slajd 13
Transfer wiedzy Nie wystarczy udzielenie licencji Konieczna jest współpraca przy wdrożeniu Najlepszą formułą jest założenie przez świeżo wypromowanego doktoranta, autora lub współautora nowości, firmy świadczącej usługi wdrożeniowe w konsekwencji: zmiana jego statusu z naukowca na innowatora Trudniejszą formułą jest prowadzenie przez odpowiedni czas szkoleń i konsultacji przez naukowców w knsekwencji: zmniejszenie aktywności naukowej (c) W. Cellary 2012, slajd 14
(c) W. Cellary 2012, slajd 15 Praca samodzielna a zespołowa
Systemowość badań Warunkiem wdrażalności wyników badań naukowych jest podejście systemowe zaproponowanie całościowego rozwiązania ze wszystkimi aspektami nie wszystkie aspekty wymagają oryginalności, ale wszystkie muszą być uwzględnione w rozwiązaniu Interdyscyplinarność badań naukowych Praca zespołowa możliwość integracji częściowych osiągnięć naukowych członków zespołu w całościowe, wdrażalne rozwiązanie (c) W. Cellary 2012, slajd 16
Zadanie kierownika zespołu naukowego Tak podzielić tematykę badawczą, aby każdy członek zespołu miał indywidualne osiągnięcia i publikacje, ale po złożeniu ich razem powstawała funkcjonalna całość o charakterze wdrażalnego systemu z maksymalnym efektem synergii Po zakończeniu każdego etapu (np. uzyskaniu stopnia, zakończenia projektu): danie członkom zespołu wyboru kontynuacja drogi naukowej, czy inna droga zawodowa, np. innowacyjna uwaga: odchodzić z nauki należy w chwili sukcesu (c) W. Cellary 2012, slajd 17
(c) W. Cellary 2012, slajd 18 Praca w kraju i za granicą
Stymulowanie oryginalności Konfrontacja różnorodnych idei, podejść, metodyk itp. stymuluje osiąganie oryginalnych wyników badawczych O tę stymulację najłatwiej: w konfrontacji z innymi dyscyplinami naukowymi interdyscyplinarność w konfrontacji z zespołami o innej kulturze i innym doświadczeniu współpraca międzynarodowa (c) W. Cellary 2012, slajd 19
Zadanie kierownika zespołu naukowego Zorganizować wymianę międzynarodową staże za granicą swoich współpracowników wizyty w zespole osób z zagranicy Uzyskać międzynarodowe projekty badawcze stymulowanie oryginalności wspólne publikacje wdrożenia na obcych rynkach środki finansowe na prowadzenie badań (c) W. Cellary 2012, slajd 20
(c) W. Cellary 2012, slajd 21 Nauka a dydaktyka
Nauka a dydaktyka Nauka nie stoi w sprzeczności z dydaktyką, wręcz przeciwnie: pozwala poszerzyć horyzonty, co sprzyja podejściu systemowemu oraz przetransformować wiedzę ukrytą w wiedzę jawną Problemem jest jedynie ewentualny nadmiar dydaktyki, który ogranicza czas poświęcony na naukę Dlatego kierownik zespołu powinien planować dydaktykę swoich współpracowników na poziomie pensum, a niezbędne dodatkowe środki finansowe czerpać z projektów naukowych (c) W. Cellary 2012, slajd 22
Wnioski Kierowanie zespołem naukowym jest trudną sztuką wymagającą integracji przeciwieństw Konieczne jest równoważenie faz: rozpoznawanie nowych obszarów badawczych badania właściwe: teoretyczne i praktyczne (np. implementacje prototypów) redagowanie rozpraw w celu awansu naukowego komercjalizacja wyników badań działalność ekspercka rozwój dydaktyki upowszechnianie wiedzy (c) W. Cellary 2012, slajd 23
Wnioski Zespół naukowy jest strukturą dynamiczną przychodzą i odchodzą jego członkowie zmieniają się ich role formalnie (awans) i nieformalnie (kompetencje) tworzą i rozwiązują się zespoły zadaniowe Przemyślane, elastyczne zarządzanie prowadzi do nadzwyczajnej wydajności i efektywności na wszystkich polach (c) W. Cellary 2012, slajd 24
Wnioski Zawsze jednak najważniejsza musi być NAUKA (c) W. Cellary 2012, slajd 25
Satysfakcja Naukowiec przeżywa ogromną satysfakcję dwa razy: 1. Gdy dokona odkrycia naukowego 2. Gdy zobaczy, jak wynik jego badań jest zastosowany w praktyce i służy ludziom Tego życzę wszystkim naukowcom Wojciech Cellary (c) W. Cellary 2012, slajd 26
(c) W. Cellary 2012, slajd 27 Dziękuję