PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU OBOWIĄZKOWEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2017/2018 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY dla STUDENTÓW III ROKU STUDIÓW

Transkrypt

1 PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU OBOWIĄZKOWEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2017/2018 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY dla STUDENTÓW III ROKU STUDIÓW 1. NAZWA PRZEDMIOTU : Choroby Wewnętrzne 2. NAZWA JEDNOSTKI ( ) realizującej przedmiot: 1. Katedra i Klinika Intensywnej Terapii Kardiologicznej i Chorób 2. Katedra Chorób, Zaburzeń Metabolicznych i Nadciśnienia Tętniczego 3. Katedra i Klinika Endokrynologii, Przemiany Materii i Chorób 4. Katedra i Klinika Hematologii i Transplantacji Szpiku 5. Katedra i Klinika Nefrologii, Transplantologii i Chorób 6. Katedra i Klinika Gastroenterologii, Żywienia Człowieka i Chorób 7. I Klinika Kardiologii 8. II Klinika Kardiologii 9. Katedra i Klinika Chorób i Diabetologii 3. Adres jednostki odpowiedzialnej za całość dydaktyki z chorób wewnętrznych: Adres: Katedra Chorób, Zaburzeń Metabolicznych i Nadciśnienia Tętniczego, Poznań, ul. Szamarzewskiego 84 Tel. /Fax: / Strona www: dmusial@ump.edu.pl Kierownik jednostki: Prof. dr hab. n. med. Danuta Pupek-Musialik

2 4. Adres jednostki odpowiedzialnej za dydaktykę z chorób wewnętrznych na III roku: Adres: Katedra i Klinika Intensywnej Terapii Kardiologicznej i Chorób, Poznań, ul. Przybyszewskiego 49 Tel. /Fax: / Strona www: kardisk2@ump.edu.pl Kierownik jednostki: Prof. dr hab. n. med. Andrzej Wykrętowicz 5. Osoba zaliczająca przedmiot w E-indeksie z dostępem do platformy WISUS: Nazwisko: dr hab. n. med. Andrzej Minczykowski 6. Osoba odpowiedzialna za dydaktykę z chorób wewnętrznych na III roku Wydziału Lekarskiego I z dostępem do platformy WISUS (listy studentów) (koordynator przedmiotu) : Nazwisko: dr hab. n. med. Andrzej Minczykowski Tel. kontaktowy: Możliwość kontaktu - konsultacje (dni, godz., miejsce): od poniedziałku do piątku, w godzinach anmin@ump.edu.pl Osoba zastępująca: dr hab. med. Przemysław Guzik Kontakt: Osoba odpowiedzialna za rezerwację sal: Nazwisko: dr hab. n. med. Andrzej Minczykowski Tel. kontaktowy: anmin@ump.edu.pl

3 8. Miejsce przedmiotu w programie studiów: Rok: III Semestr: V 9. Liczba godzin ogółem : 60 liczba pkt.ects: 3 Jednostki uczestniczące w nauczaniu przedmiotu Katedra i Klinika Intensywnej Terapii Kardiologicznej i Chorób Katedra Chorób, Zaburzeń Metabolicznych i Nadciśnienia Tętniczego Semestr zimowy/letni liczba godzin W Ć Ćwiczenia kategoria C 12 C S Katedra i Klinika Endokrynologii, Przemiany Materii i Chorób Katedra i Klinika Nefrologii, Transplantologii i Chorób Katedra i Klinika Gastroenterologii, Dietetyki i Chorób I Klinika Kardiologii II Klinika Kardiologii Katedra i Klinika Hematologii i Transplantacji Szpiku Katedra i Klinika Chorób i Diabetologii C C C C C C C Razem:

4 10. Tematyka poszczególnych wykładów, ćwiczeń i seminariów Wykłady - Semestr zimowy/letni Wykład 1. Wykład 2. Wykład 3. Wykład 4. Wykład 5. Wykład 6. Tematyka wykładów Duszność i kaszel Ból w klatce piersiowej, zaburzenia rytmu serca Ból w jamie brzusznej, żółtaczka Gorączka, limfadenopatie Obrzęki, krwiomocz, białkomocz Zaburzenia odżywiania Imię i nazwisko osoby prowadzącej zajęcia Prof. dr hab. med. Wiesław Bryl Prof. dr hab. med. Maciej Lesiak Prof. dr hab. med. Agnieszka Dobrowolska- Zachwieja Prof. dr hab. med. Mieczysław Komarnicki Prof. dr hab. med. Andrzej Oko Prof. dr hab. med. Katarzyna Łącka Ćwiczenia - Semestr zimowy/letni Ćwiczenie 1. Ćwiczenie 2. Tematyka ćwiczeń Zbieranie wywiadu na temat skargi głównej, celu przybycia, początku i przebiegu choroby, wykonanych dotychczas badań. Zbieranie wywiadu dotyczącego układów: oddechowego i krążenia, pokarmowego, moczowego, płciowego, ruchu, nerwowego oraz skóry, przebytych chorób, wywiadu rodzinnego, warunków pracy, trybu życia, nałogów. Badanie przedmiotowe: ocena stanu ogólnego, budowy ciała, stanu odżywienia, wzrostu, badanie skóry, węzłów Osoba odpowiedzialna Maciej Cymerys Anna Miczke Monika Szulińska Magdalena Kujawska-Łuczak Paweł Bogdański Andrzej Minczykowski Andrzej Wykrętowicz Przemysław Guzik Agata Schneider Marta Fichna Paweł Gut Ewelina Szczepanek-Parulska Maria Wanic-Kosowska Zofia Niemir Alicja Grzegorzewska Piotr Eder Iwona Krela-Kaźmierczak Dorota Mańkowska-Wierzbicka Włodzimierz Szczepaniak AgnieszkaKatarzyńska- Szymańska Anna Komosa Małgorzata Popiel Rafał Dankowski Anna Nowicka Marek Michalski Andrzej Balcerzak Marta Barańska Anna Czyż Dominik Dytfeld Lidia Gil SALA

5 Ćwiczenie 3. chłonnych, temperatury. Badanie szczegółowe głowy i szyi. Oglądanie klatki piersiowej: budowa klatki piersiowej, typy oddychania, oddychanie patologiczne. Badanie drżenia piersiowego. Opukiwanie pośrednie, opukiwanie porównawcze, opukiwanie szczegółowe. Badanie dolnych granic płuc i ich ruchomości. Osłuchiwanie płuc. Dorota Zozulińska - Ziółkiewicz Aleksandra Araszkiewicz Anna Duda-Sobczak Dariusz Naskręt Aleksandra Uruska Anita Rogowicz-Frontczak Stanisław Piłaciński Paweł Niedźwiecki Marcin Kucharski Alina Kanikowska Ćwiczenie 4. Oglądanie i badanie dotykiem okolicy serca. Opukiwanie granic stłumienia bezwzględnego serca. Osłuchiwanie serca. Badanie ciśnienia tętniczego krwi, badanie tętna. Badanie układu żylnego. Ćwiczenie 5. Oglądanie jamy brzusznej. Osłuchiwanie: perystaltyka jelit. Badanie dotykiem powierzchowne i głębokie. Badanie przy podejrzeniu płynu w jamie otrzewnej. Ćwiczenie 6. Badanie układu ruchu: mięśnie, stawy, kręgosłup. Badanie układu nerwowego: czucie powierzchowne i głębokie, odruchy powierzchowne i głębokie, odruchy fizjologiczne i patologiczne, objawy oponowe, chód. Ćwiczenie 7. Wykorzystanie badania

6 Ćwiczenie 8. Ćwiczenie 9. Ćwiczenie 10. podmiotowego i przedmiotowego w kontekście chorób układu oddechowego, opracowywanie historii choroby. Wykorzystanie badania podmiotowego i przedmiotowego w kontekście nabytych wad serca, choroby niedokrwiennej serca, niewydolności serca i nadciśnienia tętniczego, opracowywanie historii choroby. Wykorzystanie badania podmiotowego i przedmiotowego w kontekście chorób układu pokarmowego, cukrzycy i chorób nerek, opracowywanie historii choroby. Omówienie przygotowanych historii chorób. Sprawdzian końcowy Seminaria - Semestr zimowy/letni Seminarium 1. Tematyka seminariów Schemat historii choroby. Badanie podmiotowe: skargi główne, cel przybycia, początek i przebieg choroby, wykonane dotychczas badania, co rozpoznano, jak leczono. Wywiad dotyczący układów: Imię i nazwisko osoby prowadzącej zajęcia Wiesław Bryl Andrzej Minczykowski Marta Fichna Maria Wanic-Kosowska Tatiana Mularek Rafał Dankowski Andrzej Balcerzak Dariusz Naskręt SALA Sale seminaryjna

7 oddechowego i krążenia, pokarmowego, moczowego, płciowego, ruchu, nerwowego oraz skóry. Przebyte choroby, wywiad rodzinny, warunki pracy, tryb życia, nałogi. Seminarium 2. Badanie przedmiotowe: stan ogólny, budowa ciała, odżywienie, wzrost, skóra, węzły chłonne, temperatura. Badanie szczegółowe głowy i szyi. Wiesław Bryl Andrzej Minczykowski Marta Fichna Maria Wanic-Kosowska Tatiana Mularek Rafał Dankowski Andrzej Balcerzak Dariusz Naskręt Sale seminaryjna Seminarium 3. Klatka piersiowa: okolice topograficzne, linie orientacyjne. Oglądanie: budowa klatki piersiowej, typy oddychania, oddychanie patologiczne. Badanie drżenia piersiowego. Opukiwanie pośrednie. Rodzaje odgłosu opukowego. Opukiwanie porównawcze. Opukiwanie szczegółowe. Dolne granice płuc i ich ruchomość. Osłuchiwanie płuc. Szmery oddechowe dodatkowe. Magdalena Kujawska-Łuczak Andrzej Minczykowski Marta Fichna Iwona Krela-Kaźmierczak Ewa Straburzyńska Rafał Dankowski Marta Barańska Anna Duda-Sobczak Sale seminaryjna Seminarium 4. Serce: oglądanie i badanie dotykiem okolicy serca. Opukiwanie granic stłumienia bezwzględnego. Prawidłowa i patologiczna granica stłumienia bezwzględnego serca. Osłuchiwanie serca: czynność, zaburzenia rytmu, tony serca, szmery wewnątrz- i zewnątrzsercowe. Magdalena Kujawska-Łuczak Andrzej Minczykowski Marta Fichna Iwona Krela-Kaźmierczak Ewa Straburzyńska Rafał Dankowski Marta Barańska Anna Duda-Sobczak Sale seminaryjna

8 Ciśnienie tętnicze krwi, badanie tętna, rodzaje tętna. Badanie układu żylnego. Seminarium 5. Jama brzuszna: okolice topograficzne, linie orientacyjne. Oglądanie. Badanie przy podejrzeniu płynu w jamie otrzewnej. Badanie dotykiem powierzchowne i głębokie jamy brzusznej. Objawy otrzewnowe. Osłuchiwanie: perystaltyka jelit. Magdalena Kujawska-Łuczak Agata Schneider Paweł Gut Iwona Krela-Kaźmierczak Ewa Straburzyńska Rafał Dankowski Marta Barańska Anita Rogowicz-Frontczak Sale seminaryjna Seminarium 6. Układ ruchu: mięśnie, stawy, kręgosłup. Zmiany w układzie ruchu ( np. w gpp, w chorobie zwyrodnieniowej, w zapaleniu stawów kręgosłupa). Badanie układu nerwowego: czucie powierzchowne i głębokie, odruchy powierzchowne i głębokie, odruchy fizjologiczne i patologiczne, chód. Maciej Cymerys Przemysław Guzik Paweł Gut Piotr Eder Małgorzata Popiel Marek Michalski Anna Czyż Anna Duda-Sobczak Sale seminaryjna Seminarium 7. Symptomatologia najczęstszych chorób: choroby układu oddechowego zapalenie oskrzeli, astma oskrzelowa, przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP), zapelenie płuc, zapalenie opłucnej, odma opłucnowa. Paweł Bogdański Andrzej Wykrętowicz Ewelina Szczepanek-Parulska Zofia Niemir Tomasz Smukowski Anna Nowicka Dominik Dytfeld Aleksandra Araszkiewicz Sale seminaryjna Seminarium 8. Symptomatologia najczęstszych chorób: choroby układu krążenia nabyte wady serca, choroba niedokrwienna serca, niewydolność serca, nadciśnienie tętnicze. Anna Miczke Przemysław Guzik Katarzyna Wachowiak- Ochmańska Włodzimierz Szczepaniak Aleksander Araszkiewicz Lidia Gil Dariusz Naskręt Sale seminaryjna

9 Seminarium 9. Symptomatologia najczęstszych chorób: choroby układu pokarmowego (choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy, rak żołądka, kamica żółciowa, zapalenie pęcherzyka żółciowego, podział żółtaczek), choroby nerek (śródmiąższowe zapalenie nerek, kłębuszkowe zapalenie nerek, zespół nerczycowy, niewydolność nerek), cukrzyca. Maciej Cymerys Agata Schneider Paweł Gut Piotr Eder Małgorzata Popiel Marek Michalski Anna Czyż Anna Duda-Sobczak Sale seminaryjna 11. REGULAMIN ZAJĘĆ: Zajęcia odbywają się w grupach i terminach ustalonych przez Dziekanat Wydziału Lekarskiego I. Obowiązkowe zajęcia od godziny 8.00 do obejmują seminaria (45 min. lub 90 min) oraz ćwiczenia praktyczne w salach chorych. W ostatnim dniu zajęcia kończą się o 10. sprawdzianem praktycznym oraz kolokwium ustnym z zakresu diagnostyki chorób wewnętrznych. W przypadku jednej lub dwóch nieobecności, usprawiedliwionych zaświadczeniem lekarza, obowiązuje zdanie sprawdzianu z materiału omawianego na opuszczonych seminariach. W razie trzech lub więcej nieobecności, jak również w przypadku nieobecności nieusprawiedliwionych konieczne jest powtórzenie cyklu ćwiczeń. Dwa spóźnienia obligują do odrobienia 4 godzin podczas dyżuru w Klinice. W sprawach dotyczących zaliczeń przysługuje prawo odwołania w ciągu 3 dni do Kierownika Kliniki, który może zadecydować o komisyjnym sprawdzeniu wiadomości i umiejętności studenta. PROGRAM ZAJĘĆ: W ramach przedmiotu Choroby wewnętrzne zaplanowano sześć dwugodzinnych wykładów. W ramach bloku ćwiczeniowego w dniach: 1., 4. i 9. od godz do 9.30 oraz w dniach 2., 3., 5., 6., 7. i 8. od godz do 8.45 odbywają się seminaria. W tych dniach odpowiednio od godz lub 8.45 do godziny odbywają się zajęcia praktyczne w oddziale w/w kliniki. Ostatniego dnia zajęcia trwają od godz do PROGRAM NAUCZANIA Wymagania wstępne: wymagane wiadomości z zakresu fizjologii i patofizjologii

10 człowieka. Przygotowanie do zajęć: j.w. Wymagania końcowe: umiejętność badania podmiotowego i przedmiotowego oraz diagnostyki różnicowej objawów i zaplanowanie postępowania diagnostycznego w typowych schorzeniach internistycznych. 13. Kryteria zaliczenia przedmiotu: zaliczenie, egzamin teoretyczny i praktyczny Zaliczenie kryterium zaliczenia Warunkiem zaliczania ćwiczeń jest obecność na wszystkich seminariach i zajęciach praktycznych, zaliczenie sprawdzianu końcowego oraz samodzielne przygotowanie jednej historii choroby. Sprawdzian końcowy odbywa się w ostatnim dniu ćwiczeń i obejmuje sprawdzenie umiejętności z badania podmiotowego i przedmiotowego oraz kolokwium ustne z wiadomości teoretycznych. W przypadku otrzymania oceny niedostatecznej student jest uprawniony do dwukrotnego jej poprawienia w terminie uzgodnionym z osobą prowadzącą zajęcia lub upoważnioną przez kierownika jednostki dydaktycznej do końca roku akademickiego. Studentowi, który nie spełnił warunków zaliczenia przedmiotu, przysługuje prawo do odwołania się w ciągu 7 dni roboczych do kierownika jednostki organizacyjnej prowadzącej dane zajęcia, który może zarządzić komisyjne sprawdzenie uzyskanych przez studenta wyników. Zaliczenie odbywa się przed komisją, w skład której wchodzą: kierownik właściwej jednostki organizacyjnej, osoba prowadząca dane zajęcia oraz inny specjalista z zakresu danego przedmiotu, a na wniosek studenta także opiekun roku i/lub przedstawiciel Samorządu Studenckiego. Wynik komisyjnego zaliczenia jest ostateczny. Egzamin teoretyczny kryterium zaliczenia: forma egzaminu ( ustny, pisemny, testowy) nie dotyczy Egzamin praktyczny kryterium zaliczenia: nie dotyczy 14. Literatura: Zalecana literatura: 1. A. Szczeklik (red.): Interna Szczeklika - Podręcznik Chorób Medycyna Praktyczna, Kraków L.S. Bickley: Kieszonkowy przewodnik po badaniu podmiotowym i przedmiotowym.

11 Termedia, Poznań L.S. Bickley: Przewodnik Batesa po badaniu podmiotowym i przedmiotowym. Termedia, Poznań F. Kokot (red.): Choroby wewnętrzne podręcznik akademicki, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa G. Herold (red.): Medycyna wewnętrzna repetytorium dla studentów medycyny i lekarzy, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa J. Dacre, P. Kopelman: Badanie, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa M.A. Allan, J. Marsch J.: Wywiad i badanie przedmiotowe. Seria Crash Course, Urban&Partner, G. Douglas, F. Nicol, C. Robertson: Badanie Macleod. Elsevier Urban&Partner, Studenckie koło naukowe (SKN) 1. SKN Chorób, Zaburzeń Metabolicznych i Nadciśnienia Tętniczego Opiekun koła: dr hab. med. Maciej Cymerys Tematyka: Metodologia badań naukowych; Diagnostyka różnicowa objawów chorobowych. Omówienie wybranych chorobowych. Historia osiągnięć medycznych z zakresu chorób wewnętrznych. Etyka i psychologia w medycynie Miejsce spotkań: Katedra Chorób, Zaburzeń Metabolicznych i Nadciśnienia Tętniczego, ul. Szamarzewskiego SKN Kardiologii Nieinwazyjnej Opiekun koła: dr hab. med. Przemysław Guzik Tematyka: metodologia badań naukowych; aktywny udział w badaniach naukowych prowadzonych w klinice, głównie dotyczących nieinwazyjnej diagnostyki chorób układu krążenia. Miejsce spotkań: Katedra i Klinika Intensywnej Terapii Kardiologicznej i Chorób, ul. Przybyszewskiego 49. Termin spotkań: ustalany z opiekunem koła. 3. SKN Gastroenterologii Opiekun koła: dr med. Iwona Krela-Kaźmierczak Tematyka: nieswoiste choroby zapalne jelit, choroby wątroby i trzustki, nowotwory przewodu pokarmowego, choroba refluksowa Miejsce spotkań: sala seminaryjna Katedry i Kliniki Gastroenterologii, Żywienia Człowieka i Chorób, ul. Przybyszewskiego SKN Endokrynologiczne Opiekun koła: prof. dr hab. med. Katarzyna Łącka

12 Tematyka: endokrynologia Miejsce spotkań: Biblioteka Katedry i Kliniki Endokrynologii, Przemiany Materii i Chorób, ul. Przybyszewskiego SKN Tyreologiczne Opiekun koła: dr med. Kosma Woliński Tematyka: tyreologia i diagnostyka ultrasonograficzna tarczycy. Miejsce spotkań: Pracownia Ultrasonografii Narządów Wydzielania Wewnętrznego Katedry i Kliniki Endokrynologii, Przemiany Materii i Chorób, ul. Przybyszewskiego SKN Hematologii i Chorób Rozrostowych Opiekun koła: prof. dr hab. med. K. Lewandowski Tematyka spotkań: choroby hematologiczne, głównie onkohematologia Miejsce spotkań: Katedra i Klinika Hematologii i Chorób Rozrostowych, Gabinet Z-cy Ordynatora, ul. Szamarzewskiego SKN Pulmonologii, Alergologii i Onkologii Pulmonologicznej Opiekun koła: dr med. Joanna Goździk-Spychalska Tematyka : zagadnienia pulmonologiczne i alergologiczne. Miejsce spotkań: Klinika Pneumonologii, Alergologii i Onkologii Pulmonologicznej, ul. Szamarzewskiego SKN Diabetologiczne Opiekun koła: dr med. Aleksandra Araszkiewicz Tematyka: Metodologia badań naukowych; Etiopatogeneza przewlekłych powikłań cukrzycy ze szczególnym uwzględnieniem zapalenia; Czynniki wpływające na przebieg cukrzycy typu 1 leczonej metodą intensywnej czynnościowej insulinoterapii. Miejsce spotkań: Katedra i Klinika Chorób i Diabetologii, Szpital im. Fr. Raszei w Poznaniu, ul. Mickiewicza w terminach ustalanych wraz z członkami SKN. 9. SKN Kardiologiczne I Opiekun koła: dr med. Aleksander Araszkiewicz Tematyka: kardiologia Miejsce spotkań I Klinika Kardiologii, ul. Długa. 10. SKN Kardiologiczne II Opiekun koła: dr med. Rafał Dankowski Tematyka: kardiologia Miejsce spotkań II Klinika Kardiologii, ul. 28 czerwca 1956 r. 11. SKN Dietetyki Klinicznej Opiekun koła: dr hab. med. Paweł Bogdański Tematyka: dietetyka kliniczna Miejsce spotkań: Katedra Chorób, Zaburzeń Metabolicznych i Nadciśnienia Tętniczego, ul. Szamarzewskiego SKN Dietetyki Opiekun koła: mgr Małgorzata Moszak Tematyka: rozwój wiedzy w zakresie żywienia człowieka

13 Miejsce spotkań: Katedra i Klinika Gastroenterologii, Żywienia Człowieka i Chorób, ul. Przybyszewskiego SKN Nefrologii przy Katedrze i Klinice Nefrologii, Transplantologii i Chorób Opiekun koła: prof. dr hab. med. Alicja Grzegorzewska Tematyka: nefrologia Miejsce spotkań: Katedra i Klinika Nefrologii, Transplantologii i Chorób, ul. Przybyszewskiego SKN Nefrologii Opiekun koła: prof. dr hab. med. Zofia Niemir Tematyka: nefrologia Miejsce spotkań: Katedra i Klinika Nefrologii, Transplantologii i Chorób, ul. Przybyszewskiego 49. SKN Nefrodiabetologiczne Opiekun koła: prof. dr hab. med. Krzysztof Pawlaczyk Tematyka: nefrodiabetologia Miejsce spotkań: Katedra i Klinika Nefrologii, Transplantologii i Chorób, ul. Przybyszewskiego SKN Reumatologii Opiekun koła: dr med. Bogna Grygiel-Górniak Tematyka: reumatologia Miejsce spotkań: Katedra i Klinika Reumatologii i Chorób, ul. 28 czerwca 1956 roku 135/ SKN Reumatologii, Chorób Metabolicznych Kości i Tkanki Łącznej Opiekun koła: dr med. Katarzyna Pawlak-Buś Tematyka: reumatologia, osteoporoza Miejsce spotkań: Katedra Reumatologii i Rehabilitacji, ul. 28 czerwca 1956 roku 135/ SYLABUS ( proszę wypełnić wszystkie pola w tabeli) WYDZIAŁ LEKARSKI I Nazwa kierunku Nazwa przedmiotu Jednostka realizująca, wydział Lekarski Poziom i tryb studiów Choroby wewnętrzne Punkty ECTS 3 jednolite studia magisterskie stacjonarne 1. Katedra i Klinika Intensywnej Terapii Kardiologicznej i Chorób 2. Katedra Chorób, Zaburzeń Metabolicznych i Nadciśnienia Tętniczego 3. Katedra i Klinika Chorób Endokrynologii, Przemiany Materii i Chorób 4. Katedra i Klinika Hematologii i Transplantacji Szpiku 5. Katedra i Klinika Nefrologii, Transplantologii i Chorób

14 Koordynator przedmiotu Rodzaj przedmiotu Obszar nauczania Cel kształcenia Treści programowe 6. Katedra i Klinika Gastroenterologii, Żywienia Człowieka i Chorób 7. I Klinika Kardiologii 8. II Klinika Kardiologii 9. Katedra i Klinika Chorób i Diabetologii dr hab. n. med. Andrzej Minczykowski Osoba zaliczająca semestr Rodzaj zajęć obowiązkowy 5 i liczba godzin Podstawy badania podmiotowego i przedmiotowego dr hab. n. med. Andrzej Minczykowski wykłady 12 seminaria 12 ćwiczenia 48 Celem zajęć jest nauczenie techniki zbieranie wywiadu i przeprowadzania badania przedmiotowego u pacjentów. Ponadto omówienie najczęstszych schorzeń internistycznych z uwzględnieniem etiologii, epidemiologii, symptomatologii oraz podstawowych zasad rozpoznawania poszczególnych chorobowych. Omawiane są także zasady diagnostyki różnicowej wybranych objawów. Wykłady Omówienie najczęstszych objawów klinicznych: duszność, kaszel, ból w klatce piersiowej, zaburzenia rytmu serca, ból w jamie brzusznej, żółtaczka, obrzęki, krwiomocz, białkomocz, gorączka, limfadenopatie, zaburzenia odżywiania Seminaria Schemat historii choroby. Badanie podmiotowe: skargi główne, cel przybycia, początek i przebieg choroby, wykonane dotychczas badania, co rozpoznano, jak leczono. Wywiad dotyczący układów: oddechowego i krążenia, pokarmowego, moczowego, płciowego, ruchu, nerwowego oraz skóry. Przebyte choroby, wywiad rodzinny, warunki pracy, tryb życia, nałogi. Badanie przedmiotowe: stan ogólny, budowa ciała, odżywienie, wzrost, skóra, węzły chłonne, temperatura. Badanie szczegółowe głowy i szyi. Klatka piersiowa: okolice topograficzne, linie orientacyjne. Oglądanie: budowa klatki piersiowej, typy oddychania, oddychanie patologiczne. Badanie drżenia piersiowego. Opukiwanie pośrednie. Rodzaje odgłosu opukowego. Opukiwanie porównawcze. Opukiwanie szczegółowe. Dolne granice płuc i ich ruchomość. Osłuchiwanie płuc. Szmery oddechowe dodatkowe. Serce: oglądanie i badanie dotykiem okolicy serca. Opukiwanie granic stłumienia bezwzględnego. Prawidłowa i patologiczna granica stłumienia bezwzględnego serca. Osłuchiwanie serca: czynność, zaburzenia rytmu, tony serca, szmery wewnątrz- i zewnątrzsercowe. Ciśnienie tętnicze krwi, badanie tętna, rodzaje tętna. Badanie układu żylnego. Jama brzuszna: okolice topograficzne, linie orientacyjne. Oglądanie. Badanie przy podejrzeniu płynu w jamie otrzewnej. Badanie dotykiem powierzchowne i głębokie jamy brzusznej. Objawy otrzewnowe. Osłuchiwanie: perystaltyka jelit. Układ ruchu: mięśnie, stawy, kręgosłup. Zmiany w układzie ruchu ( np. w gpp, w chorobie zwyrodnieniowej, w zapaleniu stawów kręgosłupa). Badanie układu nerwowego: czucie powierzchowne i głębokie, odruchy powierzchowne i głębokie, odruchy fizjologiczne i patologiczne, chód. Wykorzystanie badania podmiotowego i przedmiotowego w kontekście chorób układu oddechowego, nabytych wad serca, choroby niedokrwiennej serca, niewydolności serca i nadciśnienia tętniczego, chorób układu pokarmowego i chorób nerek, żółtaczek, marskości wątroby i cukrzycy, opracowanie historii choroby. Ćwiczenia Schemat historii choroby. Badanie podmiotowe: skargi główne, cel przybycia, początek i przebieg choroby, wykonane dotychczas badania, co rozpoznano, jak leczono. Wywiad dotyczący układów: oddechowego i krążenia, pokarmowego, moczowego, płciowego,

15 ruchu, nerwowego oraz skóry. Przebyte choroby, wywiad rodzinny, warunki pracy, tryb życia, nałogi. Badanie przedmiotowe: stan ogólny, budowa ciała, odżywienie, wzrost, skóra, węzły chłonne, temperatura. Badanie szczegółowe głowy i szyi. Klatka piersiowa: okolice topograficzne, linie orientacyjne. Oglądanie: budowa klatki piersiowej, typy oddychania, oddychanie patologiczne. Badanie drżenia piersiowego. Opukiwanie pośrednie. Rodzaje odgłosu opukowego. Opukiwanie porównawcze. Opukiwanie szczegółowe. Dolne granice płuc i ich ruchomość. Osłuchiwanie płuc. Szmery oddechowe dodatkowe. Serce: oglądanie i badanie dotykiem okolicy serca. Opukiwanie granic stłumienia bezwzględnego. Prawidłowa i patologiczna granica stłumienia bezwzględnego serca. Osłuchiwanie serca: czynność, zaburzenia rytmu, tony serca, szmery wewnątrz- i zewnątrzsercowe. Ciśnienie tętnicze krwi, badanie tętna, rodzaje tętna. Badanie układu żylnego. Jama brzuszna: okolice topograficzne, linie orientacyjne. Oglądanie. Badanie przy podejrzeniu płynu w jamie otrzewnej. Badanie dotykiem powierzchowne i głębokie jamy brzusznej. Objawy otrzewnowe. Osłuchiwanie: perystaltyka jelit. Układ ruchu: mięśnie, stawy, kręgosłup. Zmiany w układzie ruchu ( np. w gpp, w chorobie zwyrodnieniowej, w zapaleniu stawów kręgosłupa). Badanie układu nerwowego: czucie powierzchowne i głębokie, odruchy powierzchowne i głębokie, odruchy fizjologiczne i patologiczne, chód. Wykorzystanie badania podmiotowego i przedmiotowego w kontekście chorób układu oddechowego, nabytych wad serca, choroby niedokrwiennej serca, niewydolności serca i nadciśnienia tętniczego, chorób układu pokarmowego i chorób nerek, żółtaczek, marskości wątroby i cukrzycy, opracowanie historii choroby. Inne Formy i metody dydaktyczne Forma i warunki zaliczenia Literatura podstawowa Literatura uzupełniająca Wykłady, seminaria, prezentacja filmów video, ćwiczenia przy łóżku chorego. Warunkiem zaliczania ćwiczeń jest obecność na wszystkich seminariach i zajęciach praktycznych, zaliczenie sprawdzianu końcowego oraz samodzielne przygotowanie jednej historii choroby. Sprawdzian końcowy odbywa się w ostatnim dniu ćwiczeń i obejmuje sprawdzenie umiejętności z badania podmiotowego i przedmiotowego oraz wiadomości teoretycznych. W przypadku otrzymania oceny niedostatecznej należy przystąpić do zaliczenia w terminie uzgodnionym z odpowiedzialnym za zajęcia do końca roku akademickiego. 1. Szczeklik (red.): Interna Szczeklika - Podręcznik Chorób Medycyna Praktyczna, Kraków Szczeklik (red.): Interna Szczeklika - Mały Podręcznik 2016/2017. Medycyna Praktyczna, Kraków L.S. Bickley: Kieszonkowy przewodnik po badaniu podmiotowym i przedmiotowym. Termedia, Poznań L.S. Bickley: Przewodnik Batesa po badaniu podmiotowym i przedmiotowym. Termedia, Poznań F. Kokot (red.): Choroby wewnętrzne podręcznik akademicki, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa G. Herold (red.): Medycyna wewnętrzna repetytorium dla studentów medycyny i lekarzy, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa J. Dacre, P. Kopelman: Badanie, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa

16 M.A. Allan, J. Marsch J.: Wywiad i badanie przedmiotowe. Seria Crash Course, Urban&Partner, G. Douglas, F. Nicol, C. Robertson: Badanie Macleod. Elsevier Urban&Partner, W01 W02 Numer efektu kształcenia Efekty kształcenia WIEDZA (ZGODNIE ZE SZCZEGÓŁOWYMI EFEKTAMI KSZTAŁCENIA) zna uwarunkowania środowiskowe i epidemiologiczne najczęstszych chorób; zna i rozumie przyczyny, objawy, zasady diagnozowania i postępowania terapeutycznego w odniesieniu do najczęstszych chorób wewnętrznych występujących u osób dorosłych: a) choroby układu krążenia w tym: choroba niedokrwienna serca, wady serca, choroby wsierdzia, mięśnia serca, osierdzia, niewydolność serca (ostra i przewlekła), choroby naczyń tętniczych i żylnych, nadciśnienie tętnicze: pierwotne i wtórne, b) choroby układu oddechowego w tym: choroby dróg oddechowych: przewlekła obturacyjna choroba płuc, astma oskrzelowa, rozstrzenie oskrzeli, mukowiscydoza, zakażenia układu oddechowego, choroby śródmiąższowe płuc, opłucnej, śródpiersia, obturacyjny i centralny bezdech senny, niewydolność oddechowa: ostra i przewlekła, nowotwory układu oddechowego; c) choroby układu pokarmowego w tym: jamy ustnej, choroby przełyku, żołądka i dwunastnicy, jelit, trzustki, wątroby, dróg żółciowych i pęcherzyka żółciowego; d) choroby układu wydzielania wewnętrznego w tym: choroby podwzgórza i przysadki, tarczycy, przytarczyc, kory i rdzenia nadnerczy, choroby jajników i jąder, guzy neuroendokrynne, zespoły wielogruczołowe, cukrzyca i zespół metaboliczny: cukrzyca typu 1, cukrzyca typu 2, ostre i przewlekłe powikłania cukrzycy, hipoglikemia, otyłość, dyslipidemie; e) choroby nerek i dróg moczowych w tym: ostra i przewlekła niewydolność nerek, choroby kłębuszków nerkowych i śródmiąższowe nerek, torbiele nerek, kamica nerkowa, zakażenia układu moczowego, nowotwory układu moczowego, w szczególności rak pęcherza moczowego, i rak nerki; i) zaburzenia wodno-elektrolitowe i kwasowo-zasadowe: stany odwodnienia, stany przewodnienia, zaburzenia gospodarki elektrolitowej, kwasica i zasadowica; Odniesienie do kierunkowych efektów kształcenia E.W1. E.W7.

17 W03 zna i rozumie pojęcie kalectwa, inwalidztwa i niepełnosprawności; E.W30. W04 zna podstawowe cechy, uwarunkowania środowiskowe i epidemiologiczne najczęstszych chorób skóry człowieka; W.W33. UMIEJĘTNOŚCI (ZGODNIE ZE SZCZEGÓŁOWYMI EFEKTAMI KSZTAŁCENIA) U01 przeprowadza wywiad lekarski z pacjentem dorosłym; E.U01. U02 przeprowadza pełne i ukierunkowane badanie fizykalne; E.U03. U03 przeprowadza orientacyjne badanie słuchu i pola widzenia E.U06. U04 ocenia stan ogólny, stan przytomności i świadomości pacjenta; E.U07. U05 przeprowadza diagnostykę różnicową najczęstszych chorób osób dorosłych E.U12. U06 ocenia i opisuje stan somatyczny i psychiczny pacjenta; E.U13. U07 rozpoznaje stany bezpośredniego zagrożenia życia; E.U14. U08 rozpoznaje stan po spożyciu alkoholu, narkotyków i innych używek; E.U U09 planuje postępowanie diagnostyczne, terapeutyczne i profilaktycznych E.U16. U10 potrafi wykonać podstawowe procedury i zabiegi lekarskie, w tym: - pomiar temperatury ciała, pomiar tętna, nieinwazyjny pomiar ciśnienia tętniczego, E.U29. - wykonanie prostych testów paskowych, pomiar stężenia glukozy we krwi; U11 potrafi planować konsultacje specjalistyczne; E.U32. U12 potrafi prowadzić dokumentację medyczną pacjenta. (w zakresie historii choroby) E.U38. KOMPETENCJE SPOŁECZNE (ZGODNIE Z OGÓLNYMI EFEKTAMI KSZTAŁCENIA) K01 Potrafi nawiązać właściwą i efektywną relację pacjent-lekarz KS01. K02 Zna i respektuje zasady zachowania tajemnicy lekarskiej KS02. K03 Przyswaja sobie i respektuje zasady zawarte w Kodeksie Etyki Lekarskiej KS03. K04 Potrafi właściwie funkcjonować w zespole diagnostycznoterapeutycznym KS04. Nakład pracy studenta Liczba godzin 75, w tym zajęcia 60, praca własna 15 Data opracowania sylabusa: Osoba przygotowująca sylabus: dr hab. med. Andrzej Minczykowski 17. Szczegółowa organizacja zajęć: WYKŁADY Dzień tygodnia Daty w których odbywają się wykłady Godzina poniedziałek Sala im. Zeylanda poniedziałek Sala im. Zeylanda poniedziałek Sala im. Zeylanda Sala

18 poniedziałek Sala im. Zeylanda poniedziałek Sala im. Zeylanda poniedziałek Sala im. Zeylanda SEMINARIA Grupa Dni tygodnia Daty Godziny w których odbywają się Nazwa, nr sali Jednostka przeprowadzająca zajęcia zajęcia seminaryjne GRUPA 1 GRUPA 2 GRUPA 3 GRUPA 4 GRUPA 5 GRUPA 6 Poniedziałek Wtorek Środa Czwartek Piątek Sala seminaryjna Katedry Chorób, Zaburzeń Metabolicznych i Poniedziałek Nadciśnienia Wtorek Tętniczego Środa Czwartek Piątek Poniedziałek Sala seminaryjna Wtorek Środa Czwartek Piątek Poniedziałek Wtorek Środa Czwartek Piątek Katedry i Kliniki Intensywnej Terapii Kardiologicznej i Chorób Poniedziałek Wtorek Środa Czwartek Piątek Sala seminaryjna Katedry i Kliniki Intensywnej Terapii Kardiologicznej i Poniedziałek Chorób Wtorek Środa Czwartek Piątek Poniedziałek Sala seminaryjna Wtorek I Kliniki Kardiologii Środa Czwartek Piątek Poniedziałek Wtorek Środa Czwartek Piątek Poniedziałek Sala seminaryjna Wtorek Katedry i Kliniki Środa Gastroenterologii, Czwartek Żywienia Piątek Człowieka i Poniedziałek Chorób Wtorek Środa Czwartek Piątek Poniedziałek Sala seminaryjna Wtorek Środa Czwartek Piątek Katedry i Kliniki Gastroenterologii, Żywienia Człowieka i Katedra Chorób, Zaburzeń Metabolicznych i Nadciśnienia Tętniczego Katedra i Klinika Intensywnej Terapii Kardiologicznej i Chorób Katedra i Klinika Intensywnej Terapii Kardiologicznej i Chorób I Klinika Kardiologii II Klinika Kardiologii Katedra i Klinika Nefrologii, Transplantologii i Chorób Katedra i Klinika Gastroenterologii, Żywienia Człowieka i Chorób Katedra i Klinika Chorób Endokrynologii, Przemiany Materii i Chorób Katedra i Klinika Nefrologii, Transplantologii i Chorób Katedra i Klinika Gastroenterologii, Żywienia Człowieka i Chorób Katedra i Klinika Chorób Endokrynologii, Przemiany

19 GRUPA 7 GRUPA 8 GRUPA 9 GRUPA 10 Poniedziałek Wtorek Chorób Środa Czwartek Piątek Poniedziałek Sala seminaryjna Wtorek Katedry i Kliniki Środa Chorób Czwartek i Piątek Diabetologii Poniedziałek Wtorek Środa Czwartek Piątek Poniedziałek Sala seminaryjna Wtorek Katedry i Kliniki Środa Hematologii i Czwartek Transplantacji Piątek Szpiku Poniedziałek Wtorek Środa Czwartek Piątek Poniedziałek Sala seminaryjna Wtorek Środa Czwartek Piątek Poniedziałek Wtorek Środa Czwartek Piątek Katedry Chorób, Zaburzeń Metabolicznych i Nadciśnienia Tętniczego Poniedziałek Wtorek Środa Czwartek Piątek Sala seminaryjna Katedry i Kliniki Intensywnej Terapii Kardiologicznej i Poniedziałek Chorób Wtorek Środa Czwartek Piątek Materii i Chorób Katedra i Klinika Chorób i Diabetologii Katedra i Klinika Hematologii i Transplantacji Szpiku Katedra Chorób, Zaburzeń Metabolicznych i Nadciśnienia Tętniczego Katedra i Klinika Intensywnej Terapii Kardiologicznej i Chorób ĆWICZENIA Grupa Podgrupy Dni tygodnia Daty Godziny w których Nazwa, nr sali Jednostka przeprowadzająca zajęcia odbywają się ćwiczenia GRUPA 1 GRUPA 2 wszystkie wszystkie wszystkie wszystkie wszystkie Poniedziałek Wtorek Środa Czwartek Piątek Oddział kliniczny Katedry Chorób, Zaburzeń wszystkie Poniedziałek Metabolicznych wszystkie Wtorek i Nadciśnienia wszystkie Środa Tętniczego wszystkie Czwartek wszystkie Piątek wszystkie Poniedziałek Oddział wszystkie Wtorek wszystkie Środa kliniczny Katedry i Kliniki Katedra Chorób, Zaburzeń Metabolicznych i Nadciśnienia Tętniczego Katedra i Klinika Intensywnej Terapii Kardiologicznej i Chorób

20 GRUPA 3 GRUPA 4 GRUPA 4 GRUPA 5 GRUPA 5 wszystkie Czwartek Intensywnej wszystkie Piątek Terapii wszystkie Poniedziałek Kardiologicznej i wszystkie Wtorek Chorób wszystkie Środa wszystkie Czwartek wszystkie Piątek wszystkie Poniedziałek Oddział wszystkie Wtorek wszystkie Środa wszystkie Czwartek wszystkie Piątek wszystkie Poniedziałek wszystkie Wtorek wszystkie Środa wszystkie Czwartek wszystkie Piątek kliniczny Katedry i Kliniki Intensywnej Terapii Kardiologicznej i Chorób 1,2,3 1,2,3 1,2,3 1,2,3 Poniedziałek Wtorek Środa Czwartek I Kliniki Kardiologii 1,2,3 Piątek ,2,3 Poniedziałek ,2,3 Wtorek ,2,3 Środa ,2,3 Czwartek ,2,3 Piątek Poniedziałek Oddział 4 Wtorek Środa Czwartek Piątek Poniedziałek Wtorek Środa Czwartek Piątek kliniczny II Kliniki Kardiologii 1,2,3 1,2,3 1,2,3 1,2,3 1,2,3 Poniedziałek Wtorek Środa Czwartek Piątek Katedry i Kliniki Endokrynologii, Przemiany 1,2,3 Poniedziałek Materii i Chorób 1,2,3 Wtorek ,2,3 Środa ,2,3 Czwartek ,2,3 Piątek Poniedziałek Wtorek Środa Czwartek Piątek Poniedziałek Wtorek Środa Czwartek Piątek kiliniczne Katedry i Kliniki Gastroenterolo gii, Żywienia Człowieka i Chorób Katedra i Klinika Intensywnej Terapii Kardiologicznej i Chorób I Klinika Kardiologii II Klinika Kardiologii Katedra i Klinika Endokrynologii, Przemiany Materii i Chorób Katedra i Klinika Gastroenterologii, Żywienia Człowieka i Chorób 1,2 Poniedziałek Katedra i Klinika Gastroenterologii, 1,2 Wtorek Żywienia Człowieka i Chorób 1,2 Środa Katedry i Kliniki 1,2 Czwartek Gastroenterolo 1,2 Piątek gii, Żywienia GRUPA 6 1,2 Poniedziałek Człowieka i 1,2 Wtorek Chorób 1,2 Środa , 1,2 Czwartek ,2 Piątek GRUPA 6 3,4 Poniedziałek Katedra i Klinika Nefrologii,

21 GRUPA 7 GRUPA 8 GRUPA 9 GRUPA 10 3,4 3,4 3,4 3,4 3,4 3,4 Wtorek Środa Czwartek Piątek Poniedziałek Wtorek Katedry i Kliniki Nefrologii, Transplantologii i Chorób 3,4 Środa ,4 Czwartek ,4 Piątek wszystkie Poniedziałek Oddział wszystkie Wtorek kliniczny wszystkie Środa Katedry i Kliniki wszystkie Czwartek Chorób wszystkie Piątek i wszystkie Poniedziałek Diabetologii wszystkie Wtorek wszystkie Środa wszystkie Czwartek wszystkie Piątek wszystkie Poniedziałek Oddział wszystkie Wtorek kliniczny wszystkie Środa Katedry i Kliniki wszystkie Czwartek Hematologii i wszystkie Piątek Transplantacji wszystkie Poniedziałek Szpiku wszystkie Wtorek wszystkie Środa wszystkie Czwartek wszystkie Piątek wszystkie Poniedziałek Oddział wszystkie Wtorek wszystkie Środa wszystkie Czwartek wszystkie Piątek wszystkie Poniedziałek wszystkie Wtorek wszystkie Środa wszystkie Czwartek wszystkie Piątek kliniczny Katedry Chorób, Zaburzeń Metabolicznych i Nadciśnienia Tętniczego wszystkie wszystkie wszystkie wszystkie wszystkie Poniedziałek Wtorek Środa Czwartek Piątek Oddział kliniczny Katedry i Kliniki Intensywnej Terapii wszystkie Poniedziałek Kardiologicznej i wszystkie Wtorek Chorób wszystkie Środa wszystkie Czwartek wszystkie Piątek Transplantologii i Chorób Katedra i Klinika Chorób i Diabetologii Katedra i Klinika Hematologii i Transplantacji Szpiku Katedra Chorób, Zaburzeń Metabolicznych i Nadciśnienia Tętniczego Katedra i Klinika Intensywnej Terapii Kardiologicznej i Chorób 18. Podpis osoby odpowiedzialnej za nauczanie przedmiotu lub koordynatora Prof. dr hab. med. Danuta Pupek-Musialik Dr hab. med. Andrzej Minczykowski

22 19. Podpisy osób współodpowiedzialnych za nauczanie przedmiotu ( w przypadku przedmiotów koordynowanych) Prof. dr hab. med. Stefan Grajek Prof. dr hab. med. Marian Grzymisławski Prof. dr hab. med. Mieczysław Komarnicki Prof. dr hab. med. Andrzej Oko Prof. dr hab. med. Danuta Pupek-Musialik Prof. dr hab. med. Marek Ruchała Prof. dr hab. med. Andrzej Szyszka Prof. dr hab. med. Andrzej Wykrętowicz Prof. dr hab. med. Dorota Zozulińska-Ziółkiewicz