Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu Sylabus Przedmiotu Choroby wewnętrzne Wydział Kierunek Specjalność Kod przedmiotu Wydział Lekarski I Lekarski - Lek/S/J/3/15 1. Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Nazwa przedmotu nadrzędnego/modułu Rok akademicki Choroby wewnętrzne - 2018 / 2019 Rok studiów Trzeci - Lekarski (stacjonarne, jednolite magisterskie) 2016 Semestr Rok naboru Profil kształcenia Poziom studiów 2016 / 2017 - Lekarski (stacjonarne, jednolite magisterskie) 2016 - jednolite magisterskie Tryb studiów Język wykładowy Rodzaj przedmiotu Koordynator przedmiotu stacjonarne polski Zajęcia obowiązkowe Koordynator przedmiotu nadrzędnego/modułu - Osoba zaliczająca Minczykowski Andrzej dr hab. n.med. 2. CELE KSZTAŁCENIA. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA MODUŁU/PRZEDMIOTU Osoby prowadzące Minczykowski Andrzej dr hab. n.med. Celem zajęć jest nauczenie techniki zbieranie wywiadu i przeprowadzania badania przedmiotowego u pacjentów. Ponadto omówienie najczęstszych schorzeń internistycznych z uwzględnieniem etiologii, epidemiologii, symptomatologii oraz podstawowych zasad rozpoznawania poszczególnych jednostek chorobowych. Omawiane są także zasady diagnostyki różnicowej wybranych objawów. CELE W ZAKRESIE WIEDZY: CW.1.:zna uwarunkowania środowiskowe i epidemiologiczne najczęstszych chorób; CW.2.:zna i rozumie przyczyny, objawy, zasady diagnozowania i postępowania terapeutycznego w odniesieniu do najczęstszych chorób wewnętrznych występujących u osób dorosłych: a) choroby układu krążenia w tym: choroba niedokrwienna serca, wady serca, choroby wsierdzia, mięśnia serca, osierdzia, niewydolność serca (ostra i przewlekła), choroby naczyń tętniczych i żylnych, nadciśnienie tętnicze: pierwotne i wtórne, b) choroby układu oddechowego w tym: choroby dróg oddechowych: przewlekła obturacyjna choroba płuc, astma oskrzelowa, rozstrzenie oskrzeli, mukowiscydoza, zakażenia układu oddechowego, choroby śródmiąższowe płuc, opłucnej, śródpiersia, obturacyjny i centralny bezdech senny, niewydolność oddechowa: ostra i przewlekła, nowotwory układu oddechowego; c) choroby układu pokarmowego w tym: jamy ustnej, choroby przełyku, żołądka i dwunastnicy, jelit, trzustki, wątroby, dróg żółciowych i pęcherzyka żółciowego; d) choroby układu wydzielania wewnętrznego w tym: choroby podwzgórza i przysadki, tarczycy, przytarczyc, kory i rdzenia nadnerczy, choroby jajników i jąder, guzy neuroendokrynne, zespoły wielogruczołowe, cukrzyca i zespół metaboliczny: cukrzyca typu 1, cukrzyca typu 2, ostre i przewlekłe powikłania cukrzycy, hipoglikemia, otyłość, dyslipidemie; e) choroby nerek i dróg moczowych w tym: ostra i przewlekła niewydolność nerek, choroby kłębuszków nerkowych i śródmiąższowe nerek, torbiele nerek, kamica nerkowa, zakażenia układu moczowego, nowotwory układu moczowego, w szczególności rak pęcherza moczowego, i rak nerki; i) zaburzenia wodno-elektrolitowe i kwasowo-zasadowe: stany odwodnienia, stany przewodnienia, zaburzenia gospodarki elektrolitowej, kwasica i zasadowica; CW3.: zna i rozumie pojęcie kalectwa, inwalidztwa i niepełnosprawności; CELE W ZAKRESIE UMIEJĘTNOŚCI: CU.1.: przeprowadza wywiad lekarski z pacjentem dorosłym; CU.2.: przeprowadza pełne i ukierunkowane badanie fizykalne; CU.3.: przeprowadza orientacyjne badanie słuchu i pola widzenia CU.4.: ocenia stan ogólny, stan przytomności i świadomości pacjenta; CU.5.: przeprowadza diagnostykę różnicową najczęstszych chorób osób dorosłych CU.6.: ocenia i opisuje stan somatyczny i psychiczny pacjenta; CU.7.: rozpoznaje stany bezpośredniego zagrożenia życia; CU.8.: planuje postępowanie diagnostyczne, terapeutyczne i profilaktycznych CU.9.: potrafi wykonać podstawowe procedury i zabiegi lekarskie, w tym: - pomiar temperatury ciała, pomiar tętna, nieinwazyjny pomiar ciśnienia tętniczego, - wykonanie prostych testów paskowych, pomiar stężenia glukozy we krwi; CU.10.: potrafi planować konsultacje specjalistyczne; CU.11: potrafi prowadzić dokumentację medyczną pacjenta. (w zakresie historii choroby) CELE W ZAKRESIE KOMPETENCJI SPOŁECZNYCH: CK.1.: Potrafi nawiązać właściwą i efektywną relację pacjent-lekarz; CK.2.: Zna i respektuje zasady zachowania tajemnicy lekarskiej; CK.3.: Przyswaja sobie i respektuje zasady zawarte w Kodeksie Etyki Lekarskiej ; CK.4.: Potrafi właściwie funkcjonować w zespole diagnostyczno-terapeutycznym; 3. WYMAGANIA WSTĘPNE Celem zajęć jest nauczenie techniki zbieranie wywiadu i przeprowadzania badania przedmiotowego u pacjentów. Ponadto omówienie najczęstszych schorzeń internistycznych z uwzględnieniem etiologii, epidemiologii, symptomatologii oraz podstawowych zasad rozpoznawania poszczególnych jednostek chorobowych. Omawiane są także zasady diagnostyki różnicowej wybranych objawów. CELE W ZAKRESIE WIEDZY: CW.1.:zna uwarunkowania środowiskowe i epidemiologiczne najczęstszych chorób; CW.2.:zna i rozumie przyczyny, objawy, zasady diagnozowania i postępowania terapeutycznego w odniesieniu do najczęstszych chorób wewnętrznych występujących u osób dorosłych: a) choroby układu krążenia w tym: choroba niedokrwienna serca, wady serca, choroby wsierdzia, mięśnia serca, osierdzia, niewydolność serca (ostra i przewlekła), choroby naczyń tętniczych i żylnych, nadciśnienie tętnicze: pierwotne i wtórne, b) choroby układu oddechowego w tym: choroby dróg oddechowych: przewlekła obturacyjna choroba płuc, astma oskrzelowa, rozstrzenie oskrzeli, mukowiscydoza, zakażenia układu Wydrukowano: 28 września 2018, 10:58 strona: 1 z 5
oddechowego, choroby śródmiąższowe płuc, opłucnej, śródpiersia, obturacyjny i centralny bezdech senny, niewydolność oddechowa: ostra i przewlekła, nowotwory układu oddechowego; c) choroby układu pokarmowego w tym: jamy ustnej, choroby przełyku, żołądka i dwunastnicy, jelit, trzustki, wątroby, dróg żółciowych i pęcherzyka żółciowego; d) choroby układu wydzielania wewnętrznego w tym: choroby podwzgórza i przysadki, tarczycy, przytarczyc, kory i rdzenia nadnerczy, choroby jajników i jąder, guzy neuroendokrynne, zespoły wielogruczołowe, cukrzyca i zespół metaboliczny: cukrzyca typu 1, cukrzyca typu 2, ostre i przewlekłe powikłania cukrzycy, hipoglikemia, otyłość, dyslipidemie; e) choroby nerek i dróg moczowych w tym: ostra i przewlekła niewydolność nerek, choroby kłębuszków nerkowych i śródmiąższowe nerek, torbiele nerek, kamica nerkowa, zakażenia układu moczowego, nowotwory układu moczowego, w szczególności rak pęcherza moczowego, i rak nerki; i) zaburzenia wodno-elektrolitowe i kwasowo-zasadowe: stany odwodnienia, stany przewodnienia, zaburzenia gospodarki elektrolitowej, kwasica i zasadowica; CW3.: zna i rozumie pojęcie kalectwa, inwalidztwa i niepełnosprawności; CELE W ZAKRESIE UMIEJĘTNOŚCI: CU.1.: przeprowadza wywiad lekarski z pacjentem dorosłym; CU.2.: przeprowadza pełne i ukierunkowane badanie fizykalne; CU.3.: przeprowadza orientacyjne badanie słuchu i pola widzenia CU.4.: ocenia stan ogólny, stan przytomności i świadomości pacjenta; CU.5.: przeprowadza diagnostykę różnicową najczęstszych chorób osób dorosłych CU.6.: ocenia i opisuje stan somatyczny i psychiczny pacjenta; CU.7.: rozpoznaje stany bezpośredniego zagrożenia życia; CU.8.: planuje postępowanie diagnostyczne, terapeutyczne i profilaktycznych CU.9.: potrafi wykonać podstawowe procedury i zabiegi lekarskie, w tym: - pomiar temperatury ciała, pomiar tętna, nieinwazyjny pomiar ciśnienia tętniczego, - wykonanie prostych testów paskowych, pomiar stężenia glukozy we krwi; CU.10.: potrafi planować konsultacje specjalistyczne; CU.11: potrafi prowadzić dokumentację medyczną pacjenta. (w zakresie historii choroby) CELE W ZAKRESIE KOMPETENCJI SPOŁECZNYCH: CK.1.: Potrafi nawiązać właściwą i efektywną relację pacjent-lekarz; CK.2.: Zna i respektuje zasady zachowania tajemnicy lekarskiej; CK.3.: Przyswaja sobie i respektuje zasady zawarte w Kodeksie Etyki Lekarskiej ; CK.4.: Potrafi właściwie funkcjonować w zespole diagnostyczno-terapeutycznym; 4. TREŚCI PROGRAMOWE PROBLEMATYKA/ZAGADNIENIA WYKŁADÓW: Omówienie najczęstszych objawów klinicznych: duszność, kaszel, ból w klatce piersiowej, zaburzenia rytmu serca, ból w jamie brzusznej, żółtaczka, obrzęki, krwiomocz, białkomocz, gorączka, limfadenopatie, zaburzenia odżywiania PROBLEMATYKA/ZAGADNIENIA SEMINARIÓW: Schemat historii choroby. Badanie podmiotowe: skargi główne, cel przybycia, początek i przebieg choroby, wykonane dotychczas badania, co rozpoznano, jak leczono. Wywiad dotyczący układów: oddechowego i krążenia, pokarmowego, moczowego, płciowego, ruchu, nerwowego oraz skóry. Przebyte choroby, wywiad rodzinny, warunki pracy, tryb życia, nałogi. Badanie przedmiotowe: stan ogólny, budowa ciała, odżywienie, wzrost, skóra, węzły chłonne, temperatura. Badanie szczegółowe głowy i szyi. Klatka piersiowa: okolice topograficzne, linie orientacyjne. Oglądanie: budowa klatki piersiowej, typy oddychania, oddychanie patologiczne. Badanie drżenia piersiowego. Opukiwanie pośrednie. Rodzaje odgłosu opukowego. Opukiwanie porównawcze. Opukiwanie szczegółowe. Dolne granice płuc i ich ruchomość. Osłuchiwanie płuc. Szmery oddechowe dodatkowe. Serce: oglądanie i badanie dotykiem okolicy serca. Opukiwanie granic stłumienia bezwzględnego. Prawidłowa i patologiczna granica stłumienia bezwzględnego serca. Osłuchiwanie serca: czynność, zaburzenia rytmu, tony serca, szmery wewnątrz- i zewnątrzsercowe. Ciśnienie tętnicze krwi, badanie tętna, rodzaje tętna. Badanie układu żylnego. Jama brzuszna: okolice topograficzne, linie orientacyjne. Oglądanie. Badanie przy podejrzeniu płynu w jamie otrzewnej. Badanie dotykiem powierzchowne i głębokie jamy brzusznej. Objawy otrzewnowe. Osłuchiwanie: perystaltyka jelit. Układ ruchu: mięśnie, stawy, kręgosłup. Zmiany w układzie ruchu ( np. w gpp, w chorobie zwyrodnieniowej, w zapaleniu stawów kręgosłupa). Badanie układu nerwowego: czucie powierzchowne i głębokie, odruchy powierzchowne i głębokie, odruchy fizjologiczne i patologiczne, chód. Wykorzystanie badania podmiotowego i przedmiotowego w kontekście chorób układu oddechowego, nabytych wad serca, choroby niedokrwiennej serca, niewydolności serca i nadciśnienia tętniczego, chorób układu pokarmowego i chorób nerek, żółtaczek, marskości wątroby i cukrzycy, opracowanie historii choroby. PROBLEMATYKA/ZAGADNIENIA ĆWICZEŃ: Schemat historii choroby. Badanie podmiotowe: skargi główne, cel przybycia, początek i przebieg choroby, wykonane dotychczas badania, co rozpoznano, jak leczono. Wywiad dotyczący układów: oddechowego i krążenia, pokarmowego, moczowego, płciowego, ruchu, nerwowego oraz skóry. Przebyte choroby, wywiad rodzinny, warunki pracy, tryb życia, nałogi. Badanie przedmiotowe: stan ogólny, budowa ciała, odżywienie, wzrost, skóra, węzły chłonne, temperatura. Badanie szczegółowe głowy i szyi. Klatka piersiowa: okolice topograficzne, linie orientacyjne. Oglądanie: budowa klatki piersiowej, typy oddychania, oddychanie patologiczne. Badanie drżenia piersiowego. Opukiwanie pośrednie. Rodzaje odgłosu opukowego. Opukiwanie porównawcze. Opukiwanie szczegółowe. Dolne granice płuc i ich ruchomość. Osłuchiwanie płuc. Szmery oddechowe dodatkowe. Serce: oglądanie i badanie dotykiem okolicy serca. Opukiwanie granic stłumienia bezwzględnego. Prawidłowa i patologiczna granica stłumienia bezwzględnego serca. Osłuchiwanie serca: czynność, zaburzenia rytmu, tony serca, szmery wewnątrz- i zewnątrzsercowe. Ciśnienie tętnicze krwi, badanie tętna, rodzaje tętna. Badanie układu żylnego. Jama brzuszna: okolice topograficzne, linie orientacyjne. Oglądanie. Badanie przy podejrzeniu płynu w jamie otrzewnej. Badanie dotykiem powierzchowne i głębokie jamy brzusznej. Objawy otrzewnowe. Osłuchiwanie: perystaltyka jelit. Układ ruchu: mięśnie, stawy, kręgosłup. Zmiany w układzie ruchu ( np. w gpp, w chorobie zwyrodnieniowej, w zapaleniu stawów kręgosłupa). Badanie układu nerwowego: czucie powierzchowne i głębokie, odruchy powierzchowne i głębokie, odruchy fizjologiczne i patologiczne, chód. Wykorzystanie badania podmiotowego i przedmiotowego w kontekście chorób układu oddechowego, nabytych wad serca, choroby niedokrwiennej serca, niewydolności serca i nadciśnienia tętniczego, chorób układu pokarmowego i chorób nerek, żółtaczek, marskości wątroby i cukrzycy, opracowanie historii choroby. 5. OPIS ZAKŁADANYCH EFEKTÓW KSZTAŁCENIA MODUŁU/PRZEDMIOTU ORAZ WERYFIKACJA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA EFEKTY KSZTAŁCENIA PO ZAKOŃCZENIU ZAJĘĆ STUDENT OSIĄGNIE W ZAKRESIE: Numer standardu kształcenia lub kierunkowego efektu kształcenia WIEDZY Odniesienie do charakterystyki drugiego stopnia Polskiej Ramy Kwalifikacji Sposób oceny/metoda weryfikacji zakładanych efektów kształcenia Metody realizacji Wydrukowano: 28 września 2018, 10:58 strona: 2 z 5
zna uwarunkowania środowiskowe i epidemiologiczne najczęstszych chorób E.W1. P7S_WG, kolokwium studenta,, wykłady zna i rozumie przyczyny, objawy, zasady diagnozowania i postępowania terapeutycznego w odniesieniu do najczęstszych chorób wewnętrznych występujących u osób dorosłych oraz ich powikłań: E.W7. P7S_WK wykłady, seminaria,, studenta UMIEJĘTNOŚCI przeprowadza wywiad lekarski z pacjentem dorosłym; E.U1. P7S_UK przeprowadza pełne i ukierunkowane badanie fizykalne pacjenta dorosłego; E.U3. P7S_UW przeprowadza orientacyjne badanie słuchu i pola widzenia oraz badanie otoskopowe; E.U6. P7S_UW ocenia stan ogólny, stan przytomności i świadomości pacjenta; E.U7. P7S_UW przeprowadza diagnostykę różnicową najczęstszych chorób osób dorosłych i dzieci; E.U12. P7S_UW ocenia i opisuje stan somatyczny i psychiczny pacjenta; E.U13. P7S_UW rozpoznaje stany bezpośredniego zagrożenia życia; E.U14. P7S_UW rozpoznaje stan po spożyciu alkoholu, narkotyków i innych używek; E.U15. P7S_UW planuje postępowanie diagnostyczne, terapeutyczne i profilaktyczne; E.U16. P7S_UW wykonuje podstawowe procedury i zabiegi lekarskie E.U29. P7S_UW, kolokwium praca pisemna, planuje konsultacje specjalistyczne E.U32. P7S_UW prowadzi dokumentację medyczną pacjenta E.U38. P7S_UW praca pisemna, studenta, KOMPETENCJI Posiada świadomość własnych ograniczeń i wie kiedy zwrócić się do innych specjalistów. K01 Posiada umiejętność stałego dokształcania się. K03, odpowiedź ustna studenta Przestrzega zasad etyki zawodowej. K04 Stawia dobro pacjenta oraz grup społecznych na pierwszym miejscu i okazuje szacunek wobec pacjenta i grup społecznych. K05 Wydrukowano: 28 września 2018, 10:58 strona: 3 z 5
Przestrzega praw pacjenta, w tym prawa do informacji dotyczącej proponowanego postępowania medycznego oraz jego możliwych następstw i ograniczeń. K06 Przestrzega tajemnicy obowiązującej pracowników ochrony zdrowia. K07 P7S_KR Przestrzega zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ergonomii. K09 P7S_UO 6. METODY DYDAKTYCZNE I NAKŁAD PRACY STUDENTA FORMA ZAJĘĆ CAŁKOWITY NAKŁAD PRACY STUDENTA LICZBA GODZIN LICZBA GODZIN SAMODZIELNEJ KONTAKTOWYCH PRACY STUDENTA LICZBA GODZIN ELEARNING PUNKTY ECTS METODY DYDAKTYCZNE WYKŁADY 12 3 0 0,5 wykład SEMINARIA 12 3 0 0,5 ĆWICZENIA-C 36 15 0 2,0 ŁĄCZNY NAKŁAD PRACY STUDENTA 60 21 0 3,0 / 3,00 dyskusje pokaz prelekcja film przypadki pokaz 7. KRYTERIA OCENY Warunkiem zaliczania ćwiczeń jest obecność na wszystkich seminariach i zajęciach praktycznych, zaliczenie sprawdzianu końcowego oraz samodzielne przygotowanie jednej historii choroby. Sprawdzian końcowy odbywa się w ostatnim dniu ćwiczeń i obejmuje sprawdzenie umiejętności z badania podmiotowego i przedmiotowego oraz kolokwium ustne z wiadomości teoretycznych. W otrzymania oceny niedostatecznej student jest uprawniony do dwukrotnego jej poprawienia w terminie uzgodnionym z osobą prowadzącą zajęcia lub upoważnioną przez kierownika jednostki dydaktycznej do końca roku akademickiego. Studentowi, który nie spełnił warunków zaliczenia przedmiotu, przysługuje prawo do odwołania się w ciągu 7 dni roboczych do kierownika jednostki organizacyjnej prowadzącej dane zajęcia, który może zarządzić komisyjne sprawdzenie uzyskanych przez studenta wyników. Zaliczenie odbywa się przed komisją, w skład której wchodzą: kierownik właściwej jednostki organizacyjnej, osoba prowadząca dane zajęcia oraz inny specjalista z zakresu danego przedmiotu, a na wniosek studenta także opiekun roku i/lub przedstawiciel Samorządu Studenckiego. Wynik komisyjnego zaliczenia jest ostateczny. 8. LITERATURA PODSTAWOWA 1. Szczeklik (red.) Interna Szczeklika - Podręcznik Chorób Wewnętrznych 2017., Medycyna Praktyczna, 2017. 2. Szczeklik (red.) Interna Szczeklika - Mały Podręcznik 2017/2018., Medycyna Praktyczna, 2017. 9. LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA 1. L.S. Bickley Kieszonkowy przewodnik po badaniu podmiotowym i przedmiotowym. Termedia, Poznań 2014., Termedia, 2014. 2. L.S. Bickley Przewodnik Batesa po badaniu podmiotowym i przedmiotowym., Termedia, 2010. 3. F. Kokot (red.) Choroby wewnętrzne podręcznik akademicki,, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2004. 4. G. Herold (red.) Medycyna wewnętrzna repetytorium dla studentów medycyny i lekarzy,, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2008. 5. J. Dacre, P. Kopelman Badanie kliniczne, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2004. 6. M.A. Allan, J. Marsch J. Wywiad i badanie przedmiotowe. Seria Crash Course, Urban&Partner, 2005. 7. G. Douglas, F. Nicol, C. Robertson Badanie kliniczne Macleod, Elsevier Urban&Partner, 2010. 10. REGULAMIN ZAJĘĆ Dodano w formie załącznika plikowego. 11. PLAN ORGANIZACJI ZAJĘĆ Dodano w formie załącznika plikowego. 12. KOŁA NAUKOWE Wydrukowano: 28 września 2018, 10:58 strona: 4 z 5
Chorób Wewnętrznych, Zaburzeń Metabolicznych i Nadciśnienia Tętniczego SKN Dietetyki Klinicznej SLN przy Katedrze i Klinice Intensywnej Terapii Kardiologicznej i Chorób Wewnetrznych Koło Naukowe przy Klinice Reumatologii i Chorób Wewnętrznych 13. INFORMACJE KOŃCOWE ul. Przybyszewskiego 49, 60-355 Poznań 14. SYSTEM OCENIANIA OCENA LOKALNA DEFINICJA LOKALNA OCENA ECTS DEFINICJA ECTS 5 bardzo dobry - znakomita wiedza, umiejętności i komptencje A celujący - wybitne osiągnięcia 4,5 ponad dobry - bardzo dobra wiedza, umiejętności i kompetencje B bardzo dobry - powyżej średniego standardu z pewnymi błędami 4 dobry - opanowanie wiedzy, umiejętności i kompetencji na dobrym poziomie C dobry - generalnie solidna praca z szeregiem zauważalnych błędów 3,5 dość dobry - zadowalająca wiedza, umiejętności i kompetencje, ale ze znacznymi niedociągnięciami D zadowalający - zadowalający, ale ze znaczącymi błędami 3 dostateczny - zadowalająca wiedza, umiejętności i kompetencje z licznymi błędami E dostateczny - wyniki spełniają minimalne kryteria 2 niedostateczny - niezadowalające osiągnięcie wiedzy, umiejętności i kompetencji FX,F niedostateczny - podstawowe braki w opanowaniu materiału Wydrukowano: 28 września 2018, 10:58 strona: 5 z 5