TEMAT: Spotkanie z liczbą 12 Miesiąc: luty Tydzień nauki: 21 Kształtowanie umiejętności: edukacja matematyczna ( 7.2; 7.3; 7.4. ;7.5; 7.8), edukacja społeczna (5.4) Materiały i środki dydaktyczne: kartoniki na wstążce do zawieszenia na szyi z kolejnymi liczbami od 1 do 12, albo samoprzylepne nalepki jednokrotnego użytku z napisanymi na nich liczbami dwa komplety, kostki do gry po trzy na parę, żetony w dwóch kolorach (mogą być guziki), rysunek maszynki liczbowej, czyste kartki. Metody pracy: praca zbiorowa, praca w grupach, praca indywidualna PRZEBIEG ZAJĘĆ: 1. Żywe liczby Dzieci dzielimy na dwa zespoły. Każdy zespół otrzymuje liczby od 0 12 każde dziecko w zespole zakłada liczbę na siebie lub przykleja do ubrania. Od tej pory dzieci staja się żywymi liczbami. Każdy zespół otrzymuje kolejno inne polecenia. Grupy bawią się na zmianę. Polecenia: - Złap za rękę liczbę o jeden większą od siebie. - Złap za rękę liczbę o 2 większą od siebie. - Złap za rękę liczbę o 3 większą od siebie. W tej serii pytań za każdym razem należy zapytać dzieci - Co zauważyliście - Ile powstało grup - Co można powiedzieć o liczbach w tych grupach Kolejna seria poleceń: - Łączymy się w pary tak, aby suma w parach wynosiła 12, - Łączymy się w trójki tak, aby suma w trójkach wynosiła 12, - Łączymy się w trójki tak, aby dwie liczby były sumą tej trzeciej np. 2 + 3 = 5, a więc za ręce łapią się 2, 3 i 5 Za każdym razem pamiętajmy, aby zapytać dzieci co zauważyły. 2. Demonstracja liczby 12 we wszystkich aspektach. Zapis liczby 12 za pomocą dwóch cyfr. 3. Zabawy kostkami. Gra Skreśl liczbę. Dzieci w parach otrzymują pusta kartkę, którą mają podzielić jedną linią na dwie części. Każde dziecko ma za zadanie zapisać na swojej części liczby od 1 do 20 (nauczyciel pomaga w razie potrzeby). DIDASKO 2015 Strona 1
Uczniowie otrzymują także dwie kostki. Każdy gracz rzuca kolejno dwiema kostkami i sumuje liczby na kostkach. Skreśla liczbę, która jest sumą. Wygrywa osoba, która jako pierwsza skreśli wszystkie możliwe do skreślenia liczby. W tej grze dzieci nie tylko dodają liczby, ale ich głównym zadaniem jest zauważenie, że niektórych liczb nie można wyrzucić na dwóch kostkach i uzasadnienie dlaczego. Zauważone liczby 1, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20 skreślamy i gra toczy się dalej. Po zakończonej grze warto zapytać dzieci Jak można zmienić zasady gry, aby więcej liczb brało udział w grze. Można zagrać jeszcze raz (lub kolejnego dnia) w tę grę zgodnie z zaproponowanymi przez uczniów zasadami. Gra Kto pierwszy. Dzieci w parach otrzymują dwie kostki. Kolejno rzucają kostkami. Zadaniem uczniów jest jak najszybsze wymienienie sumy na obu kostkach. Osoba która jako pierwsza doda otrzymuje punkt np. żeton. Gra powinna się toczyć w określonym czasie. Można zorganizować turniej polegający na tym, że po kolejnej rozgrywce odpadają dzieci, które zdobyły mniejsza liczbę punktów. Zwycięscy tworzą kolejne pary i tak aż do rozgrywki finałowej. Można też dobrać dzieci w trójki tak, że w każdej trójce dwie osoby grają, a trzecia jest sędzią. Należy przewidzieć tyle rozgrywek, aby każda osoba w trójce mogła być sędzią. Jeżeli mamy klasę, w której dzieci dobrze dodają można pokusić się o wprowadzenie trzech kostek. Zasady gry pozostają bez zmian. Zadania tekstowe. Nauczyciel przekazuje dzieciom treść zadania, potrzebne rysunki kostki rysuje na tablicy. Dzieci rozwiązując pomagają sobie kostkami ułożonymi na ławkach. Można prosić o zapisanie działań na tablicy. Propozycje zadań: Zad. 1. Dzieci grały w grę Kto pierwszy. Jaką liczbę powinny wypowiedzieć itd. DIDASKO 2015 Strona 2
Zad. 2. Dzieci grały w grę Kto pierwszy. Piotrek jako pierwszy powiedział liczbę dziesięć. Co było na pozostałych kostkach itd. Zad. 3. Dzieci grały w grę Kto pierwszy. Zosia powiedziała 8. Co było na kostkach. Rozważ wszystkie możliwości przy grze dwiema i trzema kostkami. Kosmiczna gra. Dzieci otrzymują czystką kartkę na której tworzą planszę do gry. Na kartce umieszczają 12 pól z liczbami od 1 do 12 oraz ozdabiają kartkę rysunkami, które kojarzą się z kosmosem np. rakietę kosmiczną, kosmonautę, Układ Słoneczny itp. Zasady gry: - każda osoba ma swoją planszę do gry - gramy w parach - dzieci otrzymują trzy kostki, wyrzucają je - dzieci wybierają zawsze wyniki z dwóch kostek - liczby na wybranych kostkach dodają lub odejmują - wynik działania odszukują na planszy i zakrywają tą liczbę żetonem w swoim kolorze - wygrywa osoba, która ma więcej pól zakrytych żetonami w swoim kolorze. Zadania tekstowe do Kosmicznej gry Ola zajęła pole z nr 9. Co mogła wyrzucić Rozważ wszystkie możliwości. Ola wyrzuciła 4, 5, 6. Jakie pola mogła zakryć Rozważ wszystkie możliwości. DIDASKO 2015 Strona 3
Ola miała ostatnie wolne pole 10. Wyrzuciła 4, 3. Trzecia kostka wpadła pod stolik. Co powinno być na trzeciej kostce, aby mogła zakryć 10 4. Co ta kosmiczna maszynka robi z liczbami Nauczyciel rysuje lub wiesza ilustrację z maszynką liczbową. Zadaniem dzieci jest odgadnięcie, co maszynka robi z liczbą Jeżeli dziecko wie, nie zdradza zasady, a nauczyciel sprawdza poprawność rozwiązania podając kolejną liczbę, która wpada do maszynki. Uczeń podaje liczbę, która wypada nie podając zasady, aby inne dzieci mogły też ją odkryć. Kolejne liczby wpisujemy do tabeli. Po rozwiązaniu kilku przykładów omawiamy zasadę. Następnie dzieci same wymyślają zadania z maszynką liczbową. wpada liczba... wypada liczba... 1 zasada, np. WPADA WYPADA 3 8 6 11 2 zasada, np. WPADA WYPADA 12 6 6 0 DIDASKO 2015 Strona 4
wpada liczba... wypada liczba... DIDASKO 2015 Strona 5