KONSPEKT ZAJĘĆ PRZEPROWADZONYCH W KLASIE, LEŚNICZÓWCE GŁĘBOCZEK, LESIE. dla klasy III - edukacja wczesnoszkolna Blok 4. Jesień w lesie. Temat 16. Lasy liściaste, iglaste i mieszane. Cele ogólne Kształtowanie wrażliwości na otaczająca przyrodę oraz przekonania o potrzebnie jej ochrony. Wyrabianie przekonania o ważnej roli lasu dla człowieka, roślin, zwierząt. Opanowanie znajomości nazw występujących w lesie. Opanowanie umiejętności nazywania drzew iglastych i liściastych. Rozpoznawanie drzew po owocach, liściach i korze. Wyrabianie umiejętności obserwacji życia w lesie, przeprowadzenia rozmowy z leśniczym i poczucia szacunku dla zawodu leśnika Cele szczegółowe: dostrzega piękno w kontaktach z przyrodą, barwy lasu jesienią, dokonuje samodzielnych obserwacji, zna warstwową budowę lasu, zna i rozróżnia typy lasów rozpoznaje poznane gatunki drzew oraz nazywa ich poszczególne części, rozpoznaje i nazywa poznane krzewy leśne jałowiec, leszczyna, czeremcha, jeżyna, rozpoznaje i nazywa rośliny runa mech, paproć, poziomka, borówka, wrzos, rozpoznaje i nazywa poznane zwierzęta żyjące w lasach, potrafi poruszać się w terenie, potrafi posługiwać się kompasem, lupą lornetką, aparatem fotograficznym, właściwie zachowuje się w lesie, rozumie konieczność ochrony lasów, dba o czystość środowiska przyrodniczego. Formy pracy: praca indywidualna praca w grupach Metody: rozmowa, pogadanka praktyczne działanie: obserwacja, pomiar i obliczenia ćwiczenia Środki dydaktyczne: lupy, lornetki, kompas, taśma miernicza komputer,
tablica interaktywna prezentacja multimedialna notesy, przybory do pisania, atlas grzybów, atlas zwierząt i roślin, pudełka dla grup na dary przyrody, karty pracy (w załączeniu). Metody nauczania: słowna; rozmowa, pogadanka - krótkie wprowadzenie i wyjaśnienie na jakiej zasadzie uczniowie będą pracować przez całe zajęcia, praktyczna- wykonywanie zadań umieszczonych w karcie pracy, obserwacja bezpośrednia, ćwiczenia, badawcza. Przebieg zajęć. 1. Rozmowa na temat obecnej pory roku jako nawiązanie do tematu zajęć. 2. Moduł 1. Dowiedz się w czyjej obronie stajemy do walki z Profesorem (wykonanie zadań na tablicy interaktywnej i przy komputerze).
3. Moduł 2. Wysłuchanie tekstu Małgorzaty Strękowskiej Zaręby pt. Opis jesiennego lasu ukierunkowana pytaniami:
- Po czym poznasz, że w tekście jest mowa o jesieni? - Wymień kolory, które dominują w jesiennym lesie. - Przeczytaj samodzielnie tekst. Odszukaj fragment opisujący zachowanie wiatru. - Napisz w zeszycie nazwy drzew liściastych i iglastych, o których była mowa w opowiadaniu. 4. Moduł 3. Obejrzyj zdjęcia. Przeczytaj informacje. Im lepiej lasy poznamy, tym szybciej Profesora pokonamy.
5. Rozmowa z uczniami i próba odpowiedzi na pytanie: Do czego zachęcają nas bohaterowie e. podręcznika? Przykładowe odpowiedzi uczniów: U. Nie możemy zaśmiecać lasu. Musimy zwracać uwagę na piękno przyrody. Musimy lepiej poznać las. Las to płuca ludzi. Z lasu czerpiemy korzyści: grzyby, owoce, drewno. W lesie żyje dużo gatunków zwierząt. N. Co można zrobić, żeby lepiej poznać las? U. Musimy jechać do lasu. N. No to jedziemy do leśniczówki. U. Hura! ( Radość była wielka). N. Zaraz, zaraz. Najpierw musimy się do tego wyjazdu przygotować. 6. Czynności organizacyjno porządkowe. Przygotowanie się do wycieczki. - przygotowanie apteczki, - przygotowanie materiałów i przyborów (teczki, kartki, taśmy klejące, notatniki, przybory do pisania, pudełka, szkła powiększające, lupy, lornetki, taśmy miernicze, aparaty fotograficzne). 7. Przypomnienie ustalonych wcześniej zasad zachowania się na wycieczce, w lesie: Regulamin wycieczki: Jesteśmy pogodni i uśmiechnięci. Słuchamy uważnie tego, co mówią opiekunowie, kierowca, przewodnik, prowadzący zajęcia. Słuchamy siebie nawzajem. Wykonujemy polecenia opiekunów i prowadzących zajęcia.
Dbamy o bezpieczeństwo własne i innych. Nie oddalamy się od grupy bez wiedzy opiekuna. Zgłaszamy wszystkie problemy ( zdrowotne i inne) do opiekunów. Obserwujemy z uwagą otaczającą przyrodę. Pamiętamy, że las ma swoje prawa: nie zakłócamy ciszy leśnej hałasem, mówimy półgłosem, nie biegamy po lesie, nie niszczymy mrowisk, grzybów, roślin, nie zrywamy roślin i nie łamiemy gałęzi, nie płoszymy, nie depczemy i nie chwytamy małych zwierząt, nie zaśmiecamy lasu, pilnujemy się wyznaczonego szlaku. Szanujemy przyrodę i pracę człowieka. 8. Wyjazd na wycieczkę szkolnym autokarem. 9. Przyjazd do Leśniczówki Głęboczek i spotkanie z leśnikami. Pogadanka na temat znaczenia przyrodniczego i gospodarczego lasu. Poznanie pracy leśnika: gospodarka leśna, łowiectwo, pielęgnacja i ochrona. Współzależność roślin i zwierząt zamieszkujących las. Symbolika i znaczenie znaków spotykanych w lesie. 10. Podział na grupy. Określenie zadań. Pierwsza grupa idzie na ścieżkę dydaktyczną. Rozmowa połączona z pokazem na temat ścieżki dydaktycznej w lesie. Czytanie regulaminu i treści na tablicy informacyjnej. Spacer ścieżką przyrodniczą. Trasa o długości 4,2 km biegnie wśród wzgórz sosnowych malowniczo położonych nad Jeziorem Skępskim Wielkim. Na trasie znajduje się 16 przystanków, tablic
edukacyjnych. Poruszają one przede wszystkim tematykę przyrodniczą wyjaśniając podstawowe pojęcia dotyczące ekosystemu leśnego oraz zasad jego funkcjonowania. Tablice dotyczące gospodarki leśnej i działalności leśników skupiają się na zagadnieniach ochrony lasu, zarówno przed czynnikami przyrodniczymi jak i zagrożeniami ze strony człowieka - - - - - Obserwacja kolorystyki lasu w jesiennej szacie. Swobodne wypowiedzi uczniów na temat barw jesiennego lasu. Obserwacja drzew, ustalenie w jakim typie lasu obecnie się znajdujemy. Typy lasów. Obserwacja krzewów występujących w lesie, warstwy roślinności w lesie - rozpoznawanie drzew, krzewów, roślin zielonych i zwierząt żyjących w lesie ( karta pracy nr 1, 2,3, plansza ) Podpatrywanie życia mieszkańców lasu praktyczne posługiwanie się lupą, lornetką, aparatem fotograficznym, tabletami (wymiana przyrządów między sobą wybór miejsca obserwacji). Prowadzenie badań i pomiarów: Moje drzewo"- grupa wybiera drzewo, które uważa za wyjątkowe, wspaniałe, magiczne (karta pracy nr 5) przytulanie się do drzewa, czerpanie z niego siły i energii. Zabawa : Co mówi mi moje drzewo?" słuchanie szeptu" drzewa, prowadzenie rozmowy z drzewem. Ochrona mojego drzewa - uczniowie wykonują odcisk kory. Utrwalenie przymiotnika: Jaka jest kora? ( gruba, cienka, spękana, gładka, szara, biała itp.) Uczniowie prowadzą obserwacje. Korzystają z kompasu, określają kierunki świata za pomocą przyrządu i obserwując pień drzewa pokryty mchem ( wyznaczenie kierunku północnego). Z pomocą leśnika i nauczyciela dokonanie pomiaru obwodu pnia i obliczanie wieku drzewa według podanego w karcie pracy nr 6 sposobu. Zapoznanie z innym sposobem szacowania wieku drzewa np. licząc słoje przyrostu rocznego ściętego drzewa a u drzew iglastych licząc ich okółki. Badanie pod lupą ściółki leśnej karta pracy nr 4. Uczniowie dowiadują się, że ściółka to nie tylko igły, liście, przegniłe gałęzie, obumarłe zwierzęta ale i myszy, nornice, dżdżownice i żyjące w ściółce bakterie. Zbieranie skarbów lasu ( liście, porosty, huba, igliwie, mech, grzyby i inne). Pakowanie okazów do pudełek i przygotowanie materiału przyrodniczego do wykorzystania na zajęciach. 11. Druga grupa uczniów idzie do Sali edukacyjnej. Tam dzieci pracują przy tablicach multimedialnych z odgłosami ptaków i innych zwierząt rozpoznawanie głosów. Oglądają trofea myśliwskie, dermoplasty, sprzęty używane dawniej przez leśników; maszyny do pisania, kalkulatory oraz dawne narzędzia pracy w lesie, przekroje pni drzew ukazujących słoje, zbiór żywicy, barcie, pułapki zastawiane przez kłusowników. 12. Ognisko przygotowane przez leśników. Opowieści przy ognisku, pieczenie kiełbasek, gry i zabawy ze śpiewem.
13. Podsumowanie zajęć. Pożegnanie z prowadzącymi zajęcia. Wpisanie się do księgi pamiątkowej. 14. Powrót do Ligowa. Uczniowie jadą do domu. Karty pracy i materiały zebrane na wycieczce przynoszą na zajęcia w następnym dniu. DZIEŃ 2 cd. Zajęć do tematu: Lasy liściaste, iglaste i mieszane. 1. Wrażenia dzieci po wczorajszej wycieczce. Swobodne wypowiedzi. Omówienie kart pracy. Ocena pracy zespołów i zaangażowania dzieci w obserwacjach, pomiarach, badaniach. 2. Prezentacja multimedialna Co robiliśmy na wycieczce? przygotowanie do wprowadzenia pojęcia czasownika. 3. Moduł 5. Wprowadzenie pojęcia czasownika, liczby pojedynczej i mnogiej czasownika oraz czasów czasownika. Utrwalenie pisowni wyrazów z rz.
Wykorzystanie e-podręcznika na tablicy interaktywnej, uczniowie indywidualnie pracują przy komputerach. 4. Rozmowa z dziećmi na temat kolorów jesiennego lasu. Próba odpowiedzi na pytanie: Jak by wyglądał las gdyby ktoś zabrał mu kolory? Przykładowe odpowiedzi dzieci: Byłby brzydki. Ptaki przestałyby śpiewać. Zwierzęta by uciekły. 5. Moduł 4. Aby ukryć przed nami swój wynalazek, Profesor postanowił odebrać lasom ich kolory. Nie pozwól mu na to!
6. Podsumowanie pracy z e-podręcznikiem Moduł 6.
7. Żywy obraz lasu. Z wykorzystaniem rekwizytów dzieci tworzą żywy obraz lasu.
9. Wykonanie ilustracji do opowiadania Małgorzaty Strękowskiej-Zaremby pt. Opis jesiennego lasu na kartkach z bloku rysunkowego z wykorzystaniem materiałów przyrodniczych zebranych na wycieczce. Załączniki: 1.Karta pracy nr 1. Rozpoznajemy drzewa
2. Plansza Drzewa 3. Karta pracy nr 2. Rozpoznajemy drzewa i ich charakterystyczne cechy 4. Karta pracy nr 3. Warstwowa budowa lasu 5. Karta pracy nr 4. Warstwowa budowa lasu 6. Karta pracy nr 5. Moje drzewo 7. Karta pracy nr 6. Poszukiwania badawcze Konspekt i prezentację multimedialną opracowała: Elżbieta Kowalska. W zajęciach w terenie pomagała Aneta Kamińska nauczycielki edukacji wczesnoszkolnej Szkoły Podstawowej im. Powstańców Styczniowych w Ligowie.
KARTA PRACY nr 1. TEMAT: Lasy liściaste, iglaste i mieszane. Zadanie 1. Rozpoznajemy drzewa. Rozpoznaj drzewa. W tym celu wykorzystaj dołączoną do karty pracy planszę z drzewami. Wpisz nazwy rozpoznanych drzew i posegreguj je na drzewa iglaste i drzewa liściaste. Drzewa liściaste:......... Drzewa iglaste:.........
Plansze "Drzewa". Załącznik nr 2.
KARTA PRACY nr 2. TEMAT: Lasy liściaste, iglaste i mieszane. Zadanie 2. Rozpoznajemy drzewa i ich charakterystyczne cechy. Przyjrzyj się roślinom występującym wokół siebie. Zbierz pięć różnych roślin (należy zebrać liście, owoc, i korę drzew). W poniższej tabeli opisz kształt liści, wygląd kory, nazwę owocu, rodzaj drzewa. Na postawie atlasów i kluczy oznacz zebrane rośliny, zebrane okazy. Umieść je w otrzymanym pudełku. W tabeli umieść nazwy oglądanych drzew. Klucz do wypełnienia tabeli: - rodzaj drzewa: liściaste, iglaste. - kształt liścia: owalny, podłużny, sercowaty, palczasty, postrzępiony, igły (krótkie, długie, kłujące ). - nazwa owocu: szyszki, żołędzie, orzechy, jagody, skrzydełka, kotki. - wygląd kory: gładka, chropowata, popękana, szara, siwa, biała. Rodzaj drzewa Cechy liści Nazwa owocu Wygląd kory Nazwa drzewa
KARTA PRACY nr 3. TEMAT: Lasy liściaste, iglaste i mieszane. Zadanie 3. Warstwowa budowa lasu. Na podstawie obserwacji wypisz nazwy roślin i zwierząt jakie występują w danej warstwie lasu: Warstwa drzew. Rośliny:. Zwierzęta:. Podszyt. Rośliny:. Zwierzęta: Runo. Rośliny:. Zwierzęta:..
KARTA PRACY nr 4. TEMAT: Lasy liściaste, iglaste i mieszane. Zadanie 4. Warstwowa budowa lasu. 1. Najniższa warstwa lasu to ściółka. Zaobserwuj i napisz co tworzy ściółkę:.................. 2. Zapisz nazwy grzybów jakie spotkałeś i rozpoznałeś: Na podstawie atlasu podkreśl te, które są trujące.............
KARTA PRACY nr 5. TEMAT: Lasy liściaste, iglaste i mieszane. Zadanie 5. Moje drzewo. 1. Wybierz drzewo. Stań w pewnej odległości od drzewa i narysuj jego sylwetkę. 2.Przyklej obok liść. 3. Wykonaj rysunek (odbitkę) kory i ją opisz. 4. Poszukaj i przyklej owoce ( nasiona). 5. Korzystając z obecności leśnika dowiedz się nazwę tego drzewa i zapisz. To jest...
KARTA PRACY nr 6. TEMAT: Lasy liściaste, iglaste i mieszane. Zadanie 6. Poszukiwania badawcze. Dla chętnych i ciekawskich. Przy liczeniu posłuż się kalkulatorem 1. Z pomocą nauczyciela lub leśniczego zmierz miarką centymetrową na wysokości 1m 50cm obwód drzewa, a następnie określ wiek tego drzewa. Wzór: ( obwód drzewa : 2 + obwód drzewa : 3 ) : 2 = 2. Z pomocą nauczyciela lub leśnika oblicz szacowania wieku drzewa np. licząc słoje przyrostu rocznego ściętego drzewa liściastego, a u drzew iglastych licząc ich okółki.