Rachunkowość finansowa wykład 2 Karolina Bondarowska
Wykład 2. Bilansowe operacje gospodarcze i zasady ich księgowania Charakterystyka i klasyfikacja operacji gospodarczych Rodzaje bilansowych operacji gospodarczych Definicja i etapy funkcjonowania konta księgowego Zasady księgowania operacji na kontach aktywnych i pasywnych Zasada podwójnego księgowania Korespondencja kont Powiązanie sald początkowych i końcowych z bilansem
Charakterystyka i klasyfikacja operacji gospodarczych Działalność gospodarcza charakteryzuje się występowaniem wielu różnorodnych zjawisk i procesów gospodarczych. Jeżeli zmiany dotyczą tylko jednego podmiotu gospodarczego występuje operacja wewnętrzna, jeżeli zaś występują w składnikach bilansu co najmniej dwóch jednostek mówi się o operacji zewnętrznej. W zależności od charakteru można wyróżnić operacje bilansowe i wynikowe. Operacje bilansowe wywołują określone zmiany w poszczególnych pozycjach bilansu. Efektem operacji wynikowych jest osiąganie zysku lub straty. Operacje gospodarcze mogą dotyczyć zarówno składników rzeczowych majątku, jak i źródeł jego finansowania.
Typy bilansowych operacji gospodarczych W zależności od przedmiotu zmian operacje gospodarcze można podzielić na cztery typy: Operacje gospodarcze I typu wywołują zmiany jedynie w składnikach majątkowych jednostki. Wzrost jednego składnika aktywów powoduje zmniejszenie innego o tę samą kwotę: A1 + (A2+O) + A3 +... + (An-O) = P Operacje gospodarcze typu II wywołują zmiany jedynie w źródłach finansowania majątku. Zwiększenie jednej pozycji pasywów powoduje zmniejszenie innej o tę samą kwotę: A = P1 + (P2-O) + P3 + (P4+O) +... + Pn Operacje gospodarcze III typu powodują zmiany podwyższające wartość składników majątku, jak i źródeł jego finansowania: A1 + (A2+O) + A3 +... + An = P1 + P2 + P3 +... + (Pn+O) Operacje gospodarcze IV typu wpływają na równoczesne zmniejszenie pozycji w aktywach, jak i pasywach: (A1-O) + A2 +A3 +... + An = P1 + (P2-O) +P3 +... + Pn
Operacje gospodarcze i ich wpływ na składniki bilansu Polecenie: Określić rodzaj operacji gospodarczych, wskazać składniki bilansu, które ulegną zmianie po ich wystąpieniu, określić rodzaj zmiany: 1. Zakupiono za gotówkę i przyjęto do magazynu towary 350,- 2. Środki pieniężne z kasy wpłacono na rachunek bankowy 1232,- 3. Przyjęto do magazynu materiały kupione u dostawcy o wartości 1400,- (termin płatności 7 dni) 4. Otrzymano wyciąg bankowy informujący o spłacie zobowiązania wobec dostawcy 200,- 5. Wypłacono z kasy zaliczkę dla pracownika na zakup materiałów 300,- 6. Zaciągnięto kredyt bankowy i spłacono zobowiązanie wobec dostawców 2500,- 7. Część zysku finansowego z roku ubiegłego przekazano na zwiększenie kapitału zapasowego 23650,-
Konto księgowe Konto urządzenie księgowe służące do grupowania jednorodnych operacji gospodarczych w celu odzwierciedlenia stanu i zmian określonego składnika aktywów, pasywów lub wyników (kosztów, przychodów, strat i zysków nadzwyczajnych). Konto posiada swoją nazwę, dostosowaną do istoty ujmowanych na nim składników lub zjawisk gospodarczych. Konto otrzymuje też symbol, który związany jest z miejscem, jakie dane konto zajmuje w zakładowym planie kont. Zapisy na kontach dokonywane są w mierniku pieniężnym.
Etapy funkcjonowania konta księgowego 1. Założenie konta wpisanie nazwy, numeru z planu kont. 2. Otwarcie konta zaksięgowanie stanu początkowego (Sp.) z bilansu otwarcia lub jeśli dany składnik w bilansie nie istnieje (jego wartość wynosi zero), to zaksięgowanie pierwszej związanej z nim operacji gospodarczej. 3. Księgowanie operacji gospodarczych dokonywanie zapisów operacji gospodarczych, na podstawie dowodów księgowych zawierających datę wystąpienia operacji, numer i symbol dowodu księgowego, krótką treść charakteryzującą daną operację, wartość operacji. 4. Zamknięcie konta podsumowanie stron konta i ustalenie salda końcowego (Sk.)
Układ graficzny teowy konta księgowego Układ graficzny konta księgowego zawiera elementy: 1. Nazwę i numer z zakładowego planu kont 2. Dwóch przeciwstawnych stron: - lewej zwanej Winien (skrót Wn) lub Debet (skrót Dt) - prawej zwanej Ma lub Credit (skrót Ct) 3. Obrotów: debetowych suma operacji gospodarczych zaksięgowanych po stronie Debet kredytowych - suma operacji gospodarczych zaksięgowanych po stronie Credit
Układ graficzny teowy konta a Nazwa konta Wn/Dt Numer z Zakładowego Planu Kont Ma/Ct Część konta służąca do zapisów debetowych Księgowanie po tej stronie określa się: obciążeniem konta zapisywaniem w ciężar konta zapisywaniem po stronie debetowej/ winien Część konta służąca do zapisów kredytowych Księgowanie po tej stronie określa się: uznaniem konta zapisywaniem na dobro konta zapisywaniem po stronie ma/kredytowej
Zasada funkcjonowania kont aktywnych Nazwa konta aktywnego Wn/Dt Sp. Dt... obroty Dt + Σ (Sp.+obroty Dt +) Ma/Ct obroty Ct Σ obrotów Ct.. Sk. Dt
Zasada funkcjonowania kont pasywnych a Nazwa konta pasywnego Wn/Dt obroty Dt Σ obrotów Dt Sk. Ct.. Ma/Ct... Sp. Ct obroty Ct + Σ (Sp.+obroty Ct +)
Zamykanie konta Następuje na koniec okresu sprawozdawczego przez: 1. Ustalenie obrotów konta (podsumowanie obu stron konta). 2. Ustalenie salda końcowego (różnica pomiędzy obrotami): a) debetowego, jeżeli większa jest wartość obrotów strony debetowej, b) kredytowego, jeżeli większa jest wartość obrotów strony kredytowej.
Zasada podwójnego księgowania (zasada podwójnego zapisu) Każda operacja gospodarcza musi być zaksięgowana: 1. na co najmniej dwóch kontach (podwójny zapis), 2. po dwóch przeciwnych stronach tych kont (przeciwstawny zapis), 3. w tej samej kwocie na obu kontach.
Korespondencja kont Z zastosowania zasady podwójnego księgowania wynika korespondencja kont Wn/Dt Konto A Ma/Ct 1 000 (1) Wn/Dt Konto B Ma/Ct (1) 1 000
Powiązanie sald początkowych kont bilansowych z bilansem otwarcia Środki trwałe Materiały AKTYWA Suma PASYWA Suma Rachunek bankowy Kasa 300 200 90 60 Kapitały zasadnicze Zobowiązania wobec dostawców Kredyt bankowy 450 70 130 Suma 650 Suma 650 Środki trwałe Sp. 300 300-300 Sk. Kapitały zasadnicze 450 Sp. - Sk. 450
Powiązanie sald końcowych kont bilansowych z bilansem zamknięcia Środki trwałe Materiały AKTYWA Suma PASYWA Suma Rachunek bankowy Kasa Rachunek bankowy Sp. 300 270 300 270 30 Sk. 300 200 30 60 Zobowiązania wobec dostawców 70 70 Sp. Kapitały zasadnicze Zobowiązania wobec dostawców Kredyt bankowy 450 10 130 Suma 590 Suma 590 30 100 Sk. 10 40 110