ZAWARTOŚĆ OPRACOWANIA:

ZAWARTOŚĆ OPRACOWANIA: I. OPIS TECHNICZNY...3 1. Cel opracowania...3 2. Podstawa opracowania...3 3. Założenia i wytyczne...3 4. Charakterystyka obiektu...3 5. Zasilanie budynku i rozdział energii...3 6. Wewnętrzna linia zasilająca...4 7. Tablica licznikowa mieszkań, usług i administracj...4 8. Obwody odbiorcze...5 9. Instalacja sygnalizacyjna dzwonkowa...5 10. Opis instalacji odbiorczych w lokalach...6 11. Ochrona przeciwprzepięciowa...6 12. Ochrona od porażeń...6 13. Instalacja telefoniczna, domofonowa i telewizyjna...7 14. Instalacja połączeń wyrównawczych...8 15. Ochrona przeciwpożarowa...8 16. Instalacja odgromowa...9 17. Uwagi końcowe...9 II. OBLICZENIA...10 III. WYKAZ RYSUNKÓW...12 Strona 2 Warszawa czerwiec 2005 r.

I. OPIS TECHNICZNY 1. CEL OPRACOWANIA Celem niniejszego opracowania jest Projekt Budowlano-Wykonawczy wymiany instalacji elektrycznej wewnętrznej w budynku mieszkalnym wielorodzinnym zlokalizowanym przy ul. Markowskiej 16 w Warszawie. - I etap część administracyjna wymiana instalacji elektrycznej i ruraż dla instalacji niskoprądowych, - II etap część mieszkalna wymiana instalacji w lokalach mieszkalnych 2. PODSTAWA OPRACOWANIA - zlecenie i wytyczne Inwestora - podkłady architektoniczne - inwentaryzacja obiektu dla celów projektowych - obowiązujące normy i przepisy elektryczne 3. ZAŁOŻENIA I WYTYCZNE Napięcie zasilania budynku - 0,4 kv, mieszkań 0,23 kv Moc przyłączeniowa lokalu mieszkalnego 5,0 kw Ochrona przed dotykiem - szybkie wyłączanie w układzie sieci TN-S z zastosowaniem wyłączników różnicowo- prądowych sukcesywnie po wymianie instalacji w mieszkaniu na trzyprzewodową. 4. CHARAKTERYSTYKA OBIEKTU Budynek jest usytuowany przy ul. Markowskiej 16 w Warszawie. Jest budynkiem dwu klatkowym. W budynku znajduje się ogółem 43 lokali mieszkalnych i dwa lokale usługowe. W piwnicy znajdują się komórki lokatorskie a na poddaszu pomieszczenia strychu. 5. ZASILANIE BUDYNKU I ROZDZIAŁ ENERGII Budynek zasilony jest kablami YAKXS 4 120 mm 2 poprzez złącze kablowe Z-21 które nie jest objęte modernizacją /własność STOEN/ ze stacji transformatorowej Nr 23529. Przewód ochronno-neutralny PEN kabla należy rozdzielić w tablicy głównej na N i PE a punkt rozdziału uziemić tj. wykonać połączenie płaskownikiem FeZn 25 4 z uziomem otokowym. Oporność uziemienia R 30 Ω. Uziomy pionowe zlokalizować na zewnątrz budynku. Uziom ten typu np. GALMAR gdzie najniższa część ma być umieszczona na głębokości nie mniejszej niż 2,5 m a część najwyższa na głębokości nie mniejszej niż 0,5 m pod powierzchnią gruntu. W rozdzielnicy głównej TG umieszczono wyłącznik główny, zabezpieczenia wlz mieszkań, usług i administracji. Do pomiaru energii odbiorów ADM przewidziano bezpośredni licznik jednofazowy umieszczony w części pomiarowej TA. Strona 3 Warszawa czerwiec 2005 r.

6. WEWNĘTRZNA LINIA ZASILAJĄCA Wewnętrzną linię zasilającą zaprojektowano jako 5-przewodową w układzie TN-S. W budynku przewidziano 4 szt. wlz dla zasilania mieszkań oraz 1 wlz dla zasilania usług. Wlz wykonać przewodem 5 LY 25mm 2 w RS 2. Należy pamiętać, że mieszkania zmodernizowane będą w układzie z oddzielnymi przewodami PE i N a mieszkania istniejące nie modernizowane są ze wspólnym przewodem ochronno-neutralnym PEN. Ponieważ za miejscem podziału przewodu PEN na PE i N nie wolno już ze sobą łączyć przewodu PE i N, do kiedy wśród odbiorców z wlz pozostanie przynajmniej jedno mieszkanie w układzie TN-C, wlz na każdym piętrze musi mieć zwarte przewody N i PE. Należy więc ułożyć dwa niezależne przewody PE i N ale łączyć je na każdym piętrze, przyłączając w miarę modernizacji : - mieszkania z rozdzielonymi przewodami N i PE odpowiednio do przewodu N i PE wlz ale pamiętając, że przewody N i PE są zwarte. - mieszkania z przewodem PEN podłączamy przewód PEN do przewodu PE pamiętając, że przewód PE i N muszą być zwarte. - po modernizacji instalacji ostatniego mieszkania z przewodem PEN na instalację z oddzielnymi przewodami PE i N możemy skasować połączenia przewodów N i PE na każdym piętrze i dopiero wówczas mamy wlz pięcioprzewodowy. W ten sposób wykonana instalacja uniemożliwia nielegalny pobór energii. 7. TABLICA LICZNIKOWA MIESZKAŃ, USŁUG I ADMINISTRACJ. W tablicach licznikowych będą usytuowane zabezpieczenia przedlicznikowe dla wszystkich lokali mieszkalnych oraz usług przystosowane do plombowania o wartości 25A (S301 D-25) oraz liczniki 1- fazowe / jednotaryfowe lub dwutaryfowe z przełącznikiem czasowym. Dla administracji przewidziano zabezpieczenia przedlicznikowe o wartości 25A Proponuje się zastosowanie typowych tablic produkowanych przez KABIS ul. Wenecka 10 w Warszawie. W ramach przewidzianej modernizacji instalacji elektrycznej należy lokalach mieszkalnych wymienić istniejące tablice mieszkaniowe oraz zabezpieczenia topikowe wymienić na wyłączniki nadprądowe. Należy zamontować tablicę TM firmy Legrand FAEL : - dla mieszkań 1-fazowych typu RNN 1x8 - dla mieszkań 3-fazowych typu RNN 1x12 W tablicach tych umieszczone zostaną zabezpieczenia nadprądowe typu S 301 B-10 lub B-16. Montaż zabezpieczenia różnicowoprądowego o prądzie znamionowym 25A i prądzie różnicowym 30mA dla całej instalacji przewidziano po pełnej modernizacji instalacji w mieszkaniu. Strona 4 Warszawa czerwiec 2005 r.

8. OBWODY ODBIORCZE Zasilanie tablic mieszkaniowych TM i usługowych TU wykonać przewodem YDY-żo 5 6 mm 2 p/t. Załączanie oświetlenia klatki schodowej zaprojektowano automatem schodowym. Natomiast oświetlenie tzw. nocne a więc oświetlenie NP ( numer policyjny ) budynku i oświetlenie bramy załączane będzie przekaźnikiem zmierzchowym. W obwodach oświetlenia administracyjnego zastosowano ograniczniki mocy OM. W piwnicy i na poddaszu zaprojektowano oprawy żarowe kanałowe załączane łącznikami zainstalowanymi przy drzwiach wejściowych do piwnicy oraz poddasza oraz w ciągach korytarzowych.. Obwody administracyjne wykonać na klatkach schodowych przewodem YDY-żo 3/4 1,5 mm2 p/t a w piwnicy i na poddaszu przewodem j.w lecz w rurkach RVS 18 na uchwytach. Na klatkach schodowych zaprojektowano oświetlenie żarowe. Proponuje się oprawy firmy LENA. - na klatkach schodowych typu PLAFONIERA TYP: OTE 143-60W - w piwnicy, na poddaszu TYP: OVAL 60-60W - w bramie TYP: LUNA - 60W - na zewnątrz budynku / NP. / TYP: PORTAL 9W I ETAP Obejmuje wymianę przewodów na klatkach, zasilenie tablicy głównej od złącza kablowego, zasilenie tablicy licznikowej, zasilanie tablic mieszkaniowych i usługowych, wymianę osprzętu i opraw na klatce schodowej, w piwnicy oraz poddaszu, wymianę tablicy głównej oraz instalację połączeń wyrównawczych głównych / woda /. II ETAP Obejmuje wymianę przewodów w mieszkaniach, instalację wyrównawczą miejscową, doposażenie tablicy mieszkaniowej w wyłącznik różnicowo-prądowy i więcej zabezpieczeń obwodów oraz wymianę osprzętu w mieszkaniach. 9. INSTALACJA SYGNALIZACYJNA DZWONKOWA Instalację sygnalizacyjną dzwonkową w mieszkaniach wykonać przewodem YDY-żo 3 1,5 mm 2 podłączając ją do obwodu oświetleniowego mieszkania. Osprzęt stosować w zależności od sposobu montażu częściowo p/t lub n/t montowany do framugi drzwi lokalu mieszkalnego. Strona 5 Warszawa czerwiec 2005 r.

10. OPIS INSTALACJI ODBIORCZYCH W LOKALACH II ETAP. Instalacje wewnętrzną w lokalach wykonać przewodami kabelkowymi wtynkowymi YDYp-żo o ilości żył oznaczonej na rysunku tablic TM. Obwody oświetleniowe wykonać przewodem YDYp 3/4 1,5 mm 2 a obwody gniazd wtykowych przewodami YDY 3 2,5 mm 2. Przewody prowadzić w liniach równoległych i prostopadłych do ścian i stropu w pasie 20 do 25 cm od stropu. Wszystkie gniazda wtykowe ze stykiem ochronnym. Łączniki i gniazda wtykowe należy instalować nad podłogą na wysokości np : - gniazda w kuchni - 1,15 m - gniazda hermetyczne w łazience - 1,4 m - gniazda wtykowe podwójne ogólnego przeznaczenia - 0,3 m - wypust do kuchni elektrycznej /przy zas. 3-faz./ - 0,3 m - łączniki oświetleniowe - 1,05 1,4 m Do instalowania osprzętu dolnego stosować puszki instalacyjne PK - 60 p/t a do rozgałęzień obwodów puszki instalacyjne PO - 80 p/t. W pomieszczeniach łazienek stosować gniazda hermetyczne z uziemieniem p/t o IP 44. Do opraw i gniazd wtykowych należy doprowadzić przewód ochronny PE o izolacji w kolorze żółto - zielonym. Żyły te powinny być wykorzystane tylko jako przewody ochronne. 11. OCHRONA PRZECIWPRZEPIĘCIOWA Dla ochrony przed przepięciami atmosferycznymi i łączeniowymi należy zainstalować w tablicy elektrycznej głównej TG zespolone ograniczniki klasy "B,C" typu ETITEC-WENT 50 ka produkcji ETI POLAM dla układu sieci TN-S. Podłączenie ogranicznika wykonać do każdej fazy i przewódu N z jednej strony oraz do przewodu PE z drugiej strony przewodem LY 25 mm2. Jest to ogranicznik o 4 modułach, który zastępuje ochronę dwustopniową. 12. OCHRONA OD PORAŻEŃ Ochronę przed dotykiem bezpośrednim zapewnia szafa zamykana i zabezpieczona przed osobami niepowołanymi. Ochrona przed dotykiem pośrednim po modernizacji instalacji - samoczynne szybkie wyłączenie zasilania, realizowane będzie przez urządzenia : - wyłączniki nadmiarowo-prądowe - wyłączniki różnicowoprądowe o prądzie działania 30 ma.. UWAGA! Wszelkie oględziny, prace konserwacyjne i naprawy aparatury mogą być wykonane dopiero po wyłączeniu napięcia zasilającego (wg przepisów PBUE). Strona 6 Warszawa czerwiec 2005 r.

13. INSTALACJA TELEFONICZNA, DOMOFONOWA I TELEWIZYJNA INSTALACJA TELEFONICZNA Dla potrzeb instalacji telefonicznej projektuje wykonanie: - rurażu od studni telefonicznej TP S.A. rurką ø50 do głównej skrzynki rozdzielczej o wymiarach 400 320 200 natynkowej zlokalizowanej w piwnicy - rurażu pionowego rurką RVS50 /parter II piętro/ - rurażu pionowego rurką RVS32 /II piętro poddasze / - rurażu poziomego rurką RVS18 /do mieszkań i usług/. Na każdej kondygnacji należy zamontować przelotową skrzynkę podtynkową o wymiarach 200 200 50. Od tych skrzynek do każdego mieszkania ułożyć rurki RVS 18 p/t z tzw. pilotem dla późniejszenia wciągnięcia przewodów. Rurki zakończyć w każdym mieszkaniu puszką p/t o wym. 120 120 50 lub ø 100 nad drzwiami wejściowymi w mieszkaniu. Granicą wykonania orurowania dla instalacji telefonicznej jest puszka podtynkowa montowana nad drzwiami wejściowymi w mieszkaniu. W terminie późniejszym każdy operator wykona i uruchomi daną instalację i wykona podłączenie do istniejących gniazd telefonicznych. Rozwiązanie uzgodnione z Oddziałem Konserwacji i Utrzymania Sieci TP S.A. INSTALACJA TELEWIZYJNA KABLOWA Dla potrzeb instalacji telewizji kablowej projektuje wykonanie: - rurażu od studni telefonicznej TP S.A. rurką ø50 do głównej skrzynki rozdzielczej o wymiarach 400 320 200 natynkowej zlokalizowanej w piwnicy - rurażu pionowego rurką RVS50 /parter II piętro/ - rurażu pionowego rurką RVS32 /II piętro poddasze / - rurażu poziomego rurką RVS18 /do mieszkań i usług/. Na każdej kondygnacji należy zamontować przelotową skrzynkę podtynkową o wymiarach 200 200 50. Od tych skrzynek do każdego mieszkania ułożyć rurki RVS 18 p/t z tzw. pilotem dla późniejszenia wciągnięcia przewodów. Rurki zakończyć w każdym mieszkaniu puszką p/t o wym. 120 120 50 lub ø 100 nad drzwiami wejściowymi w mieszkaniu. Granicą wykonania orurowania dla instalacji telewizji kablowej jest puszka podtynkowa montowana nad drzwiami wejściowymi w mieszkaniu. W terminie późniejszym każdy operator wykona i uruchomi daną instalację i wykona podłączenie do gniazd telewizji kablowej. Rozwiązanie uzgodnione z Operatorem Telewizji Kablowej ASTER CITY. INSTALACJA DOMOFONOWA Dla potrzeb instalacji domofonowej projektuje wykonanie rurażu pionowego rurką RVS32. Na każdej kondygnacji należy zamontować przelotową skrzynkę podtynkową o wymiarach 200 200 50. Od tych skrzynek do każdego mieszkania ułożyć rurki RVS 18 p/t z tzw. pilotem dla późniejszenia wciągnięcia przewodów. Rurki zakończyć w każdym mieszkaniu puszką p/t o wym. 120 120 50 lub ø100 nad drzwiami wejściowymi w mieszkaniu. Granicą wykonania orurowania dla instalacji dofonowej jest puszka podtynkowa montowana nad drzwiami wejściowymi w mieszkaniu. W terminie późniejszym każdy operator wykona i uruchomi daną instalację i wykona podłączenie do istniejących domofonów. Strona 7 Warszawa czerwiec 2005 r.

14. INSTALACJA POŁĄCZEŃ WYRÓWNAWCZYCH Dla uziemienia urządzeń i przewodów na których nie występuje trwale potencjał elektryczny, projektuje się instalacje połączeń wyrównawczych. Należy wykonać połączenia wyrównawcze główne. Połączenia wyrównawcze główne (GSU w TG) wykonać szyną ekwipotencjalizacyjną typu np. UNI firmy DEHN. Do tej szyny należy przyłączyć metalową rurę wody. II ETAP Oprócz połączeń wyrównawczych głównych należy wykonać połączenia miejscowe w każdej łazience lokalu mieszkalnym. W tym celu należy połączyć ze sobą przewodem DY 2,5 mm² wszystkie części metalowe przewodzące obce ( rury ciepłej i zimnej wody, baterię wanny lub brodzika i umywalki, obudowę wanny / brodzika/, piony instalacji itp.) sprowadzając je do wspólnego punktu tzn. do szyny PE w tablicy TM. 15. OCHRONA PRZECIWPOŻAROWA Instalacja elektryczna w budynku wyposażona jest w przeciwpożarowy wyłącznik prądu usytuowany przy wejściu do budynku w tablicy głównej TG a sterowany przyciskiem znajdującym się na drzwiach rozdzielnicy. W przypadku pożaru można wyłączyć dostawę energii do mieszkań przyciskiem opisanym wyżej, natomiast obwody administracyjne wyłącznikiem FR znajdującym się w części TA tablicy TL. Zaprojektowano klapę oddymiającą w każdej klatce schodowej na ostatniej kondygnacji. System będzie wyposażony w dwa przyciski alarmowe ROP i dwa przyciski wentylacyjne LT oraz centralkę pogodową z czujnikiem wiatr/deszcz WRS1 na klatkę. System będzie miał dwa sposoby wyzwalania: - automatyczny sterowany za pomocą czujki dymowej zainstalowanej w najwyższym punkcie obiektu, i ręczny za pomocą przycisków ppoż. oddymiania zainstalowanych przy wejściu do budynku oraz na poddaszu. Okablowanie systemu oddymiania klatki schodowej wykonać wg. schematu. Zgodnie z warunkami ochrony przeciwpożarowej przejścia przewodów i rur teletechnicznych przez strop piwnica- parter należy zabezpieczyć masami uszczelniającymi klasie odporności ogniowej EI 60. Strona 8 Warszawa czerwiec 2005 r.

16. INSTALACJA ODGROMOWA Zwody poziome i przewody odprowadzające wykonać z drutu DFeZn Ø8 mm. Uziom otokowy wykonać z płaskownika oc. 25 4 mm. Ułożyć go w odległości min. 1 m od fundamentów budynku na głębokości 0,6 m. W miejscach wskazanych na rysunku zastosować złącza kontrolne na wysokości 1,8 m. Połączenia przewodów uziemiających z uziomem otokowym należy wykonać przez spawanie. Do innych połączeń dopuszcza się stosowanie połączeń śrubowych, zaciskowych lub innych równoważnych. Stosować złącza uniwersalne do łączenia drutu z blachą. Złącza stalowe winny być zabezpieczone przed korozją przez ocynkowanie, połączenie śrubowe należy dodatkowo zabezpieczyć przed korozją np. smarem. Elementy nie przewodzące znajdujące się nad powierzchnią dachu / kominy / należy wyposażyć w zwody poziome na kominach. Przewody odprowadzające wykonać naciągiem za pomocą śrub rzymskich a drut na dachu układać na wspornikach klejonych do podłoża dachu przez lepikowanie czy przyklejenie klejem silikonowym. Wg PN /02 pkt 2.3.3 / przy wykonaniu uziomu otokowego dla pośrednich rodzajów gruntu, rezystancja uziemienia powinna być mniejsza od 30 Ω. 17. UWAGI KOŃCOWE Całość prac wykonać zgodnie z obowiązującymi normami, przepisami. Po wykonaniu instalacji należy dokonać sprawdzających pomiarów instalacji elektrycznej, wyniki należy zestawić w protokołach pomiarowych. Użyte do budowy materiały i urządzenia powinny posiadać certyfikat dopuszczenia do obrotu i stosowania w budownictwie zgodnie z Zarządzeniem Dyrektora Polskiego Centrum Badań i Certyfikacji z dnia 20.05.1994 r w sprawie wykazu wyrobów podlegających obowiązkowemu zgłoszeniu do certyfikacji na znak bezpieczeństwa i oznaczenia tym znakiem / M.P. Nr 39/94 poz. 335 / oraz zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa z dn. 19.12.1994 r w sprawie aprobat i kryteriów technicznych dotyczących wyrobów budowlanych / Dz. U. Nr 10 poz. 48 z dnia 08.02.1995 r / i Normami Polskimi lub w przypadku braku takich norm z aprobatami technicznymi stosownie do ustaleń Ustawy z dnia 03.04.1993 r. o badaniach i certyfikacji (Dz. U. Nr 55 poz. 250). Strona 9 Warszawa czerwiec 2005 r.

II. OBLICZENIA Wlz Nr 2, 3, 4 - mieszkań po 9 szt. - ilość mieszkań - 9 szt. - współczynnik jednoczesności k j = 0,65 - moc zainstalowana mieszkań P i = 9 5,0 kw = 45,0 kw - moc przyłączeniowa mieszkań P p = 45,0 kw 0,65 = 29,3 kw I = 49,8 A I b = 63A ( TG ) Wlz 5 LY 25 mm 2 w RS 2 o I d = 89 A Wlz Nr 5 - mieszkań po 16 szt. - ilość mieszkań - 16 szt. - współczynnik jednoczesności k j = 0,4 - moc zainstalowana mieszkań P i = 16 5,0 kw = 80,0 kw - moc przyłączeniowa mieszkań P p = 80,0 kw 0,4 = 32,0 kw I = 54,4 A I b = 63A ( TG ) Wlz 5 LY 25 mm 2 w RS 2 o I d = 89 A Wlz Nr 1 usługi 2 szt. - ilość pomieszczeń usługowych - 2 szt. - współczynnik jednoczesności k j = 1,0 - moc zainstalowana usług P i = 1 5,0 kw + 1 12,0 kw = 17,0 kw - moc przyłączeniowa usług P p = 17,0 kw 1,0 = 17,0 kw I = 29 A I b = 63A ( TG ) Wlz 5 LY 25 mm 2 w RS 2 o I d = 89 A Strona 10 Warszawa czerwiec 2005 r.

MIESZKANIA - ilość mieszkań - 43 szt. - współczynnik jednoczesności k j = 0,32 - moc zainstalowana mieszkań P i = 43 5,0 kw = 215 kw - moc przyłączeniowa mieszkań P p = 215 kw 0,32 = 68,8 kw OGÓŁEM OBCIĄŻENIE CAŁEGO BUDYNKU OGÓŁEM Pi= 215 + 17 +10 = 242 kw Pp=68,8 + 17 + 7 = 92,8 kw I = 157 A I b = 160 A WLZ od złącza kablowego do TG 5 LY 120 RS 3 o I d = 205A - wyłącznik główny w tablicy TG z wyzwalaczem wzrostowym WW /230V/ - 160A Sprawdzenie wyłączenia wlz I O < I N < I Z 54,4A < 63A < 89A I 2 <1,45 Iz 63A 1,6 < 1,45 89A 100,8A < 129,1A Strona 11 Warszawa czerwiec 2005 r.

III. WYKAZ RYSUNKÓW Nr 1. Nr 2. Nr 3. Nr 4. Nr 5. Nr 6. Nr 7. Nr 8. Nr 9. SYTUACJA RZUT PIWNICY RZUT PARTERU RZUT I PIĘTRA RZUT II PIĘTRA RZUT III PIĘTRA RZUT IV PIĘTRA RZUT PODDASZA RZUT DACHU Nr 10.1. SCHEMAT INSTALACJI ELEKTRYCZNEJ Nr 10.2. SCHEMAT INSTALACJI ELEKTRYCZNEJ Nr 11. SCHEMAT ORUROWANIA TELEFONICZNEGO Nr 12. SCHEMAT ORUROWANIA INST. DOMOFONOWEJ Nr 13. SCHEMAT ORUROWANIA TELEWIZJI KABLOWEJ Nr 14.1. TABLICA LICZNIKOWA TL - KLATKA NR 1 Nr 14.2. TABLICE LICZNIKOWE TL - KLATKA NR 2 Nr 15. TABLICA GŁÓWNA TG Nr 16. TABLICA MIESZKANIOWA 1-FAZ. Nr 17. TABLICA MIESZKANIOWA 3-FAZ. Nr 18. TABLICA MIESZKANIOWA 1-FAZ. / po modernizacji instalacji elektrycznej w mieszkaniu / Nr 19. TABLICA MIESZKANIOWA 3-FAZ. / po modernizacji instalacji elektrycznej w mieszkaniu / Nr 20. SCHEMAT UKŁADU ODDYMIANIA KLATKI SCHODOWEJ Strona 12 Warszawa czerwiec 2005 r.