Podatek progresywny skutki dla branży handlowej Wybrane analizy 22 grudnia 2015 Prezentacja dla Przygotowana przez
Zastrzeżenia OC&C Strategy Consultants i Crido Taxand Niniejszy materiał ma charakter wstępny i może ulec zmianie Ze względu na ograniczony dostęp do dokładnych danych, wszelkie analizy i obliczenia mają charakter szacunkowy OC&C Strategy Consultants i Crido Taxand nie będą ponosić odpowiedzialności za jakiekolwiek decyzje podjęte w oparciu o informacje zawarte w niniejszym materiale
Podatek obrotowy będzie miał duże znaczenie dla przyszłości polskiego handlu, dlatego jego koncepcja musi być oparta na rzeczowych analizach Streszczenie menedżerskie Zagraniczne sieci handlowe mają bardziej pozytywny wpływ na budżet państwa i polską gospodarkę niż sieci polskie, dlatego konstrukcja podatku obrotowego nie powinna przybrać formy pomocy państwa dla sieci polskich Płacą więcej CIT, nie tylko w ujęciu nominalnym, ale również jako procent swoich przychodów Dostarczają wiele innych jakościowych korzyści, których sieci polskie nie są w stanie zapewnić np. ułatwienie eksportu polskim dostawcom, rozwój rynku pracy, dzielenie się wiedzą z przedsiębiorczymi Polakami poprzez programy franczyzowe Koncepcja progresywnej stawki podatku obrotowego nie jest ani sprawiedliwa Jest formą nieuzasadnionej dyskryminacji dla zagranicznych sieci Pogarsza sytuację ekonomiczną graczy o obecnie najniższym poziomie rentowności w całej branży tj. hipermarkety (najwyższy podatek jest nakładany na ten segment rynku, który ma najniższe marże) ani korzystna dla gospodarstw domowych, zwłaszcza tych silnie wrażliwych cenowo Hipermarkety oferują jedne z najniższych cen, czym niektórym konsumentom gwarantują w ogóle dostęp do określonych produktów, a po nałożeniu ponadprzeciętnego podatku obrotowego będą zmuszone podnieść ceny lub ograniczyć najtańszy asortyment 3
Scenariusze podatku obrotowego i ich skutki dla branży handlowej Agenda Korzyści z funkcjonowania zagranicznych sieci dla Polski Ocena koncepcji progresywnej stawki podatku obrotowego 4
Sieci zagraniczne płacą znacznie więcej CIT jako procent swoich przychodów niż sieci polskie Udział CIT w przychodach za ostatni rok obrotowy Wybrane sieci zagraniczne Wybrane sieci polskie Średnia dla głównych sieci 1,2 Sieć 1 2,43% Sieć 1 1,90% +176% 0,60% Sieć 2 2,10% Sieć 2 0,23% Sieć 3 1,51% Sieć 3 0,12% Sieć 4 0,11% Sieć 4 1,08% 0,22% Sieć 5 0,08% Sieć 5 0,83% Sieć 6 0,00% Sieć 6 Sieć 7 0,77% 0,72% Sieć 7 Sieć 8 Źródło: InfoCredit; sprawozdania finansowe; analiza OC&C 0,00% 0,00% Nominalna wartość CIT mln PLN Sieci polskie 1 1. Agata Meble, AT, Stokrotka, Polomarket, Piotr i Paweł, Alma, Eko-Holding, Marcpol 2. Jeronimo Martins, Metro, Tesco, Lidl, Kaufland, Auchan, Carrefour, Castorama, Żabka, Leroy Merlin, Selgors, H&M, Pepco, Decathlon, Inditex, LVMH, Legardere, Leclerc Sieci zagraniczne 2 25 711 5
Ponadto sieci zagraniczne dostarczają wiele jakościowych korzyści polskiej gospodarce, których sieci polskie nie są w stanie zapewnić 7 zasług zagranicznych sieci handlowych dla polskiej gospodarki Sieci zagraniczne w szybkim tempie zmodernizowały polski handel poprzez wdrożenie nowoczesnych rozwiązań z zakresu logistyki, transportu czy IT Sieci zagraniczne poprzez programy franczyzowe dzielą się swoją ekspertyzą z Polakami oraz rozwijają w nich przedsiębiorczą postawę Sieci zagraniczne umożliwiają polskim dostawcom eksport swoich produktów do sklepów sieci zagranicą wart ok. 10 mld PLN rocznie Sieci zagraniczne wpływają na podnoszenie standardów i jakości produkcji u polskich dostawców Sieci zagraniczne zainwestowały w Polsce ok. 200 mld zł (kilkukrotnie więcej niż sieci polskie), regularnie zwracając do gospodarki swoje zyski Sieci zagraniczne rozwijają polski rynek pracy, prowadząc programy menedżerskie oraz zapewniając pracę osobom wchodzącym na rynek, kobietom oraz osobom 50+, tworząc ok. 450 tys. miejsc pracy Sieci zagraniczne popularyzują polską żywność stanowi ona aż 83% sprzedaży ogółu żywności Źródło: wywiady z zarządami sieci; analiza OC&C 6
Scenariusze podatku obrotowego i ich skutki dla branży handlowej Agenda Korzyści z funkcjonowania zagranicznych sieci dla Polski Ocena koncepcji progresywnej stawki podatku obrotowego 7
Propozycja podatku progresywnego obciąży głównie firmy zagraniczne, które przecież obecnie oddają w formie CITu wyższy odsetek swoich przychodów Propozycja podatku obrotowego dla handlu detalicznego wysunięta przez FPH Dane szacunkowe Propozycja stawek i progów podatkowych Wysokość podatku (PLN) Szacunkowe wpływy fiskalne z podatku obrotowego 1,2 mld PLN 0,6 2,9 125 mln 25 mln 2,3 12 tys. 0 0 Progresywna stawka podatku 12 mln 5 mld 10 mld 0,1% 0,5% 2,0% 4,0% Obroty sieci (PLN) Jako % przychodów wszystkich firm Źródło: sprawozdania finansowe firm; Rzeczpospolita; Portal Spożywczy; analiza OC&C Wpływy z firm zagranicznych Wpływy z firm polskich Łączne wpływy 1,3% 0,3% 0,7% 1. Przy założeniu, że wartość rynku wynosi 390 mld PLN. Dotyczy kategorii: artykuły spożywcze, RTV i AGD, kosmetyki, odzież, wyposażenie i wykończenie wnętrz, rozrywka (poza usługami), handel online. Nie obejmuje sprzedaży detalicznej prowadzonej na straganach i targowiskach. Nie obejmuje firm świadczących usługi. Może obejmować usługi świadczone przez firmy handlowe. Nie obejmuje sprzedaży pojazdów sam. oraz części i akcesoriów, sprzedaży det. paliw do pojazdów silnikowych na stacjach paliw 2. Zakładając całkowitą absorpcję podatku przez sieci (brak wpływu na ceny, przychody i koszty), przyjmując do obliczeń najświeższe dostępne historyczne dane finansowe 8
Ponad 80% sumy potencjalnych wpływów fiskalnych pochodziłoby z branży spożywczej Wysokość podatku obrotowego dla poszczególnych branż handlu detalicznego mln PLN Dane szacunkowe 2,9 0,1 0,1 0,3 2,3 (81%) Handel spożywczy Markety budowlanowykończeniowe AGD i RTV Pozostałe 1 Razem handel detaliczny Jako % sumy przychodów branży 1,2% 0,5% 0,4% 0,3% 0,7% 1. Nie uwzględnia samochodów i paliw Źródło: sprawozdania finansowe firm; Rzeczpospolita; Portal Spożywczy; analiza OC&C 9
Podatek pogorszyłby przede wszystkim sytuację ekonomiczną hipermarketów, które mają najniższy poziom rentowności w branży Marża zysku operacyjnego (EBIT) % Hipermarkety Supermarkety Dyskonty Małe sklepy Hipermarkety oferują jedne z najniższych cen, czym niektórym konsumentom gwarantują w ogóle dostęp do określonych produktów, a po nałożeniu ponadprzeciętnego podatku obrotowego będą zmuszone podnieść ceny lub ograniczyć najtańszy asortyment 0,5 0,4 0,6 0,9 1,6 2,6 3,3 3,3 4,3 2,5 13,8 0,2 0,0 0,2 1,7 6,4 6,3 6,1 Sieć 1 Sieć 2 Sieć 3 Sieć 4 Sieć 5 Sieć 6 Sieć 7 Sieć 8 Sieć 9 Sieć 10 Sieć 11 Sieć 12 Sieć 13 Sieć 14 Sieć 15 Sieć 16 Sieć 17 Sieć 18 Źródło: InfoVeriti; InfoCredit; analiza OC&C 10
Polskie firmy wpłaciłyby do budżetu państwa ok. 540 mln PLN, co stanowiłoby ok. 0,3% ich przychodów Wysokość podatku obrotowego dla największych polskich sieci mln PLN Dane szacunkowe 623 293 101 23 17 15 15 15 14 13 11 10 96 Sieć 1 1 Sieć 2 1 Sieć 3 Sieć 4 Sieć 5 1 Sieć 6 Sieć 7 Sieć 8 Sieć 9 Sieć 10 Następne 47 sieci 2 Pozostali 3 Suma Jako % przychodów Jako % zysku netto 1,1% 0,5% 0,5% 0,5% 0,5% 0,5% 0,5% 0,5% 0,5% 0,5% 0,5% 0,2% 0,3% 443% 71% 72% b.d. b.d. 185% b.d. 7% 39% 73% b.d. b.d. b.d. 1. W oparciu o łączne przychody grupy sklepów 2. Obliczono na podstawie danych lub szacunków przychodów każdej z 47 sieci 3. Obliczono na podstawie szacunku łącznych przychodów mniejszych sieci, nie obejmuje samochodów i paliw Źródło: sprawozdania finansowe firm; Rzeczpospolita; Portal Spożywczy; analiza OC&C 11
Zagraniczne sieci wpłaciłyby do budżetu państwa ok. 2,3 mld PLN, co stanowiłoby ok. 1,3% ich przychodów Wysokość podatku obrotowego dla największych sieci zagranicznych mln PLN Dane szacunkowe 150 91 66 35 33 30 21 152 73 2.256 209 234 1.161 Sieć 1 Sieć 2 Sieć 3 Sieć 4 Sieć 5 Sieć 6 Sieć 7 Sieć 8 Sieć 9 Sieć 10 Następne Pozostali 2 Suma 33 sieci 1 Jako % przychodów Jako % zysku netto 3,2% 1,8% 1,7% 1,4% 1,1% 0,9% 0,6% 0,6% 0,6% 0,5% 0,4% 0,2% 1,3% 114% 1856% w.u. 3 43% 188% w.u. 3 b.d. 5% w.u. 3 b.d. b.d. b.d. b.d. 1. Obliczono na podstawie danych lub szacunków przychodów każdej z 55 sieci 2. Obliczono na podstawie szacunku łącznych przychodów mniejszych sieci, nie obejmuje samochodów i paliw 3. Wartość ujemna Źródło: sprawozdania finansowe firm; Rzeczpospolita; Portal Spożywczy; analiza OC&C 12
Podatek progresywny wydaje się być rozwiązaniem zwiększającym koszty działalności zagranicznych sieci handlowych w Polsce i rozwiązaniem, które nie zapewnia stabilnych wpływów budżetowych Wady podatku progresywnego Podatek progresywny, w formie proponowanej przez polskie sieci handlowe, doprowadzi do sytuacji, w której największe obciążenia podatkowe będą ponosić zagraniczne sieci handlowe (co będzie zachowaniem dyskryminującym i stawiającym pod znakiem zapytania wiarygodność Polski, jako kraju potencjalnych inwestycji) Podatek progresywny będzie powodował, iż formaty realizujące największe obroty, a zarazem też najmniejsze marże, będą ponosić największy ciężar podatku obrotowego (co finalnie będzie rzutować na sytuację najsłabszych uczestników rynku, a także na zatrudnienie realizowane przez podmioty ponoszące największy ciężar podatku) Podatek progresywny, jako podatek różnicujący rynek, może okazać się nieefektywny w długim okresie; racjonalny przedsiębiorca będzie poszukiwał rozwiązań minimalizujących dolegliwość w postaci podatku Podatek progresywny nie będzie rozwiązaniem stabilnym, które pozwoli budżetowi państwa zaplanować przewidywalne wpływy budżetowe z tego tytułu Podatki progresywne funkcjonują w Polsce i w Europie, ale są to podatki odnoszące się do dochodu (a nie przychodu); system podatkowy nie powinien prowadzić do sytuacji, w której dany podatnik gros swoich dochodów oddaje budżetowi państwa Podatek obrotowy powinien uwzględniać dochodowość danego segmentu rynku, inaczej może prowadzić do sytuacji, w której podatek będzie nadmiernie ingerował w działalność gospodarczą i ograniczał ją 13
Kalkulacje przedstawione w niniejszym dokumencie opierają się na szeregu założeń Wykorzystane założenia Założenia do szacunków Założenia do reakcji uczestników rynku na podatek obrotowy Auchan i Real oraz sieci franczyzowe (np. Lewiatan) są jednym podmiotem w związku z tym przy ustalaniu właściwej stawki podatku zostały wzięte pod uwagę ich łączne przychody W oparciu o najlepszą wiedzę o rynku, przychody w kategorii pozostali podzielone zostały w następujący sposób: 80% do polskich sieci, 20% do zagranicznych sieci Dla każdej branży przyjęto inny podział przychodów branży na firmy o przychodach do 12 mln PLN oraz między 12 mln PLN a 5 mld PLN <12 mln PLN / >12 mln PLN Odzież 90% / 10% Handel spożywczy 80% / 20% Kosmetyki 80% / 20% Rozrywka 80% / 20% Inne branże 80% / 20% Meble i wyposażenie domu 1 60% / 40% DIY 1 40% / 60% RTV i AGD 50% / 50% Detaliści Nie podnoszą cen Nie obniżają kosztów Konsumenci Nie odczuwają wprowadzenia podatku Nie zmieniają poziomu konsumpcji Ostateczny wpływ na finanse detalistów Utrzymanie poziomu przychodów Absorpcja podatku w całości Założenia do wielkości rynku (bez paliw i pojazdów) mld PLN Inne branże 2 1. Na potrzeby niniejszego materiału grupy te pokazywane są łącznie jako markety budowlano-wykończeniowe 2. Różnica między wartością rynku handlu detalicznego z GUS (390 mld PLN) a sumą wartości poszczególnych kategorii wg PMR (łącznie 323 mld PLN), nie uwzględnia pojazdów i paliw Źródło: GUS; PMR; analiza OC&C 197 35 Handel Kosmetyki spożywczy 29 Odzież 23 RTV i AGD 17 DIY 13 Rozrywka 9 Meble i wyp. domu 67 390 Suma 14